11 donderdag 12 juni 2014 NL in de ouderenzorg ‘Nu de zorgvraag zwaarder wordt, moet het niveau van medewerkers meegroeien’ Joke de Vries Hoofdinspecteur IGZ goede zorg krijgen, zoals het inzetten van extra personeel. ,,Alleen, soms kwamen we dan terug op een andere afdeling en dan vielen daar weer gaten. Dan is er sprake van een structureel probleem.’’ Dat komt niet per se door de bezuinigingen, zegt De Vries. ,,We hebben huizen gezien met hetzelfde budget die wél goed presteerden. Het gaat om investeringen in scholing van medewerkers en mensen met voldoende deskundigheid op de werkvloer. Pas dan kan er zorg worden geleverd die past bij de individuele wensen van vaak zeer kwetsbare cliënten.’’ Verantwoordelijkheid De verantwoordelijkheid ligt bij de directies, niet bij het personeel. ,,De medewerkers zijn juist zeer gemotiveerd om het beter te doen. Zij gaan respectvol met hun cliënten om. Die voelen zich dan ook vaak goed behandeld, maar kunnen niet zien dat er in de tussentijd dingen mis gaan met de medicatie.’’ De hoofdinspecteur benadrukt dat als er ergens acuut gevaar is, de Inspectie direct ingrijpt. ,,Dat is slechts bij één instelling nodig geweest. Maar bij sommige locaties bleken zaken zo slecht geregeld te zijn, dat er op den duur wel risico’s kunnen ontstaan voor cliënten.’’ ActiZ, de brancheorganisatie voor zorgondernemers, trekt zich het kritische rapport van de Inspectie aan. Directeur Koster plaatst wel kanttekeningen: ,,Op veel plekken gaat het wél goed. Maar op andere locaties valt er het nodige te verbeteren. Het is dus goed dat de Inspectie de vinger op de zere plek legt.’’ Er is haast geboden. Door het kabinetsbeleid moeten mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Pas als het echt niet meer gaat, komen ze in aanmerking voor een plek in een verpleeghuis. Met andere woorden: de gemiddelde oudere in een verpleeghuis is straks veel kwetsbaarder en zal meer zorg nodig hebben. Het personeel moet daarom deskundiger worden. Koster: ,,Daar ligt een belangrijk aandachtspunt. Vooral in verzorgingshuizen. Nu de zorgvraag zwaarder wordt, moet het niveau van medewerkers meegroeien.’’ FOTO’S GUUS SCHOONEWILLE Nieuwe hbo-opleiding Hoe dan ook is het de vraag of er voldoende deskundig personeel te vinden is. ActiZ heeft samen met Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland sinds een aantal jaar een nieuwe hbo-opleiding geriatrie in het leven geroepen. ,,Er zijn nu 350 mensen ingestroomd in de huizen. Er is dus verbetering gaande, maar er valt nog wel het nodige te realiseren.’’ Dat vraagt veel van de zorgbestuurders, die soms vooral bezig lijken te zijn met het behalen van een positief ﬁnancieel resultaat, in plaats van met het aansturen op betere zorg. Koster: ,,Je hebt als bestuurder te maken met personeelstekorten, het hele verhaal over vastgoed, grotere risico’s en je moet ook nog zorgen dat de organisatie niet in de rode cijfers belandt. Dat is wel heel veel tegelijkertijd. Een aantal onderwerpen staat wat hoger op de prioriteitenlijst, maar uiteindelijk is alles toch gericht op goede zorg en kwaliteit van leven van cliënten.” Reactie staatssecretaris ‘Eenquickfixvoor alleproblemen bestaat niet’ Er is geen snelle oplossing voor de omvangrijke problemen waarmee organisaties kampen die zorg voor ouderen leveren in verpleeg- en verzorgingshuizen. Dat zegt staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid, in een reactie op het zeer kritische rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), dat vandaag naar de Tweede Kamer gaat. EDWIN VAN DER AA en LAURA SCHALKWIJK De IGZ uit in zijn rapportage aan het parlement ernstige twijfels over de kwaliteit van de ouderenzorg bij grofweg 20 procent van de in totaal 450 zorgorganisaties die werkzaam zijn in de verzorgings- en verpleeghuizen voor ouderen. Dat beeld moet veranderen, vinden alle betrokkenen. Ook staatssecretaris Van Rijn. Martin van Rijn Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 1 Wat dacht u toen u het pittige inspectierapport las? ,,De ouderenzorg kan beter en het moet beter. We hebben te maken met een vergrijzende samenleving en mede daardoor wordt de zorg voor ouderen complexer. Het personeel moet beter opgeleid worden om te kunnen voldoen aan de eisen die mensen aan hun zorg stellen.” 2 Hoe kan het beter? ,,De samenwerking tussen cliënt, zorgverlener en de naasten moet worden versterkt, zodat nieuwe vormen van passende zorg ontstaan. Mensen willen twee dingen als ze in een instelling zitten: veilige zorg en liefdevolle zorg. Soms, bij veiligheidskwesties, is het volgen van de regels nu eenmaal noodzakelijk, maar meer overleg over andere wensen is best mogelijk.” 3 Volgens de IGZ gaat het vaak mis bij de besturen. ,,Het is belangrijk dat bestuurlijk leiderschap hoog op de agenda staat. Het bestuur moet zijn zaakjes organisatorisch op orde hebben en weten wat er op de werkvloer speelt. Dat heeft niets met budgetten te maken en is regelmatig van doorslaggevende betekenis voor het reilen en zeilen binnen een organisatie.” 4 Wanneer is de zorg op orde? ,,We moeten ons realiseren dat een quick fix voor alle problemen niet bestaat, hoezeer we dat misschien ook zouden willen. De langdurige zorg verandert. Wij proberen nu op te pakken wat de inspectie signaleert. Zo zou ik het een prima idee vinden om de koplopers, waar het goed gaat, bij elkaar te brengen en hun werkwijze te laten delen. Daar kunnen anderen van leren.” 5 Moet er geen geld bij om die veranderingen te regelen? ,,Ik trek met ActiZ 5 miljoen euro uit om verzorgings- en verpleeghuizen te helpen de kwaliteit te verbeteren, maar dit is geen kwestie van geld. Ik zie dat er zorglocaties zijn die met de gemiddeld 70.000 euro per cliënt per jaar tot hele goede kwaliteit komen. Het kan dus wel.’’