pdf, 209 kB - Waterschap Reest en Wieden

VOORSTEL AB
AGENDAPUNT :
CATEGORIE
PORTEFEUILLEHOUDER
: M.M. Kool
VERGADERING D.D.
NUMMER
OPSTELLER
FUNCTIE
VERGADERING MT D.D.
VERGADERING DB D.D.
OPGESTELD D.D.
:
:
:
:
:
:
:
: B-STUK (Beleidsstuk)
AB
15 mei 2014
WM/MBZ/NdL/8191
N. de Lange-Liemburg, 0522-276 721
Bestuurs- en bedrijfsjurist
28 april 2014 (8180)
13 mei 2014 (8182)
7 april 2014
ONDERWERP
Aanpak verkiezingen 2015 en kredietaanvraag.
SAMENVATTING
Op 18 maart 2015 is de dag van stemming voor de waterschapsverkiezingen. Het Algemeen Bestuur
wordt gevraagd een krediet voor de uitvoering van het project beschikbaar te stellen.
EXTRA INFORMATIE
--
ADVIES
Te besluiten om de bestuursverkiezingen 2015 te organiseren volgens de voorgestelde aanpak tot een
bedrag van € 400.000,00 en hiertoe het krediet te verlenen.
BESTUURLIJKE AANDACHTSPUNTEN EN EFFECT VOOR REEST EN WIEDEN
--
TIJDPAD
--
INTEGRAAL OVERLEG EN COMMUNICATIE
--
FINANCIËN
De belangrijkste kosten worden gevormd door de vergoeding aan gemeenten, die vooralsnog wordt
geraamd op 1,86 per kiesgerechtigde (voor het waterschap Reest en Wieden circa € 320.000,00). Dit
moet waarschijnlijk verspreid over vier jaar aan het ministerie van BZK worden betaald. Het waterschap
Reest en Wieden moet ook een aandeel in de kosten van het landelijke verkiezingsproject van de Unie
van Waterschappen betalen. Dit bedrag wordt over de waterschappen verdeeld naar rato van het aantal
inwoners.
fws
Pagina 2 van 6
Nummer: WM/MBZ/NdL/8191
De bijdrage voor Reest en Wieden moet nog worden vastgesteld, voorlopig is uitgegaan van onderstaand
bedrag. Dit leidt globaal tot het volgende kostenplaatje:
Niet beïnvloedbare kosten
Vergoeding gemeenten
Bijdrage projectkosten Unie
€ 320.000,00
€ 17.000,00
Beinvloedbare kosten
Externe uitgaven communicatie
€ 63.000,00
In de begroting is rekening gehouden met een bedrag van € 400.000,00. Stembusverkiezingen zijn in het
algemeen een duurdere vorm van kiezen dan schriftelijke verkiezingen, zoals deze in 2008 zijn gehouden.
De reden hiervoor is dat stembusverkiezingen veel (arbeids)intensiever en daardoor duurder zijn dan
eerder gehouden schriftelijke verkiezingen.
Investering
Kredietaanvraag € 400.000,00
Bedrag begroting € 400.000,00
Afschrijvingstermijn 4 jaar
Bijdrage derden
€ 0,00
Reeds aangevraagd € 0,00
Netto krediet
€ 400.000,00
De investering is opgenomen in de investeringslijst van de programmabegroting 2014 onder de post
Waterschapsverkiezingen. De verwachte ingebruikname van de investering vindt plaats in 2015 waardoor
op basis van het activerings- en afschrijvingsbeleid voor het eerst de lasten tot uitdrukking komen met
ingang van 2016. De lasten zijn gedekt in de meerjarenraming.
Bij de behandeling van de programmabegroting is besloten dat de besluitvorming over deze investering
door het Algemeen Bestuur wordt gedaan.
Verwachting exploitatie
Kapitaallasten
Overige exploitatielasten
Opbrengsten
2016
€ 109.101,00
OPENBAARHEID
--
BIJLAGEN
--
BESLUIT
Dagelijks Bestuur,
mr. A.K. Schuttinga,
Secretaris-directeur
M.M. Kool,
Dijkgraaf
Pagina 3 van 6
Nummer: WM/MBZ/NdL/8191
TOELICHTING
Wetgeving en context
In januari 2014 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel inzake de waterschapsverkiezingen aanvaard. Dit
wetsvoorstel brengt de waterschapsverkiezingen onder in de Kieswet en het Kiesbesluit en wijzigt de
Waterschapswet en het Waterschapsbesluit. Dit betekent dat er op 18 maart 2015 voor het eerst
stembusverkiezingen plaats zullen vinden voor alle waterschappen (m.u.v. Vechtstromen). Deze
verkiezingen betreffen de categorie ingezetenen, de benoemingsprocedure voor de categorieën
1
ongebouwd, bedrijfsgebouwd en natuur blijft ongewijzigd .
De verkiezingen vinden tegelijk plaats met die voor Provinciale Staten. De gemeenten hebben een
belangrijke uitvoerende rol bij deze gecombineerde verkiezingen.
De Unie van Waterschappen heeft een landelijk project verkiezingen, waarin activiteiten worden opgepakt
waarvan landelijke aanpak efficiënter is dan lokale (o.a. bepaalde communicatieactiviteiten).
U bent eerder geïnformeerd over de verkiezingen in uw vergadering van 25 maart 2014 en tijdens de
themabijeenkomst van 11 maart 2014.
Verantwoordelijkheden
Schematisch kan de organisatie van de gecombineerde verkiezingen van waterschaps- en
provinciebestuur als volgt worden weergegeven:
De waterschappen organiseren het ‘passieve deel’ van de verkiezingen, dat wil zeggen de registratie van
partijen die deelnemen aan de verkiezingen en de kandidaatstelling.
De gemeenten verzorgen het ‘actieve deel’; zij zorgen voor het opmaken en verzenden van de
stembescheiden en de organisatie van de feitelijke stemming. De uitkomst van de stemming levert de
gemeente vervolgens aan het waterschap, dat de uitslag vaststelt.
1
Op dit moment kent het Algemeen Bestuur 8 geborgde zetels met de verdeling 1 voor natuur, 3 voor bedrijven en 4 voor
agrarisch en overig ongebouwd. In april 2014 is er door Provinciale Staten van Overijssel een initiatiefvoorstel ingediend dat moet
bewerkstelligen dat het Algemeen Bestuur van Reest en Wieden na de komende verkiezingen maximaal 7 geborgde zetels kent,
met een verdeling 1 voor natuur, 3 voor bedrijven en 3 voor agrarisch en overig ongebouwd. 7 is het minimaal aantal geborgde
zetels dat wettelijk is toegestaan. Provinciale Staten beslist bij Reglement over het aantal geborgde zetels binnen het Algemeen
Bestuur. Over een reglementswijziging moeten Gedeputeerde Staten van Overijssel en van Drenthe gezamenlijk beslissen.
Pagina 4 van 6
Nummer: WM/MBZ/NdL/8191
Hoewel de verkiezingen gelijktijdig met de provinciale verkiezingen plaatsvinden, is er organisatorisch
weinig samenhang met de provincie, maar des te meer met de gemeenten. Het formele proces is
vastgelegd in Kieswet, Kiesbesluit en Waterschapswet. Voor het waterschap (en de gemeente) zijn er
nauwelijks keuzemogelijkheden voor de inrichting van dit proces.
Naast de bovengenoemde formele activiteiten, is het waterschap ook verantwoordelijk voor
communicatieactiviteiten, gericht op potentiële partijen met hun kandidaten en de kiezers.
Landelijke activiteiten
Het project van de Unie kent de volgende acties/producten:
- begeleiding van het wetgevingstraject;
- ontwikkeling (aanpassing) verkiezingssoftware OSV;
- overleg met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over gemeentelijke
activiteiten;
- ontwikkelen van een landelijke systematiek voor aanlevering van waterschapsgrenzen, zodat
gemeenten die in verschillende waterschappen liggen weten wie voor welk waterschap kiesgerechtigd
is;
- ontwikkelen en uitvoeren landelijke communicatiestrategie (landelijk persevent, Postbus 51
campagne, stemwijzers, beeldbank) en ontwikkelen toolbox (frames voor lokale communicatie, lijst
van veel gestelde vragen, crisisscenario’s) voor de lokale communicatie;
- ontwikkelen draaiboek waterschapsverkiezingen.
De kosten hiervan worden via de Uniecontributie over de waterschappen verdeeld.
Plan van aanpak bestuursverkiezingen waterschap Reest en Wieden 2015
Doelstellingen:
- rechtsgeldige verkiezingen van het bestuur voor het waterschap Reest en Wieden;
- rechtmatige benoeming (toelating) van een nieuw Algemeen Bestuur op 26 maart 2015;
- een goede informatievoorziening aan beoogde partijen, kandidaten, kiezers, bij Reest en Wieden
intern;
- een vruchtbare samenwerking met alle waterschappen door gelijktijdige verkiezingen;
- een vruchtbare samenwerking met gemeenten en provincies ten behoeve van de verkiezingen;
- aan de kiezer is voldoende duidelijk gemaakt wat waterschappen doen en wat er te kiezen valt.
Bestuurlijk/juridisch
Kieswet, Kiesbesluit en Waterschapswet schrijven voor hoe het verkiezingsproces moet verlopen. De
activiteiten binnen dit proces zijn:
- benoeming stembureau;
- registratie partijen;
- kandidaatstelling;
- stemperiode;
- uitslag;
- ontvangen van benoemingen voor de geborgde zetels;
- toelating nieuw Algemeen Bestuur;
- formatie nieuw Dagelijks Bestuur.
Communicatie
Doel van de communicatie is:
- informeren en stimuleren potentiele partijen en kandidaten;
- bevorderen van de opkomst (laten weten dat er verkiezingen zijn);
- bekendmaking van de uitslag.
Vanuit de Unie van Waterschappen is een gemeenschappelijke communicatiestrategie ontwikkeld.
Uitgangspunt is ‘decentraal wat kan, centraal wat moet’. De nadruk ligt op de kracht van regionale
communicatie door de waterschappen, partijen en kandidaten zelf.
Pagina 5 van 6
Nummer: WM/MBZ/NdL/8191
Drie niveaus
In de communicatie over de komende waterschapsverkiezingen worden drie niveaus onderscheiden:
- Opkomst bevorderende communicatie vanuit het Rijk (over gezamenlijke verkiezingen van provincies
en waterschappen; breng uw stem uit).
Doel is de burger te mobiliseren een stem uit te brengen. Een multimediale Postbus 51-actie (TV,
radio, social media, print) kondigt aan dat er verkiezingen zijn. Uitgangspunt voor de waterschappen is
dat het Rijk dit deel bekostigt. Om dit deel inhoudelijk voor te bereiden wordt (landelijk) nauwe
afstemming gezocht met de provincies, om elkaar niet in de weg te zitten en het voor de burger helder
te houden.
- Gezamenlijke overkoepelende hoofdboodschappen van alle waterschappen (met de over te brengen
‘niet letterlijke’ boodschap ‘er valt wat te kiezen’).
De kern moet zijn in alle uitingen van het waterschap en van de partijen / kandidaten bij de burger
duidelijk te maken welke taken het waterschap heeft en welke keuzes waterschapsbestuurders daarin
maken.
Er zullen landelijk geen grote communicatiebudgetten vrij gemaakt worden voor een landelijke
campagne vanuit de waterschappen gezamenlijk.
- Individuele waterschappen geven regionale inhoud en kleur
Waterschappen voeren hun eigen campagne en geven kleur en inhoud aan voor de verkiezingen
geschikte ‘globale’ thema’s. Dit ondersteunt de aandacht voor profilering van partijen en kandidaten.
De burgers worden het meest aangesproken door specifieke thema’s uit de eigen leefomgeving. Als
zij inzicht krijgen in de keuzes en dilemma’s in het regionale waterbeheer waarmee
waterschapsbestuurders te maken krijgen, wordt duidelijk dat de stem van de kiezer er toe doet. Het
advies aan partijen en kandidaten is dan ook keuzes scherp te profileren: Waar sta je voor? Welke
keuzes maak je? Met welke thema’s profileer je je?
De regionale communicatie dient aan te sluiten bij de landelijke communicatieactiviteiten. Gedacht kan
worden aan:
- een verkiezingszin (op mail en brieven);
- aandacht in de waterschapsbijsluiter (afhankelijk van de planning van GBLT);
- startbijeenkomst;
- radio en televisiespots;
- advertenties;
- facebookpagina;
- trafficborden;
- lijnbussenreclame;
- wedstrijd met de krant;
- twitter;
- website;
- verkiezingskrant krant;
- kandidatenexcursie;
- stickeren voertuigen;
- speciale vlaggen;
- faciliterende rol bij stemwijzer.
Momenteel vinden er gesprekken plaats over samenwerking met de provincie Overijssel en de in
Overijssel liggende waterschappen over gezamenlijke communicatie. Op dit moment kan nog niet worden
beslist over de in te zetten communicatiemiddelen. Bovendien is onduidelijk of er samen met de
provincies een stemhulp kan worden ingezet. Deze gesprekken zullen ook met de provincie Drenthe
worden gevoerd.
In de begroting is een bedrag van € 400.000,00 opgenomen voor de waterschapsverkiezingen. Hiervan
moet een bijdrage aan de gemeente worden betaald voor het organiseren van de verkiezingen. Op dit
moment wordt uitgegaan van een bedrag van €1,86 per kiezer. Voor Reest en Wieden zou dit uitkomen
op een bedrag van circa € 320.000,00. Definitieve vaststelling van de hoogte van de bijdrage heeft echter
nog niet plaatsgevonden. Daarmee is dit een onzeker gegeven.
Pagina 6 van 6
Nummer: WM/MBZ/NdL/8191
Een interne onzekerheid is het al dan niet doorgaan van de fusie met Groot Salland. Bij de komende
verkiezingen wordt zowel voor Groot Salland als Reest en Wieden een bestuur gekozen c.q. benoemd.
Wanneer wordt besloten tot een fusie, dan worden deze besturen op een bepaald moment
samengevoegd op basis van de uitslag van de verkiezingen. Dit betekent dat op dat moment een groot
deel van de gekozen bestuursleden niet in het bestuur terugkomt. Dit vooruitzicht kan negatieve invloed
hebben op de kandidaatstelling en de verkiezingsopkomst. Het bemoeilijkt ook de communicatie, met
name in de periode waarin nog geen definitief besluit is genomen. In de eerste plaats moet daarom helder
worden gecommuniceerd richting partijen, kandidaten en kiezers over de mogelijke scenario’s en moet
communicatie met waterschap Groot Salland worden afgestemd.
Het organiseren van eigen communicatie-activiteiten over de verkiezingen voor het bestuur van Reest en
Wieden is erg belangrijk. Temeer omdat er landelijk geen campagne komt. Het waterschap moet dus zelf
flink de aandacht vestigen op de waterschapverkiezingen in eigen gebied. Dit zal vooral ook door de
partijen en kandidaten moet plaatsvinden.
Ten behoeve van de verkiezingen van 2008 had het waterschap voor decentrale communicatieactiviteiten
een bedrag van geraamd van € 70.000,00. Van dit geraamde bedrag is uiteindelijk € 16.000,00 niet
besteed door besparingen op verplichte advertenties. Destijds is bovendien gekozen voor een
verkiezingskrant die geheel werd gefinancierd door reclameopbrengsten. Onduidelijk is of dit voor de
komende verkiezingen weer mogelijk zal zijn. Voorgesteld wordt om voor decentrale
communicatieactiviteiten ten behoeve van de verkiezingen in 2015 € 63.000,00 te ramen. Dit bedrag
vormt het verschil tussen de begrote € 400.000,00 en € 337.000,00 (zijnde de betaling aan de gemeente
en de afdracht aan de Unie van Waterschappen) Een communicatieplan wordt in de zomer van 2014 aan
het Dagelijks Bestuur ter vaststelling voorgelegd. Het bestuur zal dan keuzes moeten maken in de
mogelijke in te zetten communicatiemiddelen.
ICT
Het waterschap hoeft geen verkiezingsbestanden (bestanden met stemgerechtigden) op te bouwen of
stempassen te drukken. Dit is een taak van de gemeenten in het gebied van Reest en Wieden. Het
waterschap is wel verantwoordelijk voor de aanlevering van de waterschapsgrenzen aan de gemeenten
die in verschillende waterschappen vallen. Hiervoor wordt een landelijke methodiek ontwikkeld. Voor een
foutloos verkiezingsproces is het cruciaal dat de juiste personen de juiste stempas krijgen toegestuurd.
Een juiste aanlevering en verwerking van de waterschapsgrenzen is daarvoor de basis. Vanuit het
waterschap Reest en Wieden wordt nadrukkelijk de vinger aan de pols gehouden ten aanzien van dit
proces.

Download Report