Palliatieve sedatie - Alzheimer Nederland






Informatie over palliatieve sedatie bij
dementie en de ziekte van Alzheimer
In het laatste stadium van dementie, is
iemand lichamelijk en geestelijk ernstig
verzwakt. De patiënt ligt op bed. De zorg
richt zich op een aanvaardbare kwaliteit
van leven en op het voorkomen of
verlichten van symptomen. Wanneer de
behandelend arts verwacht dat iemand
binnen twee weken overlijdt, is palliatieve
sedatie een behandeloptie. Vrij vertaald
betekent palliatieve sedatie ‘verlichtende
verdoving’.
Palliatieve sedatie kan ingezet worden als
iemand aan het einde van zijn leven veel
pijn heeft, of bijvoorbeeld erg angstig of
benauwd is. En als het niet lukt om deze
klachten op een andere manier te
verminderen. Door de palliatieve sedatie
slaapt de persoon en heeft hij of zij geen
last meer van pijn, angst of benauwdheid.
Palliatieve sedatie is niet hetzelfde als
euthanasie
Bij palliatieve sedatie wordt iemand die
terminaal ziek is tot zijn dood verdoofd of
bel de Alzheimertelefoon
0800 – 5088
dag en nacht bereikbaar
in slaap gehouden met medicijnen om zijn
lijden te verlichten. Dit is een normale
medische handeling en geen vorm van
euthanasie. Het doel is niet het bekorten
van het leven, slechts om het leven
dragelijk af te kunnen sluiten.
Palliatieve sedatie kan oppervlakkig of
diep zijn en tijdelijk of continu:




oppervlakkig: de patiënt wordt suf,
maar is nog wel bij kennis;
diep: de patiënt wordt in slaap
gebracht;
tijdelijk: medicatie wordt voor
enkele uren, of een nacht
toegediend en wordt daarna weer
gestaakt. Doel is om tijdelijk
verlichting te brengen (time-out);
continu: de patiënt wordt suf of in
slaap gehouden tot de dood
intreedt, als gevolg van de ziekte.
Bij palliatieve sedatie is het niet de
bedoeling dat de patiënt eerder sterft.
Daarom valt palliatieve sedatie niet onder
de euthanasiewetgeving. Bij euthanasie
dient de arts dodelijke middelen toe. Bij
palliatieve sedatie overlijdt iemand niet
aan de medicijnen, maar aan (de
gevolgen van) de ziekte.
www.alzheimer-nederland.nl
[email protected]
twitter: @alzheimernl
1 van 3
Voorwaarde palliatieve sedatie
1. één of meer onbehandelbare
ziekteverschijnselen waardoor de
patiënt ondraaglijk lijdt. Deze klachten
zijn niet op een andere manier te
verzachten;
2. het sterven is binnen twee weken te
verwachten.
Tijdens de palliatieve sedatie wordt het
toedienen van voedsel en vocht gestaakt.
Meestal neemt de patiënt zelf al geen
vocht of voedsel meer tot zich. Het gevoel
van dorst en honger is door de dementie
vaak verdwenen en mensen met dementie
weigeren in deze fase ook vaak voedsel
en vocht. Aangezien de arts verwacht dat
iemand binnen twee weken overlijdt, wordt
het toedienen van vocht ook als ‘medisch
zinloos handelen’ gezien.
Een verzoek om palliatieve sedatie kan
komen van de patiënt zelf, naaste familie
of hulpverleners. Als iemand
wilsonbekwaam is, zal de arts overleggen
met zijn wettelijk vertegenwoordiger.
Toedienen van vocht en voedsel verlengt
het leven in deze fase van het leven niet
meer. Bovendien kan het bijwerkingen
veroorzaken zoals oedeem en
vochtophoping in de buik- of borstholte
(‘vocht achter de longen’)
Een arts mag palliatieve sedatie
toepassen als de situatie van de patiënt
aan twee voorwaarden voldoet:
Als het mogelijk is, zal de arts overleggen
en toestemming vragen aan de patiënt of
naasten. Omdat palliatieve sedatie onder
normaal medisch handelen valt, is dit niet
vereist.
Palliatieve sedatie kan, net als andere
medische handelingen, nooit tegen de
wens van de patiënt in worden uitgevoerd.
Familie kan tijdens de palliatieve sedatie
veel bij de patiënt zijn. Misschien is het
nog mogelijk om samen te praten. Maar
als dat niet meer kan, kunt u gewoon
aanwezig zijn, een hand vasthouden of
favoriete muziek draaien.
Wanneer overlijdt iemand met
palliatieve sedatie?
De palliatieve sedatie
De dokter bekijkt welke medicijnen nodig
zijn en in welke dosering. De medicijnen
worden gegeven met een injectie of met
een infuuspomp; een slangetje met een
naald in de arm. De dokter of de
verpleegkundige bekijkt daarna of alles
goed gaat.
Als mensen slapen door palliatieve
sedatie, voelen zij geen pijn meer. Net als
in een gewone slaap, kunnen zij wel af en
toe bewegen. Samen met de dokter zorgt
de verpleegkundige ervoor dat alles goed
gaat.. Als dat nodig is, geeft de dokter
extra medicijnen. Meestal krijgt de patiënt
ook een katheter voor het legen van de
blaas. Soms worden mensen wakker. Zij
krijgen indien nodig dan nieuwe
medicijnen zodat ze weer verder slapen.
bel de Alzheimertelefoon
0800 – 5088
dag en nacht bereikbaar
Palliatieve sedatie en afscheid
Het moment van overlijden is niet precies
te voorspellen. Ongeveer de helft van de
patiënten die continu en diep gesedeerd
worden, overlijdt binnen één dag. De
meeste mensen, zo’n 95%, overlijden
binnen één week. Heel soms leeft iemand
langer dan twee weken na de start van de
palliatieve sedatie. In dat geval wordt de
behandeling tot het overlijden voortgezet.
Ook in deze laatste fase kunnen familie en
mantelzorgers, als daar behoefte aan is,
de AlzheimerTelefoon (0800-5088) bellen.
Ook de huisarts of casemanager staan in
deze fase familie en/of mantelzorgers bij.
www.alzheimer-nederland.nl
[email protected]
twitter: @alzheimernl
2 van 3
Andere begrippen rond levenseinde
Aanbevolen websites en bronnen
Abstineren
Hier vindt u meer informatie over zorg en
ondersteuning in de laatste fase van het
leven:
Bij een `abstinerend beleid` kan ervoor
worden gekozen om af te zien van iedere
verdere behandeling die erop gericht is
om het leven te verlengen. Bijvoorbeeld
géén reanimatie meer. Of geen antibiotica
meer als de patiënt eventueel een
longontsteking krijgt.
Versterven
Versterven is het verschijnsel waarbij de
patiënt geleidelijk en vaak zonder
duidelijke aanleiding steeds minder gaat
eten en drinken en uiteindelijk overlijdt. In
een vroeger traject van de ziekteperiode
wordt het bewust stoppen met eten en
drinken om de dood te bespoedigen, ook
weleens aangeduid met STED (Stoppen
met Eten en Drinken). Bij versterven is het
stoppen met eten en drinken de directe
oorzaak van overlijden. Bij palliatieve
sedatie wordt het overlijden veroorzaakt
door de dementie of de complicaties van
deze ziekte.







www.agora.nl: Ondersteuningspunt
palliatieve zorg.
www.ongeneeslijk.nl/zorginuwregio
Via deze website vindt u zorg voor
in de laatste levensfase.
Spreek op tijd over uw
levenseinde: Brochure van de
KNMG.
doodgewoonbespreekbaar.nl: Hier
vindt u tips, informatie en
ervaringen van anderen over
praten over de dood.
Informatie over Palliatieve Sedatie
op www.thuisarts.nl/levenseinde.
KNMG, Richtlijn Palliatieve Sedatie
De Zorgverklaring op
www.zorgverklaring.nl.
Zorgverklaring
Een zorgverklaring is een persoonlijk
document, waarmee iemand op wettelijk
erkende wijze kan vastleggen hoe hij of zij
medisch en verpleegkundig behandeld en
verzorgd wil worden in de laatste
levensfase. Zie ook:
www.zorgverklaring.nl
Hospice
In een hospice wordt in een huiselijke
sfeer zorg verleend aan mensen in de
laatste levensfase. Patiënten en naasten
krijgen 24 uur per dag hulp en
ondersteuning van professionele
hulpverleners en vrijwilligers. De meeste
hospices tellen tussen de drie en tien
eenpersoonskamers.
Via www.ongeneeslijk.nl/zorginuwregio.aspx
vindt u een hospice bij u in de buurt.
bel de Alzheimertelefoon
0800 – 5088
dag en nacht bereikbaar
www.alzheimer-nederland.nl
[email protected]
twitter: @alzheimernl
3 van 3

Download Report