Gastrointestinal stromal tumors (GIST)

LENTESYMPOSIUM
ONCOLOGIE
Brussel, 15.03.2014
Dr. C. Ballesta
Dr. R. Chamlou
Dr. J.P. Staudt
Dr. E. van Vyve
 + 32 2 221 99 67
 [email protected]
Mini-invasieve chirurgie
Behandeling van GIST van de maag
Symposium, 15.03.2014
Dr. C. Ballesta, Dr. E. van Vyve,
Dr. JP. Staudt, Dr. R. Chamlou
1. Casus
 Vrouw, 51 jaar
 Geen chirurgische antecedenten
 Verslechtering van de algemene toestand, melena, 4 kg
gewichtsverlies
 Hemoglobine 6.8g/dL
1. Casus
Gastroscopie: antraal ulcus, submucosaal letsel
1. Casus
 Endoscopie zwerend submucosaal letsel:
– Zwerend submucosaal letsel 24 mm
– Hypoechogeen
– Heterogeen
– Onregelmatige randen
1. Casus
 PET CT
– Gematigd hypermetabool antraal letsel
– Geen secundair letsel
Zeer verdacht en symptomatisch  Chirurgie
2. Procedure
 MINI-INVASIEVE CHIRURGIE
LAPAROSCOPISCHE AANPAK
- Is dat mogelijk?
- Waarom een laparoscopische aanpak?
Laparoscopische vs open aanpak
 1881 Theodor Billroth: Eerste geslaagde gastrectomie
voor maagkanker.
 Eerste laparoscopische distale gastrectomie met Billroth
II reconstructie uitgevoerd in 1992 door Goh et Al.
 Haalbaar
 Veilige oncologische procedure
 Korte - en langetermijnresultaten vergelijkbaar met
open aanpak
Laparoscopische versus open subtotale gastrectomie voor distale maagkanker: vijfjarige resultaten van een gerandomiseerd
prospectief onderzoek. Huscher CG, Mingoli A, Sgarzini G, Sansonetti A, Di Paola M, Recher A, Ponzano C, Ann Surg. 2005
Feb;241(2):232-7.
.
Laparoscopische vs open aanpak









Laparoscopische aanpak: Bijkomende voordelen
Minder bloedverlies
Minder postoperatieve pijn
Sneller herstel
Sneller herstel van de normale darmfunctie
Kortere termijn voor de hervatting van orale inname
Vroeger ontslag uit het ziekenhuis
Illustration/photo
Lagere financiële kosten?
Betere cosmesis
Laparoscopische aanpak: nadelen
 Leercurve
 Langere operatietijd
Illustration/photo
Illustration/photo
2. Procedure: Installatie
 Algemene anesthesie
 Rugligging
 Benen gespreid
 Chirurg tussen de benen van de
patiënt
 Omgekeerde Trendelenburgligging
2. Procedure: plaatsen van de poorten
 Veress Naald
 Plaatsen van de trocar
vergelijkbaar met meeste
foregut chirurgie (5 incisies)
 30° optiek
2. Procedure
3. Postoperatief verloop
 Verwijdering van maagsonde op dag 0
 Gastrografin slikken dag 1
Gastrografin slikken - dag 1
Abdominale röntgenfoto - dag 2
3. Postoperatief verloop
 Hervatten van orale inname van vloeistoffen dag 3
 Drain verwijderd op dag 3
 Hervatten van gastro-intestinale functie dag 4
 Gastrografin slikken dag 6
Gastrografin slikken - dag 6
3. Postoperatief verloop
 Patiënt ontslaan op de 6e postoperatieve dag
4. Gastro-intestinale Stroma Tumor (GIST)
 Zeldzaam (6.8 tot 14.5 gevallen/miljoen/jaar)
 Origine: Interstitiële cel van Cajal
 Maag = Plaats van voorkomen in 40 tot 70 % van de
gevallen (maar GIST >5% van alle maagtumoren)
 Piekleeftijd: 60 jaar
 Lichte preponderantie bij mannen
4. Gastro-intestinale Stroma Tumor (GIST)
Tweehonderd gastro-intestinale stroma tumoren: herhalingspatronen en prognostische factoren van overleven.
DeMatteo RP, Lewis JJ, Leung D, Mudan SS, Woodruff JM, Brennan MF,
Ann Surg. 2000 Jan;231(1):51-8.
4. Gastro-intestinale Stroma Tumor (GIST)
Klinische voorstelling
Langetermijnresultaten van laparascopieresectie van gist van de maag
Yuri W. Novitsky, Kent W. Kercher, Ronald F. Sing, B. Todd Heniford.
Annals of surgery Vol 243, Number 6,June 2006
4. Gastro-intestinale Stroma Tumor (GIST)
Diagnose
 Endoscopie, endoscopie zwerend submucosaal letsel:
Submucosaal letsel +/- ulceratie
 CT: exofytische extraluminale massa
 Een biopsie is niet vereist (risico op uitzaaiingen naar het
buikvlies - bloeding)
 PET: secundaire lokalisatie (lever)
 Chirurgie
4. Gastro-intestinale Stroma Tumor (GIST)
Pathologie
Spoelvormige cellen
Epithelioïde cellen
Overexpressie van CD117 en CD34 antigens
Hedendaagse pathologie van gastro-intestinale stroma tumoren.
Liegl B, Hornick JL, Lazar AJ.
Hematol Oncol Clin North Am. 2009 Feb;23(1):49-68.
Classificatie: Grootte en mitotisch aantal (MC)
Management van gastro-intestinale stroma tumoren: van diagnose tot behandeling.
Bucher P, Villiger P, Egger JF, Buhler LH, Morel P.
Swiss Med Wkly. 2004 Mar 20;134(11-12):145-53. Review.
4. Gastro-intestinale Stroma Tumor (GIST)
Behandeling
 Chirurgie = enige gekende curatieve therapie
 Marges van 1 tot 2 cm
 Overleving bepaald door de grootte van de tumor
(Tweehonderd gastro-intestinale stroma tumoren: herhalingspatronen en prognostische
factoren van overleven . DeMatteo RP, Lewis JJ, Leung D, Mudan SS, Woodruff JM, Brennan
MF, Ann Surg. 2000 Jan;231(1):51-8: )
 Plaats voor minimaal invasieve resecties (<2cm): wig, transgastrische
resectie
 Subtotale/totale gastrectomie
 Geen routine lymfadenectomie
 Imatinib als adjuvans verhogen het overleven zonder hevallen
(Adjuvans imatinib mesylaat na resectie van gelokaliseerde, primaire gastro-intestinale stroma tumor: een
gerandomiseerd dubbelblind placebo-gecontroleerd onderzoek. Dematteo RP, Ballman KV, Antonescu CR,
Maki RG, Pisters PW, Demetri GD, Blackstein ME, Blanke CD, von Mehren M, Brennan MF, Patel S,
McCarter MD, Polikoff JA, Tan BR, Owzar K; American College of Surgeons Oncology Group (ACOSOG)
Intergroup Adjuvant GIST Study Team. Lancet. 2009 Mar 28;373(9669):1097-104.)
4. Gastro-intestinale Stroma Tumor (GIST)
Behandeling
Management van gastro-intestinale stroma tumoren: van diagnose tot behandeling.
Bucher P, Villiger P, Egger JF, Buhler LH, Morel P.
Swiss Med Wkly. 2004 Mar 20;134(11-12):145-53. Review.
4. Gastro-intestinale Stroma Tumor (GIST)
Prognose
 Grootte en mitotische activiteit van de tumor
 Vijfjarig overlevingspercentage
– Laag risico: = normale bevolking
– Hoog risico: 0 tot 30% (vóór het gebruik van imatinib)
 Hervallen
– Laag risico: zelden
– Hoog risico > 80% zonder adjuvante therapie
 Imatinib verhogen het overleven zonder hervallen
Management van gastro-intestinale stroma tumoren: van diagnose tot behandeling. Bucher P, Villiger P, Egger JF,
Buhler LH, Morel P. Swiss Med Wkly. 2004 Mar 20;134(11-12):145-53. Review.
Casus: Pathologie
 Antrale GIST 3 x 3 x 3,5 cm
 Lage Mitotische activiteit: 1 per 50 HPF
 CD117 +
 Lage graad, vrije marges
Casus: Pathologie
Management van gastro-intestinale stroma tumoren: van diagnose tot behandeling.
Bucher P, Villiger P, Egger JF, Buhler LH, Morel P.
Swiss Med Wkly. 2004 Mar 20;134(11-12):145-53. Overzicht.
Bibliografie

Gastrointestinal stromal tumors (GIST) of the stomach: retrospective experience with
surgical resection at the National Cancer Institute. Naguib SF, Zaghloul AS, El Marakby. J
Egypt Natl Canc Inst. 2008 Mar;20(1):80-9.

Long-term outcomes of laparoscopic resection of gastric gastrointestinal stromal tumor.
Novitsky YW, Kercher kw, Sing RF, Heniford BT. Ann Surg. 2006 Jun;243(6):738-45; discussion
745-7.

Gastrectomies vidéoassistées. D. Mutter,J. Leroy, J. Marescaux Encyclopédie Medicochirurgicale 40-328.

Gastrectomies pour cancer: principes généraux, anatomie vasculaire, anatomie lymhatique,
curages. D. Mutter, J. Marescaux Encyclopédie Medico-chirurgicale 40-330-4

Gastrectomie pour cancer. D. Mutter, J. Marescaux. Encyclopédie Medico-chirurgicale 40330-B
Bibliografie

Laparoscopic versus open subtotal gastrectomy for distal gastric cancer: five-year results of
a randomized prospective trial. Huscher CG, Mingoli A, Sgarzini G, sansonetti A, Di Paola M,
Recher A, Ponzano C. Ann Surg. 2005 Feb;241(2):232-7.

Comparison of laparoscopy-assisted and totally laparoscopic Billroth-II distal gastrectomy
for gastric cancer. Lee J, Kim D, Kim W. J Korean Surg Soc. 2012 Mar;82(3):135-42.

Laparoscopic resection of gastrointestinal stromal tumors: not all tumors are created equal.
Bédart EL, Mamazza J, Schlachta CM, Poulin EC. Surg Endosc. 2006 Mar;20(3):500-3. Epub
2006 Jan 25.

Gasstrointestinal stromal tumors (GIST) and laparoscopic resection. Basu S, Balaji S, Bennett
DH, Davies N. Surg Endosc. 2007 Oct;21(10):1685-9.
Management of gastrointestinal stromal tumors: from diagnosis to treatment. Bucher P,
Villiger P, Egger JF, Buhler LH, Morel P. Swiss Med Wkly. 2004 Mar 20;134(11-12):145-53.
Review.
Bibliografie

Synchronous Adenocarcinoma and Gastrointestinal Stromal Tumor of the Stomach Treated
by a Combination of Laparoscopy-assisted Distal Gastrectomy and Wedge Resection. Jeong
SH, Lee YJ, Park ST, Choi SK, Hong SC, Jung EJ, Ju YT, Jeong CY, Ha WS. J Gastric Cancer. 2011
Mar;11(1):55-8. doi: 10.5230/jgc.2011.11.1.55. Epub 2011 Mar 31.

CT and MR imaging of gastrointestinal stromal tumor of stomach: a pictorial review. Gong J,
Kang W, Zhu J, Xu J. Quant Imaging Med Surg. 2012 Dec;2(4):274-9. doi: 10.3978/j.issn.22234292.2012.11.01

A gastrointestinal stromal tumor of the stomach demonstrating a stepwise progression
from low- to high-grade malignancy. Nakajima T, Ushijima T, Kihara A, Murata K, Sugiyama T,
Tsuneyama K, Imura J, Fukushima J, Horiuchi H. Case Rep Gastrointest Med.
2012;2012:606832. doi: 10.1155/2012/606832. Epub 2012 Nov 26.

Modern treatment of gastric gastrointestinal stromal tumors. Roggin KK, Posner MC. World
J Gastroenterol. 2012 Dec 14;18(46):6720-8. doi: 10.3748/wjg.v18.i46.6720.
Bibliografie

Adjuvant imatinib mesylate after resection of localised, primary gastrointestinal stromal
tumour: a randomised, double-blind, placebo-controlled . Dematteo RP, Ballman KV,
Antonescu CR, Maki RG, Pisters PW, Demetri GD, Blackstein ME, Blanke CD, von Mehren M,
Brennan MF, Patel S, McCarter MD, Polikoff JA, Tan BR, Owzar K; American College of
Surgeons Oncology Group (ACOSOG) Intergroup Adjuvant GIST Study Team. Lancet. 2009 Mar
28;373(9669):1097-104.

Laparoscopic versus open subtotal gastrectomy for distal gastric cancer: five-year results of
a randomized prospective trial. Huscher CG, Mingoli A, Sgarzini G, Sansonetti A, Di Paola M,
Recher A, Ponzano C, Ann Surg. 2005 Feb;241(2):232-7.

Benefits of intracorporeal gastrointestinal anastomosis following laparoscopic distal
gastrectomy. Lee SW, Tanigawa N, Nomura E, Tokuhara T, Kawai M, Yokoyama K, Hiramatsu
M, Okuda J, Uchiyama K. World J Surg Oncol. 2012 Dec 12;10:267. doi: 10.1186/1477-781910-267.

Perioperative treatment of gastrointestinal stromal tumor Fernandes Gdos S, Blanke CD,
Freitas D, Guedes R, Hoff PM. Oncology (Williston Park). 2009 Jan;23(1):54-61.
Bibliografie

Two hundred gastrointestinal stromal tumors: recurrence patterns and prognostic factors
for survival. DeMatteo RP, Lewis JJ, Leung D, Mudan SS, Woodruff JM, Brennan MF, Ann Surg.
2000 Jan;231(1):51-8.

Laparoscopic vs open gastrectomy. A retrospective review. Reyes CD, Weber KJ, Gagner M,
Divino CM. Surg Endosc. 2001 Sep;15(9):928-31. Epub 2001 Jul 5.

Laparoscopic assisted distal gastrectomy for early gastric cancer: Five years' experience.
Mochiki E, Kamiyama Y, Aihara R, Nakabayashi T, Asao T, Kuwano H. Surgery. 2005
Mar;137(3):317-22.

Laparoscopic gastric resection approaches for gastrointestinal stromal tumors of stomach.
Ma JJ, Hu WG, Zang L, Yan XW, Lu AG, Wang ML, Li JW, Feng B, Zhong J, Zheng MH. Surg
Laparosc Endosc Percutan Tech. 2011 Apr;21(2):101-5.

Totally laparoscopic radical BII gastrectomy for the treatment of gastric cancer: a
comparison with open surgery. Lee WJ, Wang W, Chan TC, Chen JC, Ser KH. Surg Laparosc
Endosc Percutan Tech. 2008 Aug;18(4):369-74.

Laparoscopic subtotal gastrectomy for gastric cancer. Rosin D, Goldes Y, Bar zakai B, Shabtai
M, Ayalon A, Zmora O. JSLS. 2009 Jul-Sep;13(3):318-22.
DANK VOOR
UW AANDACHT
Dr. C. Ballesta
Dr. E. van Vyve
Dr. JP. Staudt
Dr. R. Chamlou