Begeleiding op maat bij medicatie (BOMM) voor CVRM en

Begeleiding op maat bij medicatie (BOMM) voor CVRM en diabetes
Apotheek/keten/formule: CAZO / De Ondernemende Huisarts (DOH) / Radboudumc, IQ
Healthcare / Philips / Doen en Blijven doen, evidence based voorlichten
Contactpersoon: Richard Dekker, voorzitter CaZo, Olga Moonen, coördinerend apotheker
DOH, mail: [email protected]
1. Wat is de doelstelling (SMART)?
Deze interventie beoogt het patiëntgericht bevorderen van therapietrouw bij de start van
chronische medicatie. Hiervoor wordt een persoonsgerichte therapietrouw service
ontwikkeld en geïmplementeerd bij patiënten die starten met nieuwe medicatie, en die een
verhoogd risico hebben om deze suboptimaal te gebruiken. Eventuele barrières worden
gesignaleerd met een vragenlijst. Vervolgens krijgt de zorgverlener aanbevelingen voor een
interventie gericht op het wegnemen van deze persoonlijke barrières. De interventie
gebeurt in een samenwerking tussen apothekers, huisartsen en praktijkondersteuners
(POHer). Hierbij wordt aangesloten bij een gesprekstechniek voor gedragsverandering, de
Doen en Blijven Doen-methodiek. In het voorjaar van 2015 wordt gestart met een
randomised controlled trial, die het effect van het gebruik van de service op evalueert.
2. Is er sprake van een patiëntselectie?
Patiënten die starten met cardiovasculaire of orale bloedglucose verlagende medicatie op
voorschrift van deelnemende huisartsen in de betrokken apotheken.
3. Wat is de aanpak?
Concrete activiteiten
Patiënten met een eerste voorschrift voor cardiovasculaire of orale bloedglucose verlagende
medicatie vullen kort voor de tweede uitgifte twee vragenlijsten in. De eerste vragenlijst
signaleert een verhoogd risico bij de patiënt om de medicatie in de toekomst niet
therapietrouw in te gaan nemen. De tweede vragenlijst brengt de specifieke barrières van de
patiënt ten opzichte van zijn geneesmiddelgebruik in kaart. Hierbij worden de gegeven
antwoorden omgezet naar een therapietrouwprofiel (zie bijlage). Hiermee krijgen de
patiënten met een verhoogd risico op therapieontrouw een interventie, die specifiek gericht
is op het verlagen van hun barrières voor therapietrouw.
Er wordt gewerkt met drie groepen van barrières gerelateerd aan het Denken, Voelen en
Kunnen van de patiënt met betrekking tot zijn medicatiegebruik. Het therapietrouwprofiel
wordt met de patiënt in de apotheek besproken volgens de Doen en Blijven Doengespreksmethode. Per barrière zijn specifieke interventiemogelijkheden beschreven in een
handleiding. Informatie over het profiel en de gemaakte afspraken met de patiënt in de
apotheek worden met de huisartspraktijk gedeeld. In sommige gevallen geeft de
huisartsenpraktijk vervolg aan de interventie in de vorm van een gesprek met dezelfde
aanpak. De resultaten en afspraken hiervan worden wederom met de apotheek gedeeld.
Vervolguitgiften worden in de apotheek bewaakt.
Organisatie in de apotheek: Wie doet wat? Hoeveel tijd kost de interventie?
Het Apotheek Informatie Systeem (AIS) signaleert de eerste voorschriften van de
betreffende medicatie. De apotheker checkt of het voorschrift afkomstig is van een
betrokken huisarts en verstrekt informatie omtrent de studie. Bij een tweede uitgifte – of
het uitblijven hiervan – zorgt de apotheker bij deelnemende patiënten met een verhoogd
risico op therapieontrouw op basis van de scores op de vragenlijsten voor een interventie op
maat. Afhankelijk van de interventie en de hierover gemaakte afspraken kan hij de patiënt
ook naar de POH’er doorverwijzen voor een vervolggesprek. De tijdsinvestering zal uit een
pilot blijken.
Deze extra tijdsinvestering is later in de praktijk alleen nodig voor de patiënten die op basis
van de meetinstrumenten een verhoogd risico hebben op therapieontrouw. Door hun
barrières reeds bij de start van de medicatie te bespreken, zullen deze naar verwachting niet
tot therapieontrouw in de vervolgbehandeling leiden. Hiermee voorkomt een selectieve
extra tijdsinvestering bij de start tijd bij het later oplossen van problemen.
4. Wat zijn de kritische randvoorwaarden?
Bekostiging
Dit project bevindt zich nog in de evaluatiefase. Mocht het effectief blijken, dan zal naar
mogelijkheden voor vergoeding van dit programma worden gezocht.
Samenwerking met andere zorgverleners: wie doet wat?
• Philips / IQ Healthcare: ontwikkeling van meetinstrumenten, studie opzet,
wetenschappelijke begeleiding en scholing in de interventiemethode.
• Doen & blijven doen-methode: ontwikkeling handleiding bij therapietrouwprofiel,
aangepast op de interventiemethode in deze trial, scholing van POH’ers en
apothekers in de aanpak Doen en Blijven Doen.
• DOH, CAZO: afspraken omtrent samenwerking, uitnodigen van deelnemers,
uitwisselen van registraties, afstemmen van zorghandelingen, gezamenlijke
effectmeting op basis van beschikbare gegevens.
• Stichting Meetpunt Kwaliteit: faciliteren van onderzoek en verzamelen van
onderzoeksgegevens uit de huisartsensystemen en berekenen van therapietrouw op
basis van de aflevergegevens.
ICT
Zie hierboven.
Scholing
Zie hierboven.
Overig
Deze interventie wordt op dit moment getoetst op haar effectiviteit en
implementeerbaarheid. Het onderzoeksteam brengt mogelijke knelpunten van de
interventie rechtstreeks bij de zorgverleners (apothekers en POH’ers) in kaart, bespreekt
deze en streeft naar oplossen ervan. Deze leerpunten worden meegenomen in een
verbeterstrategie van de therapietrouw bij de start van chronische medicatie.
5. Is de interventie geëvalueerd en zo ja, is deze (kosten)effectief?
De voorspellende waarden van de vragenlijsten en de werkbaarheid wordt in een
randomized controlled trial getest. Na zeven maanden worden de scores op de vragenlijsten
met betrekking tot risico en barrières voor therapieontrouw en de therapietrouw op basis
van aflevergegevens vergeleken tussen een interventie- en een controlegroep. Ook wordt de
werkbaarheid van deze interventiemethode en de mate waarin deze nuttig was om gericht
zorg te verlenen bij patiënten met een hoog risico op therapieontrouw onderzocht. Bij
positief resultaat, wordt deze interventiemethode voor verdere uitrol beschikbaar gesteld.
6. Is deze interventie geheel of deels geschikt voor een andere apotheek?
De interventie is nu nog niet geschikt voor andere apotheken, aangezien deze nog in de
testfase is. Met de inzichten uit deze trial kan een interventiestrategie voor andere
zorgverleners worden ontwikkeld.
7. Welke ondersteunende materialen zijn nodig?
Bij het therapietrouwprofiel is een handleiding ontwikkeld. Deze handleiding geeft de
apotheker handvatten voor het gesprek rond de mogelijke barrières voor therapietrouw,
gebaseerd op de Doen en Blijven doen-aanpak. Deze handleiding is nog niet vrij beschikbaar.