Kinderrechtenverdrag

Eva Tiquet
De geboorte
van het
Kinderrechtenverdrag
O
p 20 november 1989 zag het
Kinderrechtenverdrag het
levenslicht. Dat was een mijl
paal voor de Kinderrechten. Vele
jaren van debat en visieontwikkeling
gingen hieraan vooraf.
Kinderen beschermen
In de tweede helft van de 19de eeuw
krijgt de maatschappij aandacht voor
kinderen. Honger, ziekte, ongezonde
en onhygiënische woonomgevingen,
… zetten velen aan het nadenken. Ze
willen kinderen beschermen door ze
uit hun gezinnen te halen en naar
gezondere plaatsen (platteland, zee)
te brengen. In deze periode worden
in België enkele kinderwetten goedgekeurd: de Wet op de Kinderarbeid
(1889), de Wet op de Kinderbescher
ming (1912) en de Wet op de
Leerplicht (1914).
Oorlog
De Eerste Wereldoorlog maakt veel
slachtoffers, ook kinderen. Dat
maakt landen bewust van de noodzaak om te debatteren over de rechten van kinderen. Voor de eerste
keer praten volwassenen op internationaal niveau over kinderen. Het
resultaat is de Verklaring van Genève
(1924) met duidelijke afspraken over
hoe volwassenen zich moeten gedragen tegenover kinderen. Kinder
verwaarlozing en kinderarbeid zijn
vanaf dan uit den boze.
Het is een eerste stap en de intentie
is er om deze Verklaring uit te breiden. Maar de tweede Wereldoorlog
doorbreekt dit proces. Vele jaren later, na het einde van de oorlog, wordt
hier toch werk van gemaakt. Er zijn
te veel kinderen gesneuveld. In 1948
is er de Verklaring voor de Rechten
van de Mens. Maar deze Verklaring
bekijkt de wereld niet vanuit het
standpunt van kinderen. Het is nog
wachten tot 1959 vooraleer de
Verklaring voor de Rechten van het
Kind wordt goedgekeurd.
Van Verklaring naar Verdrag
De Verklaring van Genève kreeg met
de Verklaring van de Rechten van het
Kind een officiële en internationale
dimensie. Toch bleef het ‘maar’ een
Verklaring en dus slechts een richtlijn voor de landen. Om de afspraken
een bindend karakter te geven en in
een Verdrag te gieten was het nog
wachten tot 1989. Op 20 november
1989 werd het Kinderrechtenverdrag
aangenomen door de Algemene Ver
gadering van de Verenigde Naties.
De rechten van kinderen zijn van dan
juridisch vastgelegd en afdwingbaar.
Het Kinderrechtenverdrag moest
eerst door 20 landen worden bekrachtigd (geratificeerd) vooraleer
het ook in werking kon treden. Al in
1990 werd dat aantal gehaald. Nooit
eerder werd een Verdrag zo vlot geratificeerd. België deed dit in 1992.
Inhoud
Kinderrechtenverdrag
Het Verdrag omvat alle terreinen die
aanwezig zijn in het leven van kinderen, vanaf hun geboorte tot aan hun
achttiende verjaardag. Alle rechten
zijn even belangrijk en kunnen niet
los van elkaar worden gezien. Het
gaat over onder andere: school,
spelen, wonen, gezondheid,
geloof, ouders, vrienden, kindermishandeling, kinderarbeid, oorlog en scheiding van
ouders. Er werden ook drie
protocollen toegevoegd aan het
Verdrag: één over kinderen in gewapende conflicten (waaronder
kindsoldaten), één over kinderhandel, kinderprostitutie en kinderpornografie en één over een klachten-
(*) Lees het interview met Kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen op blz. 17-20.
procedure waar kinderen beroep op
kunnen doen.
Elk kind!
Doorheen de jaren is het standpunt
van waaruit er naar kinderen en hun
rechten gekeken wordt, gewijzigd.
Waar het kind in de tweede helft van
de 19de eeuw beschermd moest
worden en als ‘iets anders’ werd
bestempeld waarover volwassenen
praatten en beslisten, worden kinderen vandaag als personen behandeld
die ook inspraak hebben in datgene
wat hen aangaat.
Kinderrechten belangen alle kinderen aan. Elk land moet er dus werk
van maken. Maar kinderrechten
gaan ook alle volwassenen aan.
Bruno Vanobbergen beschrijft het in
zijn recente boek ‘Het kind van onze
dromen’ zo: “Aandacht hebben voor
kinderrechten betekent niet dat kinderen en jongeren voortaan ‘baas’
zouden zijn, laat staan koning of keizer. … Aandacht hebben voor kinderrechten betekent wel dat we kinderen - alle kinderen - vanaf het prilste
begin erkennen als mens, met recht
op een menswaardig bestaan. Het is
vanuit deze opstelling dat wij ons
vandaag tot elk kind verhouden.” (*)
Kinderrechten
belangen alle kinderen
aan. Elk land moet er dus
werk van maken.
Maar kinderrechten gaan
ook alle volwassenen aan.
BASIS 22 NOVEMBER 2014 SCHOOLWIJZER
21

Download Report