Plan moord burgemeester

17-09-2014
HEERLEN Duitsers wilden tegen het einde van de oorlog definitief af van de lastige burgemeester en zijn mensen
Plan moord op Van Grunsven
Burgemeester Marcel van
Grunsven van Heerlen is in
augustus 1944 - één maand
vóór de bevrijding - ontsnapt aan een door de nazi’s
geplande moordaanslag.
door Wiel Beijer
D
e Duitsers Max Ströbel,
chef van de Sicherheitspolizei in Maastricht en
SiPo-beul Richard
Nitsch beramen de moordaanslag
op de immer lastige Van Grunsven
en enkele plaatsgenoten.
Dat melden de historici Fred Cammaert en Marcel Put van HistoryWorks in Eindelijk een echte burgemeester; feiten en fabels over Marcel
van Grunsven 1940-1946. Dit boek
wordt vandaag gepresenteerd. De
historici deden nieuw onderzoek
naar het oorlogsverleden van Van
Grunsven nadat journalist Joep Dohmen uit Heerlen in zijn familiegeschiedenis De geur van kolen repte
over té Duits vriendelijk handelen
van de burgemeester tijdens de bezettingsjaren.
De historici concluderen dat het
Van Grunsven in de oorlog juist
lukt om instanties tegen elkaar uit
te spelen en invoering van tal van
maatregelen te traineren, van hun
scherpste kanten te ontdoen of ongedaan te maken. Het feit dat Heerlen op dat moment een belangrijke
mijnstad is, speelt hierin een belangrijke rol. Het veiligstellen van
de kolenproductie staat voorop.
Naarmate de geallieerden in 1944
oprukken, krijgen de nazi’s steeds
meer genoeg van de fratsen van
Marcel van Grunsven op wie zij
vier jaar lang weinig grip hebben.
Lokale NSB-ers willen al eerder ingrijpen. Harde bewijzen tegen Van
Grunsven ontbreken echter steeds.
De burgemeester ontvangt signa-
17 september 1944. Het centrum van Heerlen is bevrijd. Marcel van Grunsven (midden) houdt eerste toespraak.
len dat hij en enkele anderen in het
Untertauchernest Heerlen op hun
tellen moeten passen. „Die legen
wir um”, heeft Max Ströbel gezegd.
Als op 14 augustus een verzetsman
de gevreesde Heerlense landwachter en NSB-er Mathias Raeven liquideert, vinden Ströbel en Nitsch dat
de burgemeester moet verdwijnen.
Op 17 augustus vertelt een dronken
en gespannen Duitser, Carl Hanke,
aan de eigenaar van het Grand Ho-
tel in Heerlen, Wilhelm Brouwer,
dat hij door de SiPo is benaderd
om deel te nemen aan een moordaanslag op Van Grunsven. Brouwer
en zijn echtgenote zijn NSB-ers die
na de geallieerde invasie tot inkeer
komen. Zij brengen deken Pieter
Nicolaye op de hoogte van de geplande moordaanslagen.
Diezelfde dag laat stamgast Hanke
nog meer los: ‘dat zal vandaag of
morgen gebeuren met handgrana-
ten’. Mevrouw Brouwer alarmeert
de burgemeester. Goede Heerlense
politie-agenten houden daarna een
oogje in het zeil bij de bedreigde
woningen. Zij betrappen bij een
woning landwachters van de NSB,
die vervolgens afdruipen. Daarmee
voorkomen zij waarschijnlijk de
aanslagen. Korte tijd later duikt
Van Grunsven onder. Vlak voor de
bevrijding stormt Nitsch met een
karabijn in de aanslag de brand-
foto Huub Leufkens/Limburgs Museum
weerkazerne binnen. Hij is op zoek
naar Van Grunsven, maar treft
hem daar niet aan. Op 17 september wordt Heerlen bevrijd en keert
de burgmeester terug op zijn post.
Na de oorlog zijn diverse klachten
ingediend tegen Marcel van Grunsven, maar geen enkele lijdt tot een
strafmaatregel.
In de krant van morgen meer over burgemeester Van Grunsven in oorlogstijd.
JAAR MIJNEN Aftrap in theater waar sluitingen werden aangekondigd
Word abonnee Stukovertoespraak Den Uyl
Nu met waardebon webshop
door onze verslaggever
WAARD
E
websho
p
1 15,LIMBU
RGER.N
BON
L/WEB
SHOP
Bel 088 7766550 of ga naar limburger.nl/abonnement
– Het Jaar van de Mijnen
begint op 17 december met een
niet alledaagse voorstelling over de
historische toespraak van Joop den
Uyl in Theater Heerlen.
De toenmalig minister van Economische Zaken kondigde in 1965
in datzelfde theater de sluiting van
de mijnen aan. Het initiatief tot de
voorstelling kwam van journalist
Wiel Beijer.
Het Jaar van de Mijnen (officiële
naam M2015) biedt verder een jaar
lang tal van activiteiten en evenementen in de voormalige Oostelijke en Westelijke Mijnstreek, waar-
HEERLEN
bij bewoners en oud-mijnwerkers
volop worden betrokken. Zo wordt
in Heerlen een wijkestafette gehouden waarvoor buurten en verenigingen in actie komen.
Burgemeester Paul Depla van
Heerlen, de stad die de aanzet gaf
tot M2015, is blij met de animo. „Al
die aangebrachte ideeën en intitiatieven van wijken, van mijnwerkersgroepen en maatschappelijke
organisaties getuigen van grote betrokkenheid. We hopen dat al dit
enthousiasme zich als een 0lievlek
uitbreidt.”
Cultuurinstellingen in de deelnemende gemeenten laten hun programma aansluiten op M2015. Ook
in Aken, Genk en Amsterdam vinden activiteiten plaats.
Aan het Jaar van de Mijnen
doen twaalf gemeenten mee:
Echt-Susteren, Heerlen, Sittard-Geleen, Kerkrade, Landgraaf, Brunssum,
Voerendaal,
Simpelveld,
Stein, Nuth, Onderbanken en Valkenburg. Opvallende afwezige in
dit deelnemersveld: gemeente
Beek.
DIT IS EEN RUWE OPZET, presentatie is pas om 17.00 uur. VANAVOND aanvulling

Download Report