Palliatieve Zorg, niet alleen maar samen

Zorgpad Stervensfase
kwaliteit van zorg in laatste levensfase
Congres ‘Palliatieve zorg in de thuiszorg’ - 4 april 2014
Conny Bouwer
Coördinator Netwerk Palliatieve Zorg ZHE
Programma
‐
Historie
‐
Waar bestaat het uit
‐
Praktijk
‐
Implementatie
Historie
Door samenwerking tussen het Erasmus MC en het Integraal
Kankercentrum Nederland (IKNL):

Vertaling vanuit het Engels in het Nederlands

Pilot in een verpleeghuis, een hospice en een ziekenhuis

Onderzoek naar effect van Zorgpad Stervensfase op zorg en
kwaliteit van leven in de stervensfase (ErasmusMC)
Liverpool Care Pathway for the dying - Prof. J. Ellershaw
Doelgroep
Zorgverleners die verpleegkundige en/of medische zorg geven
aan cliënten, bij wie, naar het oordeel en de verwachting van
de betrokken zorgverleners, de stervensfase is ingegaan
Wat is het Zorgpad
Een kwaliteitsinstrument:

voor multidisciplinaire zorg

van cliënt en naasten

middels zorgdoelen/checklist

vervanging medisch en verpleegkundig dossier

evaluatie-instrument
Markering stervensfase

Verminderde behoefte aan eten en drinken

Ernstige vermoeidheid, verzwakking

Minder contact – verandering in bewustzijn

Onrust en verwardheid

Spitse neus

Veranderingen in de ademhaling, reutelen

De bloedsomloop neemt af, koude extremiteiten
Doel Zorgpad Stervensfase

Optimale kwaliteit van zorg voor mensen in de
stervensfase en hun naasten

Optimale kwaliteit van leven in de stervensfase
Door
• Structureren middels zorgdoelen en
gestandaardiseerde documentatie
• Evalueren en waar nodig verbeteren
Nevendoelen

Verbeteren van de multidisciplinaire samenwerking rond
vaststelling van intreden van de stervensfase

Verbeteren van kennis/het bewustzijn van het stervensproces

Verbeteren van de communicatie met naasten

Vastleggen van zorg/eenduidige rapportage
Drie versies
Ziekenhuis
Verpleeghuis
Thuiszorg
Digitale versie in ontwikkeling
Inhoud Zorgpad Stervensfase
Het zorgpad is opgebouwd uit drie delen:
Deel 1 Beoordeling van de patiënt aan het begin
van de stervensfase
Deel 2 Beoordeling van patiëntgebonden
problemen: registratie van symptoomlast
en interventies tijdens de stervensfase
Deel 3 Zorg na het overlijden
Start

Arts en verpleegkundige/verzorgende beslissen in
onderling overleg het zorgpad te starten

Zorgpad Stervensfase wordt toegevoegd aan
cliëntdossier op een duidelijk zichtbare plaats
Nul-eindmeting VV teams

Nulmeting: 22 dossiers

Na halfjaar eindmeting: op 19 dossiers vergelijkende
beoordeling
Conclusies

Begin stervensfase meer duidelijk: was 65% nu 90%
Beoordeling medicatie start stervensfase: was in 50% van de gevallen nu
95%
Communicatieprobleem comateuze situatie werd niet benoemd; nu bij
40%
Ziekte inzicht cliënt was 35%, nu 85%
Ziekte inzicht naasten was 35%, nu 95%
Huisarts op de hoogte van naderend overlijden, was 50% nu 100%

Meer duidelijkheid omtrent aan/afwezigheid symptomen





Top 3 Succesfactoren
Je vergeet
niets meer

Meer gestructureerde zorgverlening

Meer communicatie met familie, waardering familie

Pro actief handelen
Top 3 Faalfactoren

Markering stervensfase wordt individueel bepaald,
soms op intuïtie
Zorgpad past niet
in tijdschema

Start Zorgpad Stervensfase wordt vergeten; te
vrijblijvend

Uitvoerenden vinden het moeilijk om te
communiceren dat zij gaan starten
www.zorgpadstervensfase.nl
SUCCES!!

Download Report