Antwoorden op raadsvragen PvdA/GroenLinks over Zweefvliegen

ANTWOORD OP RAADSVRAGEN OVER VLUCHTEN NIJMEEGSE AERO CLUB
Vragensteller:
P. v.d. Molen, PvdA/GL
Datum vraag:
22 januari 2014
Datum antwoord:
12 februari 2014
VRAGEN EN ANTWOORDEN:
GAAT DE RUST BOVEN MALDEN DEFINITIEF VERLOREN?
In de herfst van het vorige jaar is er een aantal keren door de Nijmeegse Aero Club voor het omhoog
brengen van zweefvliegtuigen vanaf hun thuisbasis, het Maldensvlak, gebruik gemaakt van een
motorvliegtuig. Dat maakte nogal wat ongewenste herrie maar, omdat dit geen gewoonte was, was dat geen
bezwaar. Het zweefvliegveld hoort tot een van de favoriete attracties voor jong en oud, het terras is uniek in
de omgeving en zweefvliegen is als sport, door de combinatie van rust, ruimte en respect voor natuur en
milieu, bij uitstek geschikt voor de natuurlijke omgeving waarin wij leven.
Nu gebruikte ik het woord ‘was’ omdat ons ter ore is gekomen dat de Nijac van plan is, en daar blijkbaar ook
toestemming voor heeft, om dit vaker te gaan doen. En dan niet zomaar een paar keer per jaar; er is sprake
van zo’n 11.000 vluchten, wat betekent 5500 keer landen en 5500 keer starten. Aangezien het meeste
verkeer in de zomer plaatsvindt, betekent dat er in de zomer meer dan 50 keer per dag met een knetterend
motorvliegtuig over onze gemeente wordt gevlogen. Wat de PvdA/GroenLinks betreft is dit een volstrekt
onaanvaardbare aantasting van het leef- en woonklimaat in onze gemeente. Met respect voor ieders hobby’s
en vrijetijdsbesteding, is het voor ons onaanvaardbaar dat de uitoefening van een hobby van de een zoveel
overlast voor anderen teweeg brengt.
Onze vragen aan het college zijn de volgende:
Voordat wij hieronder overgaan tot beantwoording van uw vragen willen wij graag van de gelegenheid
gebruik maken om - kort samengevat - de relevante regelgeving te duiden en onze eventuele zeggenschap
daarbinnen.
Inleiding:
Een gevolg van de inwerkingtreding van de regeling burgerluchthavens en militaire luchthavens (RBML) op 1
november 2010, is dat het bevoegde gezag m.b.t. tot het gebruik van het Zweefvliegveld Malden, is overgegaan
van het rijk naar de provincie. Tot die tijd was het zo dat de Minister van Verkeer en Waterstaat een ontheffing
ex artikel 14 van de Luchtvaartwet afgaf voor wat betreft het gebruik van het Zweefvliegveld Malden. In die
procedure gaf de burgemeester een verklaring van geen bezwaar af (die de Minister overigens naast zich neer
kon leggen).
De situatie was aldus dat zweefvliegen ter plaatse was toegestaan (uw bestemmingsplan maakt dit mogelijk), zij
het beperkt en onder een aantal stringente voorwaarden.
-2-
Van belang was en is dat er met slechts 1 bij naam en type genoemd motorzweefvliegtuig mocht worden
gevlogen.
Vervolgens komt er - zoals gezegd - een wisseling van de wacht en legt de provincie in oktober 2010 een concept
- verordening ter inzage. Tot schrik van de gemeente Nijmegen, de gemeente Heumen en een tweetal goed in de
materie ingevoerde burgers staat in de concept - verordening o.a. dat er onbeperkt mag worden gevlogen en
dat met meerdere motorvliegtuigen. Al met al wordt de tot dan toe bestaande situatie, waarbij er beperkt mag
worden gevlogen, met de concept - verordening op zijn kop gezet.
Wij laten het er niet bij zitten en dat heeft er toe geleid dat zowel het college van Heumen als de raad van
Heumen, de beide met naam genoemde heren en de gemeente Nijmegen als eigenaar van het terrein, een
(conserverende) zienswijze bij de provincie indienen. De strekking is conservering. Lees, het bestaande gebruik
t.t.v. de op 1 na laatste ontheffing 2008/2009 door de Minister te consolideren/conserveren.
Uit de persberichten indertijd en de gewijzigde verordening blijkt dat de provincie aan de wensen/ beperkingen
van de gemeenten en de burgers tegemoet zijn gekomen.
Van vergunningverlening is niet langer sprake. De provinciale verordening is het toetsingskader. Als de
activiteiten daarbinnen vallen, zijn deze geoorloofd.
Tot zover in een notendop de voorgeschiedenis.
Aanleiding:
Naar aanleiding van een ingekomen e-mail onder verwijzing naar het artikel in de Regiodiek van 26 november
2013 hebben wij (direct) contact opgenomen met de provincie als zijnde het bevoegde gezag. Wij hebben de
provincie laten weten dat er n.a.v. het artikel in de Regiodiek (door ons aan de provincie ter hand gesteld) een
melding van een bezorgde burger is ingekomen. Uit een telefonisch contact daarop met de provincie is medegedeeld dat de provincie al rechtstreeks door burgers uit Heumen is benaderd.
Het antwoord van de provincie is inmiddels gekomen. “Het gebruik van een gemotoriseerd zweefvliegtuig is
toegestaan. Ook is het toegestaan met een TMG (Touring Motor Glider type Grob 109 of een vervangend
toestel) te vliegen. Dit vliegtuig wordt gebruikt om vliegtuigen de lucht in te slepen. Op zweefvliegcentrum
Maldens Vlak mogen 5500 starts (= 11.000 vliegbewegingen) per gebruiksjaar plaats vinden. (artikel 3.3 uit
de regeling). In de regeling is het aantal starts met een werkende motor (zogenaamde zelfstarters) beperkt
tot enkele tientallen per jaar (dit geldt niet voor de TMG)”.
De provincie heeft aangegeven dat deze problematiek (onbeperkt slepen met de Touring Motor Glider) is
besproken met dhr. Oerlemans van het Maldens Vlak (Nijac). In 2013 zijn ca. 1500 starts gemaakt met de TMG. In
de luchthavenregeling wordt v.w.b. de TMG niet over aantallen gesproken. De provincie heeft met dhr.
Oerlemans afgesproken begin april 2014 geluidsmetingen te verrichten als de TMG aan het slepen is. Op grond
van de metingen en klachten heeft de provincie aangegeven te zullen bezien of de luchthavenregeling aangepast
zal worden. Op zijn vroegst zal dat in 2015 zijn. Aan de provincie is teruggegeven dat wij (de omwonenden en
mogelijk de gemeente Nijmegen) geen verdere intensivering van het gebruik ter plaatse wensen. De balans
tussen vliegen en omgeving moet bewaakt blijven en worden. Voorts is aan de provincie gevraagd om ons op de
hoogte te houden van de uitkomst van de metingen in april en van eventuele andere zaken / acties ten aanzien
van het Zweefvliegveld. De provincie heeft ons daarop laten weten dat zij ons op de hoogte zal houden.
Nu de beantwoording van uw vragen:

Is het juist dat de Nijac toestemming heeft om meer dan 10.000 vliegbewegingen per jaar te maken met
een gemotoriseerd vliegtuig met als doel het omhoogtrekken van zweefvliegtuigen?
Ja, dat is juist. Het gaat daarbij evenwel niet om toestemming maar aan het voldoen aan de provinciale
verordening.
2
-3-

Klopt het, dat hier geen geluidsgrenzen aan zijn verbonden waardoor de overlast vrijwel onbegrensd
kan zijn?
Nee, dat klopt niet, maar daar gaan wij niet over, daar gaat de provincie over. De gemeente Heumen is
weliswaar bevoegd gezag voor wat betreft de omgevingsvergunning van de Aeroclub, en stelt in die
omgevingsvergunning geluidsvoorschriften, maar voor wat betreft het vliegen beperken de voorschriften
zich tot het gebruik van de start- en landingsbaan door zweefvliegtuigen met hulpmotor, en het gebruik van
de lier voor het starten van zweefvliegtuigen op een viertal posities.

Kan het college aangeven hoe zich dit verhoudt tot de verplichte stilte periode tijdens het broedseizoen
in ons natuur-beschermd gebied?
Nee, dat soort zaken zijn geregeld in de Flora- en faunawet en daarvoor is het college geen bevoegd gezag.
Dit gezag ligt bij de provincie en/of de Dienst Regelingen van het ministerie van Economische zaken,
Landbouw en Innovatie.

Kan het college aangeven, als het bovenstaande juist is, wie deze toestemming heeft verleend en op
welk moment?
Zoals gezegd is er geen sprake van een toestemming op aanvraag, maar van een situatie dat bij het voldoen
aan de provinciale verordening de voorgestane activiteiten toelaatbaar zijn. Uiteraard dient er daarbij wel
aan geluidsvoorschriften te worden voldaan. Maar dat is aan de provincie als zijnde het bevoegde gezag.

Kan het college aangeven waarom ze daar niet in de scherpste bewoordingen stelling tegen heeft
genomen en, als zij dat wel heeft gedaan, waarom dat nergens toe heeft geleid?
Wij hebben samen met anderen (uw Raad, de gemeente Nijmegen en bezorgde burgers) indertijd heel
duidelijk en met succes stelling genomen tegen uitbreiding van de mogelijkheden ter plaatse. Dit heeft
geleid tot wezenlijke aanpassing van de provinciale verordening. Wij gingen er allemaal vanuit dat daarmee
de situatie zoals deze voordien was, geconserveerd zou zijn.
Hoor en wederhoor:
Ondergetekende heeft contact opgenomen met de heer Oerlemans van de Nijmeegse Aeroclub. Uit het
contact dat ondergetekende met de heer Niels Oerlemans, voorzitter van de Stichting Zweefvliegveld
Maldens Vlak, heeft gehad, blijkt dat - kort samengevat - de soep niet zo heet wordt gegeten als deze wordt
opgediend. Zowel telefonisch als schriftelijk wordt aangegeven dat het aantal sleepstarts beperkt zal blijven
tot plusminus 150 per jaar. Dit alleen in het kader van de opleiding, de ervaring bij houden en de
kunstvliegopleiding. Voorts is en blijft de Nijac in overleg met de bewoners en de gemeente en realiseert zij
zich dat luchtvaart gevoelig ligt en snel in verband wordt gebracht met geluidsoverlast. Zij wil graag in
contact blijven met de bewoners om te bewaken en te voorkomen dat er overlast ontstaat. Voor het overige
kan verwezen worden naar de bijlage.
Gemeente Heumen, (22 januari 2014 )
Naam: Maarten van den Heuvel en gedeeltelijk Els Rademacher
Functie: Algemeen jurist
Email: [email protected]
Telefoon 024 3588 230 op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag
Bijlage: schriftelijke reactie per e-mail van 3 februari 2014 van de Nijmeegse Aeroclub
3