Time Task Matrix SSRI

Time task matrix zorgproces SSRI gebruik in de zwangerschap
Versie 18 juni 2014
Alles in rood is specifiek voor gebruik SSRI, alles in zwart is gebruikelijke zorg voor iedere zwangere
Een time task matrix is bedoeld als hulpmiddel bij het maken van een zorgpad en kan gebruikt worden in het gesprek met ketenpartners. Het is géén eindproduct. De regionale mogelijkheden in de samenwerking bepalen de mate van integrale zorg.
Onderdeel
Aanmelding
tel
Controles
Onderzoeken
5-8
weken
NAW
EDLM
6 - 10 weken
10 -13 weken
14-18 weken
18 -20 weken
24 – 26
weken
27 – 32 weken
32 – 36 weken
40 weken
41 – 42
weken
1a3
controles
-Anamnese is afgenomen
-Gebruik SSRI is
vastgesteld
-Er is gevraagd naar:
 naam SSRI
 indicatie gebruik
 dosering
 onder controle bij
behandelaar?
 welke eventuele
behandelaar?
 huidige klachten
 aanwezigheid van
sociale steun
-Er is toestemming
gevraagd (en vastgelegd
in dossier) voor gegevens
uitwisseling en overleg
met degene die medicatie
heeft voorgeschreven en
GGZ behandelaar.
-Er is aandacht gegeven
aan medische en
psychosociale aspecten**
-Vragen zijn beantwoord
-Vragen zijn
beantwoord
-Er is aandacht
gegeven aan
medische en
psychosociale
aspecten**
2 a 3 controles afhankelijk van professionele
noodzaak en/of behoefte vrouw
6 a 8 controles afhankelijk van professionele noodzaak en/of
behoefte vrouw
-Vragen zijn beantwoord
-Er is aandacht gegeven aan medische en
psychosociale aspecten**
-Vragen zijn beantwoord
-Er is aandacht gegeven aan medische en psychosociale
aspecten**
-Lichamelijk onderzoek
is verricht*
-Standaard
bloedonderzoek
-Lichamelijk
onderzoek is
verricht*
-Termijnecho tussen
9-14 weken is
uitgevoerd
(modelprotocol
datering van de
zwangerschap
NVOG)
-Screening
downsyndroom is
uitgevoerd indien
-Lichamelijk
onderzoek is
verricht*
-Lichamelijk onderzoek
is verricht*
-Lichamelijk
onderzoek is
verricht*
-SEO (indien
gewenst)
-Lichamelijk
onderzoek is
verricht*
-Lichamelijk
onderzoek is
verricht*
Lichamelijk
onderzoek
is verricht*
Bevalling
Duur en plaats observatie
kind**** :
 Voor de duur van de
-Vragen zijn
observatie voor PPHN
beantwoord
is 12 uur een
-Er is
aanknopingspunt. Het is
aandacht
echter een ruime marge:
gegeven aan
er is geen evidence voor.
medische
Er valt wat voor te
en
zeggen om dit te
psychosocia
verminderen bij een
le
goede start van het kind
aspecten**
enkele uren na de
-Strippen in
bevalling. Dit is mede
overleg met
afhankelijk van de wens
zwangere
en draagkracht van de
-Eventueel
ouders en het tijdstip
verwijzing
van bevallen.
gyn. voor
 Bij kind met goede start
serotiniteit
enkele uren na de
bevalling of na 12 uur, is
de plaats van de
observatie kind i.v.m.
ontwenningsverschijnselen thuis of
in de (poli)kliniek. Dit is
mede afhankelijk van de
wens van de ouders en
tijdstip geboorte.
 Indien observatie thuis
dan worden ouders
geïnstrueerd waar het
kind op te observeren
(eventueel aan de hand
van observatielijst).
Kraamperiode
4a7
huisbezoeken
-Er is aandacht
gegeven aan:
 lichamelijk
herstel moeder
 medische en
psychosociale
aspecten**
 eventuele
signalen van
een post
partum
depressie
 voeding,
groei en
algehele
gezondheid
kind
-Moment van
ontslag is
afhankelijk van
voorkeur
vrouw en lokaal
protocol
-Vragen zijn
beantwoord
6 weken post
partum
-Er is aandacht
gegeven aan
medische en
psychosociale
aspecten**
-Er is aandacht
gegeven aan
borstvoeding
-Vragen zijn
beantwoord
-Zorg is
geëvalueerd
Lichamelijk
onderzoek
is verricht*
1
Onderdeel
5-8
weken
6 - 10 weken
10 -13 weken
14-18 weken
18 -20 weken
24 – 26
weken
27 – 32 weken
32 – 36 weken
40 weken
41 – 42
weken
Bevalling
Kraamperiode
6 weken post
partum
gewenst: tussen 9–
14 weken (Centraal
orgaan prenatale
screening, RIVM)
Informatie
-Praktijk info is gegeven
-Counseling prenatale
screening is gedaan,
advies is gegeven om
SEO te laten uitvoeren.
Bij uitleg aandacht geven
aan in de literatuur
beschreven verhoogde
risico’s.
-Voorlichting op maat is
gegeven
-Er is informatie gegeven
over:
 consequenties gebruik
SSRI in de zwangerschap
 belang meekomen
partner naar consulten
-Zorgplan is
besproken
-Voorlichting op
maat is gegeven
-Informatie
over SEO is
gegeven
-Voorlichting
op maat is
gegeven
-Voorlichting
op maat is
gegeven
-Voorlichting
op maat is
gegeven
-Voorlichting op
maat is gegeven
-Folder NVOG over neonatale
ontwenningsverschijnselen is aan zwangere
gegeven.
-Er is uitgezocht of dosering SSRI aangepast
moet worden of dat er gericht voedingsadvies
nodig is.
-Geboorteplan is besproken. In ieder geval:
 plaats bevalling
 borstvoeding
 kraamperiode (inclusief aantal uren
kraamzorg)
 eventuele angst
 observatie kind i.v.m. mogelijke PPHN
 observatie kind i.v.m. eventuele
ontwenningsverschijnselen: thuis of op
kraamafdeling?
-Voorlichting op
maat is
gegeven
-Voorlichting op
maat is
gegeven
Consult
-Er is overlegd met
degene die medicatie
heeft voorgeschreven
over beleid medicatie
tijdens zwangerschap en
eventuele aanpassing
hulpverlening.
-Eventueel stoppen van
medicatiegebruik gebeurt
alleen onder begeleiding
behandelaar
-zo nodig is contact
met GGZ
behandelaar gelegd
-zo nodig is
contact met
GGZ
behandelaar
gelegd
-zo nodig is
contact met
GGZ
behandelaar
gelegd
-zo nodig is
contact met
GGZ
behandelaar
gelegd
-zo nodig is contact met
GGZ behandelaar
gelegd
-zo nodig is
contact met
GGZ
behandelaar
gelegd
-zo nodig is
contact met
GGZ
behandelaar
gelegd
Verwijzing
-Indien nog niet onder
behandeling van
gespecialiseerd GGZ
behandelaar, is cliënt
verwezen naar
(ambulante) GGZ of
poppoli (is
verantwoordelijkheid van
de casemanager).
-Overweeg bespreken in
MDO***:
 plaats partus i.v.m.
plaatsindicatie kind
 observatie kind: waar,
hoe lang en onder wiens
verantwoordelijkheid?
 mogelijkheden
eventuele opname
kraamperiode
-zo nodig is
contact met GGZ
behandelaar gelegd
-Indien
afgesproken in
MDO is het
dossier naar
ziekenhuis
gestuurd.
-Voorlichting
op maat is
gegeven
-Evaluatielijst is
meegegeven
Cliënt is
overgedragen
naar JGZ en
huisarts en
GGZ
behandelaar
-Verloskundige is
casemanager
Groepsvoorlichting
Groepsvoorlichting
zwangerschap is
aangeboden
Groepsvoorlichting
bevalling is aangeboden
2
Onderdeel
5-8
weken
6 - 10 weken
10 -13 weken
14-18 weken
18 -20 weken
24 – 26
weken
27 – 32 weken
32 – 36 weken
Huisbezoek
Cliënt heeft 34 wk
huisbezoek
ontvangen
Kraamzorg
-Intake is gebracht
-Kraamzorg is
geïnformeerd over
gebruik SSRI
Bron
Zie factsheet
SSRI gebruik
in de
zwangerschap
-NVOG richtlijn
-NHG standaard
Depressie
-NVOG richtlijn
-KNOV-standaard
Prenatale verloskundige
begeleiding
-Lareb
40 weken
41 – 42
weken
Bevalling
Kraamperiode
6 weken post
partum
-Cliënt
ontvangt
begeleiding
kraamperiode
-Maximaal
aantal uren
kraamzorg is
geïndiceerd
NVOG richtlijn
Maximum
aantal uren
kraamzorg: zie
Landelijk
indicatieprotoc
ol (LIP)
3
Onderdeel
Doelen per
consult/week
5-8
weken
6-10 weken
10-13 weken
-Verloskundige is op de hoogte van:
 indicatie gebruik
 naam en dosering
 of en zo ja bij welke behandelaar de zwangere
onder controle is
 eventuele huidige klachten
 of voldoende sociale steun aanwezig is
-Verloskundige heeft toestemming voor
gegevens uitwisseling en overleg met degene die
medicatie heeft voorgeschreven en GGZ
behandelaar
-Het belang van laten uitvoeren van een SEO is
duidelijk voor de zwangere
-Zwangere kent de consequenties van SSRI
gebruik
-Zwangere en partner zijn op de hoogte van
belang van meekomen partner naar consult
-Met zwangere is belang van behandeling door
GGZ behandelaar besproken
-Indien nodig is zwangere verwezen naar GGZ
behandelaar
-Iedere zwangere die SSRI gebruikt is bekend in
MDO
-In MDO zijn afspraken gemaakt over: plaats
partus, observatie kind en mogelijkheid voor
eventuele opname tijdens kraamperiode
-Vervolgbeleid medicatie en eventuele
behandeling tijdens de zwangerschap is
duidelijk.
14-18 weken
18-20 weken
24-26 weken
27-32 weken
32-36 weken
-Zwangere is op de
hoogte van eventuele
PPHN en neonatale
ontwenningsverschijnselen
-Zwangere is op de
hoogte van
bijzonderheden
borstvoeding
-Eventuele angst voor
bevalling en periode erna
is bespreekbaar en is
zoveel mogelijk
gereduceerd
-Zwangere weet/denkt
na over hoe snel ze,
indien medisch
verantwoord, na
bevalling met kind naar
huis wil
-Met iedere
zwangere is de
plaats van de
bevalling
afgesproken
-Kraamzorg is op
de hoogte en heeft
indicatie gegeven
voor maximaal
aantal uren
40 weken
41-42
weken
Bevalling
-Kind wordt adequaat
geobserveerd
-Kind wordt, indien aan
de orde, adequaat
behandeld
Kraamperiode
-Moeder voelt
zich psychisch
goed/heeft
geen
depressieve
gevoelens.
Indien wel
depressieve
gevoelens
aanwezig dan
wordt
behandeling
opnieuw
vastgesteld.
6 weken post
partum
Beleid
medicatie en
eventuele
andere
behandeling is
afgesproken
tussen
zwangere en
behandelaar
Doelen totale
zorgpad
Hoofddoel: “Alle zwangeren die SSRI gebruiken tijdens de zwangerschap ontvangen continuïteit van zorg door het reduceren en structureren van overdrachtsmomenten en door de inhoud van zorg af te stemmen met alle betrokken disciplines.”
Aandachtspun
ten voor VSV
Maak afspraken over:
Multidisciplinaire aanpak bij psychiatrische problematiek, en waar mogelijk continuïteit van zorgverlener
Toestemming zwangere voor multidisciplinair overleg en overdracht
Betrekken huisarts bij beleid in de zwangerschap bij SSRI gebruik/psychiatrische problematiek die door huisarts/ in eerste lijn wordt begeleid.
Adequate overdracht naar kraamzorg en jeugdzorg bij psychiatrische problematiek
Benodigde observatie van het kind (checklist? Wie voert de klinische observatie uit? Wie geeft toestemming voor ontslag na observatie?)
(Eventueel) mogelijkheden eerder ontslag dan 12 uur pp binnen 12 uur bij goede start kind, inden thuisobservatie gewenst door ouders.
(Eventueel) mogelijkheden voor verlengde opname in kraamperiode bij psychiatrische problematiek
Subdoelen:
Ieder zwangere die SSRI gebruikt zonder bijkomende problematiek, ervaart continuïteit van zorg en wordt begeleid door de verloskundige.
De samenwerking tussen disciplines is verbeterd door bespreking in het Multi Disciplinair Overleg (MDO) en door overleg met GGZ behandelaar.
De cliënt heeft de keuze om bij een goede start van het kind de observatieperiode thuis of in het ziekenhuis plaats te laten vinden
De kosten voor de zorg van zwangeren en bevallen vrouwen die SSRI gebruiken zijn geminimaliseerd.
Aantal opnames voor comorbiditeit neemt niet toe in vergelijking met eerder beleid.
Neonatale uitkomsten blijven minimaal op hetzelfde niveau dan bij eerder beleid het geval was.
*lichamelijk onderzoek bloeddruk meten, uitwendig buikonderzoek (groei van het kind) (KNOV standaard Groei 2012), harttonen luisteren kind, bloed- of urineonderzoek wanneer nodig.
**medische en psychosociale aspecten: aandacht voor lichamelijke en/of psychische klachten, stemming, stress, veranderingen in het dagelijks leven, adviezen geven. Zie voor specifieke informatie supplement 1 ‘Depressie tijdens de zwangerschap’ in de KNOV-standaard Prenatale
verloskundige begeleiding.
***Multi disciplinair overleg: overleg met betrokken ketenpartners dat regelmatig plaatsvindt. Doel: afstemmen van zorg. Disciplines die in ieder geval aanwezig zijn: eerstelijns verloskundige, tweedelijns verloskundige, gynaecoloog en voorschrijver SSRI/behandelaar depressie.
Mogelijke andere disciplines: psychiater, kraamzorg, huisarts, kinderarts, anesthesioloog, public health medewerkers.
****Bij observatie kind wordt gelet op: ademhaling, tremoren, hypotonie, gastro-intestinale stoornissen, hoog huilen en slaapstoornissen.
4
Aanbevelingen concept VIL 2013
Alle psychiatrische aandoeningen
De werkgroep is van mening dat het afnemen van een goede anamnese, het liefst pre-conceptioneel,
van essentieel belang is. Het is van belang om de ernst en omvang van de psychiatrische
problematiek goed in kaart te brengen. Het is noodzakelijk hierover contact op te nemen met de
huisarts. De (aanstaande) zwangere moet gecounseld worden over risico’s, mogelijke behandelingen,
plaats van bevalling, zn. observatie van het kind, borstvoeding en kraambed. Een zwangere dient zelf
toestemming te geven voor bespreking binnen een multidisciplinair overleg en/of een behandeling.
Men moet bedacht zijn op neonatale onttrekkingsverschijnselen.
Goede communicatie en korte lijnen tussen zorgverleners, de zwangere vrouw, partner en de familie
zijn belangrijk. Samenwerking (multidisciplinair overleg en overdracht) en een eenduidig
behandelbeleid binnen de gehele zorgketen (eerste, tweede en derde lijn) is noodzakelijk. Waar
mogelijk moet zorg verleend worden door dezelfde zorgverleners (continuïteit van zorg). Ook dienen
er regionaal goede afspraken gemaakt te worden en is vroegtijdige doorverwijzing naar een
psychiater en multidisciplinaire begeleiding essentieel. Gezien de mogelijke problemen postpartum
moet de kraamzorg geïnformeerd worden en is goede begeleiding tijdens het kraambed essentieel.
Ook is een actieve overdracht naar jeugdgezondheidszorg en huisarts van belang.
SSRI gebruik, plaats partus
Bij SSRI gebruik wordt aangeraden om in het ziekenhuis te bevallen onder verantwoordelijkheid van
de eerstelijns verloskundige of verloskundig actieve huisarts. Het kind dient minimaal 12 uur klinisch
geobserveerd te worden.
Indicaties SSRI gebruik in concept VIL 2013
Psychofarmacagebruik
SSRI
In de anamnese
A
Zwangerschap
Afhankelijk van de aard van de
psychiatrische aandoening
A/C
D
Partus
Kraambed
Kind behoeft postpartum minimaal
12 uur klinische observatie.
5