Les 6: kruispunt van 3 godsdiensten

LES 6
2
LES 6: Israël en Palestina en de wereld van het geloof
Het Israëlisch-Palestijns conflict is in eerste instantie een politiek conflict. Toch speelt godsdienst een
belangrijke rol en beïnvloeden religieuze elementen het conflict. In deze les belichten we het belang
van het land voor de drie godsdiensten. Daarnaast laten we de leerlingen stilstaan bij hun eigen
beeldvorming over godsdiensten, om zo stereotiepe beeldvorming te doorbreken.
DUUR EN DOELGROEP
e
e
Gemiddelde moeilijkheidsgraad, 2 en 3 graad - 1 lesuur
DOELSTELLINGEN EN EINDTERMEN
m.b.t. de inhoud van de les
-de leerlingen kennen een aantal basisgegevens over jodendom, christendom en islam
-de leerlingen kunnen het religieuze belang van de regio Israël-Palestina in eigen woorden situeren
-de leerlingen herkennen stereotiepe beeldvorming over godsdiensten en kunnen die met feiten nuanceren
-de leerlingen kunnen voorbeelden geven over de beschadigende rol van godsdienst in het conflict
-de leerlingen kunnen voorbeelden geven over de positieve rol van godsdienst in het conflict
VOET: context 2: 8, context 3: 6, 10 context 7: 1,2,4,5,7
m.b.t. de methodiek
-de leerlingen kunnen a.d.h.v. een quiz hun eigen voorkennis over godsdiensten testen
-de leerlingen kunnen relevante informatie selecteren uit een filmpje
-de leerlingen kunnen a.d.h.v. een schets stereotiepe beeldvorming bij zichzelf herkennen en erover reflecteren
-de leerlingen kunnen a.d.h.v. verschillende uitspraken, verschillende opvattingen over de rol van godsdiensten
herkennen en in eigen woorden in een groepsgesprek ter sprake brengen
-de leerlingen kunnen hun eigen mening formuleren en beargumenteren
-de leerlingen kunnen via een filmfragment de positieve rol van godsdienst herkennen
VOET: Stam 1, 5, 11, 13, 16, 17, 18, 21, 26
3
DIDACTISCHE WERKVORMEN EN LEERMIDDELEN
-
Quiz
Filmfragment
Tekenoefening en nabespreking
Uitsprakenmethodiek
Klassikale groepsbespreking
Filmfragment
LESVERLOOP
-
Inleiding  quiz om voorkennis te testen over godsdiensten
-
Het religieuze belang van de regio  filmfragment of presentatie met foto’s
-
Evt. voorafgaand opzoekwerk internet
-
Stereotiepe beeldvorming over godsdiensten
 tekenoefening
nabespreking a.d.h.v. minder bekende feiten
uitbreiding: filmpje Alex Agnew
-
Positieve of negatieve rol van godsdienst
uitsprakenmethodiek
klasgesprek
-
Slot filmfragmenten
Inleiding met quiz (10 min.)
Als opwarmertje doe je met de leerlingen een quiz om de voorkennis over de verschillende godsdiensten bij de
leerlingen te testen. Laat de leerlingen positie kiezen bij de stellingen (bijlage 1). Denken ze dat de uitspraak
“waar” of “onwaar” is? Wie “waar” denkt gaat bijvoorbeeld links in het klaslokaal staan, wie “onwaar” denkt
rechts. De leerlingen die verkeerd antwoordden, gaan zitten en doen niet meer mee. Het wordt dus een
afvallingskoers voor wie het langst nog overeind blijft.
Het religieuze belang van de regio voor joden, christenen en moslims
(5 min.)
Leg uit waarom deze regio zo belangrijk is voor christenen, joden en moslims en waarom ze het land IsraëlPalestina zo centraal stellen. Je kan dit doen door een eenvoudig filmpje van schooltv Nederland te tonen:
http://www.schooltv.nl/no_cache/video/crid/20110701_jeruzalem01/
Je kan er ook voor kiezen om de achtergrondinformatie van de fiche (bijlage 2, punt 1.) zelf te geven, telkens
ondersteund door een foto (zie bijlage 3)
Uitbreidingstip!
Wil je grotere betrokkenheid van de leerlingen? Dan kan je een voorafgaande les geven met opzoekwerk op
het internet of dit geven als huiswerk:
http://www.holyswitch.nl/Generalinfo.aspx?lIntMainEntityId=310
4
Stereotiepe beeldvorming over godsdiensten (15 min.)
Vraag de leerlingen om per twee een schets te maken van een jood, een moslim en een christen. Hiervoor
krijgen ze vijf minuten.
In een kort tijdsbestek is het logisch dat leerlingen teruggrijpen naar (te) simpele afbeeldingen met vaak
onderliggende stereotypes die ze kennen vanuit de media. Het is belangrijk dat ze zich daarvan bewust zijn. De
realiteit is veel complexer dan hoe ze wordt voorgesteld. Aan de hand van de schetsen van de leerlingen kan je
uitleggen wat vooroordelen zijn, zonder hen te veroordelen (bijlage 2, punt 2).
Laat de leerlingen nadenken over hun eigen stereotiepe denkbeelden over joden, moslims en christenen.
Confronteer hen hiervoor met minder bekende feiten (bijlage 2, punt 2).
Uitbreiding: Alex Agnew en stereotiepe beeldvorming
Toon het onderstaande filmpje van stand-upcomedian Alex Agnew waarin hij de rol van godsdienst op de
korrel neemt.
Vraag de leerlingen na het bekijken van het filmpje wat Alex Agnew precies aanklaagt. Zijn de leerlingen het
hiermee eens?
Stand-upcomedy gebruikt vaak bestaande stereotypes en vergroot die dan uit in het belang van de
humoristische pointe. Met welke stereotypes over joden en moslims gaat Alex Agnew aan de slag?
Filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=dQOWRNQYuNE
Positieve of negatieve rol van godsdienst in het Israëlisch-Palestijns
conflict ? (20 min.)
In het klaslokaal hangen verspreid uitspraken van joodse, islamitische en christelijke vredesactivisten over de
rol van religie (bijlage 4). De leerlingen lopen rond in de klas en lezen de uitspraken. Ze kunnen eventueel ook
hun waardering voor de uitspraak uiten (via emoticons, een duim, + of -, symbooltjes). (10’)
Terug op hun stoel, bespreek je de uitspraken aan de hand van onderstaande vragen. (10’) Sta stil bij de
waardering van de leerlingen voor de uitspraken.
-
Waarom werd een bepaalde uitspraak het meest of minst gesmaakt?
Welke van de uitspraken vond je verrassend? Waarom?
Hoe zou het komen dat er zo’n verschil in mening is over religie als positieve of negatieve kracht in het
conflict?
Slot (5 min.)
Na het lezen en bespreken van de verschillende uitspraken van Israëlische en Palestijnse vredesactivisten is het
duidelijk dat religie een beschadigende rol kan spelen. Religie kan het conflict nog aanwakkeren door
zogenaamde godsdienstige claims op het land.
5
Er zijn gelukkig ook positieve voorbeelden van hoe gelovige mensen durven ingaan tegen het diaboliseren van
de ander, kritisch durven kijken naar de eigen samenleving of hoe ze stappen zetten naar interreligieuze
dialoog. Toon de leerlingen het filmfragment over hoe Yehuda Shaul de stilte doorbreekt of sluit (daarna) af
met een Arabisch-Joods vredeslied.
1. Yehuda Shaul doorbreekt de stilte
Toon de reportage van Terzake (http://cobra.be/cm/cobra/videozone/archief/boek/1.1475139, 4 minuten)
2. Arabisch-Joods vredeslied
Laat het Arabisch-Joods vredeslied horen
(https://www.youtube.com/watch?v=5d_i2F2LlF8, 4 minuten)
Uitbreidingstip!
Deze les kan een opstapje zijn om de diversiteit in geloofsopvattingen binnen de klasgroep te bespreken of een
geleid bezoek te organiseren aan een gebedsplaats.
LESVOORBEREIDING LEERKRACHT
-
Lees de achtergrondinformatie voor de leerkracht (bijlage 2), bekijk de filmpjes en lees de lesinhoud
-
Zorg voor internetverbinding, geluid en mogelijkheid tot projectie voor de filmpjes
-
voorzie potloden en tekenpapier voor de tekenoefening
-
Print de citaten van de vredesactivisten (bijlage 4) uit en hang ze aan de muren van het klaslokaal.
-
Voorzie evt. bij de uitspraken ruimte voor het aanbrengen van commentaar door de leerlingen
(emoticons, symbool, duim omhoog/omlaag)
GEBRUIKTE LITERATUUR EN MEDIA
-
-
verschillende religies in Jeruzalem:
http://www.schooltv.nl/no_cache/video/crid/20110701_jeruzalem01/
http://www.holyswitch.nl/Generalinfo.aspx?lIntMainEntityId=310
filmpje van Alex Agnew: http://www.youtube.com/watch?v=dQOWRNQYuNE
Methodiek positieve/negatieve rol religie in conflict: Just Vision: Voices from the Field Series: Religion,
via http://www.justvision.org
over stereotiepe beeldvorming: V. Hoorens, Onbevooroordeeld en onbevangen? Seksisme, racisme en
‘ageïsme’ vandaag, in B. Raymaeckers & G. Van Riel, Lessen voor de XXIste eeuw 11, Leuven,
Universitaire Prs, 2005, p. 57-81.
Fragment uit Terzake met Yehuda Shaul
http://cobra.be/cm/cobra/videozone/archief/boek/1.1475139: (4 minuten)
Portret van Yehuda Shaul, Just Vision, http://www.justvision.org/portrait/76157/interview
Over de organisatie: http://www.breakingthesilence.org.il/
Fragment over de bewustwording van Yehuda Shaul (3 minuten): Youtube ‘Breaking the Silence : Life
as an Israëli soldier’: https://www.youtube.com/watch?v=i-cJEK5EKUQ
het Arabisch-Joods vredeslied: https://www.youtube.com/watch?v=5d_i2F2LlF8
6
BIJLAGEN
Bijlage 1: Quiz
Bijlage 2: Achtergrondfiche voor de leerkracht
Bijlage 3: Foto’s ter verduidelijking
Bijlage 4: Stemmen van op het terrein
Deze les werd ontworpen door Broederlijk Delen, Zuiddag partner 2014.
ijk Delen voor het maken van deze les.