VOOROORDELEN - ICTschutters

VOOROORDELEN
3/17/2014
Maatschappijleer
Dit werkstuk gaat over vooroordelen. Wat zijn vooroordelen, waar
komen ze vandaan en welke rol spelen ze in ons leven en in de
maatschappij. Het blijkt dat vooroordelen en discriminatie ook veel te
maken hebben met de vrijheid van meningsuiting
Jakay Hollander
klas:4B
Vak: Maatschappijleer
Leraar: Mulder
Vooroordelen
M A AT S C H A P P I J L E E R
Inhoudsopgave.
Hoofdstuk
Bladzijde
Voorwoord en Nablik
2
Verschil tussen een feit een mening en een vooroordeel
3
Wat is een vooroordeel
4
Wat is discriminatie
5
Wat hebben vooroordelen en discriminatie met vrijheid
van meningsuiting te maken?
6
Samenvatting
10
Conclusie
11
Bronnen
13
JAKAY HOLLANDER
1
Vooroordelen
Voorwoord en nablik
Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat het me wel interessant leek en ik er meer over wilde weten.
In de kranten en op de t.v. lees en hoor je steeds meer over vooroordelen. Sommige mensen zeggen
dat dat komt door uitspraken van Geert Wilders en de P.V.V. Andere mensen zien de oorzaak in de
sociale media. Omdat je via Facebook of Twitter niet altijd je echte naam hoeft te vermelden, gaan
sommige mensen schelden of anderen discrimineren.
Vooroordelen hebben ook te maken met de vrijheid van meningsuiting. Mag Gordon in een t.v.uitzending tegen een Chinese deelnemer “lijst 39” roepen? Of mag Geert Wilders zeggen dat er in
Nederland véél te veel Marokkanen zijn? Ik heb dus ook een deelvraag over vrijheid van meningsuiting.
Mijn onderzoekvraag is: spelen vooroordelen een grote rol in ons leven?
Mijn deelvragen zijn:




Wat is het verschil tussen een mening een feit en een vooroordeel?
Wat is een vooroordeel
Wat is discriminatie
Wat hebben vooroordelen en discriminatie met vrijheid van meningsuiting te maken?
Mijn achtergrond informatie: Ik heb verschillende krantenkoppen gezien en stukjes daar over staan in
dit werkstuk.
Terugblik:
Ik vond het aan het begin erg moeilijk, maar toen ik eenmaal op internet aan het zoeken was, viel het
wel mee. Ik vond het een erg interessant onderwerp en heb er veel van geleerd. Eigenlijk vindt je wel
iedere week op t.v. of in de krant iets wat met dit onderwerp te maken heeft. Dat valt me nu pas op.
Pagina 2
Vooroordelen
VERSCHILLEN TUSSEN EEN MENING EEN FEIT EN EEN VOOROORDEEL.
Ik ga eerst proberen uit te leggen wat een vooroordeel eigenlijk is.
WAT IS EEN MENING?
Een mening is een standpunt met een argument. Je hoeft het niet zeker te weten of het waar is,
want het is jouw mening en die mag je uiten. Je moet wel altijd een argument voor je mening
hebben, anders weet niemand waarom je die mening hebt. Bijv.: Ik vind maatschappijleer niet leuk.
Maar je moet wel weten waarom je dat niet leuk vindt, anders is het geen echte mening.
Een goede mening kan zijn: ik vind ICT leuk, omdat je er verschillende dingen doet.
Je moet een mening van verschillende kanten bekijken. Voor een
goede mening heb je drie dingen nodig:
Je moet de feiten kennen
Je moet het van verschillende kanten bekijken
Je moet argumenten hebben
WAT IS EEN FEIT?
Een feit is iets als je het zeker weet. Een feit is als het gecontroleerd
is. Je moet een feit dus kunnen bewijzen.
Een feit kan zijn: 50 % van de Nederlanders kijkt naar boer zoek
vrouw. Dat is een feit, want er is onderzoek naar gedaan.
WAT IS EEN VOOROORDEEL?
Een vooroordeel is een mening over iemand of een groep mensen die niet gebaseerd is op feiten.
Vooroordelen zijn hardnekkig en als een groep mensen een keer een etiket heeft gekregen,
bijvoorbeeld: “Voetbalfans zijn altijd agressief”, dan is dat moeilijk te veranderen.
WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN EEN MENING, EEN FEIT EN EEN VOOROORDEEL.
JAKAY HOLLANDER
3
Vooroordelen
Om een mening te hebben moet je de feiten kennen. Maar bij een vooroordeel weten we de feiten niet.
Bij een mening leg je ook uit waarom je dat vindt. Bij een mening is geen goed of fout, omdat je er een
reden voor geeft waarom je dat vindt. Maar als je zegt: “ blonde vrouwen zijn dom”, is dat geen
mening. Het lijk op een mening, maar het is geen feit. Het verschil met een feit en een vooroordeel is
dat een feit bewezen is. De zin “blonde vrouwen zijn dom”, kan pas een feit zijn als het bewezen en
gecontroleerd is.
Wat is een vooroordeel?
Alle mensen zijn bevooroordeeld en ieder mens laat zich
beïnvloeden door zijn vooroordelen. Als we een vooroordeel in ons
hoofd hebben dan houden we dat zelf in stand, want dat is het
gemakkelijkst. Waarom? En waarom bestaan er vooroordelen?
Je zit aan de rand van het tropisch zwembad. Je hebt net lekker
gezwommen en kijkt eens rustig rond. Je kijkt je ogen uit.
Misschien wil je dat niet, maar je doet het toch. Dat zit namelijk in
onze natuur: anderen bekijken zodat we onszelf ermee kunnen
vergelijken. Wat we zien, hebben we nodig om ons goed te voelen.
Zien we iets negatiefs dan voelen we onszelf ietsje beter: we
hebben het nog niet zo slecht.
In het zwembad zijn we op zoek naar die vergelijkingen. Als er
iemand langskomt die er heel sportief en gespierd uitziet, dan proberen we diegene toch nog zwart te
maken. Door iets negatiefs op te merken, bijvoorbeeld “die vent heeft zeker niks anders te doen dan
naar de sportschool gaan”. Of: “die probeert zeker via zijn spieren indruk op de vrouwtjes te maken!”
Zodra we iemand zien, weten we meteen tot welke “soort” diegene hoort. In welke hokje past hij met
zijn kleding, uiterlijk, manier van praten? Als we iemand dan in een hokje hebben gepast, en dat gaat
héél snel, (homo, Turk, chagrijnig figuur, leraar, opschepper) dan denken we ook precies te weten hoe
die man of vrouw verder in elkaar steekt.
Dat “in hokjes indelen” noemen we categoriseren. Geleerden denken dat categoriseren ons eigenlijk
beschermt tegen alles wat ons kan bedreigen. Het is bij mensen waarschijnlijk al heel oud. Mensen
moesten vroeger zien te overleven in de wildernis en waren veel zwakker dan grote dieren. Door in hun
hoofd heel snel een oordeel te vormen en iets in een hokje te plaatsen konden mensen overleven:
grommen, groot bruin vel: beer! Wegwezen!
Indelen in hokjes noemen we ook wel: indelen in stereotypes. We gaan er van uit dat een andere groep
mensen duidelijk verschilt van onze groep. De mensen van de andere groep zijn allemaal ongeveer
hetzelfde: homogeen.
Een stereotype is meestal negatief. Er zijn drie kenmerken:
 Het gaat om negatieve gedachtes over de andere groep
 Er zijn vijandige gevoelens
Pagina 4
Vooroordelen
 De andere groep wordt ook vijandig of discriminerend behandeld.
Vooroordelen hebben heeft dus ook een negatieve kant. Het is moeilijk een vooroordeel te
veranderen. Als je niet goed met mensen omgaat is er sprake van discriminatie.
Het is niet aangeboren dat je een vooroordeel hebt, maar je hebt het wel geleerd. Dit kun je
natuurlijk ook weer afleren.
Als je een vooroordeel hebt geef je iemand een etiket, waardoor dit moeilijk te veranderen is.
Wel kan dit veranderen door je eigen kennis. Je kunt de groep leren kennen.
Wat is discriminatie.
Discriminatie betekent letterlijk het maken van onderscheid tussen mensen. Het is het ongelijk
behandelen, achterstellen of uitsluiten van mensen.
Je behandelt mensen niet goed omdat ze er bijvoorbeeld anders uit zien of zich anders gedragen.
In de grondwet staat een belangrijk artikel (nr. 1:)
“Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen behandeld. Discriminatie wegens
godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet
toegestaan.”
Onderscheid maken hoeft niet altijd discrimineren te zijn. Als iemand geen diploma heeft, en naar een
sollicitatiegesprek gaat en niet aangenomen wordt, maak je wel onderscheid maar discrimineer je niet.
Het is pas discriminerend als iemand niet aangenomen wordt
als hij of zij een ander geloof heeft, er anders uit ziet etc.
De meest voorkomende discriminerende opmerkingen gaan
over:





Huidskleur/ras
geloof
Seksuele voorkeur
Handicap
Leeftijd
WAAROM DISCRIMINEREN MENSEN?
Dit kan verschillende redenen hebben. Dit kan zijn door
jaloezie, mensen zien anderen groepen als concurrent of als een bedreiging. Wat ook mee kan spelen
is je eigen cultuur. Doordat er een andere cultuur is/komt, ben je bang dat je eigen cultuur minder
belangrijk wordt, of gaat veranderen.
Mensen willen bij een groep horen. Ze zoeken bescherming bij een groep. Om zich extra te
benadrukken op die groep, zetten ze zich af tegen andere groepen. Daardoor kan er ook discriminatie
JAKAY HOLLANDER
5
Vooroordelen
ontstaan.
IS DISCRIMINATIE ALTIJD NEGATIEF?
Discriminatie is niet altijd negatief. Er bestaat ook positieve discriminatie.
Omdat gekleurde mensen heel lang gediscrimineerd werden, geeft men deze groep soms voordeel. Als tijdens
een sollicitatie gesprek de gekleurde en de andere hetzelfde is, moet de werkgever kiezen voor de gekleurde.
Wat hebben vooroordelen en discriminatie met vrijheid van
meningsuiting te maken?
Om deze vraag te kunnen beantwoorden hoef je eigenlijk alleen maar de krant te lezen en het journaal
te zien. De afgelopen maanden kwamen de volgende drie stukjes volop in het nieuws.
GORDON: MAG JE ALLES ZEGGEN?
In Nederland mag je zeggen wat je wilt, je moet je wel aan de regels houden. Je mag niet
discrimineren, beledigen, schelden etc.
Je mag je eigen mening hebben, maar het mag niet discriminerend zijn.
Er zijn veel mensen die een mening hebben. Ook BN’ers hebben een mening en dat kan soms
verkeerd uitpakken.
Zo had Gordon in het
programma x factor geroepen
tegen iemand: ga je nummer
39 met rijst zingen? Diegene
die zong leek volgens Gorden
op een Chinees. Maar dat is
niet het enige. Gordon maakt
grappen en grollen, en
beledigt verschillende
groepen. Een stukje uit de
krant van Gordon:
“Zo maak ik graag grapjes over
Joden, Moslims, Christenen,
Marokkanen, Belgen,
Nederlanders, negers, blanken,
rechtse en linkse mensen,
socialisten, fascisten,
milieufanaten, feministen, VVDers, PVV-ers, GroenLinksers,
homo's, lesbiennes, mannen,
vrouwen en kinderen.”
Pagina 6
Vooroordelen
Gorden legt in dit stukje uit waarom hij zoveel grappen maakt. Hij legt wat uit over zijn jeugd en vertelt
dat hij het geen discrimineren vindt. De andere denken dat hij grappen maakt om de vooroordelen
belachelijk te maken en niet om de mensen belachelijk te maken of te discrimineren.
DE RECHTSZAAK TEGEN GEERT WILDERS: DISCRIMINATIE OF NIET?
Wilders had een aantal uitspraken gedaan waarvan veel mensen zeiden dat ze discriminerend zijn.
Hij kwam voor de rechter en het proces tegen hem kwam veel in de krant en op t.v.
JAKAY HOLLANDER
7
Vooroordelen
In de afgelopen jaren heeft Geert Wilders verschillende uitspraken gedaan. Een paar die veel aandacht
kregen:
 Als ik minister van binnenlandse zaken ben, zou ik het verbod op hoofddoekjes de dag na mijn
installatie nog laten ingaan.
 Ik ga er als eerste hen om met cement en stenen die moskeeën dicht te metselen
 Het zijn de feiten: de islam is een gewelddadige religie
 De Koran is het Mein Kampf van een religie die beoogt anderen te doden én die anderen
“ongelovige honden” noemt
 De kern van het probleem is de zieke ideologie van Allah en Mohammed
Voor deze uitspraken en andere, moest hij voor de rechter komen. De rechter bepaalde dat dit geen
discriminatie is, maar vrijheid van meningsuiting. Zijn uitspraken heeft hij zo gezegd, dat ze niet
discriminerend zijn, maar zo geformuleerd dat het een mening is van Geert Wilders.
De rechtszaak was voor Geert Wilders niet alleen goed omdat hij, volgens de rechter, niet
discrimineert, maar ook omdat hij door de rechtszaak meer zetels won.
Ik vind dat zijn uitspraken wel discriminerend zijn, omdat hij niet goed omgaat met een geloof, en daar
geen respect voor heeft. Ook vind ik het vrij kinderachtig hoe een politicus met dit soort zaken omgaat.
Hij is toch als Tweede Kamerlid ook een voorbeeld. Maar helaas was het voor de rechter geen
discriminatie.
Pagina 8
Vooroordelen
WERKGELEGENHEID EN DISCRIMINATIE
Uit heel veel onderzoek blijk dat buitenlandse mensen gediscrimineerd worden door de
werkgevers. Men vindt in Nederland dat buitenlanders goed Nederlands moeten kunnen spreken.
Veel buitenlanders doen dat ook en hebben soms ook heel hoge diploma’s. Hoe komt het dan dat
deze mensen geen baan kunnen vinden?
Als iemand met een buitenlandse naam solliciteert, dan alleen al is het lezen van die naam genoeg
om hem/haar niet uit te nodigen voor een gesprek. Op die manier, zo denkt de regering, komen
veel goed opgeleide mensen niet aan een baan en hebben ze een uitkering nodig. Eigenlijk is dat
helemaal niet goed: niet voor henzelf, niet voor ons land, en dus ook niet voor de economie.
Minister Asscher wil daar iets aan gaan doen.
JAKAY HOLLANDER
9
Vooroordelen
Samenvatting van Vooroordelen :
Een feit is iets als het bewezen is en als het controleerbaar is. Voor een mening heb je feiten nodig en
een argument. De drie dingen voor mening zijn: je moet het van verschillende kanten bekijken, je moet
de feiten kennen en je moet argumenten hebben. Met een vooroordeel ken je de feiten niet, en heb je
je oordeel klaar nog voordat je diegene kent. Met een vooroordeel stop je mensen in een hokje. Dat
heet stereotypering.
Stereotypering is meestal negatief. Dan kan het al snel leiden tot discriminatie.
Discriminatie betekent letterlijk het maken van onderscheid tussen mensen. Het is het ongelijk
behandelen, achterstellen of uitsluiten van mensen.
Je behandelt mensen niet goed omdat ze er bijvoorbeeld anders uit zien of zich anders gedragen.
Mensen discrimineren vanwege jaloezie, of ze zien andere mensen als concurrentie. Discrimineren
komt dus eigenlijk voort uit vooroordelen en stereotypering.
Discriminatie kan ook positief zijn.
Vooroordelen en discriminatie hebben veel te maken met de vrijheid van meningsuiting. Je hoeft
eigenlijk alleen maar de krant te lezen en het journaal te zien. Ik heb een paar stukjes krant om te
snappen wat het nou met elkaar te maken heeft.
Pagina 10
Vooroordelen
Conclusie.
Wat is het verschil tussen een feit, een mening en een vooroordeel
+ een mening is een standpunt dat onderbouwd is door een argement
+ een feit is gecontroleerd
+ een vooroordeel is een mening die niet gebaseerd is op feiten
Wat is een vooroordeel?
+ alle mensen zijn bevooroordeeld en iedereen laat zich beïnvloeden door vooroordelen
+ categoriseren is mensen indelen in hokjes
+ een stereotype is meestal negatief, heeft drie kenmerken en leidt meestal tot discriminatie
+ vooroordelen zijn héél moeilijk te veranderen
Wat is discriminatie?
+ discriminatie is het maken van onderscheid tussen mensen
+ discriminatie is niet toegestaan volgens de grondwet
+ discriminatie kan ook positief zijn
Wat hebben vooroordelen en discriminatie met de vrijheid van meningsuiting te maken
In dit stukje komen drie voorbeelden aan bod waarbij duidelijk wordt dat, ook in Nederland, volop wordt
gediscussieerd over de grens van de vrijheid van meningsuiting. Mag je alle zo maar zeggen. Uit het
stukje over Wilders blijkt dat soms de rechter een uitspraak moet doen.
De Hoofdvraag: spelen vooroordelen een grote rol in ons leven?
Ja vooroordelen spelen een belangrijke rol in ons leven. Iedereen doet het zonder dat hij of zij er
erg in heeft. Zelfs bekende mensen. Het is ook erg moeilijk om er vanaf te komen. Maar we
hebben het ook nodig om onszelf te vergelijken.
JAKAY HOLLANDER
11
Vooroordelen
Toen ik aan dit werkstuk over vooroordelen begon heb ik een paar dingen gemerkt:
-
-
-
Om te snappen wat een vooroordeel is, moet je eerst een paar begrippen kennen. Die heb ik
gehaald uit het boek van maatschappijleer.
Ik wist niet dat vooroordelen zo’n grote rol spelen in het leven en de maatschappij
Discriminatie komt voort uit vooroordelen en stereotypering. Bij discriminatie heb ik altijd
gedacht aan bijvoorbeeld:
+ de tijd van de slavenhandel toen zwarte mensen eigenlijk meer als dieren werden beschouwd
dan als mensen
+ de behandeling van de Joden door de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog
+ de behandeling van zwarte mensen in Zuid Afrika en Amerika
Kortom: ik heb lang gedacht dat discriminatie thuishoorde in de geschiedenis en dat de mensen
nu verstandig genoeg zouden zijn om te snappen dat je niet mag discrimineren.
Dat klopt dus niet. Vooroordelen en discriminatie komen nog steeds voor. Misschien komt dat
óók wel door wat er staat op blz. 4: vooroordelen zijn hardnekkig en héél moeilijk te veranderen.
Dat laatste merk je ook als je met mensen praat over hun opvattingen. Het is heel moeilijk om
iemand van de PVV duidelijk te maken dat er ook goede en hoogopgeleide moslims zijn die
niets anders willen dan hier in Nederland te leven.
Ik denk dat mensen niet zonder vooroordelen kunnen. Belangrijk is wel dat je je dat ook bewust
bent.
Pagina 12
Vooroordelen
Bronnen :
7/3:http://www.art1.nl/artikel/10123-vooroordelen_discriminatie_en_racisme
10/3: http://nl.wikipedia.org/wiki/Vooroordeel
10/3: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/discriminatie/vraag-en-antwoord/wat-isdiscriminatie.html
11/3: http://www.art1.nl/artikel/10123-vooroordelen_discriminatie_en_racisme
15/3: http://nl.wikipedia.org/wiki/Vrijheid_van_meningsuiting
15/3: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3551033/2013/11/25/Wat-Gordonfeilloos-laat-zien-is-dat-juist-de-critici-in-vooroordelen-denken.dhtml
17/3 : http://nl.wikiquote.org/wiki/Geert_Wilders
17/3 : http://www.nrc.nl/carriere/2014/03/11/asscher-wil-discriminatie-op-arbeidsmarkt-aanpakken/
17/3: http://www.adbzeeland.nl/discriminatie/van-vooroordelen-naar-discriminatie
JAKAY HOLLANDER
13