Klantgerichtheid & Klantvriendelijkheid

Klantgerichtheid &
Klantvriendelijkheid
Sociale en Communicatieve
vaardigheden
Kennismaking
Introduceer u zelf: naam, dienst, functie en
antwoord op 1 van de volgende vragen:
– ‘Ik ben in deze groep de enige die………’ / den
e grupo aki ami ta e uniko hende ku….
– Wat niemand hier van me weet………./ e
lokual ku niun hende aki no sa di mi ta ku…
Achtergrond en aanleiding
• Program Management Office (PMO) van
het Eilandgebied Curaçao is belast met de
initiëring, coördinatie, implementatie,
monitoring en evaluatie van het
programma Bestuurlijke Ontwikkeling en
de daaraan gerelateerde projecten
Achtergrond en aanleiding
• Doel is het verhogen van de kwaliteit van
het ambtelijk apparaat en onderdeel
hiervan is het streven om te komen tot:
“een overheid van het Eilandgebied Curaçao
waar klantgerichtheid continu
geoptimaliseerd wordt”
Achtergrond en aanleiding
• onderzoek Klantgerichtheid Overheid,
onderdeel snelle successen traject Fase 1,
sub-onderdeel Quick Scan
• Volgende stap: training klantgerichtheid
Doel Training
• Bewustwording
• Overdragen vaardigheden en kennis
Een begin…oefening baart kunst!
Opzet training
•
•
•
•
Konose bo kliente
Skohe bo atitut
Skohe bo aktitut
Hasi I hari
Bewustzijn/ kennis → Keuze → Vaardigheden
Agenda dagdeel 1
‘Konose bo kliente’
• Wie zijn onze klanten
• Wat vindt de klant?
• +/- 10 uur pauze
• Klantgerichtheid
Agenda dagdeel 2
Skohe bo atitut!
• Kies je attitude/ houding
• Waardoor wordt ik beïnvloed?
• +/- 14.30 Pauze
• ‘LSD’
• Lastige cases
• Huiswerkopdracht
• ‘post-it’: evaluatie dag 1
Activiteit: Wie zijn onze klanten?
• Vorm groepjes (in totaal 4 a 5 groepen bij
voorkeur per dienst)
• Wijs per groepje een voorzitter aan
• Beantwoord de volgende vragen (15 minuten):
– Wie is onze klant (profiel, taal, differentiatie)?
– Waar komt hij/zij of zij voor?
– Wat hoopt hij/zij aan service/bejegening te
ontvangen?
• Noteer de antwoorden in kernwoorden op de
gekleurde vellen
Activiteit: Wat vindt de klant?
• Wat valt op/ wat verbaast u aan de
gehoorde klantuitspraken?
• Komt het beeld van u en het beeld van
klanten overeen?
Resultaten IMD klantonderzoek
• Het rapport kunt u inzien in de pauze
• U kunt het rapport ook inzien via de website: www.curconsult.com/kgo
Kgo: klantgerichte overheid
Klantgerichtheid
• Het, met het oog op het dienen van het
algemeen belang, onderkennen en
tegemoetkomen aan de behoeften en
verwachtingen van verschillende soorten
klanten
• Klantvriendelijkheid is hier een onderdeel
van: namelijk hoe de klant te woord te
staan
Klantgerichtheid
U(w dienst) levert:
producten/
diensten
behoeften/
wensen
Uw klant heeft:
al dan niet
klantgericht
/-vriendelijk
U bepaalt hoe!
Al dan niet klantgericht/ klantvriendelijk
Klant en zijn ‘bagage’
Eerdere ervaringen
(gedrag)
Klant
Verloop van de nacht/ dag
Uw klantvriendelijkheid
Zorgen
Etc.
Culturele achtergrond
Doel/ noodzaak van vraag
Heeft misschien hiervoor een vrije dag genomen
Waarom klantgericht werken?
• Imago van de overheid en de ambtenaar
(dat bent u!)
• Succes van de organisatie en dus indirect
ook arbeidsvoorwaarden
• Samenwerking & arbeidssfeer
• Wij zijn allemaal klant
• Maar belangrijkste: waardigheid en
arbeidssatisfactie!!
Test uw eigen klantgerichtheid
• Vul de test in
• De test is puur voor uzelf, u hoeft het niet
in te leveren en het wordt niet besproken
‘Sticker de Stelling’
• U krijgt stickers met daarop: ‘eens’ en
‘oneens’
• U krijgt 3 stellingen te zien
• Bespreek in uw groep of u het eens of
oneens bent met de stelling en bespreek
ook kort in uw groep wat uw motieven zijn
• ‘Sticker de stellingen’
Stellingen
• Stelling 1: ‘als een klant niet vriendelijk is, hoef
ik dat ook niet te zijn’
• Stelling 2: ‘buitenlanders (Nederlanders,
Haitianen, dominicanen etc.) worden over het
algemeen anders (slechter) behandeld’
• Stelling 3: ‘voortrekken van klanten die je kent
kan geen kwaad’
Skohe bo atitut!
• Neem een negatieve of positieve houding
aan (op aanwijzing van de trainer)
Wat beinvloedt mijn handelen?
• Bespreek negatieve en positieve
ervaringen waarbij u klant was
• Bespreek negatieve en positieve
ervaringen waarbij u de dienstverlener
was
• Wat beïnvloedt uw houding en gedrag?
al dan niet
klantgericht/
-vriendelijk
dienstverlener
Skohe bo atitut
anderen
situatie
BAL
of
collega
baas
klant
humeur
Skohe bo atitut
zijn
karakter
wortels
profiterend van regen en zonneschijn
BOOM
U heeft een keuze!
• U kunt putten uit uw eigen energie,
talenten, kracht, motivatie etc.
• Onafhankelijk van uw salaris, andere
arbeidsvoorwaarden, zekerheid, anderen
en de situatie
• Uw keuze beïnvloedt anderen, de
werksfeer en de situatie in plaats van
andersom
U heeft een keuze!
‘when we choose to love the work we do,
we can catch our limit of happiness,
meaning, and fulfillment every day’
‘we spent 75% of our wake time doing
work-related activities, if we spend this
much time, we ought to enjoy it and be
energized by it’
By: Ken Blanchard Pd.D.
U heeft een keuze!
‘The danger is that if our quest for ideal
work focuses us on the future, we will
miss the amazingly wonderful life that is
available today, in this moment’
‘By learning/ choosing to love what we do,
even if at the moment we may not be
doing what we love, we will find energy
and passion!’
By: Ken Blanchard Pd.D.
U heeft een keuze!
‘There is always a choice about the way you do your
work, even if there is not a choice about the work
itself’
‘We can choose the attitude we bring to our work!’
‘We can’t control how other people drive, but we can
choose how we respond’
‘I don’t believe that companies are necessarily
prisons, but sometimes we make prisons of them
by the way we choose to work here’
By: S.Lundin/ H. Paul & J. Christensen
U heeft een keuze!
‘How could we have more fun and create more
energy?’
Who are our customers and how can we make
their day?
‘When you are doing what you are doing, who
are you being?’
By: S.Lundin/ H. Paul & J. Christensen
‘When you are doing what you are doing,
who are you being?’
•
•
•
•
•
•
Energiek
Geïnteresseerd
Vitaal
Creatief
‘Bon beis’
Etc.
•
•
•
•
•
•
Boos
Ongeïnteresseerd
Passief
Energieloos
Futloos
‘Mal beis’
Professionele Houding
• Je kunt het niet kopen
• Het is niet afhankelijk van het salaris
• Het mag niet afhankelijk zijn van anderen
of omstandigheden
• Heeft te maken met vakkennis,
vaardigheden, ethiek maar vooral ook met
mentale instelling
• Het begint van binnen en het moet ook
van binnenuit komen!
Professionele Houding
• Een professionele houding blijkt o.a. uit:
– Mate waarin iemand luistert naar de ander
– Attitude & Non-verbaal gedrag
– Manier waarop iemand omgaat met feedback/
klachten
– Manier waarop iemand feedback/kritiek geeft
– Manier waarop iemand omgaat met conflicten
Luistervaardigheden
•
•
•
•
•
Samenvatten
Uiten van gevoelsreflecties
‘hummen’
Stiltes
Letten op non-verbaal gedrag
gesprekspartner
• Laten uitpraten
• Eigen non verbaal gedrag: knikken,
oogcontact, open houding (later meer
hierover!)
Luistervaardigheden
Ook vraagstelling draagt bij aan
luistervaardigheden, we onderscheiden:
• open vs gesloten vragen
• suggestieve vragen
• dubbele vragen
• doorvragen
Luisteren
Hoe weet je of de klant/collega zich niet begrepen
voelt of niet ervaart dat er naar hem wordt
geluisterd:
• klant zal zijn boodschap herhalen
• Klant zal langzaam praten
• Klant zal hard praten
• Boos worden
• Iemand anders meenemen om boodschap kracht
bij te zetten
LSD
Het LSD-model; luisteren, samenvatten en
doorvragen
Luisteren
• Neem een actieve luisterhouding aan en
laat zien dat je aandacht hebt voor je
cliënt. Houdt oogcontact, knik en hum
mee en laat bewust merken dat je luistert.
Wanneer je actief luistert, zal de cliënt zijn
verhaal doen. Hij/zij voelt zich gehoord en
serieus genomen waardoor hoog
opgelopen emoties afnemen en er meer
rust komt in het gesprek.
Samenvatten
• Stel, nadat de cliënt zijn verhaal heeft gedaan,
het werkelijke probleem vast. Geef in eigen
woorden en op hoofdlijnen, weer wat je gehoord
hebt en check of dit klopt. Bijvoorbeeld; ‘Als ik u
goed begrijp….’ klopt dat ?’ Vat naast de inhoud
ook de emoties van de cliënt samen. ‘U bent dus
erg teleurgesteld met deze gang van zaken ?’
Goede tussentijdse samenvattingen zorgen dat
de cliënt zich gehoord en begrepen voelt.
Doorvragen
• Gebruik een tussentijdse samenvatting als
opstap tot een doorvraag. Vraag net
zolang door tot je het probleem goed in
kaart heb. Pas dan, kun je een juiste
oplossing zoeken voor het probleem.
Doorvragen creëert meer begrip en is voor
de cliënt soms belangrijker dan de feitelijk
oplossing van zijn/haar probleem.
Oefening LSD
Verdeel de groep in drie subgroepen:
1. evalueert Luisteren
2. evalueert Samenvatten
3. evalueert Doorvragen
Activiteit
• Kettingoefening
• Uw buurman vertelt wat over wat hij/zij in
het weekend heeft gedaan, u LSD’t, uw
buurman geeft u feedback
Casus
• Maak 4 subgroepen en zet een casus op
papier zetten. Dit kan aan de hand van
een werkelijk gebeurde situatie zijn. Het
moet een moeilijk geval zijn (een lastige
of ontevreden klant…)
• Licht straks de casus toe
• De casus zal worden gebruikt bij de
volgende trainingsessie
Huiswerkopdracht
• Houdt uw dagboek bij, er staan elke dag
tips, leuke weetjes en kleine opdrachtjes
die niet veel tijd kosten
Evaluatie & afsluiting
Post-it:
• Waar ik het meest aan heb gehad is:
• Waar ik het minst aan heb gehad is:
• Wat moet blijven is:
• Wat niet hoeft te blijven is:
Opzet training
• Konose bo kliente
• Skohe bo atitut
• Skohe bo aktitut
• Hasi I hari
Bewustzijn/ kennis → Keuze
→ Vaardigheden
Agenda dagdeel 3
‘Skohe bo aktitut’
• Verbaal & Non-verbaal gedrag
• Activiteit non-verbaal gedrag
• +/- 10 uur pauze
• Nog meer LSD
• Zelfreflectie
• Activiteit ‘speelbal’
Agenda dagdeel 4
‘Hasi I hari’
• DVD gedeputeerde
• De spiegel
• +/- 14.30 uur pauze
• Oefening Casus
• Hasi hari (eindopdracht)
• Evaluatie & afsluiting
Nee zeggen
Als u ‘nee’ of een ander teleurstellend bericht aan
de klant moet mededelen doe dat dan zo:
• Doe na een korte inleiding je mededeling
• Verwacht niet dat iemand dit zonder meer
accepteert, verdedig je besluit niet
• Spreek gevoelens van de ander uit,
bijvoorbeeld 'Ik begrijp dat je teleurgesteld
bent’ of ik begrijp dat ..., en herhaal dan je
boodschap
• Nu eventueel een verklaring geven of een
oplossing zoeken
Overige tips
• In plaats van aangeven wat u niet kunt
doen, aangeven wat u wel voor de klant
kan betekenen
• Klant tips geven en verder helpen
Non verbale communicatie
`Het is niet wat je zegt`
• Het kan zijn dat de houding, gebaren en
attitude een verhaal vertellen en de stem
een ander.
• Wetenschappers geven aan dat woorden
vaak worden gebruikt om informatie te
verbergen.
Non verbale communicatie
Onderzoekers schatten dat minstens 70% van de
communicatie door middel van stemklank en
lichaamstaal plaatsvindt. De Amerikaanse
psycholoog Mehrabian stelt dat :
• 55% van de communicatie bestaat uit
lichaamstaal,
• 38% wordt geuit door de stemklank en slechts
• 7% wordt gecommuniceerd door middel van
woorden.
Als dit zo is uiten we ons gevoel dus voor 93%
non-verbaal!
Non verbale communicatie
• Lichaamstaal is een veel eenvoudigere manier
om gevoelens uit te drukken, dan door middel
van gesproken taal.
• Non-verbale communicatie kan de inhoudelijke
boodschap ondersteunen of juist tegenspreken.
• Het is heel moeilijk door middel van lichaamstaal
te liegen, lichaamstaal heeft een grote
betrouwbaarheidswaarde.
• Anderen besteden vaak meer aandacht aan de
non-verbale communicatie dan aan de woorden
van anderen.
Non verbale communicatie
• Een voorbeeld:
Neemt u plaats!
Non verbale communicatie
Oogcontact
Wenkbrauwen
Stand van het hoofd
Armen en handen
Toon van de stem
Intonatie en klemtoon
Mond
Non verbale communicatie
Ook volgende geeft de klant een
boodschap:
• Praten met collega terwijl de klant voor je
staat
• Praten aan de telefoon terwijl de klant
voor je staat
• Lippenstift, haren kammen, nagels vijlen
etc. terwijl de klant voor je staat
Non verbale communicatie
Ook volgende geeft de klant een
boodschap:
• Je tas beginnen te pakken terwijl de klant
voor je staat
• Je bureau beginnen op te ruimen terwijl
de klant voor je staat
• De volgende klant alvast uitnodigen terwijl
de klant voor je staat
Non verbale communicatie
Ook volgende geeft de klant een
boodschap:
• Praten met collega terwijl de klant voor je
staat
• De klant laten wachten terwijl je duidelijk
met iets bezig bent dat kan wachten
Non-verbale telefonische communicatie
• Hierbij is de stem van heel groot belang!
• Volume, toonhoogte, articulatie, nadruk,
eentonigheid, ritme maar ook zuchten,
keelschrapen en laten merken dat je met
andere zaken bezig bent (bijvoorbeeld
getik op de computer of tussendoor
geklets met een collega). Je stem straalt
uit hoe je je voelt: gefrustreerd,
geïrriteerd, opgewekt etc.!
Oefening: ‘doe de deur dicht’
•
•
Geef aan de hand van uw emotiekaartje
de opdracht ‘doe de deur dicht’
Schrijf per keer op welke emotie u denkt
dat uw collega had
Oefening ‘liegen’
Probeer te achterhalen:
• 2 vrijwilligers
• Wie liegt en wie niet?
Oefening ‘Geven van empatische
gevoelsreflecties’
• gevoelsreflecties zijn een soort
samenvatting zijn op gevoelsniveau
• Wat is het nut en belang van
gevoelsreflecties?
• Geef een gevoelsreflectie aan een
vrijwillige klant….
Oefening empatisch LSDen
• Vorm groepjes van 3
• 1 observator, 1 verteller, 1 LSDer
• Verteller vertelt een verhaal (iets dat hij/zij
ooit heeft meegemaakt)
• LSDer LSD’t
• Observator observeert en geeft feedback
Zelfreflectie
• Vul de vragenlijst in
• De test is puur voor u zelf, u hoeft het niet
in te leveren en het wordt niet besproken
Activiteit: ik ben geen speelbal
• Als u de bal krijgt, geeft u antwoord op de
vraag en vervolgens gooit u de bal naar
een collega
• Als de trainer haar hand opsteekt, gooit u
de bal naar de trainer, deze zal dan een
nieuwe vraag formuleren
• Houd het tempo hoog!
Visie op klantgerichtheid
• DVD gedeputeerde
• Wat vindt u hiervan, zijn er verassingen
etc.
Oefening ‘Tijd voor actie’
Door mij te beinvloeden
Door anderen aan te pakken
Brainstorm over verbetermogelijkheden m.b.t. klantgerichtheid die:
• Jullie zelf kunnen oppakken en verbeteren ( die dus binnen jullie
invloedssfeer liggen)
• Buiten jullie invloedsfeer liggen en die jullie willen neerleggen bij jullie
diensthoofd of gedeputeerde
• maak Van beide categorieeen een top 3 die men noteert in zijn dagboek en
op flap
Iedere subgroep presenteert zijn specifieke flap
Klachten
• Een klacht is een uitdrukking van
ontevredenheid vanwege te kort aan
aandacht en erkenning voor de behoeften
van een klant
"Een klacht is een cadeau"
• Dankzij klachten leer je zwakke plekken
kennen. De klagende klant is een gratis
adviseur
• Je hebt objectieve (over product/dienst)
en subjectieve (persoonlijke) klachten
• Slechts 4% van de ontevreden klanten
komen echt klagen
• Vat klachten niet persoonlijk op
• Als het kan: neem de klant apart
Omgaan met klachten
• Reageer snel (schenk aandacht!). Snel
reageren= de helft van de klacht oplossen!
• Luister naar de klacht
• Herhaal de klacht en kom erachter of je de
klacht goed hebt begrepen
• (Verplaats jezelf in de schoenen van de klant) en
bied verontschuldiging aan
• Erken de gevoelens van de klant in deze
• Leg uit welke actie je gaat ondernemen
• Bedank de klant dat deze het probleem onder
uw aandacht heeft gebracht
Omgaan met klachten
Doe niet:
- Rechtvaardigen
- Ontkennen
- Verdedigen
Omgaan met klachten
• Een tevreden klant zegt het tegen
gemiddeld 3 relaties.
• Een ontevreden klant zegt het tegen
gemiddeld 7 relaties!!
Tips: omgaan met lastige klanten/ deescalerend gedrag
• Blijf kalm
• Luister goed
• Concentreer je op het probleem en niet op de
persoon
• Serieus nemen
• Niet in discussie gaan
• Voorkom ‘ja maar’
• Geen voorkeurbehandeling voor aardige klanten
• Gaat niet in verdediging
vervolg
Mentale instelling:
• Het niet als een persoonlijke aanval
beschouwen
• De ander willen begrijpen
• Ervan uitgaan dat de ander in principe het
conflict ook wil oplossen (positieve
anticipatie)
Eindopdracht
• Groep 1: maak een mooie collage met het
thema klantgerichtheid, de verschillende
onderdelen kunnen hierin worden
verwerkt
• Groep 2: maak een lied met minimaal 2
coupletten op een bekende melodie
• Groep 3: bedenk een slogan en een
symbool die uitdrukking geeft aan jullie
klantgerichte instelling
Evaluatie & Afsluiting
• Masha masha danki!
• Hopi hopi exito!