Stedelijke ontwikkeling en Planning in Colombia

Stedelijke ontwikkeling en Planning in Colombia
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Huizinga®
Integrale stedelijke ontwikkeling
Integrale benadering van planning, waarbij op
verschillende lagen geintegreerd kan worden.
Integrale planning door het samenbrengen van partijen,
integrale planning door het combineren van verschillende
thema’s van ruimtelijke planning en integrale planning
door het verbinden van verschillende schalen.
Integrale planning heeft een strategisch
karakter en heeft over het algemeen betrekking op een
visie voor een lange termijn.
Auteur
ir. T.C. Huizinga
---------------
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
Internationale Programma’s
--------------TF Colombia
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Inhoud
3
Inhoud
1
Aanleiding, Doel en Methode
3
2
Markt en Urban Planning
5
2.1 markt colombia algemeen
2.2 urban planning
2.2.1 verdichting en expansie
2.2.2 gelijkheid
2.2.3 stedenbouw - architectuur
2.2.4 awareness
2.2.5 opdrachtgevers
2.2.6 aanbestedingen
3
Kansen en Bedreigingen
10
3.1 markt kansen
3.2 bedreigingen
4
Aanpak en Aanbevelingen
11
4.1 aanpak
4.1.1 sectorale aanpak
4.1.2 integrale aanpak
4.2 aanbevelingen
4.3 factfinding missie
5
Bijlage
13
5.1 internationale lopende programma’s
5.2 openingen steden en overig
5.3 partijen in Colombia
5.4 Nederlandse bedrijven in Colombia
6
Bronnen en Contactpersonen
17
6.1 bronnen
6.2 contactpersonen
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
1. Aanleiding, Doel en Methode
Aanleiding
Het onderzoek is gestart nadat vanuit verschillende
bronnen aandacht is gevestigd op stedelijke
ontwikkeling in Colombia. Er lijken kansen te liggen
voor Nederlandse bedrijven gespecialiseerd in
integrale stedenbouw.
Doel Desk Research
Het doel van het onderzoek is een globaal inzicht
krijgen in de kansen die er zijn in Colombia op het
gebied van Stedelijke Ontwikkeling en Planning en
om te beoordelen of deze kansen voldoende zijn
om de export van Nederlandse bedrijven naar
Colombia te stimuleren. Aan de hand van dit
onderzoek kan vervolgens een Fact Finding missie,
of een andere vervolgstap overwogen worden.
Methode
Het onderzoek is gericht op de volgende vragen:
hoe vindt stedelijke planning in Colombia plaats,
waar liggen de concrete vraagstukken op het
gebied van planning en binnen welke sectoren, wie
zijn de stakeholders en welke Nederlandse bureaus
zijn geïnteresseerd in de Colombiaanse markt.
Inzicht wordt verkregen door web research en
interviews met verschillende organisaties:
RVO.nl, Rijkswaterstaat, College van Rijksadviseurs,
Holland House Colombia, de ambassade van
Colombia, stedenbouwkundig bureau Urbanos,
BNA
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
2. Markt en Urban Planning
5
2.1 Markt Colombia Algemeen
samenwerkingsverband na de landelijke schaal.
Landelijk
De afstand tussen de verschillende grote steden is
groot. Niet alleen geografisch en wat betreft
Gemeente
infrastructuur maar ook door de afwezigheid van
Elke gemeente kent zijn eigen problematiek en per
samenwerking tussen provincies en gemeentes.
stad wordt verschillend aangekeken tegen het
Het land heeft twee aparte industriële centra met
belang van stedelijke ontwikkeling. De burgemees-
eigen kenmerken. De driehoek Bogotá-Medellín-
ter, die elke 4 jaar wisselt, speelt hier een belang-
Cali (1) en de Atlantische kuststrook met de steden
rijke rol in. De wisseling van bestuur (president en
Cartagena, Barranquilla en Santa Marta (2). Bogotá
burgemeester) maakt dat meerdere periodes grote
heeft bijna 9 miljoen inwoners (totale bevolking 46
besluiten on hold worden gehouden. De populariteit
miljoen) en veel grote ondernemingen hebben er
van de burgemeester onder zijn achterban wisselt
hun hoofdkantoor of een vertegenwoordiging.
sterk per gemeente en heeft invloed op zijn of haar
Er zijn 5 metropoolregio’s: Medellin, Cucuta,
besluitvorming.
Bucaramanga, Barranquilla, The Midwest. De grote
Ook de regels rondom landverdeling en land-
onderlinge verdeeldheid en lastige politieke situatie
eigendom worden per stad bepaalt. Dit bemoeilijkt
bemoeilijken een landelijke planning.
een integrale gebiedsaanpak en is een probleem
bij de expansie van steden buiten de bestaande
Provincie
gemeentelijke grenzen, onder invloed van de
Op de schaal van de provincie is weinig tot geen
bevolkingsgroei.
samenwerking. De metropoolregio is het grootste
secundaire steden
industriële centra
BARRANQUILLA
BARRANQUILLA
SANTA MARTA
SANTA MARTA
CARTAGENA
CARTAGENA
PANAMA
PANAMA
SINCELEJO
MONTEIRA
VENEZUELA
rio
ca
uc
VENEZUELA
a
BUCARAMANGA
MEDELLÍN
MEDELLÍN
1500m
MANIZALES
PEREIRA
BOGOTÁ
TUNJA
BOGOTÁ
YOPAL
2600m
BUENAVENTURA
CALI
CALI
1000m
TUMACO
ECUADOR
BRAZILIË
PERU
ANDES
ECUADOR
BRAZILIË
PERU
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
6
2.2 Urban planning Colombia
2.2.1 Verdichting en expansie
De afgelopen jaren is de stedelijke bevolking van
Colombia gegroeid. In combinatie met de economische groei en een toename van beschikbaar goedkoop transport, zorgt deze groei voor toename van
landgebruik. Daarbij vergroot economische groei
de gemiddelde landbehoefte per persoon. De
economische groei trekt migranten en vluchtelingen
uit andere delen van het land. Verwacht kan worden
dat deze groei de komende decennia zal doorgaan
en leidt tot een (verdergaande) snelle urbanisatie en
verdeling types POT
expansie van stedelijke gebieden.
Vanwege het ontbreken van een goede planning
Plan Ordenamiento Territorial (POT)
zorgt de stedelijke groei door middel van on-
Sinds de komst van wet 388 in 1997, hebben de
gecontroleerde verdichting en expansie voor een
grotere steden een Plan Ordenamiento Territorial.
verscheidenheid aan (versterking van) problemen.
Een POT geeft de huidige situatie in de stad weer,
op het gebied van infrastructuur, programma,
1. Gebrek aan basisvoorzieningen in woonwijken
transport, natuur etc. Het is vergelijkbaar met een
en illegale nederzettingen, basisvoorzieningen als
eenvoudig bestemmingsplan maar bevat geen
schoon drinkwater en riolering zijn niet voor
(integrale) structuurvisie.
iedereen overal beschikbaar. In 2012 beschikte
De POT’s zijn gefocused op de stad tot de stads-
8,8% van de bevolking niet over schoon drinkwater
grens. Ze geven per thema in een kaart aan hoe de
en had 19,8% geen toegang tot sanitaire
situatie nu is. Er zijn ook kaarten die aangeven
voorzieningen. (cia factbook)
welke delen van de stad herontwikkeld moeten
• De bepalingen over levering van water, stroom
worden in de toekomst.
en gas zijn verschillend tussen steden: In Medellin
bijvoorbeeld worden water en elektriciteit gemeen-
Er zijn 3 soorten POT’s, het type is afhankelijk van
telijk geregeld, en ook geleverd aan illegale neder-
het aantal bewoners:
zettingen. In Bogota is dit niet het geval.
• POT, gemeenten met > 100.000 inwoners
2. Gebrek aan een goed integraal infrastructuur
• PBOT (Plan Básico de Ordenamiento Territorial),
netwerk. Mede door de ongecontroleerde
gemeenten met 30.000-100.000 inwoners
verdichting en provisorische expansie van steden.
• EOT (Esquema Básico de Ordenamiento
De afstand tussen wonen en werken, de geogra-
Territorial), gemeenten met < 30.000 inwoners
fische hoogteverschillen in veel steden, creeëren
mobiliteitsproblemen. Ook funtioneert het openbaar
vervoer niet goed.
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
1108000
1101700
1102600
1102900
1286000
1282600
1102300
1282600
1102000
DE
1282300
RO
O
1282000
MUNICIPIO DE BUCARAMANGA
1281700
Orden de
Drenaje
Ronda Hidrica Zona de Manejo del
(m)
Espacio Publico (m)
1282000
1282300
´
Rio de Oro
Cota de Inundación
O
RI
7
Convenciones
MUNICIPIO DE GIRÓN
1281700
1106000
1104000
1102000
1100000
EJEMPLO DE DETALLE DE AISLAMIENTO PARA TODAS LAS FUENTES
HIDRICAS SEGÚN SU CLASIFICACIÓN
1286000
Simbología
1102000
30
20
15
1102600
20
10
N.A.
1281400
1
2
3
1102300
1281400
1101700
1102900
LEBRIJA
1284000
1284000
3. Gebrek aan sociale cohesie. Er is een fysieke
scheiding tussen bewoners (onder andere door de
indeling in strata) van verschillende inkomens-
GIRON
1282000
1282000
1280000
1280000
1278000
1278000
klassen en deze wordt alleen maar groter.
De menging die nu plaats vindt is het gevolg van
ongecontroleerde bouw. De laagste inkomensklasse bouwt provisorische woningen waar het kan,
tussen woningen in bestaande woonwijken en op
onveilige gebieden rond de stad. Deze provisorische
woningen zorgen voor een ander probleem,
onveilige constructies.
1276000
1276000
CONVENCIONES
Curva Nivel
4. Steden ontwikkelen ambities, gedreven door de
Matorral
Manzana
Grupo Arboles
Urbano
Bosque
Drenajes
Cañadas
Bosque
Construcción
Perimetro Urbano
Parques
Limite Municipal
Quebradas
Zona Deportiva
Rios
Piscina
Zona NO
Ocupable
TRATAMIENTO URBANISTICO
TRATAMIENTO
CÓDIGO
PLAN DE ORDENAMIENTO
TERRITORIAL DE
BUCARAMANGA
2014 - 2027
SECRETARIA MUNICIPAL DE
PLANEACIÓN
Ing. MAURICIO MEJÍA ABELLO
FELIX MARINO JAIMES CABALLERO
Secretario Municipal de Planeación
Secretario General del Concejo
op deze ambitie ingericht.
29,73
107,44
Reactivación
473,52
TRA-3
Reactivación de sector urbano especial
105,15
TMI-1
Complementario.
TMI-2
Reordenamiento
84,18
1274000
121,39
RIONEGRO
MATANZA
Para Inmuebles de interes cultural del grupo Arquitectónico Agrupación
69,81
TCoA-2
Para Inmuebles de interes cultural del grupo Arquitectónico Individual
5,32
MAPA Nº 9
TRATAMIENTOS
URBANÍSTICOS
CHARTA
¯
TONA
7,37
Para Inmuebles de interes cultural del grupo urbano
TCoA-1
LOCALIZACIÓN
Cartografia realizada en desarrollo
del convenio No. 3001-2008
CDMB-IGAC-MUNICIPIO DE
BUCARAMANGA
Coordenadas planas cartesianas con origen en el
vértice geodésico (S-T-144A) de coordenadas
geográficas:Latitud 07° 04' 43,993710" N
y Longitud 73° 11' 50,435600" W de Greenwich,
al cual se le asignaron las coordenadas
1 274 642,278 metros Norte y 1 097 241,305
metros Este.
El plano de proyeccion esta a 931 metros sobre
el nivel medio del mar. Las coordenadas
del origen cartesiano estan referidas al Datum
Magna Elipsoide: GRS80.
211,28
Reactivación
TRA-2
1108000
1106000
1104000
1102000
1100000
MUNICIPIO DE BUCARAMANGA
Dr. EDGAR SUAREZ GUTIERREZ
Presidente del Concejo
438,54
694,59
Redesarrollo
TRA-1
TCoU
CONSERVACIÓN
INFORMACIÓN DE REFERENCIA
Dr. LUIS FRANCISCO BOHÓRQUEZ PEDRAZA
Alcalde de Bucaramanga
ÁREA (Ha)
Consolidación con generación de espacio publico
TRD
ACUERDO Nº
SÍMBOLO
Consolidación urbana
TC-1
TC-2
RENOVACIÓN
MEJORAMIENTO
INTEGRAL
DESCRIPCIÓN
Desarrollo
TD
DESARROLLO
CONSOLIDACIÓN
1274000
De ambitie is er maar de steden zijn ruimtelijk niet
Zona Verde
Paramento
Perimetral
FLORIDABLANCA
groeiende economie: het profileren als studentenstad of ontwikkelen tot havenstad bijvoorbeeld.
Separador
Tipo Limite Vial
ESCALA:
1 : 10000
0
300 Metros
75 150
U-5
FECHA:
LEBRIJA
FUENTE:
GIRON
FLORIDABLANCA
DE 18
PIEDECUESTA
POT Bucaramanga Zonering aanpak
1108000
1106000
1104000
1286000
1286000
het voorkomen en opvangen van de problemen ten
Con
stru
cci
de lo ón Tran
sv
s Col
orad ersal
os
´
oplossingen ter bescherming van de leefomgeving,
gevolge van kusterosie en rivieroverstroming.
1102000
1100000
5. Niet zozeer veroorzaakt door economische groei:
1284000
1284000
Intersección
a nivel
National Development Plan
1282000
1282000
r
C
Tr
a n on s
sv
t
er ruc
sa
c
l N ión
az
ar
e
uitgevoerd door de Staatsoverheid en het
ala
nv
cu e
t
Cir or
N
cto l
de
oye
Pr
Het Nationaal Development Plan (NDP) wordt
th
Intersección
a desnivel
Nationaal Planning Departement. Het heeft tot
Intersección
a nivel
Intersección
a desnivel
1280000
Intersección
a desnivel
Intersección
a desnivel
Intersección
a nivel
verbeteringen van het land. Daarnaast stelt het vast
Intersección
a desnivel
Intersección
a desnivel
n
ció
r
ruc te Su
r
nst
Co al No
nc
Tro
welke processen nodig zijn om deze doelen
1280000
o
ros
nca
Cer abla
Los Florid
de
–
sal nga
er
a
sv ram
an
Tr uca
ón tal B
cci
tru rien
ns r O
Co ala
nv
rcu
Ci
''
lia es
ge ial
Ar str
a du
/L In
rín los
lvo
Po l de
El rsa
a
Ví ve
ns
ra
“T
doel het vaststellen van de richtlijnen voor groei en
Intersección
a desnivel
Intersección a desnivel
Intersección
a nivel
Intersección
a desnivel
Construcció
n
Troncal
Norte Sur
1278000
te bereiken.
Intersección a
desnivel
1278000
ión r
cc te Su
or
Intersección
a desnivel
Tro Con
nc st
al ru
N
Intersección
a nivel
Co
ón Su
cci
tru rte
ns No
al
nc
Intersección
a nivel
Intersección
a nivel
Intersección
a nivel
r
Tro
In het NDP voor de periode 2010-2014 worden de
Intersección
a desnivel
r
Su
Tr Co
on ns
ca tru
l No cc
rte ión
Intersección
a desnivel
volgende stedelijke uitdagingen genoemd:
1276000
1276000
• Lage economische dichtheid vergeleken met de
Intersección
a desnivel
CONVENCIONES
Curva Nivel
populatie dichtheid
stedelijke gebieden
• Gebrek aan tools om een verbinding tussen de
Zona Verde
Paramento
Matorral
Manzana
Grupo Arboles
Urbano
Bosque
Cañadas
Bosque
Construcción
Perimetro Urbano
Parques
Limite Municipal
Zona Deportiva
Rios
Piscina
Tro Co
nc nstru
al
No cci
rte ón
Su
r
Quebradas
1108000
1106000
1274000
1104000
1274000
1102000
zichtbaar in precaire constructies in perifere
Separador
Perimetral
Drenajes
1100000
• Sterke scheiding binnen steden, bijvoorbeeld
Tipo Limite Vial
INFORMACIÓN DE REFERENCIA
ACUERDO Nº
MUNICIPIO DE BUCARAMANGA
SECRETARIA MUNICIPAL DE
PLANEACIÓN
PLAN DE ORDENAMIENTO
TERRITORIAL DE
BUCARAMANGA
2014 - 2027
Dr. LUIS FRANCISCO BOHÓRQUEZ PEDRAZA
Alcalde de Bucaramanga
Dr. EDGAR SUAREZ GUTIERREZ
Presidente del Concejo
Ing. MAURICIO MEJÍA ABELLO
FELIX MARINO JAIMES CABALLERO
Secretario Municipal de Planeación
Secretario General del Concejo
Cartografia realizada en desarrollo
del convenio No. 3001-2008
CDMB-IGAC-MUNICIPIO DE
BUCARAMANGA
Coordenadas planas cartesianas con origen en el
vértice geodésico (S-T-144A) de coordenadas
geográficas:Latitud 07° 04' 43,993710" N
y Longitud 73° 11' 50,435600" W de Greenwich,
al cual se le asignaron las coordenadas
1 274 642,278 metros Norte y 1 097 241,305
metros Este.
El plano de proyeccion esta a 931 metros sobre
el nivel medio del mar. Las coordenadas
del origen cartesiano estan referidas al Datum
Magna Elipsoide: GRS80.
LOCALIZACIÓN
RIONEGRO
MATANZA
SUBSISTEMA DE
INFRAESTRUCTURA VIAL
CHARTA
¯
TONA
ESCALA:
0
125
LEBRIJA
1 : 10000
250
500
FECHA:
Metros
MAPA Nº 5
U-1
FUENTE:
GIRON
FLORIDABLANCA
PIEDECUESTA
DE 18
POT Bucaramanga Infrastructuur
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
8
stedelijke organisatie en mobiliteit en de regionale
Ook financieel strategisch is menging ingewikkeld.
omgeving tot stand te brengen
In duurdere wijken waar ruimte is voor goedkopere
• Gebrek aan informatiesystemen en indicatoren
woningen, kunnen ook woningen in een hogere
die prestaties meten
schaal gebouwd worden.
In het kader van sociale gelijkheid organiseerde
2.2.2. Equity
UN Habitat in april 2014 het jaarlijkse World Urban
De Colombiaanse gemeenten kunnen de bevolking
Forum in Medellin, met als thema Urban Equity in
opdelen in verschillende strata, waarin elke groep
Development, Cities for Life.
gelijke sociale en economische eigenschappen
heeft. De strata worden onder andere gebruikt voor
2.2.3. Stedenbouw - Architectuur
het opdelen van steden in wijken. Er zijn 6 of 3
Er lijkt vooral een gebrek te zijn aan een integrale
(wettelijk vastgelegde) strata, waarbij 1 de laagste
langetermijn visie en de productie van plannen op
en 6 de hoogste schaal is.
gebiedsniveau. Op zichzelf staande architectonische
opgaven komen goed van de grond. In Colombia
Stratum 1 : Lowest income.
Stratum 2 : Low-Middle class.
Stratum 3 : Middle class.
Stratum 4 : Upper middle class.
Stratum 5 : Upper class.
Stratum 6 : Wealthy (5% van de bevolking)
In 2012 leefde 32,7% van de bevolking onder de
armoedegrens. 1
Naast de prijzen (en kwaliteit) van de woningen zijn
ook de prijzen en kwaliteit van levering van water,
gas en elektriciteit verschillend per schaal.
Hoewel meer gelijkheid en sociale cohesie op de
politieke agenda staat en (internationaal) gestimuleerd wordt, wordt hier terughoudend naar
gekeken. De bouw van sociale woningen in Bogota
door Metrovivienda (semi-publieke organisatie voor
sociale woningbouw) bijvoorbeeld, roept zowel
weerstand op door de al aanwezige (vermogende)
bewoners als potentiële nieuwe bewoners uit
lagere inkomensschalen. Door de verschillen in
prijs van elektriciteit-, gas- en waterlevering en de
aanwezige programmatische voorzieningen is het
voor inwoners van lagere schalen lastig in een wijk
met voor het merendeel hogere inkomens te leven.
zijn een aantal Colombiaanse architecten aan het
werk die bijvoorbeeld in Medellin en Bogota
projecten leveren die internationale waardering
krijgen. Het is voor Nederlandse bureaus mogelijk
mee te doen aan internationale prijsvragen.
2.2.4. Awareness
Bij het in gesprek gaan met verschillende partijen
in Colombia, lijkt er een bewustzijn te zijn van het
belang van een strategische integrale aanpak. In
Colombia is veel kennis en voldoende informatie,
maar geen strategisch denken. Er is een sterke
scheiding tussen partijen die een rol spelen bij
gebiedsontwikkeling. Er wordt door de partijen
(publiek onderling en privaat) volledig langs elkaar
heen gewerkt.
2.2.5. Opdrachtgevers
Er zijn 3 verschillende partijen verantwoordelijk
voor plannings- en bouwopgaven
• private partijen, gericht op het duurdere segment
koopwoningen
• semi-private partijen, gericht op de sociale
huur- en koopwoningen
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
9
• publieke partijen, de belangrijkste opdrachtgever
uitgeschreven worden door Colombiaanse overhe-
i.v.m. urban planning
den is goed contact en vertrouwen tussen bedrijven
en planningsbureaus, zowel landelijk als gemeente-
2.2.6. Aanbestedingen
lijk, essentieel. Voor een Nederlands bedrijf zonder
Alle publieke opdrachten zijn aanbestedingen en
werkervaring in Colombia lijkt steun van de Neder-
zijn openbaar (via Compra.org).
landse overheid belangrijk voor een succesvolle
Omdat er niet integraal naar planningsopgaven
export.
gekeken wordt, zijn de aanbestedingen gericht op
subthema’s. Er worden wel grote opdrachten
uitgezet, zoals bijvoorbeeld de nieuwe metrolijn in
Bogota. Grote opdrachten op het gebied van
wonen zijn bijvoorbeeld het ontwerpen van een
sociale woonwijk, waarbij het hele project in een
keer uitgeschreven wordt. Ook onderhoud, uitvoer,
planning en ontwerp behoren tot de opdracht.
Sommige tenders worden uitgeschreven als
gecombineerd publiek- privaat: APP’s, een eigen
investering van bedrijven is nodig en terug te
verdienen via bijvoorbeeld tol of servicekosten.
Twee weken voor openstelling van een aanbesteding
wordt de aanbesteding aangekondigd. Voor sommige
aanbestedingen zijn er vervolgens twee weken de
tijd om te reageren. Bij grotere aanbestedingen
zoals sociale woningbouw projecten kan er na twee
weken een serieuze aanzet voor inschrijving
gevraagd worden. Een consortium moet tijdig
samengesteld zijn.
Registro Único de Proponentes (RUP)
Bij het hebben van een entiteit in Colombia dient
een bedrijf over een Registro Único de Proponentes
(RUP) te beschikken. Het verkrijgen van een RUP
kost veel tijd en is een administratieve last.
Een samenwerking met een Colombiaans bedrijf
dat over een RUP beschikt, kan een oplossing zijn.
Om kans te maken op het winnen van een aanbesteding is een goed netwerk nodig. Omdat tenders
die interessant zijn op het gebied van stedenbouw
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
3. Kansen en Bedreigingen
3.1 Marktkansen
• De kansen voor Nederlandse bedrijven waarbij
• Sociale cohesie staat op de agenda maar het zal
steun van de overheid wenselijk is, lijken vooral te
tijd kosten voordat er genoeg ruimte is voor
liggen op het gebied van stedelijke ontwikkeling
menging van verschillende inkomensklassen. Het
• Er lijkt niet veel concurrentie vanuit het buiten-
gebrek aan sociale cohesie bemoeilijkt de uitvoe-
land te zijn op het gebied van integrale stedenbouw
ring van een integrale planning
• Door de groeiende economie en de daarbij snelle
• Er is een voorkeur voor goedkope oplossingen
urbanisatie van de steden is de vraag naar
voor de korte termijn versus duurdere lange termijn
nieuwe ruimtelijke oplossingen urgent
oplossingen, die kenmerkend zijn voor de
• Kansen lijken er vooral te zijn in secundaire
Nederlandse aanpak
steden, waar de problemen urgent zijn en, met het
• Een gebrek aan goed contact met de
oog op alle partijen die een rol spelen,
Colombiaanse overheid en geen trackrecord in
overzichtelijker zijn, dan de de grootste steden
Colombia maken het krijgen van opdrachten lastig
• Er lijkt een voorzichtig besef te ontstaan en een
voor Nederlandse bedrijven
groeiende behoefte aan een strategische aanpak waarbij integraal gekeken wordt, tot nu toe is er
geen ervaring met deze manier van werken
• Nederland heeft expertise op het gebied van
integrale stedenbouw en is zelf een goede showcase
• De Nederlandse markt biedt expertise op
verschillende onderdelen van integrale stedenbouw, zoals delta bescherming en infrastructuur
3.2 Bedreigingen
• Er is geen ervaring met samenwerking op het
gebied van integrale stedelijke ontwikkeling ,
hierdoor is er geen directe grote planningsopgave. Er is geen duidelijke termijn waarop deze
zal ontstaan
• Corruptie (vooral bij lagere overheden) blijft een
aandachtspunt
• Snel wisselend bestuur maakt dat vaak snel
gehandeld moet worden. Het maken van afspraken kan lastig zijn vanwege politieke campagnes • Andere landen bieden nog steeds ontwikkelingshulp (Duitsland GIZ bijvoorbeeld) en investeren zelf
geld, waarbij voor Nederland Colombia een transitieland is en financiële inzet van Colombia zelf
nodig is
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
4. Aanpak en Aanbevelingen
11
4.1 Aanpak
Uit het onderzoek blijkt dat voor het stimuleren van
aanbestedingen ook integraler moeten
Nederlandse activiteit op de Colombiaanse markt
worden en kansen bieden voor (Nederlandse)
vanuit twee richtingen gehandeld zou kunnen wor-
bedrijven. Om succesvol te zijn bij aanbestedingen
den. Een aanpak gericht op sectorale onderdelen
is een showcase in Colombia belangrijk.
van het stedelijk vraagstuk en een aanpak gericht
op bewustwording d.m.v. kennisoverdracht op het
4.2 Aanbevelingen
gebied van integrale oplossingen van het stedelijk
• Inventarisatie van stedenbouwkundige of
vraagstuk.
aanverwante bureaus met een duidelijke drive om
4.1.1 Sectorale aanpak
zich te profileren op de Colombiaanse markt
Bij een sectorale aanpak wordt geïnvesteerd in
• Bepalen van prioriteiten en verder onderzoek naar
deelsectoren die onderdeel zijn van de integrale
concrete openingen (regio, sector) in Colombia
aanpak. Gedacht kan worden aan projecten op het
• Onderzoeken van mogelijke financiële bronnen en
gebied van fietsen en infrastructuur, waterzuivering,
hun richting, stakeholders en gemeentes
afvalverwerking, projecten op het gebied van
• Overheid kan een ondersteunende rol spelen bij
kusterosie en overstromingsproblematiek etc.
het contact met Colombiaanse overheden om
Er zijn op dit moment in dit kader al een aantal
Nederlandse bedrijven zonder ervaring in Colombia
projecten vanuit Nederland gaande.
de kans te geven vertrouwen te winnen en zich te
Op deze manier zouden eventueel nieuwe ingangen
profileren.
ontstaan en/of gevonden worden die ruimte
• Overheid kan een ondersteunende rol spelen bij
bieden voor promotie van een integrale Nederlandse
het netwerken en promotie van de Nederlandse
aanpak.
integrale aanpak
4.1.2 Integrale aanpak
Een integrale aanpak vraagt een instap eerder in
het planningsproces. Om een integrale aanpak
daadwerkelijk tot uitvoering te kunnen brengen lijkt
nog veel nodig. Er lijkt wel een besef te zijn van het
ontbreken van een integrale aanpak en het strategisch samenwerken. Er zal geïnvesteerd moeten
worden in het verkrijgen van een netwerk in
Colombia en het samenbrengen van verschillende
partijen. De promotie van de Nederlandse aanpak,
zal de belangrijkste focus zijn. Er kan ingespeeld
worden op de bestaande vragen van gemeentes
hoe om te gaan met de groei van steden. Door
middel van kennisoverdracht zal bewustwording
moeten worden gestimuleerd van de noodzaak van
een integrale oplossing. Vanuit deze aanpak zouden
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
12
4.3 Fact-finding missie
Factfinding missie
Uitvoeren van een fact-finding missie naar
Colombia waar bij de nadruk ligt op:
• kansen analyse in Colombia, waar liggen
concreet op dit moment de meeste kansen?
• bepalen van focus gemeente of sectorgebied
• start maken met kennisoverdracht
Externe partij voor fact-finding missie voldoet bij
voorkeur aan de volgende voorwaarden:
• Expert op het gebied van integrale stedenbouw
• Internationale ervaring
• Kennis Spaans
• Actief in Latijns Amerika
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Bijlage
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
5. Internationale Projecten, Openingen en Contactpersonen
13
5.1 Internationale lopende programma’s
Platform of Sustainable & Competitive Cities
en hieruit voortkomend: Plan Diamante
door: Findeter (Financial Institution for Development)
met IADB (Inter America Development Bank)
Gebieden:
Barranquilla, Bucaramanga, Manizales en Pereira
Cartagena, Monteria, Pasto en Valledupar
Actieplannen die prioriteitsacties stellen voor de genoemde steden op het gebied
van: public transport, water and sanitatie, urban development, energy,
infrastructure, education and health, fiscal management, safety, information
technology, climate change adaptation and resilience infrastructure.
IDB en Findeter steunen de implementatie van deze actieplannen door middel van
technische hulp en bronnen voor pre-investment en credit, en ontwikkelen
partnerships met publieke en private instituten om de uitvoering van de projecten
te verzekeren.
Cariben, Santander: Plan Diamante del Caribe y Santanderes de Colombia door Findeter, voor het noordelijk deel van Colombia
komt voort uit het Platform of Sustainable & Competitive Cities
Stimuleren van strategisch samenwerken tussen steden in de caribische regio en
de provincie Santander, op het gebied van integrale stedelijke systemen, om zo
het gebied als katalysator te gebruiken voor de verdere ontwikkeling van Colombia
The urban expansion initiative
universteit van New York, onder leiding van Shlomo Angel
Gebieden:
Santa Marta, Valledupar, Monteria, Tunja en Yopal
Onderzoek vanuit de universteit van New York, met als doel snel groeiende steden
te ondersteunen bij de ontwikkeling van plannen om met deze groei om te gaan.
Expansie van de steden wordt gezien als de oplossing voor veel stedelijke
problemen en is volgens het initiatief onvermijdelijk. De plannen zijn dan ook
vooral gericht op het samenbrengen van partijen om te werken aan regels rond
landeigendom en samenwerking te bewerkstelligen tussen steden en omliggende
gebieden.
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Bijlage
14
5.2 Aanleidingen steden
Barranquilla
Haven Rotterdam is aan de slag in Barranquilla, in verband met
havenvernieuwing. Op het gebied van logistiek is landinwaarts nog veel nodig voor goed transport naar en van de haven
Tumaco
Het stadcentrum aan het water verdwijnt door kusterosie, arm en onveilig gebied,
gedeeltelijk ontwikkelingshulp. Vanuit Tumaco is een brief naar de ambassade
gestuurd met een vraag om adviseurs voor dit project
Bucaramanga
Door middel van een inkomende missie zijn uit verschillende gemeentes rond en in
Bucaramanga bestuurders naar Nederland gekomen. De missie is georganiseerd
door Urbanos, gevraagd en daarna geselecteerd na een openbare aanbesteding.
Daarbij zijn een aantal projecten bezocht om Nederlandse oplossingen op het gebied van ruimtelijke planning te demonstreren
Tunja
Heeft de ambitie een studentenstad te worden, in dit verband kan het aanleggen
van (fiets)infrastructuur een opgave zijn. VNG heeft een fietsmissie naar Tunja
georganiseerd. (Ambassade)
Overig
Santa Marta
Een van de vier snelst groeiende steden van Colombia. Aangewezen als modelstad voor project UN-Habitat, dat in april het Urban Forum in Cali organiseerde (WUF)
website: http://worldurbanforum7.org/Media/Default/PDF/
WUF7%20Santa%20Marta%20City%20Conversation.pdf
Cali
In Cali wordt veel geinvesteerd in de herontwikkeling van het centrum onder de
naam ‘Paradise City’. Tussen 2018 en 2020 zullen 30 nieuwe woonblokken
gebouwd worden en een centraal station voor lokaal openbaar vervoer. Onderdeel
is de ontwikkeling van een woonwijk met een groot winkelcentrum. Het ontwikkelings
bureau EMRU noemt het een van de eerste integrale plannen in Colombia.
http://www.elespectador.com/noticias/economia/el-centro-de-cali-cambiara-de-cara-articulo-521124
Medellin
In april 2014 werd het World Urban Forum georganiseerd in Medellin.
Langetermijn planning en strategische projecten. Aandacht voor strategische
stadsontwikkeling.
http://architectureindevelopment.org/news.php?id=49
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Bijlage
15
Masterplan Coastal Protection (Deltaprogamma):
gericht op kusterosie tussen Santa Marta en Barranquilla, waar een groot gedeelte van de kust is aangetast. In de toekomst zal een groot deel van de kustlijn aan
erosie onderhevig, aangepakt moeten worden. (deltaprogramma met Deltares)
Ruimte voor de rivier project (RWS, Partners voor Water):
overstromingsproblematiek rond de rio Cauca (RWS met Arcadis)
Het consortium ARCADIS, Deltares, Dienst Landelijk Gebied, Waterschap de
Dommel en Daphnia ecologisch advies ontwikkelt een masterplan voor de
beheersing van overstromingsrisico’s in het Cauca rivierbekken in het westen van
Colombia in Zuid-Amerika. De bedrijven werken daarbij intensief samen met
experts van het Colombiaanse Corporacíon Autónoma Regional del Valle del
Cauca, een organisatie die vergelijkbaar is met een waterschap in Nederland.
Aanvraag subsidie TF, samenwerkingssprogramma Colombiaanse gemeentes
door: VNG International
Monteria, Pereira, Sincelejo, Tunja en Villavicencio
5.3 Partijen in Colombia
Metrovivienda:
Semi-publieke partij in Bogotá, voornamelijk gericht op
aanbod sociale huisvesting en ecologische duurzame
ontwikkeling stadsregio. Metrovivienda is onderdeel van
Bogota’s Mayor’s Office
(Urbanos heeft contact gehad met metrovivienda)
Federation Colombian Municipalities (FCM)
Colombiaanse counterpart VNG International
Empresa Nacional de Renovacion Urbana
Bureau voor het herstel en herontwikkeling van gebieden in Bogotá.
Leidt projecten op het gebied van land management en herverdeling en de uitvoer
van integrale stedelijke projecten. ENRU is gelinkt aan the Ministry of Habitat.
Empresa Municipal de Renovacion Urbana
Herontwikkelingsbureau in Cali. Verantwoordelijk voor de ontwikkeling van
Paradise City, Cali
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
16
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
Bijlage
Investeerders:
Financial Institution for Development (Findeter)
Inter America Development Bank (IADB)
CAF Development Bank of Latin America
5.4. Nederlandse bedrijven in Colombia
Holland (Water) House Colombia
Het doel van het Holland House is het vergroten van de (duurzame) bilaterale
handel en investeringen tussen Nederland en Colombia, door middel van
ondersteuning van bedrijven met informatie, matchmaking en promotie.
In de periode 2013-2016 ontvangt het Holland House een afbouwende subsidie
vanuit de Transitiefaciliteit Colombia.
Nederlandse bedrijven actief op het gebied van bouw in Colombia
(gelinkt aan Holland House Colombia)
Heren2
Heren2 is een multi-disciplinair vastgoedbedrijf, voornamelijk actief op het gebied van (her)ontwikkelen, renoveren van vastgoed en vastgoedmanagement.
Website:http://www.heren2.nl
Rietveld Group:
Het belangrijkste doel van de Rietveld Group is de ontwikkeling en constructie van
innovatieve en duurzame housing projecten en social housing projecten.
Rietveld Group wordt geleidt door een team van Nederlandse en Dominicaanse
ontwikkelings- en constructie ingenieurs. Internationaal gericht op Colombia en
Dominicaanse Republiek
Website:http://www.rietveldgroup.com
Wessel van Geffen:
Tweemans architectenbureau
Website:http://wesselvangeffenarchitecten.nl
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
Bijlage
Stedelijke ontwikkeling en planning in Colombia
6. Bronnen en Contactpersonen
17
6.1. Bronnen
Websites
1. https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/co.html
2. http://www.emru.gov.co
3. http://www.eru.gov.co
4. http://www.hollandhouse-colombia.com/site/index.php/nl/
5. http://wuf7.unhabitat.org
6. http://www.metrovivienda.gov.co
7. http://www.findeter.gov.co
8. http://www.iadb.org/en/inter-american-development-bank,2837.html
9. http://www.vng-international.nl
10. http://www.ifhp.org
11. http://www.bucaramanga.gov.co
Artikelen
1. Nationaal Development Plan
http://www.irc.gov.co/irc/en/fiscalinformation/National%20Development%20Plan%2020112014.pdf
2. Social Stratification Colombia by law
http://www.ifhp.org
3. Expansion Initiative
http://urbanizationproject.org/blog/the-urban-expansion-initiative-in-colombia
4. POT’s
http://www.minvivienda.gov.co/viceministerios/viceministerio-de-vivienda/espacio-urbano-y-territorial/plan-de-ordenamiento-territorial
5. Medellín
http://architectureindevelopment.org/news.php?id=49
6. Cali
http://www.elespectador.com/noticias/economia/el-centro-de-cali-cambiara-de-cara-articulo-521124
7. Santa Marta
http://worldurbanforum7.org/Media/Default/PDF/WUF7%20Santa%20Marta%20City%20
Conversation.pdf
Afbeeldingen
1. Flickr.com
2. http://www.minvivienda.gov.co/viceministerios/viceministerio-de-vivienda/espacio-urbano-y-territorial/plan-de-ordenamiento-territorial
3-4. PLAN DE ORDENAMIENTO TERRITORIAL DE BUCARAMANGA SEGUNDA GENERACIÓN 2013-2027
http://www.bucaramanga.gov.co
Deskresearch naar kansen in Colombia voor de Nederlandse markt
college van Rijksadviseurs
OVERHEID
CRA
Rients Dijkstra (Infrastructuur en Stad)
via: Tertius Hanekamp
[email protected]
weten evt. interessante bureaus voor FF
missie bij concrete vraag
RWS rijkswaterstaat
International
ONAFHANKELIJKE ORGANISATIES
BNA
Mathias Lehner (programma manager)
[email protected]
HHC holland house colombia
Jan-Willem van Bokhoven (coordinator Colombia)
[email protected]
Colombia
Nederland
heeft missies van Urbanos begeleid
Anna van Zoest
[email protected]
AMBASSADE
Maria Alejandra Paez Gomez
[email protected]
AMBASSADE
OVERHEID
NCH Nederlands centrum voor handelsbevordering
Mieke Flierhuis (coordinator Colombia)
stedenbouwkundig bureau
GEINTERESSEERDE BUREAUS
URBANOS
Pepijn Verpaalen
[email protected]
Ruimte voor de rivier
Internationaal project over de Cauca rivier
Regina Havinga (Grote Projecten en Onderhoud)
[email protected]
subsidie inkomende en uitgaande missie Colombia
subsidie workshops april/mei
[email protected]
stedenbouw/architectuur bureau
Camila Pinzon
[email protected]
RWS water
veel ervaring met latijns-amerikaanse projecten
wUrck
Gijs Wolfs
Jan Helmer
I&M infrastructuur en milieu
POTENTIELE BUREAUS
GEORIENTEERD OP INTEGRALE ONTWIKKELING
Delta team
Barbara Swart (coordinator Delta Programma)
WEST 8 stedenbouwkundig bureau
RVO rijksdienst voor ondernemend Nederland
MUST
Fabric
Venhoeven CS (vorige rijksbouwmeester)
SOAB (identiteit en place-making)
Werkt aan een project met de Rio Santiago de Cali
Jeroen van den Brink TF
Corina Kerkmans TF
Martin Schilperoort
Transitie Faciliteit Colombia