Lekker sporten met een stoma - De Nederlandse Stomavereniging

Toegelicht
Lekker sporten met een stoma
Tip 1: Niet te lang op een racefiets
Tip 6: Drink genoeg
Fietsen met een stoma is geen probleem. Pas wel op met fietsen
Tijdens intensief sporten verliest u veel vocht en zout. Ook in
op een racefiets. Als u lang voorovergebogen zit, kan de bloed-
het water. Drink daarom voor, tijdens en na het sporten vol-
voorziening zo afknellen dat de stoma onherstelbaar bescha-
doende, zeker als u een ileostoma hebt. Isotone sportdrank vult
digt. Bent u aan uw endeldarm of anus geopereerd? Dan kunt
het tekort snel aan. ORS (oral rehydration salts) werkt ook goed.
u sneller last hebben van zadelpijn. Een goed passend zadel is
Tip 7: Beveilig de huidplaat
een must.
Bij zweten tijdens het sporten - of bij sporten in het water - is de
Tip 2: Let op bij balsporten
huidplaat sneller verzadigd en neemt de kleefkracht af. U kunt
De stoma kan beschadigen als er een bal of stick tegenaan komt
de huidplaat extra beveiligen met speciale pleisters in de vorm
of als u een sliding over het veld maakt. Sporten waarmee u
van een cirkel of halve maantjes die u om de huidplaat plakt.
meer risico loopt zijn balsporten als voetbal, basketbal, tennis
Tip 8: Plak bij zwemmen de koolfilters af
en hockey.
Niet alle koolfilters in stomazakjes zijn waterproof. In de doos
Tip 3: Draag een sportsteunband
van de stomazakjes zitten speciale plakkers om het koolfilter af
Het is aan te bevelen om bij balsporten en contactspor-
te plakken. Zitten er geen plakkers in de doos? Dan zijn de fil-
ten een sportsteunband te dragen met een stomacap: een
ters waarschijnlijk waterproof. Neem bij twijfel contact op met
kunststof beschermkapje. Niet alle zorgverzekeraars vergoe-
de leverancier van uw stomamateriaal. Zwemmen zonder sto-
den deze stomamaterialen. U kunt dit overleggen met uw
mamateriaal is af te raden. Het darmslijmvlies kan slecht tegen
stomaverpleegkundige.
chloorwater en zout water. Omdat er geen kringspier is die de
darm of stoma afsluit, kunnen organismen uit het buitenwater
Tip 4: Buikspieren rustig opbouwen
gemakkelijk via de stoma het lichaam binnendringen.
Buikspieren trainen? Zorg voor een geleidelijke opbouw. Informatiemateriaal hierover kunt u krijgen bij uw stomaverpleeg-
Tip 9: Neem de tijd bij warm zwemwater
kundige en op de website van de stomavereniging.
Zwemt u in warm water? Soms hecht de lijmlaag van de stomahuidplaat zich zo vast aan de huid dat deze niet direct na het
Tip 5: Let op druk bij kracht-en vechtsport
sporten is te verwijderen zonder de huid te beschadigen. Wacht
Een stoma kan beschadigen door druk of kracht van binnenuit
dan tot u weer afgekoeld bent of gebruik stoma adhesive remo-
of van buitenaf. Dat gebeurt bij krachtsporten zoals gewicht-
ver spray of doekjes. Deze worden overigens door de meeste
heffen en bij contactsporten zoals boksen worstelen en judo.
zorgverzekeraars niet meer vergoed.
Door grote krachtsinspanning en wrijving wordt de druk in de
buik te hoog. De buikinhoud wordt naar de opening in de buik-
Tip 10: Duik onder begeleiding
wand gedrukt. Dit kan een stomabreuk (parastomale hernia)
Wilt u duiken? Laat u goed begeleiden en adviseren door duik-
en/of een stoma-uitstulping (stomaprolaps) tot gevolg hebben.
deskundigen. Deze kunt u vinden via de Nederlandse Vereni-
Deze beschadiging gaat niet vanzelf over en kan de ontlasting
ging voor Duikgeneeskunde.
uit de stoma vertragen. Soms krijgt u hierdoor ook buikpijn.
44
Vooruitgang
• september 2014
Dat sporten goed is voor onze gezondheid
weten we allemaal. We blijven op gewicht,
hebben minder kwaaltjes en voelen ons fit
en actief. Extra voordeel voor stomadragers:
Vragen of problemen?
sporten kan helpen om de stoma beter te leren
Bij vragen over of problemen met uw stoma is het
kennen en meer vertrouwen in uw lichaam
tact op te nemen met een stomaverpleegkundige in
te krijgen. Maar waar moet u op letten bij het
beste kunt doen. Aarzel niet, blijf niet te lang rond-
sporten met een stoma?
wenselijk en soms noodzakelijk om telefonisch conhet ziekenhuis. Die vertelt u wat u in uw situatie het
lopen met uw vraag of probleem. In principe neemt
u contact op met de stomaverpleegkundige van
het ziekenhuis waar u geopereerd bent. Is dit niet
mogelijk, dan kunt u ook contact opnemen met de
leverancier van uw hulpmiddelen of advies vragen
bij de Nederlandse Stomavereniging.
Zwemkleding
Er bestaat speciale zwemkleding voor stomadragers. Het stomamateriaal
Een overzicht van de adressen van stomapoliklinie-
past hier goed in en is niet zichtbaar. Informatie hierover is te vinden op
ken in Nederland, samengesteld door de beroeps-
internet of bij de stomaverpleegkundige.
groep V&VN Stomaverpleegkundigen, is te vinden
op www.stomavereniging.nl > Een stoma krijgen >
Handig om te weten
Stomazorg > Stomapoli.
•Breng schoon stomamateriaal nooit vlak voor het sporten aan;
U kunt ook kijken op www.stomazorgwijzer.nl voor
de huidplaat heeft minimaal een uur nodig om een goede hechting
betrouwbare informatie over de stomazorg in bijna
met de huid te krijgen.
honderd Nederlandse ziekenhuizen.
•Voorkom klotsen van urine of dunne ontlasting door geltabletten,
capsules, strips of sachets in het opvangzakje te doen. De inhoud
In Toegelicht komen algemene onderwerpen aan bod
wordt vaster. Dit verkleint ook de kans op de lekkage. *
die voor veel stomadragers interessant kunnen zijn
•Als u voor het sporten geen stomaband nodig heeft is het verstandig om
en ook in stomapoliklinieken worden besproken.
wel een stevige ondersteunende onderbroek of sportbroek te dragen.
De informatie in Toegelicht is afkomstig van de
Deze zijn te koop in sportzaken of warenhuizen.
stomaverpleegkundigen Ada Veldink en Annette van
•Wilt u een periode ontlastingvrij zijn, dan kunt u de colostoma spoelen
Duijvendijk. Soms wordt een andere deskundige ge-
en een plug of stomapleister dragen. Het alternatief is een stoma
ïnterviewd. Als u een mogelijk onderwerp heeft voor
contence divice (Vitala). Dit is een soort cap die u over de stoma plaatst.
Toegelicht kunt u dit natuurlijk altijd melden bij de
In beide gevallen geldt dat de dikke darm hieraan moet wennen.
Nederlandse Stomavereniging. Neem contact op met
De stomaverpleegkundige kan u hierin begeleiden. *
het Landelijk bureau in Maarssen of stuur een mailtje
naar [email protected].
Nog meer tips
•Kies een activiteit of sport die u leuk vindt en aan kunt.
•Samen sporten is motiverend en gezellig. Het vergroot de kans op succes.
•Bouw het sporten rustig op en laat u begeleiden door een sportinstructeur of fysiotherapeut.
•Overleg met uw stomaconsulent of behandelend arts welke voorzorgsmaatregelen u kunt nemen en waar u op moet letten.
Ervaringsfilm over sporten
Sportervaringen van andere stomadragers zien? Dat kan op onze website
www.stomavereniging.nl> Doe mee> Films> Film stoma en sporten.
* ) De stomamaterialen in dit artikel vallen in principe onder de
vergoedingsregeling. Bij gebruik van de de plug en contence device
als extra optie naast ander materiaal kan de verzekeraar soms een
extra machtiging vragen.
Vooruitgang
• september 2014
45