Beter lezen en beleven met theaterlezen

Beter lezen en beleven met theaterlezen
‘Iemand die met een levendige stem voorleest, geeft
zich helemaal bloot. Als hij niet weet wat hij leest, is
hij onwetend ondanks zijn woorden. En dat is een
ramp, want dat hoor je.’ (Pennac, 1993)
Itie van den Berg
Wat is theater- of toneellezen?
• Het is een originele
• onderhoudende
• krachtige
• leerzame aanpak
• die het zelfvertrouwen van lezers stimuleert.
Rasinkski (2003)
De uitvoering aan het eind is voor de kinderen belangrijk!
Aspecten van theaterlezen
• leesplezier
• leesbegrip
• accuratesse
• expressie
• tempo
Tip
Lees het onderzoek van Hanneke
Stapel:
Mag ik mee doen?
Over leesmotivatie en
vloeiendheid met theaterlezen
11 redenen
1 functioneel hardop lezen: vloeiendheid
2 functioneel hardop lezen: intonatie/expressie
3 functionele aandacht: begrip
4 je leest samen
5 natuurlijk differentiatie
6 concentratie op korte stukjes tekst
11 redenen
7 meer leestijd binnen de les
8 meer leestijd buiten de les
9 afwisseling in herhaald voorlezen
10 aandacht voor meerdere talenten
11 meer betrokkenheid van thuis
Succesfactoren uit praktijk en onderzoek:
‘Mag ik meedoen?’
Theaterlezen heeft een positieve invloed op het
leesniveau, de fluency en de leesmotivatie van
leerlingen met leesproblemen.
Combinatie met didactische principes van RALFI is
daarbij belangrijk.
Succesfactoren uit praktijk en onderzoek:
Mag ik meedoen
R = repeated
Herhaald lezen, steeds met een andere opdracht
A = assisted
Luisteren naar een voorgelezen rol, meelezen met een ander
L = level
Verhalen die passen qua leeftijd, mogen wel moeilijker zijn
F = feedback
I = interactie
Succesfactoren uit praktijk en onderzoek:
Mag ik meedoen
RALFI-lezen
Dag 1:Leraar leest interactief voor, kind wijst mee, koorlezen
met leraar, duolezen.
Theaterlezen
Leraar leest interactief voor, vragen over lastige woorden en de
rollen (hoe zou jij reageren), kind wijst mee, kind kiest rol
(markeren), koorlezen van hele tekst, duolezen van eigen rol plus
een andere rol.
Dag 2:Leraar leest voor, open vragen over de tekst, kind wijst
mee, koorlezen, duolezen.
Leraar leest interactief voor, gaat dieper in op de rollen (hoe zou
jij dit oplossen), kind wijst mee, kind leest eigen rol mee,
koorlezen van hele tekst, duolezen van eigen rol plus een andere
rol.
Dag 3: Leraar leest voor, open vragen over de tekst, kind wijst
mee, koorlezen, duolezen.
Leraar leest voor met accent op intonatie, kind wijst mee, kind
leest eigen rol in echo mee, koorlezen van hele tekst met
intonatie, duolezen van wisselend andere rol en eigen rol.
Dag 4: Leraar leest voor, open vragen over de tekst, kind wijst
mee, duo lezen.
Leraar leest voor met accent op expressie, kind leest eigen rol
mee, duolezen met accent op expressie, wisselend andere rol en
eigen rol.
Dag 5: Vrij lezen van de tekst.
Presenteren aan de hele klas. Kinderen hebben de tekst in hun
hand en lezen hun rol vloeiend, met intonatie en expressie.
Feedback van de leraar en de groep.
Tip
Lees het onderzoek van Elseline
Knuttel:
Applaus voor jezelf!
De invloed van theaterlezen op
het vloeiend lezen van zwakke
lezers
Succesfactoren uit praktijk en onderzoek:
‘Applaus voor jezelf!’
• Fase 1: kennismaking met het verhaal: voorlezen, hardop
denken
• Fase 2: herhaald lezen, praten over verhaal, karakters,
instructie vloeiendheid
• Fase 3: oefenen, feedback op elkaar, voorbereiding
presentatie, vieren en reflectie
Lezen zoals je praat: hapjes lucht, interpunctie, betekenisvolle
woordgroepen, intonatie, klemtoon (Van Mortel, 2012)
Succesfactoren uit praktijk en onderzoek:
‘Applaus voor jezelf!’
Sleutelbegrippen
Modeling en ondersteunen
Hoge doelen
Oefenen
Leesplezier
Interactie en samenwerken
Hardop lezen en hardop denken
Veiligheid en succeservaring
Zwakke lezers profiteren meer dan middelmatige lezers.
Eigenaarschap bij kinderen
• Hoe snel lees ik? Ik lees… Ik ga proberen om…
• Is het leuk om naar mij te luisteren? Ik ga proberen om…
• Lees ik veel fouten? Ik ga proberen om….
• Begrijp ik wat ik lees? Ik ga proberen om…
(Uit: Beter begrip door vloeiend lezen, Karin van Mortel, CPS)
Tip
Geschikte teksten?
Korte, duidelijke plot
Interessante rollen
Overzichtelijke vormgeving
Een verteller (cement van het
verhaal)
Mopjes zijn ook geschikt!
Organisatie op school, hoe?
• Hoe versterkt het theaterlezen jullie taal-leesaanpak?
• Hoe regel je extra instructie voor expressie?
• Hoe regel je feedback op vloeiend lezen?
• Hoe regel je de presentatie?
• Hoe regel je de feedback?
• Hoe monitor je begrip? Leesplezier?
Tip
Laat kinderen hun rol markeren.
Prikkel kinderen met de vraag
‘Hoe kan het anders?’
Stel een souffleur aan. Opdracht
van het kind.
Meer weten
• Artikel in Meer Taal, jaargang 2, nummer 1
• Kijk op www.theaterlezen.nl
• Kijk op de Facebookpagina van Jules Plus
• Kijk op www.julesplus.nl
• Mail je eigen ervaringen naar [email protected]
0646094630
• Bekijk ‘De krokomingo’ en neem een kortingskaartje mee