Gelukkig! Het is weer Herfst. effectieve tips voor somberende gelukszoekers Folkert Helmus Ik ben al gelukkig. Maar fijn dat het u interesseert! Met vriendelijke groet, Frank © 2014 iederedagopnieuw www.iederedag.info [email protected] Gelukkig! Het is weer Herfst! Effectieve tips voor somberende gelukzoekers. Als ervaringsdeskundige, maar ook als projectleider preventie van depressie (1986 -‐ 2000) leerde ik over oorzaken, aanpak en preventie van somberen. Privé leerde ik de donkere kant van mijn karakter te verdragen en technieken voor een gelukkiger leven, als professional ontwikkelde ik succesvolle preventieprogramma’s voor jongeren met depressieve klachten (de antibaalcursus) en voor partners van volwassenen met een depressieve stoornis. Met plezier kijk ik terug op deze periode. De programma’s bleken succesvol en ook voor mijzelf leerde ik een bruikbaar wasvoorschrift: de laatste jaren ervaar ik steeds meer balans en een beter humeur, want nog weinig last van depressieve klachten. Ook plezierig de herfst door? In dit boekje beschrijf ik over mijn ervaringen en inzichten over wat-‐werkt voor een gelukkiger leven. De 12 Blogs verschenen in het najaar van 2013 op de website www.iederedag.info Ik dank alle belangstellenden voor hun complimenten, reacties en eigen tips voor een gelukkiger leven! Een selectie leest u terug in dit boekje. Bent u benieuwd naar meer handvatten, een advies, coaching, trainingsprogramma of cursus? Mail dan naar [email protected] Nijmegen, 15 februari 2014 Folkert Helmus 4 1. Treurig DNA? Mijn ‘neiging tot somberen’ is aangeboren. Het zit gewoon in mijn bloed, in mijn botten, in mijn genen. Ik ben iemand met een depressogene karakterstructuur, begrijp ik na een serieus psychiatrisch consult. En de uitspraak: “Ik zie elk dood vogeltje” is echt op mij van toepassing. De kommer en kwel in de krant, het leed van de NOS en de smart van vrienden en kennissen blijft bij mij gewoon langer plakken. Ik heb een gevoel voor tegenslag en zie altijd als eerste de valkuilen, voetangels en beren op de weg. U begrijpt, na jarenlange oefening ben ik tot de tanden gewapend! Wat te doen? Gezonde voeding, zon en zuurstof brengen mijn humeur in balans. Een neiging tot somberen blijft wel bestaan, maar ik ervaar een nieuw, positief tegenwicht. Niet voor niets adviseren de dokters lichttherapie, hardlopen en St. Janskruid naast de bekende pillen-‐en-‐praten therapie. Psychisch tuinieren kost natuurlijk enige inspanning, maar het loont om gelukkig te zijn: ik ervaar minder stress, een leuker sociaal leven en ik ben ervan overtuigd dat blijmoedige mensen langer leven! Wat wil je nog meer? 2. Stress, tot je er bij neervalt. Jarenlang dacht ik: liever een kort maar intensief leven, dan een lang en saai. Maar jarenlang nam ik mijzelf behoorlijk serieus, werkte ik met een overspannen verantwoordelijkheidsbesef, uitgesproken opvattingen over goed en slecht, een voortdurend gevoel van tekortschieten, schuld en schaamte en rookte ik een pakje sigaretten per dag. En toen ging mijn vriend Harrie dood. Sindsdien besef ik dat ik veel tijd verlies met drukte, hollen en jagen, geld verdienen voor later, eerst nog even dit, dan nog even dat. En jarenlang kwam ik na een werkdag overprikkeld thuis en stortte ik hondsmoe op de bank in slaap. Inmiddels weet ik beter. Ik vind het heerlijk om zo nu en dan mijn tijd saai te verkwisten: zwervend langs het Pieterpad, dagdromend in mijn hangmat, knutselend aan een onzin-‐ding, lummelend, verstand op nul, blik op oneindig naar de horizon. 5 Reacties van belangstellenden: Ja, ik ben al gelukkig, nee, ik heb geen greintje neiging tot somberte, maar ja, wie zo’n blog durft te openen, moet gevolgd worden. Ik had je dus graag ook heel veel tips willen geven, want ik wil wel onverwijld uitgenodigd worden voor een wandeling (met het risico dat dit wel heel erg flirterig overkomt). Vooraleerst heb ik echter sterk de indruk dat ik van jou nog wat kan leren. Misschien dat ik dan in ruil daarvoor mijn geluk met je kan delen? Daar word jij natuurlijk net per se gelukkiger van, maar ja. Met enige vrees kijk ik naar de naderende herfst. Gevoelig voor donkere dagen en grauwheid. Hm, niet leuk. Maar ik heb een voor mij werkend eureka gevonden. En dat is de Philips Energie Lamp. Ik heb dit op aanraden van mijn huisarts aangeschaft nadat ik een maand lichttherapie had gevolgd in het ziekenhuis. Inmiddels ga ik met deze lamp vol vertrouwen de derde winter in. Ik gebruik de lamp zodra de dagen korter worden! Gelukszoeker mag je volgens mij je hele leven blijven. Voor mij is 'geluk' dat je het leven aan kunt om te leven, en dat dingen die je voor ogen staan of onderneemt lukken. Kortom, ik blijf zoeken waar dat zich allemaal laat vinden. Hoe is het nu de blaadjes van de bomen beginnen te vallen? Je oproep voor tips deed mij denken aan een documentje dat ik op mijn IPAD heb staan voor het geval mijn donkere kant mijn lichte kant overheerst. Het helpt mij om het lijstje tips dat daarin staat dan door te lezen: ü Ga veel met andere mensen om. Dit zorgt voor een scala aan emoties die we, net als verschillende vitamines, allemaal nodig lijken te hebben. ü Schakel het verstand elke dag een poosje uit door iets te doen waar je niet bij hoeft na te denken: tuinieren, postzegels verzamelen, mediteren. ü Zorg voor vaste rituelen, bijvoorbeeld iedere dag op dezelfde tijd eten. Dit geeft houvast in tijden dat je het moeilijk hebt. ü Geloof in genezing. Het doet er niet toe of dat in god is, in pilletjes, in de kracht van stenen, in het advies van je huisarts of in homeopathie. ü Neem zoveel mogelijk zelf beslissingen. Het gevoel dat je zelf je leven kunt beïnvloeden vermindert het aantal ziektedagen. ü Geef en ontvang liefde. Liefde verlengt het leven. Woede verkort het. ü Knuffel vaak. Drie maal per dag knuffelen van mens of huisdier, leidt tot een betere gezondheid. ü Richt je vooral op de gezonde delen van jezelf en word je bewust van de voordelen die je van je ziekte hebt. ü Mediteer regelmatig. Dat geeft een veranderd bewustzijn, en een minder snel van je stuk zijn. De golven houd je niet tegen, maar je kunt wel leren surfen. ü Wees optimistisch. Optimisten hebben een betere gezondheid dan pessimisten. 6 3. Eigen schuld? Dikke bult! Ik heb zelf veel ervaring met negatief normerend gedrag, verwijten en zelfbeklag: arme ik. Want geboren in 1957 in een protestant gezin met sterke calvinistische waarden en normen volgde ik een uitstekende opleiding. Ik noem enkele voorbeelden: op mijn bek gegaan? Had ik maar beter moeten opletten! Bus gemist? Had ik maar eerder van huis moeten gaan. Geen prijs op een Staatslot? Was ik maar niet zo stom om zelf het eerste cijfer te kiezen. Ik geef mijzelf zonder er bij na te denken vaak automatisch de schuld over zaken: falen ligt vooral aan mij, succes is een gevolg van toevallig veel geluk hebben. Vanzelfsprekend schiet ik tekort, niemand twijfelt over mijn duidelijk falende rol bij deze of die teleurstellende resultaten. Maar ook bij succes doe ik mijzelf automatisch tekort: krijg ik royale waardering voor de uitvoering van een opdracht? Zelf ontdek altijd nog enkele belangrijke verbeterpunten. De complimenten zijn dus meestal zwaar overdreven: ik weet wel beter. En dan volgt daarop ook de negatieve zelfwaardering over dit hele proces: ik ook altijd met mijn somber gemopper. Het zijn geautomatiseerde negatieve overtuigingen, denkpatronen en verwijten. Ze genereren negatieve energie, werken daarom verlammend, zijn ook totaal overbodig want irrationeel en dus feitelijk onjuist. Wat moet je er mee? 4. Zelluf doen! Met een egocentrisch karakter en een overspannen verantwoordelijkheidsgevoel wil ik natuurlijk zo lang als dat kan en zoveel als maar mogelijk altijd alles zelf doen. Onafhankelijkheid en autonomie zijn voor mij kernkwaliteiten. Dus ben ik allergisch voor directieven, ongevraagd advies, opdringerige aanbiedingen, panklare gerechten en hapklare brokken. Ook liever niet de weg vragen, niet op schoot, geen bijsluiter of gebruiksaanwijzing, geen hulp, geen gepamper, geen pleister, geen troost. Ik wil het liever zelluf doen. En eerlijk is eerlijk: samen schiet (vaak) ook niet echt op. Dus heb ik weinig geduld met gehannes, gedoe, stoethaspelen, gestotter en gesnotter. Arme ik. Maar dat deel ik natuurlijk ook liever niet met iemand. Leuk is anders: anders is leuker. Bijvoorbeeld om ‘nee’ te verkopen bij de deur en op straat iemand een paraplu (of een ijsje) aan te bieden. Of een praatje te beginnen. Een schitterende lucht met ondergaande zon te delen, of een regenboog of twee. Of om de weg te vragen, gewoon voor je plezier. Spontaan bij je liefste op schoot te zitten. Iemand te omhelzen. Samen. 7 5. Dwars door zee. Wat ik meemaakte. Tijdens een management development programma voor directie en leiding ontwikkelen we ruimte en aanknopingspunten voor meer veiligheid, meer verbinding en betere communicatie. Want minder door noodzakelijke bezuinigingen en reorganisatie. En ook hier en nu is de toekomst onzeker. We staan eigenlijk nauwelijks stil bij oorzaken en andere droevige factoren, voortvarend verzamelen de subgroepen constructieve voorstellen voor verbetering. Plenair delen de werkgroepjes hun suggesties. Ook bespreken we wat iedereen zelf kan bijdragen aan succes. En dan gebeurt het. Iemand zegt met zachte stem: “Het volgende punt op de flap is van mij. Ik zou zo nu en dan een waaromvraag willen stellen, en dat durf ik nu nog niet.” De emotie raakt, veel aanwezigen herkennen de onveiligheid, de reacties zijn warm en begrijpend. Ineens is voor iedereen duidelijk hoe het moet. Doen waar je bang voor bent. Met de moed in je schoenen de eerste stappen zetten: met pleinvrees naar de overkant. Met zweet in je handen beginnen aan de klus. Knikkende knieën. Stotterend en stamelend een begin maken met je verhaal. Vlekken in je hals, een huil in je stem. “Ik wil een vraag stellen, bijvoorbeeld: waarom?” Een begin maken. Dwars door zee. Waarom? Omdat onze tijd kostbaar is, beperkt. Omdat we eigenlijk best wel een idee hebben over wat we eigenlijk zouden willen. Daarom investeren, volhouden, doorzetten, vertrouwen: je plannen laten lukken. 6. Doe maar ongewoon. Waarom piekeren we ’s nachts niet over een zorgeloos bestaan, geluk hebben, succes vieren, de hoofdprijs winnen, een lieve schat en sociale zekerheid? Het is een vergif. Uit het niets en onverwacht kriebelt ergens tussen opstaan en de douche een vage gedachte die voorzichtig blijft haken. Het is eigenlijk meer een naar voorgevoel dat het vandaag misschien anders loopt dan ik zou willen en dat zint me helemaal niet. En als het dan inderdaad anders loopt dan ik had bedacht of verwacht, dan krijgt die gedachte een grote mond: ‘Zie je wel? Ik zei het toch? Als ik niet . . . Had ik maar . . !’ En al snel is het gedaan met de ochtendpret. Soms gaat het dan nog even door. Dan ontwikkelen zich ook verwijten. Dat ik het allemaal had kunnen voorkomen als ik gisteren beter had opgelet. En me beter had voorbereid, met een andere planning, een betere opleiding, meer steun van collega’s, meer begrip, meer waardering, enzovoort. Anders, beter, meer. Mijn opgewekte energie lekt weg, ik voel me steeds waardelozer, mislukt, verloren. Het is een aangeleerd onzeker makend gedachtengoed. Bijvoorbeeld: binnen de paden blijven. Of: Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg! We piekeren gemakkelijk over onze fouten, hoe het mis kan gaan, over fouten, gestuntel en gepruts; Waarom dagdromen we zo weinig bewust over onze kansen op spannende avonturen, een stralend succes en blakend zelfvertrouwen? 8 Enkele reacties: Voor mij hebben alle seizoenen hun waarde en ook hun niet leuke kanten, net als je eigen lichte en donkere trekken. Dat iedereen geluk aan het zoeken is spreekt me niet zo erg aan. Ik knok ook vaak tegen neerslachtige gevoelens, het zit ook in de genen. Blijf belangstelling houden voor de mensen om je heen, ook al is dat soms moeilijk als je je zelf niet goed voelt. Stuur op z’n tijd een lief/vriendelijk/belangstellend berichtje of bel iemand die dat nodig heeft, ook als ze iets verder van je afstaan. Dat wordt gewaardeerd en kan relaties verdiepen of oppeppen en daar kun je zelf ook weer veel aan hebben. Denk: morgen gaat de zon ook weer op. Vergeet je rotdag en begin met nieuwe moed aan de volgende. Wat mij met mijn sombere inborst helpt is aan het einde van elke dag in bed te bedenken wat er fijn was die dag. Verder, ik ben een ster in problematiseren. Wanneer ik pieker vraag ik me steeds af, als ik dit probleem nou eens vergeet, wat zou er dan gebeuren. Negen van de tien keer blijkt het gereduceerd te kunnen worden tot een non-‐probleem. Wat een opluchting kun je dan vervolgens voelen! Zomaar je eigen probleem omver blazen! En laten we de muziek niet vergeten. Goed voor een potje vet janken of uit je plaat gaan met dansen. Zoek muziek die je raakt, waar je melancholisch of heel blij van wordt. Dan voel je dat je leeft. Vanmorgen weer een mooi artikel gelezen, nu over dankbaarheid. Gegeven het psychologisch inzicht:" datgene waar je de aandacht op vestigt wordt meer", probeer ik steeds te zoeken waar ik dankbaar voor ben (of wat er goed is)en daar de nadruk op te leggen. Dit werkt natuurlijk ook niet altijd, maar ik vind het erg fijn om deze houding te oefenen. Ik kom dit weekend net uit een duinpannetje! Daar stonden we met ons campertje! Onbetaalbaar gelukkig waren we. En het is nog niet uitgewerkt. Balans is een schone deugd. Het bijzondere van de pensioenfase blijkt voor mij het ervaren van ónder-stress. Dat wil zeggen, dat je jezelf in beweging moet zetten om een van de vele mogelijke en/of noodzakelijke dingen te gaan aanpakken. Als werk en inkomen niet meer de motor is van je arbeids-prioriteiten moet je een aangepaste hiërarchie van doelen en acties zien vorm te geven. Welke innerlijke antenne of gids kan daarbij helpen?? 9 7. Het gaat vaak anders Verse zuurstof tegen somberend DNA, meer ontspanning, minder verwijten, milde beoordeling, meer samen, durven doen en zo nu en dan piekeren over zelfvertrouwen en succes: psychisch tuinierend werken we aan een buffer tegen depressieve klachten. En dus begin ik enthousiast en vol goede moed aan een drukke dag met een spannende klus. Vol vertrouwen fiets ik fit en fris naar de klus: het programma is goed doorgesproken met de opdrachtgever, de probleemstelling is duidelijk, vragen en aanbod zijn naadloos op elkaar afgestemd, programma en prijs zijn akkoord: ik heb er zin in! En dan gaat het mis: tijdens de kennismaking vertellen de aanwezigen met een zwaar humeur dat ze niet zitten te wachten op dit programma. Want eerder was iets anders met de leiding afgesproken. En nu zijn ze het helemaal zat! Het komt regelmatig voor: iemand wil dit, iemand anders wil wat anders, we luisteren niet echt naar elkaar en niemand wil het zoals het dan gaat. En regelmatig probeer ik toch eerst om met zachte dwang of stevige drang om mijn zin door te drijven. Als partner, als opvoeder, als behandelaar, als trainer, als collega, als manager, als vriend. Soms subtiel manipulerend, soms met veel lawaai: als ik mijn zin maar krijg. En het is toch allemaal ook in jouw belang? Dit programma, dat besluit, deze stap in de goede richting, dit voorstel, dat plan, die reorganisatie. Op macht en onmacht volgen hangen en wurgen. 10 Reacties van belangstellenden: Mij valt op dat hoe beter het lukt om het verleden te laten voor wat het is, maar tegelijkertijd fel te zijn op, en vechten voor de toekomst en wat we daarvan willen maken, het beste recept is voor gelukkige momenten. Een citaat uit het Trouw-‐artikel ‘Bang van geluk’ door Rik Torfs: “Vroeger vloeide geluk uit het leven voort, vandaag is het een doel op zichzelf. Het geluk wordt ons door de strot geduwd, of we dat nu willen of niet. We hebben geen keuze. Later zal onze tijd worden herinnerd als die van het geluk fundamentalisme". Een tegengeluid: als je te weinig aandacht geeft aan je ongeluk of verdriet wordt het een dreinend of opstandig kind. Ik ben erg van het positieve en het motiveren, maar mijn persoonlijke zwakke kant ben ik dus als een man met de hamer daarin tegen gekomen. Het gaat als altijd weer om de balans. En dat weet jij ook. Ik heb me vanmorgen als grap en om mezelf uit de zware stemming te tillen bij mijn directeur, die even langs wipte, aangemeld als het nieuwe hoofd van de afdeling zang en dans van de organisatie. Hij vond het een super idee. Ik moet een pleitnota maken en het dossier is zo omvangrijk dat er geen ruimte is voor andere gedachten. Dat zul je wel herkennen. Gewoon niet trekken aan een dood paard. Eigenlijk als je goed naar je lichaam luistert, voel je wanneer je dwingend bent. Dan spannen de spieren al voordat je hoofd zich er van bewust is. Met mij gaat het al weer jaren goed. Al blijf ik alert en probeer de sombere momenten op tijd te signaleren. Ik hoop dat de onzekerheid niet al te veel beslag legt op je stemming en welbevinden. Overigens maken we in de gezondheidszorg in zijn algemeenheid geen ‘gouden tijd’ door. Donkere wolken pakken zich boven ons samen en volop onzekerheid. Allemaal niet bevorderlijk voor ons zwaargestemden. Gelukkig blijf ik de daarbij behorende uitdagingen en kansen ook zien. Lees ik je blog, kijk ik naar buiten, heb ik inmiddels de eerste jank buien al achter me, (mijn moeder zou haar 90ste verjaardag vandaag vieren, helaas is ze al acht jaar niet meer bij ons), draai ik mijn lamp een standje hoger (zodat het licht alle depressiviteit maar zal tegenhouden) en denk ik: inderdaad, zin maken doe je zelf. Soms ook met het hart elders. En die regen van vandaag? Boeien! Mijn favoriete muziek als arbeidsvitaminen op de achtergrond. Vandaag kan ik er weer tegen aan. 11 8. Blij kijken? Nu even niet! Je herkent dit misschien wel: blij kijken terwijl in je binnenste de bladeren vallen. Je huilerigheid window-‐ dressen. Leuk doen op een receptie waar je eigenlijk helemaal niet wilt zijn. Containerzinnen chatten op je telefoon, Facebooken met collega’s, altijd Like op LinkedIn. Soms word ik gewoon moe van mezelf: mijn hoofd erbij, mijn hart elders. Let op, we vertellen meer non-‐verbaal dan met ons hele verhaal: je kunt dus kletsen wat je wilt, die ander pikt de andere signalen toch wel op. Blij? Maak dat de kat wijs. Belangstelling? Een andere keer misschien. Nu even niet. Dwars door zee is leuker, recht voor zijn raap duidelijker, congruent beter: ‘Soms, mijn god, ja soms wil ik wel wijn in plaats van water aan mijn planten geven, kaviaar aan de kanarie en dansen met bellen rond mijn enkels en een bos bloemen in mijn reet.’ Frans Kuipers. Soms moet je dus gewoon zin maken: eerst diep ademhalen, je verstand op nul, rechte rug, kin vooruit en blij kijken. Deze bui waait wel weer over. 9. Hoe dan? Er bestaat een prachtige zwart-‐wit foto van mij als twaalfjarige in een hagelwit overhemdje met daarop een kant-‐en-‐klaar-‐stropdas aan een elastiekje. Natuurlijk ook een keurige zwarte korte broek. Schone knieën, zondagse kleren. Vier jaar later hol ik boos en schoppend de trap op naar mijn kamer op zolder. “Accepteer jezelf toch eens”, riep mijn vader mij achterna. “Hoe dan?!” schreeuw ik in het trapgat. Jaren later liep ik weg van huis op zoek naar mijzelf. Vloekend moest ik de antwoorden leren: Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik? Wat vind je van mij? Doe ik het wel goed? ‘Er gaat een ei komen,’ fluisterde de meikever blozend, ‘ik denk vanmiddag.’ ‘Doen,’ zei Erik beslist, ‘niet tegenhouden.’ ‘Ja, tegenhouden kan ik het toch niet,’ prevelde de meikever, ‘als ik het maar goed doe… Ik ben zo ongerust geworden sinds ik gehoord heb dat het allemaal in de boeken staat.’ (Uit: Erik of het klein insectenboek. Godfried Bomans.) 12 10. Kei Trots! Zondag 17 november holde ik de 7 Heuvelenloop tussen Nijmegen en Groesbeek in 1 uur, 20 minuten en 10 seconden! Dat is een geweldige prestatie, goed gedaan! Daarbij verbeterde ik opnieuw mijn tijd sinds 2012, namelijk met ruim vier minuten! Maar ja, het ligt er aan hoe je het bekijkt. Zo vraag ik een kerel naar zijn tijd tijdens de afterparty (hij holde de wedstrijd in 1 uur) en controleer ik mijn uitslag in het totaalklassement. Tja. In mijn categorie (55–60 jaar) rennen nog altijd 829 deelnemers een snellere tijd en Piet Loverbosch uit Deurne (categorie 75 jaar en ouder) holde de wedstrijd in 1:14:10 ! Zo kun je het plezier over een resultaat snel vergallen. En toch liet ik ruim 12.000 andere lopers achter mij! Tijdens cursussen vraag ik regelmatig naar een persoonlijk succes: ‘Ik ben trots op mijn kinderen!’ hoor ik vaak ontwijkend. En ja, natuurlijk zijn we (bijna) allemaal trots op onze kinderen. Maar als je het moeilijk vind om trots te zijn over je eigen kwaliteiten, hoe leer je je kinderen dan te schitteren met hun talent? Succes delen en vieren levert namelijk van alles op: je straalt plezier uit, je krijgt energie, je voelt je kracht. Het is inspirerend en leerzaam: wat is lukt en wat je wel kunt komt in beeld. Het wekt nieuwsgierigheid en werkt verbindend. Je krijgt positieve reacties en je krijgt waardering! 11. Meer regie! Jan Auke Walburg schrijft in zijn boek Mentaal Vermogen, investeren in geluk (Trimbosinstituut, NwA’DAM, 2008) dat ons gevoel van welbevinden voor 80% afhankelijk is van externe factoren. Daar ervaren geluksvogels dus hun mazzeltof en trekken de pechvogels aan het korte eind. Het goede nieuws is dat we ons geluk voor een belangrijk deel (zeg 20%) positief kunnen beïnvloeden. Maakbaar geluk dus. Daarmee ontwikkelt een somberende burger weer moed voor zijn doen en laten. Belangrijk daarbij is wel het besef dat we in elke situatie eigen keuzes kunnen maken. Wat helpt zijn bijzondere eigenschappen zoals zelfbewustzijn, zelfvertrouwen en durf. Mastering: eigen keuzes maken en regie voeren over ons leven. Ook als het even tegenzit. Als we worden geconfronteerd met moeilijke zaken. Als omstandigheden ons dwingen. Dat we ook dan in staat zijn om regie te voeren over ons eigen lot. Maar ja: vorige week hoorde iemand dat haar functie zal worden wegbezuinigd: pats, boem, pechvogel. Dus volg je ineens ongevraagd de cursus Buigen of Barsten. Regie voeren is dus ook betrekkelijk. Je moet kennelijk ook leren buigen als het waait, schuilen als het stormt en knielen als het moet. Geluk hebben is ook iets om dankbaar voor te zijn. 13 Reacties: Toch is er vaak een keerpunt. Wanneer je je hebt overgegeven aan de blues, aan het tegenzitten, hebt geaccepteerd dat het je dag niet is. Dan gebeurt er wat. Dan verdwijnt de zurige pijn in je kaken, de spanning uit je lijf van het blije aapje zijn. Dan is er ruimte om te vloeken en te janken of te schelden. Of de slappe lach te krijgen. Dan is er een collega die luistert of een kopje thee voor je zet. Oh, wat is dat lekker man. De wandelaar zegt: ik ga en ik ben onderweg. Ik volg mijn intuïtie, ik proef de wind, de regen, de zon. Ik laaf me aan prachtige vergezichten, verwonder me over het bekende en laat me verrassen door het onbekende. Dierbare ontmoetingen. En als ik de weg niet weet, dan vraag ik het aan de herder die ook altijd onderweg is en als geen ander bekend en vertrouwd met zijn omgeving, waar hij ook gaat. De grote vraag is: ben je schaap of durf je herder te zijn? Op jouw vraag ‘waar ben jij trots op?’ zeg ik dat ik voor de derde keer mijn leven ga oppakken ondanks dat het tweemaal eerder fout is gegaan. Ik ben toen zo door de samenleving te grazen genomen waardoor ik erg angstig werd. Nu weet ik ondanks mijn faalangst en een enorme achterstand: ik kan het en ik zal het kunnen, ik laat me niet meer tegenhouden, ik vind mijn weg om het voor elkaar te krijgen ook al zal het moeizaam zijn maar ik geniet van alles en ik zal er komen ondanks de lange weg. Dit is mijn Heuvelenloop. Ik kom net binnen, had zojuist coaching gesprek. Wat is één van mijn leerdoelen? Trots zijn op mezelf! Hatsjikidee!!!! Leuk om even met je te delen. Ik ben wel trots op mijn haar. Op mijn talentalent en mijn talent om met oude mensen in gesprek te raken over hun leven. Het duurt nog even voor ik trots kan zijn op het feit dat ik nu, op 49-jarige leeftijd, muzieklessen ben gaan nemen. Kun je ook leren trots te zijn op jezelf? We hebben hier wel eens een gespreksgroep gehad over het thema "wat vind je mooi aan jezelf?” Merkwaardig genoeg hebben mensen met gezond verstand en alles nog op een rijtje daar meer moeite mee dan mensen die dementeren. En ze kunnen ook aan elkaar prima benoemen wat de ander voor moois heft, maar nauwelijks voor zichzelf. Ook voor collega's is het een moeilijke vraag. Wacht niet tot dat de storm voorbij is. Leer dansen in de regen. Op een dag word je wakker en besef je dat er geen tijd meer is om dat te doen wat je altijd al wilde doen. Doe het Nu. (Paulo Coelho) Volkomen en totaal in het nu leven wil zeggen: leven met wat er is, wat zich nu voor doet, zonder het te veroordelen of te rechtvaardigen. Elk probleem dat je zo helder waarneemt, is op gelost. (Krishnamurti) 14 12. Geen spijt! Bijna dood en je kijkt terug op je leven, voel je dan spijt over dit of dat? Zou je andere keuzes hebben willen maken? Bijvoorbeeld naar de Kunstacademie in plaats van ‘met mensen werken’? Welke dromen verzuimde je te doen? Wie had je willen vasthouden? Waar wilde je naar toe? Virtueel terugkijken op je leven is een bekende werkvorm om je bewust te worden van je getreuzel om werk te maken van je dromen en verlangens. Zelf heb ik jarenlang zitten zeuren over mijn lot, mijn baan, mijn relatie en de band met mijn vader. Verhuizen of verbouwen? Een andere baan of voor mezelf beginnen? Scheiden of liefhouden? Mijn vader doodverklaren of in gesprek? Gelukkig vond ik een 51ste argument om de knopen door te hakken: liever een Staatslot dan ontevreden met mijn eigen lot. Komend jaar is opnieuw ‘mijn beste jaar ooit!’ Wat wil ik bereiken? Wat wil ik anders? En welke stappen zet ik om dat te bereiken? Nou, bijvoorbeeld wil ik meer mijn hart volgen en meer mijn eigen keuzes maken: meer ondernemen, minder werknemer. Liefhouden en vertrouwen op het talent van mijn kinderen. Werken aan regie, regelruimte en werkplezier. Via blogs, cursussen en advies iedere dag opnieuw kansen voor contact, geluk en succes. 15 Twaalf tips voor meer geluk. 1. KIES VOOR GEZOND GEDRAG. o Eet gezond en lekker. Na drie weken gezonde voeding voelt u zich energieker, u ziet er beter uit en u ervaart meer energie. o Drink door-‐de-‐weeks geen alcohol meer en u voelt zich al na enkele dagen minder moe en dus fitter voor andere activiteiten. o Ga naar buiten! Sta op en ga wandelen, fietsen of joggen. U krijgt er meer energie door, meer zuurstof en meer vitamine D. 2. ONTSPANNEN IS PRETTIG. o Maak haalbare afspraken en beloof iets als je het ook echt wilt nakomen. o Luier zo nu en dan in een duinpan of leef je uit met (bijvoorbeeld) mindfulness. o Of ga mountainbiken, joggen, zwemmen of uit met een aardig iemand. 3. STOP MET DROEFTOETEREN! o Stop met oordelen en verwijten: wees mild voor jezelf, recht je rug en kijk vooruit. o Doe je voordeel met constructieve kritiek: je hebt nu je best gedaan, volgende keer beter. o Wat ging goed? Wat werkte wel? Oogst complimenten en vier je succes. 4. MEER CONTACT, INTERACTIE, SAMEN, DELEN. o Verwacht er niets voor terug: dat geeft leuker. o Doe leuke dingen samen. o Wees duidelijk over je grenzen, vraag om wat je nodig hebt. 5. INVESTEER IN ENERGIE. o Stel zo nu en dan een waaromvraag. o Je hoort: “Dit kan niet!” Vraag dan: “Wat wel? Wat is nodig om succes mogelijk te maken?” o Pronk zo nu en dan met je veren. 6. VERRAS JEZELF (EN ANDEREN). o ‘Take it, change it, or leave it.’ o Stop je strijd tegen een verleden, vecht voor een toekomst. o Toon belangstelling voor de mensen om je heen. 7. TOETS DE WEDERZIJDSE VERWACHTINGEN. o Stop met trekken, hangen en wurgen: onderzoek de verschillende belangen. o Nu is nu, maar het is nooit nu eenmaal zo. Dadelijk is het alweer anders. o Vraag wat je wilt: soms krijg je je gewoon wat je nodig hebt. 8. SPEEL JEZELF MET OVERTUIGING. o Zin maak je zelf, maar soms beweeg je mee met anderen. o Leestip: Black Dog -‐ Leven met een depressie. Tekst en illustraties van Matthew Johnstone. o En ook: De Genezing van de Krekel. Toon Tellegen. 9. STEUN JEZELF DOOR DIK EN DUN! o Vertrouw op jezelf. Hoe je dat doet? Je voelt het in je lijf als het klopt, als het deugt (of niet), wat je moet doen (of laten). o Waardeer jezelf en vraag desnoods om complimenten. o Zonder volgers geen leiders. Zonder ontvangers geen hulp. Zonder strijd geen concurrentie, zonder verzet geen aanval. 10. PRONK MET JE VEREN. o Investeer in je dromen: we hebben allemaal onze eigen 7 Heuvelenloop! o Wees trots op je succes, tevreden met wat je hebt en dankbaar voor alles wat komt aanwaaien. o Wees royaal met je complimenten en waardering! 11. KOESTER JE GELUK! o Maak je eigen keuzes (en dat is soms hartstikke spannend). o Regie voeren betekent soms: volgen, ontvangen, terugtrekken. o Je kunt beter op je slippers lopen dan op je tenen. 12. DEEL JE TALENT. o Gedraag je als de regisseur van je eigen film. o Kijk eens terug en laat je inspireren voor de toekomst. o Maak geen hangplek van spijt of je teleurstellingen. Doe wat je wilt. 16 iederedag opnieuw Ik bedacht ‘iedere-‐dag-‐opnieuw’ toen ik besefte dat tijd kostbaar is, meer dan geld. Dat verwijten dodelijk zijn voor je zelfvertrouwen en ook voor samenwerking. Dat stoppen met roken te doen is. Dat succes delen inspireert. Dat royaal uitgesproken waardering een relatie versterkt. Dat je zelfvertrouwen en regie kunt ontwikkelen. Dat psychisch tuinieren loont! Ik weet me gepokt en gemazeld in het begeleiden van verander-‐ en groeivragen. Met bewuste aandacht voor: losmaken wat vastzit, verbinden wat loszit, vasthouden wat losraakt, liefhouden wat de moeite waard is. Ik ben vooral geïnteresseerd in ‘wat werkt’, nieuwsgierig naar handvatten en praktische ‘tools’ om dromen in praktijk te brengen. Ik bewonder mensen die stotterend het woord nemen en over hun dromen vertellen. Mensen die initiatief durven nemen, hun plankenkoorts overwinnen en in actie komen. Schoorvoetend stappen zetten om hun idealen in praktijk te brengen. Ik geniet van mensen die worstelen om te leren dansen. Mensen die energiek en vasthoudend aan hun toekomst werken, doorzetten, volhouden, soms met vallen en opstaan. Mensen die op zoek zijn naar antwoorden op de vraag ‘hoe’. Daar sluit ik me graag bij aan! Want dromen zouden leidend moeten zijn, en niet de waan van de dag! Nijmegen, 25 februari 2014 Folkert Helmus © 2014 iederedagopnieuw www.iederedag.info [email protected] 17
© Copyright 2024 ExpyDoc
