1. WAT IS MINDFULNESS - Kameleon is een zelfstandige praktijk

1. WAT IS MINDFULNESS ?
Wetenschap
Mindfulness wordt reeds 2500 jaar beoefend in het Oosten onder de naam Vipassana,
wat betekent:” de dingen zien zoals ze werkelijk zijn, zonder gekleurde bril.” Het is een
levenswijze waarbij men leert bewust in het NU te leven, op een milde manier en zonder
(voor)oordeel.
Mindfulnessreikt mensen handvaten aan voor introspectie, om stil te staan bij hun
ervaring zoals die zich voordoet. Op een objectieve manier leren mensen hun gedachten
en gevoelens te zien en te ontdekken hoe ze gewoonlijk, automatisch reageren op
bepaalde omstandigheden. Mindfulness opent het bewustzijn om helderder te zien en
keuzes te maken in het hier-en-nu.
MindfulnessBased Stress Reduction (MBSR) is ontwikkeld in de jaren zeventig door de
Amerikaan Dr. Jon-Kabat-Zinn. Zijn programma werd oorspronkelijk gebruikt als stress
reductie en relaxatie programma voor mensen met chronische pijnklachten.
Verder bouwend op dit programma ontwikkelden psycholoog Segal samen met zijn
collega‟s Marc Williams en John Teasdale een variant op dit programma:
MindfulnessBasedCognitive Therapie. Ze combineerden een aantal kernoefeningen uit de
8-weken training met cognitieve en gedragsmatige technieken. Dit programma (MBCT) is
vooral gekend als training ter preventie of herval van depressie.
Persoonlijk groeiproces
Doorheen mijn persoonlijk leven ontmoette ook ik de existentiële thema‟s van leven en
sterven op mijn levensweg als partner en mama.
In de periode 2005-2007 mocht ik
ervaren hoe ook te midden van intense emoties van pijn, lijden, afscheid nemen en
loslaten,harmonie én innerlijke rustheilzaam aanwezig kunnen zijn.
Door literatuur
nadien herkende ik mijn eigen proces als een ware oefening in het „mindful‟ aanwezig zijn
in mijn leven. Dankbaar mochten wij als gezin ervaren welke groeikansen wij door deze
levenswijze hadden ontvangen.
Met deze bewustwording en ervaring hervatte ik vervolgens mijn werk als
kinderpsychologe in de professionele context van de geestelijke gezondheidszorg.
Ik
mocht de rijkdom verder ervaren van het mindful aanwezig zijn, te midden van
ontmoetingen met ouders en kinderen, teamgenoten, … . Vanuit deze helderheid koos
ik eind 2010 om mijn professioneel engagement verder te zetten binnen een eigen kader.
Binnen dit kader wou ik mijn eigen positieve ervaringen met mindfulness, als
complementaire (lichaamsgerichte & holistische) aanvulling op mijn aangeleerde
psychotherapeutische vaardigheden en methodieken,
graag verder uitdragen naar
kinderen en ouders toe.
In 2011 volgde ik vervolgens zelf de 8-weken training MBCT bij Dirk Vieren (erkend
mindfulness trainer opgeleid aan het Instituut voor Aandacht en Mindfulness). In 2012
volgde ik een vijfdaagse Vipassana meditatie retraite onder leiding van Guus Went
(erkend mindfulness trainer te Nederland, met grote ervaring in de boeddhistische
filosofie).
Ik leerde mijn vermogens als intuïtieve wijsheid en mededogen verder
ontwikkelen en kreeg handvaten mee om dagelijks verder mindfulnesste oefenen.
In 2013 zette ik mijn eerste stappen in de yoga wereld o.l.v. Rudy Vancoillie (volgens de
filosofie van Heinz Grill).Yoga betekent voor mij nog dagelijks een heilzame vorm van
zelfzorg.
Vanuit mijn verlangen om de kracht van mindfulness verder mee uit te dragen binnen de
ontmoetingen met kinderen en ouders in mijn professionele kader, volgde ik een
opleiding tot kindertrainer mindfulness bij Veronique Benoit, bezielster van KiddyMinds
(o.a. kinesitherapeute, psychotherapeut, erkend mindfulnesstrainer).
Sinds 2013 mag
ik dankbaar ervaren hoe heilzaam en waardevol de 8-wekentraining mindfulness voor
kinderen en ouders kan zijn.
Dankbaar voor de geestdriftige omkadering en
enthousiaste ondersteuning van de medewerkers van KiddyMinds!
2. MINDFULNESS VOOR KINDEREN
Zoektocht naar innerlijke rust
Steeds meer zien we kinderen aangemeld met uiteenlopende problemen zoals
slaapstoornissen, eetstoornissen, angststoornissen, emotionele- en gedragsmatige
problemen. Evenals psychosomatische klachten zoals hoofdpijn, nekpijn, maag-en
darmklachten zijn een vaak gehoorde klacht.
Kinderen zijn zoals volwassenen ook onderworpen aan stress en spanning. Hun stress
kan te wijten zijn aan een complexe interactie van factoren zoals hun ontwikkelingsfase,
hun eigenheid en veerkracht, verwachtingen of stress events binnen hun omgeving
(school, gezin, maatschappij). Vandaag worden kinderen overladen met een massa aan
informatie door allerlei multimedia kanalen zoals TV., PC, GSM,…Meer en meer kinderen
leven bevreemd van de natuur, stilte,… . Ook onze kinderen leven in een maatschappij
die gericht is op prestatie en materialisme. Gezinssamenstellingen worden complexer.
Het aanbod aan vele naschoolse activiteiten zoals sporten, jeugdbeweging, muziekschool
of tekenacademie, … maakt keuzes maken niet gemakkelijk.
Te midden van al deze
prikkels vinden vele kinderen geen rust meer.
Mindfulness leert kinderen even te stoppen en zachtjes en vriendelijk contact te maken
met de gedachten, lichamelijke sensaties en gevoelens van zichzelf, om vanuit een rust
adequate keuzes te maken.
Mindfulness training voor kinderen: KiddyMinds
Benoit Veronique, psychotherapeute ip. en mindfulnesstrainer, legde zowel het
stressreductieprogramma als het cognitieve programma naast elkaar, respecteerde de
bestaande 8-weken termijn en hield bij het ontwikkelen van het programma rekening
met de ontwikkelingspsychologie van kinderen en de ervaringen van de Amerikaanse
trainingsprogramma‟s.
In 2007 werden de eerste open kindertrainingen gegeven in België, om dan halverwege
2008 mee te draaien in een 2-jarig onderzoeksproject “Mindfulness bij kinderen op 12
bassischolen in Oost- en West-Vlaanderen”.
Een 500 tal leerlingen volgden het
schoolprogramma. De vele kinderen werden Veroniques leermeester. Conclusies werden
getrokken uit opgedane ervaringen op school als in open trainingen, meditaties werden
vereenvoudigd en bewegingsmomenten werden speelser. Gedurende 5 jaar werd het
programma voortdurend geëvalueerd en bijgestuurd.
Een aantal opvallende verschillen met volwassen training zijn de beperktere duur van de
sessie (90 minuten), het eenvoudiger taalgebruik, verkorte meditatie oefeningen, de
speelse aanpak, het gebruik van het verhalenboek van Frog de kikker, een afwisseling en
dynamiek van oefeningen en ervaringsgerichte spelletjes en het gebruik van metaforen,
beelden en opdrachten.
Doel van de KM mindfulness voor kinderen
De training combineert ademmeditaties met een aantal ervaringsgerichte opdrachten om
kinderen bewust te maken van hun denken, lichamelijke sensaties, emoties en hun
handelen.
Deze aandachttraining reikt tools aan ombeter te leren omgaan met
doemgedachten, meer voeling te krijgen met het lichaam, niet te verdrinken in
overweldigende emoties, zichzelf te ontdekken en te aanvaarden, creatieve bewuste
keuzes te maken, innerlijke rust te ontdekken, mild en vriendelijk te zijn voor zichzelf en
in relatie met de omgeving, hier en nu aanwezig te zijn, onbevooroordeeld en
nieuwsgierig te blijven.
Mindfulness is geen hocus pocus tovermiddel, maar een training die kinderen een aantal
basisvaardigheden bijbrengt om in het “hier” en “nu” te leven.
3. MINDFULNESS VOOR OUDERS EN OPVOEDERS
Opvoeden in drukke tijden
Druk… druk … druk…Door de drukte van ons leven verwordt opvoeden soms tot het
„managen‟ van kinderen en het gezin, in plaats van simpel met en bij de kinderen, gezin
of klasgroep aanwezig te zijn.
Opvoeden wordt zo één van de vele taken op onze
eindeloze „todo‟lijst.
We verliezen onze ervaring van in het moment samen zijn met
onze kinderen uit het oog.
Wellicht één van de meest uitdagende aspecten van het huidige gezins- en schoolse
leven is het leren omgaan met stress. Stress heeft namelijk een negatieve invloed op
onze opvoedingsstijl.
Wanneer we gespannen zijn, hebben we minder aandacht voor
onze kinderen en voor onszelf in relatie tot onze kinderen.
Door stress reageren we
impulsiever, worden we sneller boos en kortaf, maken we ons zorgen over de kinderen in
plaats van te vertrouwen in hun groeimogelijkheden. In stress reageren we met onze
automatische overlevingspatronen: automatisch en snel en onbewust.
Door onszelf te oefenen in Mindful Opvoeden, trainen we onze aandacht om beter met
stress om te gaan. We leren meer „te zijn‟ in plaats van „te doen‟. We leren opnieuw
helder zien en vanuit onze volle aandacht kiezen of én hoe we reageren op de situatie
met ons kind. We leren situaties bekijken vanuit verschillende perspectieven. We leren
ons meer bewust te worden van onze negatieve reacties voortkomend uit ingesleten
gedachten of emoties en we worden minder geneigd automatisch te reageren op onze
kinderen.
Mindfulnessreikt ons tools aan in elke soort opvoedingssituatie te kiezen om op een
alternatieve, meer positieve en constructieve manier te antwoorden als bewuste ouder.
Workshop: ‘Opvoeden in drukke tijden.
bieden?’.
Kan mindfulness een antwoord
Binnen de workshop ervaren we door middel van concrete oefeningen hoe mindfulness
ons tools aanreikt om bewust op te voeden.
In de praktische en ervaringsgerichte
oefeningen leer je bewust, nieuwsgierig en vriendelijk te kijken naar jezelf en je kind.
We oefenen vaardigheden in mindfulness in de zoektocht naar een evenwicht tussen je
eigen behoeften en die van je kind. We oefenen in het bewust aanwezig zijn, vrij zijn en
te kiezen, los van ingesleten gedragspatronen en vastgeroeste verwachtingen.
De workshop richt zich naar ouders en opvoeders uit diverse settings (gezin, onderwijs,
opvang,…).
In drie afzonderlijke modules worden volgende topics uitgewerkt: „Wat is
mindfulness?‟, „Mindful opvoeden in de praktijk‟ en „Mindfulcommuniceren=geweldloos
communiceren‟.
In de workshops baseren we ons op de boeken: „Mindful Opvoeden‟ (V. Vandaele en B.
Tange; uitgeverij Witsand) en „Mindful Ouderschap‟ (S. Bögels, K. Restifo; uitgeverij
Lannoo).
Mindful Ouderschap is een handleiding gebaseerd op de evidence-based
methode MindfulParenting, ontwikkeld in UvAminds, het Behandelcentrum voor Ouder en
Kind van de Universiteit van Amsterdam.