Latijns Amerika Moet de wal het schip keren?

Latijns Amerika
Economisch Bureau
Emerging Markets
Moet de wal het schip keren?
Marijke Zewuster
Tel: 020 3830518
[email protected]
Februari 2014
De groei in Latijns-Amerika zal naar verwachting aantrekken van 2,4% in 2013 tot 3% in 2014. Deze raming is gebaseerd op
een aantrekkende groei in Colombia, Mexico en Peru en een stabilisatie van de groei in Brazilië en Chili. De onzekerheden zijn
echter groot. Valt de export tegen of dalen de grondstoffenprijzen sterker dan verwacht, dan zal dit ten koste gaan van de
groei. Latijns- Amerika zet niet de koers uit maar deint mee op de golven van de mondiale economie. Dat betekent niet dat
economische fundamenten onbelangrijk zijn. Integendeel, deze bepalen welke landen sterk genoeg zijn om ook in woeliger
vaarwater het roer recht te houden en voor welke landen de wal het schip moet keren.
Colombia aan kop
Kijken we naar de zeven grootste landen en laten we
Argentinië, gezien de onbetrouwbaarheid van de cijfers, buiten
beschouwing, dan nam Colombia in het derde kwartaal van
2013 het stokje over van Peru als sterkste groeier. De groei
zal in Colombia geleidelijk iets afvlakken. De grootschalige
investeringen in de mijnbouw zijn inmiddels gedaan en iets
minder gunstige grondstofprijzen zullen tot een lagere
toename van de exportinkomsten leiden, maar met een
verwachte groei tussen de 4 en 4,5% blijft deze aanzienlijk.
Economische groei
% j-o-j
2013
2014
2015
Argentinië
3,0
8,3
5,5
3
3
3
Brazilië
1,8
3,3
2,2
2,5
2,5
3
Chili
4,7
4,1
4,7
4,5
4,5
5
Colombia
2,6
3,9
5,1
4
4,5
4
Mexico
0,6
1,6
1,3
1,2
3,5
4
Argentinië
Peru
4,6
5,6
4,4
5,5
6
6
Brazilië
Venezuela
0,6
2,6
1,1
1
-1,5
1
Chili
2,4
3,0
3,5
Colombia
Gemiddeld
K1-13 K2-14 K3-14
expansiever budgettair beleid - in aanloop naar het WK
voetbal in juni en de verkiezingen in oktober - de groei juist
een impuls kunnen geven. Grote vraag is wat de directe
investeringen vanuit het buitenland gaan doen. Tot nu toe
blijven die aanzienlijk, zij het onvoldoende om het tekort op de
lopende rekening te dekken. Daarnaast kan de zwakkere
wisselkoers een verder stijging van de inflatie met zich
meebrengen, waardoor een nog verdere verhoging van de
rente noodzakelijk wordt. Gezien de onzekerheden hebben wij
onze groeiraming aangepast van 3% naar 2,5%. Daarbij gaan
we ervan uit dat de externe sector een positieve bijdrage levert
aan de groei, maar dat dit niet voldoende is om te
compenseren voor een minder uitbundige groei van de
particuliere consumptie.
Bron: EIU, Bloomberg, ABN AMRO Economisch Bureau
Lopenderekeningtekort en DBI in 2013
% BBP
Ecuador
Mexico
Mexico behoort momenteel tot de zwakste groeiers, maar de
verwachting is dat de groei dit jaar aanzienlijk hoger uit zal
vallen. De hoop is daarbij vooral gevestigd op het verder
aantrekken van de Amerikaanse economie. Samen met een
sterk verbeterde concurrentiepositie en de positieve impuls die
naar verwachting uit zal gaan van de hervormingen in de
energiesector moet dit ervoor zorgen dat dit jaar het land weer
aansluiting vindt bij kopgroep. Ook wat de groeivooruitzichten
voor Chili en Peru betreft, blijven we optimistisch. We gaan
ervan uit dat een sterk blijvende vraag naar koper, samen met
de impuls die uitgaat van een soepeler monetair beleid, ervoor
zorgt dat de groei rond het niveau van 2013 zal uitkomen.
Voor Chili geldt bovendien dat de recente depreciatie van de
peso de export van agrarische producten een stimulans kan
geven. Onze groeiverwachting voor Brazilië blijft het meest
risicovol. Aan de ene kant zal dit jaar de invloed van een
stringenter monetair beleid voelbaar zijn, maar ook hier zal de
sterke depreciatie van de munt samen met een nog iets
Peru
Uruguay
0
2
4
Lopenderekeningtekort
6
8
DBI
Bron: EIU
Toegenomen externe onevenwichtigheden zijn het grootste
risico voor ons groeiplaatje voor de korte termijn. Het
afgelopen jaar was in de meeste landen sprake van een
verslechtering van de handelsbalans als gevolg van dalende
prijzen voor zowel agrarische grondstoffen als metalen, en een
minder sterke exportvraag. Dit was ook de belangrijkste
oorzaak van een toenemend tekort op de lopende rekening in
de regio. Van de ‘grote zeven’ hadden vier landen een tekort
op de lopende rekening dat boven 3% uitkwam. Alleen voor
Brazilië gold echter dat de directe buitenlandse investeringen
onvoldoende waren om te compenseren voor dit tekort. Ook
2
Moet de wal het schip keren? – Februari 2014
hierdoor behoort Brazilië tot de meest kwetsbare landen van
de regio.
Inflatie blijft sterk uiteenlopend beeld vertonen
Hoe hoger de groei, hoe lager de inflatie, lijkt het beeld in
Latijns-Amerika. Zo hoort Colombia niet alleen tot de top wat
groei betreft, het behoort ook samen met Chili en Peru tot de
landen met de laagste inflatie. Gemiddeld over 2013 lag de
inflatie in Chili, Colombia en Peru onder de 3%. In Mexico
kwam, met een groei van amper 1% de inflatie op bijna 4% uit
en in Brazilië bedroeg de inflatie net iets meer dan 6%.
Venezuela en Argentinië spanden de kroon. In Argentinië gaan
onofficiële schattingen uit van een inflatie van rond de 25% en
in Venezuela liep de inflatie op van iets meer dan 20% aan het
begin van het jaar tot 50% aan het eind van het jaar. Dat het
juist de landen met een lage groei zijn die een hoge inflatie
kennen, heeft alles te maken met de structurele
onevenwichtigheden in deze landen en een overheidsbeleid
dat zorgt voor een misallocatie van goederen en diensten.
Ondanks het heel prille herstel dat zich in 2013 in Brazilië
aftekende, was de centrale bank daardoor genoodzaakt om de
scherpe monetaire verruiming in de periode daarvoor weer
terug te schroeven. In Chili, Colombia en Peru konden de
monetaire autoriteiten juist hun teugels laten vieren. In deze
drie landen is er ruimte om de rente verder te verlagen en zo
de groei zo nodig te stimuleren. Gezien de ontwikkeling van de
conjunctuur denken we dat Chili de rente dan ook nog iets zal
verlagen. Peru zal eerder pas op de plaats maken en in
Colombia zit, gezien de groeicijfers, mogelijk zelfs een
renteverhoging in het vat.
Inflatie vergeleken
% j-o-j
8
6
4
2
0
06
07
08
Brazilië
09
10
11
Colombia
12
13
Peru
Bron: Bloomberg
Een vol verkiezingsjaar
Hoewel de politieke situatie in de meeste landen redelijk
stabiel is, zal de politiek de komende tijd ook een belangrijke
rol spelen. De verkiezingsagenda is redelijk vol en mede
hierdoor zal de roep om minder corruptie, beter onderwijs en
een minder scheve inkomensverdeling ook het komend jaar
luid blijven klinken. In zeven landen vinden dit jaar
verkiezingen plaats. Costa Rica en El Salvador bijten de spits
af met verkiezingen in februari, gevolgd door Colombia en
Panama in mei en Bolivia, Brazilië en Uruguay in oktober. In
Chili zijn eind vorig jaar verkiezingen geweest. Met de
overwinning van voormalige president Michelle Bachelet van
de socialistische partij op de zittende centrumrechtse president
Pinera, lijkt de verschuiving naar links op het continent zich
voort te zetten. Ook in kleinere landen in Midden-Amerika als
Costa Rica en El Salvador is de verwachting dat
presidentskandidaten van linkse partijen de verkiezingen
zullen winnen. In de landen met links georiën-teerde
regeringen blijft naar verwachting de status quo gehandhaafd.
De recente onrust en demonstraties in Brazilië lijken een
vierde termijn voor de arbeiderspartij (PT) en een tweede
termijn voor de huidige presidente Dilma Rousseff niet in de
weg te staan. In Uruguay is net als in Chili een tweede
opeenvolgende termijn niet toegestaan, maar ook hier is de
kans groot dat het linkse Frente Amplio, nu opnieuw met
Tabare Vazques (president van 2005 tot 2010) als kandidaat,
aan de macht blijft. In Bolivia heeft de rechter de weg
vrijgemaakt voor een derde termijn van president Morales.
Grootste uitzondering is Colombia, waar het waarschijnlijk lijkt
dat de huidige conservatieve president Juan Manuel Santos
aan de macht blijft. Een verschuiving naar links lijkt in ieder
geval uitgesloten. Zijn belangrijkste tegenstander, Oscar
Zuluaga, zit ook aan de rechterzijde van het politieke
spectrum. In geen van de genoemde landen verwachten we
dat er een drastische verandering van het economisch beleid
zal plaatsvinden, maar wel zal de nadruk meer komen te
liggen op meer inclusieve groei. De uitdagingen zullen hoe dan
ook groot zijn nu het laaghangende fruit van de
grondstoffenboom geplukt is, de risicoaversie is toegenomen
en de groei vooral van de investeringen en export moet
komen.
Argentinië blijft een geval apart
Meer nog dan in welk ander land in de regio, worden de
economische vooruitzichten in Argentinië bepaald door de
politiek.
Investeerders
lijken
de
afloop
van
de
presidentsverkiezingen die pas eind 2015 plaatsvinden af te
wachten en de kapitaalvlucht neemt alleen maar toe. De
sojabouw is op dit moment vrijwel de enige constante bron van
deviezen, maar de rest van de economie verkeert steeds meer
in zwaar weer. Een goede sojaoogst en allerlei
importbeperkende maatregelen konden niet voorkomen dat de
lopende rekening het afgelopen jaar een klein tekort
vertoonde. Het tekort op de lopende rekening en de
kapitaalvlucht versnelden de forse daling van de
deviezenreserves en leidde uiteindelijk begin dit jaar tot een
depreciatie van de munt. De overheid probeert met man en
macht het tij te keren en zo ook een nieuwe wanbetaling te
voorkomen. De gevolgen van de economische malaise op de
rest van de regio lijken gering. Dat neemt niet weg dat in een
periode van toegenomen risicoaversie, eventuele hernieuwde
schuldproblemen in Argentinië net de druppel kunnen zijn die
de emmer ook elders doet overlopen.
3
Moet de wal het schip keren? – Februari 2014
Hoofdindicatore n/raminge n
BBP-groe i (%)
Opkomend Azië
Opkomend Europa
Latijns-Amerika
Midden-Oosten/Noord-Afrika
Opkome nde lande n totaal
Eurozone
VS
Wereld
Ov e rhe idssaldo (% BBP)
Opkomend Azië
Opkomend Europa
Latijns-Amerika
Midden-Oosten/Noord-Afrika
2012
5,8
2,1
2,9
1,4
4,3
2013e
6,0
1,5
2,4
1,3
4,3
2014e
6,1
2,4
3,0
3,2
4,8
2015e
6,0
3,1
3,5
3,7
4,9
-0,6
2,8
2,9
-0,4
1,9
2,8
1,3
3,5
3,7
1,8
3,8
3,8
2012
-2,2
-1,7
-2,6
2,1
2013e
-2,5
-2,0
-3,0
-0,5
2014e
-2,5
-2,0
-3,0
-1,5
2015e
-2,5
-2,0
-2,5
-1,0
-3,1
-4,1
-2,6
-3,1
-2,0
-2,5
Eurozone
-3,7
VS
-6,8
Bron: EIU, ABN AMRO Economisch Bureau
Inflatie (%)
Opkomend Azië
Opkomend Europa
Latijns-Amerika
Midden-Oosten/Noord-Afrika
Opkome nde lande n totaal
Eurozone
VS
Wereld
Lope nde re ke ning (% BBP)
Opkomend Azië
Opkomend Europa
Latijns-Amerika
Midden-Oosten/Noord-Afrika
Eurozone
VS
2012
4,4
6,4
7,8
8,5
5,5
2013e
4,4
5,2
8,4
13,4
6,1
2014e
4,6
4,8
9,9
9,7
6,0
2015e
5,0
4,5
8,5
8,7
5,9
2,5
2,1
3,9
1,4
1,5
3,8
0,4
1,8
3,9
0,8
2,1
3,8
2012
1,2
-0,9
-1,6
9,3
2013e
1,5
-1,5
-2,5
6,0
2014e
1,5
-1,0
-2,5
4,5
2015e
1,0
-1,5
-2,5
4,0
1,3
2,5
2,7
2,8
-2,7
-2,3
-2,1
-2,4
* cijfers opk omende mark ten zijn afgerond
Blijf altijd op de hoogte van onze visie op de economie en sectoren en download nu de Market Insights app via
abnamro.nl/marketinsights of direct in de App Store.
Lees meer van het Economisch Bureau op: https://insights.abnamro.nl/category/economie/opkomende-markten/
Dit document is samengesteld door ABN AMRO. Het heeft uitsluitend als doel om financiële en algemene informatie te verstrekken over de economie. ABN AMRO behoudt zich alle rechten voor met betrekking
tot de informatie in het document en het document wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw informatie. Het is niet toegestaan dit document (geheel of deels) te kopiëren, distribueren, door te geven aan een
derde of om het voor enig ander doel te gebruiken dan hier boven bedoeld. Dit document is informatief bedoeld en vormt geen aanbieding van effecten aan het publiek, of een uitnodiging om een aanbod te
doen.
U mag niet om welke reden dan ook vertrouwen op de informatie, meningen, beramingen, en aannames in dit document noch dat het compleet, accuraat of juist is. Er wordt geen garantie gegeven, uitdrukkelijk
of stilzwijgend, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functionarissen, vertegenwoordigers, gelieerde partijen, groepsmaatschappijen of werknemers met betrekking tot de juistheid of volledigheid
van de informatie in dit document, en geen enkele aansprakelijkheid wordt geaccepteerd voor enig verlies als direct of indirect gevolg van het gebruik van deze informatie. De opvattingen en meningen
opgenomen hierin kunnen op enig moment aan verandering onderhevig zijn en ABN AMRO heeft geen enkele verplichting om de informatie in dit document na de datum hiervan te herzien.
Voordat u in enig product van ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende financiële en andere risico’s, alsmede mogelijke beperkingen voor u en uw investeringen als gevolg van
toepasselijke wetgeving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overweegt een investering te doen in een product, raadt ABN AMRO aan om een dergelijke investering met uw relatiemanager of
persoonlijke adviseur te bespreken om nader te bezien of het relevante product – met inachtneming van alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringen. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het
verleden behaalde resultaten bieden geen garanties voor de toekomst. ABN AMRO behoudt zich het recht voor wijzigingen in dit materiaal aan te brengen.
Alle rechten voorbehouden

Download Report