Jaarbericht ORK 2013 - Regionale keringen

On
BcBK01-02memo
Aan:
Van:
Kopie:
Betreft:
Datum:
Projectnummer:
Kenmerk:
IPO – K. Arpad
UvW – E. Gloudemans
R. Biemans / L. Wentholt
leden PCWK
leden Begeleidings- en Stuurgroep ORK-II
Voortgangsbericht ORK-II, resultaten 2013
10-02-2014
474.020
-
In opdracht van het Inter Provinciaal Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen (UvW) werkt STOWA
aan het Ontwikkelingsprogramma Regionale Keringen (ORK). Dit voortgangsbericht beschrijft de resultaten
van dit ontwikkelingsprogramma in het jaar 2013. In dit overzicht wordt aandacht besteed aan de huidige
samenstelling van het onderzoeksprogramma en een stand van zaken van de verschillende projecten, de
bestedingen, de begeleiding en enkele aandachtspunten bij het vervolg.
De dijkdoorbraak bij Wilnis bleek als katalysator te werken om de regionale keringen, vergelijkbaar met de
primaire keringen, gestructureerd aan te pakken. Er is een methode ontwikkeld voor het normeren van
regionale keringen (IPO-klassen). Binnen het ORK zijn op basis van alle beschikbare ervaring leidraden
voor het normeren, toetsen en verbeteren van regionale keringen opgesteld. Het ORK programma loopt nu
10 jaar en heeft mooie resultaten opgeleverd die bijdragen aan een betere normering, eenduidige toetsing en
verbetering van de regionale waterkeringen en daarmee aan een veiliger Nederland.
Door verschillende onderzoeksvelden bij elkaar te brengen wordt op een doelmatige manier onderzoek
uitgevoerd, ontstaat meer zekerheid en worden de uitvoeringskosten lager.
Huidige omvang onderzoeksprogramma
Het onderzoeksprogramma omvat op dit moment ruim 30 lopende deelactiviteiten (onder andere op het
gebied van piping, sterkte en stabiliteit, bekleding en veen). Deze projecten worden geselecteerd door de
Stuurgroep, die daarbij wordt geadviseerd door een Begeleidingsgroep. Het grootste deel van de lopende
onderzoeken zijn voor dit verslagjaar geselecteerd. Daarnaast zijn een aantal onderzoeksprojecten in 2013
aan het onderzoeksprogramma toegevoegd. Dit zijn:
- Vervolgonderzoeken in het kader van “ongedraineerde stabiliteit” (stuurgroep december 2013);
- Schematiseringsfactor piping (stuurgroep december 2013);
In de bijlage is de totale lijst geïnventariseerde onderzoeksvragen en geeft een beeld wanneer de
deelonderzoeken afgerond zijn of worden.
De aard van de geselecteerde projecten varieert en omvat zowel kennisontwikkeling voor de toetsing van
regionale keringen als de ‘vertaling’ van al ontwikkelde kennis voor primaire keringen voor toepassing bij de
toetsing van regionale keringen. Daarnaast maken de samenstelling van de Leidraad Niet-Waterkerende
Objecten en de Handreiking beheer & onderhoud regionale keringen onderdeel uit van dit programma. Deze
laatste twee projecten komen nog uit het ORK-I programma wat tot 2011 liep.
Het huidige programma ORK-II loopt tot eind 2014 en biedt geen ruimte meer voor nieuw onderzoek. Het
laatste jaar zal gebruikt worden om de lopende onderzoeken af te ronden en energie te steken in het opstellen
van een nieuwe leidraad “toetsen op veiligheid regionale waterkeringen”. Afronding van het ORK-II
programma betekent niet dat alle gewenste onderzoeken afgerond zijn. Veilige waterkeringen zullen zich
altijd blijven ontwikkelen waarbij de komende jaren de aandacht zich zal richten op het versterken en op het
beheer en onderhoud van de keringen. Dit betekent dat ook na 2014 onderzoeksvragen open zullen blijven
staan en nieuwe onderzoeksvragen kunnen worden aangedragen.
Voortgangsbericht ORK-2, jaaroverzicht 2013
1
On
BcBK01-02memo
Een mooi resultaat
De resultaten van de studies zijn in afzonderlijke rapportages (variërend van rapporten tot memo’s)
opgeleverd. Na afloop van ORK II worden de resultaten gebundeld. Onderstaand worden enkele belangrijke
resultaten opgesomd.
Stabiliteitsanalyses
Voor het toetsen van de macrostabiliteit van primaire waterkeringen is een nieuwe methode van toetsen
ontwikkeld op het gebied van stabiliteitsanalyse (methode Spencer – van der Meij). De studiegroep CAOS,
bestaande uit, zes waterschappen, Deltares en STOWA, heeft onderzocht is of deze methodiek ook bij
boezemkaden toegepast kan worden. De studiegroep heeft uitgesproken dat de methode kansrijk is voor het
toetsen van boezemkaden en beveelt aan de methode uit te werken tot een toetsspoor. Dit is een mooi
resultaat omdat met deze methode een veel betrouwbaarder inzicht ontstaat in de stabiliteit van regionale
keringen en daarmee tot hogere stabiliteitsfactoren van de keringen leidt. Door dit verbeterde inzicht kan de
sterkte van de grond beter geschematiseerd worden waardoor bij toekomstige toetsingen geld bespaard kan
worden.
Waterkeringen rond waterbergingsgebieden
In Nederland komt ongeveer 200 kilometer waterkering voor die om waterbergingsgebieden ligt. Provincies
hebben aangegeven dat bij dit soort keringen een eenduidig instrumentarium om te normeren en toetsen
ontbreekt. In 2013 is een nota opgesteld met aandachtpunten bij de normering en toetsing van dergelijke
keringen. Deze aandachtspunten kunnen in de nieuw leidraad worden opgenomen waardoor een uniforme
aanpak ontstaat.
Veen onderzoeken
Eind 2013 is het initiatief genomen om tot een versnelling te komen van de kennisverwerving over het
veenonderzoek. Hierbij worden de lopende projecten geïnventariseerd en wordt gezocht naar de samenhang
van de verschillende projecten. Met de belanghebbende partijen – waterschappen, provincies en
Rijkswaterstaat – wordt vervolgens de te doorlopenkoers bepaald en wordt gekeken hoe het beste synergie
bereikt kan worden.
Piping
In de verkenning naar de geldigheid van de nieuwe rekenregel voor piping is geconcludeerd dat de nieuwe
inzichten ook van toepassing zijn voor regionale keringen. In 2014 wordt gewerkt aan een optimalisatie van
de rekenregel voor piping zodat deze ook toepasbaar wordt voor de regionale keringen.
Financiën en organisatie
In de bijlage is een overzicht gegeven van de bestedingen en ramingen van alle geselecteerde projecten. Op
programmaniveau is van het totaal beschikbare budget à € 1.495.000,- circa € 1.400.000,- besteed,
opgedragen of gereserveerd voor verwachte activiteiten binnen de geselecteerde projecten en afrondende
werkzaamheden in het kader van de oplevering van het ORK. Voor 2014 is nog ongeveer € 95.000,beschikbaar. Dit budget zal niet meer gebruikt worden voor aanvullend te selecteren projecten, maar
mogelijk wel om lopende onderzoeken te versnellen.
Stuurgroep
De Stuurgroep is 3 maal bijeengekomen. Het afgelopen jaar is, naast de lopende zaken, gewerkt aan een
structuur en werkwijze waarbij de stuurgroep ook goed haar sturende taak kan invullen in het afrondende
jaar 2014. De samenstelling van de Stuurgroep heeft in 2013 enkele wisselingen ondergaan. De nieuwe
voorzitter is mevrouw Karen Arpad (provincie Noord Holland). Rik Sonneveldt is teruggetreden en
vervangen door Eddy Steenbergen (namens de Unie van Waterschappen). Verder is Conny van Zuijlen
teruggetreden en vervangen door Pim Beerling (provincie Utrecht) en is Robin Biemans (STOWA)
aangeschoven ter ondersteuning van Henk van Hemert. Robin Biemans richt zich op de communicatie en het
proces zodat Henk van Hemert zich meer kan richten op de inhoudelijke afronding van het ORK-II
programma.
Voortgangsbericht ORK-2, jaaroverzicht 2013
2
On
BcBK01-02memo
Op verzoek van de Stuurgroep is een notitie opgesteld over het communicatie proces. Deze notitie is nodig
om het programma ORK-II weer beter in beeld te krijgen bij waterschappen en provincies. Uit deze notitie
vloeit onder andere voort dat van dit jaarbericht ook een versie voor bestuurders en leidinggevenden van
onder andere waterschappen en provincies wordt opgesteld.
Begeleidingsgroep
Inhoudelijke afstemming van het ORK-II programma vindt plaats in de begeleidingsgroep. De
begeleidingsgroep is nauw betrokken bij het programma en draagt daarmee in grote mate bij aan de
totstandkoming van de nieuwe Leidraad. De Begeleidingsgroep is drie keer bijeengekomen waarbij in 2013
de waterschappen Aa en Maas en Noorderzijlvest de groep hebben versterkt.
Naar afronding in 2014
De waterschappen en provincies werken gezamenlijk aan eenvoudigere systematiek voor toetsingen en
efficiëntere methoden om de regionale keringen te verbeteren. De nieuwe Leidraad Toetsen op Veiligheid
regionale waterkering zal hier invulling aan geven.
Het komende jaar staat in het teken van het afronden van de verschillende deelonderzoeken en het opstellen
van een definitieve versie van de integrale Leidraad. De onderzoeken zullen grotendeels voor de
zomervakantie afgerond moeten zijn. Het tweede half jaar zal worden gebruikt voor het opstellen van de
definitieve documenten.
De afronding van het ORK-II programma zal in 2014 een grote inspanning vragen van Stuurgroep en
Begeleidingsgroep. De afronding van onderzoeken zullen besproken moeten worden in de
Begeleidingsgroep en vervolgens ter besluitvorming voorgelegd worden aan de Stuurgroep.
Het uiteindelijke document, de nieuwe leidraad “toetsen op veiligheid regionale keringen”, zal eind 2014
afgerond worden en officieel aangeboden aan de besturen van IPO en de Unie van Waterschappen.
Voortgangsbericht ORK-2, jaaroverzicht 2013
3

Download Report