Nieuwsbrief mei 2014 - Diversiteit Rotterdam

Nummer 0, Jaargang 1, Mei 2014
In dit nummer:
• Lustrumcongres Cedo Nulli: leve de verschillen!
• Superdiversiteit
• Diversiteit bestuurt
...en meer
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • Mei 2014
Lustrumcongres Cedo Nulli:
leve de verschillen!
‘Cedo nulli’ was de lijfspreuk van onze beroemde stadsgenoot Desiderius
Erasmus en betekent zoveel als ‘ik wijk voor niemand’. Het is ook de naam van de
faculteitsvereniging aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Erasmus
Universiteit Rotterdam, waar studenten de opleidingen bestuurskunde, sociologie,
psychologie of pedagogische wetenschappen kunnen volgen. Dit jaar viert Cedo Nulli
haar 35-jarig bestaan. In dit kader werd op 2 april een lustrumcongres georganiseerd,
onder de titel ‘Leve de verschillen: de kracht van diversiteit?’.
Het RKD ondersteunde de vereniging in de organisatie van het congres door mee te denken over de
inhoud. Wethouder Louwes werd
via het RKD benaderd als een van
de sprekers, naast Zihni Özdil, promovendus maatschappijgeschiedenis aan de Erasmus Universiteit
en Kim Putters, directeur van het
Sociaal en Cultureel Planbureau.
Wethouder Louwes ging in haar
bijdrage in op de realiteit en het
beleid t.a.v. diversiteit in de stad:
‘Het schuurt soms, maar gelukkig
gebeuren er ook heel veel mooie
dingen in de stad als het gaat om
diversiteit.’ Daarvan gaf zij concrete voorbeelden, van onder meer
rolmodellen in de stad. ‘We moeten
problemen blijven zien en blijven
oplossen, maar ook veel meer inzetten op kansen.’ Verder ging zij in
op het belang van cultuursensitief
werken binnen organisaties, onder
meer binnen de gemeente zelf. ‘Als
mensen aan mijn bureau staan en
vragen waarom dat moet, cultuursensitief werken, is mijn antwoord
dat dat is omdat we werken voor
Rotterdam, dienstbaar zijn aan de
stad.’
Het RKD verzorgde zelf in de middag een van de workshops, waarbij
met de deelnemers dieper werd
ingegaan op wat diversiteit is, hoe
het concreet vorm krijgt in Rotterdam, wat dat betekent voor organisaties en voor beleid en welke
dilemma’s dat met zich brengt.
Voor de verandering training opdrachtgevers
Het besturingsmodel ‘Voor de
verandering’ is een methode die
de Rotterdamse kenniscentra
gebruiken in de ondersteuning van
maatschappelijke partners. Het
model en de bijbehorende toolkit
zijn erop gericht maatschappelijke
inzet gericht op bewustwording
en gedragsverandering scherper
inzichtelijk te maken, voor zowel
2
opdrachtnemers als opdrachtgevers. Het RKD en Dona Daria, kenniscentrum emancipatie, zetten in
2013 een training hierover op die in
dat jaar onder meer aan medewerkers van de kenniscentra zelf werd
gegeven. Op 4 maart jongstleden
werd de training voor het eerst aan
opdrachtgevers gegeven, in dit geval aan ambtenaren van het Cluster
Maatschappelijke Ontwikkeling en
van de GGD Rotterdam-Rijnmond,
die onder meer middels subsidierelaties als opdrachtgever optreden.
Bekijk de website van het RKD voor
meer informatie over het model.
Bent u als organisatie geïnteresseerd in het volgen van deze training, dan kunt u contact met ons
opnemen.
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • Mei 2014
Eindconferentie DWARS –
definitie ‘superdiversiteit’
Op dinsdag 28 januari 2014
organiseerde Academische
werkplaats DWARS de conferentie
‘DWARS door de tijd’ om vijf jaar
DWARS af te sluiten. DWARS, de
Academische Werkplaats gericht
op diversiteit in het jeugdbeleid
in de Stadsregio Rotterdam, is
een netwerkorganisatie waarin
kennis en vakmanschap wordt
gedeeld tussen doelgroep, praktijk,
onderzoek, onderwijs en beleid.
Binnen de Academische werkplaats
werken de Erasmus Universiteit,
Gemeente Rotterdam, Hogeschool
Rotterdam, Hogeschool Inholland
en het Rotterdams Kenniscentrum
Diversiteit (RKD) samen met
praktijkinstellingen.
De academische werkplaats heeft
in de afgelopen vijf jaar veel bereikt,
maar het werkveld is sterk aan het
veranderen. Een van die veranderingen is de ‘superdiversiteit’
waarmee professionals te maken
krijgen, wat nieuwe vaardigheden
van hen vraagt. Tijdens de conferentie gaf Baukje Prins, lector
Burgerschap en Diversiteit aan de
Haagse Hogeschool, een presentatie over dit fenomeen. De diversiteit
in grote steden wordt complexer.
Tegenwoordig wordt gesproken
over ‘superdiversiteit’, een term geïntroduceerd door de Amerikaanse
antropoloog Steven Vertovec. Het
betekent dat geen enkele groep
een meerderheid vormt en er dus
alleen maar minderheden zijn.
“Ook Rotterdam heeft te maken
met superdiversiteit”, vertelde
Baukje Prins. “De overheid wil geen
doelgroepenbeleid meer, dus we
moeten anders gaan nadenken
over diversiteit.”
Prins noemde enkele voorbeelden
van de veranderende diversiteit.
Zo zijn jongeren met een migrantenachtergrond vaker in de stad
geboren dan autochtone jongeren
en telt Den Haag minder dan vijftig
procent autochtone inwoners. “Het
onderscheid tussen allochtoon en
autochtoon is achterhaald, evenals
de termen westers en niet-westers. Ook binnen groepen ontstaan
steeds meer verschillen in talen,
godsdienst, opleiding enzovoort.
Etniciteit is niet meer zo relevant.”
Ook de term cultuur wordt volgens
Baukje Prins steeds complexer.
Vroeger bestond het idee dat
ieder land een eigen ‘volksaard’ en
cultuur had, maar cultuur is een
breed begrip. “Het gaat onder meer
om zeden en gewoonten binnen
een sociale groep. Maar die staan
los van etniciteit. Ook bijvoorbeeld
bedrijven kunnen een cultuur
hebben. In discussies wordt cultuur
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • Mei 2014
nogal eens gebruikt als een excuus
om gewoonten en opvattingen in
stand te houden. Een voorbeeld is
het stierenvechten in Spanje. Het is
dan een discussiestopper, want je
bent meteen uitgepraat.”
Het is volgens Prins niet goed om
een persoon te zien als typische
vertegenwoordiger van een culturele groep. “Want iedereen is uniek.
Ook de typische Hollander bestaat
niet. Cultuur is niet één ding, cultuur verandert voortdurend. Ook de
Nederlandse cultuur is de afgelopen
decennia wezenlijk veranderd. Het
kerngezin uit de jaren ’50 was heel
anders dan nu.” Cultuur is een optelsom van vele factoren, waarbij een
‘essentiële’ factor niet is aan te wijzen.
“Maar cultuur is niet de óórzaak van
alle factoren. Het is juist andersom:
cultuur is het resultaat van de optelsom. En je kunt met elkaar in gesprek
gaan over de waarde of zinnigheid
van een bepaalde gewoonte.”
3
“Land van aankomst, stad
van (migratie) verhalen”
Gastcollege diversiteit
bedrijfskunde
Op vrijdag 28 februari verzorgde
het RKD wederom een gastcollege
op de Hogeschool Rotterdam, dit
maal voor vierdejaars studenten bedrijfskunde. In het college
werden studenten geprikkeld na
te denken over wat diversiteit
Op vrijdag 28 maart organiseerden
Verhalenhuis Belvédère, Gemeente
Rotterdam en het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit een bijeenkomst in het kader van de documentaire van Paul Scheffer “Land
van aankomst, stad van (migratie)
verhalen”. De avond begon met een
korte inleiding van de geschiedenis
van het verhalenhuis, die een lange
en rijke geschiedenis kent, waarbij
het verhalenhuis een schouwspel
is geweest van vele activiteiten en
gebeurtenissen in de stad.
Daarna was het woord aan arbeidsmigranten die elk hun persoonlijke
verhaal vertelden aan het publiek. Aan
de hand van foto’s werd het publiek
meegenomen in het migratieproces
vanaf het eerste begin. Een persoonlijk migratieverhaal uit China, Turkije
en Marokko werd vol passie verteld.
Met angst, spanning en humor werd
gesproken over het vertrek uit eigen
land, de reis en de aankomst.
De avond werd vervolgd met de
filmvertoning van ‘Land van aan-
komst, stad van (migratie)verhalen’. Paul Scheffer zelf was ook
aanwezig om achteraf vragen uit
het publiek te beantwoorden. De
film geeft inzicht in de migratie in
Europa vanaf 1950 tot 2010, een
boeiend en interessant proces
waarbij de impact en schuring in
de samenleving zichtbaar wordt.
Migratie blijft een proces waarbij
botsingen onvermijdelijk lijken, die
tegelijkertijd noodzakelijk lijken om
samen verder te komen en te leven.
4
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • Mei 2014
binnen een bedrijf? Onder meer
aan de hand van stellingen en het
voorleggen van situaties leidde
dit tot levendige discussies met de
circa 70 studenten.
Sociale acceptatie
LHBT’ers
In 2013 werden de vier grote steden van Nederland door de minister
van OCW (emancipatie) uitgenodigd om een plan in te dienen gericht
op het bevorderen van sociale acceptatie van homoseksualiteit in etnische gemeenschappen. De gemeente Rotterdam heeft hieraan gehoor
gegeven en zet zich de komende vier jaar in Rotterdam in voor de sociale acceptatie van LHBT’ers, Lesbisch, Homoseksuelen, Bi-seksuelen en
Transseksuelen, met diverse etnische achtergronden. Het Rotterdams
Kenniscentrum Diversiteit en Rotterdam V, het kenniscentrum homo-emancipatie, adviseren en ondersteunen de gemeente hierin.
Van 2013 tot en met 2017 zet
Rotterdam binnen dit kader extra in
op de bevordering van acceptatie
van homoseksualiteit in etnische
gemeenschappen en de zelfredzaamheid van LHBT’ers met een
niet-westerse achtergrond middels
een driesporenbeleid. Allereerst
wordt ingezet op het versterken
van (organisaties van) etnische
en religieuze LHBT’ers zodat zij
zelfredzamer worden en naar
buiten kunnen treden, ook in hun
eigen omgeving en gemeenschap.
Hierbij worden rolmodellen uit de
stad en de eigen omgeving van
LHBT’ers ingezet om een bijdrage
foto’s: Joop Reijngoud
betekent en waarom het voor
hen relevant is in de toekomstige beroepspraktijk. Hoe speel je
bijvoorbeeld in op diversiteit in
marketing, in management en in
personeelsbeleid? Wat is de toegevoegde waarde van diversiteit
te leveren aan de acceptatie van
LHBT’ers. Daarnaast wordt ingezet
op het toegankelijker maken van
de hulpverlening voor LHBT’ers en
het verbeteren hiervan (coaching
en empowerment). Hiertoe worden
bestaande methodieken verzameld
en overdraagbaar gemaakt en worden professionals en vrijwilligers in
de stad getraind. Tot slot wordt de
sociale omgeving binnen dit beleid
betrokken: sleutelfiguren binnen
zelforganisaties worden getraind
zodat zij in staat zijn binnen de
eigen gemeenschappen attitudeverandering jegens LHBT’ers en de
acceptatie van hen te bewerkstelli-
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • Mei 2014
gen. Binnen diverse etnische en religieuze kringen worden dialoogbijeenkomsten georganiseerd rondom
het thema en de zichtbaarheid van
LHTB’ers wordt vergroot middels
extra inzet in bestaande stedelijke
initiatieven.
Het traject is in 2013 van start gegaan met de vertoning van de film
‘My Child’, een documentaire over
ouders in Turkije wier kinderen
homoseksueel bleken te zijn. Begin
2014 hebben twee verkennende
bijeenkomsten plaats gehad waarbij diverse Rotterdamse partners
en rolmodellen meer informatie
kregen over de Rotterdamse inzet
op dit thema en de rol die zij hierin
kunnen vervullen.
Bent u zelf geïnteresseerd in dit
thema en wilt u vanuit uw expertise
en ervaring een bijdrage leveren
aan de stedelijke inzet rondom de
sociale acceptatie van LHBT’ers,
neem dan contact met ons op.
5
Seminar:
‘Complexiteit van superdiversiteit’
Op woensdag 29 januari 2014
vond het seminar ‘Complexiteit
van Superdiversiteit’ plaats, welke
werd georganiseerd door de
Gemeente Rotterdam, de Erasmus
Universiteit Rotterdam en het
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit. Tijdens het seminar lieten
twee hoogleraren van de Faculteit
der Sociale Wetenschappen van
de Erasmus Universiteit Rotterdam hun licht schijnen over het
toekomstige integratiebeleid. Dat
deden ze ieder ook in een essay
dat bij het seminar werd gepresenteerd.
Socioloog Godfried Engbersen ging
in op zijn essay “Van zijstroom tot
hoofdstroom van beleid”, waarin de
gevolgen van het proces van migratie en diversiteit op het actuele
integratiebeleid (mainstreaming) en
multi-level governance besproken
worden. Hij stelt dat integratiebeleid onderdeel zou moeten worden
van het algehele beleid. Alleen
waar nodig wordt nog specifiek
beleid gevoerd, gericht op een
bepaalde doelgroep. Het algemene
integratiebeleid biedt zelforganisaties een rol maar is zich ook bewust
van de problematische kanten
ervan. Sociale stijging dient daarom
mogelijk te worden gemaakt via
beleid op de terreinen van arbeid,
onderwijs, huisvesting en gezondheid. Dit beleid erkent het belang
van het leren van Nederlands, gaat
discriminatie tegen en ziet burgerschap als een set politieke en sociale rechten en plichten.
Bestuurskundige Geert Teisman
ging met zijn essay “Complexiteit
van diversiteit” in op integratie in
een complexe samenleving, de rol
van zelforganisaties als belangrijkste drijvende kracht van maatschappelijke ontwikkeling en de
“falende rol” van de overheid hier
adequaat mee om te gaan. Hij stelt
dat de complexiteit van de samenleving sterk is toegenomen, wat
het besturen bemoeilijkt maar ook
een belangrijke waarde toevoegt
aan de samenleving. Gemeenten
zouden minder moeten sturen en
meer ruimte moeten geven aan
zelforganisaties. De eigen cultuur
en netwerken van nieuwkomers
kunnen de stad nieuwe impulsen
geven. Als er bruggen worden
geslagen met en tussen de vele
zelforganisaties worden niet alleen
de betrokkenen daar beter van,
maar is dat ook goed voor het algemeen belang. Binnen dit beleid bevraagt de overheid zelforganisaties
over hun bijdrage aan de stad en
beloont ze hiervoor. De onderlinge
samenwerking behoeft wel enige
ondersteuning. Door de contacten
met de aanwezige netwerken kan
Rotterdam zich krachtiger positioneren als internationale stad.
Tijdens het seminar werd dieper
ingegaan op het thema binnen
workshops gegeven door de beide
professoren en Sandra Lutchman,
directeur van Stichting Talent naar
de Top. Raadpleeg onze website
voor het gehele inhoudelijke verslag van de bijeenkomst alsmede
de essays van beide professoren.
6
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • Mei 2014
Meldcode huiselijk geweld:
‘Veilig achter alle
voordeuren’
Het Rotterdams Kenniscentrum
Diversiteit vindt het belangrijk dat
er meer aandacht is voor huiselijk
geweld en kindermishandeling.
De meldcode huiselijk geweld is
daarin een belangrijk instrument.
Dit instrument is echter nog niet
goed bekend onder vrijwilligersorganisaties in Rotterdam, die in
direct contact zijn met diverse
bewoners. De meldcode is gericht
op professionele organisaties. Het
RKD heeft het project ‘Veilig achter
alle voordeuren’ ontwikkeld om
het thema huiselijk geweld en
kindermishandeling te agenderen
bij vrijwilligersorganisaties en hen
te ondersteunen in de ontwikkeling
van een vorm van een meldcode
die bij dit type organisaties past.
Binnen dit kader heeft het RKD
samen met Bureau Moetd een basistraining over huiselijk geweld en
kindermishandeling georganiseerd.
In de training werden handvatten
aangereikt aan sleutelfiguren om
het thema huiselijk geweld en
kindermishandeling bespreekbaar
te maken bij diverse vrijwilligersorganisaties. Deelnemers aan de
training verzorgden vanaf februari in totaal 15 voorlichtingen
bij zelforganisaties over huiselijk
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit • Nieuws • Mei 2014
geweld en kindermishandeling.
Doel hiervan was het agenderen
van het thema huiselijk geweld en
kindermishandeling bij verschillende vrijwilligersorganisaties en het
bespreekbaar maken van het thema
binnen diverse gemeenschappen in
Rotterdam. De opkomst van deze
bijeenkomsten was goed en de
deelnemers toonden interesse in
het onderwerp. Er was voldoende
ruimte voor discussie en dialoog,
wat volledig werd benut door de
aanwezigen. Het RKD wil aan dit
proces een vervolg geven en hierin
meer organisaties en doelgroepen
betrekken.
7
Diversiteit bestuurt
Het Rotterdamse loket voor kwaliteit en diversiteit in besturen
Maatschappelijke organisaties in
allerlei soorten en maten spelen
een grote rol in de Rotterdamse
samenleving. Van zorginstelling
tot kerkgenootschap, van museum
tot sportvereniging: alle bieden ze
voorzieningen die van groot belang
zijn in de kwaliteit van leven van
Rotterdammers. Met de veranderingen in de WMO, de trend van
de terugtredende overheid en de
verschuiving naar de nadruk op
‘eigen kracht’ wint de rol van deze
organisaties, waaronder ook vele
zelforganisaties, alleen maar aan
belang. Om hun rol goed te kunnen
vervullen, is het van belang dat hun
voorzieningen niet alleen formeel
maar ook de facto goed toegankelijk zijn voor Rotterdammers van
alle diverse achtergronden. Om
dit te realiseren is de attitude, de
visie binnen de organisatie op het
omgaan met diversiteit bepalend.
Besturen hebben een leidende rol
in het vormen en uitdragen van de
visie van een organisatie. Het is dan
ook van belang dat dit perspectief op de kracht van diversiteit in
besturen van Rotterdamse maatschappelijke organisaties op de
agenda staat. Het is bekend dat het
daarbij helpt als binnen de samenstelling van de besturen zelf diversiteit zichtbaar is: daarmee worden
verschillende perspectieven aan
tafel gebracht en dit vergroot het
reservoir aan organisatiewijsheid.
In 2012 en 2013 voerde de Gemeente Rotterdam een quickscan
uit, waarbij bij een steekproef van
uiteenlopende maatschappelijke organisaties is gekeken naar
de diversiteit in het bestuur qua
geslacht, leeftijd en culturele achtergrond. Het rapport verscheen
in maart 2013. Uit deze steekproef
kwam naar voren dat het gemiddeld genomen qua culturele
diversiteit en geslacht redelijk tot
goed gesteld is met de besturen,
qua leeftijd is de diversiteit nog
beperkt: Rotterdamse besturen zijn
gemiddeld genomen sterk vergrijsd.
De quickscan liet ook zien dat
nieuwe bestuursleden vooral uit
het netwerk van huidige bestuursleden worden geworven. Hierdoor
hebben nieuwe bestuursleden vaak
een vergelijkbare achtergrond. In
combinatie met het feit dat het
aantal potentieel nieuwe bestuursleden dat in zicht is vaak beperkt
is, kan dit belemmerend werken
op de diversificatie van besturen.
Naar aanleiding van de verschijning
van het rapport organiseerde het
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit op 13 juni 2013 een ronde
tafelbijeenkomst met een aantal
Rotterdamse maatschappelijke organisaties. Daarin werd samengewerkt met de gemeente en SBAW,
programma Bestuur Lokaal.
Sindsdien is het RKD verder in
gesprek gegaan met Bestuur Lokaal
en met Vrijwilligerswerk Rotterdam
om gezamenlijk vervolgstappen
te zetten om meer diversiteit in
Rotterdamse besturen te realiseren.
Gezamenlijk zullen deze drie organisaties het Rotterdamse loket voor
kwaliteit en diversiteit in besturen
vormen. Door de samenwerking
kan optimaal ingezet worden op
zowel agendering binnen maatschappelijke organisaties, werving
en training van potentiële bestuursleden en concrete plaatsing van
kandidaten bij organisaties.
Bent u op zoek naar nieuwe perspectieven binnen het bestuur van
uw organisatie, is er een vacature
binnen uw bestuur en wilt u binnen
een breder netwerk naar kandidaten uitzien of bent u geïnteresseerd in een bestuursfunctie bij
een Rotterdamse maatschappelijke
organisatie? Neem dan contact op
met het loket ‘Diversiteit bestuurt’.
Waarvoor kunt u terecht bij het RKD?
Het Rotterdams Kenniscentrum
Diversiteit zet zijn kennis en kunde
maximaal in om op innoverende
wijze inwoners en organisaties in
de stad met elkaar te verbinden en
hen de mogelijkheden te bieden
hun talenten te ontwikkelen en
optimaal in te zetten voor de samenleving. Het RKD is er voor alle
Rotterdammers, maatschappelijke
organisaties, beleidsmakers, politiek
en gemeentelijke diensten.
Concreet biedt het Rotterdams
Kenniscentrum Diversiteit onder
meer workshops en trainingen
cultuur sensitief werken, geeft
gastlessen op het HBO en het WO,
geeft informatie en advies over
Dit is een uitgave van
Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit
Grotekerkplein 5
3011 GC Rotterdam
010 3031020
www.diversiteitrotterdam.nl
diversiteit, brengt diverse organisaties bij elkaar en ondersteunt bij de
opzet en uitvoering van seminars
en congressen. Een compleet overzicht van de verschillende diensten
die het RKD levert, vindt u op onze
website.
Redactie: RKD
Ontwerp: Pressure Line
Foto omslag: Petja Buitendijk Fotografie
Druk: Grafisch Kralingen

Download Report