De doorgaande leerlijn voor gevorderden

Welkom
De doorgaande leerlijn
gevorderden
Presentatie door: Suze van de Pol & Anja de Rooij
22-04-2014
Omschrijving workshop
• Wetenschappelijk onderzoek naar het
effect van de doorgaande lijn op de
ontwikkeling en de consequenties daarvan
voor beleid.
• Wat is het effect van goed pedagogisch en
didactisch handelen?
• Hoe zit het met leerlijnen van 0-7 jaar?
• Welke visie heeft uw gemeente samen
met het veld ontwikkeld?
• Waar loopt u tegenaan in de
samenwerking voor- en vroegschool?
Wetenschappelijk onderzoek
• Veen, A., Karssen, A.M., Daalen, M.M. van,
Roeleveld, J., Triesscheijn, J., Elshof, D.
(2013).
De aansluiting tussen voor- en
vroegschoolse educatie en tussen
vroegschoolse educatie en groep 3
Opzet onderzoek
• Door middel van interviews is nagegaan
op welke manier voorschoolse instellingen
(peuterspeelzalen en kinderdagverblijven)
en basisscholen een doorgaande lijn
realiseren tussen de voorschoolse periode
en groep 1 van de basisschool en tussen
de kleutergroep en groep 3.
• Met behulp van gegevens uit het preCOOL-cohortonderzoek is nagegaan of
een sterkere mate van ‘doorgaande lijn’
een positief effect heeft op de
leerprestaties.
Uitkomst onderzoek
• De doorgaande lijn blijkt echter geen
positief effect te hebben op de latere
leerprestaties en het sociaal-emotioneel
functioneren van kinderen. Dat geldt zowel
voor de overgang van de voorschoolse
voorziening naar de basisschool als voor
de overgang van de kleutergroep naar
groep 3 en verder.
Oorzaken volgens de
onderzoekers
• Dit heeft er vermoedelijk mee te maken
dat op instellingen en scholen waar de
zwaarste achterstandsgroep aanwezig is
ook de meeste inspanningen worden
gedaan om de doorgaande lijn te
realiseren. Maar kennelijk is dat nog niet
voldoende om de achterstand die deze
groep heeft ten opzichte van meer
kansrijke leerlingen, weg te werken.
In een toelichtend gesprek
• Lastig om VVE-kinderen en niet-VVE
kinderen te vergelijken, de meeste
kinderen hebben in Nederland toch een of
andere vorm van VVE gehad
• Bij het 4-jarigen cohort Cool zijn minder
gegevens voorhanden dan bij het 2jarigen cohort
• Bij het 2-jarigen cohort worden tzt
gegevens zichtbaar mbt leerwinst
en
• Er moet per kind een instroomprofiel
worden ingevuld door ouder en leidster
• Omdat ouders zelf invullen, kan er
vervuiling optreden
• De thuisfactor is op zeer jonge leeftijd heel
bepalend, meer bepalend dan de uren psz
Kwaliteit op de groep
• In de groep is gekeken naar
instructievaardigheden /
speelleeromgeving/scaffolding
• De kwaliteit van VVE-leidsters versus nietVVE leidsters is moeilijk te vergelijken:
verschil stad/dorp bv, veel leidsters
hebben toch al een of meerdere
scholingen achter de rug, een niet VVEleidster in een dorp kan een bevoegd
leerkracht zijn
en
• Uit dit soort onderzoek wordt niet duidelijk
hoe de implementatie en borging zijn
geweest – en dat is heel bepalend mbt de
resultaten
• Het is lastig om 1 oorzaak aan te wijzen
op deze leeftijd voor een prestatie, het is
vaak een samengaan van een aantal
factoren
• Er waren grote responsproblemen in de
psz, zowel bij de ouders als bij de leidsters
Masterthesis Marlijn Antonidus:
orienteren op het Integraal
Kindcentrum – RUU 2014
• Hoewel het om voorspellingen gaat en
aanvullend onderzoek nodig is, blijkt uit
het eerste onderzoek naar integrale
kindcentra dat er een positieve invloed
verwacht wordt op de ontwikkeling van
kinderen
De doorgaande (leer)lijn
Wat verstaan we onder een
doorgaande (leer)lijn?
(art. 167 WPO, lid 1a, 3 WOT art. 15i,
lid 1f)
Bestandsopname inspectie:
Niet alleen een overdrachtsdocument
En warme overdracht of een zelfde
programma
De doorgaande (leer)lijn
Bestandsopname inspectie:
Verbetering :
• afstemming pedagogisch klimaat
• educatief handelen
• omgaan met ouders
• interne begeleiding en zorg
Samen lezen voorschool
Samen lezen groep 1/2
Enkele def. doorgaande lijn
2009 SLO:
Een leerlijn is een beredeneerde
opbouw van tussendoelen en inhouden
voor kinderen, leidend naar een
einddoel.
Dat gemeenten gericht beleid moesten
ontwikkelen stamt uit 2006, toen de
knip in VVE middelen net een feit was.
De aandacht verschuift nu naar OGW
en passend onderwijs
Doelen groep 1 en 2
Monitor G 37
• Er is binnen de voorschool iemand
specifiek verantwoordelijk voor het leggen
en onderhouden van contacten met de
vroegschool/vroegscholen. Binnen de
vroegschool is iemand specifiek
verantwoordelijk voor het leggen en
onderhouden van contacten met de
voorschool/voorscholen.
• Deze contactpersoon binnen de voor- en
vroegschool onderneemt aantoonbaar
gerichte activiteiten om de doorgaande lijn
tussen voor- en vroegschool zo soepel
mogelijk te laten verlopen
Doorstromen
voor– en vroegschools
Doorstromen voorschoolsvroegschools
• De voorschool heeft beleid of heldere
afspraken om er voor te zorgen dat zoveel
mogelijk peuters doorstromen naar een
vroegschool (vve-school), conform het
gemeentelijke beleid.
• Dit beleid/deze afspraken liggen vast.
• De voorschool evalueert of er
daadwerkelijk voldoende kinderen
doorstromen naar een vroegschool
Overdracht
• De voor- en vroegschool maakt
aantoonbaar gebruik van een standaard
overdrachtsdocument, dat bij voorkeur (op
gemeentelijk niveau) is vastgesteld door
houders van kinderdagverblijven en
peuterspeelzalen samen met
schoolbesturen in de regio.
• In dit standaard overdrachtsdocument zijn
de belangrijkste gegevens opgenomen (of
een kind vve-geïndiceerd is, het
ontwikkelingsniveau, welk vve-programma
en hoe lang gevolgd, zorg en begeleiding
Warme overdracht
• Voor alle zorgkinderen vindt een warme
overdracht plaats.
• De overdrachtsprocedure is vastgelegd en
wordt regelmatig geëvalueerd met de
betrokken instellingen/besturen
• Niet alleen voor zorgkinderen maar voor
alle kinderen vindt een warme overdracht
plaats.
Programma
• De voor- en vroegschool werken met
hetzelfde vve-programma of hebben hun
aanbod aantoonbaar op elkaar afgestemd
(sequentieel).
• De voor- en vroegschool hebben ook
gedurende het jaar hun aanbod op elkaar
afgestemd (parallel)
Pedagogisch klimaat en educatief
handelen
• De voor- en de vroegscholen kunnen
aantonen dat het pedagogisch klimaat en
het educatief handelen op elkaar is
afgestemd.
• Afspraken hierover zijn vastgelegd en
worden regelmatig geëvalueerd
Ouderbetrokkenheid
Ouderbetrokkenheid
• De voor- en de vroegscholen stemmen de
activiteiten gericht op ouderbetrokkenheid
op elkaar af.
• Afspraken hierover zijn vastgelegd en
worden regelmatig geëvalueerd
Zorgstructuur
• De voor- en de vroegscholen stemmen de
zorgstructuur op elkaar af.
• Afspraken hierover zijn vastgelegd en
worden regelmatig geëvalueerd
De eigen praktijk
Wat zijn successen en verbeterpunten in uw
gemeente?
Na de verkiezingen?
Regievoeren
Wat komt u tegen ?
Wat doet u zelf?
Hoe stimuleert u het veld ?
Is geld het vliegwiel, gaat het om de fysieke
bijdrage, bent u de spin in het web: welke
rol of combinatie van rollen vervult u?
Uitwisseling en discussie
Het veld
Zijn er smaakmakers of kartrekkers uit het
veld?
Zit er nog energie in de werkgroep VVE of
de VVE netwerken?
Toekomst
Toekomst
Stellingen
1. Over een aantal jaren is VVE
ingebed in passend onderwijs en
transitie jeugdzorg. VVE is “uit”.
2. IKC is het antwoord op de
doorgaande lijn
3. De leerplicht moet worden
ingevoerd vanaf 2,5 jaar. Onderwijs
heeft dan de regie over de
doorgaande lijn
Bewegingen
• De gemeentes krijgen te maken met de
3D’s:
• De 3 D’s = 3x decentralisatie +
bezuiniging: gemeenten worden in 2015
verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en
inkomen en zorg aan langdurig zieken en
ouderen
• De invoering van Passend Onderwijs
• De nulgroepen of startgroepen
• IKC
Veel veranderingen
• De 3 D’s = 3x decentralisatie +
bezuiniging
• Van G4, naar G37, naar G86 en verder?
• De invoering van Passend Onderwijs
• Peuters binnen het onderwijs: nulgroepen
of startgroepen
• Peuterspeelzalen onder de Wet
Kinderopvang
• Gastouders ? Participatiecreches?
Toekomst - stellingen
1. Over een aantal jaren is VVE ingebed in
passend onderwijs en transitie
jeugdzorg. VVE is “uit”.
2. IKC is het antwoord op de doorgaande
lijn
3. De leerplicht moet worden ingevoerd
vanaf 2,5 jaar. Onderwijs heeft dan de
regie over de doorgaande lijn
4. Bij de samenwerkingsverbanden nieuwe
stijl hoort de kinderopvang
5. Het antwoord: een doorgaand curriculum
0-21 jaar
Stippen op de horizon
• Formuleer 3 doelen voor het komend jaar
• Werk dit verder uit
En terug naar ons programma van
vandaag
• Wetenschappelijk onderzoek naar het effect
van de doorgaande lijn op de ontwikkeling
en de consequenties daarvan voor beleid.
• Wat is het effect van goed pedagogisch en
didactisch handelen?
• Hoe zit het met leerlijnen van 0-7 jaar?
• Welke visie heeft uw gemeente samen met
het veld ontwikkeld?
• Waar loopt u tegenaan in de samenwerking
voor- en vroegschool?
Afsluiting