Juli 2014 – Zorgdatabase financieel benchmarken in

MONTESQUIEU
PUBLICATIE
Juli 2014
Door: Montesquieu— sectorteam Zorg
Zorgdatabase: financiële benchmark
in Cure en Care
In een zorglandschap waar men
als gevolg van overheidsmatregelen door de bomen het bos niet
meer ziet, is het verkrijgen van
financiering moeilijker dan ooit.
Banken zijn door de toegenomen
onzekerheid terughoudend met
het verstrekken van leningen,
terwijl alternatieve financiers
zich vooralsnog niet in ruime
getale lijken aan te dienen. Een
goed onderbouwde business case
is dus noodzakelijk om voor
financiering in aanmerking te
komen.
Als onafhankelijk adviseur van
een groot aantal ziekenhuizen en
AWBZ instellingen heeft Montesquieu veel kennis en ervaring
opgedaan in de zorgsector. Bij
financierings- en fusietrajecten is
Montesquieu een waardevolle
partner gebleken.
Om een extra toegevoegde waarde te leveren, is besloten om een
zorgdatabase te ontwikkelen.
In dit artikel zal nader worden
ingegaan op de inhoud en functionaliteit van de zorgdatabase.
© Copyright Montesquieu
Inhoud
De zorgdatabase bevat de financiele
jaarcijfers van 2010, 2011 en 2012
uit de gepubliceerde jaarrekeningen
van de 350 grootste zorginstellingen in Nederland. Het jaar 2013 is
nog niet (volledig) toegevoegd,
aangezien ziekenhuizen en GGZ
instellingen nog geen goedkeurende
controleverklaringen
hebben
gekregen van accountants.
De instellingen in de database zijn
afkomstig uit alle sectoren in de
zorgsector. In de Cure sector wordt
onderscheid gemaakt tussen de
subsectoren academische ziekenhuizen,
STZ-ziekenhuizen
en
algemene ziekenhuizen. In de sector
Care worden GGZ instellingen,
instellingen voor gehandicaptenzorg en instellingen voor verpleging,
verzorging en thuiszorg onderscheiden. Tot slot wordt onderscheid
gemaakt tussen instellingen die
zowel Cure als Care activiteiten
uitvoeren.
Kengetallen
De jaarcijfers worden gebruikt als
input voor het berekenen van vele
financiele kengetallen met betrekking tot onder andere de solvabiliteit, rentabiliteit en liquiditeit. Deze
kengetallen ontlenen hun relevantie
aan het feit dat ze gebruikt worden
door kredietverstrekkers ter beoordeling van de kredietwaardigheid
van een potentiele kredietnemer. In
totaal zijn dertien verschillende
kengetallen in de database opgenomen.
Als indicatoren van de solvabiliteit
wordt gebruik gemaakt van de
balansratio1 en de omzetratio2. De
rentabiliteit wordt in kaart gebracht
middels de ROIC3, EBITDA marge4,
kapitaallastenratio5 en de winstmarge6. De liquiditeit wordt gemeten
middels de current ratio7, DSCR8,
ICR9 en debt/EBITDA10.
Naast deze indicatoren zijn nog
enkele ratio’s vastgesteld die van
toegevoegde waarde kunnen zijn. Zo
geeft de personeelskostenratio11
inzicht in de productiviteit van een
KIJK REGELMATIG
OP ONZE
WEBSITE VOOR
MEER NIEUWS
1
PUBLICATIE
Juli 2014
zorginstelling. Verder is een ratio
ontwikkeld die het aandeel van nietzorggerelateerde activiteiten van
een zorginstelling in kaart brengt12.
Deze kengetallen hebben de laatste
jaren aan relevantie gewonnen, want
door de transitie van budgettering
naar prestatiebekostiging in de
zorgsector worden zorginstellingen
steeds meer beoordeeld als bedrijven in plaats van semipublieke
instellingen.
Benchmarking
Door een meerjarige analyse te
maken van de financiele kengetallen
van een zorginstelling, kan inzicht
worden verkregen in de mutaties die
zich in deze kengetallen hebben
voorgedaan in een bepaalde periode.
De database maakt het mogelijk om
een zorginstelling te benchmarken
met andere instellingen. Ook kunnen
de prestaties van de instelling
worden vergeleken met sectoren en
subsectoren, om zo in kaart te
brengen of de zorginstelling boven of
beneden het gemiddelde presteert.
In de database zijn tevens de minimale normen opgenomen die, op
basis van onze ervaring, door
kredietverleners worden gehanteerd
ten aanzien van de solvabiliteit,
rentabiliteit en liquiditeit. Dit biedt
de mogelijkheid te verkennen of een
zorginstelling, sector of subsector in
de uitgangssituatie voldoet aan deze
eisen.
Mogelijkheden
De zorgdatabase is een instrument
ter beoordeling van de slagingskans
van een financieringsaanvraag. Met
© Copyright Montesquieu
deze benchmark als onderdeel van
een financierbaarheidstoets kan
namelijk inzichtelijk worden gemaakt of de zorginstelling in kwestie
aan de door de financier gestelde
kredieteisen kan voldoen.
Daarnaast kan de database gebruikt
worden om een extra dimensie toe te
voegen aan een financieringsaanvraag. Wanneer kan worden aangetoond dat een zorginstelling bovengemiddeld presteert met betrekking
tot de financiele kengetallen, geeft
dit een positief beeld voor de kredietverstrekker en verhoogt dit de
kans op het rondkrijgen van de
financiering.
Voor het management van een
zorginstelling kan de database ook
van waarde zijn. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om te achterhalen
hoe de prestaties zijn ten opzichte
van collega-instellingen. Verder zijn
de financiele kengetallen goede
prestatie-indicatoren om een helder
beeld te krijgen van de belangrijkste
financiele data. Ze bieden een
zorginstelling een beter inzicht in de
sterke punten en verbeterpunten
van de organisatie en kunnen een
goede bron zijn om het beleid af te
stemmen op realistische doelen,
gebaseerd op de prestaties van de
(sub)sector waar de zorginstelling
actief is.
Conclusie
In deze turbulente tijden in de
zorgsector is het voor een financier
belangrijk om te zien dat een zorginstelling goed heeft nagedacht over de
financiele aspecten van haar business case. Het advies van een onaf-
hankelijke, positief kritische adviseur en een realistisch beeld van de
zorginstelling ten opzichte van haar
sector kan dan van doorslaggevend
belang zijn om een financieringsaanvraag succesvol te doorlopen.
Voetnoten
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Eigen vermogen/totaal vermogen
Eigen vermogen/netto-omzet
Return On Invested Capital: EBIT/
(eigen vermogen + net debt)
EBITDA/netto-omzet
(Rentelasten + afschrijvingskosten)/
netto-omzet
Nettoresultaat/netto-omzet
Vlottende activa/kortlopende
passiva
Debt Service Coverage Ratio:
operationele kasstroom/(rentelasten
+ aflossingen)
Interest Coverage Ratio: EBIT/
rentelasten
Rentedragend vreemd vermogen/
operationele kasstroom
Personeelskosten/netto-omzet
Zorgaandeel omzet/netto-omzet
Disclaimer: de zorgdatabase is in staat
zorginstellingen
te
benchmarken
op
financiele kengetallen. Het betreft hier enkel
financials, dus biedt een goede uitkomst geen
garantie op een succesvolle financieringsaanvraag. Bij het aantrekken van financiering
zijn de kwalitatieve aspecten van een
businesscase vaak van doorslaggevend
belang.
MONTESQUIEU
Bezoekadres:
Buitenplaats Vaeshartelt
Weert 11
6222 PG Maastricht
Postadres:
Postbus 414
6200 AK Maastricht
Tel: 043 - 325 50 50
[email protected]
2