Voorwoord
Voor u ligt de (programma)begroting 2015 (- 2018). Een begroting die in het teken staat van
veranderingen. Veranderingen in de samenleving, in de gezagsverhoudingen, in de rol van de
overheid, in samenwerkingsverbanden en meer. In ons coalitieakkoord “Wat moed, dat moet” staat dat
wij aan de slag gaan met deze uitdagingen. In deze programmabegroting 2015 (-2018) staan onze
eerste voorstellen daartoe.
Programmamanagement
Ook het Planning & Control instrumentarium van de gemeente Tubbergen verandert. Dat ziet u o.a.
aan de opzet van begroting 2015. Zo zijn wij al enige tijd bezig om te komen tot P&C cyclus die
toekomstbestendig is en de raad nog beter in staat stelt om kaders te stellen. Ook zijn wij gestart met
programmamanagement om samenhang te bereiken en prioriteiten te stellen. Zo weten we zeker dat
we projecten en activiteiten effectief uitvoeren. Deze veranderingen zijn nu voor de eerste keer
volledig vertaald in de begroting. Bevatte de vorige begroting nog een bijlage met een
voorbeeldprogramma, de cyclus 2015 biedt als eerste product de begroting voor 2015. De
programma’s sluiten aan bij het coalitieakkoord “Wat moed, dat moet”. In deze nieuwe opzet van de
begroting introduceren we indicatoren om doelstellingen te toetsen. Indicatoren hebben een
signalerende functie en geven een mate van kwaliteit aan. Doel is te leren van deze indicatoren.
Overigens blijft het hier niet bij. We werken aan een begrotings-app, zodat we actuele informatie op
maat kunnen bieden, inspelend op de behoefte van de gebruiker.
Drie decentralisaties
Concreet voorbeeld van de vele veranderingen zijn de nieuwe taken waarvoor gemeenten vanaf
1 januari 2015 verantwoordelijk zijn: de Participatiewet, onderdelen uit de AWBZ en de jeugdzorg.
Gemeenten zijn daarmee straks verantwoordelijk voor de hele (niet-medische) ondersteuning aan
inwoners. Gemeenten staan dichtbij hun inwoners en kunnen daarom beter van betekenis zijn voor
inwoners. We hebben ons de afgelopen periode goed voorbereid op de nieuwe taken. We streven
ernaar dat iedereen zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven wonen. We richten de nieuwe zorgtaken
op een efficiënte en effectieve manier in. En we leveren maatwerk: dichtbij onze inwoners en passend
bij de schaal van Tubbergen. We zien dat het noaberschap, dat zo kenmerkend is voor onze
gemeenschap, kan bijdragen aan oplossingen voor de toenemende zorgvraag. We zien volop kansen,
maar zijn ons tegelijkertijd bewust van de risico’s en uitdagingen die op onze gemeenschap afkomen.
Meerjarig perspectief
Hoewel de economie de eerste tekenen van herstel vertoont, staan de begroting voor 2015 en de
meerjarenbegroting 2016-2018 nog sterk in het teken van ombuigen en bezuinigen. De effecten van
rijksmaatregelen en van het economische zware weer van de afgelopen jaren, zijn nog sterk voelbaar.
Daarnaast gaan de decentralisaties van rijkstaken gepaard met aanzienlijke kortingen. Om een
financieel gezonde toekomst te waarborgen, moeten we de taken uitvoeren binnen het budget dat
daarvoor beschikbaar is. Uitgangspunt blijft voor ons een structureel sluitende begroting. Wij zijn dan
ook blij en trots u een begroting te kunnen aanbieden die op termijn structureel sluit. Dit betekent wel
dat we in deze begroting een aantal fundamentele keuzes hebben moeten maken. Zowel op het
gebied van de drie decentralisaties als op het gebied van onze maatschappelijke voorzieningen.
Het is voor ons en u als raad een uitdaging om de gemeente Tubbergen de komende jaren sociaal,
economisch en financieel gezond te houden. Om dat te realiseren willen we, uitgaande van de kracht
in onze eigen samenleving, bestuurlijke moed, daadkracht en vastberadenheid tonen. We willen
“Krachten Verbinden” met een overheid die midden in de samenleving staat en creatieve initiatieven
met draagvlak omarmt en ondersteunt.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 2
Inhoudsopgave
Voorwoord .................................................................................................................................... 2
Inhoudsopgave ............................................................................................................................. 3
1. Inleiding ................................................................................................................................ 4
2. Vaststelling programmabegroting ............................................................................................ 5
3. Van Kaderbrief naar begroting 2015 (-2018) ............................................................................ 6
3.1.
Opbouw van het hoofdstuk ............................................................................................. 6
3.2.
Saldo Kaderbrief ............................................................................................................. 6
3.3.
Mutaties ......................................................................................................................... 7
3.4.
Specifieke mutaties ......................................................................................................... 8
3.5.
Herzien meerjarig saldo .................................................................................................10
3.6.
Ombuigingen .................................................................................................................11
3.7.
Financiële positie / stand van zaken reserves...................................................................16
4. Programma structuur ............................................................................................................20
4.1.
Programma Krachtige kernen .........................................................................................22
4.1.1
Thema Wonen en Vastgoed ..................................................................................22
4.1.2
Thema Mobiliteit en Bestendigheid ........................................................................25
4.1.3
Thema Maatschappelijke Voorzieningen ................................................................29
4.1.4
Begroting en meerjarenraming ..............................................................................33
4.2.
Programma Economische kracht en werk ........................................................................34
4.2.1
Thema Vrijetijdseconomie .....................................................................................35
4.2.2
Thema Ondernemen & Arbeidsmarkt.....................................................................40
4.2.3
Thema Plattelandseconomie ..................................................................................43
4.2.4
Begroting en meerjarenraming ..............................................................................48
4.3.
Programma Omzien naar elkaar ......................................................................................49
4.3.1
Thema Zelf ..........................................................................................................49
4.3.2
Thema Samen ......................................................................................................52
4.3.3
Thema Overdragen ..............................................................................................56
4.3.4
Begroting en meerjarenraming ..............................................................................60
4.4.
Programma Burger en bestuur ........................................................................................61
4.4.1
Thema Bestuursstijl ..............................................................................................61
4.4.2
Thema Samenwerking ..........................................................................................63
4.4.3
Thema Dienstverlening .........................................................................................64
4.4.4
Thema Financiën .................................................................................................66
4.4.5
Begroting en meerjarenraming ..............................................................................68
5. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ............................................................................69
6. Overzicht baten en lasten 2015 ..............................................................................................72
7. Paragrafen............................................................................................................................73
7.1.
Lokale heffingen ............................................................................................................74
7.2.
Weerstandsvermogen en risicobeheersing .......................................................................81
7.3.
Onderhoud kapitaalgoederen ..........................................................................................85
7.4.
Financiering...................................................................................................................95
7.5.
Verbonden partijen ........................................................................................................97
7.6.
Grondbeleid................................................................................................................. 105
7.7.
Demografische ontwikkelingen ..................................................................................... 109
8. Financiële positie ................................................................................................................ 112
8.1.
Reserves en voorzieningen ........................................................................................... 112
8.2.
Incidentele baten en lasten .......................................................................................... 115
8.3.
Financiële uitgangspunten ............................................................................................ 117
8.4.
Lijst met afkortingen .................................................................................................... 119
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 3
1. Inleiding
Begroten is vooruitzien. Met het inzicht van vandaag worden verwachtingen uitgesproken voor de
praktijk van morgen. Wat willen we bereiken, wat gaan we daarvoor doen en wat gaat het kosten? Om
deze keuzes op een verantwoorde manier te kunnen doen is het van belang een goed inzicht te
hebben in de gemeentelijke financiën. Zeker nu de gemeenten worden geconfronteerd met een (forse)
toename van het takenpakket op het gebied van zorg en welzijn. De totale omvang van de
gemeentebegroting neemt hierdoor toe met een structureel bedrag van € 5 miljoen (jeugdzorg en
delen van de AWBZ)
In deze programmabegroting zijn de inkomsten en uitgaven gebaseerd op de werkelijke uitgaven 2013
en de ervaringen opgedaan in de eerste helft van het lopende boekjaar 2014. Daarnaast is er zoveel
mogelijk rekening gehouden met de bekende ontwikkelingen op het gebied van de drie
decentralisaties en de landelijke bezuinigingen. Daarnaast worden we geconfronteerd met de
zogenaamde “na-ijleffecten” van de economische recessie. Zo laat het aantal mensen dat een beroep
doet op de bijstand een stijging zien.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 4
2. Vaststelling programmabegroting
De raad van de gemeente Tubbergen dient de programmabegroting 2015 als geheel vast te stellen.
Daarmee autoriseert de raad het college van burgemeester en wethouders tot het doen van de in de
programmabegroting opgenomen uitgaven en investeringen, respectievelijk tot het realiseren van
opgenomen opbrengsten.
Tevens geeft de raad door vaststelling opdracht aan het college van burgemeester en wethouders om
de opgenomen programmavelden, het daaraan ten grondslag liggende beleid en de paragrafen uit te
voeren. Door tussentijdse rapportages middels voor- en najaarsbericht en de jaarstukken vindt de
verantwoording plaats.
De raad van de gemeente Tubbergen;
gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 14 oktober 2014;
gelet op de Gemeentewet;
Besluit:
De programmabegroting 2015 vast te stellen, dit betekent dat wordt ingestemd met:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
De mutaties en de analyse zoals vermeld en toegelicht in paragraaf 3.3;
Het (ontstaan van het) herziene meerjarige saldo zoals vermeld en toegelicht in paragraaf 3.5;
De ombuigingsvoorstellen zoals beschreven en toegelicht in paragraaf 3.6;
De onttrekking van het begrotingstekort van de jaarschijf 2015 en 2016 aan de Algemene reserve
van respectievelijk € 238.000 en € 266.000;
De mutaties in de reserves zoals vermeld en toegelicht in paragraaf 3.7;
De inhoudelijke beschrijving van de programma's in hoofdstuk 4;
De inhoudelijke beschrijving van het hoofdstuk 5 algemene dekkingsmiddelen;
De inhoud van de paragrafen zoals opgenomen in hoofdstuk 7;
De meerjarenramingen 2016–2018;
de tarieven:
 rioolheffingen niet als voorgenomen te verhogen met 4% maar te indexeren met 0,8%;
 afvalstoffenheffing te indexeren met 0,8%;
 onroerende zaakbelasting te verhogen met 5,8% (inclusief inflatie van 0,8%);
 forensenbelasting te verhogen tot een tarief van € 286 per woning;
 toeristenbelasting niet te verhogen;
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van 10 november 2014.
De griffier,
De voorzitter,
H.J.M.J. van Limbeek
Mr. M.K.M. Stegers
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 5
3. Van Kaderbrief naar begroting 2015 (-2018)
3.1. Opbouw van het hoofdstuk
Om een gestructureerd beeld te geven van de opbouw en het verloop van het meerjarige saldo wordt
onderstaande opzet gevolgd:
In paragraaf 3.3 wordt het beeld geschetst van het ontstaan van het begrotingssaldo. Ook worden de
mutaties, betrekking hebbend op de uitvoering het bestaande beleid of reeds eerdere besluitvorming,
in deze paragraaf behandeld. In paragraaf 3.4 staan we stil bij een aantal specifieke mutaties. Deze
specifieke mutaties hebben niet in alle gevallen financiële consequenties maar herbergen wel een
aantal mogelijke risico’s of zijn in politiek-bestuurlijke zin dermate relevant dat ze een nadere
toelichting behoeven.
In paragraaf 3.5 treft u het herziene meerjarige saldo aan en de aansluiting met de meerjarige saldi uit
de kaderbrief 2015.
In paragraaf 3.6 treft u onze voorstellen aan voor wat betreft de heroverwegingen en ombuigingen om
te komen tot een sluitende (meerjaren)begroting.
Tot slot geven we in paragraaf 3.7 een overzicht van de financiële positie en de stand van zaken van
de (belangrijkste) reserves.
3.2.
Saldo Kaderbrief
Uitgaande van deze basis laat de primitieve programmabegroting 2015 e.v. een meerjarig tekort zien.
Dit heeft ons doen besluiten tot een brede heroverwegings- en ombuigingsoperatie. Onze voorstellen
hieromtrent treft u aan in paragraaf 7 van dit hoofdstuk.
Uitgangspunt voor ons is en blijft een meerjarig sluitende begroting. Dit betekent dat structurele
uitgaven gedekt moeten worden door structurele inkomsten.
Zoals u van ons gewend bent zoeken we in elk van de P&C documenten in financiële zin aansluiting
bij het laatst vastgestelde document. Voor de programmabegroting 2015 betekent dit dat we
aansluiting zoeken bij de kaderbrief 2015.
Het meerjarig saldo uit de kaderbrief ziet er als volgt uit:
saldo kaderbrief
Meerjarenbegroting 2015-2018 als basis voor de begroting 2015
2015
-404
2016
-408
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 6
2017
-432
2018
-469
3.3.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Mutaties
Mutaties
verhoging bijdrage Regio Twente
verhoging bijdrage Stadsbank
bijstandsontvangers - uitkeringskosten
bijstandsontvangers - uitvoeringskosten
kostendekkende legesinkomsten WABO
kostendekkende legesinkomsten RO
hogere kosten slootmaaisel
voordeel kapitaallasten
uitbreiding 0,4 wethouder
nieuw beleid
inzetten reserve crisismaatregelen
Hogere opbrengst OZB
Totaal mutaties
2015
-18
-7
-150
-31
-210
-75
-35
120
-44
0
100
15
-335
2016
-18
-7
-100
-130
-210
-75
-35
76
-44
0
100
15
-428
2017
-18
-7
-50
-116
-210
-75
-35
85
-44
0
61
15
-394
2018
-18
-7
0
-102
-210
-75
-35
178
-44
0
0
15
-298
Ad. 1 en 2 Gemeentelijke bijdragen verbonden partijen
Jaarlijks moeten vóór 15 juli de begrotingen van de Gemeenschappelijke Regelingen (GR) worden
vastgesteld. Hiervoor hebben de deelnemende gemeenten tot eind juni het recht om een zienswijze
op de begrotingen van deze GR’s in te dienen. Dit heeft de gemeente Tubbergen dan ook gedaan
voor de begrotingen van de Regio Twente en de Veiligheids Regio Twente (VRT).
Met het instemmen met de begroting 2015 van de Regio Twente betekent dit een hogere structurele
gemeentelijke bijdrage van € 18.000 per jaar. Voor de Stadsbank gaat de jaarlijkse gemeentelijke
bijdrage met € 7.000 omhoog.
Inzake de begroting 2015 van de VRT heeft uw raad een zienswijze ingediend waarin opgenomen is
dat de gemeentelijke bijdrage in 2015 niet verhoogd mocht worden. Deze zienswijze is door het
Algemeen Bestuur van de VRT overgenomen en heeft geleid tot het uitgangspunt dat de
gemeentelijke bijdrage 2015 gelijk is aan gemeentelijke bijdrage 2014.
Ad. 3. en 4 Bijstandsontvangers
Door het Ministerie van SZW zijn op 4 juli nadere voorlopige budgetten 2014 van de gebundelde
uitkering (WWB, IOAW, IOAZ, Bbz levensonderhoud startende zelfstandigen) bekend gemaakt. Ten
opzichte van de eerdere, voorlopig vastgestelde gebundelde uitkering 2014 betekent dit voor
Tubbergen een verlaging van ruim € 150.000 voor (bijstands)uitkeringen.
Het aantal bijstandsontvangers laat een stijgende lijn zien. Zelfs in die mate dat we meer uitgeven dan
er aan rijksvergoeding binnenkomt. Conform de geldende wetgeving zijn gemeenten verantwoordelijk
voor de eerste 10% van deze meerkosten. Voor het overige kan een beroep worden gedaan op de
zogenaamde Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU). Het maximale risico komt op grond van de
huidige inzichten uit op een bedrag van ongeveer € 150.000. Verwacht wordt dat in het jaar 2015
binnen dit bedrag wordt gebleven. We gaan uit van een tekort van € 150.000. Voor de jaren daarna
hebben we de ambitie om de bijstandslasten op te vangen binnen de daarvoor te ontvangen
rijksvergoeding.
Als gevolg van de stijging van het aantal bijstandsontvangers nemen ook de uitvoeringskosten toe. Dit
is conform de contact overeenkomst met de gemeente Almelo. Ook hier houden we echter rekening
met onze ambitie om het aantal bijstandsontvangers de komende jaren terug te dringen.
Ad. 5 en 6 Kostendekkende legesinkomsten WABO en RO
De laatste jaren en ook de eerste helft van het jaar 2014 blijven de legesopbrengsten achter bij de
raming. Voornaamste reden hiervoor is dat het aantal aanvragen als gevolg van de (na-ijleffecten van
de) recessie achterblijven. Daarnaast mogen we op grond van gewijzigde wetgeving voor minder
zaken leges vragen. Zo zijn verschillende vergunningen vervangen door meldingen die wettelijk
verplicht zijn maar waarvoor geen leges mogen worden gevraagd. Hoewel er berichten zijn dat de
recessie zijn dieptepunt heeft gehad zijn er voor ons onvoldoende concrete tekenen die het
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 7
rechtvaardigen de raming voor de leges te verhogen. Wij kiezen in dit geval voor een solide en
duurzame raming.
Ook willen we deze coalitieperiode verdere slagen maken op het gebied van deregulering. Te denken
valt hierbij aan een verdere vervanging van vergunningen door meldingen, het werken met
flitsvergunningen en het werken met keurmerken. Deze dereguleringsactie heeft enerzijds gevolgen
voor de inzet van personeel (zie aanvullende taakstelling Noaberkracht) maar ook voor de te
ontvangen leges. Deze nemen door de verdere deregulering namelijk verder af.
Samenvattend betekent dit voor onze inkomstenraming leges een neerwaartse bijstelling van
€ 210.000.
Ad. 7 Hogere kosten slootmaaisel
Het maaisel dat vrijkomt bij het maaien van de bermen en het onderhouden van de sloten (klepelen,
op diepte brengen) moet op grond van Europese wetgeving worden gezien als afval en dus ook als
zodanig worden behandeld. Dat betekent afvoeren en storten. De meerkosten voor Tubbergen
bedragen € 35.000 op jaarbasis. Hierbij gaan we er van uit dat het grootste deel van dit afval verwerkt
kan worden in de landbouw. In eerste instantie nemen wij deze meerkosten mee als extra structurele
last. In paragraaf 6 over de ombuigingen en heroverwegingen treft u een voorstel aan hoe met deze
extra last kan worden omgegaan.
Ad. 8 Voordeel kapitaallasten
Het saldo van de verdeeldienst laat (in meerjarig perspectief) een behoorlijk voordeel zien. Dit is
vooral een gevolg van afgeschreven oude activa waardoor de kapitaallasten afnemen.
Ad. 9 Uitbreiding 0,4 wethouder
De post salarissen wethouders neemt als gevolg van de uitbreiding van de formatie toe met een
structureel bedrag van € 44.000.
Ad. 10 Nieuw beleid
In het coalitieakkoord 2014-2018 zijn een aantal speerpunten benoemd waar wij ons voor willen
inzetten de komende tijd. Deze speerpunten zullen met bestaande budgetten en bestaand personeel
uitgevoerd moeten worden. Dit door middel van de heroverweging van “nieuw voor oud”.
Ad.11 Inzetten reserve crisismaatregelen
Nu we een aantal tegenvallers als gevolg van de crisis (WWB, deel leges) meenemen in onze
begroting achten wij het gerechtvaardigd de gereserveerde middelen daar tegenover te zetten.
Ad.12 Hogere opbrengst OZB
De opgelegde aanslagen OZB over 2014 laten, rekening houdend met een aantal te honoreren
bezwaarschriften, een meevaller zien van € 15.000.
Voorgesteld wordt in te stemmen met de mutaties zoals hiervoor aangegeven en toegelicht en deze te
verwerken in het meerjarig perspectief 2015-2018.
3.4.
Specifieke mutaties
In deze paragraaf staan we stil bij zaken die niet in alle gevallen financiële consequenties hebben voor
het meerjarige saldo maar die gezien de politiek bestuurlijk impact wel de nodige toelichting
behoeven. Achtereenvolgens staan we stil bij de volgende zaken:
 Taakstelling grijs en groen
 Taakstelling onderwijshuisvesting
 Taakstelling motie Buma
 Cao ontwikkelingen
 Drie decentralisaties / sociaal domein
Taakstelling grijs en groen
In de kaderbrief 2015 is besloten tot het opnemen van een stelpost op het gebied van grijs en groen.
Hierbij moet wel worden opgemerkt dat het “groen” niet langer deel uitmaakt van de begroting van de
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 8
gemeente Tubbergen maar in zijn geheel is opgenomen in de begroting van Noaberkracht. Daarnaast
bestond nog een oude taakstelling op grijs en groen vanwege de privatiseringsactie openbaar groen
uit 2010. In totaliteit is sprake van de volgende taakstelling op grijs en groen:
Taakstelling grijs en groen
Taakstelling grijs en groen uit kaderbrief 2015
Niet ingevulde taakstelling 2010 (privatiseren openbaar groen
Totaal taakstelling
2015
106
18
124
2016
258
18
276
2017
258
18
276
2018
258
18
276
2016
25
20
5
0
22
46
70
24
212
2017
25
20
5
65
22
46
70
24
276
2018
25
20
5
65
22
46
70
24
276
Ter invulling van deze taakstelling doen wij de volgende voorstellen:
Invulling taakstelling
- minder kosten derden gladheidsbestrijding
- verminderen vervangingskosten verkeersaanduidingen
- minder bestrijden ongedierte (eikenprocessierups)
- personeelsbijdrage Soweco - bij beëindiging contract
- kwaliteitsbijstelling op contract Soweco
- beeldkwaliteit IBOR harmoniseren
- afboeken oude investeringen - vrijval kapitaallasten
- verlaging budget wegenonderhoud
Totaal
2015
25
20
5
0
22
46
70
0
188
Zoals uit de beide overzichten blijkt kunnen we komen tot een structurele invulling van de taakstelling.
Het surplus aan invulling in 2015 en het tekort aan invulling in 2016 laten we lopen via het fonds
“Groot onderhoud infrastructuur”. Dat betekent een storting van € 64.000 (€ 188 -/- € 124) in 2015 en
een onttrekking van € 64.000 (€ 212 -/- € 276).
Taakstelling onderwijshuisvesting
De taak voor buitenonderhoud van schoolgebouwen wordt met ingang van het jaar 2015
overgeheveld naar de schoolbesturen. Het geld wordt uitgenomen uit het gemeentefonds en
toegevoegd aan de begroting van het ministerie van OC&W. Voor de gemeente Tubbergen betekent
dit een lagere algemene uitkering van € 170.000 aflopend naar een structureel bedrag van € 165.000.
In de kaderbrief is voor dit bedrag een taakstellende stelpost opgenomen in afwachting van nadere
invulling. Het invullen van deze stelpost doen we nu. Wij stellen voor de dotatie aan het fonds
onderwijshuisvesting te verlagen met € 170.000 aflopend naar structureel € 165.000. Dit is mogelijk en
reëel omdat de gemeente niet langer verantwoordelijk is voor het buitenonderhoud aan de
schoolgebouwen en dus ook niet langer opdraait voor de kosten.
Taakstelling motie Buma op het gebied van onderwijshuisvesting
De taakstelling vloeit voort uit de motie Buma die een plek heeft gekregen in het regeerakkoord. In de
meicirculaire 2013 heeft een uitname plaatsgevonden door verlaging van de vergoeding per eenheid.
Er is namelijk € 256 miljoen uit het gemeentefonds overgeheveld naar de begroting van OCW ten
behoeve van scholen in het primair en het voortgezet onderwijs. Het kabinet heeft besloten om de
korting om te zetten in een algemene korting. Voor Tubbergen betekent dit een lagere algemene
uitkering van ongeveer € 246.000. In de kaderbrief is voor dit bedrag een taakstellende stelpost
opgenomen in afwachting van nadere invulling. Het invullen van deze stelpost doen we nu. Wij stellen
voor de taakstelling als volgt in te vullen:
Invulling taakstelling Buma
- elimineren restant dotatie fonds onderwijshuisvesting
- verlagen stelpost kap. lasten nieuwe investeringen onderwijs
- incidentele inzet middelen fonds onderwijshuisvesting
Totaal
2015
112
98
36
246
2016
124
98
24
246
2017
135
98
13
246
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 9
2018
148
98
0
246
Na invulling van deze taakstelling resteren nog een aantal posten die bedoeld zijn voor
onderwijshuisvesting. Het betreft hier de stelpost kapitaallasten nieuwe investeringen en het fonds
onderwijshuisvesting.
De stelpost nieuwe investeringen onderwijs bedraagt met ingang van het jaar 2015 nog € 8.000
structureel en loopt vanaf 2016 op tot een structureel bedrag van € 33.000. Deze stelpost is bedoeld
voor (nieuwe) investeringen op het gebied van onderwijshuisvesting waarvoor de gemeente wel
verantwoordelijk blijft. We gaan bezig om een rapport op te stellen waaruit moet blijken met welke
(nieuwe) investeringen we de komende jaren rekening moeten houden. Vooralsnog gaan we er van uit
dat de beschikbare stelpost voldoende ruimte biedt. (€ 33.000 aan kapitaallasten biedt ongeveer
€ 400.000 investeringsruimte)
Het fonds onderwijshuisvesting bedraagt na invulling van de taakstelling nog ongeveer € 140.000.
Ook (de omvang van) dit fonds betrekken wij bij het op te stellen rapport.
cao ontwikkelingen
Er is een nieuwe cao afgesloten welke een looptijd kent van 01-01-2013 tot 01-01-2016. De hieruit
voorvloeiende lasten kunnen worden gedekt uit de beschikbare stelposten. Vanaf 2016 blijven we
rekening houden met een loonstijging van 1% per jaar.
Drie decentralisaties / sociaal domein
In de kaderbrief 2015 hebben wij het volgende uitgangspunt ten aanzien van de drie decentralisaties
benoemd:
 Voor de taken binnen het sociaal domein wordt gekozen voor een integrale benadering. Dit
betekent dat we voor de nieuwe decentralisatietaken en de bestaande taken binnen het
sociaal domein een nieuw uitvoeringsmodel inrichten. De uitvoering van de nieuwe en
bestaande taken willen we voor onze gemeente budgettair neutraal laten verlopen. Dat wil
zeggen dat we de bestaande taken en de nieuwe taken gaan uitvoeren binnen het totaal aan
financiële middelen dat bestaat uit de middelen die we momenteel voor de bestaande taken
inzetten vermeerderd met de middelen die we van het rijk ontvangen voor de uitvoering van
de nieuwe taken. Onze denkrichtingen en voorstellen nemen we op in het integrale
beleidsplan 3D en in de begroting 2015. Indien mogelijk in de vorm van concrete voorstellen
en bedragen maar de vele onduidelijkheden kunnen er ook toe leiden dat we moeten gaan
werken met taakstellende stelposten die in de loop van 2015 worden ingevuld;
Dit betekent onder andere dat de Rijkskortingen op de verschillende oude en nieuwe taken
opgevangen moeten worden binnen het totale sociale domein. Hierbij valt te denken aan:
 Korting van 40% op de huishoudelijke hulp;
 Korting van 25% op onderdelen van de AWBZ die naar de gemeente toekomen;
 Kortingen binnen de jeugdzorg;
 Kortingen binnen de Wet Sociale Werkvoorziening als onderdeel van de participatiewet.
De lijn die we hierbij hanteren is dat kortingen en eventuele andere tegenvallers in eerste instantie
gezocht moeten binnen het betreffende onderdeel (jeugd, AWBZ/WMO dan wel participatiewet).
Mocht dat niet lukken dan bestaat de mogelijkheid om breder te zoeken binnen het totale sociale
domein.
3.5.
Herzien meerjarig saldo
Rekening houdend met de mutaties zoals gemeld en toegelicht in paragraaf 3.3 en de specifieke
mutaties zoals gemeld en toegelicht in paragraaf 3.4 ontstaat het volgende herziene meerjarige saldo:
Herzien meerjarig saldo
Meerjarenbegroting 2015-2018 als basis voor de begroting 2015
Totaal mutaties
Herzien meerjarig saldo 2015-2018
2015
-404
-335
-739
2016
-408
-428
-836
2017
-432
-394
-826
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 10
2018
-469
-298
-767
3.6.
Ombuigingen
In deze paragraaf treft u onze ombuigingsvoorstellen aan. Wij hebben er voor gekozen deze
voorstellen geclusterd naar beleidsterreinen en daar waar nodig naar onderwerp aan u voor te leggen.
Algemeen
Budget dienstverlening
Kwaliteitsteam kernen en landelijk gebied
kosten statische berekeningen
landschapsontwikkeling
Totaal algemeen
2015
58
27
25
0
110
2016
77
28
25
2
132
2017
77
29
25
2
133
2018
77
35
25
2
139
Toelichting op ombuigingen algemeen
Het betreft hier budgetten die (deels) geschrapt kunnen worden om de simpele reden dat er de laatste
jaren niet of slechts ten dele gebruik van is gemaakt.
Voorgesteld wordt in te stemmen met de hiervoor beschreven en toegelichte algemene ombuigingen
en deze te verwerken in de meerjarenbegroting.
Technisch
- vervangen bruggen via reserve
Totaal Technisch
2015
47
47
2016
47
47
2017
47
47
2018
47
47
Toelichting op ombuigingen technisch
In de programmabegroting 2014 is een krediet beschikbaar gesteld waarvan de kapitaallasten in
structurele zin op de begroting drukken. Wij stellen voor de dekking van deze kredieten via de reserve
groot onderhoud infrastructuur te laten lopen waardoor de jaarlijkse kapitaallasten vrijvallen. Dit levert
een structureel voordeel op voor onze begroting. De gevolgen van deze actie voor de reserve groot
onderhoud infrastructuur lichten wij toe in de volgende paragraaf.
Voorgesteld wordt in te stemmen met de hiervoor beschreven en toegelichte technische ombuiging en
deze te verwerken in de meerjarenbegroting.
Grijs en groen
onderhoud wegen
Totaal grijs en groen
2015
50
50
2016
50
50
2017
50
50
2018
50
50
Toelichting op ombuigingen grijs en groen
In aanvulling op de eerdere ombuigingen op grijs en groen achten wij het, gezien het huidige niveau
van onze wegen, verantwoord om de raming op het onderhoud aan onze wegen te verlagen met een
structureel bedrag van € 50.000.
Afval en riool
Doorbelasten afval berm- en slootmaaisel (€ 35)
Totaal afval en riool t.g.v. alg. middelen
Totaal ten laste van afval en riool
2015
35
35
35
2016
35
35
35
2017
35
35
35
2018
35
35
35
Toelichting op ombuiging afval en riool
Voor de producten afval en riool hanteren wij als uitgangspunt 100% kostendekkendheid. Dat wil
zeggen dat alle uitgaven die verband houden met afval (inzameling, verwijdering, inning heffingen,
enz) maar ook lagere inkomsten worden door vertaald in het tarief. Het blijkt dat we deze lijn nog niet
in alle gevallen hebben doorgevoerd. Wij zijn van mening dat de extra kosten die we op grond van
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 11
Europese wetgeving moeten maken voor het slootmaaisel betrokken moet worden bij de 100%
kostendekkendheid van afval en riool.
Voor de gevolgen van onze voorstellen voor de tarieven van de afvalstoffenheffing en het rioolrecht
verwijzen wij u naar de paragraaf lokale heffingen.
Voorgesteld wordt in te stemmen met de hiervoor beschreven en toegelichte ombuigingen en mutaties
op afval en deze te verwerken in de meerjarenbegroting.
Gemeenschappelijke regelingen
- inspanningsverplichting
Totaal gemeenschappelijke regelingen
2015
0
0
2016
2017
2018
0 pm.
pm.
0
0
0
Toelichting op inspanningsverplichting gemeenschappelijke regelingen
Wij zijn van mening dat in tijden van ombuigingen ook een bijdrage gevraagd moet worden van de
gemeenschappelijke regelingen waarin wij deelnemen. Tegelijkertijd zijn wij ons ook bewust van het
feit dat wij dat als gemeente Tubbergen niet alleen kunnen. Wij zullen ons daarom ten uiterste
inspannen om onze zienswijze onder de aandacht te brengen van de overige deelnemende
gemeenten om zodoende draagvlak (en een meerderheid) te creëren voor ombuigingstaakstellingen
op de verschillende gemeenschappelijke regelingen waarin we deelnemen. De hoogte van deze
taakstelling valt op dit moment (nog) niet aan te geven. Zodra hierover meer bekend is leggen wij dit
uiteraard aan u voor.
Voorgesteld wordt in te stemmen met de hiervoor beschreven en toegelichte inspanningsverplichting
op de gemeenschappelijke regelingen en deze te verwerken in de meerjarenbegroting.
Inkomsten
- Integrale benadering lokale lastendruk
- forensenbelasting
Totaal inkomsten
2015
150
65
215
2016
152
65
217
2017
154
65
219
2018
156
65
221
Toelichting op maatregelen inkomsten
In de kaderbrief 2015 is aangegeven dat we voor het jaar 2015 uitgaan van de volgende indexeringen
van de verschillende tarieven die rechtstreeks gevolgen hebben voor de lokale lastendruk:
OZB
Rioolheffing
Afvalstoffenheffing
Begroting 2014
2,80%
2,80%
2,80%
Begroting 2015
0,8%
4,8%
0,8%
De indexering van 0,8% is gebaseerd op het consumentenprijsindexcijfer van het CBS over het
afgelopen jaar.
Inmiddels blijkt dat de voorgenomen meerjarige stijging van de rioolheffing op basis van het
vastgestelde Gemeentelijke RioleringsPlan (GRP) met 4% per jaar in 2015 niet nodig is om te komen
tot het zogenaamde ideaalcomplex. Wij kiezen ervoor deze stijging voor 2015 eenmalig niet door te
voeren. Deze ruimte in de lokale lastendruk is te gebruiken voor een stijging van de OZB tarieven met
5%. Dit levert een extra structurele inkomst voor de algemene middelen op van € 150.000.
Uit een vergelijk met overige gemeenten in Twente is gebleken dat de tarieven in Tubbergen voor de
forensenbelasting lager liggen dan het gemiddelde. Wij stellen voor de tarieven in Tubbergen te
verhogen zodat deze meer in lijn komen te liggen met de tarieven in de regio.
Voorgesteld wordt in te stemmen met de hiervoor beschreven en toegelichte maatregelen inkomsten
en deze te verwerken in de meerjarenbegroting.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 12
Maatschappelijke voorzieningen
Heroriëntatie op maatschappelijke voorzieningen
Samenwerken maatschappelijke voorzieningen
Totaal maatschappelijke voorzieningen
2015
0
0
0
2016
2017
2018
0
225
225
0 p.m.
p.m.
0
225
225
Toelichting op ombuigingen maatschappelijke voorzieningen
Wij willen op korte termijn aan de slag met een brede heroriëntatie op onze maatschappelijke
voorzieningen en de daaraan gekoppelde activiteiten. De doelstellingen uit onze programma’s zijn
hierbij leidend. De zogenaamde “waarom vraag” staat hierbij centraal. Waarom (met welk doel) voeren
we de activiteiten uit en waarom houden we de betreffende maatschappelijke instellingen in stand die
deze activiteiten (tegen betaling) uitvoeren. Het gaat erom dat we scherp willen beoordelen (door
telkens de waaromvraag te stellen) wat de toegevoegde waarde van een activiteit of voorziening is.
Daarna komen we automatisch bij de ”hoe vraag”. Hoe gaan we deze activiteiten (laten) uitvoeren.
Hiervoor zijn naar onze mening verschillende scenario’s denkbaar. We kunnen de uitvoering overlaten
aan de samenleving, we kunnen de uitvoering oppakken samen met andere partners (eventueel
gemeentegrensoverschrijdend) en tot slot kunnen we de uitvoering zelf ter hand nemen. Wij
verwachten onze eerste bevindingen te kunnen betrekken bij het opstellen van de kaderbrief 2016 /
raadsplan 2016.
Als eerste willen wij deze brede inhoudelijke discussie over onze maatschappelijke voorzieningen
voeren over het muziekonderwijs en het bibliotheekwerk. Langs deze weg willen wij komen tot een
andere opzet van het muziekonderwijs en het bibliotheekwerk in onze gemeente. Voor het
muziekonderwijs en het bibliotheekwerk willen wij toewerken naar een toekomstbestendige vorm
waarin wordt afgestapt van het muziekonderwijs en het bibliotheekwerk in zijn huidige en traditionele
vorm. Om hiertoe te komen schrappen wij de beide subsidiebijdragen volledig met ingang van het jaar
2017.
Tegenover het volledig schrappen van de subsidie aan de muziekschool ramen wij een structureel
bedrag van € 75.000 voor een toekomstbestendige opzet. Wij hebben gekozen voor een afbouw van
de huidige vorm van het muziekonderwijs en daarmee ook de subsidie aan de muziekschool in 2017
om het bestuur van de muziekschool voldoende tijd te geven voor een zorgvuldige afbouw. Uiteraard
gaan wij met het bestuur van de muziekschool in gesprek over de afbouw
Om tot de vernieuwde en toekomstbestendige opzet te kunnen komen gaan wij in overleg met de
betrokken partijen in het veld. De betrokken partijen zijn o.a. de muziekschool, TOF en de Stichting
Federatie Muziekgezelschappen Tubbergen.
Via een op te richten of bestaande entiteit (stichting) die ten doel heeft om culturele
educatie/muziekonderwijs in Tubbergen te bevorderen worden via een vertegenwoordiging in het
dagelijks bestuur afspraken gemaakt over het aanbod van bijvoorbeeld zang, dans, toneel, musicals
etc. en de jaarlijkse programmering hiervan. Dit betekent dat de verschillende geldstromen
(muziekschool, muziekfederatie en cultuureducatie) en de daarmee samenhangende activiteiten met
elkaar in verband worden gebracht waardoor een structurele bezuiniging van € 75.000 (op de subsidie
aan de muziekschool) te realiseren valt. Ook het jeugdcultuurfonds willen wij, waar mogelijk betrekken
bij deze vernieuwde opzet.
De volgende uitgangspunten zijn hierbij voor ons van belang:
 Insteek is om muziekeducatie steeds meer een verantwoordelijkheid te laten worden van de
lokale samenleving zelf.
 Veel meer regie van belanghebbenden en inwoners op muziekeducatie.
 Met de scholen worden via vertegenwoordiging in het dagelijks bestuur afspraken gemaakt
over aanbod op het gebied van bijvoorbeeld zang, dans, toneel, musicals etc. en de
programmering hiervan (cultuureducatie).
 Kleine organisatie die lokaal slagvaardig kan werken. Lage (liefst geen) overhead en lagere
lestarieven voor de ouders.
Het schrappen van de structurele subsidie aan de bibliotheek levert een structurele kostenverlaging
op van € 450.000. Daartegenover ramen wij een structureel bedrag van € 300.000 voor het opzetten
van een toekomstbestendige opzet. Dit betekent dat ook een heroriëntatie op de vijf kernfuncties
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 13
(lezen, leren, informeren, kunst & cultuur en ontmoeting & debat) van de bibliotheek moet
plaatsvinden. De vergaande digitalisering van de samenleving, snelle maatschappelijke en
economische veranderingen en een zich terugtrekkende overheid dwingen daartoe.
Deze vernieuwde toekomstbestendige opzet willen wij de komende tijd vormgeven langs de weg van
overheidsparticipatie. Dus niet de overheid bepaalt maar de samenleving en de overheid participeert.
Wij hebben gekozen voor een afbouw van de huidige vorm van het bibliotheekwerk en daarmee ook
de subsidie aan de bibliotheek in 2017 om het bestuur van de bibliotheek voldoende tijd te geven voor
een zorgvuldige afbouw. Uiteraard gaan wij met het bestuur van de bibliotheek in gesprek over de
afbouw en indien het bestuur van de bibliotheek dat wenst ook over de opbouw van de nieuwe opzet.
Het college hecht er waarde aan dat wordt bepaald welke functie de bibliotheek voor onze gemeente
vervult of moet gaan vervullen en welke doelgroepen de bibliotheek moet (gaan) bedienen. Wij zijn
van mening dat daarbij de volgende uitgangspunten in acht moeten worden genomen:
 Verbinding zoeken met andere lokale beleidsterreinen
 CHIEC concept verder uitwerken
Vertrekpunt is dat de herstructurering van het bibliotheekwerk niet primair wordt ingegeven door
bezuinigingen maar moet aansluiten bij een toekomstbestendige visie op het bibliotheekwerk.
Voorgesteld wordt in te stemmen met de hiervoor beschreven en toegelichte ombuigingen op de
maatschappelijke voorzieningen en deze te verwerken in de meerjarenbegroting.
Aanvullende taakstelling Noaberkracht
- verhogen taakstelling Noaberkracht
Totaal aanvullende taakstelling noaberkracht
2015
44
44
2016
88
88
2017
154
154
2018
308
308
Toelichting op aanvullende taakstelling Noaberkracht
Wij zijn met het bestuur en de directie van Noaberkracht een aanvullende taakstelling op
Noaberkracht overeengekomen ten bedrage van € 700.000. De bijdrage van Tubbergen aan
Noaberkracht daalt hierdoor met € 305.000.Hierbij zijn echter wel heel nadrukkelijk de volgende
uitgangspunten benoemd:
1. Invulling van deze nieuwe extra taakstelling gaat gevolgen hebben voor de uit te voeren taken
door Noaberkracht en (het niveau van) de dienstverlening door Noaberkracht.
2. Invulling van deze nieuwe extra taakstelling betekent voor het personeel binnen Noaberkracht
een minder vrijblijvende insteek waar het gaat om accepteren van ander werk / andere
functies.
Voor wat betreft punt 1 worden voorstellen voorbereid waarin gemotiveerd wordt aangegeven wat de
gevolgen van het betreffende voorstel zijn voor de uit te voeren taken dan wel (het niveau van) de
dienstverlening. Al naar gelang de aard en impact van de voorstellen leggen wij deze ter
besluitvorming aan u voor of informeren wij u daarover in de betreffende tussenrapportages over
Noaberkracht.
De uitvoering van punt 2 (minder vrijblijvendheid) betekent wel dat medewerkers (op onderdelen)
moeten worden begeleid (loopbaanbegeleiding) en eventueel worden bijgeschoold of omgeschoold.
Deze (minder vrijblijvende) insteek biedt naast het invullen van de taakstelling ook kansen om de
organisatie toe te laten groeien naar een toekomstbestendigere organisatie. De organisatievisie en
HRM-visie van Noaberkracht gelden als vertrekpunt.
Strategische personeelsplanning is in dit verband een belangrijk instrument dat intensiever zal worden
ingezet. Hierbij kan gedacht worden aan coaching, loopbaanbegeleiding, vorming en opleiding, inzet
trainees, werkervaringsplaatsen, maar ook zaken als outplacement en maatwerk bij vervroegd
uittreden. Het bestuur van Noaberkracht wil hier een bedrag van € 700.000 voor uittrekken en zal over
de besteding ervan verantwoording afleggen.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 14
Het aandeel van de gemeente Tubbergen hierin bedraagt € 305.000 (43,65%). Wij stellen voor dit
incidentele bedrag te dekken uit de algemene reserve. Voor een overzicht van de algemene reserve
verwijzen wij u naar paragraaf 3.7.
Voorgesteld wordt in te stemmen met de hiervoor beschreven en toegelichte aanvullende taakstelling
op Noaberkracht en deze te verwerken in de meerjarenbegroting.
Totaal ombuigingen
Rekening houdend met de hiervoor benoemde en toegelichte ombuigingen ontstaat het volgende
herziene meerjarige saldo:
Herzien meerjarig saldo
Meerjarenbegroting 2015-2018 als basis voor de begroting 2015
Totaal mutaties
Herzien meerjarig saldo 2015-2018
2015
-404
-335
-739
2016
-408
-428
-836
2017
-432
-394
-826
2018
-469
-298
-767
Ombuigingsvoorstellen College
501
570
865
1028
Nieuw herzien meerjarig saldo
-238
-266
39
261
Zoals uit deze tabel valt af te lezen is er vanaf 2017 sprake van een sluitende meerjarenbegroting.
Voor de jaren 2015 en 2016 moeten we een beroep doen op de algemene reserve om onze begroting
op incidentele basis sluitend te krijgen. De gevolgen hiervan voor onze algemene reserve treft u aan
in de volgende paragraaf.
Voorgesteld wordt in te stemmen met het herziene meerjarige saldo en de onttrekkingen aan de
algemene reserve voor de nadelige begrotingssaldi over de jaren 2015 en 2016.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 15
3.7.
Financiële positie / stand van zaken reserves
Hoewel we nog niet de beschikking hebben over een geactualiseerde nota reserves en voorzieningen
(deze komt begin 2015) willen wij u toch een beknopt beeld geven van de financiële positie van de
gemeente Tubbergen waarbij tevens wat nader wordt ingezoomd op een aantal belangrijke reserves.
Stand van zaken reserves.
In de laatst vastgestelde nota reserves en voorzieningen van 2011 is besloten om de hieronder
genoemde reserves in volgorde van belangrijkheid op het gewenste niveau te brengen alvorens
incidenteel beschikbare middelen als vrij besteedbaar aan te merken. We gebruiken hierbij de
volgende vastgestelde prioritering
1. Algemene reserve – minimale omvang € 3 miljoen
2. Algemene reserve grondbedrijf – minimale omvang € 2,75 miljoen
3. Reserve inkomensdeel WWB – minimale omvang € 0,75 miljoen
4. Reserve incidenteel beschikbare algemene middelen
Voor alle vier bovengenoemde reserves wordt een doorkijk gegeven van de stand van zaken per
ultimo 2014. Daarnaast worden enkele reserves toegelicht waarin nieuwe mutaties plaatsvinden.
Algemene reserve
Afgesproken is dat de Algemene reserve een minimum omvang van € 3 miljoen dient te hebben.
Op 2 juli 2012 is door uw raad besloten om in het kader van de ambtelijke samenwerking met
Dinkelland een Reserve desintegratie- en frictiekosten van € 500.000 te vormen met als voeding de
Algemene reserve. De gemeente Dinkelland heeft hetzelfde besluit genomen. Dit bedrag moet
vervolgens door de nieuwe ambtelijke organisatie weer worden terugverdiend. Hiervoor geldt een
termijn van maximaal 5 jaren als terugverdienperiode. Bij realisatie van de besparing moet uiterlijk in
2017 de € 1 miljoen (Tubbergen € 500.000 en Dinkelland € 500.000) weer worden teruggestort.
Bij de bepaling van de omvang van de Algemene reserve moet dus vanaf 1 januari 2013 de Reserve
desintegratie- en frictiekosten, althans de verplichting tot terugbetaling van de € 500.000
meegenomen worden.
De verwachte stand van de Algemene reserve per 31 december 2014 bedraagt op begrotingsbasis
circa € 3.424.000 en is inclusief de resultaatverdeling van de jaarrekening 2013. De verwachte stand
van de Reserve desintegratie- en frictiekosten zal per 31 december 2017 (na terug storting door G.R.
Noaberkracht) € 500.000 bedragen. Deze beide bedragen bij elkaar opgeteld zorgt per 31 december
2017 voor een omvang van circa € 3.924.000.
In de geactualiseerde nota reserves en voorzieningen gaan we onder andere komen met een
herziening van de norm voor de algemene reserve van de gemeente Tubbergen. Hieraan liggen de
volgende twee oorzaken ten grondslag:
 Vorming Noaberkracht
 De drie decentralisaties
Vorming Noaberkracht
Bij de vorming van Noaberkracht is de gehele bedrijfsvoering overgeheveld van de begroting van de
gemeente Tubbergen naar de begroting van Noaberkracht. Met deze overheveling vallen ook de, aan
de bedrijfsvoering gekoppelde, risico’s en onvoorziene uitgaven onder de verantwoordelijkheid van
Noaberkracht. Hiervoor is in 2014 een algemene reserve binnen Noaberkracht in het leven geroepen
en gevuld met een bedrag van € 400.000. Het aandeel van de gemeente Tubbergen hierin bedroeg
€ 175.000 en is onttrokken aan de algemene reserve van de gemeente Tubbergen.
Nu de risico’s en onvoorziene uitgaven op het gebied van de bedrijfsvoering niet langer deel uitmaken
van de begroting van de gemeente Tubbergen dient ook de norm voor de algemene reserve te
worden herzien. Feitelijk kan de norm worden verlaagd met € 175.000.
De drie decentralisaties
Met de komst van de nieuwe taken en verantwoordelijkheden op grond van de drie decentralisaties
(participatiewet, jeugdzorg en delen van de AWBZ) nemen ook de risico’s voor de gemeente navenant
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 16
toe. In de beleidsnota Omzien naar Elkaar is aangegeven dat het weerstandsvermogen moet worden
opgehoogd om deze risico’s op te kunnen vangen. Aangezien nog niet alle risico’s helemaal in beeld
zijn kiezen we vooralsnog voor een verhoging van het de algemene reserve, als belangrijkste
component van het weerstandsvermogen, met € 500.000. Dit bedrag is afgeleid van de hoogte van de
rijksvergoeding (10% van € 5 miljoen)
Nieuwe norm algemene reserve
Rekening houdend met de beide hiervoor omschreven aanpassingen wordt voorgesteld de nieuwe
norm voor de algemene reserve als volgt vast te stellen:
Oude norm
€ 3.000.000
Af: overheveling risico’s en onvoorziene uitgaven naar Noaberkracht
-/€ 175.000
Bij toename risico’s als gevolg van de drie decentralisaties
+/+
€ 500.000
Nieuwe norm algemene reserve
€ 3.325.000
Voordat we deze nieuwe norm afzetten tegen de geraamde stand van de algemene reserve van
€ 3.924.000 moet nog wel rekening worden gehouden met de volgende te verwachten onttrekkingen
aan de algemene reserve te weten:
 Bijdrage Noaberkracht voor instrumentarium strategische personeelsplanning € 305.000
 Nadelig saldo begroting 2015
€ 238.000
 Nadelig saldo begroting 2016
€ 266.000
Totaal
€ 809.000
Rekening houdend met deze (te verwachten) onttrekkingen resteert een geraamde stand van de
algemene reserve van € 3.115.000 (€ 3.924.000 -/- € 809.000)
Dit betekent dat gezien de nieuwe norm van onze algemene reserve van € 3.325.000 dat een extra
storting in de algemene reserve dient plaats te vinden van € 210.000 (€ 3.325.000 -/- € 3.115.000).
Voorgesteld wordt in te stemmen met de nieuwe normstelling van de algemene reserve en de
geraamde (meerjarige) onttrekkingen wat betekent dat een bedrag van € 210.000 aan de algemene
reserve moet worden toegevoegd en ten laste komt van de incidenteel beschikbare algemene
middelen.
Naast deze structurele normstelling van de algemene reserve achten wij het uit het oogpunt van een
solide en verantwoord financieel beleid verstandig om met het oog op de vele onduidelijkheden en
risico’s op het gebied van de drie decentralisaties een eenmalig extra bedrag van € 500.000 te
reserveren binnen de algemene reserve. Dit is vooral ingegeven door de te verwachtten tegenvaller
voor de gemeente Tubbergen op grond van het historische verdeelmodel in 2015. De rijksmiddelen
worden in 2015 namelijk verdeeld op basis van de geschiedenis: gemeenten waarvan de inwoners in
het verleden veel zorg kregen toegewezen, krijgen in 2015 het meeste geld. De verwachting is dat dit
voor Tubbergen in 2015 nadelig zal uitpakken. Voor de jaren daarna gaat het rijk werken met een
objectief verdeelmodel wat gefaseerd wordt ingevoerd. De gevolgen daarvan zijn op dit moment nog
niet in te schatten. Hierover houden wij u op de hoogte.
Voorgesteld wordt om met het oog op de vele onduidelijkheden en risico’s op het gebied van de drie
decentralisaties een eenmalig extra bedrag van € 500.000 te reserveren binnen de algemene reserve.
Algemene reserve grondbedrijf
De reserve grondexploitatie zal ultimo 2014 naar verwachting € 2,4 miljoen bedragen. In
overeenstemming met de nota reserves en voorzieningen dient deze reserve een minimale buffer te
hebben van € 2,75 miljoen. We kiezen ervoor nu geen aanvullende stortingen te doen omdat de
eerste geluiden voor wat betreft de kavelverkopen positief zijn en we verwachten dat de aanzuivering
van deze reserve binnen het grondbedrijf zelf kan plaatsvinden. De eerste winstnemingen uit de
verschillende complexen voorzien we vanaf 2015. In de, nog op te stellen, nota reserves en
voorzieningen wordt ook de normstelling (minimale omvang) van deze reserve opnieuw bezien. We
zijn namelijk van mening dat door het behoedzame grondbeleid van de afgelopen jaren de risico’s te
overzien zijn waardoor de norm wellicht naar beneden kan worden bijgesteld.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 17
Reserve inkomensdeel Wet Werk en Bijstand (WWB)/crisismaatregelen
In de programmabegroting 2014 is besloten de reikwijdte van deze reserve op te rekken tot een
reserve voor crisismaatregelen. In dat licht is in de programmabegroting 2014 besloten om in 2014
(€ 200.000), 2015 (€ 100.000) en 2016 (€ 50.000) extra geld te reserveren voor tegenvallers in
bijvoorbeeld legesopbrengsten bouwvergunningen en uitkeringen WWB. Deze extra gereserveerde
middelen zijn inmiddels ingezet als algemeen dekkingsmiddel.
Hiermee rekening houdend resteert een bedrag van € 261.000 in deze reserve.
Voorgesteld wordt ook dit bedrag in te zetten als algemeen dekkingsmiddel als tegenhanger van de
meerkosten WWB en de tegenvallende legesopbrengsten (zie mutaties).
Reserve groot onderhoud openbare ruimte
De reserve groot onderhoud openbare ruimte bedraagt medio 2014 op begrotingsbasis € 633.000.
In het kader van de ombuigingen wordt voorgesteld de volgende kredieten die hun dekking vinden in
deze reserve te laten vervallen:
- Rode suggestiestroken Denekamperweg
€ 110.000
- Rode suggestiestroken Oldenzaalseweg
€ 25.000
- Rode suggestiestroken Bruno v. Ommenstraat
€ 75.000
o Totaal
€ 210.000
Hiermee rekening houdend komt de stand van deze reserve uit op een bedrag van € 843.000.
Via deze reserve moet de komende jaren het onderhoud aan de bruggen worden gefinancierd.
Hiervoor is in de begroting 2014 reeds een krediet beschikbaar gesteld van € 725.000 met een
kapitaallast van € 47.125. Voorgesteld wordt dit krediet te dekken via de reserve groot onderhoud
infrastructuur. Dit betekent echter wel dat een aanvullende storting in deze reserve van € 500.000
benodigd is.
Hierna laat deze reserve het volgende beeld zien:
Stand medio 2014
Af: krediet bruggen (uitvoering 2015)
-/Af: meerdere kredieten t.l.v. reserve
-/Bij: extra storting via incidentele algemene middelen
+/+
Herziene stand reserve groot onderhoud infrastructuur
€
€
€
€
€
843.000
725.000
270.000
500.000
348.000
Voorgesteld wordt in te stemmen met de mutaties op deze reserve en een extra incidenteel bedrag
van € 500.000 aan deze reserve toe te voegen.
Reserve uitvoeringsprogramma gebiedsontwikkeling NO Twente
In de zomer van 2012 is in samenwerking met de provincie Overijssel, het waterschap en de
gemeenten uit Noordoost Twente de Gebiedsvisie Noord Oost Twente vastgesteld. In navolging is het
uitvoeringsprogramma gebiedsvisie Noordoost Twente “verbinden maakt sterk” 2012-2015 opgesteld.
Gezien de kansen die wij hierin zien hebben wij bij het raadsplan 2014 besloten een incidenteel
bedrag van € 1 miljoen beschikbaar te stellen als cofinanciering voor de uitvoering van dit programma.
Tot op heden is besloten een bedrag van € 64.500 ten laste van deze reserve te brengen voor een
werkkapitaal binnen Noaberkracht. Hierdoor resteert nog een bedrag van € 935.500 in deze reserve.
Middels de besluitvorming over de programmabegroting 2015 willen wij ook de volgende posten ten
laste van de middelen voor de gebiedsvisie brengen
 Cofinanciering Leader 3 (2015-2020)
€ 250.000
 Interim regeling groene diensten
€ 250.000
 Diverse uitvoeringsprojecten gebiedsvisie
€ 120.000
De specificatie en onderbouwing van de diverse projecten gebiedsvisie nemen we mee in de eerste
Berap 2015.
Rekening houdend met vorenstaande onttrekking resteert nog een bedrag van € 315.500 voor de
verdere uitvoering van de gebiedsvisie.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 18
Voorgesteld wordt om de kosten van Leader 3, de diverse projecten gebiedsvisie en de interimregeling Groene Diensten voor een totaalbedrag van € 620.000 ten laste te brengen van de reserve
uitvoeringsprogramma gebiedsontwikkeling NO Twente.
Reserve toeristenbelasting
Tot een aantal jaren geleden liepen de opbrengsten toeristenbelasting via deze reserve. Vanuit deze
reserve werden daarna activiteiten op het gebied van recreatie en toerisme bekostigd. Inmiddels
ramen we de kosten van deze activiteiten structureel op onze begroting en merken we de
toeristenbelasting aan als algemeen dekkingsmiddel. Het restant in de reserve toeristenbelasting ten
bedrage van € 79.000 merken we in deze lijn ook aan als algemeen dekkingsmiddel wat betekent dat
deze kan vrijvallen en kan worden toegevoegd aan de incidenteel beschikbare algemene middelen.
Voorgesteld wordt de reserve toeristenbelasting op te heffen en de resterende middelen in deze
reserve ad. € 79.000 toe te voegen aan de incidenteel beschikbare algemene middelen.
Reserve incidenteel beschikbare algemene middelen
De stand van de reserve incidenteel beschikbaar algemene middelen bedraagt op begrotingsbasis
ultimo 2014 circa € 2.098.000.
Rekening houdend met de voorstellen uit deze paragraaf ontstaat het volgende beeld van de
incidenteel beschikbare algemene middelen
Extra storting in algemene reserve
-/€ 210.000
Extra eenmalige storting algemene reserves 3 D’s
-/€ 500.000
Extra storting reserve groot onderhoud openbare ruimte
-/€ 500.000
Opheffen reserve toeristenbelasting
+/+
€
79.000
Stand reserve incidenteel beschikbare algemene middelen
+/+
€ 2.098.000
Totaal beschikbare incidenteel beschikbare algemene middelen
€ 967.000
Wij stellen voor dit bedrag te reserveren binnen de reserve incidenteel beschikbare algemene
middelen zonder daar nu al nader bestedingsrichtingen aan te koppelen. Dat willen wij via een
integrale afweging doen bij de kadernota 2016. Dat wil zeggen dat we de incidenteel beschikbare
algemene middelen (inclusief de eventuele opbrengsten van de nota reserves en voorzieningen)
confronteren met de verschillende intensiveringen en ambities uit ons coalitieakkoord.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 19
4. Programma structuur
In 2013-2014 is in Noaberkracht het Programmamanagement geïntroduceerd, ontwikkeld en
geïmplementeerd. Programmamanagement (PGM) helpt om samenhang te bereiken en prioriteiten te
stellen, zodat veel projecten en andere activiteiten effectief worden uitgevoerd. Daarmee komen de
beoogde doelen, organisatorische of maatschappelijke effecten, dichterbij.
Dit houdt in dat voor 2015 vier programma’s onderscheiden worden, deze zijn:
 Krachtige Kernen (KK)
 Economische Kracht en Werk (EK&W)
 Omzien naar elkaar (ONE)
 Burger & Bestuur (B&B)
Leeswijzer
Bovenstaande programma’s worden elk in de komende paragrafen behandeld. Aan de hand van het
eerder genoemde Programmamanagement is het instrument DIN (Doel Inspanningen Netwerk)
gebruikt om in grote lijnen de thema’s, doelen, indicatoren en inspanningen te benoemen per
programma. Hierdoor ontstaat een bundeling van een (groot) aantal inhoudelijke inspanningen
(waaronder projecten) en hun onderlinge samenhang in relatie met de na te streven doelen. Deze DIN
is opgebouwd uit verschillende niveaus:

Strategische programmadoelen
Voorbeeld EK&W:

Versterken van de economische positie van Dinkelland en Tubbergen
Thema’s
Voorbeeld Vrijetijdseconomie :

Verhogen van de toeristische bestedingen en de toeristische werkgelegenheid
in Dinkelland en Tubbergen
Ideaaldoelen
Voorbeeld EK&W: Thema Vrijetijdseconomie
Verblijven:
Beleven:

In Dinkelland en Tubbergen verblijven de komende jaren meer gasten
Gasten beleven Dinkelland en Tubbergen intensiever en besteden meer
Indicatoren
Voorbeeld EK&W: Thema Vrijetijdseconomie
Het aantal overnachtingen in NOT (prestatie indicator)
Aantal bedrijven in sector vrijetijdseconomie binnen Dinkelland en Tubbergen (prestatie indicator)
De beleving voor vrijetijdseconomie binnen Dinkelland en Tubbergen (belevingsindicator)

Inspanningen en resultaten
Voorbeeld EK&W: Thema Vrijetijdseconomie
Ruimte bieden voor ondernemers (inspanning)
Drie vastgestelde bestemmingsplannen voor recreatieterreinen mogelijk maken (resultaat)
De kleuren van elk afzonderlijk niveau worden gebruikt om intern op een overzichtelijk manier de
programma DIN’s grafisch weer te geven. In deze begroting worden deze kleuren niet expliciet
gebruikt, maar de genoemde niveaus zijn een leidraad die gebruikt is in de structuur van de
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 20
programma’s zelf, en daarom ook in deze begroting gebruikt. Door het gebruik van deze structuur kan
antwoord worden gegeven op de welbekende W-vragen. Als aanvulling op de drie traditionele vragen
hebben we de vraag ‘Wat gaan we toetsen?’ toegevoegd. Op deze manier kan een indicatie worden
verkregen in hoeverre inspanningen bijdragen aan de geformuleerde doelstellingen. Dit wordt nader
toegelicht hieronder.
Wat willen we bereiken per thema?
Een beschrijving van de concrete beleidsmaatregelen en andere actiepunten die ingezet worden om
de doelstellingen te realiseren. Het betreft hier opdrachten aan het college tot uitvoering in het
begrotingsjaar.
Wat gaan we toetsen?
Om de doelstellingen te toetsen zijn verschillende indicatoren gebruikt binnen elk thema van de
programma’s. Een indicator is een meeteenheid die een signalerende functie heeft en een aanwijzing
geeft over de mate van kwaliteit. Wij kijken specifiek naar maatschappelijk-effect indicatoren, dit zijn
indicatoren die aangeven in hoeverre een bepaalde doelstelling (effect) op een maatschappelijk thema
binnen een programma is gehaald. Wij willen gebruik gaan maken van twee soorten maatschappelijkeffect indicatoren:


Prestatie-indicatoren: Prestatie-indicatoren geven een indicatie in hoeverre inspanningen
zijn uitgevoerd. Deze zogenaamde ‘harde indicatoren’ bestaan voornamelijk uit feiten en
cijfers. Enkele van deze indicatoren komen uit interne verslaglegging. De meesten indicatoren
worden echter ontsloten uit nationale bronnen. In 2014 is een project gestart met het
kennisinstituut Nederlandse gemeenten (KING). Deze samenwerking moet leiden tot een
samenhangend overzicht van prestatie-indicatoren.
Belevingsindicatoren: Belevingsindicatoren zijn indicatoren die geformuleerd worden in
termen van de beleving/waardering van burgers. Deze zogenaamde ‘zachte indicatoren’
bestaan voornamelijk uit de waardering van burgers met betrekking tot de verschillende
thema’s. Bijvoorbeeld: De beleving van het ondernemersklimaat kan worden getoetst aan de
hand van de waardering van ondernemers en worden onderzocht middels een
ondernemerspeiling. Gesprekken met onderzoeksinstituten hebben geleid tot een projectplan
waarin de belangrijkste pijlers van deze specifieke burgerpeiling zijn weergegeven. Wij maken
bij de verdere uitwerking gebruik van de kennis van KING en streven naar maatwerk.
Wat doen we daarvoor?
Hier volgt een toelichting van datgene wat we gaan doen om de geformuleerde doelstelling te
bereiken. Gezien de programmastructuur volgt hier een opsomming van de inspanningen die worden
gedaan met bijbehorend resultaat prognoses.
Wat mag het kosten?
Hierbij wordt aangegeven wat de geformuleerde doelstellingen mogen kosten en wat het oplevert. Aan
het eind van elke afzonderlijk programma is een begroting en meerjarenraming toegevoegd.
Deze vragen passen in de programmastructuur en komen daarom telkens terug in de volgende
paragrafen. In deze paragrafen worden de verschillende programma’s die eerder zijn genoemd
behandeld.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 21
4.1.
Programma Krachtige kernen
Strategisch programmadoel
Binnen dit programma draait het om versterken van de leefbaarheid en beleving in de kernen. Wij
hebben de ambitie om dorpen aantrekkelijk te houden door functies te faciliteren die deze dorpen
duurzaam leefbaar kunnen houden. We hebben dit in één term samengevat: krachtige kernen.
In het streven naar het realiseren van krachtige kernen zijn wij slechts één van de spelers. De rol die
we innemen hangt af van het thema en de opgave waar we voor staan. Daar waar de samenleving in
staat is zaken zelf te organiseren zullen wij ons meer opstellen als partner. We gaan geen
verantwoordelijkheden van de samenleving overnemen, maar zijn binnen de mogelijkheden die we
hebben graag bereid een stimulerende en faciliterende rol te vervullen.
We gaan deze rol proactief aan de voorkant van processen oppakken en onze positie en kennis in de
vele netwerken aanwenden om belanghebbenden en betrokkenen aan elkaar te koppelen en zo
mogelijk tot inspirerende en innovatieve producten, bedrijfsconcepten en plannen te brengen. Daarbij
geldt als uitgangspunt dat de mensen in het gebied zelf of in groepen uiteindelijk de
verantwoordelijkheid nemen om plannen tot uitvoering te brengen.
Het programma Krachtige Kernen kent 3 thema’s die hierop inspelen:
1. Wonen en Vastgoed
2. Mobiliteit en bestendigheid
3. Maatschappelijke Voorzieningen.
4.1.1
Thema Wonen en Vastgoed
Wij zetten ons in om trends in de samenleving tijdig te signaleren en op basis hiervan bij te sturen in
het aanbod. Zo ontstaat een woningbouwopgave die afgestemd is op de vraag en behoefte van de
verschillende doelgroepen in onze gemeente, zoals starters, senioren, zorgbehoevenden, maar ook
mensen die op zoek zijn naar een reguliere woning. Wij kiezen dus uitdrukkelijk voor een
vraaggerichte benadering.
Levensloopbestendige woningen en aanpassingen aan de bestaande woningvoorraad vormen hierbij
belangrijke aandachtspunten, telkens met maatwerk als uitgangspunt. Ook de verhouding huur- en
koopwoningen is een vraagstuk van maatwerk per dorp. De prestatieafspraken die we periodiek zullen
maken met de woningbouwcorporatie zijn gericht op een juiste balans tussen huur- en koopwoningen,
op evenwicht tussen vraag en aanbod en op het bevorderen van de doorstroming.
Concepten als het Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) moedigen wij aan en stimuleren
wij. Wij willen in de regelgeving beter inspelen op het (collectief) particulier opdrachtgeverschap,
bijvoorbeeld door een flexibeler toepassing van bestemmingsplanvoorschriften, bouwregelgeving en
welstandseisen. Ook staan wij open voor nieuwe innovatieve concepten.
Een ander aandachtspunt is het beter zichtbaar maken van het beschikbare aanbod. Zo zullen we
meer bekendheid gaan geven aan onze digitale presentatie (www.wonenintubbergen.com) en gaan
we dit instrument toegankelijker maken.
In de afweging over het faciliteren van woonvragen verkiezen wij inbreiding boven uitbreiding. Dit
vanuit de achtergrond dat er op de lange termijn meer en meer bestaande gebouwen leeg zullen
komen te staan en wij het vanuit het oogpunt van duurzaam ruimtegebruik niet verstandig vinden om
ons buitengebied op te offeren wanneer er in dorpen oplossingen binnen handbereik liggen.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 22
Startersleningen
Het instrument startersleningen, waarmee inwoners die een eigen huis willen kopen een duwtje in de
rug kunnen krijgen, is de afgelopen periode succesvol gebleken. Dit is te verklaren door de
veranderende omstandigheden op de woningmarkt. Wij zetten deze door het rijk geboden
(mede)financieringsregeling voort als blijkt dat de belangstelling hiervoor blijft aanhouden en
bovendien impulsen blijft geven aan de toegankelijkheid en doorstroming op de woningmarkt. De
procedure voor het verstrekken van deze leningen willen we zoveel mogelijk vereenvoudigen.
Grondprijzen
Bij het vaststellen van de grondprijzen nemen wij marktconformiteit als uitgangspunt. Hiermee
verzekeren wij ons ervan dat ons prijspeil zich op gelijk niveau bevindt met het aanbod van het
vastgoed in de markt. Dat is voor ons van belang, want wij willen niet de marktprijs van woningen
beïnvloeden.
Wat willen we bereiken?
Wij streven de komende periode 2 zogenaamde ideaal doelen na, namelijk:


Huisvesten: Vraaggerichte benadering van de woningbouwopgave vanuit de behoefte van
verschillende doelgroepen.
Herontwikkelen: Inbreiding gaat voor uitbreiding met het accent op hergebruik van
bestaande gebouwen.
Wat gaan we toetsen?
Wij meten de komende jaren de volgende indicatoren voor het thema Wonen en Vastgoed:
Indicator
Index
woonleefklimaat
en
Soort
Prestatie
Woon- en leefklimaat waarde
Omschrijving
Gemiddelde vierkante meterprijs van
koopwoningen op gemeente niveau
gecorrigeerd voor factoren die op regionaal
niveau spelen
Verantwoording
Toetst doelstelling om
meer binding te krijgen in
kernen
Grafiek
De waarde van het woon- en
leefklimaat is gedefinieerd als de
(gewogen) som van alle factoren die
mensen laten meewegen bij de
keuze voor hun woonlocatie
De gemeten index valt voor
gemeente Tubbergen lager uit dan
de verwachte waarde
Als je kijkt naar de achtergronden
van het woon- en leefklimaat zie je
dat vooral op voorzieningen slecht
wordt gescoord
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 23
Beleving woon- en
leefklimaat
Beleving
Waardering van burgers met betrekking tot
woon- en leefklimaat wordt gemeten op
basis van een burgerpeiling
Waardering
van
de
burgers is essentieel voor
het toetsen van het effect
van inspanningen en het
vormen van beleid
Indicator
Saldo vestiging
vertrek
Soort
Prestatie
Omschrijving
Saldo vestiging en vertrek in gemeente
Verantwoording
Toetst doelstelling om
meer binding te krijgen in
kernen
en
Saldo vestiging en vertrek in
gemeente
Grafiek
In 2011 en 2012 zijn er meer mensen
vertrokken dan er zijn bijgekomen in
de gemeente Tubbergen
Vooral in 2012 kom het negatieve
saldo tot uiting
Over 2013 kunnen de cijfers nog niet
grafisch worden weergegeven
Indicator
Index herontwikkeling
Soort
Prestatie
Omschrijving
Percentage her ontwikkelde locaties van
het totaal aantal beschikbare locaties
binnen de gemeente
Verantwoording
Toetst doelstelling om
vrijgekomen locaties te
her-ontwikkelen
Wat doen we daarvoor?
Wij doen de volgende inspanningen met bijbehorende resultaten om de ideaal doelen te bereiken:
Huisvesten
Wonen in de kernen
Streven naar een goede afstemming tussen vraag en aanbod op het beleidsterrein wonen voor alle
doelgroepen. Het mogelijk maken voor alle doelgroepen om te kunnen wonen binnen de gemeente
met instandhouding van een evenwichtige doelgroepenverdeling. Daarnaast zullen we vooral inzetten
op hergebruik vrijkomende locaties en inbreidingslocaties. CPO zal verder uitgewerkt worden om
verschillende doelgroepen te kunnen bedienen.
Woonbeleid
We weten wat er speelt in de markt en faciliteren de vraag in ons beleid. Doelgroepen krijgen hierin
speciale aandacht. Wij nemen verantwoorde keuzes als oplossingen gevraagd worden. Wij treden de
markt tegemoet en brengen potentiele kopers in de positie snel en continue over te gaan tot de
aankoop van een kavel. Daarnaast zullen we heldere afspraken maken met de woningbouwvereniging
om voor de huursector een voldoende op de doelgroepen toegesneden voorraad te creëren.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 24
Resultaten:
 6 bestemmingsplannen vaststellen die voorzien in woningbouwlocaties.
 5 initiatieven ontplooien die tot beweging leiden in de woningmarkt.
Herontwikkelen
Ontwikkellocaties
Bij ontwikkellocaties staan de aan de plek en het omliggend gebied gerelateerde maatschappelijke
opgaven centraal en is participatie van belanghebbenden en marktpartijen vanzelfsprekend.
Overheden stellen voorwaarden en marktpartijen, bewoners en gebruikers krijgen binnen die
voorwaarden het recht van initiatief. De kwaliteit van de leefomgeving is een gedeelde
verantwoordelijkheid en ook een gedeeld belang van publiek, privaat en particulier.
Gebiedsontwikkeling 3.0
Gebiedsontwikkeling 3.0 is een aanpak om samen met gebruikers en eigenaren in een afgebakend
gebied oplossingen te bedenken voor problemen met vastgoed. Het gaat bijvoorbeeld om
leegstandsproblemen of inefficiënt gebruik van vastgoed. Samen met de mensen willen we er voor
zorgen dat gebieden functioneel blijven. In gebiedsontwikkeling 3.0 kijken we dus niet naar
bijvoorbeeld een enkel leegstaand winkelpand, maar proberen we een totaalbeeld te krijgen om in één
proces de aanpak voor de gezamenlijke problematiek met elkaar af te spreken. Het is daarbij wel
nodig dat de gebruikers en eigenaren actief meedoen in dit proces. De gemeente moet ruimte bieden
en de regie in het proces nemen, zodat initiatieven van anderen worden gestimuleerd. We willen
gebiedsontwikkeling 3.0 starten in de kern Tubbergen.
Resultaten:
 1 centrumgebied herontwikkelen.
 2 vastgoedlocaties herontwikkelen.
 Gebiedsontwikkeling 3.0 (kern Tubbergen).
4.1.2
Thema Mobiliteit en Bestendigheid
Binnen dit thema zetten wij in op behoud van volhoudbare structuren. Mobiliteit en verkeersveiligheid
hebben veel raakvlakken, beïnvloeden elkaar op vele manieren en bijna iedereen heeft er een mening
over. Mobiliteit is ook van iedereen, maar is tegelijk ook voor een heel groot deel ieders eigen
verantwoordelijkheid. Bij krachtige dorpen hoort een goed en veilig wegennet, maar ook verkeersveilig
gedrag van weggebruikers. Er is de afgelopen decennia veel geïnvesteerd in verkeersveiligheid en
mobiliteit. Wat we bereikt hebben willen we graag in stand houden.
Het terugdringen van het aantal verkeersslachtoffers blijft voor ons prioriteit houden. Speerpunt is de
veiligheid van kwetsbare verkeersdeelnemers zoals fietsers, ouderen en gehandicapten. Landelijke
richtlijnen, regionale afspraken en het gemeentelijk beleid vormen de basis voor de ontwikkeling en
inrichting van verkeersvoorzieningen.
Bereikbaarheid
Een goede bereikbaarheid vinden wij van groot belang voor de economische ontwikkelingen en de
leefbaarheid in de dorpen en het buitengebied. Wij achten de aanleg van nieuwe (rand)wegen pas
aan de orde als op het bestaande wegennet binnen aanvaardbare grenzen geen oplossingen meer
mogelijk zijn om knelpunten ten aanzien van verkeersveiligheid of leefbaarheid op te lossen.
Parkeren
Parkeren is onlosmakelijk verbonden met mobiliteit. Wij zijn van mening dat de parkeervoorzieningen
in de gemeente Tubbergen goed zijn en dat er voldoende parkeerplaatsen zijn. Bij nieuwe
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 25
(bouw)ontwikkelingen krijgt het aspect parkeren onze aandacht, zodat wordt voorkomen dat
parkeerproblemen kunnen ontstaan. Wij laten regelmatig onderzoek doen naar de bezettingsgraad
van parkeervoorzieningen, zodat maatregelen kunnen worden genomen als dat nodig is.
Duurzame energie
Het thema duurzame energie heeft de afgelopen periode veel aandacht gekregen. Het energieloket is
een middel dat daarvoor is ingezet en wat we ook willen blijven inzetten. Bij initiatieven die zich vanuit
de samenleving aandienen, zien wij voor ons een verbindende rol weggelegd. Het verstrekken van
financiële middelen voor energiebesparing of de levering van groene energie van derden vinden wij
echter niet primair tot onze verantwoordelijkheid behoren.
Afval
Het streven naar zo weinig mogelijk restafval en zo laag mogelijke kosten voor de inwoners blijft voor
ons de basis. Op basis van deze uitgangspunten is een afvalvisie opgesteld. Kern van deze visie is
dat er zich ontwikkelingen voordoen die een omslag in het denken over afval en afvalbeleid
noodzakelijk maken. Grondstof schaarste zorgt er voor dat er in de toekomst op een andere manier
met afval omgegaan wordt. Afgedankte producten worden weer een grondstof voor nieuwe producten.
Op dit beleidsterrein kunnen inwoners en bedrijven meer verantwoordelijkheden in eigen hand nemen
en wordt de rol van de overheid kleiner. Om de doelstellingen te bereiken zal het beleid op het
inzamelen van het huishoudelijk afval ingrijpend veranderen. De nadruk ligt niet meer op het
inzamelen van de groene en grijze bak, maar op de mogelijkheden om componenten uit de grijze bak
te houden. Van hieruit geven wij afvalbeleid verder vorm.
Wat willen we bereiken?
Wij streven de komende periode 3 zogenaamde ideaal doelen na, namelijk:



Verplaatsten: Zorgen voor een beter en veiliger verkeerssysteem.
Stromen: Zorgen voor het bewuster omgaan met afval- en waterstromen.
Bestendigen: Zorgen voor het bewuster omgaan met energie.
Wat gaan we toetsen?
Wij meten de volgende indicatoren voor het thema Mobiliteit en Bestendigheid:
Indicator
Restafval in kg per
inwoner
Soort
Prestatie
Aantal
woningen
Prestatie
duurzame
Indicator
Aantal
verkeersslachtoffers
Soort
Prestatie
Omschrijving
Afval in kg dat door of in opdracht van de
gemeenten bij huishoudens is ingezameld.
Daarnaast zijn ook de hoeveelheden textiel
en oud papier en karton, die door scholen,
verenigingen en liefdadigheidsorganisaties
zijn ingezameld, in de cijfers inbegrepen
Aantal duurzame woningen binnen de
gemeente op basis van bijvoorbeeld het
Energieloket 2.0 Dinkelland
Omschrijving
Slachtoffers in het
gemeente (zie grafiek)
verkeer
binnen
Verantwoording
Toetst het ideaal doel om
bewuster om te gaan met
afval
Toetst het ideaal om
bewuster om te gaan met
energie
Verantwoording
Toetst het ideaal doel
zorgen voor een beter en
veiliger verkeerssysteem
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 26
Aantal verkeersslachtoffers
Grafiek
Vanaf 2000 tot 2011 neemt het
aantal totale geregistreerde
slachtoffers af
Er is een lichte stijging in 2012
Het aantal verkeersslachtoffers met
dodelijke afloop is vanaf het jaar
2000 constant laag geweest
Indicator
Beleving
verkeersveiligheid
Soort
Beleving
Omschrijving
Waardering van burgers met betrekking tot
verkeersveiligheid wordt gemeten op basis
van een burgerpeiling
Beleving
ruimte
Beleving
Waardering van burgers met betrekking tot
openbare ruimte wordt gemeten op basis
van een burgerpeiling
openbare
Verantwoording
Waardering
van
de
burgers is essentieel voor
het toetsen van het effect
van inspanningen en het
vormen van beleid
Waardering
van
de
burgers is essentieel voor
het toetsen van het effect
van inspanningen en het
vormen van beleid
Wat doen we daarvoor?
Wij doen de volgende inspanningen met bijbehorende resultaten om de ideaal doelen te bereiken:
Verplaatsen
Mobiliteit en verkeersveiligheid
Iedereen is in meer of mindere mate mobiel. “Verplaatsten” moet vlot en veilig kunnen. Dat is de
basisgedachte achter het mobiliteitsbeleid. De infrastructuur moet ‘Duurzaam Veilig’ zijn en wij toetsen
dit aan de landelijke richtlijnen en ons gemeentelijke beleid over de veilige inrichting van wegen.
Er gebeuren nog teveel ongevallen met ernstige verkeersslachtoffers. Door maatregelen op het
gebied van zowel de infrastructuur als het verkeersgedrag moet een substantiële daling van het aantal
ernstige verkeersslachtoffers worden gerealiseerd.
In de 30 km/u-zones binnen de bebouwde kom, maar ook in de verblijfsgebieden buiten de bebouwde
kom (“60”), heeft het gemotoriseerde verkeer een ondergeschikte functie. “Verblijven” en “uitwisselen”
zijn hier belangrijker. De wegen met een echte verkeersfunctie zijn de 50 en 80 km/u wegen.
Wij vinden het belangrijk dat ook kwetsbare verkeersdeelnemers op een normale wijze aan het
verkeer kunnen deelnemen. De weginrichting moet daarmee rekening houden. Aan de andere kant
willen wij onveilig gedrag van weggebruikers voorkomen. Het verkeersgedrag beïnvloeden wij door
een programma van permanente verkeerseducatie aan te bieden (het jaarlijks programma “Educatie
en Communicatie” met cursussen en opleidingen voor jong en oud) en door voorlichting (b.v. door
mee te doen aan de landelijke VVN campagnes).
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 27
Bereikbaarheid
Wij streven naar een goede bereikbaarheid voor onze kernen en willen deze bereikbaarheid in goede
balans brengen met leefbaarheid en (verkeers)veiligheid. Goede wegverbindingen zijn belangrijk,
zowel voor het auto- en fietsverkeer als het openbaar vervoer. Het realiseren van ontbrekende
schakels is belangrijk, met name voor het fietsverkeer, omdat daarmee ook het autogebruik kan
worden beïnvloed.
Parkeren
Een goede parkeervoorziening is belangrijk voor het economisch functioneren en draagt bij aan de
krachtige kernen. Maar er zijn ook grenzen aan de parkeercapaciteit. Bij nieuwe bouwontwikkelingen
of ruimtelijke plannen realiseren wij voldoende parkeerplaatsen. Wij houden een vinger aan de pols
wat betreft de bezettingsgraad op parkeervoorzieningen door regelmatig parkeeronderzoek te doen.
Alleen dan kunnen tijdig maatregelen worden genomen als de bezettingsgraad te hoog wordt.
Resultaten:
 7 initiatieven t.b.v. verbeteren verkeersveiligheid
 5 initiatieven t.b.v. bereikbaarheid/doorstroming
 2 initiatieven t.b.v. een goed parkeersysteem.
Stromen
Afval
Op het gebied van afval hebben we al stappen gezet door het vaststellen van de Afvalvisie. In 2014
wordt er een afvalbeleidsplan opgesteld waarin onder meer beleidskeuzes gemaakt worden ten
aanzien van een nieuw inzamelsysteem en het harmoniseren van het financiële afvalsysteem. Ambitie
van de gemeente is om de hoeveelheid restafval met ongeveer 75% te verminderen in 2030 tot 50 kg
per inwoner per jaar. Tegelijk moeten de kosten voor de burger lager worden.
Water
Ons gebied is een uniek samenspel van watersysteem en keten. Hier gaan wij zorgvuldig mee om.
Door de helling in het gebied vraagt water soms extra aandacht. Wij voorkomen hiermee problemen.
Daar waar een rol is voor de gemeente werken wij aan het robuust maken van het systeem. Dat doen
we onder andere door een bewustwordingsproces bij de inwoners op gang te brengen door koppeling
aan het waterloket. Verder werken we nauw samen met ketenpartners om goede plannen uit te
voeren. In 2017 wordt gestart met het evalueren en actualiseren van het Gemeentelijk Rioleringsplan
Dinkelland-Tubbergen.
Resultaten:
 3 initiatieven t.b.v. reductie hoeveelheid restafval en wijzigen inzamelsysteem.
 4 initiatieven m.b.t. bewustwording en dienstverlening op het gebied van water.
Bestendigen
Bestendigheid
Bestendigheid hebben we vooralsnog vorm gegeven als duurzame energie, want we moeten keuzes
maken. Aan de hand van het Energieloket 2.0 willen we inwoners stimuleren om energetische
verbeteringen aan te brengen aan hun woning. Daarnaast zijn we met de sportverenigingen en
overige maatschappelijke voorzieningen in gesprek om de accommodaties verduurzamen. Door het
bestendigen van de accommodaties dalen de exploitatielasten.
Resultaten:
 4 initiatieven ten behoeve van duurzaamheid
 5 initiatieven ten behoeve van energiebesparing.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 28
4.1.3
Thema Maatschappelijke Voorzieningen
Binnen dit thema zetten wij in op meer ruimte voor de samenleving, met een variërende rol van de
gemeente (loslaten, faciliteren, stimuleren, regisseren, reguleren).
Leefbaarheid en veiligheid
Leefbaarheid is een subjectief begrip. De beleving van leefbaarheid is sterk afhankelijk van tijd en
plaats. Het gaat over de fysieke omgeving waarin we met zijn allen wonen en werken, het gaat om de
sociale verbanden en de voorzieningen, over gezondheid, over werk en inkomen, over openbare orde
en veiligheid. En het gaat over de manier waarop we ons organiseren als samenleving, in besturen en
in verenigingen.
Voor ons is het hierbij belangrijk om naast alle cijfers en feiten oog te houden voor het gevoel dat
mensen hebben, de beleving en de verwachtingen die er zijn in de verschillende dorpen, ten opzichte
van ons als gemeentelijke overheid, maar ook ten opzichte van elkaar. Iedereen heeft hierin een taak
en een verantwoordelijkheid. Dat zien we op veel plekken al terug als we kijken naar alle mooie
initiatieven die de laatste jaren in en door de samenleving tot stand zijn gekomen. Er is niet één partij
aan te wijzen die verantwoordelijk is voor de leefbaarheid. Het gaat ons allemaal aan. Samen werken
we aan krachtige dorpen en houden we de gemeente Tubbergen leefbaar. Graag willen we met de
samenleving de uitdaging aangaan om een visie te ontwikkelen voor de toekomst van onze mooie
gemeente: “Mijn dorp 2030”, een visie van, voor en door de samenleving. We vinden het belangrijk om
in die visie aansluiting te zoeken bij het karakter en de sterke punten van ieder dorp om van daaruit
verbindingen te leggen tussen de grotere en kleinere dorpen van onze gemeente.
Maatschappelijke voorzieningen
Wij constateren dat de samenleving zelfstandig omgaat met de exploitatie en het beheer van
maatschappelijke voorzieningen. Veel accommodatieplannen zijn door initiatieven van de dorpen zelf
tot stand gekomen en zijn “particulier eigendom”. De gemeente heeft hierin een ondersteunende en
faciliterende rol gespeeld. Hierbij heeft steeds centraal gestaan dat dit soort voorzieningen zichzelf op
de lange termijn in stand moeten kunnen houden. De buitensportaccommodaties zijn geprivatiseerd
en in alle dorpen is een dorpsplan gemaakt. Dorpen nemen zelf het initiatief en zoeken elkaar op. Dat
is in onze ogen een goede ontwikkeling.
Bestaande maatschappelijke voorzieningen zoals kulturhusen, kerken, sportvoorzieningen,
bibliotheken en scholen kunnen in de toekomst door de veranderende bevolkingssamenstelling en
krimp onder druk komen te staan. De kans bestaat dat er minder gebruik van wordt gemaakt met
mogelijk leegstand als gevolg. Dit kan problemen opleveren voor de instandhouding van een
voorziening. Door tijdig en adequaat deze problemen te signaleren en in de betreffende gemeenschap
te agenderen gaan wij proactief aandacht besteden aan deze problematiek. Ook hier geldt weer dat
wij geen problemen van de samenleving overnemen. Ons past een signalerende, stimulerende en
ondersteunende rol.
Samen met maatschappelijke organisaties willen wij tot toekomstbestendige oplossingen komen.
Belangrijke vragen waar we een antwoord op moeten geven zijn: Welke voorzieningen kunnen
duurzaam in stand blijven en welke voorzieningen kunnen we beter concentreren in de grote dorpen?
Welke alternatieve functies en activiteiten kunnen we onderbrengen in accommodaties?
Voor ons staat de bereikbaarheid van voorzieningen voor de burger voorop. Het gaat dan zowel om
de fysieke bereikbaarheid als om de financiële bereikbaarheid. Met dit laatste doelen we op ons
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 29
uitgangspunt dat voorzieningen ook voor de laagste inkomensgroepen toegankelijk moeten zijn. De
financiële ondersteuning die we daarbij bieden, willen we handhaven. Het aspect bereikbaarheid van
voorzieningen raakt de kern van de leefbaarheid van de dorpen in onze gemeente. Draagvlak voor
keuzen die gemaakt worden, vinden wij daarom van groot belang.
Onderwijshuisvesting
Adequate huisvesting is een belangrijke voorwaarde voor het kunnen geven van kwalitatief goed
onderwijs. Wij willen in gesprek blijven met de TOF (Tubbergse Onderwijs Federatie) en Canisius over
de uitdagingen en vragen die zich voordoen op het gebied van huisvesting van het basis- en
voortgezet onderwijs in onze gemeente. Het uiteindelijke doel is om gezamenlijk met de
schoolbesturen, ieder vanuit zijn eigen rol en wettelijke taak, een professioneel vastgoedbeheer te
ontwikkelen om vroegtijdig in te kunnen spelen op vrijkomende lokalen.
Kunst & cultuur
De waarde van kunst en cultuur voor onze samenleving is groot. Kunst en cultuur hebben artistieke,
maatschappelijke en economische waarden. Ze dragen bij aan de vorming van onze identiteit, aan de
ontplooiing van mensen en aan de ontwikkeling van creativiteit. Kunst en cultuur verbinden, bieden
plezier en draagt bij aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. De gemeente Tubbergen
kent een groot aantal mensen die bijdragen aan allerlei kunst- en cultuuruitingen, die vaak een
jaarlijks terugkerend karakter hebben en daarmee mede de identiteit van onze dorpen bepalen. Denk
bijvoorbeeld aan muziekverenigingen, dansgroepen, toneelgezelschappen en al die vrijwilligers die
kunst- en cultuurevenementen mogelijk maken. Ze maken Tubbergen extra interessant voor haar
inwoners en voor toeristen en recreanten. In deze raadsperiode richten wij ons op lokale, nieuwe
initiatieven die perspectief bieden. Deze initiatieven willen wij ondersteunen en faciliteren bij het
opstarten ervan met als doel dat er een basis ontstaat om zich zelfstandig verder te kunnen
ontwikkelen.
Sport
Tubbergen is een sportieve gemeente. Dat blijkt onder andere uit de vele sportverenigingen die onze
gemeente rijk is. Er is sprake van een hoge sportdeelname en er zijn goede sportaccommodaties. Een
goede sportinfrastructuur vinden wij een belangrijk aspect van leefbaarheid.
Wij willen medewerking verlenen aan de totstandkoming van een nieuwe sporthal met vier zaaldelen
in het dorp Tubbergen. Hierbij zijn voor ons de volgende uitgangspunten bepalend:
 Voldoen aan de wettelijke verplichting die de gemeente heeft ten aanzien van het
gymnastiekonderwijs (TOF / Canisius).
 Realisatie en exploitatie van de nieuwe sporthal door een externe partner. De SSRT is voor
ons de eerste gesprekspartner.
 Een gezonde exploitatie van de nieuwe sporthal op lange termijn (2035), rekening houdend
met demografische ontwikkelingen.
 Voldoen aan de eisen die sportbonden aan sporthallen stellen.
 Het realiseren van een hoog duurzaamheidsniveau.
 Een eenmalige gemeentelijke investeringsbijdrage.
Een sporthal van vier zaaldelen achten wij financieel haalbaar indien naast een investeringsbijdrage
van de gemeente extra inspanningen geleverd worden, bijvoorbeeld het drukken van kosten door
zelfwerkzaamheid en het verwerven van aanvullende financiële middelen.
Na realisatie van een nieuwe sporthal bij het zwembad zal de huidige Burgemeester Verdegaalhal
gesloopt worden. De vrijkomende locatie willen we herontwikkelen. De nieuwe bestemming moet
bijdragen aan de versterking van het centrum van Tubbergen.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 30
Realisatie van een nieuwe sporthal met vier zaaldelen en de sloop van de Burgemeester
Verdegaalhal leidt tot een zaalcapaciteit die, rekening houdend met demografische ontwikkelingen,
voldoende duurzaam is afgestemd op de behoefte en anderzijds nauwelijks consequenties zal hebben
voor de bezetting van de bestaande accommodaties in de andere dorpen.
Wij vinden het belangrijk dat op korte termijn aan het maatschappelijk middenveld in onze gemeente,
de binnensportverenigingen en het onderwijs duidelijkheid wordt geboden over de haalbaarheid en de
planning van de realisatie van de nieuwe sporthal. Wij zullen hierover heldere afspraken maken met
het SSRT.
Wat willen we bereiken?
Wij streven de komende periode 2 zogenaamde ideaal doelen na, namelijk:


Verzelfstandigen: Samenleving gaat zelfstandiger om met exploitaties, beheer en
dienstverlening voor voorzieningen.
Samenbrengen en Ontwikkelen: Mensen en functies samenbrengen en gerichter faciliteren
bij ontwikkelingen.
Indicator
Nabijheid
voorzieningen
Soort
Prestatie
Beleving
burgerparticipatie
Beleving
Omschrijving
Afstand naar gedefinieerde voorzieningen
zoals school, supermarkt en bibliotheek
binnen de gemeente
Waardering van burgers met betrekking tot
samenwerking met gemeente wordt
gemeten op basis van een burgerpeiling
Verantwoording
Toetsen of voorzieningen
goed bereikbaar zijn
Waardering
van
de
burgers is essentieel voor
het toetsen van het effect
van inspanningen en het
vormen van beleid
Wat doen we daarvoor?
Wij doen de volgende inspanningen met bijbehorende resultaten om de ideaal doelen te bereiken:
Verzelfstandigen
Binnen- en buitensport accommodaties
De rol van de gemeente is aan het verschuiven. Verenigingen hebben duidelijke beelden als het gaat
om hun accommodatie. Juist hier is het adagium “Minder overheid, meer samenleving” al zichtbaar.
Privatisering van complexen of onderhoud als ook de aanleg van accommodaties verschuift naar de
vereniging. We dragen stokjes over. Wij ronden de lopende verzelfstandigingsprojecten af voor zover
deze nog niet klaar zijn. De voetbalaccommodaties zijn verzelfstandigd, we werken nog aan de
tennisaccommodaties. Verder staan wij open voor verdere verzelfstandiging van accommodaties die
nog gemeentelijk eigendom zijn of waarin wij nog een taak hebben. Wij gaan bijvoorbeeld met het
zwembad (SSRT) in overleg over het verzelfstandigen van het regulier onderhoud, zodat het complete
onderhoud bij één partij ligt.
Resultaat:
 Alle tennisaccommodaties zijn verzelfstandigd.
Samenbrengen & Ontwikkelen
Onderwijshuisvesting
Vanaf 2015 is het schoolbestuur zelf verantwoordelijk voor het onderhoud. Wij blijven verantwoordelijk
voor vervanging en nieuwbouw als dat aan de orde is. Vanzelfsprekend blijven wij daarom in overleg
met het schoolbestuur.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 31
Dorpsplannen (uitvoering)
De uitvoeringsplannen hebben een doorlooptijd van 4 jaar (tot en met 2017). Het primaat van de
uitvoering ligt bij de inwoners zelf. Zij hebben zich in verschillende werkgroepen georganiseerd. De
gemeente heeft hier een faciliterende rol.
Kulturhusen-MFA-Openbare Voorzieningen
Ontmoetingspunten in kernen waar verschillende functies samenkomen en activiteiten plaatsvinden,
gerealiseerd en geëxploiteerd door inwoners zelf. De gemeente faciliteert initiatieven, stelt eventueel
financiële middelen ter beschikking maar is niet verantwoordelijk voor het realiseren en exploiteren
van deze accommodaties. Wij (de samenleving) ronden de accommodatieplannen af en wij gaan deze
projecten evalueren.
De instandhouding van maatschappelijke voorzieningen staat onder druk. Wij gaan ons inspannen om
hierover bewustwording/urgentiebesef te creëren in de samenleving. Daarbij maken wij ook duidelijk
wat de rol van de gemeente is.
Het muziekonderwijs en de bibliotheekvoorziening willen wij ingrijpend herzien. Hierover gaan we met
de direct betrokkenen in overleg. Zie hiervoor ook paragraaf 3.6.
Kunst & cultuur, erfgoed en monumenten
Wij stellen nieuw monumentenbeleid op, inclusief erfgoednota. Daarnaast ondersteunen en faciliteren
wij initiatieven op het gebied van kunst en cultuur bij het opstarten ervan met als doel dat er een basis
ontstaat om zich zelfstandig verder te kunnen ontwikkelen naar een langjarige activiteit.
Mijn Dorp 2030
De gemeente Tubbergen wil sterk inzetten op leefbaarheid en de beleving daarvan. Het gaat enerzijds
om de fysieke omgeving waarin we met zijn allen wonen, werken en leven en anderzijds over de
sociale cohesie, over gezondheid, over werk en inkomen, over openbare orde en de veiligheid. Het
college wil oog houden voor het gevoel dat mensen hebben en welke verwachtingen er leven in de
verschillende dorpen. Het college wil daarom met de samenleving de uitdaging aangaan om een visie
te ontwikkelen voor de toekomst van elk dorp. Dit is “Mijn dorp 2030”. Een visie van, voor en door de
samenleving. Daarbij is het belangrijk om de sterke punten en identiteit van elk dorp te benutten en
aandacht te hebben voor bestuurskracht en urgentiebehoefte.
Resultaten:
 Nota monumentenbeleid
 Mijn dorp 2030 – uitvoeringsplan
 2 initiatieven gefaciliteerd vanuit de samenleving die leiden tot een concreet plan
 Nieuwe opzet muziekonderwijs
 Nieuwe opzet bibliotheekvoorziening
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 32
4.1.4
Begroting en meerjarenraming
In onderstaande tabel zijn de baten en lasten opgenomen die aan dit programma zijn verbonden.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 33
4.2.
Programma Economische kracht en werk
Strategisch programmadoel
Het is de ambitie van het college om de economische positie van Tubbergen te versterken met
betrekking tot het midden- en kleinbedrijf, de detailhandel, de vrijetijdseconomie en de landbouw. We
streven naar meer bestedingen en werkgelegenheid in het gebied en zetten vooral in op het
verbeteren van het ondernemersklimaat en het bevorderen van de arbeidsmarktparticipatie. In deze
nieuwe raadsperiode gaan we ons richten op het benutten van alle beschikbare talenten in onze
samenleving met als hoofddoel de werkgelegenheid en de arbeidsparticipatie te bevorderen.
We gaan de komende jaren onze netwerkrelaties met de bedrijven in onze gemeente expliciet
benutten om de verbinding te leggen met het bevorderen van de arbeidsparticipatie, zoals
omschreven in het hoofdstuk Omzien naar Elkaar. Ons doel is werkzoekenden en werkgevers met
elkaar te verbinden. Samen met het bedrijfsleven onderzoeken we de mogelijkheden om de
jeugdwerkloosheid en de werkloosheid onder ouderen te bestrijden. Dit betekent dat we de komende
periode sterk inzetten op de werkgeversbenadering en ondersteuning vanuit het ”Werkplein” en in de
toekomst vanuit het “Werkbedrijf”.
We nemen initiatieven om de kracht die in de driehoek ondernemers-onderwijs-overheid zit volop te
benutten voor het versterken van onze lokale economie. In overleg en in samenhang met
ondernemers en het onderwijs gaan we een zogenaamde denktank organiseren als broedplaats voor
ideeën en nieuwe concepten, die mensen uitdagen tot het ondernemen van nieuwe activiteiten en het
ten uitvoer brengen van plannen die ten goede komen van het ondernemersklimaat en de
arbeidsparticipatie in onze gemeente. Verder gaan we via gerichte onderwijs- en
onderzoeksprogramma’s, bijvoorbeeld op het gebied van demografie, leefbaarheid, duurzaamheid,
nieuwe verdienmodellen in de agrarische- en toeristische sector, nieuwe inzichten verwerven,
waardoor we beter kunnen anticiperen op ontwikkelingen in de samenleving. Het aangaan van
allianties met onderwijsinstellingen kan dit effect versterken.
Wij zien voor onszelf nadrukkelijk een taak en rol om dit proces aan te jagen, te organiseren en waar
mogelijk te faciliteren.
De gemeentelijke dienstverlening aan ondernemers is evenzeer een belangrijk aspect van het
ondernemersklimaat. Samen met de verschillende lokale brancheorganisaties gaan we ons richten op
een zo optimaal mogelijke dienstverlening aan ondernemers. We stellen met de belanghebbende
partijen een actieplan op om de regeldruk en bureaucratie verder terug te dringen. Daar waar mogelijk
bieden wij (planologische en vergunning technische) ruimte aan nieuwe en bestaande ondernemers,
waardoor zij sneller en doelmatiger kunnen inspelen op de trends en ontwikkelingen.
Steeds meer Nederlandse en Duitse ondernemers zien zakendoen over de grens als een kans om
nieuwe afzetmarkten te scheppen, hun klantenkring uit te breiden en hun bedrijf verder uit te bouwen.
Grensoverschrijdend samenwerken biedt mogelijkheden om elkaars specialismen te benutten en zo
gezamenlijk nieuwe producten te ontwikkelen en innovaties door te voeren. Tubbergen is een
grensgemeente. Hier liggen kansen voor onze lokale economie en daarmee voor de werkgelegenheid
in onze gemeente. Wij zien voor onszelf vooral een stimulerende en verbindende rol weggelegd. We
nemen graag het initiatief tot het aangaan van een dialoog over dit onderwerp. Ook zijn wij bereid om
in bepaalde projecten, bijvoorbeeld van de Euregio, te participeren.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 34
Resultaten die betrekking hebben op het totale programma EKW/ de drie thema’s:
 Alliantie aangaan met onderzoeks- en onderwijsinstellingen (Saxion, UT, ROC, etc) om de
creativiteit en expertise van Ondernemers, Onderzoek/Onderwijs en Overheden (3 O’s)
maximaal te benutten.
 Uitvoeringsagenda 3 O’s met concrete acties waaronder onderzoeksprogramma’s, werkleerprojecten en traineeprogramma’s.
 Actieprogramma voor grensoverschrijdend samenwerken.
Het programma Economische Kracht en Werk kent 3 thema’s die hierop inspelen:
1. Vrijetijdseconomie.
2. Ondernemen en Arbeidsmarkt.
3. Plattelandseconomie.
4.2.1
Thema Vrijetijdseconomie
Verhoging van de toeristische bestedingen door verbinden, versterken en vernieuwen.
Groeikansen
Vrijetijdseconomie is een belangrijke economische drager in Noordoost Twente, met nog volop
groeikansen. Door demografische en economische ontwikkelingen staat de leefbaarheid en het
voorzieningenniveau onder druk. Doorontwikkeling van de sector vrijetijdseconomie biedt kansen om
deze tegen te gaan. Het aantal overnachtingen en de bestedingen in de regio Noordoost Twente zijn
in de afgelopen jaren gestegen. Tubbergen blijft daarin nog achter. Wij willen in de rol van
stimulerende partner een bijdrage leveren aan het versterken, verbinden en vernieuwen van de
vrijetijdseconomie.
Ondernemersinitiatieven gaan we zoveel mogelijk ruimtelijk faciliteren (via bestemmingsplannen en
vergunningverlening) zodat zij hun aanbod kunnen blijven versterken. We dagen ondernemers uit om
te komen met nieuwe initiatieven die tot versterking en vernieuwing van het toeristisch aanbod leiden.
Deze initiatieven gaan we zoveel mogelijk ruimtelijk faciliteren (via bestemmingsplannen en
vergunningverlening) zodat ondernemers hun aanbod kunnen blijven versterken.
In ons buitengebied zijn twee belangrijke economische dragers ruim vertegenwoordigd: de landbouw
en de vrijetijdseconomie. Wij vinden het belangrijk dat deze sectoren ontwikkelingsruimte krijgen. Het
nieuwe bestemmingsplan buitengebied dat in voorbereiding is, moet dit mogelijk maken. Daartoe
hanteren wij de volgende uitgangspunten: zo veel mogelijk handhaven van bestaande planologische
rechten, niet meer regelen dan noodzakelijk, ontwikkelruimte voor landbouw en de toeristisch
recreatieve sector, behoud van natuur en ontwikkeling van landschap.
Wat willen we bereiken?
Wij streven de komende periode 2 zogenaamde ideaal doelen na, namelijk:


Verblijven: Meer gasten verblijven in Tubbergen. Het aantal overnachtingen is de afgelopen
twee jaar met 6% gedaald, terwijl in Noordoost Twente een stijgende trend waar te nemen is.
De komende jaren moeten meer gasten een bezoek brengen aan de gemeente Tubbergen.
Een goede afstemming tussen de vraag en het aanbod en het ondersteunen van
ondernemers. Het ontwikkelen van nieuwe initiatieven die tot versterking en vernieuwing van
het toeristisch aanbod leiden.
Beleven: Gasten beleven Tubbergen intensiever en besteden meer. De bestedingen in
dagactiviteiten in Noordoost Twente zijn relatief laag. Gasten moeten bij een bezoek aan de
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 35
gemeente Tubbergen intensiever beleven en ervaren. Beleving bepaalt voor een groot deel de
kwaliteit van een bezoek en de keuze voor een herhaalbezoek. We stimuleren ondernemers
om te komen met (nieuwe) concepten en producten die leiden tot meer bestedingen.
Wat gaan we toetsen?
Wij meten de komende jaren de volgende indicatoren het thema Vrijetijdseconomie:
Indicator
Aantal
overnachtingen NOT
Soort
Prestatie
Overnachtingen per subregio
Omschrijving
Toeristische
overnachtingen
door
Nederlanders in Twente voor sub regio
NOT (zie grafiek)
Verantwoording
Toetsing van ideaal doel
dat
meer
gasten
verblijven in de gemeente
Grafiek
In totaal zijn er in 2012 in NOT
870.000 toeristische overnachtingen
ondernomen door toeristen
Ten opzichte van 2011 is het aantal
overnachtingen gestegen met 7%
Bron: Twentse Toerisme Monitor
Soort
Prestatie
Banen vrijetijdseconomie
In Tubbergen is er sprake van een
daling t.o.v. 2012 als je kijkt naar het
aantal banen in de sector
vrijetijdseconomie in 2013
Omschrijving
Het aantal banen heeft betrekking op het
totaal aantal fulltimers, parttimers en
uitzendkrachten op gemeentelijk niveau
(zie grafiek)
Verantwoording
Toetsing van ideaal doel
dat
meer
gasten
verblijven in de gemeente
/ Toetsing van ideaal doel
dat
gasten
meer
besteden in de gemeente
Grafiek
850
800
Aantal
Indicator
Aantal
banen
in
sector
vrijetijdseconomie
750
Tubbergen
700
650
2010
2011
2012
2013
Jaar
Bron: LISA
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 36
Indicator
Soort
Omschrijving
Verantwoording
Aantal vestigingen
in de sector
vrijetijds-economie
Prestatie
Een vestiging wordt gedefinieerd als
een locatie van een onderneming,
instelling of zelfstandige
beroepsbeoefenaar (dat wil zeggen
elke fabriek, werkplaats, kantoor,
winkel of andere bedrijfsruimte, dan
wel elk complex daarvan) waarin of
van waaruit een economische activiteit
of zelfstandig (vrij) beroep wordt
uitgeoefend door minimaal 1
werkzaam persoon. Deze indicator
omvat het totaal aantal vestigingen in
de sector vrijetijdseconomie op
gemeentelijk niveau (zie grafiek)
Aantal vestigingen in
de sector vrijetijdseconomie
Vestigingen vrijetijdseconomie
Tubbergen kent na enkele stabiele
jaren een daling van 10 vestigingen
in 2013
Grafiek
112
110
108
106
104
Tubbergen
102
100
98
96
94
2010
2011
2012
2013
Bron: LISA
Indicator
Totaal bestedingen
verblijfsrecreatie
Twente
Soort
Prestatie
Omschrijving
Totaal bestedingen tijdens toeristische
overnachtingen door Nederlanders in NOT
(zie grafiek)
Verantwoording
Toetsing van ideaal doel
dat
gasten
meer
besteden in de gemeente
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 37
Bestedingen overnachtingen
Grafiek
In 2012 is in Twente € 32.670.000
uitgegeven voor toeristische
overnachtingen
Dit zijn bestedingen inclusief vaste
kosten
Ten opzichte van 2008 laten de
bestedingen een stijging
van 30% zien
Bron: Twentse Toerisme Monitor
Indicator
Totale bestedingen
dagrecreatie Twente
Soort
Prestatie
Bestedingen dagrecreatie
Omschrijving
Totaal bestedingen exclusief vaste kosten
tijdens activiteiten in Twente door
Nederlanders en buitenlanders (zie grafiek)
Verantwoording
Toetsing van ideaal doel
dat
gasten
meer
besteden in de gemeente
Grafiek
Ten opzichte van 2010 – 2011 is een
daling te zien in bestedingen (naar
€ 544.400.000)
Er is een afname in bestedingen
ondanks een stijging in aantal
activiteiten. De afname is een gevolg
van een sterkere daling in de
bestedingen per persoon per dag
t.o.v. toename in aantallen
activiteiten.
Bron: Twente Toerisme Monitor
Indicator
Beleving
vrijetijdseconomie
Soort
Beleving
Omschrijving
Waardering van burger met betrekking tot
vrijetijdseconomie binnen de gemeente
wordt gemeten op basis van een
burgerpeiling
Verantwoording
Waardering
van
de
burgers is essentieel voor
het toetsen van het effect
van inspanningen en het
vormen van beleid
Wat doen we daarvoor?
Wij doen de volgende inspanningen met bijbehorende resultaten om de ideaal doelen te bereiken:
Verblijven
Toekomstrichting en verbetering structuur vrijetijdseconomie
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 38
Wij gaan samen met de ondernemers en organisaties in de vrijetijdseconomie verder invulling geven
aan de toekomstrichting voor de vrijetijdseconomie in de gemeente Tubbergen. Aan de hand van een
actieplan, waarbij ook afspraken zijn gemaakt over de rollen en verantwoordelijkheden, krijgt de
toekomstrichting concreet invulling. Tegelijkertijd gaan we samen met de ondernemers en organisaties
werken aan een verbetering van de structuur voor de vrijetijdseconomie, waardoor de samenwerking
en uitvoering in de sector beter tot stand komt. Wij willen partner zijn in het samenwerkingsverband,
waarin ieder zijn eigen rol en verantwoordelijkheid neemt. Bij de opzet van de nieuwe structuur wordt
tevens gekeken naar mogelijke (structurele) financieringsbronnen.
Ruimte bieden voor ondernemen
Wij dagen ondernemers uit om te komen met nieuwe initiatieven die tot versterking en vernieuwing
van het toeristisch aanbod leiden. Deze initiatieven gaan wij zoveel mogelijk ruimtelijk faciliteren (via
bestemmingsplannen en vergunningverlening). In relatie tot het verbeteren van het
ondernemersklimaat in het algemeen wordt een actieplan ontwikkeld voor het verbeteren van de
dienstverlening en het verminderen van de regeldruk in de vrijetijdssector. Wij hebben in 2014
onderzoek gedaan naar de afstemming tussen vraag en aanbod in de verblijfsrecreatie.
Wij vertalen de resultaten samen met Koninklijke Horeca Nederland, RECRON en NOT-gemeenten
naar concrete actiepunten.
Resultaten:
 Toekomstrichting toerisme Tubbergen inclusief actieplan.
 Voorstel structuur vrijetijdseconomie Tubbergen.
 Aantal afgehandelde ondernemersinitiatieven in de vrijetijdssector (vergunningen, nieuwe
bestemmingen).
 Voorstel deregulering en verbetering dienstverlening vrijetijdssector in samenhang met
verbetering dienstverlening algemeen.
 Resultaten onderzoek vraag en aanbod in de verblijfsrecreatie vertaald in concrete
actiepunten.
Beleven
Kader voor evenementen
Samen met de sector en organisaties geven we richting aan evenementen in Tubbergen en de wijze
van subsidieverlening. Daarbij kijken we naar de mogelijkheden voor de relatie met de op te zetten
verbeterde structuur. We richten ons vooral op duurzame nieuwe evenementen die perspectief bieden
of nieuwe initiatieven die bestaande evenementen duurzaam en structureel versterken en die leiden
tot versterking van de vrijetijdseconomie.
Stimuleren nieuwe belevingsconcepten en arrangementen
We zetten meer in op de verbetering van de verbindingen tussen toeristische ondernemers die leiden
tot toeristische productontwikkeling, belevingsconcepten en arrangementen.
Grensoverschrijdende samenwerking
We versterken de grensoverschrijdende toeristische samenwerking met o.a. de gemeente Uelsen
waardoor meer (buitenlandse) gasten Tubbergen bezoeken. Daarnaast zetten wij in op de verbetering
van de toeristische samenwerking in Noordoost Twente, in relatie tot Twente. Landgoed van
Nederland.
Resultaten:
 Ontwikkeling kader voor evenementen/evenementenfonds in samenhang met
toekomstrichting en structuur.
 Stimuleren 2 grensoverschrijdende arrangementen/evenementen.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 39


Stimuleren van 2 nieuwe recreatieve (dag-) belevingsconcepten of arrangementen.
Verbetering toeristische samenwerking in Noordoost Twente TBT.
4.2.2
Thema Ondernemen & Arbeidsmarkt
Wij zetten binnen dit thema in op behoud en versterking werkgelegenheid.
Detailhandel
Er wordt in 2014 gewerkt aan een nieuwe detailhandelsvisie Dinkelland-Tubbergen. In de
detailhandelsvisie wordt de gewenste ruimtelijke detailhandelsstructuur voor de periode tot 2020
weergegeven. De visie geeft inzicht in de toekomstige functie en positie van onze dorpen. Samen met
ondernemers en andere betrokkenen komen we vervolgens in 2015 graag tot een uitvoeringsagenda
met concrete acties.
Bedrijventerreinen
Ontwikkelingen in de afgelopen jaren geven ons aanleiding om de huidige Bedrijventerreinenvisie uit
2010 te gaan herzien en te actualiseren voor de periode 2015-2020. In deze nieuwe visie komen
aspecten als behoefteraming (vraag-aanbod), ruimtelijke spreiding, functiemenging, duurzaamheid en
beeldkwaliteit aan de orde. Ons ruimtelijk uitgangspunt hierbij is concentratie van nieuwe terreinen in
de grotere dorpen Albergen, Geesteren en Tubbergen. De visie is in 2015 gereed.
Wij gaan de noodzaak en wenselijkheid van de herstructurering van bestaande bedrijventerreinen
bekijken. Hierbij zijn kwaliteit, uitstraling van bestaande terreinen en duurzaamheid onze speerpunten.
Samen met belanghebbende partners gaan wij ons inzetten voor een goede digitale bereikbaarheid in
onze gemeente.
Wat willen we bereiken?
Wij stellen u voor om de komende periode 2 zgn. ideaal doelen na te streven, nl:


Ondernemen: Verbeteren van het ondernemersklimaat. Wij gaan samen met het
bedrijfsleven een zo optimaal mogelijk ondernemersklimaat realiseren. Dit gaan wij samen
doen op het gebied van detailhandel (leegstand winkels), bedrijventerreinen en
dienstverlening.
Arbeidsmarkt: Bevorderen van de arbeidsparticipatie. Wij gaan werkzoekenden en
werkgevers actief met elkaar verbinden met extra aandacht voor de jongere en oudere
werklozen. Samen met het bedrijfsleven bekijken we welke activiteiten hiertoe een bijdrage
kunnen leveren.
Wat gaan we toetsen?
Wij meten de volgende indicatoren voor het thema Ondernemen & Arbeidsmarkt:
Indicator
Netto
participatiegraad
Soort
Prestatie
Omschrijving
Het gaat hier om de netto participatiegraad,
dat wil zeggen het percentage van de
bevolking (15-64 jaar) dat werkzaam is: ten
minste 12 uur per week
Verantwoording
Toetsen van het ideaal
doel
bevorderen
van
arbeidsparticipatie
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 40
Netto participatiegraad
Grafiek
Het aandeel van de werkzame
beroepsbevolking in de potentiële
beroepsbevolking - de netto
participatiegraad - bedraagt 73,5% in
2012 in Tubbergen
Dit is een stijging t.o.v. 2011
In vergelijking met Overijssel is het
cijfer voor Tubbergen zowel in 2011
als 2012 hoger
Indicator
Soort
Omschrijving
Verantwoording
Bruto Gemeentelijk
Product (BGP) per
inwoner
Prestatie
De toegevoegde waarde per inwoner
om de economische situatie op
gemeentelijk niveau te peilen (zie
grafiek)
Toetsen van het ideaal
doel bevorderen van
arbeidsparticipatie /
Verbeteren
ondernemersklimaat
Index BGP
Grafiek
De waarde van het BGP is
gedefinieerd als de (gewogen) som
van alle factoren die worden gebruikt
bij de berekening van de
toegevoegde waarde per inwoner
De toegevoegde waarde per inwoner
is voor Tubbergen 16,2
Deze waarde is in Overijssel en
Nederland hoger, voornamelijk door
het hogere aanbod van banen
Indicator
Soort
Omschrijving
Verantwoording
Aantal banen
Prestatie
Optelsom van aantal banen die binnen
de gemeente bestaan op basis van
sectoren (voor sector omschrijving zie
paragraaf demografische
ontwikkelingen)
Toetsen van het ideaal
doel bevorderen van
arbeidsparticipatie
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 41
Aantal banen
Grafiek
In Tubbergen daalt het aantal banen
na 2009 sterk naar 7.398 in 2013
Indicator
Aantal bezoekers per
kern / winkelgebied
Soort
Prestatie
Omschrijving
Optelsom van bezoekers in kernen /
winkelgebieden en evenementen
Beleving
ondernemersklimaat
Beleving
Waardering van ondernemers met
betrekking tot het ondernemersklimaat
wordt gemeten op basis van een
burgerpeiling
Verantwoording
Toetsen van het ideaal
doel
verbeteren
van
ondernemersklimaat
Waardering
van
de
burgers is essentieel voor
het toetsen van het effect
van inspanningen en het
vormen van beleid
Wat doen we daarvoor?
Wij doen de volgende inspanningen met bijbehorende resultaten om de ideaal doelen te bereiken:
Ondernemen
De inspanningen zijn gericht op het verbeteren van het ondernemersklimaat. Daarbij is de aandacht
vooral gevestigd op de speerpunten detailhandel (leegstand winkels), bedrijventerreinen en
dienstverlening richting ondernemers. Wij gaan daarvoor samen met ondernemers en andere partners
een detailhandelsvisie afronden, gekoppeld aan een plan van aanpak m.b.t. het verminderen van de
winkelleegstand per kern.
Om ondernemers ruimte te blijven bieden om te ondernemen faciliteren wij uitbreidingen van de
bedrijventerreinen in de kernen Albergen, Geesteren en Tubbergen. Tevens gaan wij samen met
ondernemers een bedrijventerreinvisie inclusief uitvoeringsprogramma opstellen. Op de bestaande
bedrijventerreinen gaan we de noodzaak en wenselijkheid tot herstructurering bekijken.
Ten behoeve van de verbetering van de dienstverlening gaan we samen met onze partners een plan
van aanpak en uitvoeren. We zetten continu in op het actief bezoeken en verbinden van ondernemers
en het creëren van nieuwe netwerken en samenwerkingsverbanden.
Resultaten:
 Wij onderzoeken de noodzaak tot herstructureren van bestaande bedrijventerreinen.
 Verbetervoorstellen m.b.t. dienstverlening aan bedrijven.
 Actieplan ten behoeve van vergroten van de vitaliteit van de kernen (centrumgebieden).
 1 Bedrijventerreinenvisie.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 42
Arbeidsmarkt
Wij gaan de arbeidsparticipatie bevorderen door actief werkgevers te bezoeken en te benaderen.
Daarmee willen we (i.c.m. Convince, Almelo) initiatieven opsporen/ontplooien en faciliteren. We zetten
actief instrumenten in om de doelgroep extra te ondersteunen richting te arbeidsmarkt. Daarbij
ondersteunen we een regionale arbeidsmarktbenadering, waarmee we de regionale uitwisseling
versterken, vacatures en kandidaten uitgewisseld worden (meer plaatsingen) en de individuele
gemeenten elkaars werkgeversbandering kunnen versterken.
Wij richten ons ook op de 45-plussers uit het uitkeringsbestand. We willen invloed uitoefenen om de
afstand tot de arbeidsmarkt voor deze doelgroep te verkleinen (bijvoorbeeld korte, beroepsgerichte
opleidingen, bijscholing, omscholing).
Jongeren onder de 27 jaar gaan we intensiever begeleiden en we zetten extra instrumenten in om hun
afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen (jobhunting, stages, 1000-jongerenplan, jongerenvouchers,
etc.).
Resultaten:
 Betere afstemming/verbinding tussen de gemeentelijke kaartenbak en het bedrijfsleven
realiseren.
 De jeugdwerkloosheid is beter in beeld en wordt minder door realisatie project bestrijden
jeugdwerkloosheid.
 Een betere afstemming tussen vraag en een aanbod van arbeidskrachten realiseren door het
opstellen van een regionaal marktbeweringsplan (hierin worden de kenmerken aangegeven
van de personen die behoren tot de doelgroep van arbeidsbeperkten en de mogelijkheden
van die personen in de regio).
4.2.3
Thema Plattelandseconomie
Wij zetten in op het versterken van landbouw en plattelandsondernemers in samenhang met
ruimtelijke kwaliteit.
Buitengebied
Wij vinden het belangrijk dat de landbouw ontwikkelingsruimte krijgt. Verruiming van de
ontwikkelingsmogelijkheden moet in balans zijn met het behoud van ons landschap. Het nieuwe
bestemmingsplan buitengebied dat in voorbereiding is, moet dit mogelijk maken. Daartoe hanteren wij
de volgende uitgangspunten: zo veel mogelijk handhaven van bestaande planologische rechten, niet
meer regelen dan noodzakelijk, ontwikkelruimte voor landbouw en de toeristisch recreatieve sector,
behoud van natuur en ontwikkeling van landschap.
Cascobeleid
Binnen Noordoost-Twente hebben belanghebbende partners de ambitie uitgesproken om de
schaalvergroting in de grondgebonden landbouw samen te laten gaan met behoud en ontwikkeling
van de kwaliteit van het landschap. Om dit te realiseren is de zogenaamde cascobenadering
ontwikkeld. Begin 2014 is samen met de maatschappelijke organisaties de evaluatie van het
cascobeleid afgerond. In 2015 gaan we de verbetervoorstellen uitvoeren.
Bomenverordening / kapbeleid
De huidige kapverordening is voor een belangrijk deel gebaseerd op een al decennia geleden
uitgebracht model van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Inmiddels is de Wet algemene
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 43
bepalingen omgevingsrecht ingevoerd (Wabo). Een op maat geschreven bomenverordening inclusief
kapbeleid behoort aan te sluiten bij de Wabo. De bomenverordening die wij gaan opstellen moet
bijdragen aan een goede balans tussen behoud en versterking van de landschapskwaliteiten en
duurzame economische ontwikkelingen. Het is onze ambitie om na vaststelling van de verordening
door de Raad in 2014, de feitelijke uitvoering nieuw kapbeleid (vaststelling college 2014) te
formuleren. In het vierde kwartaal van 2015 gaan we op basis van ervaringen en inzichten eventueel
het kapbeleid aanpassen.
Groene Diensten
Groene Diensten gaat over de aanleg, het herstel en het beheer van het landschap. Tot eind 2013
hebben ongeveer 325 grondgebruikers een contract afgesloten waarmee de geprogrammeerde
middelen zijn uitgeput. Inmiddels is er een wachtlijst. Vanwege de grote belangstelling en het positieve
effect op de kwaliteit van het landschap stelt de provincie voor 2014 en 2015 door middel van een
interim-regeling (aanvullend subsidiekader) een aanvullend budget beschikbaar met een omvang van
€ 6 miljoen. Wij stellen u voor om in 2015 gebruik te maken van de interim-regeling van de provincie
teneinde de wachtlijst weg te werken. De hiervoor benodigde financiering voor 30 jaren beheer van
landschap bedraagt € 1 miljoen. Dat betekent een cofinanciering van éénmalig € 250.000. Dekking
hiervan hebben wij gevonden in de reserve uitvoeringsprogramma gebiedsontwikkeling NO Twente.
Gebiedsontwikkeling NOT
De Raad heeft op 2 juli 2012 ingestemd met de gebiedsvisie Noordoost-Twente 2012 – 2015. De
gebiedsvisie kent drie hoofdthema’s:
 Economische kracht: Ruimte bieden voor de economische potenties van NOT door
ondersteuning en ontwikkeling van ‘het nieuwe ondernemen, het nieuwe boeren en het
nieuwe recreëren’;
 Demografie: Behoud en ontwikkeling van een toekomstbestendige en vitale samenleving in
NOT waar eigen initiatief en ondernemerschap wordt gestimuleerd en ondersteund;
 Landschap: Het behouden/versterken en beleefbaar maken van het uniek landschap en het
daaraan gekoppelde watersysteem.
Aan de gebiedsontwikkeling is door de provincie een investeringsbudget van € 15 miljoen verbonden
met cofinanciering van partijen, dus ook van gemeenten. De gemeenteraad heeft als cofinanciering
inmiddels € 1 miljoen beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van lokale projecten en processen. Voor
de stand van zaken van deze middelen (reserve uitvoeringsprogramma gebiedsontwikkeling NO
Twente) verwijzen wij u naar paragraaf 3.7.
Wat willen we bereiken?
Wij stellen u voor om de komende periode 2 zgn. ideaal doelen na te streven, nl:


Ontwikkelen: Duurzame ontwikkeling van de agrarische sector. Wij gaan ons de komende
jaren inspannen om ontwikkelruimte te creëren die nodig is om de economische potenties van
de landbouw te behouden en te versterken. Toekomstbestendigheid van de landbouw is
afhankelijk van de mogelijkheden tot schaalvergroting. Hierbij hoort een goede
landbouwstructuur.
Transformeren: Meer perspectief voor plattelandsondernemers. De functie van het landelijk
gebied in Nederland is sinds enkele jaren aan grote verandering onderhevig. De traditionele
landbouwfunctie wordt meer en meer beïnvloed door nieuwe functies (of oude functies in een
nieuw jasje) als zorg, recreatie en toerisme, educatie, cultuurhistorie en natuur. Daarmee is
het landelijk gebied van de toekomst bij uitstek de plek waar vernieuwing en innovatie de
boventoon voeren.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 44
Wat gaan we toetsen?
Wij meten de komende jaren de volgende indicatoren voor het thema Ondernemen & Arbeidsmarkt:
Indicator
Soort
Omschrijving
Verantwoording
Gemiddelde
oppervlakte per bedrijf
Prestatie
Een gemiddelde van het grondgebruik
weergegeven als oppervlaktemaat en
het aantal bedrijven in de landbouw in
de gemeente
Toetsing van duurzame
ontwikkeling van de
agrarische sector
Gemiddelde oppervlakte bedrijf
Grafiek
24
22
20
18
16
14
12
10
Tubbergen
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
hectare
Over de periode 2003 – 2013 neemt
de gemiddelde oppervlakte per
bedrijf voor Tubbergen toe.
Jaar
Bron: CBS (bewerking KAC)
Indicator
Aantal banen in sector
landbouw
Soort
Prestatie
Aantal banen landbouw
Omschrijving
Het aantal banen heeft betrekking op het
totaal aantal fulltimers, parttimers en
uitzendkrachten in de gemeente (zie
grafiek)
Verantwoording
Toetsing van duurzame
ontwikkeling
van
de
agrarische sector
Grafiek
Voor Tubbergen is er sprake van een
sterke afname van het aantal banen
in de landbouw.
Dit komt overeen met de tendens dat
het totaal aantal banen daalt, en de
oppervlakte per bedrijf stijgt in
Tubbergen.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 45
Indicator
Landbouwbedrijven met
verbredingsactiviteiten
Soort
Prestatie
Omschrijving
Bedrijven die naast landbouw een andere
economische inkomstenbron
zoeken/hebben in Overijssel
Beleving landschap
Beleving
Waardering van burgers met betrekking tot
het landschap wordt gemeten op basis van
een burgerpeiling
Verantwoording
Toetsing van perspectief
voor
plattelandsondernemers
Waardering
van
de
burgers is essentieel voor
het toetsen van het effect
van inspanningen en het
vormen van beleid
Wat doen we daarvoor?
Wij doen de volgende inspanningen met bijbehorende resultaten om de ideaal doelen te bereiken:
Ontwikkelen
Versterking economische positie landbouw
Wij gaan samen (als partner) met de ondernemers en organisaties in agrarische sector verder
invulling geven aan hun toekomstbestendigheid. Binnen de kaders van onze verantwoordelijkheden
ondersteunen wij initiatieven die hieruit voortvloeien. Samen met de agrarische sector gaan we de
initiatieven vertalen naar een concreet actieplan. De inspanningen zijn gericht op het behoud en
versterken van de economische potentie van de ‘groeiers’ binnen de landbouw. Hiervoor gaan we de
ondernemers/bedrijfsleven uitdagen om de sterke afname van het aantal banen in de landbouw te
minderen.
Resultaten:
 Verbetering landbouwstructuur door stimuleren 2 kavelruilprojecten.
 Samen met de sector en de het onderwijs faciliteren van minimaal 2 projecten op gebied van
energieopwekking, ammoniakreductie en/of mestaanwending.
Transformeren
Nieuwe verdienmodellen
Wij gaan onderzoeken of er naast het bestaande beleid nieuwe concepten ontwikkeld kunnen worden
om oplossingen te bieden voor o.a. de toekomstige toename van vrijkomende agrarische locaties. Dat
betekent mogelijk verruimde mogelijkheden van het KGO-/VAB-beleid en actief meer bekendheid
geven aan de gebruiksmogelijkheden.
Via gebiedsprocessen incl. onderzoek en onderwijs onderzoeken we de mogelijkheden van nieuwe
verdienmodellen en economische dragers op vrijkomende locaties. In 2015 gaan we de
aanbevelingen uitvoeren.
Ruimtelijke kwaliteit
Wij gaan invulling geven aan de continuering van het cascobeleid en hebben een positieve
grondhouding voor deelname aan de interim-regeling Groene Diensten. Verder gaan we ons
inspannen om de één-loket gedachte voor aanvragen ontgrondingen bij houtwallen te concretiseren.
LEADER 3
Bij de nieuwe LEADER 3 (Leefbaar Platteland 2015-2020) wordt aansluiting gezocht bij thema’s als
economie, innovatie, duurzame energie en sociale cohesie/innovatie. Voor Noordoost-Twente is
vanuit EU voor de periode 2015-2020 ca. € 1,5 miljoen beschikbaar. Om hiervan gebruik te maken zal
de provincie Overijssel en de deelnemende gemeenten een evenredig bedrag beschikbaar moeten
stellen. Dat betekent voor de deelnemende gemeenten een cofinanciering van € 50.000 per jaar
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 46
(2015-2020). Dekking hiervoor is gevonden in de reserve uitvoeringsprogramma gebiedsontwikkeling
NO Twente.
Resultaten:
 Faciliteren/stimuleren van 2 gebiedsprocessen.
 Geen wachtlijst Groene Diensten.
 Ondersteunen Leaderprogramma 2015-2020.
 Partner Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente 2012-2015.
 Uitvoeren actieprogramma’s (nav evaluaties).
 Casco-, kapbeleid, (incl. één-loket voor vergunningen m.b.t. de uitvoering bomenverordening).
 VAB locaties.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 47
4.2.4
Begroting en meerjarenraming
In onderstaande tabel zijn de baten en lasten opgenomen die aan dit programma zijn verbonden.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 48
4.3.
Programma Omzien naar elkaar
Strategisch programmadoel
Wij willen bewerkstelligen dat elke burger is in staat om ze lang en zo veel mogelijk zelfredzaam te
zijn. Wij hechten veel waarde aan het welzijn van onze inwoners en willen dat alle inwoners op een zo
volwaardig mogelijke manier meedoen aan de samenleving. Inwoners moeten eigen regie over hun
huishouding kunnen voeren, een sociaal netwerk kunnen onderhouden en kunnen deelnemen aan de
samenleving. Hierbij staat de eigen kracht van inwoners centraal en verandert de rol van de gemeente
van “zorgen voor” naar “zorgen dat”.
Het programma Omzien naar Elkaar heeft 3 thema’s ontwikkeld die hierop inspelen:
1. Zelf
2. Samen
3. Overdragen
4.3.1
Thema Zelf
Wij zetten binnen dit thema in op het versterken en behouden van zelfredzaamheid.
Eigen kracht
Wij zetten stevig in op eigen kracht en omzien naar elkaar. Eigen kracht betekent dat inwoners zelf de
regie nemen over hun leven en zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen ontplooiing. Eigen kracht
betekent niet dat iedereen op zichzelf is aangewezen, maar dat we het potentieel dat in iedereen zit,
graag willen benutten. Het betekent ook dat we samen verantwoordelijk zijn en omzien naar elkaar.
Wat de één niet kan, kan een ander wel en andersom. Een goed voorbeeld is burenhulp. Of zoals we
in Twente zeggen: noaberschap. Iets wat in onze gemeente een groot goed is.
Wij willen de eigen kracht en regie van de burger en zijn sociale omgeving zoals familie, buren,
mantelzorgers, vrijwilligers, scholen, verenigingen en welzijnsinstellingen gaan benutten.
Wat willen we bereiken?
Wij streven de komende periode 2 zogenaamde ideaal doelen na, namelijk:


Versterken en vernieuwen: Versteken en vernieuwen van de eigen kracht / het eigen
netwerk van mensen en de collectieve voorzieningen.
Bevorderen: Bevorderen dat meer mensen gebruik maken van hun eigen kracht / netwerk en
collectieve voorliggende voorzieningen.
Wat gaan we toetsen?
Wij meten de komende jaren de volgende indicatoren voor het thema Zelf:
Indicator
Percentage
huishoudens dat geen
gebruikt maakt van een
regeling
Soort
Prestatie
Omschrijving
Het percentage huishoudens wordt
weergegeven dat geen gebruikt maakt
van de regelingen in het sociaal domein
(zie grafiek)
Verantwoording
Toetst
het
ideaal
doel
versterken, vernieuwen en
bevorderen van de eigen
kracht / het eigen netwerk van
mensen en de collectieve
voorliggende voorzieningen
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 49
Percentage geen regeling
Grafiek
In de gemeente Tubbergen zijn er
7.890 huishoudens
45% van totale huishoudens maakt
geen gebruik van één of meer
regelingen
Dit is vergelijkbaar met Overijssel en
Nederland
Indicator
Netto participatiegraad
Soort
Prestatie
Mantelzorg geven
Prestatie
Mantelzorg geven
Omschrijving
Het
gaat
hier
om
de
netto
participatiegraad, dat wil zeggen het
percentage van de bevolking (15-64
jaar) dat werkzaam is: ten minste 12
uur per week (zie grafiek bij thema
arbeid & participatie van EK&W)
Als je kijkt naar de bevolking van 19
jaar en ouder wordt per gemeente het
percentage mantelzorgers,
zwaarbelaste mantelzorgers
(zie grafiek)
Verantwoording
Toetst
het
ideaal
doel
versterken, vernieuwen en
bevorderen van de eigen
kracht / het eigen netwerk van
mensen en de collectieve
voorliggende voorzieningen
Toetst
het
ideaal
doel
versterken, vernieuwen en
bevorderen van de eigen
kracht / het eigen netwerk van
mensen en de collectieve
voorliggende voorzieningen
Grafiek
13,3% van inwoners van 19 jaar en
ouder Tubbergen in 2012 is
mantelzorger. Tubbergen zit boven
het landelijk gemiddelde.
Van de totale mantelzorgers in
Tubbergen is circa 20% overbelast
Indicator
Beleving zorg en welzijn
als
onderdeel
van
collectieve
voorzieningen
Soort
Beleving
Omschrijving
Waardering van burgers met betrekking
tot zorg en welzijn wordt gemeten op
basis van een burgerpeiling
Verantwoording
Waardering van de burgers is
essentieel voor het toetsen
van
het
effect
van
inspanningen en het vormen
van beleid
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 50
Wat doen we daarvoor?
Wij doen de volgende inspanningen met bijbehorende resultaten om de ideaal doelen te bereiken:
Preventie en collectieve voorzieningen
Wij zetten actief in op preventie en collectieve voorzieningen (voorzieningen voor iedereen
toegankelijk zonder indicatie), zodat het gebruik van individuele voorzieningen wordt beperkt en
daarmee dus ook de kosten. Dekking hiervan vindt plaats binnen de reguliere budgetten in de
gemeentebegroting.
Vrijwilligers
Versterking van eigen kracht en eigen regie is een belangrijk uitgangspunt vanuit de visie “”Omzien
naar elkaar”. Wij zullen met inwoners het bewustwordingsproces vervolgen wat dit betekent voor
vrijwillige inzet en wat we van elkaar mogen verwachten. Wij zullen de ondersteuning van vrijwillige
inzet en de organisatie ervan efficiënter inrichten en (nog) dichter bij de inwoners en de verenigingen
in de verschillende kernen brengen. Het huidige vrijwilligersbeleid wordt herzien. Hiermee is reeds in
2014 een start gemaakt. De vernieuwing van het beleid zal voor een belangrijk deel gericht zijn op het
effectief benutten van de bereidheid van veel inwoners om voor mensen om hen heen of voor het dorp
waarin ze wonen de handen uit de mouwen te steken. In 2015 zullen in samenspraak met de
inwoners nadere beleidsvoorstellen inclusief financiële onderbouwing voor besluitvorming worden
voorgelegd. Dekking hiervan vindt plaats binnen de reguliere budgetten in de gemeentebegroting.
Maatschappelijke stage
Maatschappelijke stage voor de schoolgaande jongeren is een belangrijke opstap naar vrijwillige inzet
zoals hiervoor beschreven. Door middel van maatschappelijke stage zetten de jongeren zich in voor
anderen en leveren daarmee een zinvolle bijdrage aan de samenleving. Ondanks dat het rijk de
financiering van maatschappelijke stage aan het eind van het schooljaar 2014-2015 stopt, willen wij de
maatschappelijke stage daarna voortzetten.
Medio 2015 zullen nadere beleidsvoorstellen met financiële onderbouwing voor besluitvorming worden
voorgelegd.
Mantelzorg
Ook voor mantelzorg geldt versterking van Eigen Kracht en eigen regie als uitgangspunt. Wij zullen
met inwoners het bewustwordingsproces vervolgen wat dit betekent voor mantelzorg en wat we van
elkaar mogen verwachten. Samen met inwoners in het algemeen en mantelzorgers in het bijzonder
zullen wij onderzoeken op welke wijze de inwoners van de gemeente Tubbergen ondersteund willen
worden en op welke wijze dit lokaal (per kern) kan worden georganiseerd. Hierbij neemt de gemeente
als uitgangspunt om de ondersteuning zo dicht en zo efficiënt mogelijk bij de inwoners in de
verschillende kernen te organiseren.
In 2015 zullen in samenspraak met de inwoners nadere beleidsvoorstellen inclusief financiële
onderbouwing voor besluitvorming worden voorgelegd. Voor de ondersteuning van mantelzorgers
stellen wij de structurele extra middelen vanuit het rijk voor mantelzorg naast de bestaande
gemeentelijke middelen voor mantelzorg beschikbaar. Deze middelen gaan we inzetten voor
respijtzorg (ontlasting van mantelzorgers), combinatie mantelzorg en werk, afstemming professionele
zorg versus informele mantelzorg en mantelzorg-complimenten.
Dekking hiervan vindt plaats binnen de reguliere budgetten in de gemeentebegroting.
Met betrekking tot de beleidsthema’s Vrijwillige inzet, Mantelzorg en Jeugd- en jongeren merken wij op
dat wij niet langer uitgaan van een centraal gestuurde ondersteuning. Wij zien meer in maatwerk per
kern(en).
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 51
Jeugd- en jongeren
Het (preventieve) jeugd- en jongerenwerk willen wij beter laten aansluiten bij de zogenaamde
vindplekken. Het gaat hier bijvoorbeeld om de scholen en verenigingen waar onze jeugd lid van is. Zij
weten waar de behoeften van de jongeren liggen. Scholen en verenigingen hebben grote invloed op
de sociale vorming en ontwikkeling van de jeugd en daarmee op het voorkomen van het ontstaan van
behoeften aan (langdurige) professionele hulp en zorg.
Zij kunnen in een vroeg stadium probleemsituaties herkennen en aanmelden voor hulpverlening
waardoor escalatie wordt afgewend.
Activiteiten en inspanningen van scholen en verenigingen die dit versterken, willen wij graag
stimuleren. Dekking hiervan vindt plaats binnen de reguliere budgetten in de gemeentebegroting.
Daarnaast willen we gaan werken met een innovatiefonds (zie onderdeel overdragen punt 1.2).De
laatste drie uitgangspunten hebben gevolgen voor het subsidiebeleid van onze gemeente. Dit
subsidiebeleid zal in 2015 worden aangepast. Het beleidsplan omzien naar elkaar is hierbij de basis.
Lang zult u wonen
In 2015 zetten wij het project lang zult u wonen door.
Eigen kracht eerst
Als vertrekpunt geven wij, binnen de wettelijke kaders, invulling aan het uitgangspunt dat eerst wordt
onderzocht in hoeverre de hulpvraag opgelost kan worden met eigen kracht en/of inzet sociale
omgeving. Als dit niet mogelijk is, dan komen respectievelijk collectieve en individuele voorzieningen
aan de orde.
Tegenprestatie
Bij het verstrekken van een bijstandsuitkering hanteren wij als uitgangspunt dat een tegenprestatie
geleverd dient te worden. Hierbij moet sprake zijn van additioneel werk; dus geen verdringing van
bestaande banen en de tegenprestatie moet gericht zijn op terugkeer naar de arbeidsmarkt. Er is dus
sprake van maatwerk gericht op de individuele inwoner.
Heroriëntatie maatschappelijk middenveld
In 2015 zal een heroriëntatie op het subsidiebeleid ten aanzien van het maatschappelijk middenveld
plaatsvinden. Het beleidsplan Omzien naar elkaar vormt de basis voor deze heroriëntatie.
4.3.2
Thema Samen
Wij zetten binnen dit thema op het Bieden van (tijdelijke) ondersteuning om zo snel mogelijk en zo
veel mogelijk weer zelfstandig deel te nemen aan de samenleving.
Tijdelijke ondersteuning
Op sommige momenten lukt het inwoners niet op eigen kracht. Dan is ondersteuning nodig. Wij zien
die ondersteuning als een duwtje in de goede richting, zodat de eigen kracht wordt hervonden of
versterkt en men weer gewoon kan meedoen in de samenleving. Maatwerk is daarbij van belang.
Wat willen we bereiken?
Binnen het thema samen kennen we twee zogenaamde ideaal doelen:


Vernieuwen: Vernieuwen van de eigen kracht / het eigen netwerk van mensen en de
individuele voorzieningen.
Bevorderen: Bevorderen dat mensen minder gebruik maken van individuele voorzieningen.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 52
Wat gaan we toetsen?
We meten de komende jaren de volgende indicatoren voor het thema Samen:
Indicator
Percentage
huishoudens dat wel
gebruikt maakt van een
regeling
Soort
Prestatie
Percentage regelingen
Omschrijving
Het percentage huishoudens wordt
weergegeven dat gebruikt maakt van
één of meer regelingen in het sociaal
domein (zie grafiek)
Verantwoording
Toetst het ideaal doel
versterken en vernieuwen van
de eigen kracht / bevorderen
dat mensen minder gebruik
maken van individuele
voorzieningen
Grafiek
Voor Tubbergen is het percentage
dat 2011 gebruikt maakt van één of
meerdere regelingen 55%
Dit is vergelijkbaar met Overijssel
Nederland
Indicator
Gebruik regelingen zorg
en welzijn
Soort
Prestatie
Stapeling aantal regelingen
Omschrijving
Per regeling en voorziening wordt
aangegeven hoeveel huishoudens er
gebruik van hebben gemaakt
Verantwoording
Toetst
het
ideaal
doel
versterken, vernieuwen en
bevorderen van de eigen
kracht / het eigen netwerk van
mensen en de collectieve
voorliggende voorzieningen
Grafiek
De huishoudens die gebruikmaken
van regelingen en voorzieningen zijn
onderscheiden naar aantal
regelingen
In de gemeente Tubbergen maken
1.725 huishoudens gebruik van 1
regeling
475 huishoudens maken gebruik van
6 of meer regelingen
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 53
Indicator
Beleving
individuele
voorzieningen
Soort
Beleving
Omschrijving
Waardering van burgers met betrekking
tot individuele voorzieningen wordt
gemeten op basis van een
burgerpeiling
Verantwoording
Waardering van de burgers is
essentieel voor het toetsen
van
het
effect
van
inspanningen en het vormen
van beleid
Wat doen we daarvoor?
Wij doen de volgende inspanningen met bijbehorende resultaten om de ideaal doelen de bereiken:
Cliëntenondersteuning
Cliëntenondersteuning vindt op dit moment plaats door verschillende organisaties en vanuit
verschillende invalshoeken. Wij gaan de cliëntondersteuning op een nieuwe leest schoeien.
Participatiewet
Met de invoering van de Participatiewet gaan we de komende jaren volledig inzetten op participeren in
de brede zin van het woord. Er zullen meer mensen met een arbeidshandicap (SW, Wajong en WWB)
naar de arbeidsmarkt worden begeleid. Mensen die (nog) niet fit zijn voor de arbeidsmarkt worden in
een traject gezet om dat zo snel mogelijk te worden. Voor deze doelgroepen zijn de garantiebanen in
het leven geroepen.
Sociale werkvoorziening (SW)
Met de invoering van de participatiewet wordt de instroom in de huidige WSW gestopt. De uitvoering
van de SW wordt voor Tubbergen en 5 andere gemeenten gemeenschappelijk uitgevoerd door
Soweco.
In de begroting 2015 en volgende jaren moet rekening gehouden worden met een afbouw van de
rijkssubsidie voor de Sw-medewerkers met jaarlijks - € 500 per Subsidiabele Eenheid (SE) en een
uitstroom van Sw-medewerkers vanwege de instroomstop van gemiddeld 6% per jaar. Dit betekent
dat het bedrijf continue zal moeten reorganiseren om de verhouding productief en ondersteunend
gezond te houden. Dit kan/zal gepaard gaan met flankerend beleid, inclusief de daarbij behorende
kosten, om afvloeiing te realiseren. Hiervoor zijn nog geen middelen in de gemeentebegroting
opgenomen.
Op basis van deze uitgangspunten wordt het operationeel resultaat verslechterd, dit gaat ten koste
van het subsidieresultaat. De laatste jaren is het nadelig resultaat van Soweco één op één door
vertaald naar een hogere exploitatiebijdrage voor de deelnemende gemeenten.
De begroting 2015 en volgende jaren laat een toename van de tekorten zien van circa € 3,5 miljoen in
2015 oplopend naar circa € 6,3 miljoen in 2018. Dit alles op basis van genoemde uitgangspunten en
een onveranderde bedrijfsvoering. Het aandeel van Tubbergen hierin is momenteel circa 8%.
Om dit scenario zoveel mogelijk tegen te gaan zijn de afgelopen jaren al een flink aantal maatregelen
en bezuinigingen doorgevoerd en wordt er nog verder gezocht naar omvormingsmaatregelen die deze
tekorten tegen gaan. De maatregelen die tot op heden zijn doorgevoerd zijn in het bovenstaande
scenario meegenomen, toekomstige maatregelen echter nog niet. We verwachten dat deze in de loop
van 2015/2016 zullen worden geëffectueerd.
Duidelijk is dat de toekomstige ontwikkelingen en financiële gevolgen nog uiterst onzeker zijn. De
financiële risico’s voor de gemeente zijn fors en zullen bij ongewijzigd beleid een zware wissel trekken
op de financiële positie van de gemeente.
In de begroting 2015 en meerjaren raming van de gemeente is op dit moment rekening gehouden met
een bijdrage in de exploitatietekorten in Soweco op basis van de begroting 2014 e.v.
Voor de tekorten op basis van de begroting 2015 en volgende worden de hieronder staande bedragen
gehanteerd.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 54
Huidige meerjarenraming in gemeentebegroting:
Wet sociale werkvoorziening
(bedragen × € 1.000)
jr 2015
Exploitatietekort Soweco
357
Verwachte Verhoging exploitatietekort
op basis van “going concern”
-50
Nieuw verwacht exploitatietekort
307
jr 2016
314
jr 2017
314
jr 2018
314
55
369
121
435
182
496
Deze tekorten betrekken we bij de integrale benadering van het sociale domein.
Nieuw beschut
Er zijn ontwikkelingen op het gebied van het organiseren van “nieuw beschut werken”.
Eind november komt het rijk met aanvullende regelgeving. Soweco zal beoordelen wat de gevolgen
van deze nieuwe regelgeving zijn.
Participatiebudget
Voor de middelen die gemeenten krijgen voor de huidige doelgroep gaat een nieuw verdeelmodel
gebruikt worden. Een nieuwe verdeling van middelen gaat altijd gepaard met plussen en minnen voor
bepaalde gemeenten. Door een ingroeiperiode van drie jaar worden deze herverdeeleffecten
geleidelijk doorgevoerd en hebben de gemeenten de mogelijkheid om zich aan de nieuwe
omstandigheden aan te passen. In drie jaar tijd wordt het oude bedrag afgebouwd en het nieuwe
opgebouwd.
De huidige drie deelbudgetten worden gebundeld tot één participatiebudget, dat vervolgens weer
wordt gebundeld in een integratie uitkering binnen het gemeentefonds. Vanwege de bezuinigingen op
deze budgetten worden de mogelijkheden om mensen te helpen re-integreren kleiner. Wij beseffen
dat als geen re-integratieactiviteiten meer worden uitgevoerd het WWB-bestand steeds verder zal
oplopen, wat uiteindelijk meer kost.
Voor Tubbergen valt het participatiebudget 2015 terug naar € 127.000, voor de bestaande doelgroep
en de nieuwe doelgroep (nieuw Wajong met arbeidscapaciteit).
Wat gaan we doen met dit budget:
 Loonkostensubsidies: Wij streven er naar om een gezamenlijke regionale
werkgeversbenadering op te zetten met een daarbij behorend instrumentarium. De
loonkostensubsidies zullen hoogstwaarschijnlijk gebaseerd gaan worden op de loonwaarde
van de cliënt. Voor Tubbergen gebeurt dit al vanuit Convince.
 Re-integratietrajecten: De laatste jaren is gebleken dat Almelo in de uitvoering weinig geld
gebruikt om re-integratietrajecten in te kopen. Zij hebben vaste partners die tegen een laag
bedrag of soms zelfs kosteloos onze cliënten re-integreren.
Objectieve verdeling Wmo-budget
De vergoeding die de gemeenten voor de extra Wmo taken ontvangen, is voor 2015 grotendeels
gebaseerd op historische uitgaven. Op landelijk niveau is voor de extra Wmo taken een bedrag van
ruim 3,6 miljard euro gemoeid. Het rijk heeft in de zogenaamde septembercirculaire aangegeven dat
het rijk vanaf 2016 het budget wil herverdelen, op basis van objectieve indicatoren. Bij grote
verschillen hanteert het rijk een gefaseerde overgang.
Op Twents niveau is er per saldo sprake van een aanzienlijke daling van de vergoeding.
Er is vanuit de veertien Twentse gemeenten een brief gestuurd aan de VNG en het kabinet met het
verzoek om de herverdelingsplannen voorlopig on hold te zetten.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 55
Omdat:
 De effecten fors zijn.
 De vraag is of de gehanteerde indicatoren voldoende evenwichtig zijn samengesteld.
 Naast een herverdeling van de middelen voor de nieuwe taken Wmo ook een herverdeling
van de middelen voor de Jeugdzorg en Participatiewet op stapel staan; waarvan de
uitkomsten op dit moment nog niet bekend zijn.
De Tweede Kamer heeft in de tweede helft van september laten weten dat het kabinet in overleg met
de VNG met een nieuw voorstel moet komen. Zodra wij meer informatie hebben, zullen wij dit via de
geëigende kanalen met u delen.
Deelfonds Sociaal Domein
Aanvankelijk had het rijk het plan om de vergoeding die de gemeenten ontvangen voor de voor de
extra taken op het terrein van de Wmo, jeugdzorg, en begeleiding naar werk, te oormerken via het
zogenaamde Sociaal Deelfonds. Van dit voornemen is het rijk, op aandringen van de Algemene
Rekenkamer nu afgestapt. De vergoeding vloeit rechtstreeks in het gemeentefonds als integratieuitkering. Gemeenten kunnen dat geld naar eigen inzicht besteden, ‘zodat zij maximaal in staat
worden gesteld lokaal maatwerk te leveren’.
Jeugdsportfonds en jeugdcultuurfonds
Wij hechten grote waarde aan het bereikbaar en betaalbaar houden van sport en cultuur voor onze
jeugdige inwoners. Daarom gaan we het jeugdsportfonds en het jeugdcultuurfonds actief onder de
aandacht van de doelgroep brengen. Dekking hiervan is mogelijk binnen de bestaande budgetten.
Passend onderwijs / jeugdzorg
We gaan met de samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs voor het primair onderwijs en het
voortgezet onderwijs afspraken maken om zorg te dragen voor een goede verbinding tussen
jeugdzorg en onderwijs zodat zorg en ondersteuning geboden wordt vanuit een integrale aanpak.
Daarbij is het uitgangspunt één gezin, één regisseur, en één budget.
Probleemoplossing
Enkelvoudige problemen
Inwoners zijn er bij gebaat om zo snel mogelijk en zo goed mogelijk geholpen te worden. Is er een
enkelvoudig probleem, dan is een snelle enkelvoudige oplossing op zijn plaats. De
ondersteuningsvraag wordt afgehandeld door één persoon die ook de contacten onderhoudt met de
cliënt.
Meervoudige problemen
Wanneer er sprake is van meervoudige problemen, dan wordt zorg en ondersteuning geboden vanuit
een integrale aanpak. Daarbij is het uitgangspunt één gezin, één plan, één regisseur en één budget.
Partners
Partners die eerstelijnszorg verlenen zijn voor ons hele belangrijke spelers binnen het sociaal domein.
Een goede samenwerking is van groot belang om goede en betaalbare zorg te kunnen verlenen en
om preventie en signalering goed vorm te kunnen geven.
4.3.3
Thema Overdragen
Binnen dit thema zetten we in op bieden van (doorgaans specialistische) ondersteuning om zo goed
mogelijk deel te nemen aan de samenleving
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 56
Langdurige ondersteuning
Voor inwoners of gezinnen die het echt zelf niet redden blijft langdurige en/of specialistische
ondersteuning beschikbaar. Integrale aanpak, maatwerk en ondersteunend aan “zelf” en “samen” zijn
hierbij voor ons leidend. Door meer in te zetten op preventie moet het beroep op de langdurige en/of
specialistische ondersteuning verminderd worden.
Wat willen we bereiken?
Binnen het thema samen kennen we de volgende zogenaamde ideaal doelen:



Vernieuwen: Vernieuwen van de ondersteuningsmogelijkheden.
Bevorderen: Bevorderen van de eigen kracht / netwerk van mensen.
Ondersteunen: Bieden van verantwoorde, betaalbare en passende ondersteuning voor
inwoners die niet in staat zijn om zonder blijvende ondersteuning (zelfstandig) te functioneren.
Wat gaan we toetsen?
Wij meten de komende jaren de volgende indicatoren voor het thema Overdragen:
Indicator
Percentage
huishoudens dat wel
gebruikt maakt van een
regeling
Soort
Prestatie
Omschrijving
Het percentage huishoudens dat van
tenminste één regeling die in de
stapelingsmonitor
wordt
genoemd
gebruik maakt
Verantwoording
Toetst het ideaal doel
versterken van de eigen
kracht / bevorderen dat
minder gebruik maken van
individuele voorzieningen
Indicator
Gebruik regelingen zorg
en welzijn
Soort
Prestatie
Omschrijving
Per regeling en voorziening wordt
aangegeven hoeveel huishoudens er
gebruik van hebben gemaakt
Verantwoording
Toetst
het
ideaal
doel
versterken, vernieuwen en
bevorderen van de eigen
kracht / het eigen netwerk van
mensen en de collectieve
voorliggende voorzieningen
Aantal regelingen Welzijn & Zorg
Grafiek
Binnen Welzijn en Zorg wordt van
WMO huishoudelijke verzorging het
meest gebruik gemaakt (530
huishoudens)
Op de tweede plek komt het gebruik
van AWBZ persoonlijke verzorging
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 57
Indicator
Beleving
individuele
voorzieningen
Soort
Beleving
Omschrijving
Waardering van burgers met betrekking
tot individuele voorzieningen wordt
gemeten op basis van een
burgerpeiling
Verantwoording
Waardering van de burgers is
essentieel voor het toetsen
van
het
effect
van
inspanningen en het vormen
van beleid
Wat doen we daarvoor?
Wij doen de volgende inspanningen met bijbehorende resultaten om de ideaal doelen te bereiken:
Beheersbare vervoersvoorzieningen
De huidige vervoersvoorzieningen zijn versnipperd en duur. Wij willen een efficiënte en effectieve
vervoersvoorziening voor het sociaal domein. Het gaat hierbij onder andere om vervoer dagbesteding,
leerlingenvervoer, WSW-vervoer, Regiotaxi, individuele vervoerskostenvergoeding. Niet het soort
vervoer maar de bereikbaarheid van de voorziening stellen wij centraal. Wij gaan hierbij uit van een
integrale aanpak. In 2015 starten we met het onderzoek.
Innovatiefonds
Wij stellen voor het sociaal domein een innovatiefonds in. Dit innovatiefonds is bestemd voor het
creëren van innoverende oplossingen die bijdragen aan een betere zorg en betaalbare zorg voor de
cliënt. In 2015 komen we met een (dekkings)voorstel zodat we daarna aan de slag kunnen.
Compensatie bovenmatige ziektekosten
In januari 2014 heeft de Tweede Kamer besloten enkele landelijke compensatieregelingen voor
chronisch zieken en gehandicapten en hoge zorgkosten af te schaffen en over te hevelen naar de
gemeenten. Dit gebeurt met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2014. De reden is dat de landelijke
regelingen te ongericht waren.
De budgetten die met het afschaffen van deze regelingen vrijvallen worden na een korting
overgeheveld naar het sociaal domein van het Gemeentefonds. Op het huidige budget wordt 2/3 deel
bezuinigd. Het resterende deel wordt overgeheveld naar de gemeenten. Dit wetsvoorstel is op 3 juni
2014 aangenomen door de Eerste Kamer. Gemeenten zijn dus vanaf 1 januari 2014 verantwoordelijk
voor de uitvoering van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de
Regeling Compensatie Eigen Risico (CER).
Het aantal personen dat gebruikt gaat maken van de compensatie Wtcg en CER is o.a. afhankelijk
welke keuze er wordt gemaakt met betrekking tot de inkomensnorm. De vaststelling van de
inkomensnorm bepaalt welke doelgroep recht kan doen gelden op deze compensatie. Die keuzes
moeten nog gemaakt worden.
Het bedrag dat voor Tubbergen in 2015 beschikbaar is, is € 320.000.
De doelstelling is een financiële bijdrage te leveren in de compensatie van ziektekosten aan mensen
die het echt nodig hebben. De gemeente wil hiervoor zo weinig mogelijk regels opstellen om de
uitvoeringskosten (bureaucratie) te beperken.
De gemeente denkt er aan om de compensatie via de regels van de bijzondere bijstand te laten lopen.
Dit betekent dat burgers met een inkomen tot 120% van bijstandsniveau en bovenmatige
ziektekosten, in aanmerking komen voor compensatie.
Op basis van bovenstaande keuze zijn er twee varianten:
 Een compensatie vanuit de bijzondere bijstand. In dat kader vindt er een inkomens- en
vermogenstoets plaats. De mensen die een inkomen hebben tot 120% van de bijstandsnorm
zouden hiervoor in aanmerking kunnen komen.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 58

Daarnaast zou nog wel een keus kunnen worden gemaakt om vanuit de collectieve
ziektekostenverzekering deze compensatie aan te bieden. Deze collectieve
ziektekostenverzekering biedt namelijk ook perspectief voor inwoners met hoge zorgkosten,
omdat via de collectiviteit de meerkosten grotendeels voor zorg worden gecompenseerd. De
gemeenten zijn vrij te bepalen tot welk inkomen men recht heeft tot toedracht van de
collectieve zorgverzekering.
Met betrekking tot beide mogelijkheden dient nog onderzoek plaats te vinden. Hierover worden nog
nadere voorstellen tot besluitvorming geformuleerd.
Toeleiding naar zorg en coördinatie
De toeleiding naar zorg en coördinatie wordt door een onafhankelijke professional uitgevoerd.
Loket
Er komt één (fysiek, digitaal of telefonisch) loket voor vragen/problemen waar afhandeling dan wel
doorverwijzing plaatsvindt.
Afspraak
Er wordt vooral gewerkt op afspraak zodat de burger maar één keer zijn verhaal hoeft te doen en
beschikbare kennis en expertise efficiënt benut worden.
Er op af als het nodig is
Er zijn mensen die zorg mijden. Dit zijn vaak mensen die niet om ondersteuning durven of willen
vragen, terwijl ze vereenzamen, zich verwaarlozen, met onoplosbare schulden kampen en/of
verslavingsgedrag vertonen. In deze gevallen moet de hulpverlener er op af om erger te voorkomen.
Integrale aanpak en maatwerk
Voor mensen met een ernstige fysieke en/of verstandelijke beperking moet er een vangnet zijn. Ook
voor anderen die het niet zelf of in samenwerking met de omgeving redden, moet er een vangnet zijn.
Integrale aanpak en maatwerk zijn hierbij van groot belang.
Herindicatie
In verband met de veranderingen op gebied van het sociaal domein moeten bestaande cliënten
opnieuw geïndiceerd worden. Omdat de veranderingen voor hulp bij het huishouden op 1 januari 2015
van kracht worden en de huidige cliënten voor AWBZ voorzieningen en Jeugdhulp voorzieningen, een
overgangsrecht hebben tot uiterlijk 31 december 2015, hebben wij een knip gemaakt in het
herindicatieproject. In 2014 de herindicatie van cliënten met indicatie hulp bij huishouden en in de 2e
helft van 2015 de herindicatie van de cliënten die vanuit de AWBZ/Jeugdzorg over komen naar de
gemeente. De periode tot zomer 2015 willen wij gebruiken om samen met dorpsraden, zorg- en
welzijnsorganisaties e.d., de mogelijkheden verkennen om de zorg dichter bij de inwoner te brengen,
met zoveel mogelijk eigen kracht vanuit de kern.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 59
4.3.4
Begroting en meerjarenraming
In onderstaande tabel zijn de baten en lasten opgenomen die aan dit programma zijn verbonden.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 60
4.4.
Programma Burger en bestuur
Strategisch programmadoel
Wij willen op een frisse en vernieuwende manier van betekenis zijn voor de ruim 21.000 inwoners van
Albergen, Fleringen, Geesteren, Harbrinkhoek/Mariaparochie, Langeveen, Manderveen, Reutum,
Tubbergen en Vasse. Negen dorpen die veel met elkaar gemeen hebben, maar ook elk een eigen
identiteit hebben. Negen dorpen met een sterke gemeenschapszin, met veerkracht en een eigen
kleur. Wij zien het als een voorrecht om samen met onze inwoners, bedrijven, verenigingen,
maatschappelijke organisaties en allerlei andere groeperingen, de kracht van onze dorpen en zijn
inwoners te gebruiken om nieuwe kansen te ontdekken en te benutten, om goede antwoorden te
vinden op ontwikkelingen die op ons afkomen en om inwoners die hulp en zorg nodig hebben goed te
helpen.
We willen dit gaan doen op verschillende manieren, maar met de nadruk op de volgende thema’s:
1. Besturingsstijl
2. Samenwerking
3. Dienstverlening
4. Financiën
4.4.1
Thema Bestuursstijl
De samenleving maakt een flink veranderingsproces door. We groeien van een verzorgingsstaat naar
een maatschappij met meer zelfredzaamheid en verantwoordelijkheid van inwoners, bedrijven en
maatschappelijke organisaties. We groeien naar een netwerksamenleving die flink beïnvloed wordt
door allerlei technologische ontwikkelingen. Inwoners en organisaties vormen steeds vaker losse,
tijdelijke verbanden met elkaar rond een bepaald onderwerp of om een bepaald belang te dienen.
Steeds vaker zorgen zij voor de totstandkoming en instandhouding van maatschappelijke waarden en
voorzieningen.
Hiërarchische gezagsverhoudingen maken plaats voor een divers geheel van horizontale netwerken
van mensen, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Overheden zijn lang niet altijd meer “de
baas” in beleidsprocessen. De rol van de overheid is minder vanzelfsprekend. Ze moet verdiend
worden. Deze ontwikkelingen zijn op landelijk niveau goed herkenbaar, maar ze spelen ook op lokaal
niveau. Ze stellen nieuwe eisen aan ons als gemeentelijke overheid.
Wat willen we bereiken?
Binnen het thema “onze stijl van besturen” kennen we volgende vier zogenaamde ideaaldoelen:




Versterken, vernieuwen en bevorderen van de kracht van de samenleving: Met onze
inwoners nieuwe kansen te ontdekken en te benutten en adequaat te reageren op allerlei
ontwikkelingen die op ons af komen.
Meer maatwerk in rolneming: We zien het als een belangrijke missie om in deze nieuwe
raadsperiode te streven naar een zorgvuldige balans tussen ruimte laten aan inwoners en
organisaties voor hun eigen betrokkenheid, initiatief en verantwoordelijkheid en het nemen
van initiatieven om inwoners en maatschappelijke instellingen te stimuleren tot en te
ondersteunen bij het realiseren van gewenste maatschappelijke effecten.
Juiste verwachtingen wekken: Belangrijk is dat we telkens aan onze partners duidelijk
maken welke rol we innemen en wat de samenleving van ons mag verwachten. Hier zijn we
bij een kwetsbaar punt aangekomen.
Focus op duurzame maatschappelijke effecten: Het bereiken van duurzame
maatschappelijke effecten staat voor ons voorop.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 61
Wat doen we daarvoor?
Wij stellen u voor om de volgende inspanningen te plegen met bijbehorende resultaten om de ideaal
doelen te bereiken:
Versterken, vernieuwen en bevorderen van de kracht van de samenleving
Wij geloven in de kracht van onze dorpen, haar inwoners, onze bedrijven, onze maatschappelijke
organisaties, met het noaberschap als vaste waarde. Dit gaan we doen door verbindingen te leggen
en aan te moedigen tussen inwoners en hun maatschappelijke verbanden. Als gemeente zijn wij op
verschillende manieren in de samenleving aanwezig. De ene keer als partner of regisseur, de andere
keer meer op afstand.
Naast de kracht van onze samenleving plaatsen wij onze daadkracht. Daadkracht is voor ons
synoniem aan handelen, aan doen, met voortdurend een focus op de resultaten en effecten die we
met elkaar willen bereiken. Hier past geen gedoe, risicomijdend gedrag en regelzucht bij, maar lef,
denken in mogelijkheden en uitdagingen, actie en ruimte voor de samenleving.
Inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties hebben ruimte nodig om hun kracht te kunnen
aanwenden voor de leefbaarheid in onze dorpen. In veel gevallen kan de samenleving problemen
beter oplossen dan de overheid. Wij moeten de samenleving die ruimte geven. Dit betekent dat wij als
overheid niet alles dicht moeten regelen, maar juist initiatieven moeten stimuleren. Soms hebben
initiatieven een extra zetje nodig. In die gevallen gaan we samen met de initiatiefnemers na welke
ondersteuning gewenst wordt en wat we als gemeente binnen onze mogelijkheden kunnen bieden.
Meer maatwerk in rolneming
Om te slagen in onze missie moeten wij kunnen variëren in onze bestuursstijl. Maatwerk is daarom
ons uitgangspunt. Afhankelijk van de context van een maatschappelijk vraagstuk, situatie of
onderwerp zullen we loslaten, faciliteren, stimuleren of regisseren. Als een situatie, probleem of
onderwerp vraagt om een regulerende rol van de overheid, handelen we vanuit die rol. Besturen
betekent immers ook belangen afwegen, keuzen maken, appelleren aan de verantwoordelijkheid van
de inwoners, regels stellen en ze handhaven en een solide financieel beleid voeren. Wij benadrukken
dat voor ons niet één ideale of beste rol bestaat. Per situatie en per onderwerp zullen wij bepalen en
uitleggen welke rol voor de gemeente nodig is. Maatwerk dus.
Juiste verwachtingen wekken
Hier zijn we bij een kwetsbaar punt aangekomen. In delen van onze samenleving leven hoge
verwachtingen van de overheid. Verwachtingen op het terrein van welzijn, inkomen, arbeidsmarkt,
lokale economie, milieu, veiligheid enzovoort. Verwachtingen die de overheid vaak überhaupt niet kan
waarmaken, bijvoorbeeld omdat de overheid er nauwelijks invloed op heeft of omdat het volstrekt
buiten haar mogelijkheden ligt.
We zullen voortdurend helder aangeven wat de samenleving wel en niet van ons kan en mag
verwachten.
Focus op duurzame maatschappelijke effecten
Maatschappelijke effecten op alle terreinen die bepalend zijn voor de leefbaarheid en vitaliteit van
onze dorpen: onze omgeving, het samen leven en elkaar helpen, onze lokale economie en onze
veiligheid. Daar ligt onze passie. Daar richten we onze daadkracht op. Hier hoort een zakelijke,
ondernemende en betrokken houding bij en een soepel bestuurlijk-ambtelijk samenspel.
Vernieuwingen die onder de titel “Noaberkrachtwerken” worden doorgevoerd gaan dit versterken.
Bij alle afwegingen die wij maken, kennen wij een zwaar gewicht toe aan duurzaamheid. Wij voelen
het als een plicht om ons voortdurend de vraag te stellen welke gevolgen onze keuzen voor de
toekomst hebben. De gevolgen van ons handelen mogen geen last zijn voor toekomstige generaties.
Hoe we duurzame maatschappelijke effecten bereiken, wat onze rol daarbij is en de rol van onze
partners hangt af van de specifieke context van het maatschappelijk vraagstuk en de opvattingen die
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 62
hierover in de samenleving bestaan. We zoeken voortdurend de verbinding met de samenleving. De
dialoog met allerlei partners in de samenleving moet leiden tot maatwerk. Wij zullen daarbij zoveel
mogelijk gebruik maken van bestaande platforms. Bij alles wat we doen geldt als noodzakelijke
voorwaarde dat we zichtbaar zijn, weten wat onze samenleving wil en welke initiatieven, ideeën en
wensen er leven.
Resultaten:
 (Onderzoek naar) Deregulering.
 Goed Noaberschap.
4.4.2
Thema Samenwerking
Onze stijl van besturen is er op gericht om samen met onze maatschappelijke partners de kracht van
de samenleving te ontdekken, deze kracht aan te spreken en ook te benutten. Het is onze ambitie om
organisaties, overheden en inwoners met elkaar te verbinden via inspiratie en daadkracht, waarbij
recht kan worden gedaan aan ieders belangen. Wij zien het als een grote opgave daarbij de juiste
condities te scheppen.
Wat willen we bereiken?
Binnen het thema samenwerking kennen we de volgende zogenaamde ideaal doelen:



Beter benutten kracht maatschappelijke partners: Wij willen graag hun kracht blijven
benutten en hen stimuleren om met eigen visies en voorstellen te komen voor onze
gezamenlijke toekomstagenda. Onze rol is partijen en initiatieven te ondersteunen en aan
elkaar te verbinden. Doel is andere partijen hiermee te inspireren om aan te sluiten of om
nieuwe initiatieven te ontwikkelen.
Verdere doorontwikkeling samenwerking met de gemeente Dinkelland in de vorm van
Noaberkracht: Naast het uitvoeren van inspanningen ten behoeve van de door de
gemeenteraad gewenste maatschappelijke effecten, blijft een zo efficiënt mogelijke inrichting
van en verrichting door de Noaberkracht organisatie in 2015 een belangrijk speerpunt in de
samenwerking.
Efficiëntere en effectievere samenwerking in de regio: Wij zetten in op een slanke regio
Twente die zich als verlengd lokaal bestuur richt op een efficiënte en effectieve uitvoering van
haar kerntaken.
Wat doen we daarvoor?
Wij stellen u voor om de volgende inspanningen te plegen met bijbehorende resultaten om de ideaal
doelen te bereiken:
Beter benutten kracht maatschappelijke partners
Maatschappelijke partners, zoals bijvoorbeeld de winkeliers- en ondernemersverenigingen,
(sport)verenigingen, kunst- en cultuurorganisaties, de dorpsraden, de seniorenraad, de
woningbouwstichting, zijn van groot belang bij het realiseren van maatschappelijke voorzieningen en
effecten. Wij willen niet bepalen, maar als partner meedenken en ondersteunen. Wij faciliteren
samenlevingsinitiatieven, maar we nemen het probleem of de uitdaging niet over. Dat wordt anders als
er vanuit wet- of regelgeving een uitdrukkelijke gemeentelijke taak ligt. In dat geval informeren wij
betrokkenen, bijvoorbeeld dorpsraden, in een vroeg stadium of laten hen meedenken over de
uitvoering van die taken.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 63
Verdere doorontwikkeling samenwerking met de gemeente Dinkelland in de vorm van
Noaberkracht
De samenwerking met de gemeente Dinkelland in de vorm van Noaberkracht vormt voor Tubbergen
een vaste basis. Een verdere doorontwikkeling is afhankelijk van de effecten en de maatschappelijke
acceptatie. Andere samenwerkingsverbanden zijn op onderdelen denkbaar, mits het aantoonbare
voordelen oplevert. Primair richt Tubbergen zich dan op Noordoost Twente.
Efficiëntere en effectievere samenwerking in de regio
Voor andere samenwerkingsvormen dan Noaberkracht geldt voor ons het uitgangspunt: “lokaal wat
kan, bovenlokaal wat moet”. Voor nieuwe samenwerkingsallianties richten wij ons met name op
Noordoost-Twente en de Twentse plattelandsgemeenten. Verdere Twente brede samenwerking zien
wij vooral in de sfeer van afstemming van en overleg over taken die in eerste aanleg aan gemeentes
zijn toebedeeld.
De samenleving ingaan
Wij gaan, vaker dan voorheen, letterlijk de samenleving in. Waar voorheen inwoners en bedrijven voor
afspraken naar het gemeentehuis moesten komen, gaan wij nu, zowel bestuurlijk als ambtelijk, veel
vaker “op locatie”, bij de inwoner of het bedrijf afspreken. Collegevergaderingen en
directievergaderingen gaan wij combineren met bezoeken aan bijvoorbeeld bedrijven, kulturhusen etc.
Groot voordeel is dat wij dan ook gesprekken kunnen aangaan met ondernemers, inwoners etc. over
hun ideeën of initiatieven. Insteek is dan hoe kan de gemeente hun idee of initiatief helpen
ontwikkelen? Soms kan dat door het idee of initiatief aan te vullen met bij de gemeente aanwezige
kennis en kunde. Soms kan een initiatiefnemer op weg worden geholpen door contact te leggen met
andere initiatiefnemers of met (formele) instanties die het verder op weg kunnen helpen. Centraal
staat voor ons dat de ideeënkracht van de samenleving wordt aangevuld, op weg wordt geholpen. Wij
hebben in principe niet de intentie het idee of het initiatief over te nemen.
Verantwoordelijkheid
Soms het is nodig dat de gemeentelijke overheid haar verantwoordelijkheid neemt. Afhankelijk van de
situatie, het maatschappelijke vraagstuk etc. laten wij de verantwoordelijkheid geheel aan de
samenleving dan wel faciliteren, stimuleren of regisseren wij initiatieven. Soms ook is het wettelijk
bepaald dat de gemeentelijke overheid verantwoordelijkheid moet nemen.
Resultaten:
 Goed Noaberschap.
 Het Noaberkracht werken.
 De “samenleving” in.
 (tussen)rapportages Noaberkracht.
 Heroriëntatie op de samenwerking in Twente rekening houdend met de beëindiging van de
WGR-plus.
4.4.3
Thema Dienstverlening
Het internet heeft een nieuwe dimensie aan dienstverlening en winkelen toegevoegd: bereikbaar
wanneer het je uit komt en aan de deur bezorgd. Op dit vlak kan de gemeentelijke dienstverlening nog
een aantal belangrijke slagen maken.
Wat willen we bereiken?
Binnen het thema dienstverlening kennen we de volgende zogenaamde ideaal doelen:
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 64


Kortere doorlooptijden: Wij streven naar zo kort mogelijke doorlooptijden. Om dit doel te
bereiken zijn wij van mening dat zoveel mogelijk zaken digitaal geregeld moeten kunnen
worden. Daar waar dat niet kan, komen wij zoveel mogelijk op afspraak bij de mensen thuis.
Zo willen we werken aan het thuis afleveren van het paspoort en de WMO-intake gesprekken
vinden zoveel mogelijk “aan de keukentafel” plaats. Ook op dit vlak verwachten wij veel van
het Noaberkrachtwerken.
Dienstverlening dichter bij de burger brengen: In 2014 is de dienstverlening van de
toekomst geïntroduceerd. De dienstverlening van de toekomst speelt in op de trends en
ontwikkelingen die onze samenleving doormaakt. Bekende trends als de toename van het
aantal digitale aanvragen en thuisbezorgen van verschillende producten zijn de basis voor
onze nieuwe en met name flexibele dienstverlening.
Wat gaan we toetsen?
Wij stellen voor om de komende jaren de volgende indicatoren te meten voor het kwaliteitshandvest
binnen het thema Dienstverlening:
Servicenorm - Indicator
Omschrijving
Gastheerschap
In acht nemen van vriendelijke, deskundige en respectvolle
behandeling van de klant
Wachttijd voordat klant aan de balie geholpen wordt plus
specifieke wachttijden met berekening tot telefonische
dienstverlening
In acht nemen van levertijden bij afhandeling documenten,
uittreksels, verslagen, en vergunningen
Wachttijden
Levertijden producten
dienstverlening
Website
Klachten afhandeling
De informatie op de website is correct, actueel en begrijpelijk.
De indieningsvereisten voor aanvragen staan op de website
Er kan door de burger mondeling of schriftelijk een klacht
worden ingediend bij de gemeente /
Er wordt duidelijk aangegeven hoe en waar u een klacht kunt
indienen / de informatie procedures wordt gevolgd
Wat doen we daarvoor?
Wij stellen u voor om de volgende inspanningen te plegen met bijbehorende resultaten om de ideaal
doelen te bereiken:
Verkorten doorlooptijden
Onderzoek naar de behoefte voor nieuwe vormen van dienstverlening. In 2014 wordt een onderzoek
gedaan naar de behoefte voor nieuwe vormen van dienstverlening bij burgers. Dit onderzoek wordt
tevens ondersteund door pilots met verschillende producten, zoals de invoering van het vooroverleg
bij meerjarige evenementenvergunningen, bouwgronduitgifte op locatie en thuisbezorgen van
paspoorten. In 2015 worden de resultaten van het onderzoek en de pilots uitgewerkt in concrete
plannen en structurele vormen van dienstverlening.
Dienstverlening dichterbij de burger brengen
Werken op afspraak: In 2015 worden onafhankelijk van het onderzoek naar de nieuwe dienstverlening
de loketten WABO, Wonen & Leven en Zorg al omgevormd naar loketten die enkel op afspraak
werken. Het werken op afspraak bij deze loketten zorgt voor een goede kanaalsturing, waarbij de
meeste vragen via de telefoon of het internet kunnen worden beantwoord. Voor de complexe vragen
plannen wij een aparte afspraak in met de juiste medewerker. Afhankelijk van de (aan)vraag wordt in
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 65
overleg met de burger een datum en locatie gekozen voor de afspraak. De voorkeur gaat uit naar de
locatie waar de (aan)vraag betrekking op heeft.
4.4.4
Thema Financiën
De samenleving voorziet door middel van belastingen en heffingen, direct of indirect, de overheid van
financiële middelen om allerlei taken uit te oefenen. Wij zien het als een zware verantwoordelijkheid
om zorgvuldig met dit gemeenschapsgeld om te gaan. Ook vinden wij het erg belangrijk dat de
lastendruk voor de inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties laag blijft. Daarom hanteren
wij een aantal stevige uitgangspunten voor het door ons te voeren financieel beleid:
Wat willen we bereiken?
Binnen het thema financiën kennen we de volgende zogenaamde ideaal doelen:






Een sluitende begroting: De jaarlijks vast te stellen gemeentebegroting moet materieel
sluitend zijn. Dit betekent dat de structurele uitgaven gedekt moeten zijn door structurele
inkomsten.
Geen nieuwe belastingen: Wij gaan de komende vier jaren geen nieuwe belastingen
invoeren. Een uitzondering hierop is eventueel de reclamebelasting.
Indexering tarieven onroerendzaakbelasting.
Kostendekkende legestarieven: Wij zien mogelijkheden om de lastendruk door leges verder
te verlagen en proceselementen van het vergunningsproces te vereenvoudigen.
Nieuw beleid door extensiveren of beëindigen bestaand beleid.
Integrale benadering financiën sociaal domein: We kiezen voor een integrale benadering
van onze taken binnen het sociaal domein.
Wat doen we daarvoor?
Wij stellen u voor om de volgende inspanningen te plegen met bijbehorende resultaten om de ideaal
doelen te bereiken:
Een sluitende begroting
Wij zijn voor een belangrijk deel afhankelijk van de uitkeringen die we van het rijk krijgen.
Bezuinigingen die het rijk doorvoert zullen wij niet opvangen door lastenverhogingen, maar door zelf
bezuinigingen door te voeren. Dit kan ons dwingen tot pijnlijke keuzes. Als die nodig zijn gaan we ze
niet uit de weg. We betrekken belanghebbende partners vooraf bij de afwegingen die we maken en
motiveren daarna onze keuzes goed.
Geen nieuwe belastingen
De Ondernemersvereniging Tubbergen is begin 2014 een onderzoek gestart naar de mogelijkheden
voor de vorming van een ondernemersfonds, waaraan alle ondernemers in het centrum van
Tubbergen door middel van reclamebelasting zouden moeten bijdragen. De gedachte achter de
invoering van een ondernemersfonds is dat middelen beschikbaar komen voor het versterken van de
attractiviteit van het winkelcentrum.
Wij wachten de uitkomsten van het onderzoek van de Ondernemersvereniging Tubbergen af. Een
eventueel verzoek van de ondernemersvereniging om reclamebelasting in te voeren, zullen wij kritisch
beoordelen op draagvlak onder de ondernemers.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 66
Indexering tarieven onroerendzaakbelasting
Tarieven onroerendezaakbelasting (OZB) We gebruiken de OZB-tarieven niet om de begroting
sluitend te maken of om financiële ruimte voor nieuw beleid te scheppen. De tarieven worden jaarlijks
hooguit met het trendmatige inflatiepercentage verhoogd.
Kostendekkende legestarieven
Voor individuele goederen en diensten die inwoners en organisaties van de gemeente vragen,
brengen wij kostendekkende legestarieven in rekening. Efficiencyvoordelen die voortvloeien uit de
totstandkoming van de nieuwe ambtelijke organisatie voor de gemeenten Tubbergen en Dinkelland
willen we, waar dat mogelijk is, vertalen in lagere legestarieven. Wij denken hierbij aan het vervangen
van vergunningen door algemene regels, al dan niet met een meldingsplicht, het verstrekken van
vergunningen voor een langere periode of zelfs voor onbepaalde tijd of het inperken van de reikwijdte
van vergunningen, bijvoorbeeld door een evenementenvergunning pas verplicht te stellen vanaf een
bepaald aantal te verwachten bezoekers.
Ook zien we mogelijkheden om flitsvergunningen in te voeren en indieningsvereisten bij de aanvraag
van een vergunning te schrappen. Deze mogelijkheden benutten we zoveel mogelijk. Wettelijke
kaders respecteren we, maar we laten niet na de grenzen op te zoeken als we dit verantwoord vinden.
Nieuw beleid door extensiveren of beëindigen bestaand beleid
De financiële ruimte voor nieuw beleid willen wij vinden door bestaand beleid te extensiveren of te
beëindigen. Bestemmingsreserves en subsidie- en cofinancieringsgelden van externe partners zoals
de regio, de provincie, het rijk en de Europese overheid zetten we in ter dekking van incidenteel nieuw
beleid en projecten.
Integrale benadering financiën sociaal domein
Dit betekent dat we voor de nieuwe decentralisatietaken en de bestaande taken binnen het sociaal
domein een nieuw uitvoeringsmodel inrichten. De uitvoering van de nieuwe en bestaande taken willen
we voor onze gemeente budgettair neutraal laten verlopen. Dat wil zeggen dat we de bestaande taken
en de nieuwe taken gaan uitvoeren binnen het totaal aan financiële middelen dat bestaat uit de
middelen die we momenteel voor de bestaande taken inzetten vermeerderd met de middelen die we
van het rijk ontvangen voor de uitvoering van de nieuwe taken.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 67
4.4.5
Begroting en meerjarenraming
In onderstaande tabel zijn de baten en lasten opgenomen die aan dit programma zijn verbonden.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 68
5. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
Het overzicht van algemene dekkingsmiddelen bevat volgens het Besluit Begroting en Verantwoording
(BBV) tenminste:
1) lokale heffingen, waarvan de besteding niet gebonden is;
2) algemene uitkering;
3) dividenden;
4) saldo van de financieringsfunctie;
5) overige dekkingsmiddelen.
De algemene dekkingsmiddelen mogen en zijn niet als baten in de diverse programmavelden
opgenomen doch uitsluitend in dit overzicht. Specifieke dekkingsmiddelen zoals leges,
afvalstoffenheffing, rioolheffing en reinigingsrechten zijn wel in de betreffende programmavelden
verantwoord.
Het bedrag voor onvoorzien dient te worden geraamd voor de begroting in zijn geheel of per
programma. Tot nu toe is steeds één budget voor onvoorzien in de begroting opgenomen en er is
geen reden om daar nu van af te wijken. Uit praktische overwegingen brengen wij het budget voor
onvoorziene uitgaven in mindering op de algemene dekkingsmiddelen.
Algemene uitkering uit het gemeentefonds
In juni bent u door middel van de kaderbrief 2015 geïnformeerd over de toen bekende stand van
zaken inclusief het deelfonds sociaal domein.
Meicirculaire 2014
Jaarlijks informeert het Rijk de gemeenten, door middel van de diverse circulaires, over de
ontwikkelingen van het Gemeentefonds en de daarmee samenhangende algemene uitkering. De
meicirculaire is voor gemeenten belangrijk als basis voor de begroting 2014.
In de mei circulaire worden de ontwikkelingen geschetst waarop de Algemene Uitkering (AU) uit het
Gemeentefonds is gebaseerd. De ontwikkelingen vanaf 2015 worden opgenomen in de
programmabegroting 2015 en meerjarenramingen.
De meicirculaire 2014 wordt aangemerkt als één van de belangrijkste van de afgelopen decennia. De
nieuwe raadsperiode wordt gekenmerkt door grote uitdagingen en vanaf 2015 met nieuwe
verantwoordelijkheden op het terrein van zorg, jeugd en participatie. Dit vraagt van zowel gemeenten
als het Rijk grote inspanningen.
Over de gevolgen van de mei circulaire 2014 bent u door middel van de kaderbrief 2015
geïnformeerd.
De effecten van de mei circulaire 2014 zijn in onderstaande tabel als volgt samengevat:
Omschrijving
Verschil mei circ 2014 t.o.v. dec
circ 2013 excl. Deelfonds sociaal
domein
Totaal effect op uitgaven excl.
Deelfonds sociaal domein
Netto effect op begroting 2015 e.v.
excl. Sociaal domein en voor
mutaties egalisatie res.A.U.
jr 2015
-684.603
jr 2016
-832.735
jr 2017
-860.074
jr 2018
-858.164
-623.321
-794.340
-787.878
-782.199
-61.282
-38.395
-72.196
-75.966
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 69
mutatie egalisatie reserve A.U
n.a.v. mei circulaire 2014
(- = storting in egalisatie res.A.U.)
Netto effect op begroting 2015
e.v. excl. Sociaal domein en na
mutaties egalisatie res.A.U.
-275.000
-175.000
0
150.000
-336.282
-213.395
-72.196
74.034
Effecten op uitgaven
De effecten op uitgaven hebben voornamelijk betrekking op overheveling buitenonderhoud
onderwijsgebouwen, generieke korting onderwijs huisvesting, Wmo hulp in huishouden, E-boeken,
provinciale verkiezingen, studietoeslag participatiewet.
Tabel met betrekking tot mutaties op de uitgaven:
Effect op uitgaven excl. sociaal
domein
Overheveling buitenonderhoud
PO SO
Terug draaien korting onderwijs
huisvesting (mei+sept circ 2013
teruggedraaid) (motie Buma)
Generieke korting onderwijs
huisvesting – 22 punten UF
Korting nog te dekken op gebied
onderwijshuisvesting
Wet maatschappelijke
ondersteuning (IU)
E-boeken (bibliotheekwerk)
Provinciale verkiezingen
Studietoeslag participatiewet
(5/6)
uitvoeringskosten studietoeslag
participatiewet (1/6)
Uitvoeringskosten participatiewet
Totaal effect op uitgaven excl.
sociaal domein
jr 2015
jr 2016
jr 2017
jr 2018
-170.118
-168.038
-166.901
-164.374
246.186
246.174
246.155
246.155
-246.186
-246.174
-246.155
-246.155
-477.060
-625.561
-625.561
-625.561
-10.164
30.493
2.116
-11.613
0
5.221
-13.400
0
8.079
-15.347
0
10.061
0
1.000
2.000
2.000
1.412
4.651
7.905
11.022
-623.321
-794.340
-787.878
-782.199
Mutaties egalisatie reserve Algemene Uitkering
Uitgangspunt is om voor 2015 e.v. jaren de algemene uitkering excl. Deelfonds sociaal domein, stabiel
te houden op € 15,0 mln. (Voor het sociaal domein is het uitgangspunt budgettair neutraal)
Deelfonds Sociaal Domein
Aanvankelijk had het rijk het plan om de vergoeding die de gemeenten ontvangen voor de extra taken
op het terrein van de Wmo, jeugdzorg, en begeleiding naar werk, te oormerken via het zogenaamde
Sociaal Deelfonds. Van dit voornemen is het rijk, op aandringen van de Algemene Rekenkamer nu
afgestapt. De vergoeding vloeit rechtstreeks in het gemeentefonds als integratie-uitkering. Gemeenten
kunnen dat geld naar eigen inzicht besteden, ‘zodat zij maximaal in staat worden gesteld lokaal
maatwerk te leveren’.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 70
In onderstaande tabel zijn de integratie uitkeringen per decentralisatie weergegeven:
Sociaal domein
Decentralisatie AWBZ naar WMO
(IU)
Decentralisatie Jeugdzorg (IU)
Decentralisatie Participatiewet (IU)
Totaal sociaal domein
jr 2015
3.188.639
jr 2016
3.340.932
jr 2017
3.248.114
jr 2018
3.239.103
1.816.045
2.720.046
7.724.730
1.790.222
2.556.748
7.687.902
1.729.656
2.398.198
7.375.968
1.740.455
2.272.876
7.252.434
Begroting en meerjarenraming
In onderstaande tabel zijn de baten en lasten opgenomen die aan dit programma zijn verbonden.
In het volgende hoofdstuk wordt een totaal overzicht van baten, lasten en resultaten van de
programmabegroting 2015 en meerjarenramingen gegeven.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 71
6. Overzicht baten en lasten 2015
begroting per programma gemeente Tubbergen
Bedragen x € 1.000)
Krachtige kernen
Baten
Lasten
Mutatie reserve beschikking
Mutatie reserve toevoeging
Resultaat Krachtige kernen
Begroting
Begroting
Begroting
Begroting
2015
2016
2017
2018
8.133
6.950
6.905
6.639
-18.776
-17.158
-16.718
-16.011
838
360
203
152
-350
-200
-230
-505
-10.155
-10.048
-9.840
-9.725
Economische kracht & werk
Begroting
2015
Baten
Lasten
Resultaat Economische kracht & werk
5
-833
-828
Begroting
2016
5
-834
-829
Begroting
2017
5
-834
-829
Begroting
2018
5
-823
-818
Omzien naar elkaar
Resultaat Omzien naar elkaar
Begroting
Begroting
Begroting
Begroting
2015
2016
2017
2018
Baten
5.169
5.169
5.169
5.169
Lasten
-20.050
-19.877
-19.481
-19.257
-14.881
-14.708
-14.312
-14.088
Burger en bestuur
Resultaat Burger en bestuur
Begroting
Begroting
Begroting
Begroting
2015
2016
2017
2018
Baten
322
322
322
322
Lasten
-3.585
-3.558
-3.085
-3.543
Mutatie reserve beschikking
16
0
16
16
Mutatie reserve toevoeging
-500
-3.247
-3.236
-3.247
-3.205
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
Baten
Lasten
Mutatie reserve beschikking
Mutatie reserve toevoeging
Resultaat Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
Totaal resultaat
Begroting
Begroting
Begroting
Begroting
2015
2016
2017
2018
29.529
29.290
28.836
28.493
-388
-344
-278
-120
2.649
868
1.327
863
-2.916
-1.260
-1.619
-1.139
28.874
28.554
28.266
28.097
-238
-266
39
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 72
261
7. Paragrafen
Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft een aantal paragrafen voor. De zeven
voorgeschreven paragrafen zijn:
1) lokale heffingen;
2) weerstandsvermogen;
3) onderhoud kapitaalgoederen;
4) financiering;
5) verbonden partijen;
6) grondbeleid.
Daarnaast kent deze begroting de paragraaf:
7) demografische ontwikkelingen.
De paragrafen handelen over een aantal belangrijke beheersmatige onderwerpen. De paragrafen
geven een doorsnede van de programmavelden.
In de Financiële verordening zijn afspraken gemaakt over het opstellen (bijstellen) van diverse nota’s
welke een relatie hebben met de voorgeschreven paragrafen. Met uitzondering van de paragraaf
Verbonden partijen zijn alle voorgeschreven paragrafen gekoppeld aan een nota.
De paragrafen gaan in op de kaders voor het beheer die belangrijk zijn voor de uitvoering van ons
beleid.
Voor de paragraaf bedrijfsvoering verwijzen wij u naar de begroting van “Noaberkracht Dinkelland
Tubbergen”.
De paragraaf “demografische ontwikkelingen” is voor onze gemeente niet verplicht. Met ingang van de
begroting 2013 hebben we deze wel opgenomen. Vanaf het eerste jaar anticiperen we samen met de
gemeente Dinkelland op de toekomst.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 73
7.1.
Lokale heffingen
1. Inleiding
Op grond van artikel 9, tweede lid van het Besluit begroting en verantwoording bevat de begroting en
de jaarrekening ten minste een paragraaf over de lokale heffingen. Deze paragraaf moet volgens
artikel 10 ten minste de volgende vijf sub-paragrafen bevatten:
 de geraamde inkomsten;
 het beleid ten aanzien van de lokale heffingen;
 een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen;
 een aanduiding van de lokale lastendruk;
 een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid.
Daarnaast wordt ingegaan op de consequenties van dit beleid voor de inwoners.
2. Algemeen
De bevoegdheid tot het invoeren, wijzigen of afschaffen van een gemeentelijke belasting berust bij de
raad. Een dergelijk besluit wordt genomen door het vaststellen, wijzigen of intrekken van een daartoe
bestemde verordening. Het belastinggebied van een gemeente is begrensd. De Gemeentewet bepaalt
limitatief welke belastingen door een gemeente mogen worden geheven. Daarnaast kan bij wet aan
de gemeente de bevoegdheid worden toegekend om een bepaalde belasting te heffen, een voorbeeld
hiervan vormt de afvalstoffenheffing welke zijn wettelijke grondslag vindt in de Wet Milieubeheer.
Gemeenten kunnen een steeds groter deel van hun inkomsten zelf niet beïnvloeden, omdat dat
inkomensoverdrachten van het Rijk betreft. Inkomensoverdrachten die voor het grootste deel via
algemene – objectieve – maatstaven worden verdeeld. Tegelijkertijd is de verwachting dat een deel
van de eigen inkomsten – bijvoorbeeld de inkomsten uit grondexploitatie – op een structureel lager
niveau terechtkomen; met als gevolg dat gemeenten uiteindelijk moeten gaan interen op hun eigen
vermogen om de exploitatie sluitend te krijgen. Dit heeft negatieve gevolgen voor hun
vermogenspositie.
3. Welke belastingen en rechten worden in de gemeente Tubbergen geheven?
Belastingen worden door de heffingsambtenaar dwingend opgelegd zonder dat daar een aanwijsbare
tegenprestatie tegenover staat. Rechten worden geheven op basis van artikel 229 van de
Gemeentewet. Tegenover deze heffingen staat wel een aanwijsbare tegenprestatie. Bovendien mag
het totaal van de verwachte inkomsten uit rechten het totaal van de verwachte uitgaven niet
overschrijden.
De gemeente Tubbergen heft de onderstaande belastingen en rechten:
 onroerende-zaakbelastingen(artikel 220 tot en met artikel 220i Gemeentewet);
 baatbelasting (artikel 222 Gemeentewet);
 forensenbelasting (artikel 223 Gemeentewet);
 toeristenbelasting (artikel 224 Gemeentewet);
 rioolheffing (artikel 228a Gemeentewet);
 leges (artikel 229 Gemeentewet);
 marktgelden (artikel 229 Gemeentewet);
 afvalstoffenheffing (artikel 15:33 Wet milieubeheer).
4. Wettelijke ontwikkelingen
Op 1 januari 2013 heeft het Kadaster de Landelijke Voorziening WOZ (LV WOZ) in productie
genomen. De LV WOZ is het centrale systeem waarin de gegevens uit de door de gemeenten
gehouden basisregistratie WOZ worden opgenomen. De LV WOZ neemt de verstrekking van deze
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 74
gegevens aan geautoriseerde afnemers van de gemeente over. Aanvankelijk was het de bedoeling
dat alle gemeenten vóór 1 januari 2014 zich zouden aansluiten. Inmiddels is gebleken dat dit niet
haalbaar is. Onlangs is de eerste koplopergemeente aangesloten op de LV WOZ. De overige
koplopergemeenten zullen binnenkort volgen. Daarna volgen zo snel mogelijk de andere gemeenten.
Voordat een gemeente echt mag aansluiten, moet er eerst een aansluittoets worden uitgevoerd
waaruit moet blijken dat de WOZ-administratie op orde is. Daarnaast dient de gemeente te zorgen
voor een voldoende BAG-WOZ-koppeling, in de praktijk betekent dat tenminste 90-95% van alle
WOZ-objecten gekoppeld moet zijn aan een verblijfsobject in de LV BAG.
Nadat alle gemeenten zijn aangesloten op de LV WOZ wordt het voor alle burgers ook mogelijk om de
WOZ-waarde van andere (waar dan ook in Nederland) dan hun eigen woningen op te vragen. De
Waarderingskamer en de VNG zijn voorstander van de openbaarheid van de WOZ-waarden. Zij
menen dat de openbaarheid de transparantie en acceptatie van de waardering zal vergroten doordat
de burger beter en eenvoudiger dan nu de waardeverhouding tussen de eigen woning en die van
anderen kan controleren.
De openbaarheid van de WOZ-waarde van woningen en de landelijke voorziening WOZ zal wellicht tot
minder gegevensverstrekking van individuele gemeenten leiden, maar zal ook kunnen leiden tot meer
bezwaren.
5. Macronorm OZB
De besluitvorming over de toekomst van de macronorm OZB zal uiterlijk plaatsvinden in het Bestuurlijk
Overleg financiële verhoudingen (Bofv) van september 2014. De septembercirculaire 2014 zal hier
nader op ingegaan. De macronorm 2014 is met 0,3% overschreden. De oorzaak hiervan is gelegen in
het feit dat de verdiscontering van overschrijdingen in 2012 en 2013 niet geheel is gerealiseerd.
6. Beleid ten aanzien van de lokale heffingen
Ten aanzien van de tarieven van de gemeentelijke belastingen en rechten in de begroting 2015 van
de gemeente Tubbergen zijn de richtlijnen voor de programma- en productenbegroting 2015 als
uitgangspunt genomen. Daarbij is o.a. aangegeven:
1. de onroerende-zaakbelastingen jaarlijks te indexeren met de consumentenprijsindexcijfer van
het CBS van mei van het voorgaande begrotingsjaar
2. het beleid “de vervuiler betaalt” voort te zetten, hetgeen tot uitdrukking komt in een 100%
kostendekkendheid van de tarieven van de afvalstoffen- en rioolheffing. Voor beide taken
geldt dat incidentele over- en onderdekking wordt verrekend met een ingestelde reserve om
sterke fluctuaties te dempen. Ook de leges dienen kostendekkend te zijn.
7. Reserveringen
Rioolheffingen
Het huidige beleid is dat bij de rioolheffing sprake is budgettaire neutraliteit. Met andere woorden, de
lasten van de zorgplichten dienen volledig te worden gedekt uit de heffing van de rioolheffing. Voor
2015 worden de totale lasten geraamd op € 1.999.000.
Reserve rioolheffing
De reserve wordt ingezet om een gelijkmatige ontwikkeling van de rioolheffing te waarborgen. Al
jarenlang is er al geen sprake van 100% dekking omdat jaarlijks een beroep wordt gedaan op de
reserve. De huidige stand van de reserve bedraagt € 353.000.
Afvalstoffenheffing
Het huidige beleid is dat bij de afvalstoffenheffing sprake is budgettaire neutraliteit. Met andere
woorden, de lasten van de inzameling en verwerking van huishoudelijk afval, klein chemisch afval,
papier, glas, textiel en wit- en bruingoed dienen volledig te worden gedekt uit de heffing van de
afvalstoffenheffing. Voor 2015 worden de totale lasten geraamd op € 1.463.000.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 75
Reserve Egalisatiekosten vuilverwerking
De reserve wordt ingezet om een gelijkmatige ontwikkeling van de afvalstoffenheffing te waarborgen.
Al jarenlang is er al geen sprake van 100% dekking omdat jaarlijks een beroep wordt gedaan op de
reserve. De huidige stand van deze reserve bedraagt € 613.000.
8. Lokale heffingen
Onroerende-zaakbelastingen
Met betrekking tot de lastendruk is in het coalitieakkoord opgenomen dat bij mogelijke voorstellen tot
verhoging van gemeentelijke belastingen de randvoorwaarde geldt dat de lastendruk binnen
verantwoorde grenzen blijft. Op grond van het collegebesluit “indexering loon- en prijsgevoelige
ramingen” gaan we voor het jaar 2015 uit van een aanpassing van de OZB-tarieven met het
consumentenprijsindexcijfer van het CBS van mei van het voorgaande belastingjaar. Voor het jaar
2015 komt dat neer op een aanpassing met 0,8%. in meerjarig perspectief gaan we uit van een
indexering met 0,8% per jaar.
Daarnaast stellen wij voor om voor het jaar 2015 de ruimte in de lokale lastendruk als gevolg van het
niet doorvoeren van de voorgenomen stijging van de rioolheffing van 4% aan te wenden voor een
stijging van de ozb tarieven. Dit komt neer op een extra stijging van 5%.
Jaarlijks worden alle objecten in de gemeente Tubbergen opnieuw gewaardeerd. De verwachting, op
basis van de marktanalyse, is dat het waardeniveau van de woningen en niet-woningen voor het
belastingjaar 2015 zal dalen. Omdat de herwaardering nog niet is uitgevoerd, kunnen wij nog geen
nieuwe tarieven geven. Bij de aanpassing van de Verordening onroerende-zaakbelastingen komen wij
hierop terug.
Ontwikkeling tarieven OZB tarief 2014 tarief 2015
Woning eigenaar
Niet-woning eigenaar
Niet-woning gebruiker
(% van de
(% van de
WOZ-waarde) WOZ-waarde)
2014
2015
0,1106%
0,1200%
0,1366%
0,1453%
0,1096%
0,1166%
Afvalstoffenheffing
De afvalstoffenheffing heeft als uitgangspunt dat de kosten voor 100% worden gedekt door de heffing.
De opbrengst uit de afvalstoffenheffing is niet vrij aanwendbaar maar dient ter dekking van kosten
voor afvalinzameling en -verwerking.
Bij opstellen van deze paragraaf zijn de geraamde kosten van de afvalinzameling nog niet bekend.
Voorlopig wordt uitgegaan dat de tarieven met 0.8% (consumentenprijsindexcijfer van mei 2014)
worden verhoogd. Hierdoor wordt een hogere opbrengst geraamd van € 7.400.
Ontwikkeling van de tarieven tarief 2014 tarief 2015
2014
Afvalstoffenheffing per huishouden
€ 118,00
Rioolheffing
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 76
2015
€ 119,00
De opbrengst van de rioolheffing heeft als uitgangspunt dat de kosten voor 100% worden gedekt door
de heffing. De hoogte van de heffing is gebaseerd op de kosten voortvloeiend uit en gerelateerd aan
het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). De gemeente Tubbergen heft rioolheffing van zowel de
eigenaar als van de gebruiker van objecten die direct of indirect zijn aangesloten op de gemeentelijke
riolering. Voor de eigenaar geldt een vast bedrag per perceel. Voor de gebruiker is het tarief
gebaseerd op het waterverbruik.
Bij opstellen van deze paragraaf zijn de geraamde kosten van de afvalinzameling nog niet bekend.
Voorlopig wordt uitgegaan dat de tarieven met 4,8% (consumentenprijsindexcijfer van mei 2014 en 4%
conform uw besluit van 22 april 2013 inzake het vaststellen van GRP Dinkelland-Tubbergen 20132018) worden verhoogd. Voorgesteld wordt om de initiële verhoging van 4% voor 2015 met één jaar
op te schorten. Hierdoor wordt een hogere opbrengst geraamd van € 3.000.
Ontwikkeling tarieven Rioolheffing tarief 2014 tarief 2015
Eigenaar:
Per perceel
Per perceel, uitsluitend hemel-/grondwater
Gebruiker:
Basistarief
2014
2015
€ 172,00
€ 58,00
€ 173,00
€ 59,00
€ 69,00
€ 70,00
Forensenbelasting
De forensenbelasting is een algemeen dekkingsmiddel. Voor het belastingjaar 2015 brengen wij de
tarieven meer in overeenstemming met de ons omliggende gemeenten.
Ontwikkeling van de tarieven tarief 2014 tarief 2015
2014
Woning op ‘gehuurde grond’
Woning op ‘eigen grond’
€ 105,00
€ 182,00
2015
€ 286,00
€ 286,00
Toeristenbelasting
De toeristenbelasting is een algemeen dekkingsmiddel. Heffing van toeristenbelasting geschiedt op
basis van aangifte. Voor het belastingjaar 2015 zal het tarief niet worden aangepast.
Ontwikkeling van de tarieven tarief 2014 tarief 2015
2014
Tarief per overnachting
Tarief in ‘eigen onderkomen’ op camping
€ 1,05
€ 0,70
2015
€ 1,05
€ 0,70
Leges
In december volgt, zoals gebruikelijk, een apart voorstel voor de aanpassing van de legestarieven
voor 2015. De verordening zal dan tevens worden nagelopen op kennelijk onredelijke heffingen. Voor
de bepaling van de legestarieven wordt uitgegaan van de lasten ter zake. Bij de berekening van die
lasten wordt uitgegaan van de tijd die gemiddeld met de activiteit is gemoeid tegen een gemiddeld
uurloon. Dit is in overeenstemming met het uitgangspunt dat de lasten zoveel mogelijk benaderd
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 77
moeten worden doch niet in ieder individueel geval exact bepaald. De tarieven zijn in principe
kostendekkend. Enkele tarieven zijn van rijkswege aan een maximum gebonden.
Hoewel artikel 229b Gemeentewet bepaalt dat de tarieven in de verordening (als geheel) niet zodanig
mogen worden vastgesteld dat de geraamde baten de geraamde lasten niet overtreffen, wordt deze
bepaling gedeeltelijk overruled door de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en de
Europese dienstenrichtlijn (EDR). Om die redenen wordt de legesverordening opgedeeld in 3 titels.
Hierdoor is het inzichtelijker welke onderdelen vallen onder de EDR, onder de Wabo en Algemeen.
Overzicht van de geraamde inkomsten.
In de onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de begrote inkomsten gemeentelijke
heffingen over de jaren 2014 en 2015.
2014
Overzicht geraamde inkomsten
Onroerendezaakbelastingen
Afvalstoffenheffing
Rioolheffing
Toeristenbelasting
Forensenbelasting
Baatbelasting
Marktgelden
Diverse leges (bruto)
Totaal
2015
€ 3.718.000
€ 1.315.000
€ 1.702.000
€ 179.000
€
47.000
€
2.000
€
4.000
€ 3.920.000
€ 1.347.000
€ 1.738.000
€ 168.000
€ 113.000
€
500
€
3.000
€ 6.867.000
€ 7.289.500
Overzicht voorgestelde tariefsaanpassingen 2015 (in percentages t.o.v. 2014)
OZB niet woningen gebruikers
OZB niet woningen eigenaren
OZB woningen eigenaren
Rioolheffing – eigenaar
Rioolheffing – gebruiker
Afvalstoffenheffing
5,8%
5,8%
5,8%
0,8%
0,8%
0,8%
Lokale lastendruk
Om een indruk te geven van de lastendrukontwikkeling als gevolg van aanvaard beleid worden hierna
de gevolgen voor een huishouding met of zonder eigen woning en een bedrijf weergegeven. In deze
vergelijking zijn meegenomen de onroerende-zaakbelastingen, afvalstoffenheffing en de rioolheffing.
Bij de berekening van de lokale woonlasten is uitgegaan van een gemiddelde woningwaarde van
€ 233.000
Voor het jaar 2015 ziet de ontwikkeling van de lokale lastendruk in de gemeente Tubbergen er als
volgt uit.
2014
2015
Verschil
In %
Geen eigen woning*
Rioolheffing
Afvalstoffenheffing
69,00
118,00
70,00
119,00
1,00
1,00
0,8%
0,8%
Totaal
187,00
189,00
2,00
1,6%
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 78
2014
2015
verschil
In %
Woning € 233.000*
OZB*
Rioolheffing
Afvalstoffenheffing
252,00
241,00
118,00
267,00
243,00
119,00
15,00
2,00
1,00
5,8%
0,8%
0,8%
Totaal
611,00
629,00
18,00
2,9%

* Door afronding op hele euro’s kunnen de stijgingspercentages iets afwijken
Gematigde lastenverlichting op decentraal niveau
Op verzoek van de Minister van BZK onderzoekt het Coelo (Centrum voor Economie van de Lagere
Overheden) de stijging van de lokale heffingen. Tezamen ramen alle gemeenten, provincies en
waterschappen € 12,8 miljard aan lokale heffingen. Ten opzichte van 2013 betekent dit een stijging
van 2%. Daarbinnen stijgt de opbrengst van de provinciale heffingen het sterkst (4,8%), die van de
waterschappen met 2,8% en die van de gemeenten met 1,4%.Onder gemeentelijke woonlasten wordt
verstaan het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een bepaalde gemeente betaalt aan OZB,
riool- en reinigingsheffing, minus een eventuele heffingskorting. (Brief Minister van BZK van 28 mei
2014).
9. Kwijtscheldingsbeleid
Kwijtschelding is één van de wijzen waarop een schuld tenietgaat. Kenmerk van kwijtschelding is dat
het gaat om belastingschuldigen die niet in staat zijn anders dan met buitengewoon bezwaar de
belasting te betalen.
Op grond van artikel 255 van de Gemeentewet bestaat de mogelijkheid om belastingplichtigen, die
een inkomen en een vermogen beneden bepaalde minimum normen hebben, kwijtschelding te
verlenen van hun belastingschuld. De gemeenten beschikken hierin over een zekere mate van
beleidsvrijheid. De gemeente Tubbergen hanteert, evenals de meeste gemeenten, 100% (maximaal)
van de bijstandsnorm als inkomensnorm waar beneden kwijtschelding wordt verleend.
Bij de beoordeling van het kwijtscheldingsverzoek vindt eerst een vermogenstoets plaats. Onder
vermogen wordt verstaan: “de waarde in het economisch verkeer van de bezittingen verminderd met
de schulden die hoger bevoorrecht zijn dan de belastingen”. De belangrijkste afwijkingen op dit
uitgangspunt zijn:
 inboedel blijft bij de bepaling van het vermogen buitenbeschouwing voor zover de
executiewaarde hiervan niet meer bedraagt dan € 2.269;
 een auto blijft bij de bepaling van het vermogen buiten beschouwing voor zover de
executiewaardewaarde hiervan niet meer bedraagt dan € 2.269;
 voor degene, die op 31 december 1999 65 jaar of ouder was, blijft bij de bepaling voor het
vermogen een bedrag van € 2.269 aan financiële middelen buiten beschouwing;
 bank- en girosaldi blijven bij de bepaling van het vermogen buiten beschouwing voor zover die
saldi niet meer bedragen dan het totaalbedrag van het voor de verzoeker geldend
normbedrag van de kosten van bestaan, de te betalen woonlasten tot een bepaald bedrag, de
niet door de werkgever ingehouden premies ziektekostenverzekering, de premie voor een
zorgverzekering als bedoeld in de Zorgverzekeringswet en de premie, bedoeld in artikel 17
van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, verminderd met de normpremie, bedoeld in
artikel 2 van de Wet op de zorgtoeslag, voor zover reeds begrepen in de bijstandsnorm zoals
die voor de belastingschuldige geldt.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 79
Is het vermogen ontoereikend om de aanslag geheel of gedeeltelijk te betalen, dan wordt overgegaan
tot de bepaling van de belastingcapaciteit (netto-besteedbaar inkomen). Het netto-besteedbaar
inkomen bestaat uit alle inkomsten (loon e.d) verminderd met bepaalde uitgaven, zoals huur,
hypotheekrente en zorgpremie. Als het netto-besteedbaar inkomen per maand lager is dan het
normbedrag (100% bijstandsnorm) wordt in principe volledige kwijtschelding verleend.
Gemeenten mogen zelf bepalen welke belastingsoorten in aanmerking komen voor kwijtschelding. In
de gemeente Tubbergen geldt kwijtschelding uitsluitend voor de volgende heffingen:
 afvalstoffenheffing;
 rioolheffing;
 onroerende-zaakbelastingen.
Geen kwijtschelding wordt verleend voor:
 leges;
 toeristenbelasting;
 forensenbelasting.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 80
7.2.
Weerstandsvermogen en risicobeheersing
Risicomanagement
Risicomanagement is het proces waarbij de organisatie continue en systematisch doorlopen wordt op
risico’s, met als doel de gevolgen ervan te voorkomen of te bestrijden en de positieve gevolgen ervan
te benutten of te versterken. Met andere woorden risicomanagement is gericht op het voorkomen,
vermijden of verkleinen van risico’s. Risicomanagement is onder te verdelen in drie pijlers, te weten
veiligheid, juridisch en financieel. In verschillende branches ligt de nadruk op één van de drie pijlers.
De twee meest gebruikte toepassingen van risicomanagement zijn:
 sturen op risico’s;

beheersen van risico’s.
De paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing geeft een indicatie in welke mate het
vermogen van de gemeente Tubbergen toereikend is om financiële tegenvallers op te vangen.
Hierdoor hoeft het beleid niet tussentijds te worden aangepast. Door de financiële risico’s te
beheersen en het weerstandsvermogen hierop af te stemmen, dient te worden voorkomen dat elke
nieuwe financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen.
Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen kunnen we bepalen door onderstaande stappen te lopen:
1. een inventarisatie van de risico’s (risicoprofiel);
2. benodigde weerstandscapaciteit;
3. beschikbare weerstandscapaciteit;
4. relatie benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit.
1. Risicoprofiel
Bij de inventarisatie zijn ruim 90 risico's in beeld gebracht. Hieronder een paar voorbeelden:
- onvoorziene weersomstandigheden (langdurige vorst);
- economische omstandigheden;
- vertraging in de kaveluitgifte woningbouwterreinen van 1 jaar;
- verhoogde vraag naar voorzieningen (Wmo);
- het niet verkopen van gemeentelijk vastgoed tegen taxatiewaarde.
2. Benodigde weerstandscapaciteit
Op basis van de ingevoerde risico’s is een risicosimulatie uitgevoerd. Rekening houdend met een
zekerheidspercentage van 90% voor de gemeente Tubbergen bedraagt de benodigde
weerstandscapaciteit € 6.450.500 (1) * 90% = € 5.805.000.
(1) Gebaseerd op het geactualiseerde risicoprofiel weerstandsvermogen
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 81
3. Beschikbare weerstandscapaciteit
Tabel 2: Beschikbare weerstandscapaciteit
Weerstand
2015
Algemene reserve *
Reserve grondbedrijf
Reserve voorlopige resultaten
grondexploitatie
Totale weerstandscapaciteit
2016
2017
2018
3.634.000
315.000
2.173.000
3.634.000
238.000
2.373.000
4.134.000
160.000
2.603.000
4.134.000
83.000
3.108.000
6.122.000
6.245.000
6.897.000
7.325.000
*Exclusief € 500.000 t.b.v. decentralisaties (zie risico’s decentralisaties)
4. Relatie benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit
Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, dient de relatie te worden gelegd tussen de
financieel gekwantificeerde risico's en de daarbij gewenste weerstandscapaciteit en de beschikbare
weerstandscapaciteit. De relatie tussen beide componenten wordt in onderstaande figuur
weergegeven.
Risico's:
Weerstandscapaciteit:
Bedrijfsproces
Financieel
Imago / politiek
Informatie / strategie
Juridisch / Aansprakelijkheid
Letsel / Veiligheid
Materieel
Milieu
Personeel / Arbo
Product
Algemene reserve
Onvoorzien
Reserve grondbedrijf
Reserve voorlopig resultaat grondexploitatie
Weerstandvermogen
De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risicosimulatie voortvloeit, kan worden afgezet tegen de
beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.
Ratio weerstandsvermogen
=
beschikbare
weerstandscapaciteit
benodigde
weerstandscapaciteit
€ 6.122.000
=
€ 5.805.000
=
1,1
De normtabel is ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit Twente. Het biedt een waardering
van de berekende ratio.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 82
Waarderingscode
A
B
C
D
E
F
Ratio
> 2,0
1,4 - 2,0
1,0 - 1,4
0,8 - 1,0
0,6 - 0,8
< 0,6
Betekenis
Uitstekend
Ruim voldoende
Voldoende
Matig
Onvoldoende
Ruim onvoldoende
Conclusie: het weerstandsvermogen van de gemeente Tubbergen is voldoende.
Ontwikkelingen 2015
Risicobewustwording
Medio 2014 is het beleidskader risicomanagement vastgesteld. In 2015 zal in het kader van
risicomanagement derhalve de nadruk liggen op risicobewustwording. We hebben de afgelopen jaren
gemerkt dat risicomanagement in onze organisatie niet de aandacht kreeg, die wij vonden dat
noodzakelijk was. Om die aandacht alsnog te realiseren hebben we volop ingezet op een
bewustwordings-campagne. Die campagne heeft tot doel risicomanagement bij de organisatie ‘tussen
de oren te krijgen’. Dat gaat niet door het alleen uitzetten van formats en formulieren. We zijn bewust
in gesprek gegaan met bestuur, management en collega’s. Niet alleen om de risico’s te inventariseren,
maar vooral om iedereen de voordelen van risicomanagement te laten ervaren. De vraag te
beantwoorden van ‘what’s in it for me?’.
Bewustwording is een continu proces en past daarom goed binnen de stappen in dit beleidskader. We
blijven met bestuur, management en medewerkers in gesprek. Tenminste een keer per half jaar, maar
waar nodig vaker.
Vooruitdenken
Aan de traditionele wijze van risicomanagement voegen wij een extra stap toe: vooruitdenken. We
willen voor de top 5 risico’s een drietal scenario’s ontwikkelen en daarnaast voorziene ontwikkelingen
voorzien van een risicoanalyse.
Risicoanalyse belangrijke ontwikkelingen
Als gemeente krijgen we veelvuldig te maken met (voorziene) ontwikkelingen. Denk daarbij
bijvoorbeeld aan de 3 decentralisaties. Wat betekenen die nou voor onze gemeente? Welke kritische
succesfactoren spelen een rol en waar lopen wij risico’s. Door de risico’s vooraf te (h)erkennen kun je
tijdig maatregelen nemen.
Het vooruit denken wordt een jaarlijks terugkerende stap in ons risicomanagement. We nemen de
resultaten op in de paragraaf Weerstandsvermogen. Daarmee is het een terugkerende aanvulling op
ons risicomanagement. Als daar aanleiding voor is, wordt in de reguliere planning & control cyclus ook
nog eens extra aandacht besteed aan de scenario´s.
Risico’s decentralisaties
De invoering van de drie decentralisaties is meer dan het overnemen van bestaande taken (onder
bezuinigingskortingen) van het rijk en provincie. De taken moeten inhoudelijk anders vorm wordt
gegeven om het stelsel van het sociaal domein toekomstbestendig en betaalbaar te maken. Naast
transitie dus ook transformatie. Voor de transformatie is een omslag in denken nodig. Dit kost niet
alleen tijd maar brengt ook risico’s met zich mee. Naast inhoudelijke risico’s ook financiële risico’s,
omdat er veelal sprake is van een open eind regeling. Een open eind regeling is een begrotingsbesluit
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 83
waarbij aan een financiële regeling geen budgettair plafond wordt toegekend. Binnen het sociaal
domein is er sprake van diverse regelingen met open eind, te weten hulp bij het huishouden,
hulpmiddelen WMO, woonvoorzieningen WMO, vervoersvoorzieningen WMO, begeleiding WMO. De
financiële risico’s worden nog eens versterkt doordat gemeenten op dit moment onvoldoende zicht
kunnen krijgen op de huidige uitgaven van de nieuwe taken Jeugdzorg, WMO en Participatiewet. Om
die reden hanteert de gemeente voor een aantal uitgaven op dit moment stelposten. De praktijk zal
moeten uitwijzen in hoeverre de geraamde bedragen en stelposten voor bestaande en nieuwe taken
voldoende zijn. Indien dit niet het geval is, zal het beleid bijgesteld moeten worden. Dit vraagt echter
tijd. Naast de financiële risico’s is het ook van belang om andere risicocategorieën in beeld te
brengen. Dit gaat de gemeente doen aan de hand van een checklist die wordt onderverdeeld in
onderstaande risico categorieën:
- Sociaal inhoudelijk;
- Personeel;
- Juridisch;
- Informatisering;
- Economie;
- Politiek;
- Organisatie;
- Samenwerking.
Aan de hand van een actieplan worden de risico’s vervolgens zoveel mogelijk beperkt. Dit is een
doorlopend proces.
Financiële buffer.
Met de invoering van de drie decentralisaties is voor Tubbergen ten behoeve de nieuwe taken een
bedrag gemoeid in de orde van grootte van 5 miljoen euro per jaar. Uitgangspunt is dat de operatie
budgettair neutraal plaatsvindt. Mede gelet op de onzekerheden die er op dit moment zijn op het
gebied van inkomsten en uitgaven en de tijd die nodig is om het beleid bij te stellen indien de uitgaven
uit de pas lopen, wordt er rekening gehouden met financiële risico’s. Vanuit het beleid om zo min
mogelijk bestemmingsreserves te hebben en dan met name reserves die dienen ter egalisatie van
reguliere begrotingsposten, wordt geen afzonderlijke reserve ingesteld, maar wordt de algemene
reserve opgehoogd met € 500.000.
Ratio weerstandsvermogen
Op basis van het meerjarig verloop van de algemene reserve, reserve grondexploitatie en reserve
vastgoed ontwikkelt de ratio zich als volgt:
2015
2016
2017
2018
Beschikbare
weerstandscapaciteit
6.122.000
6.245.000
6.897.000
7.325.000
Ratio
1,1
1,1
1,2
1,3
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 84
7.3.
Onderhoud kapitaalgoederen
Inleiding
De gemeente Tubbergen is een plattelandsgemeente met een relatief groot grondoppervlak, ongeveer
14.742 hectare. De gemeente heeft veel openbare ruimte in beheer. De gemeente Tubbergen heeft
onder meer de volgende kapitaalgoederen in beheer: wegen, groen, riolering, kunstwerken,
straatmeubilair (waaronder verlichting) en gebouwen.
Uitgangspunt is een veilige openbare ruimte. Die heeft een standaard inrichting, waarbij geaccepteerd
wordt dat de ruimte er iets minder schoon en verzorgd uit ziet. Er moet worden gewaakt voor
kapitaalvernietiging, maar op kosten bespaard waar verantwoord.
IBOR
Op basis van het “Integraal Beheerplan Openbare Ruimte” (IBOR) zijn voor het onderhoud van de
openbare ruimte door de raad kwaliteitsniveaus vastgesteld; In het algemeen geldt een extensief
onderhoudsniveau (C) voor het onderhoud van wegen, groen, bermen, sloten, kunstwerken en
straatmeubilair. Wel zijn er enkele hotspots aangewezen waarvoor de kwaliteit intensief (A) geldt. De
hotspots omvatten de rotondes, de openbare ruimte rondom het gemeentehuis, het
Schaepmanmonument, etc.
Wegen
Basisgegevens/uitgangspunten:
Oppervlaktes binnen de bebouwde kom:
Wegen:
Onderdeel:
Asfaltverharding
Elementenverharding
Betonverharding
Totaal Wegen:
Oppervlakte (ha):
19,5
51,7
1,3
72.5
Oppervlaktes buiten de bebouwde kom:
Wegen:
Onderdeel:
Asfaltverharding
Elementenverharding
Zand- en grindwegen
Betonverharding
Totaal Wegen:
Oppervlakte (ha):
70,3
12,8
61.7
33,8
178,6
Beleidskader
Uitgangspunt voor het onderhoud is dat de verkeersveiligheid gewaarborgd moet blijven. De wegen
moeten een aanvaardbaar veilig onderhoudsniveau houden. Het Integraal Beheerplan Openbare
Ruimte en de kwaliteitskeuzes vormen sinds 2007 de basis voor het onderhoud aan de wegen. De
keuze voor extensief onderhoud (C) betekent dat er behoorlijke schade mag zijn en dat de richtlijnen
van de CROW normen voor wegbeheer worden overschreden.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 85
Eind 2013 is het areaal uit de beheersystemen (GBI) van Dinkelland en Tubbergen samengevoegd in
een nieuw beheersysteem. Het samenvoegen van het beheer heeft tot gevolg gehad dat de
weginspectie in 2013 niet heeft kunnen plaatsvinden. Onderhoud is gepleegd op basis van de
weginspectie 2012 en de resultaten van de periodieke veiligheidsinspectie.
Het nieuwe systeem is geschikt voor aansluiting bij de Basisregistratie Grootschalige Topografie
(BGT). Op 1 januari 2016 treedt de wet in werking en moet de digitale kaart klaar zijn. Vanaf dat
moment vervangt de BGT de basiskaarten die op dit moment gebruikt worden. Vanaf 1 januari 2017
kan iedereen de informatie uit de BGT vrij gebruiken. Voor overheden is het vanaf dat moment
verplicht.
In het integraal beheersysteem (GBI) wordt alle relevante informatie van de verharding vastgelegd
zoals lengte en breedte, soort verharding, ouderdom, de huidige kwaliteit en de geschiedenis. De
kwaliteit van de verhardingen worden jaarlijks vastgesteld met een inspectie conform de CROW
methodiek. Op basis van deze informatie wordt de jaarlijkse onderhoudsplanning opgesteld. Met het
GBI wordt het onderhoud bepaald voor de korte, middellange en lange termijn. De berekening voor de
korte termijn is op basis van de inspectiecijfers, de berekening voor de middellange en lange termijn
op basis van cyclisch onderhoud. Na de winterperiode wordt per jaar het onderhoud definitief bepaald.
Daarnaast vindt er afstemming plaats met betrekking tot rioolonderhoud, reconstructies en
herinrichtingen, openbare verlichting en onderhoud aan de nutsvoorzieningen.
Ieder kwartaal worden de wegen buiten de bebouwde kom globaal visueel geïnspecteerd, waarbij
eventuele gevaarlijke situaties direct worden hersteld. Ook kunnen burgers klachten en verzoeken
over de openbare ruimte melden bij het klant contact centrum of via e-mail doorgeven.
Openbaarheid waarborgen
In 2010 is er een beleidsvisie voor eigendommen en beheer van openbare wegen in het buitengebied
vastgesteld, onder de titel “openbaar en eigenaar” Belangrijkste uitgangspunten in deze visie zijn de
openbaarheid waarborgen waar nodig en op kosten besparen waar verantwoord. Bijkomende doelen
zijn een heldere, accurate administratie en een vitaal en leefbaar platteland. In de visie zijn
doelstellingen en gedragslijnen opgenomen, waarmee kan worden voorkomen dat nieuwe
ongewenste situaties ontstaan in de eigendomsverhoudingen in het buitengebied. Naast de
beleidsvisie is er de afgelopen jaren gewerkt aan het vernieuwen en digitaliseren van de wegenlegger.
De wegenlegger wordt in 2014 in procedure worden gebracht.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 86
Asfaltverhardingen
Kwaliteitsniveau asfaltverhardingen
30
percentage
25
20
lichte schade
15
matige schade
10
ernstige schade
5
0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
jaar
In 2012 heeft er een aanbesteding plaatsgevonden voor een meerjarig asfaltonderhoudsbestek. Het
betrof een gezamenlijk aanbesteding met de gemeenten Borne en Dinkelland.
Elementenverhardingen
Kwaliteitsniveau elementenverharding
30
percentage
25
20
lichte schade
15
matige schade
ernstige schade
10
5
0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
jaar
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 87
De ernstige schade bij elementenverharding bestond in 2010 voor het grootste gedeelte uit de
elementenverhardingen buiten de bebouwde kom. Inmiddels zijn alle klinkerwegen in het buitengebied
hersteld. In de grafiek is al af te lezen dat de ernstige schade hierdoor afneemt.
Voor de elementenverharding wordt alleen plaatselijk onderhoud uitgevoerd. Het zogenaamd
“pieponderhoud” wordt voornamelijk uitgevoerd door de eigen onderhoudsdienst. De overige
werkzaamheden bestaan uit het herstraten van kleine klinker- en tegel gedeelten en het oplossen van
klachten.
Veel grootschalig onderhoud aan klinkerverharding binnen de bebouwde kom wordt gecombineerd
met reconstructies, bouwplannen, hemelwaterafkoppelingen en onderhoud aan riolering.
De aanleg van een glasvezelnetwerk gaat ten koste van de kwaliteit van de trottoirs. Er wordt dan ook
nadrukkelijk toezicht gehouden op de kwaliteit van de werkzaamheden. Toch zal de kwaliteit van het
onderhoudsniveau verminderen. Hiervoor ontvangen wij een kleine vergoeding. Deze vergoeding is
landelijk vastgesteld.
Betonverhardingen
kwaliteitsniveau betonverhardingen
20
percentage
15
lichte schade
10
matige schade
ernstige schade
5
0
2008
2009
2010
2011
2012
jaar
Het onderhoud aan de betonverhardingen blijft nog minimaal. Jaarlijks wijken op enkele plaatsen
gescheurde betonplaten van elkaar door temperatuurverschillen of spatten ze uit elkaar door te grote
spanningen. Deze platen worden verwijderd en vervangen door nieuwe platen. De bovenlaag van de
betonwegen wordt door weersinvloeden en dooizouten licht aangetast. Dit zal in de loop der jaren
verder toenemen.
Onverharde wegen
Alle woningen aan zandwegen worden vanaf één zijde goed bereikbaar gehouden. Om deze
weggedeelten stabieler te maken gebruiken we leemgrind. Dit heeft de afgelopen jaren een goed
resultaat opgeleverd en tijdens natte perioden een positief effect gehad op de draagbaarheid en de
berijdbaarheid. Het zand ligt beter vast en de zandweg geeft minder stofoverlast tijdens droogte. De
overige zandwegen worden indien nodig met de wegenschaaf opnieuw opgeschaafd.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 88
Beschikbaar Budget
In de meerjarenbegroting zijn voor de komende jaren de volgende bedragen opgenomen.
2014
2015
2016
2017
Asfaltverharding
€ 541.000
€ 513.000
€ 511.000
€ 533.000
Elementenverharding
€ 58.580
€ 58.580
€ 58.580
€ 58.580
Betonverharding
€ 21.000
€ 21.000
€ 21.000
€ 21.000
Onverharde wegen
€ 5.676
€ 5.676
€ 5.676
€ 5.676
Markeringen
€ 17.890
€ 18.000
€ 18.000
€ 18.000
Met de beschikbare budgetten kan de kwaliteit de komende jaren op het vastgestelde niveau worden
gehouden.
In de tabel zijn geen investeringen opgenomen voor reconstructies en rioolvervangingen. Voor
dergelijk grootschalig onderhoud, waarbij de openbare ruimte in zijn geheel wordt aangepakt, worden
in de meerjarenbegroting separaat middelen opgenomen bij de investering. Voorbeeld is de
elementenverharding van de Geert Grotestraat.
Groen
Basisgegevens
De gemeente Tubbergen heeft binnen de bebouwde kom ca. 42 ha. groen in beheer. Hiervan is ca.
0.7 ha. heester beplanting in onderhoud bij particulieren. In het buitengebied heeft de gemeente nog
eens 150 km landschappelijke beplanting en 490 km bermen. In de kernen staan ca. 4.600
gemeentelijke bomen en in het buitengebied ca. 14.000 gemeentelijke bomen. Daarnaast is er 33 ha.
groen op sportterreinen (inclusief de sportvelden).
Beleidskader (IBOR)
Het Integraal Beheerplan Openbare Ruimte en de kwaliteitskeuzes vormen sinds 2007 de basis voor
het onderhoud aan het openbare groen. Vanaf 2011 is ook het onderhoudsniveau van het openbare
groen terug gebracht van kwaliteit B naar C (extensief). Dit betekent o.a. dat er meer en vaker onkruid
en zwerfvuil zichtbaar aanwezig is in het openbaar groen. Overigens betekent de keuze voor
kwaliteitsniveau C niet dat de gehele openbare ruimte er volgens de bijbehorende kwaliteitsbeelden
uitziet. Het is slechts het toegestane beeld. Het grootste deel van de openbare ruimte zal er over het
algemeen beter uitzien. Dat blijkt ook uit de schouw, waarmee de onderhoudswerkzaamheden worden
beoordeeld.
Contracten met particulieren
Er zijn momenteel nog 20 contracten voor particulier onderhoud van openbaar groen. Het gaat om
een oppervlakte van 7400 m2.
Bomen
In het kader van de zorgplicht is er een wettelijke plicht om periodiek de bomen te inspecteren op
veiligheid. De bomen in de kernen worden eens per 4 jaar geïnspecteerd. Hiervoor wordt de meest
gangbare VTA (Visual Tree Assessment) methode gebruikt. De eerste inspectie is in 2014 afgerond.
Op basis van de inspecties wordt de onderhoudsplanning bepaald. De kwaliteit van de bomen is
redelijk tot goed te noemen. Er is een kleine achterstand in het regulier onderhoud. Het gaat daarbij
vooral om dood hout dat verwijderd dient te worden. De verwachting is dat dit binnen het bestek met
de Soweco op te lossen is.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 89
Budget
Het gehele groenonderhoud is uitbesteed middels een beeldbestek. Het onderhoud wordt uitgevoerd
door Soweco. De kosten zijn geraamd op basis van een contract van 10 jaar. Dit contract loopt tot
2017. De kosten zijn gebaseerd op het vastgestelde kwaliteitsniveau en zijn in 2011 bijgesteld naar
een extensief onderhoudsniveau (C).
A: Goed (intensief); B: Voldoende (standaard); C: Matig (extensief) D: Slecht
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 90
Snoeien particuliere bomen buitengebied
Vanaf 2013 worden er in het buitengebied geen particuliere bomen meer worden gesnoeid door de
gemeente. De eigenaren zijn dan zelf verantwoordelijk voor het onderhoud. Dit heeft gezorgd voor
een structurele ombuiging.
Sportvelden
Het onderhoud van de sportvelden is vanaf 2013 geprivatiseerd en bij de verenigingen ondergebracht.
Budget
De begroting is gebaseerd op het vastgestelde kwaliteitsniveau. Het kwaliteitsniveau is vertaald in het
beeldbestek. De kosten van het bestek ad. € 1.251.000 zijn overgenomen in de begroting en worden
jaarlijks aangepast op areaal uitbreidingen en indexering.
Riolering
Basisgegevens
 De gemeente Tubbergen heeft de volgende rioolvoorzieningen:
94 km vrij verval riool
 93 km drukriool
 38 stuks rioolgemalen
 17 overstorten
 460 pompputten
 5 waterputten en
 10 randvoorzieningen
Nagenoeg alle percelen, die op het rioolstelsel moeten worden aangesloten, zijn aangesloten.
Beleidskader
In april 2013 is het GRP 2013-2018 door de gemeenteraden van Dinkelland en Tubbergen
vastgesteld. Er is voor Dinkelland en Tubbergen één GRP opgesteld waarbij het beleid bij beide
gemeenten zoveel mogelijk is geharmoniseerd. Voor de meeste aspecten is dat goed gelukt, echter
ten aanzien van de drukriolering blijft er een verschil qua beleid. Tubbergen heeft in het buitengebied
geen grootschalige gebieden van drukriolering voorzien, terwijl in Dinkelland dat wel het geval is.
Belangrijk onderdeel uit het GRP is de invulling van de verbrede rioolheffing, ten aanzien van het
betaalbaar houden van de rioolkosten. Qua beleid is ervoor gekozen om toe te groeien naar een
ideaalcomplex, waarbij gespaard wordt voor rioolvervangingen zodat deze direct kunnen worden
afgeschreven. Daarmee lopen de kapitaallasten niet te hoog op.
In het meerjarenprogramma 2013-2018 is rekening gehouden met de investeringen die noodzakelijk
zijn voor het onderhouden van het rioolstelsel. Daarnaast is het beperken van de regenwateroverlast
in stedelijk gebied een belangrijk aspect waar de komende jaren in geïnvesteerd moet worden.
In het GRP 2013-2018 is aan de hand van de noodzakelijke investeringen berekend welk riooltarief
doorberekend moet worden aan de burgers. Vanwege de vervangingspiek van de riolering uit de jaren
70, zullen op termijn de vervangingskosten toenemen. Vooral omdat er langdurig werd afgeschreven
op de investeringen, waardoor de totale kapitaalslasten hoog oplopen. Daarom is er in het GRP 20132018 de keuze gemaakt om toe te werken naar een ideaal complex waarbij investeringen uiteindelijk
direct worden afgeschreven. Een eerste aanzet daartoe is in 2013 gemaakt door een bijdrage vanuit
de éénmalige Cogasgelden van € 1.072.500.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 91
Volgens wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken is per 1-1-2010 de verbrede
rioolheffing ingevoerd. In het GRP 2013-2018 is een overzicht opgenomen waarin staat aangegeven
welke watertaken worden doorberekend aan de rioolheffing.
De belangrijkste aanpassingen daarin zijn:
Het doorberekenen van onderhoud wadi’s aan de rioolheffing (50% van de kosten).
Het doorberekenen van onderhoud sloten en duikers aan de rioolheffing ( 75% van de kosten).
Het niet-doorberekenen van onderhoud sloten in het buitengebied.
Het tarief voor rioolheffingen bedraagt voor 2014 € 238 per aansluiting. Vanaf 2016 wordt het tarief
verhoogd met 4% (excl. inflatiecorrectie) zoals dit in het GRP 2013-2018 is benoemd. De extra
verhoging in het kader van het GRP wordt met één jaar opgeschort.
Water- en kunstwerken
Basisgegevens/uitgangspunten:
Het aantal grote bruggen binnen de gemeente bedraagt 25 en het aantal (grotere) duikers bedraagt
ook 25 stuks. Daarnaast zijn er ca. 1.400 gewone wegduikers.
Beleidskader
Bruggen
Het onderhoudsplan voor de bruggen dateert uit 1998. Destijds zijn alleen de betonconstructie van de
bruggen geïnspecteerd. Er is niet gekeken naar de overige constructie onderdelen en de draagkracht
van de bruggen. Daarom zijn in 2014 aanvullende inspecties en berekeningen uitgevoerd. De
resultaten hiervan zullen eind 2014 worden gepresenteerd.
Door middel van controleberekeningen van de bruggen wordt aangetoond welke verkeersbelasting de
bruggen kunnen hebben. Vermoedelijk worden er nu bruggen zwaarder belast dan oorspronkelijk
berekend was. In dat geval moet er een aslastbeperking worden ingesteld voor deze bruggen of deze
bruggen moeten worden vervangen, zodat deze geschikt worden voor een hogere verkeerslast.
Budget
Door het opstellen van het onderhoudsprogramma voor het groot onderhoud aan bruggen en de
inspecties ontstaat er meer inzicht in de financiële lasten. In 2013 is een eerste aanzet gedaan door
het beschikbare investeringskrediet van € 725.000. Daarvoor kunnen twee bruggen worden
vervangen.
Duikers
In de wegenlegger is vastgelegd dat de gemeente verantwoordelijk is voor het onderhoud en de
vervanging van wegduikers. Dit geldt ook voor het vervangen van de wegduikers in
waterschapsleidingen. Dit onderhoud wordt niet planmatig aangepakt. Duikers worden bij ernstige
schade vervangen.
De onderhoudstoestand van veel wegduikers is slecht. Om adequaat te kunnen inspelen op
onverwachte schade en om de (verkeers)veiligheid niet in gevaar te brengen dient er in geval van
nood direct te worden ingegrepen. De verwachting is dat de kosten voor vervanging van wegduikers
de komende jaren zullen toenemen. Incidenten worden gedekt vanuit de voorziening “groot onderhoud
infrastuctuur”.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 92
Bermen en sloten
Naast de wettelijke taak op het gebied van inzameling en transport van afvalwater en ontwatering van
bebouwd gebied heeft de gemeente een meer beleidsmatige rol. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij
landelijk beleid, zoals verwoord in het Beleidsdocument Waterbeheer 21e eeuw (WB21).
Budget
Om te voldoen aan de milieuwetgeving m.b.t. maaisel zal het budget voor het onderhoud van bermen
structureel met € 35.000 worden verhoogd. Het maaisel zal zo veel mogelijk in de landbouw worden
verwerkt.
Gebouwen
Basisgegevens
De gemeente Tubbergen heeft 10 schoolgebouwen en 2 gymlokalen behorende bij de basisscholen in
Geesteren en Reutum en 13 overige gemeentelijke accommodaties. Deze 13 accommodaties bestaan
uit het gemeentehuis, gemeentewerf, sporthal, zwembad, educatief centrum ´t Netwerk, politiebureau,
afvalbrengpunt, 2 molens, de kerktoren in Tubbergen, 1 woonwagenlocatie en twee woonunits.
Het zwembad en de sporthal (incl. huisvesting SWT) zijn verhuurd aan de stichting SSRT. Gebouw ’t
Netwerk wordt verhuurd aan het ROC en DAC. Het politiebureau wordt op dit moment verhuurd aan
het ministerie van Justitie. De huisvesting van de politie wordt geïntegreerd binnen het gemeentehuis.
De woonwagenlocatie wordt beheerd en geëxploiteerd door de woningstichting.
De overige gebouwen vallen voor wat betreft het groot en klein onderhoud onder verantwoording van
de gemeente.
Beleidskader
De meerjarige onderhoudsplanning voor de gemeentelijke gebouwen dient geactualiseerd te worden.
Bij de herziening van de onderhoudsplanning wordt onderscheid gemaakt in het planmatig en het
dagelijks onderhoud. Jaarlijks wordt de onderhoudsplanning getoetst aan een aantal uitgangspunten
zoals nut en noodzaak.
Uit de nieuwe onderhoudsrapportage welke eind 2014 beschikbaar komt zal blijken of de middelen
behoefte nog correspondeert met de beschikbare middelen in de begroting. Daarvoor zal uw raad een
keuze moeten maken uit verschillende kwaliteitsnormen.
Met de onderhoudsplanning zijn wij in staat om adequaat in te spelen op dringend noodzakelijke
vervangingen waarbij de veiligheidsrisico’s tot een minimum beperkt worden.
Straatmeubilair
Basisgegevens
De gemeente Tubbergen heeft het nodige straatmeubilair, waaronder c.a. 7.000 verkeerstekens en
borden, c.a. 3.600 lichtmasten (openbare verlichting), c.a. 310 speeltoestellen en c.a. 300
(picknick)banken.
Beleidskader
Verkeerstekens
Als wegbeheerder kan de gemeente, middels het Reglement Verkeersregels, aansprakelijk worden
gesteld wanneer verkeersborden niet meer voldoen aan de onderhoudseisen. Zo moet de reflectie
van de borden bijvoorbeeld voldoen aan gestelde normen. De borden hebben een gemiddelde
levensduur van 12 jaar.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 93
Het areaal borden is in de periode 2010-2012 grotendeels vernieuwd en voldoet daarmee aan de
eisen.
Openbare verlichting
Basisgegevens/uitgangspunten:
Lichtmasten:
Aantal lichtpunten
3.636 stuks
In 2011 is het beleidsplan “verlichten openbare ruimte” opgesteld. In dit plan worden de
uitgangspunten en keuzes voor het beleid beschreven. Bij de openbare verlichting speelt de sociale
veiligheid en verkeersveiligheid een belangrijke rol. Daarnaast houden we rekening met
milieuaspecten, lichthinder en lichtvervuiling. Bij vervanging of nieuw te plaatsen verlichting worden de
plannen getoetst aan het beleidsplan. In grote lijnen is de kwaliteit op orde.
Sinds 2011 is het dagelijks onderhoud van de openbare verlichting middels een onderhoudsbestek
uitbesteed. De aanbesteding heeft gezamenlijk met 6 buurgemeenten plaatsgevonden.
Grootschalig onderhoud en vervanging worden zoveel mogelijk planmatig opgepakt samen met het
onderhoud aan verhardingen en riolering. Dit is volgens het principe van het college om bij
rioolvervangingen grootschalig te renoveren; van onder naar boven en van deur tot deur.
De afgelopen jaren is een inhaalslag gemaakt waardoor de openbare verlichting voldoet aan de
geldende eisen. Veel energie verslindende verlichting is vervangen door duurzame ledverlichting.
De openbare verlichting langs provinciale wegen buiten de bebouwde kom is overgedragen aan de
Provincie. Het gaat om 100 lichtmasten. Tot heden was deze verlichting in beheer en onderhoud bij de
gemeenten. De overdracht zal op termijn een jaarlijkse besparing opleveren van circa € 4.500.
Speeltoestellen
De gemeente is als eigenaar van speeltoestellen verantwoordelijk voor de veiligheid ervan. De
voedsel- en warenautoriteit controleert jaarlijks of de gemeente de verplichte inspectie uitvoert en
logboeken over het onderhoud bijhoudt.
Banken
Het onderhoud van de banken is opgenomen in het onderhoudscontract met Soweco.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 94
7.4.
Financiering
Algemeen
Per 1 januari 2001 geldt de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet Fido). Doel van deze wet is
het bevorderen en transparant maken van het financieringsbeleid van de overheden. Het belangrijkste
uitgangspunt hierbij is het beheersen van de financiële risico’s. Hierbij staat het renterisico centraal.
Om een grens te stellen aan het te lopen renterisico kent de wet Fido een tweetal randvoorwaarden,
namelijk de kasgeldlimiet en de renterisiconorm.
Kasgeldlimiet en korte financiering
De kasgeldlimiet heeft als doel de financiële gevolgen van schommelingen in de rente op korte
leningen (< 1 jaar) te beheersen. De limiet is bepaald op 8,5% van de totale begroting.
€ (x 1 miljoen)
Kasgeldlimiet
€ 46,5
8,50%
€ 4,0
Begrotingstotaal 2015
Vastgesteld percentage
Kasgeldlimiet
Een kasgeldlimiet van € 4 miljoen betekent dat Tubbergen in 2015 tot een bedrag van € 4 miljoen met
kort geld ( looptijd < 1 jaar) mag financieren.
Renterisiconorm en lange financiering
De renterisiconorm is een instrument voor de beheersing van het risico van een rentewijziging.
Jaarlijks mogen de renterisico’s uit hoofde van renteherziening en herfinanciering niet hoger zijn dan
e
20% van het begrotingstotaal. Er mag dus maar 1/5 deel van de totale begroting aan
rentegevoeligheid onderhevig zijn.
Renterisiconorm
€ (x 1 miljoen)
Begrotingstotaal 2015
Vastgesteld percentage
€ 46,5
20%
Renterisiconorm
Renterisico: herfinanciering + renteherziening
€ 9,3
€ 0,00
Ruimte
In 2015 wordt geen renterisico gelopen.
€ 9,3
Leningen
Onderstaande tabel geeft inzicht in de opgenomen geldleningen:
Leningen (opgenomen)
€ 23,8
Beginstand per 1 januari 2015
Bij:
Af:
Eindstand per 31 december 2015
€ (x 1 miljoen)
nieuwe leningen t.b.v.
investeringen
€
0
reguliere aflossingen
vervroegde aflossingen
€
€
3,2
0
€ 20,6
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 95
Algemene ontwikkelingen
Geldleningen
In 2015 vinden er geen renteherzieningen plaats van langlopende geldleningen.
Rente: 1 maands euribor
Het is een bewuste keuze om gebruik te maken van korte termijn financiering (1 maand). Het
rentetarief is op dit moment (september 2014) negatief. Dat betekent dat de gemeente bij het
aantrekken van een kasgeldlening met een looptijd van 1 maand rente ontvangt. De verwachting is,
dat deze rente in 2015 weer iets zal oplopen.
EMU Saldo
Het EMU saldo is in grote lijnen het exploitatiesaldo voor bestemming plus de afschrijvingen min de
investeringen over een bepaald jaar. Begin 2015 is het EMU-saldo: - 0,48%. (gebaseerd op
begrotingstotaal 2015 en het berekende EMU-saldo 2015)
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 96
7.5.
Verbonden partijen
Algemeen
Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente
zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan dat de
gemeente zeggenschap heeft, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoofde
van stemrecht. Het financiële belang is het bedrag dat ter beschikking is gesteld en dat niet
verhaalbaar is, of waarvoor aansprakelijkheid bestaat, indien de verbonden partij failliet gaat of haar
verplichtingen niet nakomt.
Het aangaan van banden met verbonden derde partijen komt altijd voort uit het publieke belang. Het is
een manier om een bepaalde publieke taak uit te voeren.
Deze paragraaf is om twee redenen van belang voor de raad. Op de eerste plaats voeren verbonden
partijen vaak beleid uit dat de gemeente in principe zelf ook kan doen. De gemeente blijft de
uiteindelijke verantwoordelijkheid houden voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de
programma’s. Er blijft dus voor de raad nog steeds een kader stellende en controlerende taak over bij
die programma’s. De tweede reden betreft de kosten – het budgettaire beslag- en de financiële risico’s
die de gemeente met de verbonden partijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire
gevolgen.
Bij de begroting 2015 zullen ook, voor zover dit bekend en mogelijk is, het verwachte eigen vermogen,
vreemd vermogen en het resultaat van de verbonden partijen in deze paragraaf worden opgenomen.
De verbonden partijen, waarbij de gemeente Tubbergen betrokken is, worden hieronder beschreven.
Naam Verbonden
partij
Activiteiten
Noaberkracht
Tubbergen
Tubbergen–
Het openbaar
1. In naam van de
lichaam Noaberkracht
deelnemende
Dinkelland Tubbergen
bestuursorganen
is een
is het openbaar
samenwerkingsverban
lichaam in ieder
d van de gemeenten
geval belast met:
Tubbergen en
a. beleidsontwikk
Dinkelland in de vorm
eling en
van een
beleidsvoorber
gemeenschappelijke
eiding;
regeling
b. uitvoering van
(gemeenschappelijke
het door de
regeling
gemeentelijke
Werkorganisatie
bestuursorgan
Tubbergenen
Dinkelland). De
vastgestelde
vestigingsplaats is
beleid;
Denekamp.
c. inkoop en
aanbesteding
Bestuurlijk belang
Financieel belang
Het algemeen bestuur
van het openbaar
lichaam bestaat uit de
leden van de aan de
regeling deelnemende
bestuursorganen.
Het algemeen bestuur
wijst al zijn leden aan
als leden van het
dagelijks bestuur.
De gemeente
Tubbergen draagt
voor 43,65% bij aan
de begroting van de
gemeenschappelijke
regeling.
EV: € 1.073.765
VV: € 0
Resultaat: € 0.
In het algemeen
bestuur heeft elk lid
een gewogen stem.
Het gewicht van de
stem wordt bepaald
door de factor één te
delen door het ter
vergadering
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 97
Naam Verbonden
partij
Activiteiten
Bestuurlijk belang
van
opdrachten,
behoudens
voor zover het
de
bedrijfsvoering
betreft;
d. uitvoering van
door de
rijksoverheid
opgedragen
medebewindst
aken;
e. toezicht op en
handhaving
van de
hiervoor
genoemde
uitvoering.
2. In eigen naam is
het openbaar
lichaam in ieder
geval belast met:
a. de
bedrijfsvoering
;
b. inkoop en
aanbesteding
van
opdrachten ten
behoeve van
de
bedrijfsvoering
.
aanwezige aantal
leden van het college
van de gemeente
waaruit het
betreffende lid
afkomstig is.
Financieel belang
Het openbaar lichaam
voert uitsluitend taken
uit voor
bestuursorganen van
Dinkelland en
Tubbergen.
Regio Twente
Het regionaal
openbaar lichaam
Regio Twente is een
samenwerkingsverban
d van alle 14 Twentse
gemeenten in de vorm
van een
gemeenschappelijke
regeling.
Regio Twente is
gevestigd in
Enschede.
Regio Twente vervult
werkzaamheden op
het gebied van
verkeer en vervoer,
volkshuisvesting,
ruimtelijke ordening,
economische zaken,
veiligheid,
volksgezondheid,
recreatie en toerisme.
Sinds 1 januari 2006
is Regio Twente een
De gemeenteraad
benoemt uit zijn
midden én uit het
midden van het
college een
(plaatsvervangend) lid
ten behoeve van het
algemeen bestuur
(Regioraad). De
stemverhouding
binnen de Regioraad
is gebaseerd op het
De deelnemende
gemeenten betalen
een jaarlijkse bijdrage,
naar rato van het
inwonertal. De
bijdrage van
Tubbergen voor 2015
is geraamd op
€ 831.640.
Voor 2015 worden de
totale lasten geraamd
op € 95,1 mln. tegen
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 98
Naam Verbonden
partij
Veiligheidsregio
Twente
Het openbaar lichaam
Veiligheidsregio
Twente is een
verplicht
samenwerkingsverban
d van alle 14 Twentse
gemeenten in de vorm
van een
gemeenschappelijke
regeling. De
gemeenschappelijke
regeling is op 1
januari 2011 in
werking getreden.
Veiligheidsregio
Twente is gevestigd in
Enschede.
EUREGIO
EUREGIO is een
grensoverschrijdend
samenwerkingsverban
d van 131
Nederlandse en
Duitse overheden.
EUREGIO is een
eingetragener Verein
(e.V.) naar Duits
Activiteiten
Bestuurlijk belang
Financieel belang
zogenaamde
plusregio in het kader
van de Wet
gemeenschappelijke
regelingen, waardoor
op onderdelen sprake
is van verplichte
samenwerking.
inwonertal van de
deelnemende
gemeenten.
71 mln. aan baten. De
gemeentelijke
bijdragen zijn in totaal
€ 24,1 mln.
Veiligheidsregio
Twente heeft tot doel
de brandweerzorg, de
rampenbestrijding, de
crisisbeheersing en de
geneeskundige
hulpverlening bij
ongevallen en rampen
bestuurlijk en
operationeel op
regionaal niveau te
integreren teneinde
een doelmatige en
slagvaardige
hulpverlening te
verzekeren, mede op
basis van een
gecoördineerde
voorbereiding. De
verplichting tot
instelling van en
deelname aan een
veiligheidsregio vloeit
rechtstreeks voort uit
de Wet
veiligheidsregio’s die
op 1 oktober 2010 in
werking is getreden.
Met ingang van 2013
zal de gemeentelijke
brandweer worden
overgeheveld naar de
Veiligheidsregio.
Op grond van artikel
11 van de Wet
veiligheidsregio’s
vormen de
burgemeesters van de
deelnemende
gemeenten het
algemeen bestuur. Elk
lid van het algemeen
bestuur beschikt in de
vergadering over één
stem. Indien het gaat
om de vaststelling van
de begroting,
wijzigingen daarvan
en de jaarrekening,
beschikt een lid van
het algemeen bestuur
over het aantal
stemmen dat wordt
bepaald door het
aantal inwoners van
zijn gemeente bij
aanvang van het
kalenderjaar waarin
de stemming
plaatsvindt (analoog
aan de
stemverhouding
binnen Regio Twente).
De bijdrage van
Tubbergen voor 2015
is geraamd op
€ 1.015.494.
Voor 2015 worden de
totale lasten geraamd
op € 49,6 miljoen
tegen € 8,3 mln. aan
baten. Derhalve een
saldo van - € 41,3
mln. De bijdrage per
inwoner bedraagt
€ 65,84.
EUREGIO heeft tot
doel het stimuleren,
ondersteunen en
coördineren van
regionale
grensoverschrijdende
samenwerking.
De EUREGIO-raad is
het politieke orgaan
van EUREGIO. De
samenstelling is
gebaseerd op een
partijpolitieke en
regionale sleutel. De
uitslag van de
gemeenteraadsverkie
De jaarlijkse bijdrage
bedraagt € 0,35 per
inwoner. De afdracht
maakt onderdeel uit
van de jaarlijkse
bijdrage aan Regio
Twente.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 99
Naam Verbonden
partij
Activiteiten
recht. Via Regio
Twente is Tubbergen
indirect lid van
EUREGIO. EUREGIO
is gevestigd in Gronau
(D)
Soweco
Openbaar Lichaam,
opgericht op basis van
de Wet
Gemeenschappelijke
Regeling. Aan de GR
is een
uitvoeringsorganisatie
Soweco verbonden.
Per 1 januari 1998 is
de
uitvoeringsorganisatie
verzelfstandigd in
Soweco NV.
Crematoria Twente
Het Openbaar
Lichaam Crematoria
Twente (OLCT) is een
samenwerkingsverband van 13
Twentse en
Achterhoekse
gemeenten door
middel van een
gemeenschappelijke
regeling. OLCT is
gevestigd in
Enschede.
Stadsbank Oost
Nederland
Het openbaar lichaam
Stadsbank Oost
Nederland is een
samenwerkingsverband van 22
Twentse en
Achterhoekse
Bestuurlijk belang
Financieel belang
zingen bepaalt welke
partijen in de
EUREGIO-raad
vertegenwoordigd zijn.
Het inwonertal bepaalt
het aantal zetels per
deelnemende
gemeente.
Burgemeester Stegers
is op dit moment vicevoorzitter.
Soweco voert in
opdracht van het
openbaar lichaam
Soweco de Wet
sociale
werkvoorziening uit.
De gemeenteraad
benoemt uit zijn
midden, dan wel uit
het midden van het
college, één
(plaatsvervangend) lid
ten behoeve van het
algemeen bestuur.
Door de
gemeenteraad is
thans een collegelid
benoemd in het
algemeen bestuur.
EV: € 1.580.000.
VV: € 8.180.000.
Voor 2015 wordt een
negatief resultaat
verwacht van
€ 3.864.000.
Het OLCT is
verantwoordelijk voor
de uitvoering van de
Wet op de
lijkbezorging. Per 1
januari 2000 zijn deze
taken ondergebracht
in Crematoria Twente
/ Oost- Nederland B.V.
De gemeenteraad
benoemt uit zijn
midden, dan wel uit
het midden van het
college, één
(plaatsvervangend) lid
ten behoeve van het
algemeen bestuur, op
aanbeveling van het
college. Door de
gemeenteraad is
thans een raadslid
benoemd in het
algemeen bestuur.
Crematoria Twente /
Oost-Nederland B.V.
keert jaarlijks dividend
uit aan OLCT, die het
dividend aan de
deelnemende
gemeenten uitkeert
naar rato van het
aantal crematies per
deelnemende
gemeenten. De
uitkering voor 2015 is
geraamd op € 9.000.
De Stadsbank Oost
Nederland is een
intergemeentelijke
kredietbank die zich
ten behoeve van
ingezetenen van de
deelnemende
De gemeenteraad
benoemt uit zijn
midden, dan wel uit
het midden van het
college, één
(plaatsvervangend) lid
ten behoeve van het
De bijdrage is deels
gebaseerd op een
vast bedrag per
inwoner en deels op
de afname van
producten. De
bijdrage voor 2015 is
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 100
Naam Verbonden
partij
Activiteiten
Bestuurlijk belang
Financieel belang
gemeenten door
middel van een
gemeenschappelijke
regeling. Stadsbank
Oost Nederland is
gevestigd in
Enschede.
gemeenten op
maatschappelijk en
zakelijk verantwoorde
wijze bezighoudt met
krediet-verstrekking,
budgetbeheer,
schuldhulpverlening,
preventie en
voorlichting.
algemeen bestuur.
Door de
gemeenteraad is
thans een collegelid
benoemd in het
algemeen bestuur.
begroot op € 51.682.
Cogas voorziet
ondermeer in de
behoefte aan
openbare
nutsvoorzieningen in
de gemeenten die in
de vennootschap
deelnemen en in haar
concessie- en
machtigingsgebieden.
Tubbergen valt onder
het verzorgingsgebied
van Cogas.
Tubbergen wordt in de
Algemene vergadering
van Aandeelhouders.
vertegenwoordigd
door de
burgemeester.
Tubbergen bezit 293
aandelen (5,75%),
waarop jaarlijks
dividend wordt
uitgekeerd. De
uitkering over 2015 is
geraamd op
€ 586.000.
Cogas heeft nog geen
vastgestelde begroting
over 2015.
Enexis beheert het
energienetwerk in
zeven provincies in
Noord-, Oost-, en
Zuid-Nederland,
waaronder Overijssel.
Dinkelland valt onder
het verzorgingsgebied
van Enexis.
Tubbergen wordt in de
Algemene vergadering
van Aandeelhouders.
vertegenwoordigd
door de
burgemeester.
Tubbergen bezit
32.331 aandelen
(0,02%), waarop
jaarlijks dividend wordt
uitgekeerd. Voor 2015
is de uitkering
geraamd op € 17.135.
EV: € 3.500 mln.
VV: geen inschatting
Resultaat: € 200 mln.
N.v.t.
De vordering
(geldleningen) van
Tubbergen op Enexis
bedraagt € 183.500. In
2012 is Tranche A (1
geldlening) volledig
afgelost. In 2013 is
Cogas
De aandelen van de
Naamloze
Vennootschap Cogas
Holding zijn in handen
van 9 Overijsselse
gemeenten. Cogas is
gevestigd in Almelo
Enexis Holding N.V.
In 2009 is besloten om
het belang in de
commerciële
activiteiten van Essent
NV te verkopen aan
RWE en om aandelen
te gaan houden in
Enexis Holding N.V.
(voormalige Essent
Netwerk BV). De
aandelen van de
naamloze
vennootschap Enexis
Holding zijn in handen
van 6 provincies en
130 gemeenten.
Enexis is gevestigd in
’s-Hertogenbosch.
Vordering op Enexis
B.V.
4-tal leningen van
N.v.t.
Essent aan Enexis
inzake de verkoop van
economische
eigendom van de gasen elektriciteitsnetten.
Deze lening
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 101
Naam Verbonden
partij
Activiteiten
Bestuurlijk belang
(vordering) is niet
verkocht aan RWE,
maar overgedragen
aan de
aandeelhouders.
Verkoop
Vennootschap B.V.
De verkopende
aandeelhouders
hebben een aantal
garanties gegeven
aan RWE. Het
overgrote merendeel
van deze garanties is
overgedragen aan
deze deelneming.
Attero Holding N.V.
Afvalverwerkingsbedrij
f Essent Milieu heet
sinds 1 januari 2010
Attero. Provincies en
gemeenten, die ook
de aandelen van
Essent in handen
hadden, blijven
aandeelhouders.
Essent Milieu is in
2009 buiten de
verkoop aan RWE
gehouden. Het was de
bedoeling om de
afvalverwerker aan
een andere partij te
verkopen, maar dit is
niet gelukt omdat er te
weinig geld geboden
werd.
CBL Vennootschap
B.V.
Deze vennootschap
vertegenwoordigt de
verkopende
aandeelhouders als
medebeheerder van
het Cross Border
Lease (CBL) Fonds.
Dit fonds is een
bankrekening
Financieel belang
Tranche B ( 1
geldlening) ad €
107.999 volledig
afgelost.
EV: € 72.000
VV: € 862 mln.
Resultaat: - € 10.000.
N.v.t.
N.v.t.
EV/VV/Resultaat: naar
verwachting wordt de
vennootschap eind
2015 geliquideerd en
valt een positief
liquiditeitssaldo vrij
aan de
aandeelhouders.
Het doel van deze
holding is het
deelnemen in
vennootschappen die
werkzaam zijn op het
gebied van de
afvalverwijdering en –
verwerking,
recycling/verwerking
en het geschikt maken
van afval tot
producten voor
hergebruik en
energieopwekking.
Tubbergen wordt in de
Algemene vergadering
van Aandeelhouders.
vertegenwoordigd
door de
burgemeester.
Evenals het belang in
Enexis, neemt
Tubbergen voor
0,02% deel in Attero
Holding B.V. Het
betreft 32.331
aandelen. Dit belang
is in 2014 verkocht.
N.v.t.
N.v.t.
Er is geen
dividenduitkering
geraamd.
EV/VV/Resultaat: naar
verwachting wordt de
vennootschap eind
2015 geliquideerd en
valt een positief
liquiditeitssaldo vrij
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 102
Naam Verbonden
partij
Activiteiten
Bestuurlijk belang
(escrow) waarop een
adequaat bedrag aan
voorziening wordt
aangehouden.
Financieel belang
aan de
aandeelhouders.
Claim Staat
Vennootschap B.V.
Eventuele
N.v.t.
schadevergoedingsvordering van Essent
N.V. en Essent
Nederland B.V. op de
Staat der
Nederlanden die zou
kunnen voortvloeien
uit de procedure
waarin zij een
verklaring voor recht
vragen dat bepaalde
bepalingen van de
splitsingswetgeving
onverbindend zijn. Als
gevolg hiervan lijden
de aandeelhouders
schade.
N.v.t.
Er is geen
dividenduitkering
geraamd.
EV: € 10,5 mln.
VV: € 25.000.
Resultaat: - € 3 mln.
Tubbergen bezit
27.643 aandelen.
Twence keert jaarlijks
€ 2,5 miljoen + 40%
van de netto winst na
belasting als dividend
uit. Het extra dividend
boven de
basisuitkering van
€ 2,5 miljoen is de
komende 10 jaren
bestemd voor de
Agenda van Twente.
De dividenduitkering
voor 2015 is geraamd
op € 78.500.
EV: € 122,6 mln.
VV: € Substantieel
lager dan 2013
(€ 213,2 mln.).
Resultaat: € Stabiel
t.o.v. 2013
(€ 11,9 mln.).
Twence B.V.
Op 11 mei 2011 heeft
het algemeen bestuur
van de Regio Twente
(Regioraad) besloten
om de aandelen
Twence over te
dragen aan de aan
Regio Twente
deelnemende
gemeenten. Door de
aandelenoverdracht
wordt ondermeer
Tubbergen individueel
aandeelhouder in
Twence B.V. In 2011
heeft het college van
Tubbergen, gehoord
de gemeenteraad,
besloten tot deelname
aan Twence B.V.
Twence B.V. is het
afvalverwerkingsbedrij
f dat al het
huishoudelijke afval
en veel van het
bedrijfsafval binnen de
regio Twente
verwerkt. De
oorspronkelijke
overweging voor
Regio Twente om in
Twence B.V. deel te
nemen was om in
regionaal verband
bedrijfs- en huisafval
te verwerken waarbij
de schaalgrootte zou
resulteren in voor
burgers (en bedrijven)
acceptabele tarieven.
Tubbergen wordt in
de Algemene
vergadering van
Aandeelhouders van
Twence B.V.
vertegenwoordigd
door de
burgemeester.
Vitens
De aandelen van de
Naamloze
Vitens is het grootste
drinkwaterbedrijf van
Tubbergen wordt in de Tubbergen bezit
Algemene vergadering 20.848 aandelen
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 103
Naam Verbonden
partij
Activiteiten
Bestuurlijk belang
Financieel belang
Vennootschap Vitens
zijn in handen van 5
provincies en 109
gemeenten. Vitens is
gevestigd in Utrecht.
Nederland en verzorgt
de
drinkwatervoorziening
voor 5,4 miljoen
mensen in de
provincies Flevoland,
Friesland, Gelderland,
Utrecht, Overijssel en
een aantal gemeenten
in Drenthe en NoordHolland. Tubbergen
valt onder het
verzorgingsgebied van
Vitens.
van Aandeelhouders.
vertegenwoordigd
door de
burgemeester.
(0,466%), waarop
jaarlijks dividend wordt
uitgekeerd. Er is voor
2015 een bedrag
geraamd van
€ 55.873.
Wadinko is een
regionale
participatiemaatschap
pij, die de
bedrijvigheid - en
daarmee de
werkgelegenheid - wil
bevorderen in
Overijssel, de NoordOostpolder en
Zuidwest Drenthe.
Wadinko is opgericht
vanuit de Waterleiding
Maatschappij
Overijssel, waar ook
Tubbergen in
deelnam.
Tubbergen wordt in de
Algemene vergadering
van Aandeelhouders.
vertegenwoordigd
door de
burgemeester.
Tubbergen bezit 45
aandelen (1,884%),
waarop onregelmatig
dividend wordt
uitgekeerd. Voor 2015
is € 22.500 geraamd.
EV: € 60 mln.
VV: geen
Resultaat: € 1 mln.
De BNG heeft ten doel
de uitoefening van het
bedrijf van bankier ten
dienste van
overheden.
Tubbergen wordt in de
Algemene vergadering
van Aandeelhouders.
vertegenwoordigd
door de
burgemeester.
Tubbergen bezit
30.000 aandelen
(0,05387%), waarop
jaarlijks dividend wordt
uitgekeerd. Voor 2015
is € 34.500 geraamd.
EV: € 3.430 mln.
VV: € 127.721 mln.
Resultaat: geen
uitspraak.
Wadinko
De aandelen van de
Naamloze
Vennootschap
Wadinko zijn in
handen van de
provincie Overijssel en
24 gemeenten.
Wadinko is gevestigd
in Zwolle.
BNG
De aandelen van de
Naamloze
Vennootschap Bank
Nederlandse
Gemeenten zijn voor
de helft in handen van
de Staat en voor de
andere helft in handen
van gemeenten,
provincies en een
hoogheemraadschap.
BNG is gevestigd in
Den Haag.
EV: verwacht Eigen Vermogen 2015;
VV: verwacht Vreemd Vermogen 2015;
Resultaat: verwachte resultaat over 2015.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 104
7.6.
Grondbeleid
Algemeen
In het eerste half jaar van 2014 is er een 14-tal woningbouwkavels verkocht. Daarmee liggen wij in de
lijn van onze begroting waarbij wij zijn uitgegaan van de verkoop van 25 kavels op jaarbasis.
In 2014 worden in Tubbergen, Vasse, Langeveen, Manderveen, Albergen, MariaparochieHarbrinkhoek en in Fleringen kavels voor woningbouw uitgegeven. De snelheid van uitgifte zoals dat
in de jaren tot en met 2008 het geval was, behoort definitief tot het verleden. Meerdere oorzaken
liggen ten grondslag aan het feit dat er een temporisering is ontstaan in de uitgifte van kavels. Op
basis van de verkopen van woningbouwkavels in eerste half jaar van 2014 kan er echter wel worden
geconcludeerd dat de stagnatie van de voorbije 4 jaar voorbij is.
In 2015 zal naar verwachting worden gestart met de uitgifte van woningbouwkavels in Geesteren.
Tevens worden er naar verwachting in 2015 op basis van een particulier initiatief woningbouwkavels
uitgegeven in Reutum. Daarmee vindt er naar verwachting op korte termijn woningbouwkaveluitgifte
plaats in alle dorpen van de gemeente Tubbergen.
De verwachting is dat we in toenemende mate verzoeken van particulieren zullen krijgen welke in
collectief particulier opdrachtgeverschap bouwkavels van de gemeente willen aankopen. Wij zullen
proberen om in onze faciliterende rol deze vraag vanuit de markt zo goed mogelijk te bedienen.
Grondbeleid
Verschillende ontwikkelingen zijn de basis voor het gevoerde grondbeleid, te weten:
 Conform het provinciaal beleid mag Tubbergen bouwen voor lokale (eigen) behoefte en zijn er
afspraken gemaakt over een verschuiving van uitbreiding naar inbreiding.
 In het kader van de prestatieafspraken met de Provincie Overijssel zijn afspraken gemaakt
over het aantal woningen dat Tubbergen tot 2015 mag realiseren.
 Sociaal maatschappelijke ontwikkelingen, zoals vergrijzing en krimp.
Het grondbeleid van de gemeente is een instrument om ruimtelijke doelstellingen te bereiken. De nota
grondbeleid is een belangrijk kader waarmee sturing kan worden gegeven aan de
beleidsdoelstellingen volkshuisvesting, ruimtelijke ontwikkeling en economie.
De nota grondbeleid 2011-2014 van de gemeente Tubbergen zal in het najaar van 2014 moeten
worden herzien. De herziene nota grondbeleid zal ter vaststelling aan uw raad worden aangeboden.
De nota grondbeleid van de gemeente Dinkelland zal ook moeten worden herzien. Wij zullen pogen
om de beide nota’s zo veel mogelijk op elkaar af te stemmen c.q. te harmoniseren.
De complexen in 2015 en verder
Zoals gebruikelijk worden jaarlijks alle complexen geactualiseerd.
A. Complexen nog niet in exploitatie
Het betreft hier gronden, welke zijn afgeboekt tot de agrarische waarde. Gelet op de stijgende vraag
naar kavels is het niet uitgesloten dat een deel van deze gronden voor woningbouw zullen worden
ingezet. In het plan Weemselerveld III (Albergen) is dit al het geval. Dit heeft, gelet op de relatief lage
boekwaarde, een positief exploitatiesaldo tot gevolg.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 105
B. Complexen in exploitatie
Dit overzicht heeft betrekking op de complexen waarvoor de Raad een grondexploitatie heeft
vastgesteld.
Als vast onderdeel van de geactualiseerde grondexploitaties is een doorkijk op de komende jaren.
Hierbij wordt rekening gehouden met bescheiden tussentijdse winstnemingen. Dit vooral vanuit het
risico dat eerst de opbrengsten moeten zijn gerealiseerd. Er wordt niet geanticipeerd op nog te
realiseren grondopbrengsten. Dit is ook volgens de regels van BBV niet toegestaan. Door elk jaar alle
grondexploitaties te actualiseren zal bij vaststelling van de jaarrekening een voorstel worden gedaan
over eventuele winstnemingen.
Door de positieve ontwikkelingen op het gebied van de grondverkopen is het niet uitgesloten dat in
2015 de eerste winstnemingen weer zullen gaan plaatsvinden. Dit mede als gevolg van de
afwaardering van gronden welke nog niet in exploitatie waren genomen en nu toch al voor een deel
als bouwgrond kunnen wordt uitgegeven.
De fasering van de te verwachten opbrengsten is in lijn gebracht met het vastgestelde
woningbouwprogramma, de te verwachten marktomstandigheden en de grondprijzen van 2014.
Vooralsnog wordt geen rekening gehouden met een verdere grondprijsverlaging dan wel stijging.
Bouwgrondverkopen
Woningbouw
De eerste fase van het uitbreidingsplan Peuverhoek te Geesteren gaat uit van ongeveer 50 woningen.
Het betreft een flexibel plan waarmee we pogen de marktbehoefte zo goed mogelijk te bedienen.
Tevens zal er in dit plan een gebied worden aangewezen waarbinnen collectief particulier
opdrachtgeverschap (CPO) kan worden toegepast. Binnen dit gebied is nog wat meer maatwerk
mogelijk. De verwachting is dat in het voorjaar van 2015 met de reguliere bouwkaveluitgifte kan
worden gestart. Een globale exploitatieberekening heeft uitgewezen dat er een exploitatietekort gaat
ontstaan van ca. 350K. Een definitieve exploitatieopzet zal u bij de vaststelling van het
bestemmingsplan separaat ter vaststelling worden aangeboden.
Bedrijventerreinen
De gemeente Tubbergen koopt niet proactief gronden aan ten behoeve van bedrijventerreinen. Waar
mogelijk treden wij faciliterend op.
Financiële situatie/ Reserve grondexploitatie
De reserve grondexploitatie zal naar verwachting per ultimo 2014 ca. € 2,4 miljoen bedragen. Daarop
is het vermoedelijk exploitatietekort € 350.000 van het plan Peuverhoek in mindering gebracht. In
overeenstemming met de nota reserves en voorzieningen dient de reserve grondexploitatie een
minimale buffer te hebben van € 2,75 miljoen.
Zoals hiervoor al aangegeven zullen mogelijk de eerste winstnemingen al in 2015 plaatsvinden.
Daarmee wordt dan een eerste aanzet gegeven om de Reserve grondexploitatie weer op niveau te
brengen.
Echter gelet op de afwaardering van de gronden en het hiermee fors afgenomen risico binnen de
grondexploitatie dient de buffer bij de herbeoordeling van de nota reserves en voorzieningen opnieuw
tegen het licht worden gehouden.
De operationeel zijnde grondexploitatieplannen worden jaarlijks getoetst op mogelijke (latente)
tekorten. Mocht hier sprake van zijn dan wordt er een voorziening gevormd om mogelijke verliezen te
dekken. Door een fasering in woningbouwplannen en extra rente budgetten als gevolg van de
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 106
temporisering in de uitgifte zijn de risico’s grotendeels binnen de exploitatie van de plannen afgedekt.
De extra rentelast kan binnen de exploitatieplannen worden opgevangen.
Gronden die (nog) niet in exploitatie zijn, zijn afgewaardeerd tot de agrarische waarde. De rentelast
van deze gronden wordt ten laste van de jaarlijkse exploitatie gebracht. Deze kan deels worden
gedekt met de pachtopbrengsten van diverse verspreid liggende gronden.
Actuele ontwikkelingen
Een mild startersbeleid
De gemeente zet een financieringsvariant in om de woningmarkt voor starters te stimuleren. Zij
verstrekt startersleningen. Deze stimuleringsmaatregel richt zich enkel op starters op de woningmarkt
en kent een beperking aangezien de gemeente een beperkt budget beschikbaar heeft voor de
starterslening. Als voorwaarde van de gemeente bij de verstrekking van een starterslening geldt dat
een stapeling van woningmarkt stimulerende maatregelen niet is toegestaan.
Bovendien hanteert de gemeente bij bouwgronduitgifte ook nog een gereduceerd tarief voor
starterskavels. Dit zijn kavels met een relatief geringe oppervlakte welke enkel gekocht kunnen
worden door starters op de woningmarkt. De vrije sector kaveluitgifteprijs is gebaseerd op een advies
van een onafhankelijke taxatiecommissie. De vrije sector kaveluitgifteprijs is marktconform en wordt
jaarlijks herzien. De uitgifteprijs van starterskavels (kleine kavels koop) is een afgeleide van de vrije
sector kaveluitgifteprijs en bedraagt 80% van de vrije sector kaveluitgifteprijs.
3D-kavelinformatie- en uitgiftesysteem
We hebben inmiddels een 3D-kavelinformatie- en uitgiftesysteem. Dit systeem zorgt er voor dat
belangstellenden beter geïnformeerd worden over de beschikbaarheid van bouwkavels in de
verschillende gemeentelijke plannen. Tevens is het systeem van toegevoegde waarde tijdens
informatieavonden, de woonbeurs, etc.
Verpachting grond
De meeste gemeentelijke gronden welke nog niet voor woningbouw in aanmerking komen worden
vanaf dit jaar verpacht. Het gaat hierbij om geliberaliseerde pacht met een looptijd van één jaar. De
structurele huuropbrengst bedraagt € 7.100. Niet alle gemeentelijke gronden die voor ontwikkeling zijn
aangekocht, maar –mede vanwege de stagnatie in de woningbouw- in hun ontwikkeling vertraagd zijn,
kunnen worden verpacht. Dit op grond van afspraken met de voormalige grondeigenaar waarbij een
voortgezet gebruik van de betreffende gronden tot het moment van ontwikkeling is afgesproken.
Verkoop diverse percelen verspreid liggende grond
Er komt wellicht een aantal gemeentelijke percelen in aanmerking voor verkoop. Het gaat hierbij om
gronden waarop geen ontwikkelingen op het gebied van wonen of industrie zullen gaan plaatsvinden
en die hun strategische waarde daardoor hebben verloren.
Het gaat hierbij in ieder geval om een perceel grond in Albergen met een oppervlakte van ruim 1,2 ha
waarop uitbreiding van het bedrijventerrein in Albergen was gepland. De provincie heeft dit plan echter
op basis van grote landschappelijke waarde (Esgronden) voor verdere ontwikkeling afgeschoten.
Provinciaal toezicht
Gedeputeerde Staten van Overijssel is een paar jaar geleden begonnen met een jaarlijks
toezichtthema rond de Grondexploitatie bij gemeenten. De huidige economische crisis is voor de
financieel toezichthouders van rijk en provincies aanleiding geweest voor het instellen van een
landelijk toezichtthema rond de gemeentelijke grondexploitatie.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 107
De inventarisatie ten behoeve van het jaarlijks toezichtthema heeft geleid tot de constatering dat
gemeenten hun verantwoordelijkheid nemen. De provincie heeft een aantal onderdelen zoals de
gemiddelde boekwaarde van de gronden, de reserve grondexploitatie, voorzieningen etc. afgezet
tegen landelijke en provinciale gemiddelden. Tubbergen (en Dinkelland) komt hierin positief naar
voren.
Samengevat
De gemeente verliest de demografische ontwikkeling en het perspectief van bevolkings- en
huishoudenskrimp op lange termijn niet uit het oog. Bestemmingsplannen worden pas voorbereid als
de beschikbare plancapaciteit grotendeels is afgezet. Hierdoor heeft de gemeente geen omvangrijke
bouwrijpe woningbouwplannen en daardoor heeft de gemeente ook maar een beperkt risico op
renteverliezen als het afzettempo tegen valt. Dit beleid zet de gemeente ook in de komende jaren
voort.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 108
7.7.
Demografische ontwikkelingen
Inleiding
Het ontwikkelen en uitvoeren van beleid dat zich richt op de gevolgen van demografische ontwikkeling
is voor de meeste gemeenten en provincies relatief nieuw. Bij demografische ontwikkeling moet men
naast bevolkingsdaling en migratie ook denken aan vergrijzing en ontgroening (de daling van het
aantal jongeren). Deze demografische ontwikkeling verschilt per regio en per provincie. In
krimpgebieden gaat het om relatief grote dalingen van de bevolking die vaak gecombineerd gaan met
een daling van het aantal huishoudens. De gevolgen van deze demografische ontwikkelingen kunnen
voelbaar zijn op meerdere beleidsterreinen, zoals wonen, onderwijs, economie en arbeidsmarkt, zorg,
sport en cultuur en kunnen de leefbaarheid van onze dorpen onder druk zetten. Demografische
ontwikkelingen vragen daarom ook om een integrale benadering.
Inventarisatie/analyse
Om te kunnen anticiperen op de gevolgen van de demografische ontwikkelingen is het van belang te
weten hoe de gemeente Tubbergen ervoor staat. Aan de hand van de door het Ministerie van
Binnenlandse Zaken en Koningsrelaties aangedragen onderwerpen volgt hieronder een beknopte
inventarisatie. Deze geeft op hoofdlijnen wel een belangrijk beeld van de demografische
ontwikkelingen.
Ontwikkeling bevolking
De bevolkingsomvang van de gemeente Tubbergen is de laatste jaren nagenoeg ongewijzigd
gebleven.
De verdeling naar de leeftijdsindeling laat wel een verschuiving zien.
Het percentage 65-plussers neemt sterk toe. Dit beeld is vergelijkbaar met de landelijke ontwikkeling.
De samenstelling van de huishoudens verandert ook. De gemiddelde huishoudgrootte neemt af en het
aantal eenpersoons huishoudens neemt toe.
Bevolkingsontwikkeling (bron: WSJG)
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 109
Ontwikkeling Grijze druk,% 65+ t.o.v. aantal 15 tot 64 (bron WSJG)
Woningvoorraad
73% van de woningvoorraad in Tubbergen bestaat uit koopwoningen. Het percentage sociale
huurwoningen is ruim de helft minder in vergelijking met het landelijk gemiddelde. Ten opzichte van
het landelijk gemiddelde bestaat een groot deel van de woningvoorraad uit vrijstaande woningen en
twee onder een kap woningen.
Samenstelling woningvoorraad. (bron WSJG)
De arbeidsmarkt
In de gemeente Tubbergen zijn 474,4 banen per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 t/m 64 jaar tegen
500,4 banen per 1.000 inwoners in de groep gemeenten van vergelijkbare bevolkingsomvang.
Sinds 2001 is het aantal banen in de gemeente Tubbergen afgenomen met 13%.
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 110
Deze afname wordt voornamelijk veroorzaakt door de sterke afname in de industrie en vanaf 2010 de
afname van het aantal banen binnen de landbouw- en bouwsector.
Banen naar sector (Bron: WSJG)
Bewustwording
Op termijn krijgen we te maken met krimp van de bevolking en met de maatschappelijk effecten die
dat met zich mee brengt op de verschillende beleidsterreinen. Door hier op te anticiperen behouden
we een vitale en krachtige gemeente.
Burgers en maatschappelijke organisaties zullen betrokken worden bij het ontwikkelen van beleid.
Er wordt samengewerkt met de buurgemeenten en de provincie om de gevolgen van de
demografische ontwikkelingen ook in regionaal verband inzichtelijk te maken.
Beleid gericht op de gevolgen van demografische ontwikkeling
Zoals gezegd krijgt demografie steeds meer aandacht en weten we steeds beter wat er op de
Gemeente Tubbergen afkomt. Vanuit de organisatie worden er diverse activiteiten ondernomen om de
gevolgen inzichtelijk te maken.
Hieronder zijn per programma de onderwerpen weergegeven waarbij rekening gehouden zal worden
met de demografische ontwikkelingen.
Programma Krachtige Kernen
 Opstellen leegstandsmonitor voor Noordoost Twente
 Herontwikkeling centrumgebieden
 Bouw en gebruik maatschappelijke voorzieningen
 Woonvisie
 Onderwijshuisvesting
Programma Economische Kracht en Werk
 Onderzoek naar realisatie van betere afstemming tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt
 Beleidsnota verblijfsrecreatie
Programma Omzien naar Elkaar
 Onderzoek naar de beleving van de inwoners over nieuw beleid decentralisatie
 Uitwerken woonserviceconcept
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 111
8. Financiële positie
8.1.
Reserves en voorzieningen
Omschrijving
Bedragen x € 1.000
Jaar
Algemene Reserve
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
Reserve groot onderhoud openbare ruimte
Reserve subsidies restauratie monumenten
Reserve egalisatiekosten vuilophaal en -verwerking
Reserve grote infrastructurele werken
Reserve rioolheffingen
Reserve kwaliteitsreserve
Reserve vitalisering landelijk gebied (VLG)
Reserve uitv.programma gebiedsontwikkeling Noord Oost Twente
Reserve toeristenbelasting
Reserve 800-jarig bestaan Tubbergen
Reserve evenementensponsoring
Saldo Dotatie OntSaldo
begin
trekking einde
van het
van het
jaar
jaar
3.424
710
0
4.134
4.134
0
0
4.134
4.134
500
0
4.634
4.634
0
0
4.634
708
500
860
348
348
0
0
348
348
0
0
348
348
0
0
348
237
0
0
237
237
0
0
237
237
0
0
237
237
0
0
237
613
0
106
508
508
0
90
417
417
0
107
310
310
0
84
227
6
64
0
70
70
0
64
6
6
0
0
6
6
0
0
6
353
0
111
243
243
0
99
143
143
0
19
124
124
0
-9
134
185
0
0
185
185
0
0
185
185
0
0
185
185
0
0
185
2.005
0
0
2.005
2.005
0
0
2.005
2.005
0
0
2.005
2.005
0
0
2.005
936
0
0
936
936
0
0
936
936
0
0
936
936
0
0
936
79
0
79
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
288
0
0
288
288
0
0
288
288
0
0
288
288
0
0
288
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 112
Omschrijving
Bedragen x € 1.000
Jaar
Reserve WWB inkomensdeel/crisismaatregelen
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
Reserve toekomstige uitbreiding onderwijs voorzieningen
Reserve bonusgelden doelgroepenbeleid 0-13 jarigen
Reserve bevordering jeugdwerkgelegenheid en tegengaan jeugdwerkloosheid
Reserve sportontwikkeling
Reserve groot onderhoud gemeentelijke gebouwen
Reserve organisatie verkiezingen
Reserve afboeking kredieten met maatschappelijk nut
Reserve wegvallen structureel dividend Essent
Reserve incidenteel beschikbare algemene middelen
Reserve Cogasgelden
Reserve desintegratie en frictiekosten
Egalisatiereserve algemene uitkering
Saldo Dotatie OntSaldo
begin
trekking einde
van het
van het
jaar
jaar
361
0
200
161
161
0
100
61
61
0
61
-0
-0
0
0
-0
132
0
0
132
132
0
0
132
132
0
0
132
132
0
0
132
69
0
0
69
69
0
0
69
69
0
0
69
69
0
0
69
272
0
0
272
272
0
0
272
272
0
0
272
272
0
0
272
16
0
0
16
16
0
0
16
16
0
0
16
16
0
0
16
1.899
216
180
1.936
1.936
227
581
1.583
1.583
239
371
1.451
1.451
258
336
1.373
9
16
16
9
9
16
0
25
25
16
16
25
25
16
16
25
50
2
10
42
42
2
8
36
36
2
6
32
32
2
3
31
1.324
0
0
1.324
1.324
0
0
1.324
1.324
0
0
1.324
1.324
0
0
1.324
2.098
79
1.210
967
967
0
0
967
967
0
0
967
967
0
0
967
3
0
0
3
3
0
0
3
3
0
0
3
3
0
0
3
0
0
0
0
0
0
0
0
0
500
500
0
0
0
0
0
648
386
250
784
784
299
50
1.033
1.033
147
50
1.130
1.130
147
150
1.127
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 113
Omschrijving
Bedragen x € 1.000
Jaar
Reserve grondexploitatie
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2015
2016
2017
2018
2019
2015
2016
2017
2018
Reserve voorlopige resultaten grondexploitatie
Reserve indirecte plankosten
Voorzieningen pensioenen en wachtgelden wethouders
Voorziening groot onderhoud schoolgebouwen
Voorziening en aanleg/of renovatie sportvelden
Totaal
Saldo Dotatie OntSaldo
begin
trekking einde
van het
van het
jaar
jaar
243
500
427
315
315
0
77
238
238
0
77
160
160
0
77
83
2.287
386
500
2.173
2.173
200
0
2.373
2.373
230
0
2.603
2.603
505
0
3.108
149
6
59
96
96
6
29
73
73
6
0
79
79
6
0
85
3.050
126
218
2.958
2.958
126
220
2.864
2.864
126
185
2.805
2.805
126
161
2.770
248
0
36
212
212
0
24
188
188
0
13
175
175
0
0
175
10
0
0
10
10
0
0
10
10
0
0
10
10
0
0
10
10
0
0
10
21.703
2.991
4.262 20.432
20.432
876
1.343 19.965
19.965
1.765
1.405 20.325
20.325
1.060
817 20.568
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 114
386
200
230
505
558
494
494
494
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
500
0
0
0
0
0
944
694
1.224
999
Saldo incidentele baten en lasten
3.042
1.874
1.796
1.571
3.420
3.411
3.498
3.514
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.462
5.285
5.294
5.084
beschikking reserve
3.246
1.814
1.706
1.205
3.938
3.170
3.129
3.094
10
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
16
4
-484
20
0
0
0
0
7.210
4.988
4.351
4.319
toevoeging reserve
baten
2015
2016
2017
2018
Krachtige kernen, openbare ruimte en veiligheid
2015
2016
2017
2018
Krachtige kernen, maatschappelijke voorzieningen
2015
2016
2017
2018
Economische kracht & werk, vrijetijdseconomie
2015
2016
2017
2018
Economische kracht & werk, ondernemen en arbeidsmarkt2015
2016
2017
2018
Economische kracht&werk, plattelandseconomie
2015
2016
2017
2018
Omzien naar elkaar, zelf
2015
2016
2017
2018
Omzien naar elkaar, samen
2015
2016
2017
2018
Omzien naar elkaar, overdragen
2015
2016
2017
2018
Burger en bestuur
2015
2016
2017
2018
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien
2015
2016
2017
2018
Totaal 2015
Totaal 2016
Totaal 2017
Totaal 2018
lasten
Krachtige kernen, wonen en ruimte
Begrotingsjaar
Incidentele baten en lasten
Programma
8.2.
590 0
140 0
140 0
140 0
1.077 0
254 0
126 0
74 0
0 10
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
16 0
0 4
16 0
16 4
0 0
0 0
0 0
0 0
1.682 10
393 4
281 0
230 4
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 115
De belangrijkste baten en lasten betreffen:







Grondexploitatie (dekking reserve);
Afval (dekking reserve);
Riool (dekking reserve);
Meerdere kredieten ten laste van de reserve groot onderhoud openbare ruimte (zie hoofdstuk
3.7)
Samenwerking met Dinkelland: De terugbetaling door Noaberkracht, inzake de
voorgeschoten frictie- en desintegratiekosten, wordt teruggestort in de hiervoor in het leven
geroepen bestemmingsreserve (2017 € 500.000 budgettair neutraal);
Klimaat (2015 is het laatste jaar energieloket)
Dorpsraden (werkconferentie 1 keer per 2 jaar)
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 116
8.3.
Financiële uitgangspunten
In deze paragraaf geven we aan op welke uitganspunten en basisgegevens deze begroting
gebaseerd is.
Algemeen
De raming van de kapitaallasten voor nieuwe investeringen wordt gebaseerd op halfjaar rente en
afschrijving;
Voor de loon- en prijsontwikkelingen wordt bij het opstellen van de (meerjaren) begroting uitgegaan
van de meest recente prognoses van het CBS;
De Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds is geraamd op basis van de mei circulaire 2014 (in
lopende prijzen).
Indexeringen
1. Personeelskosten
Nominale ontwikkelingen
2. Goederen + diensten
a. Nominale
prijsontwikkelingen
b. Budgetsubsidies
Begroting 2014
1%
Begroting 2015
1%
Meerjarenbegroting
1%
Begroting 2014
0%
Begroting 2015
0%
Meerjarenbegroting
0%
peil 2013
geen verhoging
peil 2014
geen verhoging
peil 2014
geen verhoging
Begroting 2015
2%
Meerjarenbegroting
peil 2015
1%
peil 2015
4%
4%
peil 2015
peil 2015
Gegevens gemeente Tubbergen
1. Rentegegevens
Begroting 2014
Rente uitgezette
2%
langlopende leningen
Rente kortlopende aan te
1%
trekken leningen
Rente over reserves
4%
Rente-omslagpercentage
4%
2. Kerngegevens
2014
2015
Inwoners
21.217
21.242
Jongeren < 20 jr.
5.907
5.882
Ouderen > 64 jr.
3.650
3.750
Ouderen 75-85 jaar
1.356
1.376
Woonruimten
7.886
8.101
Bijstandontvangers
124
131
Uitkeringsontvangers 1114
1115
Minderheden
50
50
Bron: mei circulaire 2014 Gemeentefonds
2016
21.267
5.857
3.850
1.396
8.116
134
1114
50
2017
21.267
5.832
3.950
1.416
8.131
139
1113
50
2018
21.267
5.807
4.050
1.436
8.146
142
1113
50
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 117
Autonome ontwikkelingen
Met de onderstaande autonome ontwikkelingen is in de begroting van 2015 rekening gehouden.
Indexeringen
Loonkosten
Prijsontwikkeling
OZB
Rioolheffing
Afvalstoffenheffing
3
1
2
1
Begroting 2014
1%
0%
2,80%
2,80%
2,80%
Forensenbelasting
Toeristenbelasting
0%
0%
Leges
2%
begroting 2015
1%
0%
0,80% *
0,80%
0,80%
Nieuwe
systematiek
0%
Nieuwe
systematiek
Meerjarenbegroting
1%
0%
0,80%
4,00%
0,80%
Nieuwe systematiek
0%
Nieuwe systematiek
1 Inflatiecorrectie mei 2014 bedraagt 0,80%; conform collegebesluit "indexering loon- en prijsgevoelige ramingen" vindt
aanpassing OZB tarieven plaats met consumentenprijsindexcijfer CBS mei voorgaande belastingjaar
2 Conform vastgesteld GRP 2013-2018
3 Gezien de historische ramingen wordt de financiële nullijn meerjarig doorgetrokken. Dit is afwijkend t.o.v. CPB.
* in 2015 eenmalig verhoogd met 5%
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 118
8.4.
Lijst met afkortingen
AU
AWBZ
BAG
BBV
Bbz
Berap
BGP
BGT
BNG
Bofv
BTW
BUIG
B&B
BZK
CAO
CBL
CBS
CER
Coelo
CPO
CROW
DIN
EDR
EK & W
GGD
GR
GRP
HRM
IAU
IBOR
IOAW
KGO/VAB
beleid
KING
KK
LV WOZ
MJOP
NOT
OCW
OLCT
ONE
OZB
P&C-cyclus
PGM
PO
RECRON
RO
ROC
RWE
SE
SO
SSRT
Algemene Uitkering
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
Basisregistratie Gebouwen
Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten
Besluit bijstandverlening zelfstandigen
Bestuursrapportage
Bruto Gemeentelijk Product
Basisregistratie Grootschalige Topografie
Bank Nederlandse Gemeenten
Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen
Belasting Toegevoegde Waarde
Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening Gemeenten
Burger & Bestuur
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrealties
Collectieve Arbeids Overeenkomst
Cross Border Leasefonds
Centraal Bureau voor de Statistiek
Compensatie Eigen Risico
Centrum voor economie en lagere overheden
Collectief Particulier Opdrachtgeverschap
Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de
Verkeerstechniek
Doel Inspanningen Netwerk
Europese Dienst Richtlijn
Eigen Kracht & Werk
Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst
Gemeenschappelijke Regeling
Gemeentelijk RioleringsPlan
Human Resource Management
Incidentele Aanvullende Uitkering
Integraal Beheerplan Openbare Ruimte
Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen
zelfstandigen
Kwaliteits Impuls Groene Omgeving/Vrijkomende Agrarische Bebouwing
Kennis Instituut Nederlandse Gemeenten
Krachtige Kernen
Landelijke Voorziening Wet Waardering Onroerende Zaken
Meerjarenonderhoudplanning
Noord Oost Twente
Onderwijs Cultuur Wetenschap
Openbaar Lichaam Crematoria Twente
Omzien Naar Elkaar
Onroerendezaakbelasting
Planning&Control cyclus
Programma Management
Primair onderwijs
Recreatieondernemers Nederland
Ruimtelijke Ordening
Regionaal Opleidings Centrum
Rheinisch-Westfälisches Elektrizitätswerk
Sociaal geïndiceerden
Speciaal Onderwijs
Stichting Sport en Recreatie Tubbergen
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 119
SW-bedrijven
SZW
TBT
TOF
UF
VNG
VRT
VTA
VVN
WABO
Wajong
WMO
WOZ
Wsw
Wtcg
WSJG
WWB
Sociale Werkvoorziening
Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Twents Bureau voor Toerisme
Tubbergse Onderwijsfederatie
Uitkeringsfactor
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Veiligheidsregio Twente
Visual Tree Assessment
Veilig Verkeer Nederland
Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht
Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten
Wet Maatschappelijke Ondersteuning
Wet waardering Onroerende Zaken
Wet sociale werkvoorziening
Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten
Waar Staat Je Gemeente
Wet Werk en Bijstand
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 120
Begroting 2015 gemeente Tubbergen Raad 10 november 2014 – pagina 121

Zie bijlage - Klootschietvereniging Oud Ootmarsum

RAADSVOORSTEL - Gemeente Tubbergen

Toelichting - Bewondervereniging Binnenstad Zwolle

Toelichting op de begroting en de meerjarenraming 2015– 2018

Ruud Bochardt Betreft: Begroting 2015 Datum: 14-11

No. B14.000857 De raad van de gemeente Dronten, gelezen het

Advies begroting 2015 GR veiligheidsregio MWB BBM1400353.

Meerjaren begroting - Schoolleidersregister PO

Gewijzigd vaststellen bestemmingsplan Tubbergen