SEN KMEN A CNV V T E M UIT EROP INA 27! G ZIE PA >> Ter Zake Met je baas praten over geld. Zonder gedoe. >> Ook een vak De detectives van de melkweg >> Breeduit Vakantiegeld: wat doe jij ermee? Vakmensen nummer 2 | mei 2014 inhoud 05 06 10 15 De vrijwilliger Ter zake CNV Mix Vakvaders & moeders “Iedereen lid!”, vindt Marjo Stel, je ontdekt dat eigenlijk al Onder meer: Werkloze des Va- De vader van Tim van Randeraad van Mourik. Een vakbond is er een tijdje niet meer is nagedacht derlands Jan van der Veen heeft (9) timmert als professie maar helemaal voor jou. Er is geen over je salaris. Natascha liet weer een baan! Leden feliciteren kan ook bijenkasten timmeren probleem dat niet in redelijkheid alles eens narekenen door de hem. Lees ook over studeren met voor zijn hobby als imker. is op te lossen. vakbond. Gelukkig maar. korting bij Studieplan. COLOFON Vak M is het ledenmagazine van CNV Vakmensen. Tiberdreef 4 / 3561 GG Utrecht | Postbus 2525 / 3500 GM Utrecht | T 030 75 11 007 | e-mail redactie [email protected] | website www.cnvvakmensen.nl Eindredactie Mireille Struik | Redactie Miriam de Rooij / Kees de Vos / Anouk Zwager Grafische vormgeving Robert-Paul van Hardeveld / Bernadine de Mooij Beeldredactie Bernadine de Mooij | Grafische verzorging Senefelder Misset, Doetinchem Advertentie-acquisitie PSH Media Sales / Martijn Penning: [email protected] / 0314 355 831 ISSN 2212-9812 | © mei 2014 > fotografie voorpagina Fotobureau Hoge Noorden 18 30 Ook een vak Door alle leeftijden Op bezoek bij een topfabriek Iedereen geniet vakantiegeld, van jong tot oud. Een spaarvorm, ooit in melkzaken. Een branche bedacht om te zorgen dát de werknemer een broodnodige rustpe- waar jong talent nodig is, want riode in het jaar nam. Nog altijd blijkt het ook een prettig appeltje gecondenseerde melk loopt erg voor de dorst. In welke levensfase je ook bent. lekker... en verder... Vaktaal ......................................................................... 04 Op weg ......................................................................... 12 Sectorzaken ................................................................ 16 Signalen ...................................................................... 23 Bond in de buurt .......................................................... 28 Puzzel .......................................................................... 34 Contributie & diensten ................................................ 35 vaktaal hoe heb jij dat geregeld Een droom werd werk de voorzitter In december was Jaap Wijkstra (51) nog manager bij Aldel in Delfzijl. Krap een half jaar later zet hij samen met zijn vrouw Kris Wijkstra (46) een zorgboerderij op poten. De eerste bijzondere kinderen vonden er inmiddels een plekje. “Toen Aldel failliet ging, waren we geschokt. Maar als een raam dichtgaat, gaat Vakantiegeld een deur open: hadden we niet al jaren een droom waarvan we nu werk kunnen maken?” In diezelfde week ondekte het echtpaar de oproep van de metaaltechniekcampagne ‘Alles draait om JIJ’: waarin je met je goede voornemen kans maakt op Ik weet het nog goed, mijn eerste vakantiegeld. vijfhonderd euro. Kris en Jaap lieten weten dat zij zich dolgraag bijscholen om een Het was mei 1976. We waren in januari van dat zorgboerderij op te zetten. En ze wonnen. Samen met loopbaanconsulente Karin jaar getrouwd. Mijn vrouw Ineke was 19 jaar Korsten verfijnden ze de plannen. Er kwam een boekhoudprogramma en een mooie en ze werkte voor ongeveer 1.200 gulden bruto website. Kris: “Karin denkt met ons mee en stelt vragen. We bleken bijvoorbeeld de per maand in wat toen nog een bejaardenhuis mkb-cursus niet echt nodig te hebben, andere dingen juist weer wel. De prijsvraag heette. Ik was 22 en toen we trouwden was ik net twee weken uit militaire dienst. Ik ging als schoolmeester op een lagere school in Brabant aan de slag voor een salaris van zo’n tweedui- Teleurgesteld in de politiek, ontroerd door spontane aandacht. zend gulden. Ons huis zag er van buiten netjes uit maar we konden alleen de kamer, de keuken en leverde veel publiciteit op en dat is fijn. Inmiddels is een actie gestart via green- onze eigen slaapkamer inrichten. Op de andere crowd.nl om de boerderij te verduurzamen. “Terwijl de politiek Groningen in de slaapkamers hing vitrage voor de ramen zodat je steek laat met dagelijkse faillissementen en de aardbevingen, ontroert het ons aan van buitenaf de kale kamers en vloeren niet zag. de andere kant dat we zoveel spontane steun krijgen van mensen en organisaties Ons vakantiegeld was heel welkom... Oók voor om onze droom te realiseren. Dat geeft vertrouwen in de wereld.” aflossing van mijn studieschuld, duizend gulden per jaar, tien jaar lang. De plannen van Kris en Jaap Wijkstra volgen? Kijk op de websites: Vakantie was voor ons de eerste jaren gewoon vakm.nu/allesdraaitomjij, zorgboerderij-maarhoeve.nl en greencrowd.nl. thuis in de tuin, zwemmen in de Maas, een dagje op bezoek bij mijn schoonmoeder of een dagje naar De Efteling. En altijd gaven we ook geld uit aan bijvoorbeeld onderhoud van ons oude huis. En zo is het gebleven. Ook nadat we kamperen in Newe ook doen, er is nog steeds wat te onderhouden aan het huis of de kinderen hebben wat nodig. Gelukkig kan dat met hulp van vakantiegeld. Arend van Wijngaarden voorzitter CNV Vakmensen Lees hoe anderen met hun vakantiegeld omgaan vanaf pagina 30. 4 VAK M | mei 2014 > fotografie Ronny Benjamins derland verruilden voor buitenlandvakanties. Wat > fotografie Serah van Bilsen-Nijenhuis net binnen de vrijwilliger De weerbare werknemer ”Vanaf het moment dat ik begon met werken, zie ik mensen die bang zijn voor hun werkgever. Dat herken ik niet. Van jongs af aan weet ik: als je netjes en beleefd blijft, is bijna alles in het redelijke op te lossen.” Marjo van Maurik (55) is voorzitter van de vakgroep metaaltechniek. Met een enorm hart voor techniek én voor de weerbare werknemer. En je kunt wel van alles vinden, maar als je iets wilt bereiken, moet je het gewoon doen.” En voor Marjo is dat behalve zwembaden ontwerpen en installeren, samenwerken in de vakgroep. Bijvoorbeeld de cao-commissie adviseren, de bondsraad, werken aan ledengroei (“ik vind dat alle werknemers lid horen te zijn van een vakbond”) en jongeren enthousiast maken voor de techniek. < Marjo besteedt gemiddeld vier tot vijf uur per week aan haar vrijwilligerswerk voor CNV Vakmensen. Zo snel al hulp “Het leek niet goed te gaan met het taxibedrijf maar ik had geen idee de bond zo snel nodig te hebben!” Dennis van Wandelen (24) werkte fulltime op een nul-urencontract. Hij dreigde veel geld mis te > fotografie Lenie Musters lopen na het onverwachte faillissement. “Omdat ik nog maar kort lid ben, kon ik alleen gratis telefonisch advies van juristen krijgen. Maar zij hielpen uitstekend. Daardoor wist ik wat ik moest doen om te krijgen waarop ik recht had.” Inmiddels is Den- > fotografie Jan Poortman nis weer aan de slag. Voorlopig weer als taxichauffeur. < bestemming bereikt? Als je goed ruikt, ruik je het nog Peli wrijfwas, Erdal schoencrème en Prodent tandpasta. Op de plek waar deze producten vroeger werden gemaakt, groeit nu het stadsdeel, ‘De Nieuwe Stad’. Het industriële fabrieksterrein in het Amersfoortse Oliemolenkwartier transformeert tot een innovatieve microstad. Waar mensen van allerlei pluimage Theaterkoor Voice Box maakte ‘Over werk’ speciaal voor in de voormalige productiehal. Te zien op zaterdag 14 juni. Over passie, kwetsbaarheid en dromen van werkers. Verrassend én vervreemdend. Benieuwd? Win 5 x 2 vrijkaarten! Mail: [email protected] verbindingen maken tussen werken, wonen, kunst, duurzame producten en vakmanschap. Zoals de voorstelling ‘Over Werk’ van theaterkoor Voice Box in juni. Als je goed ruikt, ruik je de schoencrème en de tandpasta nog... www.vakm.nu/nieuwestad < VAK M | mei 2014 5 ter zake kwestie: te weinig salaris Natascha heeft leuk werk als kapster. Maar ze vraagt zich wel eens af waarom ze zo weinig verdient. Klopt haar salaris eigenlijk wel? Ze laat het voor de zekerheid toch maar eens narekenen - en daar heeft ze geen spijt van. En timmerman Gerard Reinaard ontvangt twaalf jaar na het faillissementt n van zijn oude werkgever via de bond een ‘cadeautje’ van ruim 4.000 euro. Lees pagina 9. 6 VAK M | mei 2014 Loonstrookje klopt niet We zijn er gelukkig goed uitgekomen “Het is niet zo makkelijk hoor, met je baas praten over geld. Zeker niet als je elkaar goed kent en al zo lang met elkaar werkt.” De 29-jarige Natascha werkt sinds 2008 bij De boekhouder komt binnen een paar een kapsalon. “Bij mijn aanstelling hebben dagen met een berekening. Natascha blijkt we eigenlijk niet veel aandacht besteed aan inderdaad nog geld tegoed te hebben. “Het het contract. Ik gaf m’n laatste loonstrook- was een fors bedrag, maar minder dan je aan de werkgever, en dat bedrag kreeg mijn vader had berekend. Daar zat ik wel ik ook.” een beetje mee.” De jaren tikken voorbij, aan het salaris ver- Narekenen andert weinig. “Ik dacht soms: het is leuk Opvallend genoeg denkt ze er dan niet werk, maar wel jammer dat het zo slecht meteen aan om de vakbond in te schake- betaalt. Ik kaartte het weleens aan bij mijn len. “Nee, gek eigenlijk, het kwam niet in baas hoor, een jaar of vier geleden, maar me op. Terwijl ik al vanaf m’n negentiende de zaak zat toen in een moeilijke tijd, een lid ben, m’n pasje zit altijd in mijn porte- salarisverhoging zat er niet in.” monnee. Het was mijn baas die op een ge- Ze laat het er maar bij zitten. Totdat ze geven moment tegen me zei: ‘Jij bent toch een paar maanden geleden - met het oog lid van de vakbond? Waarom laat je het dan op een verhuizing - aandacht heeft voor haar financiele plaatje. “Mijn vader is nogal een puzzelaar, hij zocht _______ Maar je bent toch lid van de vakbond? _______ niet eens door hen narekenen?’ Dat heb ik toen gedaan. Ik had gelukkig alle loonstrookjes bewaard.” het helemaal uit, met het cao-boekje Marianne Keur- erbij. En hij ontdekte dat ik echt veel te horst, die voor CNV Vakmensen veel loon- weinig verdiende. Ik werd bijvoorbeeld na berekeningen uitvoert, krijgt alle papieren al die jaren nog steeds betaald als een be- op haar bureau. “We kwamen ruim twee- ginnende haarstylist, ik was nooit een stap duizend euro hoger uit dan de berekening omhoog gegaan. Ook de uren klopten niet. van de boekhouder. Hij ging bijvoorbeeld Toen ben ik naar m’n werkgever gegaan. uit van een werkweek van 32,5 uur, terwijl Ze liet het meteen uitzoeken door haar Natascha 33 uur werkt. Je denkt misschien boekhouder.” ‘wat maakt dat halve uur nou uit?’, maar Lees verder > VAK M | mei 2014 7 ter zake > over een periode van bijna zeven jaar tikt even geduurd, maar we zijn er allebei goed dat behoorlijk aan. En zo visten we nog wat uitgekomen. We verwijten elkaar niets.” punten eruit. De boekhouder had bijvoor- Marianne is positief over de werkgever: beeld ook onterecht de vakbondscontribu- “Dit is een goed voorbeeld van hoe het ook Bewaar belangrijke papieren, zoals je tie ingehouden op haar salaris.” kan. Een gesprek over je salaris hoeft niet contract, urenlijsten en loonstrookjes. Tip altijd te eindigen in een conflict of rechts- Ze kunnen later bij een loonbereke- Geen verwijten zaak. Vaak is het ook gewoon een kwestie ning goed van pas komen. Met de berekening van CNV Vakmensen van nalatigheid of onwetendheid. Gelukkig gaat Natascha naar haar werkgever. “Ze is er dan een vakbond om het allemaal heeft er geen moment moeilijk over ge- eens na te rekenen.” daan, ze wilde dat ik kreeg waar ik recht op Looncontrole had. Het is achteraf ook gewoon laksigheid Natascha weet intussen wel raad met de geweest, van ons allebei. We hebben het meevaller. “Ik heb er een leuk, klein au- nu meteen rechtgezet. Het geld krijg ik in tootje van gekocht. En ik ga zeker ook even Ben je er niet zeker van of je salaris drie gedeelten overgemaakt. Ik heb ook lekker op vakantie!” klopt? Laat het dan eens narekenen een nieuw contract gekregen, met de func- door een van onze specialisten. tienaam topstylist. Alles klopt nu. Het heeft Meld je aan voor een looncontrole via: www.vakm.nu/looncontrole. Natascha: “Het is ook gewoon laksigheid geweest, van ons allebei.” < 8 VAK M | mei 2014 > Onverwachte meevaller, na twaalf jaar door Kees de Vos > fotografie Dirk Hol, Evert Doorn nagedacht over de meevaller. “Over een paar maanden word ik opa, voor het eerst. Dus de kinderkamer lijkt me een leuke bestemming. En een spaarrekening, voor later.” Gestopt “Dat was een leuk telefoontje van de vakbond, ik had het nooit meer verwacht!” Twaalf jaar na het faillissement van het Zwijndrechtse bouwbedrijf Breur krijgt timmerman Gerard Reinaard nog een ‘cadeautje’ van ruim vierduizend euro. Na het faillissement van Breur kon hij vrij snel ergens anders een baan vinden, bij een bouwbedrijf in Hardinxveld-Giessendam. Sinds een paar maanden is Gerard met de vut. “Ik heb al die jaren, vanaf m’n zestiende, met dezelfde collega samenge- Het telefoontje krijgt hij van Corry van den het bijna niet geloven. Goed dat het CNV werkt. Eerst bij Breur, later bij het andere Hil, die bij CNV Vakmensen de vordering indertijd die vordering heeft ingediend!” bedrijf. We zijn ook tegelijk gestopt. Buiten afhandelt uit het faillissement van Breur. Zijn broer werkte toen ook bij Breur, als het werk zagen we elkaar niet, maar op “We hebben indertijd een vordering inge- uitvoerder. “Hij kreeg nog ruim elfduizend het werk konden we lezen en schrijven met diend bij de curator. Het ging om achter- euro, hij heeft meteen maar een vakantie- elkaar. Best uniek eigenlijk.” stallig loon, atv-dagen, vakantierechten en reisje geboekt.” Zelf heeft Gerard ook al seniorendagen. Tegen onze leden zeggen we er altijd meteen bij dat ze daar niet te veel van moeten verwachten. Bij een faillissement gaan er zoveel andere schuldeisers voor, dat er bijna nooit geld overblijft voor de werknemers. Maar dit keer kwam er na al die jaren toch nog een positief bericht van de curator. Voor vijf van onze leden in totaal meer dan 27.000 euro.” Kinderkamer De afwikkeling van een faillissement kost vaak de nodige tijd, maar dit was een uitzonderlijk geval. Er waren zoveel vennootschappen meegesleept in het faillissement, dat de curator met een groot aantal partijen en schuldeisers te maken had. Geen wonder dat Gerard geen moment meer heeft gedacht aan een nabetaling. “Echt een verrassing, ik had er nooit meer op gerekend. Naar mijn gevoel waren we als werknemers ook niks tekortgekomen. Toen het CNV belde dat ik nog geld zou krijgen, dacht ik dat het misschien om een paar honderd euro zou gaan. Maar het bleek om veel meer te gaan, ruim vierduizend euro. Ik kon VAK M | mei 2014 9 cnv mix Nieuwe bestuursleden Bij deze editie van VakM vind je een speciale bijlage van CNV Vakmensen. Daarop staan de namen van de voorgedragen leden voor de besturen van de vakgroepen en van de platforms van onze vakbond. Bedoeling is dat de besturen nog voor de zomer in de nieuwe samenstellingen bijeenkomen en de leden worden benoemd. Na de zomer kiezen alle besturen een afgevaardigde naar de bondsraad, het hoogste inspraakorgaan van Congres 2014 Onderhoudend, pittig en vernieuwend. Op 12 april organiseerde CNV Vakmensen CNV Vakmensen. in de Rotterdamse Van Nelle Ontwerpfabriek het vierjaarlijkse congres. Met Erben Wennemars, de zandtovenaar, de presentatie van het nieuwe visieprogramma en een stevig forum. Vlnr: Maxime Verhagen, Emile www.vakm.nu/verkiezingen Roemer, Harry van de Kraats, Arend van Wijngaarden, Steven van Weyenberg en Wiebe Draijer. > Voor foto’s, filmpjes en het visieprogramma: www.vakm.nu/terugblikcongres Lees meer over… op een WW- of ZW-uitkering. Als je twee 3>> Ik ben ziek en de bedrijfsarts wil dat jaar ziek bent, kan je werkgever je wel een ik ga werken, wat nu? CNV Vakmensen ontvangt dagelijks ontslagvoorstel doen. Ons advies is in alle Vraag dan een deskundigenoordeel aan bij tientallen vragen van werknemers gevallen contact op te nemen met CNV Info. het UWV. Als je namelijk niet aan de slag over hun arbeidssituatie en rechtspo- gaat, kan je werkgever je loon stopzetten. sitie. In deze rubriek is een aantal vragen 2>> Ik ga uit dienst, wat gebeurt er met mijn Indien het UWV vindt dat je niet ziek bent, kort beantwoord. tegoed aan vakantiedagen en vakantiegeld? is de loonstop terecht. Je zult dan weer Op het moment dat je uit dienst bent, dient je aan het werk moeten. Als het UWV vindt 1>> Ik ben ziek en nu wil mijn baas mij werkgever binnen één maand of periode de dat je ziek bent, is de loonstop onterecht ontslaan. Mag dat? eindafrekening op te stellen en te betalen. en kan CNV Vakmensen je helpen met het De hoofdregel is dat je werkgever je tijdens De eindafrekening vermeldt hoeveel vakan- opeisen van je loon. ziekte niet mag ontslaan. Sommige werkge- tiegeld je nog krijgt of zal terugbetalen. Dat vers bieden tijdens ziekte een zogenaamde geldt ook voor je vakantiedagen. Je betaalt beëindigingsovereenkomst aan. Wanneer je terug als je te veel vakantiedagen opnam of Uitvoerige antwoorden lees je op hiermee akkoord gaat heb je geen recht als je werkgever vakantiegeld vooruitbetaalt. www.vakm.nu/arbeidsinfo 10 VAK M | mei 2014 ‘Eindelijk echt vrij’ Extra ledenkorting op beroepsgerichte cursussen Na drie en half jaar heeft Jan van der Veen (58) eindelijk weer een baan. De felicitaties stroomden binnen. Tot 15 juli 2014 krijg jij als lid van ma Vooral omdat Jan vorig jaar nog door het radioprogramma CNV Vakmensen 15 procent korting ds’. Cappuccino was uitgeroepen tot ‘Werkloze des Vaderlands’. op alle opleidingen van Studieplan. Dat leverde hem veel publiciteit op, ook in VakM. Na het be- Dus: bovenop de tarieven en kortingen en richt op de site stroomden de felicitaties van collega-leden op de site van Studieplan. Voor nog van CNV Vakmensen binnen. Jan is aan de slag als chauf-- geen tweehonderd euro haal je zo je feur en medicijnbezorger. boekhoud-, kappers- of taxidiploma. Beste Jan, In je eigen tijd en tempo (…) Jij bewijst: ‘de ouderen kunnen het best wel!’ (…) Opleidingsinstituut Studieplan biedt meer dan 350 praktijkgerichte, Gert-Jan kwalitatief hoogwaardige cursussen tegen relatief lage prijzen. Alle opleidingen gaan via zelfstudie, dus in je eigen tijd en tempo, waar Jan gefeliciteerd met de nieuwe baan! en wanneer je wilt en kunt. Mooi initiatief van Studieplan want CNV Niets is heerlijker dan lekker op de weg te zijn en onder Vakmensen focust juist op jezelf blijven ontwikkelen en actief je de mensen te komen. (...) Adriaan eigen loopbaan plannen. Via Studieplan haal je officieel erkende diploma’s en certificaten voor beroepsopleidingen. Daarmee vergroot De aanhouder wint, van harte proficiat. Je hebt het je je loopbaanmogelijkheden. verdiend. Veel plezier! Toon Hoe werkt het? Wat een goed nieuws. Gefeliciteerd Jan! Heel veel succes. Schrijf je in via www.studieplan.nl/cnv. De extra korting wordt auto- Groetjes, Marjolein matisch berekend. Vragen over deze actie? Bel met CNV Info 030 75 11 007 of mail naar [email protected] Beste Jan, Wat fijn dat je een nieuwe baan hebt! Tips: Neem gezonde lunch mee voor onderweg. Laat je niet opjagen in het verkeer, het kan nogal hectisch zijn. Zeg na drie jaar niet altijd ‘Ja’ tegen je nieuwe baas; maar zeg dat je er op terugkomt. Lezersonderzoek VakM Lezersonde (...) Word altijd vrienden met de binnendienst en de mensen van IT. Ga tijdig naar bed. Groet, Danielle Aan alle led leden in ons online ledenpanel: Heel hartelij dank voor je deelname aan het hartelijk leze lezersonderzoek naar je waardering Jan, ik heb je een beetje gevolgd op Facebook. Heel bij- van VakM. De ruim duizend tips en zonder dit. Van harte gefeliciteerd en succes met je baan!! idee gaan we nauwkeurig lezen ideeën Gonnie in & inzetten om VakM verder te laten aan aansluiten op je interesse ! Wil je ook deelnemen aan het ledenpanel va CNV Vakmensen? Dat kan via van Beste Jan, (…) In mijn optiek ben jij de doorzetter des vaderlands. Geniet van je nieuwe status als werkende! Ellen w www.vakm.nu/ledenpanel Vele veilige kilometers toegewenst. Hartelijke groet, redactie VakM. Groet, Peter VAK M | mei 2014 11 op weg 12 VAK M | mei 2014 > door Barbara van Male > fotografie Ton Kastermans Fotografie De een is ontslagen, de ander zoekt een nieuwe weg op de arbeidsmarkt. In een loopbaan kan veel beweging zitten. Wat ontdek je allemaal, wat laat je los en wat brengt je verder? Vrouw op de bouw Een werkend leven begint met eerste keuzes, eerste stappen en eerste ervaringen. Lisette Berg studeert dit jaar af in Bouwkunde en gaat duidelijk haar eigen pad. “En ja, de bouwwereld is een mannenwereld, maar daar pas ik wel in.” Ze komt uit een familie waarin techniek op de bouw!’, en vooral Polen zijn verbaasd vanzelfsprekend aanwezig is. Haar broer als ze me op een bouwplaats zien. Maar doet infrastructuur, vader en oom werken het is een kwestie van jezelf zijn, met een in de bouw – en Lisette koos, ondanks een beetje stevigheid.” niet helemaal Dat je als vrouw passend vak- ook deze weg kunt kenpakket op de middelbare school, als vanzelf voor een studie bouwkunde. “Ik houd van rekenen Hoe los je tocht op, hoe voorkom je schimmel, hoe ga je geluid tegen … bouwfysica fascineert me en tekenen, ik inslaan, geeft ze graag door: door voorlichting te geven in drie havo >> Lisette Berg en vwo, wil Lisette 21 jaar | is student Bouwkunde | wordt...? meisjes enthousiast maken voor houd van monumenten en kunstgeschiede- techniek. “In ieder geval: ze laten zien hoe nis, en ik ben gefascineerd door alles wat afwisselend het is, dat techniek ook echt met menselijk gebruik van gebouwen te over mensen gaat, en dat je heus niet in Kijk, ik ben gefascineerd door bouwfysica. maken heeft.” een slobbertrui hoeft rond te lopen!” Hoe los je tocht op, hoe voorkom je schimmel, hoe ga je geluid tegen. Eigenlijk alles Jezelf zijn Studiereis naar China wat met menselijk gebruik van gebouwen De bouw is nog geen vanzelfsprekende Inmiddels heeft ze twee stages achter de te maken heeft. De andere kant is restau- wereld voor vrouwen. Juist dat trok Lisette rug, één als uitvoerder en werkvoorberei- ratie van oude gebouwen. Dan kan ik me aan. “Het past bij me om een heel andere der op een bouwplaats – ‘dan heb je met zo levendig voorstellen hoe mensen daar wereld dan een vrouwenwereld op te zoveel verschillende mensen te maken, geleefd, gewoond hebben – en dat verleden zoeken. Niet omdat ik een dwarsligger ben, bouwvakkers, de projectleider, de archi- kun je een beetje laten voortbestaan door integendeel, maar ik ben reuze nieuws- tect …’ – en één bij een ingenieursbureau restauratie.” gierig. En stiekem vind ik ’t met mannen met veel rekenwerk op kantoor. Nu is het Iets internationaals trekt haar ook, zeker wel makkelijker werken… een botsing nog een kwestie van afstuderen en werk- na de indrukwekkende studiereis naar of ruzie duurt bijvoorbeeld niet weken. ervaring opdoen. Natuurlijk hoor je wel eens ‘oooeee vrouw “Welke kant op, dat is nog even zoeken. China. “Ik ben nog jong, en ik ben nieuwsgierig waar ik over tien jaar ben.” < VAK M | mei 2014 13 ADVERTENTIE 14 VAK M | mei 2014 vakvaders & vakmoeders ts r in VakM en ie der of moede va je et m k meedoen! Wil jij oo 18 jaar kun je t To k? va n hu nl vertellen over vvakmensen. mail vakm@cn of 1 64 11 75 Bel 030 Tim van Randeraad (9) zit in groep 5 van de basisschool. Zijn weggaan. En we eten de honing zelf natuurlijk. Lekker op brood.” tijd, imker. “Als imker moet je heel rustig kunnen bewegen. En je moet een beetje tegen bijensteken kunnen. Ik kan er net als mijn vader goed Tim: “Overdag is mijn vader vooral timmerman. Soms ga ik mee tegen. Je voelt die prikken wel maar ze doen niet erg pijn. Mijn naar de werkplaats. Dan mag ik op de computer. Of ik timmer een vader heeft een speciaal pak. Maar dat doet hij niet altijd aan.” vogelhuisje of een zwaard.” “In de winter zijn de bijen heel rustig. Ze houden geen winterslaap “Mijn vader timmert vooral kozijnen. Maar ook bijenkasten. Dat maar zitten wel heel dicht bij elkaar om warm te blijven. Als het kan hij goed want we hebben zelf ook bijen. Achterin de tuin staan buiten een beetje warm wordt, vanaf twaalf of dertien graden, zes kasten. Soms zet hij ze een poosje in een weiland waar veel komen ze weer eruit en gaan ze stuifmeel zoeken. Dan vliegen ze bloemen groeien. Zolang er bloemen bloeien, maken de bijen overdag weg. Voor het donker zijn ze weer terug. Daar kun je op honing. Dat is ongeveer van april tot augustus. Mijn vader doet vertrouwen, dat is ook leuk van bijen.” de honing in potten. Die verkoopt hij, of geeft hij aan visite bij het VAK M | mei 2014 15 > door Miriam de Rooij > fotografie Rob ter Bekke vader Aaron (42) is aannemer en timmerman en, in zijn vrije sectorzaken Diploma met oranje tintje Schoonmaak > fotografie Dirk Hol Koningin Máxima was aanwezig bij de feestelijke afronding van het duizendste taaltraject in de schoonmaakbranche. Schoonmakers van Hago Zorg kregen hun certificaat uitgereikt op hun werkplek in het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. De taaltrajecten zijn een initiatief van de Stichting RAS, waarin ook CNV Vakmensen is vertegenwoordigd. De eerste taaltrajecten startten in 2013. Het project biedt schoonmakers, van wie velen het Nederlands slecht beheersen, de mogelijkheid de Nederlandse taal te leren. Daarmee verbeteren ze hun kansen op de arbeidsmarkt. < En hoe staat het intussen met het cao-overleg voor de schoonmakers? Kijk op www.vakm.nu/schoonmaak Massa-ontslag bij Philip Morris Het massa-ontslag bij Philip Morris is “een drama voor de werkgelegenheid in West-Brabant”. Frans van de Veen, bestuurder van CNV Vakmensen, doelt daarmee niet alleen op de 1.230 banen die bij Philip Morris verdwijnen. Voeding Het besluit van de sigarettenfabrikant raakt ook keihard de nabije omgeving. “Vele honderden mensen danken hun baan aan Philip Morris. Denk aan chauffeurs, beveiligers en schoonmakers. Maar ook aan de middenstand in Bergen op Zoom.” Geen kant op Van de Veen heeft weinig begrip voor het besluit van Philip Morris. “Philip Morris maakt nog steeds volop winst en kiest er nu voor om de locatie Bergen op Zoom, de grootste en best draaiende in WestEuropa, grotendeels te sluiten. Een onbegrijpelijke beslissing, met ingrijpende gevolgen. Een grote groep werknemers komt tegelijkertijd zonder werk te zitten. Zij hebben maar heel kort de tijd om een andere baan te vinden. De mensen kunnen geen kant op, voor > fotografie RAS 16 VAK M | mei 2014 velen dreigt de WW. Philip Morris lijkt zich daar totaal niet om te bekommeren. Een staaltje van slecht werkgeverschap.” < Geregeld actuele berichten ontvangen uit jouw sector? Ga naar www.vakm.nu/nieuwsbrief. Chauffeurs in actie Vervoer Vrachtwagenchauffeurs startten vorige maand acties voor een nieuwe cao. Na een landelijke manifestatie in Utrecht verplaatsten de acties zich de afgelopen tijd naar transportbedrijven, verspreid over het land. De werkgevers bieden nul procent > fotografie Archief CNV loonsverhoging. CNV Vakmensen pleit voor een eenjarige cao, met een loonsverhoging van drie procent. De cao beroepsgoederenvervoer geldt voor ongeveer 140.000 werknemers. < Benieuwd naar de laatste ontwikkelingen? Kijk op www.vakm.nu/transport Succesvolle actie buslijnen Overijssel De Provincie Overijssel herziet de ingrijpende bezuinigingsplannen op het busvervoer in Midden-Overijssel. “Buslijnen worden niet zomaar geschrapt en buschauffeurs zijn in ieder geval tot 2018 zeker van hun baan”, zegt Peter de Ridder van CNV Vakmensen. Vervoer ”Een groot succes voor het actiecomité ‘Voor een goed OV’ en ook voor de ruim 24.000 mensen die de acties hebben gesteund.” De geplande bezuiniging - in drie jaar tijd achttien miljoen euro - zou grote gevolgen hebben voor het streekvervoer in de provincie. De Ridder: “Het zou een grote kaalslag w worden, met name in de buitengebied den. In die plannen zouden reizigers k kilometers verwijderd raken van een b bushalte.” De provincie zet de p plannen stop en kiest voor een > fotografie Frans Paalman g gefaseerde aanpak. In overleg met vervoersbedrijf Syntus zoekt de provincie eerst naar alternatieven, voordat opheffing van buslijnen een serieuze optie is. < Blijf bij over acties: www.vakm.nu/actueel VAK M | mei 2014 17 ook een vak Hollandse melk via Friesland de hele wereld over De detectives van de melkweg Milj Miljoenen Milj l lliters li t N Nederlandse d l d k koeienmelk i lk gaan d door d de ttanks, k lleidingen, idi bl blenders, d verdampers d en vulmachines van de voormalig Coöperatieve Condensfabriek Friesland. De fabriek is onderdeel van zuivelreus FrieslandCampina, en Pier Minnema is één van de mensen die de kwaliteit onder z’n hoede Lees verder heeft: “Je moet onze melk kunnen vertrouwen.” 18 VAK M | mei 2014 > Waarom zitten er bijvoorbeeld wel schadelijke bacteriën in de ene tank, en niet in de andere? VAK M | mei 2014 19 ook een vak > “Eigenlijk houd ik niet van melk.” Pier of andere vervuiling. – individuele boeren waren dan ook erg Minnema, 61 jaar, werkt al sinds 1984 in de Bij binnenkomst, tussendoor en aan het kwetsbaar tegenover hun afnemers. Voor fabriek die koffiemelk en gecondenseerde eind testen en toetsen Pier en zijn team veel boeren aanleiding om zelf houdbare melk produceert. En zijn koffie drinkt-ie de melk, het halffabrikaat en het eind- producten te maken, zoals boter, kaas, ’t liefst zwart. Maar zijn lange staat van product. “Detectivewerk, zo kun je het gecondenseerde melk en melkpoeder, dienst bewijst dat je geen liefhebber hoeft wel omschrijven. Want waarom zitten er voor gezamenlijke rekening en risico. Nu te zijn om werk te maken van kwaliteit. bijvoorbeeld wel schadelijke bacteriën in met 16.000 melkveehouders in Nederland, Want dat is zijn vak: medewerker Quality de ene tank, en niet in de andere? Of als Duitsland en in de Belgische provincie Ant- Control bij FrieslandCampina in Leeuwar- het eindproduct iets afwijkt van de speci- werpen en met zuivelfabrieken wereldwijd den. ficaties: waarom was het bij de vorige test is FrieslandCampina een van de grootste wel goed en nu niet? Dan moet je echt het zuivelcoöperaties ter wereld. En alle boe- Detective hele productieproces aflopen om te onder- ren die melk leveren zijn mede-eigenaars Het werk van Pier als kwaliteitsbewaker zoeken waar de afwijking vandaan komt: en toezichthouders. gaat over de juiste verhouding van vet, filtratie, temperatuur, opslag …” Een meer De Leeuwardense fabriek – producent droge stof, eiwitten. Én of producten veilig dan noodzakelijk onderdeel om de voedsel- en exporteur van koffiemelk en gecon- de fabriek kunnen verlaten. Die fabriek veiligheid te waarborgen – immers, melk is denseerde melk – stamt uit 1913, en lag waar jaarlijks miljoenen liters koeienmelk een van de belangrijkste voedingsmiddelen destijds als Coöperatieve Condensfabriek worden verwerkt tot gecondenseerde, in een mensenleven. Friesland nog buiten de stad, maar is houdbare melk die de hele wereld over inmiddels omarmd door andere industrie gaat – met illustere merken als NoyNoy, Geen klein fabriekje en woonwijken. Inclusief een eigen perron- Rainbow, Peak, Black & White en Frisian Zo’n negentig procent van alle Nederland- netje waar ’s ochtends en ’s middags de Flag, voor Europa, Midden-Oosten, Afrika se melk komt in de fabrieken van Fries- trein van en naar Groningen stopt, en een en het Verre Oosten. Per merk zijn er ver- landCampina terecht, een coöperatie die eigen energiecentrale met warmtekracht- schillende eisen: de één moet iets vetter zijn wortels heeft in plaatselijke zuivelfa- koppeling. zijn dan de ander, of juist meer droge stof briekjes en boerderijen die eind 19e eeuw Pier Minnema: “De rijdende melkont- bevatten, meer of minder suiker. Ook zijn hun krachten bundelden. Destijds waren er vangst, de melkwagens, kunnen hier 24 uur er strenge eisen aan de melk die binnen- nauwelijks mogelijkheden om melk te koe- per dag, zeven dagen per week het witte komt – zo mag er geen penicilline in zitten, len, en zonder koeling bederft melk snel goed komen lossen bij de Melk Ontvangst, 20 VAK M | mei 2014 Leren en werken op alle vlakken: techniek, productie, kwaliteitscontrole, ’t lab... > de MOV. Eén melktank van driehonderd kubieke meter kan de melk van tien transportwagens bevatten, per jaar ontvangt de fabriek zo’n dertigduizend melkwagens , en jaarlijks wordt er één miljard kilogram melk verwerkt. Geen klein fabriekje dus.” Goudgekleurde deksels Na binnenkomst stroomt de melk via een leiding van zo’n zeventig meter naar de blender, vervolgens naar de valstroomverdamper, waar de melk wordt ingedikt tot de juiste verhouding. Een andere lange leiding brengt de verwerkte melk naar de vulafdeling waar het in allerlei maten en soorten blikken wordt geperst. En eigenlijk zijn het twee fabrieken, want de blikproductie is ook ‘in eigen huis’: grote rollen plaatstaal, transformeren via stansmachines en rolmachines in stapels blikken en goud- of zilvergekleurde deksels. Uiteindelijk worden de gevulde blikken op pallets naar Rotterdam vervoerd … en van daar op de boot de hele wereld over. Jonge mensenmissie “De fabriek is een grote, en behoorlijk goede werkgever in het noorden van Nederland, met zo’n duizend werknemers. Én betrokken werknemers. Getuige een brand in de blikfabriek een aantal jaar > door Barbara van Male > fotografie Fotobureau Hoge Noorden geleden, waarbij veel medewerkers zeiden “ik gean net nei hûs” en met de schoonmaak hielpen”, aldus Pier. Met zijn medezeggenschapswerk tot op Europees niveau is hij zelf een sterk voorbeeld van die betrokkenheid. Het is ook zijn missie om jonge mensen binnen te krijgen. “De club hier is enigszins vergrijsd en binnen een jaar of vier, vijf hebben we jonge mensen nodig. Bovendien breidt de fabriek flink uit. En hier kun je op alle vlakken werken: techniek, productie, kwaliteitscontrole, ’t lab, hogeropgeleid, lageropgeleid …” Erdin Trle, voormalig horecaman en sinds vijf jaar procesoperator, beaamt dat: “Ik wilde leren, en dat doe ik hier nog steeds. Dit proces heb je ook niet zomaar onder de knie, je krijgt opleidingen, je leert de opstart van nieuwe machines, je moet proeven doen, bepalen welke melkvariant goed genoeg is … geen dag is hetzelfde.” < Melkmarkt Gecondenseerde melk is koemelk waaruit het water deels is verdampt en – vaak – door wat suiker ongekoeld houdbaar is. In 1913 ziet Sietze Hepkema kansen in de export ervan en start de Coöperatieve Condensfabriek Friesland (CCF), de ‘Kondens’ in Leeuwarden. In de vorige eeuw verovert het product de wereld. De export van de gecondenseerde melk draagt flink bij aan de miljardenomzet van zuivelgigant FrieslandCampina. VAK M | mei 2014 21 ADVERTENTIE 22 VAK M | mei 2014 > door Miriam de Rooij > fotografie Dick Vos signalen Wat leer jij daar? Je zorgt zelf voor ontwikkeling van je loopbaan. Je zoekt zelf je inspiratie en kijkt wat je ermee kunt, privé en professioneel. In VakM vragen we naar je inspiratie uit bijvoorbeeld een workshop, opleiding of seminar. Wie : Astrid Rijnders (56) Wat : conducteur bij NS Reizigers Waar : Congres ’Jouw talent, onze toekomst’ van CNV Vakmensen in Van Nelle Ontwerpfabriek in Rotterdam Inspirerende schaatser “De noodzaak van een visie hebben, jezelf doelen blijven stellen, doorzetten. Erben Wennemars raakte me met zijn verhaal.” Een week nadat Astrid Rijnders het congres van CNV Vakmensen bezocht, herinnert ze Wennemars’ openingsspeech nog goed. “Hij heeft me die zaterdagochtend echt geïnspireerd. Om niet stil te blijven staan maar mijn eigen doelen te blijven stellen.” Brakend op de grond Vooral de wekelijkse training die de oud-schaatser nog steeds doet, is Rijnders bijgebleven. Zo rent hij elke zaterdagochtend vier keer in een minuut een heuvel op. In die minuut geeft hij alles, maar dan ook echt álles wat in hem zit. Tussendoor heeft hij tien minuten om weer te herstellen. “Na de laatste minuut ligt hij brakend op de grond, jammerend om zijn moeder. Elke week opnieuw. Nu ben ik niet van plan om zo diep te gaan. Maar het maakt mij wel heel duidelijk dat als je iets wilt bereiken, je alles moet geven. Helemaal. En dat groeien niet alleen maar een fijn proces is.” Stinkende best Astrid hoorde veel nieuws tijdens het congres maar vooral met het verhaal van Wennemars kan zij wat als conductrice. “Dat ik mijn eigen doelen stel en me niet laat ontmoedigen. Dat ik niet opgeef als ik mijn stinkende best doe en het toch tegenzit. Dat ik verder kijk dan vandaag!” Op www.vakm.nu/terugblikcongres kun je onder meer een videoverslag van de congresdag bekijken. VAK M | mei 2014 23 signalen In oprichting voor ‘hippe’ industrie: Centrum voor Ambachtseconomie > fotografie Freek Oosterhuis Kleinschalige ambachtelijke ondernemingen als goud- en zilversmeden, dakdekkers, glazenwassers, prothesemakers, pedicures en schoenherstellers krijgen een online ondersteuningscentrum: het Centrum voor de Ambachtseconomie. Het nieuwe ondersteuningscentrum ver- Ambachtslieden betalen een jaarlijkse vangt de op te heffen product- en bedrijfs- bijdrage van circa dertig euro voor onder- schappen waar 800.000 ambachtslieden steuning bij bijvoorbeeld branchecoderin- hun ondersteuning halen. De 36 ambachte- gen en wet- en regelgeving. lijke brancheorganisaties zelf zijn te klein om per branche ondersteuning te bieden. Hip “De ambachtseconomie is vitaal en speelt een cruciale rol in de economie. De sector wint aan populariteit en is hip, modieus en Vakboekje Veilig Funderen innovatief. Tot 2021 leiden we door vergrijzing, ontgroening en groei extra veel vakmensen op, tot wel een kwart miljoen. Alle risico’s overzichtelijk op een rijtje. In het vakboekje Veilig Funderen staan thema’s van Veiligheid, Gezondheid en Milieu (VGM) en de risico’s helder en duidelijk bij elkaar. Doel: ongevallen, incidenten en milieuschades voorkomen. Daarvoor is een ondersteunende organisatie nodig”, aldus Elrie Bakker voorzitter van het Hoofdbedrijfsschap Ambachten. De ambachtseconomie is goed voor een jaarlijkse omzet van 130 miljard euro. Van de ambachtslieden die bij de 250.000 ondernemin- Voor wie? gen werken is ongeveer zeventig procent Het vakboekje is onmisbaar gereedschap om veilig(er) te werken voor werknemers in de zelfstandige zonder personeel (zzp). bouw, zzp’ers, onderaannemers, uitzendkrachten en stagiairs. Maar ook voor bijvoorbeeld directieleden, VGM-coördinatoren en preventiemedewerkers. Denk bij VGM-thema’s aan letsel, materiële schade, milieu-incidenten. Meer informatie of exemplaren bestellen? Nederlandse Vereniging Aannemers Funderingswerken: www.funderingsbedrijf.nl Bel (0341) 456191 of mail: [email protected] Leden NVAF: 10 euro, niet-leden: 15 euro exclusief btw. Maak kans De NVAF geeft zeven exemplaren weg. Wil jij kans maken? Mail je naam en adres naar [email protected] 24 VAK M | mei 2014 7graxtis > door Wouter de Jong > fotografie Ingimage.com Even bijpraten... De bond die je wat oplevert en eerlijke verdeling. En dan voor álle betrokkenen.” ”Geld verdienen, je inkomsten beschermen en tegelijkertijd in gesprek blijven met werkgevers over álle belangrijke zaken rond werk en inkomen”, dat is de opdracht die leden ons geven. Vicevoorzitter Piet Fortuin vindt dat een volkomen terecht verlangen. Er zit nog altijd veel geld in ondernemingen, stelt de vicevoorzitter: “Voor al het risico dat ondernemers lopen, mogen zij van mij – ook van de leden, dat weet ik zeker – best extra’s krijgen. Alleen, die winsten bereiken onze leden soms helemaal niet. Ik herken mij in boosheid die ontstaat als werknemers horen over verdeling van bonussen en aandelenopties onder directies. En dat is te merken aan onder meer de actiebereidheid onder werknemers in de metaal en bij Tata Steel. En nu het beroepsgoederenvervoer. Ik wil er zijn voor deze mensen. Waar is de werknemerbonus?” Worstendraaiers Logisch: “Als vijftig werknemers meer geld krijgen, dan levert dat bredere koopkracht op. Hoe dat werkt? Die ene goedverdienende directeur koopt wellicht een enorme boot. Dat levert werk op bij die ene scheepswerf. En dat biedt de scheepsmakers salaris. Als, daarentegen, het besteedbaar inkomen van die vijftig mensen toeneemt, dan geven zij dit op vijftig verschillende plekken uit. Bij schoenmakers, broodbakkers, worstendraaiers, vruchtensappenproducenten, tentenmakers, autoproducenten, enzovoort.” ”Ik denk dat de economische verbetering nu versnelt. Dus we Zweet nemen die opdracht extra graag aan. Aandacht voor én de beloning ”De vakbond zorgt dat werknemers zich gerespecteerd voelen, én de persoonlijke ontwikkeling van werknemers is nu cruciaal. Zo ook financieel. Daar profiteren werkgevers ook van”, stelt Fortuin. kunnen mensen de toekomst aan. Want met werk verdien je geld. “Want dan zullen mensen met zelfvertrouwen werken, en hun geld En geld wil je hebben voor je basisvoorziening, voor de dingen die durven uitgeven. En niet angstig om zich heen kijken of hun baan móeten - eten, drinken, gezondheidszorg, onderwijs; voor jezelf nog wel bestaat. Lidmaatschap van de vakbond levert je altijd wat en jouw gezin. En daarna voor de dingen die je wilt doen. De écht op. Wij treden werkgevers met open vizier tegemoet en kunnen ijveren voor een eerlijke beloning van trotse vakmensen.” < leuke dingen, zeg maar.” Met z’n allen die crisis overleven was de laatste jaren belangrijker dan looneisen stellen. Fortuin: “Maar de tijd is rijp voor minder terughoudendheid. We kunnen, nee wíllen weer praten over extra’s Blijf bij over acties: www.vakm.nu/actueel VAK M | mei 2014 25 ADVERTENTIE 26 VAK M | mei 2014 KNIP UIT VOOR DE AGENDA KNIP UIT VOOR DE AG ANDERS ACTIEVEN ANDERS ACTIEVEN ANDERS VOOR IN DE AGENDA: THEMADAG 3 JUNI Seniorenbijeenkomsten Onder Dezelfde Paraplu Elk jaar ontmoeten leden onder de 65 jaar die door werkloosheid of arbeidsongeschiktheid (ook WIA) buiten het arbeids- Op vijftien locaties in het land zijn dit najaar de bijeenkomsten proces staan, elkaar op de Anders Actievendag. Dit jaar is Onder Dezelfde Paraplu (ODP), voor senioren die lid zijn van deze op 3 juni in het themapark Aviodrome in Lelystad. een CNV-bond. Je leest hier de data en plaatsnamen, alle Kom je ook? Aanmelden, met of zonder partner, kan met overige details staan op www.cnvsenioren.nl. deze bon. Deelname is gratis. Oktober november Naam:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Ruurlo 11 Utrecht Straat, huisno.:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Hoogeveen 12 Stiphout (Helmond) Postcode: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Alkmaar 13 Goes Woonplaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Zuidlaren 18 Doornspijk E-mailadres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Joure 19 Wierden 22 Tilburg 23 Hoofddorp 28 Nieuwerkerk a/d IJssel 29 Geleen 30 Elst Telefoonnummer: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aankruisen wat van toepassing is: ❑ WW | ❑ WIA | ❑ Anders | ❑ Ik neem iemand mee Stuur deze bon naar: CNV Vakmensen, t.a.v. Desirée van Diepen, Postbus 2525, 3500 GM Utrecht Nu aanmelden: landelijke thema- en ontmoetingsdagen ONTMOETINGSDAGEN SENIOREN ONTMOETINGS THEMADAG THEMADAG THEMADAG THEMADAG ONTMOET ELKAAR DEZE ZOMER THEMADAG SENIOREN: 5 JUNI Leer elkaar kennen op een van de drie jaarlijkse ontmoe- Leden van 65 jaar en ouder zijn op 5 juni van harte welkom tingsdagen voor leden van 62 jaar en ouder. Gezellige dagen in Lelystad voor de jaarlijkse themadag. Dit jaar is die in het met de juiste mix van in- en ontspanning! themapark Aviodrome in Lelystad. ’s Ochtends is er aandacht Ja, ik meld me aan voor (1 voorkeur aanvinken) voor het thema ‘Senioren in beweging’ en ’s middags krijg je ❑ 3 juni – Historische Scheepswerf en Skûtsjemuseum in Eernewoude. ❑ 24 juni - Museum Orientalis de Heilig Landstichting – Nijmegen. (heb je een museumjaarkaart neem deze dan mee) ❑ 1 juli – Ambachtelijke klompenmakerij en museum in Dussen (NB) een rondleiding door het park. Kom je ook? Aanmelden, met of zonder partner, kan met deze bon. Deelname is gratis. Naam:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Straat, huisno.:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode, woonplaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mailadres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Naam:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefoonnummer: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Straat, huisno.:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode, woonplaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E-mailadres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Doorhalen wat niet van toepassing is: Ik neem wel/niet iemand mee Doorhalen wat niet van toepassing is: Ik neem wel/niet iemand mee Stuur deze bon naar: CNV Vakmensen, Stuur deze bon naar: CNV Vakmensen, t.a.v. Desirée van Diepen, Postbus 2525, 3500 GM Utrecht t.a.v. Desirée van Diepen, Postbus 2525, 3500 GM Utrecht ADVERTENTIE 28 VAK M | mei 2014 de bond in jouw buurt PLATFORM ACTIVITEIT WANNEER EN WAAR AANMELDEN & INFORMATIE District Noord ([email protected]) T 0512 58 34 70 Groningen Thema-avond ‘Van vast werk naar vast wel werk’. Met Reinder de Vries, Wilko van Niejenhuis en Piet Fortuin Ma 2 juni De Kern Hoogezand Aanmelding voor 20 mei per e-mail: [email protected]. Geef ook je relatienummer en het aantal personen door. Platform 83 Natuurbelevingsdag bij Staatsbosbeheer Kuinderbos 27 Mei van 10.00 uur tot 15.00 uur. Hopweg 21, Bant Piet Pasterkamp [email protected] District Oost ([email protected]) T 055 52 64 250 Zuid-Gelderland Nederlands Openluchtmuseum Za 31 mei, Arnhem 50% korting op de entree voor het hele gezin, aanmelden: [email protected] Veluwe Randmeer Themamiddag ‘Overlijden en uitvaart’ Don 5 juni 14.00 uur, ‘Dorpshuis De Deel’ Doornspijk Aanmelden vóór 29 mei via 06-51666588 (tussen 18.30-19.30 uur). Meer info: www.veluwe-randmeer.cnvvakmensen.nl Als na je aanmelding deelname niet meer mogelijk is, ontvang je bericht. Zuid-Gelderland Vierdaagse Nijmegen 15 t/m 18 juli, Nijmegen Alle Vierdaagselopers heten wij van harte welkom in Nijmegen. Plus alle steun en een leuke verrassing bij aankomst op de Via Gladiola! Info bij Jo Claassen: [email protected] Oost-Gelderland Computercursussen Najaar 2014, Arnhem e.o. Meer info: www.oost-gelderland.cnvvakmensen.nl Zuid-Gelderland Bezoek Kaasboerderij Diervoort Za 20 sept, Overasselt [email protected] Zuid-Gelderland ‘Schenking en erfrecht’ Ma 3 nov, locatie later bekend [email protected] CNV Bouwwijzer Computercursussen Rijssen, datum en locatie later bekend Willy Lieferink 06-51443594 District West ([email protected]) T 023 56 84 670 Rijnmond Workshop voor vrouwen ‘Persoonlijk Leiderschap’ (Basis) Woe 14 mei Manet, Rotterdam Districtskantoor West Rijnmond Workshop ‘Grip op je Knip’ Din 27 mei, 19.00–21.30 uur, De Rustburcht, Rotterdam Districtskantoor West Rijnmond Workshop ‘Solliciteren en Social Media voor Beginners’ Drie dagdelen verspreid over 10 juni, 24 juni en 8 juli Districtskantoor West Rijnmond Workshop voor vrouwen Woe 25 juni, 9.30-15.30 uur, ’Persoonlijk Leiderschap’ (Deel 2) De Bonte Koe, Rotterdam Districtskantoor West Zit er iets bij voor jou? Informatie over aanmelding staat er bij, zo niet, neem dan contact op met het disctrictskantoor. VAK M | mei 2014 29 breeduit Vakantiegeld Door alle leeftijden Vakantiegeld. Hoe lang krijgen we dit eigenlijk al? Een verworvenheid die tegenwoordig extra goed kan uitkomen wanneer je net wat krap bij kas zit. Want je rekent er natuurlijk wel op. En dat al zo’n honderd jaar. Door alle leeftijden. Chanta van Hemert | Leeftijd 31 jaar | BeChantal medewerker leefbaarheid bij woningcorroep medew poratie | VVakantiegeld ong. € 1.300,- netto | Favo vakantiebeste vakantiebestemming Curaçao < Naam “Mijn ““M Mijn M i vakantie vakantiegeld gaat helemaal op aan de zomervakantie, vak datt staa d da staat vast. vas Maar waarheen? Onze oudste is vijf en dit jaar moeten w we voo voor het eerst in het hoogseizoen op vakantie. We gaan al jaren met het vliegtuig naar verre landen maar ik schrok even vvan de prijzen. Die zijn in het laagseizoen wel even ka anders. En kamperen is voor de kinderen ook heel leuk. We zien het nog w wel.” “We hebben o ook nog niets gepland omdat op mijn werk een reh verschiet ligt. Ik weet nog niet goed wanneer organisatie in het het handig is om weg te gaan. Of ik overwogen heb om het geld te joh juist ju niet. Nu kan het nog!” sparen? Nee joh, 30 VAK M | mei 2014 René Jansen | Leeftijd 49 jaar | Beroep calculator bij een bouwbedrijf | Vakantiegeld € 1.200,- | Favo vakantiebestemming steden: San Francisco en Rio de Janeiro. Vakantieland: Indonesië < Naam “Ook als ik wel een inkomen had gehad, zou ik mijn vakantiegeld dit jaar op een spaarrekening hebben gezet. Als reserve. Voor als de auto kapot is of iets vervangen moet worden.” “Ik heb veel gereisd de afgelopen jaren, de wensen die ik had zijn vervuld. Wat dat betreft is het goed dat ik niet tien jaar geleden mijn baan verloor. Toen had ik het veel moeilijker gevonden om niet eropuit te gaan. Omdat ik nu moet rondkomen van een uitkering beperk ik wel de uitjes: geen weekenden weg met vrienden of zomaar dagjes uit. Maar dat kost me niet veel moeite. Ook omdat als ik echt wil, het wel kan. Ik heb wat achter de hand.” Acht procent In Nederland betalen werkgevers verplicht hun werknemers vakantiegeld. Dit volgens de wet WMM, Wet Minimumloon en Minimum vakantiebijslag. Dit geldt ook voor uitzendkrachten. Het minimum- en meest gangbare bedrag is acht procent van het brutoloon. Meestal wordt het in de maand mei in een keer uitgekeerd. De precieze datum is afhankelijk van de werkgever. Voor mensen in de AOW, Wajong, WW en WAO is wel bekend wanneer zij hun vakantiegeld krijgen. Mitchel van den Bosch | Leeftijd 19 jaar | Beroep student, bijbaan bij paprikakwekerij Saltus én een groothandel in bonsaiboompjes | Vakantiegeld ongeveer € 400,- | Favo vakantiebestemming Marmaris in 2013 > Naam “Het valt af en toe niet mee een middenweg te vinden tussen werk en studie. Als commerciële economiestudent aan de Hogeschool van Rotterdam is elke vorm van extra inkomen mooi meegenomen. Ik probeer door het jaar heen st. zoveel mogelijk weg te zetten voor een grote reis, vakanties en de toekomst. Daarom geldt vakantiegeld voor mij als een bonus. Dit geld leg ik vaak bij het geld an dat ik nodig heb voor mijn vakantie. Ik heb in augustus een tiendaagse vakantie nl een naar Mallorca met vijftien vrienden gepland staan. Daar zal heel waarschijnlijk oreca or re hoop geld, verdiend met bijbaantjes, worden geïnvesteerd in de Spaanse horeca” VAK M | mei 2014 4 3 31 breeduit Gé van Olst | Leeftijd 62 jaar | Beroep algemeen leider ProRail (incidenten regie) | Situatie fulltime werkend | Vakantiegeld ongeveer € 1.100,- | Favo vakantiebestemming kamperen in Tsjechië > Naam “Mijn werkgever betaalt het vakantiegeld dit jaar voor het eerst per maand uit. Dat mag volgens de nieuwe cao. Han-n, dig voor de werkgever die af wil van eenmalige uitkeringen, maar als werknemer was ik fel tegenstander. Je krijgt nu elk per maand een hoger bedrag maar moet zelf bedenken welk geld waarvoor is bedoeld. Het is minder persoonlijk. En zitt je tten.” krap, dan is het moeilijk om vakantiegeld echt apart te zetten.” eb b “Voor mijzelf vind ik maandelijks uitbetalen geen punt. Ik heb eet ee de financiële ruimte om het vakantiegeld te reserveren; we weet van weer precies hoeveel ik nodig heb om deze zomer met de caravan krijk hopen we eropuit te trekken. Ik heb er zin in. Na een paar jaar Frankrijk dit jaar eindelijk weer naar Tsjechië te gaan.” Nieuw: all-in loon N Een werkgever mag het E vvakantiegeld maandelijks met het salaris verrekenen als dit van h tevore tevoren schriftelijk is vastgelegd in de ccao. Een werknemer weet dit dus altij altijd. Dit op basis van artikel 18 Jannie van Elmpt | Leeftijd 52 jaar | Beroep guestservice/beveiliging bij Center Parcs | Situatie parttime werkend | Vakantiegeld ongeveer € 1.500,- | Favo vakantiebestemming zonvakantie in Frankrijk of Spanje > Naam lid 2 Wet minimumloon en minimumvakantiebij vakantiebijslag. “Al jarenlang weten we in december precies aan welke vakantie we het vakantiegeld besteden dat we in mei ontvangen. Alleen dit jaar dus niet. Ik ben wat minder gaan werken en weet niet precies hoeveel ik in mei krijg. Bovendien moeten er nog wat dingen geregeld worden en willen we in ons huis nog een en ander vervangen. Voor WW en vakantiegeld we een besluit nemen over de vakantie wil ik Ook als je een WW-uitkering krijgt, heb je eerst wat preciezer weten waar ik aan toe recht op vakantiegeld: acht procent van ben. Als de financiën het toelaten, rijden je bruto-uitkering. Daar trekt het UWV we in de zomervakantie naar Spanje. loonbelasting en premies vanaf. Stopt je Genieten van zon en strand en met de uitkering eerder, dan betaalt het UWV het auto ook wat van het land bekijken. Als vakantiegeld in de laatste maand dat je je het aan mij ligt drie weken, maar voor WW-uitkering ontvangt. onze zoon is twee wel lang genoeg. Als we gaan, blijven we dus twee weken.” 32 VAK M | mei 2014 > door Miriam de Rooij en Anouk Zwager > fotografie Ruben Schipper > illustraties Anne Luchies Ziek Ben je als werknemer ziek, dan bouw je tijdens je ziekteverlof gewoon vakantiegeld op. Ook als je een WAO-uitkering hebt, krijg je vakantiegeld. Geschiedenis In 1929 werd het vakantierecht voor het eerst in de cao bouwnijverheid opgenomen. Drie dagen mochten werknemers opnemen als ze vakantiezegeltjes hadden gespaard. In 1953 kwam het Vacantiefonds voor de Bouwnijverheid: een stelsel van diverse fondsen met honderden verschillende zegeltjes. De zegeltjes werden bonnen en in 2006 werd het systeem in de bouwsector veranderd in het huidige tijdspaarsysteem. Daarin worden ook zaken als vroegpensioen geregeld. Danny Ruisendaal | Leeftijd 27 jaar | Beroep service- en installatiemonteur | Situatie WAO | Vakantiegeld dat weet ik niet precies | Favo vakantiebestemmin in Europa > Naam “Vorig jaar heb ik een ongeval gehad, waardoor ik zonder werk thuis ben komen te zitten. Op dit moment ben ik me aan het oriënteren op het beginnen van een eigen bedrijf. De service- en installatiewereld laat ik achter me, ik wil me gaan richten op lichtmanagement. Mijn vakantietoeslag krijg ik maandelijks. Ik spaar dit op en wil er dit jaar een opleiding van gaan volgen. Als er wat over blijft dan investeer ik dat in mijn eigen bedrijf. Een vakantie zit er dit jaar voor mij niet in. Ik zal al mijn tijd en energie gebruiken om mijn droom te verwezenlijken.” Schoenmakerij De schoenmakerij was de laatste sector die afstapte van het vakantiesysteem van bonnen of zegeltjes. Pas in 2007 ging deze branche over op de ‘normale’ n –da–dagang van zaken, namelijk dat de werkgever eens per jaar vakantiegeld en gen uitbetaalt. VAK M | mei 2014 33 puzzel 1 2 3 4 5 6 7 Van links naar rechts: 1 afgeknotte boom - 5 zware hamer - 9 bode 8 - 10 verdieping - 12 nul - 14 klap - 15 ‘lange lat’ - 17 dicht - 18 opgeld 9 - 20 vruchtbare plaats - 21 grootste hertensoort - 22 plakkerig - 24 pas10 11 12 sie - 27 streep - 28 broeibak - 30 meisjesnaam - 31 landbouwgrond - 33 13 deel van een printer - 35 slotwoord - 36 pilaar - 37 landbouwwerktuig. 14 15 18 16 17 19 Van boven naar beneden: 1 leesteken - 2 verwant aan de gi- 20 raffe - 3 bijwoord - 4 soort hond - 5 klein - 6 uitroep - 7 Grieks ei21 22 land - 8 mikpunt van spot - 11 op hetzelfde moment - 13 streek in 23 24 25 Italië - 16 buidelbeertje - 19 uitroep - 20 lofdicht - 22 muziekgeluid 26 - 23 alleen - 25 Nederlandse rivier - 26 marterachtig dier - 28 be27 28 31 29 32 33 30 twist gebied - 29 materiaal - 32 verboden middel - 34 lichaamsdeel. 34 35 Doe mee en win! 37 Veel flora en fauna in deze puzzel. Stuur het sleutelwoord 042014 36 vóór 15 juni 2014 naar CNV Vakmensen, t.a.v. puzzelredactie, Postbus 2525, 3500 GM Utrecht. Of mail naar 15 33 10 21 26 5 31 8 13 35 8 [email protected]. Je maakt kans op een van de vijf exemplaren van het fraaie boek ‘Land uit zee’, over de aanleg van de Tweede Maasvlakte. De juiste oplossing van VAKM 1 was: barkeeper. De vier cadeaubonnen van 25 euro zijn gewonnen door: R. Hempel (Workum), J.W. Bryan (Klazienaveen), A. Kronemeijer (Heerenveen), E. Boonstra (Holwerd). 1 4 totaalbedrag van verkopen 5 subtropisch grasland Van boven naar beneden: 1 bootje 2 eiwit met katalysator-functie 3 historische rotsstad 34 VAK M | mei 2014 2 3 4 5 SUDOKU ✲ 1 lange reeks vierkantje Van links naar rechts: tot je dienst Contact met ons | Makkelijk en persoonlijk Heb je vragen over werk, inkomen of lidmaatschap, dan kun je bellen met CNV Info op werkdagen van 8.00 - 18.00 uur telefoonnummer 030 75 11 007. Veel informatie kan je ook vinden op onze website www.cnvvakmensen.nl. Hier is ook de mogelijkheid om jouw vraag aan een medewerker van CNV Info te stellen via een chat. Mailen kan ook: [email protected] . Rechtshulp arbeid en inkomen Een geschil met je werkgever? CNV Vakmensen kan je hierin vertegenwoordigen. Meer informatie of een kwestie aanmelden? Bel met CNV Info 030 75 11 007. CNV Gezinsrechtshulpverzekering Rechtsbijstand voor het hele gezin! Voor andere zaken dan arbeid en inkomen, als onderdeel van jouw lidmaatschap. Bel voor meer informatie met Stichting Achmea Rechtsbijstand 088 462 37 20. De voorwaarden lees je op: www.vakm.nu/rechtshulp. Stichting ZZP Nederland Ga je als zzp’er aan de slag? CNV Vakmensen behartigt, samen met Stichting ZZP Nederland de belangen van zzp’ers. Zij kunnen rekenen op een breed pakket aan hulp en informatie. Lees meer op www.vakm.nu/zzpnederland. Belastingservice Samen je belastingaangifte invullen, bij jou in de buurt. Snel en deskundig. CNV Belastingservice is het hele jaar bereikbaar voor vragen rondom toeslagen en belastingen. www.vakm.nu/belastingservice. Contributie 2014 (per maand) Betalen per acceptgiro kost 1 euro per maand extra. Fulltime - je bent 23 jaar of ouder en werkt fulltime (meer dan 30 uur) - je bent 22 jaar en werkt fulltime - je bent 21 jaar en werkt fulltime - je bent 20 jaar en werkt fulltime - je bent 19 jaar en werkt fulltime - je bent 18 jaar en werkt fulltime - je bent 17 jaar en werkt fulltime - je bent 16 jaar en werkt fulltime € € € € € € € € Parttime - je werkt parttime (max 10 uur per week) - je werkt parttime (11 – 20 uur per week) - je werkt parttime (21 – 30 uur per week) € 6,89 € 8,59 € 11,76 17,12 15,11 13,43 11,76 10,08 8,59 6,89 5,06 Uitkering of pensioen - je bent 16 - 22 jaar en werkt niet (uitkering Wajong/WW/WIA) € 1,00 - je bent 22 jaar of ouder en werkt niet (uitkering Wajong/WW/WIA) € 8,25 - je bent (vroeg)gepensioneerd en niet werkend € 8,54 Bijzondere situaties: - je bent in opleiding (BBL/BOL) - je zit in de bijstand (WWB) - je bent weduwe/weduwnaar van overleden lid - je bent al 60 jaar lid € 2,00 € 6,65 € 8,54 gratis Voordeel op je verzekering Korting op je verzekering (autoverzekering, woonverzekering en reisverzekering) via CNV Vakmensen bij Centraal Beheer. Voor meer informatie of afsluiten van een Wil je iemand lid maken? verzekering kijk je op op www.vakm.nu/centraalbeheer of bel met Centraal Beheer Vul dan jullie naam en adresgege- 055 579 8000. Dagelijks van 8.00 tot 21.00 uur en op zaterdag van 9.00 tot 16.30 uur. vens in op www.vakm.nu/lidwerftlid Vertrouwenspersonen en ontvang leuke cadeaubonnen! Samen naar een WIA-gesprek? Een CNV Vertrouwenspersoon kan je bijstaan. Meer weten? Bel CNV Info 030 75 11 007. Korting op je zorgverzekering Wil je lid worden? Jouw lidmaatschap geeft korting op je zorgverzekering via CZ. Ga hiervoor Wil jij ook profiteren van alle voordelen naar www.vakm.nu/cz. van een lidmaatschap? Bel dan 030 75 11 Contributieaanpassing 007 of klik op de ‘word lid-knop’ op Jouw contributie is gekoppeld aan je arbeidssituatie. Zijn er wijzigingen in jouw situ- www.vakm.nu/wordlid . Je ontvangt tijde- atie, geef dit dan door via CNV Info 030 75 11 007 of op MijnCNV. www.vakm.nu/mijncnv lijk vijftig procent korting. VAK M | mei 2014 35 De baas van Sander weet niet hoe het zit “Ik werk al als ls oproepkracht bij een loonwerkbedrijf werkbedrij ijf met een contract van minder da dan a vijftien uur. Mijn baas liet me om negen uur komen voor een klus die om tien uur klaar was. Toen hij me afscheepte met één uur loon stak ik daar é een ee en stokje voor. Ik heb namelijk recht op drie uur loon. name e Hoorde ik van va an CNV Vakmensen.” Sander wist ons te vinden toen hij ons nodig had Heb jij ook persoonlijke, betrouwbare informatie nodig? Zo leg je contact: Bel op werkdagen 030 75 11 007 van 08.00 - 18.00 uur 24 uur per dag via online contactformulier als je inlogt met de knop ‘Mijn CNV’ op www.cnvvakmensen.nl Start live chat met de knop op www.cnvvakmensen.nl E-mail ons via [email protected] Altijd een adviseur voor jouw vragen over je werk en inkomen. 36 VAK M | mei 2014 Vakmensen
© Copyright 2025 ExpyDoc