STAMbezoekersgidsje NL (pdf

Stadsmuseum Gent
NL
bezoekersgids
stamgids nl.indd 1
12/08/14 19:59
wegwijs in het
STAM
In het STAM ontdekt u de
vele lagen van Gent, een hedendaagse stad met
een eeuwenoude geschiedenis.
› In het 21ste-eeuwse onthaalgebouw voelt u
de hartslag van het hedendaagse Gent.
› In de 14de-eeuwse Bijlokeabdij maakt u kennis
met ‘het verhaal van Gent’. Het vaste parcours
leidt u langs een selectie objecten en multimedia
toepassingen die de geschiedenis van Gent
op een levendige manier in beeld brengen.
Hier ziet u wat Gent tot Gent maakt.
› In het aanpalende 17de-eeuwse Bijlokeklooster
staan tijdelijke tentoonstellingen op het programma. Deze belichten het thema ‘stedelijkheid’ in ruimere zin en onderzoeken wat een
stad tot stad maakt. L e e s m e e r v a n a f p . 3
wegwijs op de
bijlokesite
Het STAM ligt op
de Bijlokesite, een groene cultuurhaven aan de
oevers van de Leie, vlak bij het stadscentrum.
L e e s m e e r va n a f p. 8
wegwijs naar de
stamgids nl.indd 2
stad
Een bezoek aan het STAM is
nog maar een voorproefje van het echte werk:
een bezoek aan Gent zelf! Trek na uw STAMbezoek naar de stad: met de boot, de fiets,
de tram of te voet. Op hooguit een kwartiertje
bent u er. L e e s m e e r o p p . 1 1
12/08/14 19:59
welkom in het STAM
3
contact
wat mag, wat niet?
STAM
Bijlokesite
Godshuizenlaan 2, B–9000 Gent
+32 (0)9 267 14 00
[email protected]
www.stamgent.be
› Het STAM is een rookvrije omgeving.
› Eten en drinken mag alleen in het
STAMcafé, in de picknickruimte en
in de omliggende tuinen.
› Zorg ervoor dat u uw toegangsticket
steeds bij u heeft tijdens uw museumbezoek.
› Jassen, rugzakken, tassen en paraplu’s
worden achtergelaten in de lockers.
› Dieren zijn niet toegelaten (uitgezonderd geleidehonden).
› Gelieve de objecten en kunstwerken
niet aan te raken.
› Houd het gebruik van uw mobiele
telefoon zo beperkt mogelijk.
› Fotograferen is enkel toegestaan zonder flits. Voor opnames met commerciële doeleinden is uitdrukkelijke voorafgaande toestemming nodig.
openingsuren
dinsdag tot zondag van 10 tot 18 uur
gesloten op maandag (behalve
op paas- en pinkstermaandag) en
op 24, 25, 31 december en 1 januari
toegangsprijs
€8
€ 6 (reductie)
€ 2 ( – 26)
€ 0 ( – 19)
CityCard Gent €30 / €35
zaalteksten
NL: aanwezig in de zalen.
FR, EN, DE, ES, RU:
beschikbaar op fiches.
Vraag ernaar aan de balie.
Te downloaden via www.stamgent.be.
Bedankt voor uw medewerking!
Wij wensen u een aangenaam bezoek.
gratis wi-fi
netwerk: Publiek
code: vraag ernaar aan de balie
audiogids
NL, FR, EN, DE: € 3
stamgids nl.indd 3
12/08/14 19:59
wegwijs in het STAM
abdij
abdijkerk
abdijrefter
1
ontluikende stad
(… – 1200)
rechtvaardige
rechters
industriestad
(1800 – 1950)
bedaarde stad
(1600 – 1800)
STAMhal
niv
e au
gent vandaag
thesaurie
klooster
tijdelijke
tentoonstellingen
abdij
keizer karel
abdijkerk
grootstad
(1200 – 1600)
stad van morgen
0
groeiende stad
(1950 – vandaag)
niv
e au
STAMhal
ook cultuurtoeristische info
over de stad
STAMcafé open van
dinsdag tot zondag 9.30 –18.30 uur,
ook toegankelijk voor
niet-museumbezoekers
overdekte ruimte met picknickbanken
en automaten voor klassen
shop open tijdens de openingsuren
van het museum
stamgids nl.indd 4
Het STAM is volledig toegankelijk voor
rolstoelgebruikers. Spreek de baliemedewerkers
of toezichters aan als u hulp nodig heeft.
Er zijn gratis rolstoelen beschikbaar (liefst
24 uur vooraf reserveren via +32 (0)9 267 14 00
of info@ stamgent.be).
12/08/14 19:59
w e g w i j s i n h e t s ta m STAM hal
niveau 0: onthaal
Tickets & info, café-restaurant, sanitair,
lockers en museumshop
niveau 1: introductieruimte Hier maakt u kennis met ‘gent vandaag’
abdij
vast circuit:
het verhaal van gent
Een chronologisch circuit voert u door
zes opeenvolgende periodes van Gent:
ontluikende stad (… – 1200) grootstad (1200 – 1600) bedaarde stad (1600 – 1800) industriestad (1800 – 1950) groeiende stad (1950 – vandaag) toekomstige stad De pandgangen van de abdij verbinden
de zalen met elkaar als een tijdslijn.
Er staan luisterbanken waar u verhalen
over Gent kunt horen. Een fotoreeks
van Carl De Keyzer biedt een actueel
perspectief op Gent.
In twee zalen worden thema’s gepre
senteerd die bekender zijn dan Gent zelf:
en de diefstal van het
keizer karel
paneel ‘de rechtvaardige rechters’
uit het schilderij ‘Het Lam Gods’ van
de gebroeders Van Eyck.
stamgids nl.indd 5
5
De schitterende historische abdij- en
kloostergebouwen waarin het STAM
gehuisvest is, voegen onderweg nog extra
dimensies toe aan het verhaal van Gent.
› In de middeleeuwse refter ,
een gotische ruimte met een houten
spitstongewelf en pre-Eyckiaanse
muurschilderingen, klinkt polyfone
muziek van Capilla Flamenca.
› In de thesaurie zal na afloop van
de restauratie weer de prachtige goud
lederen muurbekleding te zien zijn.
› De abdijkerk is een magistrale ruimte
waar plaats is voor ‘andere’ initiatieven,
zowel naar inhoud als naar omvang.
Zo is er de LEGO tafel, waar iedereen
mag meebouwen aan de stad.
oorspronkelijke functies
Een aantal ruimtes van de abdij zijn
nog steeds herkenbaar: het dormitorium
(de slaapzaal) , de refter ,
de pandgangen, de voorraadkamer ,
Van één ruimte weten
de warmkamer
we niet waarvoor die vroeger diende .
De laat-15de-eeuwse gaanderij die nu
als overdekte picknickruimte dienstdoet,
verbond vroeger het abdissenhuis met
de abdij.
De abdijkerk die er vandaag nog is,
werd in de 17de eeuw ingericht in de
14de-eeuwse oostvleugel. De oorspronkelijke 13de-eeuwse abdijkerk bevond zich
iets meer naar het noorden, met het
koor in oostelijke richting. Op de binnenkoer van het klooster vindt u hiervan
een aanduiding.
12/08/14 19:59
6 w e g w i j s i n h e t s ta m
klooster
tijdelijke tentoonstellingen
In het 17de-eeuwse Bijlokeklooster
naast de abdijgebouwen vinden tijdelijke
tentoonstellingen plaats. Deze gaan
over ‘stedelijkheid’ in ruime zin en exploreren wat een stad tot stad maakt.
infirmerie
poortgebouw
atelier
Eén ruimte in het klooster is voor
behouden als educatief atelier.
unieke historische
gebouwen
vele functies doorheen de tijd
› De belangrijkste delen van de Bijlokeabdij werden in de 14de eeuw gebouwd.
De abdij bood onderdak aan de
cisterciënzerzusters die in het Bijlokehospitaal op dezelfde site werkten.
› Tijdens de Beeldenstormen van 1566
en 1578 werden hospitaal en abdij
zwaar getroffen. De zusters moesten
vluchten. Toen ze in 1585 terugkeerden, werden de gebouwen hersteld en
werden er nieuwe delen bijgebouwd
in noordoostelijke richting (17de eeuw).
› Eind 18de eeuw werd de abdij afgeschaft. Daarna werd het complex
opgesplitst: de 17de-eeuwse uitbreiding
werd een klooster (1802), de 14deeeuwse abdij werd een ‘oudemannenhuis’ (1805).
stamgids nl.indd 6
› Vanuit het klooster bleven de zusters
aan ziekenzorg doen tot in de jaren
1980. Ze bleven er wonen tot 2001.
› Tot 1911 bleef de abdij een ‘oudemannenhuis’. Het complex werd in deze
periode uitgebreid met een noord
vleugel (19de eeuw) op de plaats van
de oorspronkelijke abdijkerk.
› In 1913 kocht de Stad Gent de Bijlokeabdij om er het Oudheidkundig
Museum (1928) in onder te brengen.
De westvleugel en het poortgebouw
werden eraan toegevoegd (20ste eeuw).
zijsprongen
› De thesaurie is een 17de-eeuws interieur uit het stadhuis, dat in de 20ste
eeuw naar het Bijlokecomplex werd
overgebracht.
› De infirmerie (16de – 18de eeuw) deed
oorspronkelijk dienst als ziekenboeg
voor de zusters. Nu draait alles er rond
behoud en beheer van de collectie.
12/08/14 19:59
w e g w i j s i n h e t s ta m 7
abdijkerk
klooster
abdij
atelier
gaanderij
STAMhal
boomgaard
vijver
museumtuin
ingang
godshuizenlaan
› Het 20ste-eeuwse poortgebouw van
het vroegere Bijlokemuseum staat
helemaal los van de andere gebouwen.
Hier bevinden zich de Armenkamer
en de Baudelozaal, interieurs die overkwamen uit het stadhuis. Ze geven
een uniek cachet aan dit gebouw, dat
occasioneel te bezoeken valt.
stamgids nl.indd 7
de tuinen
In de museumtuin vindt u groentebanken
die verwijzen naar de moestuin van de
zusters, de vroegere bewoonsters. In de
hoek van de vijver heeft ook het Bijlokevaardeken, een gekanaliseerde arm van
de Leie, een markering gekregen.
12/08/14 19:59
wegwijs op de bijlokesite
PASTE
UR
L AAN
I
M
muzentuin
E
R
www.stamgent.be
P&
STAM B | E | J | N
BAM, Instituut voor
B
beeldende, audiovisuele
en mediakunst
boomga
J
U
IZ
EN
L AAN
(R
Hogeschool Gent /
School of Arts G | I | M
SH
www.kunstwerkt.be
N
D
KU NSTWER K[t]
GO
www.bamart.be
museumtuin
40
www.kask.be | http://cons.hogent.be
)
Muziekcentrum De Bijloke A | C | H | K
www.debijloke.be
Operastudio Vlaanderen
www.operastudio.be
LOD F | L1
F
1 km
station
www.lod.be
les ballets C de la B F | L2
www.lesballetscdela.be
VLAMO — Vlaamse
amateurmuziekorganisatie
E 4 0 / E 17
SINT - PIETERSP L EIN
www.vlamo.be
Gentse Gidsen F
www.gentsegidsen.be
stamgids nl.indd 8
12/08/14 19:59
w e g w i j s o p d e b i j lo k e s i t e A middeleeuwse ziekenzaal
en hospitaalkapel (13de eeuw)
G burgerlijk hospitaal door stadsarchitect
Adolphe Pauli (19de eeuw)
B Bijlokeabdij (14de eeuw)
H anatomisch instituut door stadsarchitect
Adolphe Pauli (19de eeuw)
C Kraakhuis (16de eeuw)
9
I universitaire instituten door architect
Louis Cloquet (20ste eeuw)
D bijgebouw hospitaal (17de eeuw)
E Bijlokeklooster (17de eeuw)
J poortgebouw Bijlokemuseum (20ste eeuw)
F materniteit en vroedkundige school
(19de eeuw)
K toegangsgebouw Muziekcentrum
door architect Oswald Van de Sompel
(21ste eeuw)
L repetitiestudio’s LOD
en les ballets C de la B door architect
Jan De Vylder (21ste eeuw)
M ateliers KASK door Abscis Architecten
(21ste eeuw)
N onthaalgebouw STAM door stadsarchitect
Koen Van Nieuwenhuyse (21ste eeuw)
G
E
KL
plein
A
boomgaard
SK
ENSSTRAAT
1 km
centrum
K
mtuin
UY
C
H
D
L1
L2
F
P&R
B IJ LO K
E K AAI
L EIE
De Bijlokesite is een groene cultuurhaven aan de oevers van de Leie.
Hier zijn een tiental culturele en educatieve organisaties gevestigd.
Meer info over de buren van het STAM vindt u op www.bijlokesite.be.
stamgids nl.indd 9
12/08/14 19:59
10 w e g w i j s o p d e b i j lo k e s i t e
zeven eeuwen ziekenzorg
rijke architectuur
Meer dan zeven eeuwen lang stond de
Bijlokesite in het teken van ziekenzorg.
Het Bijlokehospitaal was er gevestigd van
de 13de eeuw tot het einde van de 20ste
eeuw. De basis voor het hospitaal werd
gelegd door de Gentse patriciërsfamilie
Utenhove, die rond 1200 een godshuis
stichtte. In 1228 verhuisde dit naar de
Bijlokemeersen, een drassig stuk grond
aan de Leie buiten de stadsmuren. Dit
terrein was een schenking van Johanna
van Constantinopel, gravin van Vlaan
deren (1205 – 1244).
De Bijloke groeide uit tot de belangrijkste
hospitaalsite van Gent. In het midden
van de 13de eeuw werd de grote ziekenzaal gebouwd en enkele decennia later
de hospitaalkapel. In de loop van de volgende eeuwen bouwde men het hospitaal
stapsgewijs verder uit, onder meer met
het Kraakhuis, een tweede ziekenzaal.
De belangrijkste uitbreiding was het neo
gotische hospitaalcomplex aan de Jozef
Kluyskensstraat. Er kwamen ook gebouwen voor de universitaire opleiding
geneeskunde.
In 1982 verhuisde het ziekenhuis na meer
dan zeven eeuwen naar het nieuwe AZ
Jan Palfijn aan de Gentse binnenring.
Sinds de 13de eeuw wordt er op de Bijloke
gebouwd, verbouwd en herbouwd. Op
de site komen dan ook architectuurstijlen
uit verschillende bouwperiodes samen.
Zie plattegrond op pagina 9.
stamgids nl.indd 10
groene oase
De Bijloke is een groene oase in de stad.
De museumtuin brengt u naar het hart
van de site, waar de boomgaard over
enkele jaren als vanouds zal groeien en
bloeien. Het Bijlokeplein is een groene
open ruimte in het midden van het
gebouwencomplex.
lichtplan
De stad Gent liet een lichtplan op maat
maken, dat de persoonlijkheid van de
stad alle eer aandoet. Vanaf 2010 worden
behalve het historische centrum ook
de buitenrand van de stad én de Bijlokesite in het lichtplan opgenomen. De
wandelfolder ‘Gent verlicht — wandeling
door een feeërieke stad’ is te verkrijgen
aan de balie van het STAM.
12/08/14 19:59
wegwijs naar de stad
Het STAM vertelt de stadsgeschiedenis,
en verwijst via het tentoongestelde
materiaal ook voortdurend naar andere
erfgoedpartners in de stad. Een bezoek
aan het STAM is dan ook het ideale
begin om daarna Gent in te trekken.
één kilometer naar de stad
De Bijlokesite ligt op 15 minuutjes wan
delen van het stadscentrum.
Ook met tram 1 [Veergrep/Verlorenkost]
bent u er zo. Varen is een andere optie
(voorlopig alleen voor groepen en na
reservering): het STAM ligt aan de Leie
en er is een aanlegsteiger vlakbij, aan de
Bijlokekaai. Daar bevindt zich bovendien
een fietsknooppunt.
voor groepen
› Om fietsen te laten klaarzetten
aan het STAM neemt u zelf vooraf
contact op met een verhuurder:
Max Mobiel (max-mobiel.be — ook
voor individuele verhuur) of TransFair (trans-fair.be).
› Een boottochtje in combinatie met
uw groepsbezoek aan het STAM
kunt u boeken via het STAM.
Reserveren kan tot 3 weken voor
uw bezoek via +32 (0)9 269 87 50
of [email protected].
› Gegidste stadswandelingen linken
het STAM met de stad op vele manieren. Neem een kijkje in het aanbod
van de Gentse gidsenverenigingen
op gandante.be, gentsegidsen.be,
ghent-authentic.com of vizit.be. Ook
de reserveringsinfo vindt u daar.
stamgids nl.indd 11
11
of de andere kant op …
› De Bijlokesite ligt op een kwartiertje
wandelen van het Sint-Pietersstation.
› Langs de Leie kunt u ook naar SintMartens-Latem en omstreken fietsen
en varen. Ideaal voor een daguitstap!
de gentse musea
overzicht www.degentsemusea.be
citycard gent (€30/ €35)
48 of 72 uur toegang tot de belangrijkste
musea en monumenten in Gent + gratis
gebruik van tram en bus + een boottocht.
lopende tentoonstellingen www.visitgent.be
toeristische info over gent
infobalie STAM
› (Cultuur)toeristische informatie
› Plannetjes voor fiets- en wandelroutes
in Gent en omgeving
infokantoor toerisme gent
› alles voor een (meerdaags) bezoek
aan Gent
› Oude Vismijn, Sint-Veerleplein 5
› +32 (0)9 266 56 60 — [email protected]
www.visitgent.be
STAM en partners online
www.stamgent.be: alles over het STAM,
inclusief links naar alle Gentse organisaties op het gebied van erfgoed, cultuur,
toerisme, evenementen,…
12/08/14 19:59
verantwoordelijke uitgever:
Annelies Storms, AGB Erfgoed,
Botermarkt 1, B–9000 Gent
editie: augustus 2014
eindredactie: Mia Verstraete
infografiek: Vec-star
vorm: Dooreman & Dams
druk: New Goff
stamgids nl.indd 12
12/08/14 19:59

Download Report