beleggers en woningcorporaties een perfect match?

BELEGGERS EN WONINGCORPORATIES
EEN PERFECT MATCH?
21 mei 2014
Thomas Heijdendael
NEDERLANDSE WONINGMARKT IN EUROPEES
PERSPECTIEF
− Initiatief van acht institutionele
woningbeleggers en de IVBN
− Doel om Nederlandse woningmarkt
internationaal onder de aandacht
te brengen
− Vergelijking met andere
ontwikkelde woningbeleggingsmarkten in Europa
− Goede timing!
1
PERFORMANCE NEDERLANDSE WONINGBELEGGINGEN
GOED
− Goed rendement-risico profiel
RENDEMENT WONINGBELEGGINGEN
− Ook in crisisjaren slechts één keer
negatief totaal rendement
− Zeer stabiel direct rendement
− Lage correlatie met andere assets
2012
− Woningbelegging biedt beste
inflatiebescherming van alle assets
Bron: IPD (2013)
2
PRICING NEDERLANDSE WONINGEN STERK VERBETERD
− Sterke daling woningprijzen sinds
2008
PRIJS - EN HUURNIVEAU WONINGMARKT
350
300
− Huren stijgen sterk door inkomensafhankelijke huurverhoging
250
200
150
− Pricing Nederlandse woningmarkt
veel gunstiger dan voorheen
100
50
1975
1985
1995
2005
2013
Bron: CBS (2013)
3
PRICING VERSCHILLEND IN EUROPESE LANDEN
HOUSE PRICE / RENT RATIO (1975-2013)
France
175
Germany
175
150
150
150
125
125
125
100
100
100
75
75
75
50
50
50
1975
1985
1995
2005
2013
Switzerland
175
1975
175
1985
1995
2005
2013
The Netherlands
1975
175
150
150
150
125
125
125
100
100
100
75
75
75
50
50
50
1975
1985
1995
2005
2013
1975
1985
1995
2005
Sweden
175
2013
1975
1985
1995
2005
2013
United Kingdom
1985
1995
2005
2013
Bron: The Economist (2013)
4
DREIGEND WONINGTEKORT LEGT EEN BODEM ONDER
HUIZENPRIJZEN
− Aantal huishoudens blijft stijgen tot
in ieder geval 2040
NIEUWBOUWWONINGEN EN
BOUWVERGUNNINGEN
− Totale bouwstop dreigt op basis van
uitgegeven bouwvergunningen
− Dreigend woningtekort goed
nieuws voor beleggers en
woningcorporaties
2013
Bron: CBS (2013)
5
REGIONALE VERSCHILLEN ZIJN GROOT, KEN DE FUNDAMENTALS!
− Huishoudensontwikkeling gefocust
op stedelijke gebieden
HUISHOUDENSONTWIKKELING (2012 – 2030)
− Stijging vrijwel geheel toe te
rekenen aan alleenstaande
ouderen
− Ken de fundamentals om kansen
inzichtelijk te maken
daling > 500
daling < 500
stijging 0 - 200
stijging 200 - 500
stijging > 500
Bron: ABF Research (2014)
6
OVERHEID MOBILISEERT ONZE GROTE SPAARTEGOEDEN
− Grote spaartegoeden zitten bij de
oudere generaties
BALANS NEDERLANDSE HUISHOUDENS
(2011)
− Jaarlijkse schenkingen en eenmalige
belastingvrije schenking aan kinderen
voor aankoop woning of aflossing
hypotheek
− Overheid zoekt actief naar
mogelijkheden om pensioenen in te
zetten op de woningmarkt
Bron: CBS (2012, 2013)
7
NEDERLANDSE WONINGMARKT KOMT IN BEELD VAN
BUITENLANDSE BELEGGERS
8
WONINGCORPORATIES GEDWONGEN TOT VERKOPEN
− Woningcorporaties moeten focus
leggen op sociale huur
− Splitsing tussen commerciële en
sociale taakstelling
− Verhuurderheffing drukt op
ambities corporatiesector
− Druk om woningen te verkopen
“Corporaties kunnen eigen bezit verkopen om de
verhuurderheffing te compenseren.“
9
GEZICHTSVELD WONINGCORPORATIES VERGROTEN
− Vernieuwing en verduurzaming van
het bestaande bezit is ook
aantrekkelijk
− Leren van anderen om nog
efficiënter te functioneren
− Juridische splitsing biedt ook
kansen
10
NOG MAAR MONDJESMAAT TRANSACTIES TUSSEN
WONINGCORPORATIES EN BELEGGERS
11
GENERALISTISCH BEELD VAN CORPORATIEBEZIT:
‘ONVOLDOENDE’ VOOR BELEGGER
12
PENSIOENFONDSEN MOETEN ZICH OPENSTELLEN EN BLIK
VERWIJDEN
− Pensioenfondsen steeds verder los
van nationale context
− Pensioenfondsen prefereren
continuïteit over innovatie
− Grote kansen in corporatiebezit
− stabiele inkomsten
− ruimte voor verbetering
− grote volumes aanwezig
− ‘Creating shared value’
13
MOGELIJKHEDEN VOOR SAMENWERKING
WONINGCORPORATIES EN BELEGGERS
− Verkopen bezit aan beleggers
− Fondsvorming
− Hybride samenwerking
− Verruimt de blik
− Stimuleert innovatie
14
NS HEEFT HAAR VASTGOED ONDERGEBRACHT IN EEN FONDS
− NS heeft vastgoed in fonds
ondergebracht, huidige NS Stations
− Institutionele beleggers
participeren voor 49% in fonds
− Het aantal winkels op de (grote)
stations is fors toegenomen
− Stationsexploitatie op dit moment
de activiteit waar NS het meeste
geld mee verdient
15
DUITS WONINGFONDS RECENT NAAR DE BEURS
− Deutsche Annington heeft in 2001
64.000 woningen aangekocht van
Federal Rail
− In 2005 aankoop 180.000 woningen
van Viterra (Energiemaatschappij)
− Uitpondstrategie, sinds start al
40.000 woningen verkocht
− In 2013 naar de beurs
16
VRAGEN?