Grüner Veltliner en Riesling uit Oostenrijk

Grüner veltliner en riesling uit Oostenrijk
Impressie van de wijnbeurs VieVinum 2010 te Wenen.
Door Paul Op ten Berg
De tweejaarlijkse wijnbeurs VieVinum is voor wijnliefhebbers en professionals iedere keer weer een
bijzondere gebeurtenis. Als er een prijs zou bestaan voor de kwaliteit van landenbureaus voor
wijnpromotie, dan zou deze mijns inziens naar de AWMB (Austrian Wine Marketing Bureau) moeten
gaan. Een van de belangrijkste activiteiten van de AMWB is de organisatie van de VieVinum. Meer
dan 850 internationale journalisten, importeurs, agenten en sommeliers bezochten dit jaar de 3daagse wijnbeurs in de Weense Hofburg, die vanaf het middaguur ook toegankelijk was voor
particulieren. Het totaal aantal bezoekers was ruim 14.000.
Het extreme groeiseizoen van 2009
Na een winter met gemiddelde waarden volgde een zeer natte maand maart, waarop de natuur
reageerde met droogte en warmte in april. Mei was daarop weer kouder en natter dan normaal, soms
met hagelbuien die voor rendementsverlaging zorgden. Omdat de bloei in sommige wijngebieden al in
mei begon, was daar sprake van een vroege ontwikkeling. Andere districten hadden echter een
onregelmatige bloei, met coulure tot gevolg.
Juni deed zijn best om het imago van regenmaand in te vullen, met overstromingen en natte records.
Ook in juli ging het op en neer, van hitte alarm tot hevige storm. De brandweer had haar handen vol
en de verzekeringsbranche registreerde nog nooit zo veel hagelschade.
Indian summer
Alsof moeder natuur het goed wilde maken, liet het weer in september en begin oktober zich van de
beste kant zien. Daardoor kon het sap in de druiven zich concentreren. Warmte overdag en flinke
afkoeling ’s nachts zorgden daarbij voor aromavorming. Maar het was wel zaak om vóór 8 oktober de
oogst binnen te hebben, want toen sloeg het prachtige najaarsweer om met sneeuw, regen en wind.
Per saldo een kleine oogst van fraaie kwaliteit.
Impressie van grüner veltliner en riesling van het oogstjaar 2009
De algemene indruk van deze twee druivenrassen is uitermate positief. De wijnen zijn zeer
evenwichtig (qua rijpheid, fruit, complexiteit en structuur) en hebben veel karakter. Het fruit is rijp en
de zuren zijn meer dan voldoende aanwezig, met een heldere smaak als resultaat. Door deze
combinatie is er sprake van een fraaie en elegante balans, waarbij het extract zorgt voor spanning.
Verschillen
De aanplant van grüner veltliner – hèt visitekaartje van Oostenrijk - bedraagt ruim 32 % van het
Oostenrijkse totaal, terwijl dat van riesling ruim 3 % is. Grüner veltliner is in verhouding tot riesling een
‘luxe kind’ en gemakkelijker in de wijngaard. Het ras houdt van diepe bodems en wil niet veel water
hebben. Riesling echter presteert pas goed onder moeilijke omstandigheden: steile wijngaarden met
een arme, stenige bodem, waarin de wortels diep moeten groeien om aan water te komen. Riesling
kan meer kalium opnemen uit de bodem dan grüner veltliner.
Rieslingjaar
De eerste indruk is, dat de riesling over het algemeen beter presteert (zeer goed tot excellent) dan de
grüner veltliner (zeer goed). Het zijn beide wijnen die zich snel openen, maar vooral de riesling is al
toegankelijk en expressief. De wijnen hebben tevens een erg goed potentieel om te ouderen, dankzij
de eminente zuurgraad en het hoge extract.
Vergelijking met drie vorige jaargangen
 2008 was een koel jaar en voor beide druivenrassen minder geslaagd (gemiddeld tot goed).
De zuurgraad lag een stuk hoger, terwijl het fruit minder rijp en uitbundig was.
 2007 was veel beter, de balans van de wijnen lijkt meer op die van 2009, krachtiger en rijper.
 2006 was voor riesling bijna volmaakt, hoewel de grüner veltliner in dat jaar overigens ook
uitstekend was.
Selectie van wijnen, geproefd op de VieVinum 2010
Wachau
De Wachau is voor beide druivenrassen toch het gebied bij uitstek. Door de eeuwen heen hebben
mensen het terrassenlandschap vormgegeven, met zijn steile heuvels die soms tot 1.000 m hoogte
reiken. De wijnbouw zorgde ervoor dat de onderbodem met alkalisch materiaal werd vermengd.
Immers, elke 50-80 jaar wordt een wijngaard gerooid en omgespit, samen met de onderbodem. In het
langgerekte gebied dat in drie bochten langs de Donau ligt, vinden we tenminste drie klimaatzones.
De combinatie van de talrijke bodemsoorten met de drie klimaten resulteert in een grote
verscheidenheid.
Das Terroir der Wachau
Dit nieuwe boek, geschreven door Anton Robert Bodenstein (in de wandeling Tony) van Weingut
Prager, in samenwerking met Rudi Pichler, Leo Alzinger en Emmerich Knoll, zal dit najaar uitkomen.
Het gaat op zoek naar de identiteit van de wijn die de sleutel is van marketing. Die het resultaat is van
mensenwerk, druivenrassen, wijnstijlen, wijndorpen, klimaat, landschap en terroir. Het unieke en
onverwisselbare karakter van de wijngaarden staat in het boek centraal. Het wil daarmee een
voorbereiding zijn op de toekomstige wijngaardclassificatie van Oostenrijk.
Pétrol en botrytis bij riesling
Tijdens een boeiende proeverij van riesling wijnen, georganiseerd door het Institute of Masters of
Wine, kwam een discussie op gang over goût de pétrol (firne) in rieslingwijnen. De meningen over
‘gewenst of ongewenst’ liepen uiteen. Tegenstanders merkten op dat dit een fout in de wijn is,
ontstaan door stress in rijpe druiven en steeds vaker optredend door de opwarming van de aarde. Als
voorbeeld werd gegeven 1971 en 1975 in Duitsland. Als pétrol in een jonge wijn domineert is dit een
fout, aldus een van de panelleden. Maar als het in lichte vorm ontstaat na jarenlange rijping van de
wijn is er sprake van verhoogde complexiteit.
Op een vraag of botrytis bij riesling de terroir toon wegdrukt, werd geantwoord dat botrytis zeker
complexiteit kan geven, maar niet in staat is het terroir beter weer te geven. Als een producent dus
een terroirwijn wil maken, moet hij ervoor zorgen dat de druiven geen botrytis hebben. Botrytis
verhoogt ook de bitters in een wijn. Opgemerkt werd echter dat van de vijf topproducenten van de
Wachau er drie ook wijnen produceren van druiven met botrytis. Hiertoe worden de druiven geplukt
precies op het moment dat de botrytis verschijnt, niet later. Dit zorgt wel degelijk voor extra
complexiteit en kan dus een onderdeel van het terroir zijn, maar het drukt de finesse weg. Een ander
merkte op dat 50 jaar oude zoete wijnen met botrytis het terroir veel beter laten proeven dan
vergelijkbare wijnen zonder botrytis.
8+
Riesling Achleiten Smaragd 2009, Domäne Wachau
Fijne, spirituele geur en smaak met veel perzikfruit. Klasse gaat gepaard met finesse en balans.
Duidelijk beter dan de Grüner Veltliner Achleiten Smaragd uit hetzelfde jaar.
8+
Riesling Kellerberg Smaragd 2009, Domäne Wachau
Volkomen gesloten. Zeer stenig en krachtig. Moet zich nog ontwikkelen.
8+
Riesling Loibenberg Smaragd 2007, Domäne Wachau
Uitgesproken minerale geur, met mint, vuursteen en jodium. Boeiende smaak, zeer stenig en
mineraal. Elegante perzik. Bijzonder.
8
Grüner Veltliner Schön Smaragd 2009, Weingut Josef Maximilian Högl
Fijn en elegant, boeiend fruit, rijp en vullend.
8,5
Riesling Brück Smaragd 2009, Weingut Josef Maximilian Högl
Rijke, krachtige, complexe geur met wat mint. Zeer elegant perzikfruit in de smaak met heerlijke
sappigheid. Prachtwijn.
8+
Riesling Brück Smaragd Alte Parzellen 2009, Weingut Josef Maximilian Högl
Van 25-40 jaar oude stokken. Iets botrytis. Gesloten en zeer krachtig, maar geeft zich nog niet. De
botrytis drukt de elegantie wat weg.
8+
Riesling Smaragd Alte Reben 2009, Weingut Erich Machherndl
Karaktervolle klassewijn met veel fruit en extract. De 15,5 % alcohol is absoluut niet dominant.
8
Grüner Veltliner ‘For Friends Only’ 2009, Weingut Erich Machherndl
Van deze wijn werden uitsluitend 300 magnums uitgebracht, met schroefdop. Elegante wijn met
rechtlijnige balans tot in de lange finale. Collector’s item!
8+
Grüner Veltliner Achleiten Smaragd 2009, Weingut Prager
Alles is er: groene paprika, witte peper en zilte minerale tonen. Hoog smaakgehalte, breed en vet.
Lange finale.
8+
Riesling Klaus Smaragd 2009, Weingut Prager
Ook hier weer echte klasse. De flinke zuurgraad zorgt voor spel met de mineralen en een superieure
lengte.
8,5
Riesling Achleiten Smaragd 2007, Weingut Prager
Elegante geur met complexe nuances. Frisse inzet van zuiver fruit, gespierde minerale onderbouw
met edele bitters. Veel finesse.
8,5
Grüner Veltliner Mühlpoint Smaragd 2009, Weingut Alzinger
Complexe wijn, overtuigt direct door veel vulling van rijp fruit. Fascinerend, ook qua lengte.
8,5
Grüner Veltliner Steinertal Smaragd 2009, Weingut Alzinger
Dezelfde klasse, maar met meer fruitvulling en stenige kracht. Veel lengte ook daardoor.
8,5
Riesling Loibenberg Smaragd 2009, Weingut Alzinger
Bijzonder glas wijn met een vanzelfsprekende balans. Zinderend en puntig. Indrukwekkend.
8
Grüner Veltliner Steinertal Smaragd 2007, Weingut Alzinger
Zeer zuivere geur met romigheid en typiciteit: de bekende peper en paprika. Naadloze balans, alles zit
ingepakt rond tropisch fruit en levendige zuren. Subtiele wijn.
8
Riesling Achleiten Smaragd 2009, Weingut Rudi Pichler
Kracht en finesse gaan samen. Wijn met complexiteit, balans en klasse.
8+
Grüner Veltliner Loibner Berg Smaragd 2009, Weingut F.X. Pichler
Zilte mineralen maken op zinderende wijze de dienst uit. Complex fruit met peper, fraaie lengte.
8,5
Grüner Veltliner Smaragd ‘M’ 2009, Weingut F.X. Pichler
M staat voor Monumentaal en duidt op buitengewone complexiteit en smaakdimensies. Voor 70 % van
de Loibner Berg wijngaard, later geoogst dan de rest. Nu speelt het volle orkest. Complex en rijk, met
stralend fruit.
8,5
Riesling Loibner Berg Smaragd 2009, Weingut F.X. Pichler
Ook dit is het grote werk. Van de meester van de Wachau. Imposante complexiteit, hechte structuur,
naadloze balans.
9
Riesling Kellerberg Smaragd 2007, Weingut F.X. Pichler
Zeer complexe geur met o.a. amandelen bloesem en massa’s delicaat fruit. De rijkdom van de smaak
wordt omlijst door romigheid en mineralen. Dat alles is met gebalde kracht verpakt, alsof je in een
zwart gat proeft.
8
Riesling Vorderseiber Smaragd 2009, Weingut Holzapfel
Elegante terroirwijn, rassig en expressief met veel karakter en complexe tonen.
8,5
Grüner Veltliner Honivogl Smaragd 2009, Weingut Franz Hirtzberger
Rijke, complexe prachtwijn met brede vulling en zeer veel lengte. Superbe!
8,5
Riesling Hochrain Smaragd 2009, Weingut Franz Hirtzberger
De Hochrain wijngaard ligt aan de voet van de Singerriedel. Erg mooi weelderig fruit van abrikozen,
iets tropisch. Indrukwekkend.
9-
Riesling Hochrain Selektion 2009, Weingut Franz Hirtzberger
De vergisting werd begin mei 2010 gestopt, waarna 33 gram restsuiker in de wijn overbleef. Enorm
concentraat met o.a. honing en botrytis. Unieke wijn voor over 10 jaar.
9
Riesling Singerriedel Smaragd 2007, Weingut Franz Hirtzberger
De eerste seconde ruik en proef je het al: grote klasse! Geweldig elegant. Imposant fruit. Edele wijn.
8
Grüner Veltliner Vinothekfüllung 2009, Weingut Emmerich Knoll
Categorie Smaragd. Eerst gesloten, dan komt veel rijp fruit los, met ziltheid en witte peper. Heerlijk
glas wijn met lange finale.
8
Grüner Veltliner Auslese 2009, Weingut Emmerich Knoll
Edele zoetheid met abrikozen en thee, alles in evenwicht. Uitstekend.
8+
Riesling Schütt Smaragd 2009, Weingut Emmerich Knoll
Prachtneus met zeer mooi fruit en specerijen. De complexe smaak biedt compact fruit met echte
klasse.
8,5
Grüner Veltliner Schütt Smaragd 2007, Weingut Emmerich Knoll
Complexe, rijke geur van vers geroosterd brood en grapefruit. Fenolische smaak met veel geel fruit.
Nog steeds gesloten, maar er wordt al een tipje van de complexe sluier opgelicht.
8+
Ried Pfaffenberg Steiner Riesling Auslese 2009, Weingut Emmerich Knoll
Deze meest oostelijke topwijngaard van Knoll valt buiten de grens van de Wachau, dus hoort bij het
Kremstal. Complexe wijn met hoge zuren. Erg goed.
8+
Riesling Steiner Hund Reserve trocken 2006, Nikolaihof Wachau
Gesloten qua geur. Uiterst mineraal, je ervaart de invloed van de stenen in de bodem. Klasse!
8
Grüner Veltliner Vinothek 1993, Nikolaihof Wachau
Breed en rijk. Tropisch fruit, fenolische tonen en specerijen. Ideaal voor de gastronomie.
8
Grüner Veltliner Steinertal Smaragd 2009, Weingut Schmelz
Rijp fruit, evenwicht en klasse.
8+
Grüner Veltliner Pichl-Point Smaragd 2009, Weingut Schmelz
Enerverende wijn met complexe minerale eigenschappen.
8
Grüner Veltliner Pichl-Point Smaragd 2007, Weingut Schmelz
Uitstekend glas wijn met lenig, taai fruit en veel viscositeit.
8
Riesling Trauntal Smaragd 2007, Weingut Josef Hick
Van een wat minder bekende wijngaard in Arnsdorf, op de rechteroever aan het begin van de
Wachau. Licht rokerig van geur, mineraal, elegant en aromatisch. In de mond zorgt een goede
zuurgraad voor een keurige balans. Verrassend goed.
8,5
Riesling Tausendeimerberg Smaragd 2007, Weingut Lagler
Zeer stuivende geur, opmerkelijk aromatisch. Expressieve, stenige, complexe smaak.
8
Riesling Setzberg Smaragd 2007, Weingut Johann Donabaum
Krachtige geur. Volle, rijke, fenolische smaak met zeker ook elegantie. Zeer geslaagd.
Kamptal
8
Grüner Veltliner Kogelberg Reserve 2007, Kamptal DAC, Weingut Brandl
Karaktervolle geur met veel kwaliteit. Elegante smaak met rijpe fruitvulling, alles in balans, ook in de
finale. Nu al erg mooi.
8
Riesling Heiligenstein 2009, Kamptal DAC, Weingut Brandl
Brandl heeft een van de beste stukken van de 50 ha grote Heiligenstein, die circa 30 eigenaren telt.
Krachtige minerale geur. Elegante smaak, stenig en fijn, met lange zilte finale.
8+
Riesling Kogelberg 2009, Kamptal DAC, Weingut Brandl
Circa 15 % botritis. Zeer krachtige en zeer minerale geur. Strakke, krachtige smaak. Bewaarwijn.
8
Riesling Kogelberg Privat 2009, Kamptal DAC, Weingut Brandl
Selectie van druiven zonder botritis, een week later geoogst dan de rest. Veel fruitvulling in geur en
smaak, maar de mineraliteit blijft overeind.
8,5
Riesling Kogelberg Novemberlese 1999, Kamptal DAC, Weingut Brandl
Alc. 13,9 %, zuren 6,7 g/l, restsuiker 3,9 g/l. Boeiende complexe geur met o.a. champignons,
kweepeer en perzik. De smaak zet zich zo voort, met daarbij groene paprika. Klasse.
8
Grüner Veltliner Kammerner Grub 2009, Kamptal DAC, Schloss Gobelsburg
Duidelijke minerale geur, krachtig en gesloten. Veel vulling in de smaak, rijk, rokerig en krachtig. Het
fruit is van een ideale rijpheid. Spannende wijn met peper en paprika als ijkpunten.
8+
Grüner Veltliner Kammerner Lamm 2009, Kamptal DAC Reserve, 1. Lage, Weingut
Schloss Gobelsburg
Klasse wijn met hechte structuur, complexe tonen, balans en karakter. Zeer geslaagd.
8+
Grüner Veltliner Lamm 2008, Weingut Willi Bründlmayer
Elegante geur en smaak. Prachtige balans en lengte. Geslaagder dan de 2009-er, die in geur en
smaak jodiumtonen heeft.
8+
Grüner Veltliner Alte Reben 2007, Weingut Willi Bründlmayer
Fijn ontwikkeld, met iets reductie en hazelnoten. Zeer mooi.
8,5
Riesling Steinmassel 2008, Kamptal DAC Reserve, 1. Lage, Weingut Willi Bründlmayer
Van verweerde leisteenbodem. Langdurige inweking op de schillen en langzame, 8 uur durende
persing. Bijzonder glas wijn met intense geur en smaak en rijke complexiteit. In de finale zet de
verfijning lang door.
8
Grüner Veltliner Maximum DAC Reserve 2009, Weingut Hiedler
Vatmonster. Stevige klassewijn met veel extract, complexiteit en lengte. Perzik, appeltaart, iets
tropisch en wat honing.
8+
Riesling Maximum DAC Reserve 2009, Weingut Hiedler
Vatmonster. Minerale geur en smaak van citrus, wit en geel fruit. Naadloze balans in de verfijnde
smaak. Overtuigt onmiddellijk.
7,5
Grüner Veltliner 2009, Kamptal DAC, Weingut Fred Loimer
Uitgesproken levendige geur van groene pruimen, vuursteen en kiezel met een snufje peper. Sappige,
rassige smaak van fijn fruit: ananas, groene mango en reine claude. Iets rokerig ook. Niet zilt of
knisperend, maar wat vet van stijl. Mist de typiciteit van de raszuivere grüner veltliner. Wel frivool en
speels.
Wagram
8
Grüner Veltliner Der Ott 2009, Weingut Bernhard Ott
Prachtig schoon fruit, met weelderige vulling in de smaak. Fraai glas.
8
Grüner Veltliner Amforawein 2009, Weingut Bernhard Ott
De vervulling van een lang gekoesterde droom. Bernard Ott proefde in Georgië de op kveri’s vergiste
en opgevoede wijn en was direct enthousiast. Hij kocht in dat land een serie van de enorme stenen
kruiken met een inhoud tussen 500 en 2500 liter. Deze werden ingegraven tot de nek en gevuld met
de op biodynamische wijze verbouwde - ontsteelde maar niet gekneusde - grüner veltliner druiven van
zijn eigen wijngaarden. Houten deksel en aarde erop en niet meer aankomen. Door de iets poreuze
wand van het aardewerk stond de wijn enigszins in contact met de zware lössbodem. Na vijf maanden
bleek een perfecte, heldere en zuivere wijn te zijn ontstaan. Na mijn bezoek aan Georgië wilde ik wel
eens proeven wat men in Oostenrijk hiervan bakte. Dat viel in alle opzichten mee. Witte peper en
groene paprika, de welbekende ijkpunten voor de typiciteit van deze druif, zijn volop aanwezig. Toch is
de smaak niet te fenolisch, zoals dat wel vaak met de Georgische equivalenten het geval is. Kortom,
een erg mooi glas wijn, met prachtig fruit en ook wat specerijen.
8
Grüner Veltliner Engabrunner Stein 2009, 1. Lage, Weingut Bernhard Ott
Hoekige smaak. Veel vulling van rijk fruit – abrikozen en perziken - met ideale rijpheid.
8,5
Grüner Veltliner Feuersbrunner Rosenberg 2009, 1. Lage, Weingut Bernhard Ott
Van tot 52 jaar oude stokken op de beste lössbodem van Wagram. Enorme vulling van weelderig
complex fruit. Grote klasse, zeker voor 2009!
Kremstal
8+
Riesling Privat 2009, Kremstal DAC Reserve, Weingut Nigl
Karaktervolle, edele geur van steenvruchten. Hechte balans met prachtig mineraal extract. De wijn
staat als een huis.
8+
Riesling Ehrenfels 2007, Weingut A. & F. Proidl
Elegante, levendige wijn met fijn spel. Al vrij goed ontwikkeld, verdraaid goed.
8
Riesling Senftenberger ‘Süsse Reserve’ 2008, Weingut A. & F. Proidl
Van een verweerde steenbodems. Vergist met wilde gisten gedurende 10 maanden. Rijping op de
fijne lie. Restsuiker 115 g/l. Prachtige frisse wijn met tonen van honing. Niet plakkerig in de mond, blijft
fris, speels en elegant.
8
Grüner Veltliner ‘Only Sixteen’ 2007, Weingut A. & F. Proidl
Van de steile wijngaarden Ehrenfels en Pellingen. Begin december geplukt met 130° Öchsle, de helft
had botrytis. Vergist met wilde gisten en opgevoed gedurende 2 jaar op de fijne lie op oude foeders,
niet geklaard, ongefilterd. Alc. 16 %, restsuiker 27 g/l. Complexe klassewijn. Edel fruit, prachtige
zuurbalans. Zeer krachtig. Je proeft de alcohol niet apart.
9
Riesling Trockenbeerenauslese 2007, Weingut A. & F. Proidl
Restsuiker 280 g/l. Fantastische geur en smaak van perzik, abrikoos, nectarine, kweepeer en honing.
Grootse complexiteit, balans en diepgang. Daarbij verkwikkend door levendige zuren. Elegantie staat
voorop. Indrukwekkende wijn, hoort tot de top van Oostenrijks zoet.
8,5
Riesling Trockenbeerenauslese 2009, Weingut A. & F. Proidl
Tankmonster. Zeer veelbelovend.
8
Grüner Veltliner Pfarrweingarten 2009, Kremstal DAC, Weingut Buchegger
Geconcentreerd helder fruit met specerijen op de achtergrond. De 14 % alcohol zorgt voor stevigheid.
Terroirwijn.
8+
Grüner Veltliner Reserve Leopold 2009, Kremstal DAC Reserve, Weingut Buchegger
Selectie van de oudste en beste wijnstokken. De neus is gesloten en strak. Machtige expressieve
smaak van binnen uit, met veel extract van zacht fruit. Voorname stijl en balans.
8
Riesling Moosburgerin 2008, Kremstal DAC Reserve, Weingut Buchegger
Fascinerende, verfijnde geur van bloemen, rijpe perzik en lychee. Complexe wijn, zeer compleet, met
elegant spel en veel concentraat.
Carnuntum
7,5
Grüner Veltliner Rothenberg 2008, Weingut Robert Payr
Florale, elegante neus. Ronde, rijpe smaak met honing en heel apart fruit. Nu drinken.
8Grüner Veltliner Alte Reben 2008, Weingut Hannes Trapl
Krachtige wijn met een rijk palet, karakter, vulling en lengte. Klasse!

Download Report