Beeldverslag jongerenbijeenkomst jeugdzorg

Jongerenbijeenkomst Jeugdzorg
20 november 2014, Provinciehuis Utrecht
In de Week van de Jeugdzorg heeft de provincie Utrecht
samen met het JeugdWelzijnsBeraad en JIJ Utrecht
een landelijke dag voor jongeren uit de jeugdzorg
georganiseerd. De jongeren gaan op deze dag met
elkaar in debat over actuele thema’s uit de jeugdzorg
rond bijvoorbeeld privacy. Juist in deze periode van
grote veranderingen in de zorg en de transitie naar
de gemeente, vindt de provincie het belangrijk om de
mening van jongeren te horen. Utrechtse wethouders
zijn ook uitgenodigd voor deze dag. Naast het debat is
er ook tijd voor workshops, een diner met de wethouders
en muziek en dans.
Waarom vinden wij het
belangrijk dat jongeren
meepraten over
jeugdzorg?
“Het gaat over de jeugd.
Iemand anders kan niet
voor je praten.”
“Weet je, ik vond het niet
leuk dat ik naar jeugdzorg
moest. Maar anders was
het waarschijnlijk slecht
met me afgelopen. Ik ben
blij met deze hulp en dat
gun ik anderen ook. Ik ben
bang dat de veranderingen
die ze willen doorvoeren,
jongeren niet ten goede
komen. Daarom zit ik in de
jongerenraad. Ik wil iets
bijdragen en heb het gevoel
dat het helpt.”
“Je weet het zelf het beste. Wij zijn
ervaringsdeskundigen, wij praten
vanuit de praktijk. Je kunt nog zo’n
goede behandelaar zijn, dan blijft het
toch een soort theorie voor je.”
“Wij wonen toch in de
woongroepen? Wat daar
gebeurt, daar wil ik over
meepraten. Dat doe ik nu al
en er wordt zeker ook naar
ons geluisterd.”
We gaan beginnen!
Ruim 100 jongeren uit het hele land zijn in het Utrechtse Provinciehuis aangekomen.
Iedereen krijgt een hoodie met daarop het thema van de dag: ‘iedereen = gelijk’.
“Het gaat over ons. Bij ons
in Den Haag praten we al
veel mee, vooral met de
gemeente. Daar hebben
we ook een goede klik mee.
Of we ook iets bereiken?
We worden in ieder geval
serieus genomen. Ik voel
me een gelijkwaardige
gesprekspartner.”
Vervolgens is het tijd voor de opening.
Dagvoorzitters Arnold en Yara heten
iedereen welkom en kondigen de
openingsact aan:
breakdancer Shailesh.
Bijzondere gast
Ook de Utrechtse Commissaris van de
Koning, Willibrord van Beek, komt langs.
Jeugdzorg is voor de provincie een
belangrijk onderwerp waar ze veel tijd
en energie in hebben geïnvesteerd. Nu
gaat jeugdzorg over naar de gemeenten.
Uiteraard met een hele goede overdracht
waarbij ook jongeren betrokken moeten
zijn, benadrukt Van Beek.
“Het moet per 1 januari 2015 gewoon
goed geregeld zijn. Vandaag is een
gelegenheid om te kijken of het gaat
zoals jullie dat zouden willen. Ik ben blij
dat er zoveel betrokken jongeren zijn.”
Op Sterk Water
De cabaretiers van
improvisatiegroep verwerken
opmerkingen en verhalen van
jongeren tot scènes en liedjes.
Een hit! Er wordt ontzettend veel
gelachen.
Als opwarmer zingen ze
het ‘lied voor Anouk’. Daarna
nemen ze in een toneelstuk de
zelfstandigheidstraining (‘Dat moet
je echt zelf doen’) op de hak. Ook
behandelen ze het ‘klopprotocol’
en een wc-brilconflict in een
woongroep.
JeugdWelzijnsBeraad
Als voorzitter en lid van het JWB houden
Bas en Arnold zich intensief bezig met de
Nederlandse jeugdzorg. Ze inventariseren
relevante onderwerpen onder de jongeren
en brengen die vervolgens onder de
aandacht van onder andere de politiek en
zorginstellingen. Zij vinden dat jeugdzorg
niet zonder de mening van jongeren kan.
Beiden vinden het belangrijk om jongeren
die door jeugdzorg begeleid worden te
inspireren. “Wij zaten ooit in hetzelfde
schuitje en willen ons inzetten voor de
jongeren die er nu in zitten. We zijn
met dit virus besmet: je voelt dat je wat
kunt bereiken, dat je mening ertoe doet.
Daarom blijven we ons inzetten.”
Jongerendebat jeugdzorg 2014
Debatleider Kamran Ullah stelt de jury voor: Bram Muller van de NJR (Nationale
Jeugdraad, wethouders Bob Duindam uit Woerden en Wil Kosterman uit Wijk
bij Duurstede, en de winnares van vorig jaar Larissa. Zij letten allemaal op
verschillende dingen zoals creativiteit, helderheid of humor.
Stelling 1
Privacy
De gemeente beheert mijn dossier na 1 januari.
Ik wil zelf bepalen wie er in mijn gegevens mag kijken.
Met deze stelling is iedereen het eens. Noella trapt af: “Ik wil dat mensen eerst het
meisje leren kennen, dan pas het dossier.” Hier sluit een grote meerderheid zich bij aan.
Want je wilt toch niet dat mensen je van een blaadje leren kennen, vindt Laura. En wie
weet staan er wel fouten in je dossier of dingen die helemaal niet van toepassing zijn,
oppert Jeffrey.
Het merendeel van de jongeren wil zich richten op de toekomst en niet steeds
achtervolgd worden door het verleden. “Mijn dossier gaat over het verleden. Ik wil
werken aan de toekomst”, zegt Noah. Dat ervaren er meer. Merriam geeft aan dat
nu ze 17 is niet meer dezelfde impulsieve acties onderneemt als toen ze 13, 14 was.
Waarom dan wel steeds die confrontatie?
Ook wordt er gepleit voor één iemand die het dossier beheert. Eén vast persoon in
plaats van ‘de’ gemeente, geeft Kevin aan. Af en toe een gesprek met diegene zouden
velen ook graag willen. “Dan kun je zorgen dat je dossier ook klopt”, denkt Sybella.
Belangrijkste punten over
privacy:
- Informatie nodig hoe het er straks aan
toe gaat. Opdracht voor JWB.
- Dossier is te eenzijdig. Eerst toekomst,
dan verleden.
- Niet teveel mensen toegang tot het
dossier. Het moet bekend zijn wie het
dossier heeft gezien.
- Oproep aan gemeenten en instellingen:
Blijf scherp! Geef gegevens niet
zomaar door en kijk niet alleen naar het
verleden.
Stelling 2
Transitie
Transitie zorgt voor veel onrust en wisselingen in personeel
Onder de jongeren zijn zorgen of er met minder personeel dezelfde zorg kan worden
gegeven. Laura zegt dat er bij haar vier mensen zijn weggegaan uit een team van acht:
“Het record is dat we in één week dertien verschillende gezichten zagen.” Saske stelt
een informatiemap voor om de vele wisselingen op te vangen. En waarom maken we
niet meer gebruik van het eigen netwerk in de groep, bijvoorbeeld je moeder, vraagt ze
zich af.
Jeffrey stelt dat de veiligheid van jongeren in het geding is. “Net als je een band hebt
opgebouwd, iemand vertrouwt, gaat diegene weer weg.” Dit punt herkennen meerdere
jongeren. Er worden ook oplossingen aangedragen zoals wekelijkse groepsgesprekken,
kennismakings- en informatieavonden.
Mohammed stelt de hamvraag: “Waarom wordt er zoveel bezuinigd op de toekomst?”
Helaas zijn de bezuinigingen nu een gegeven. Een van de deelnemers geeft aan dat er
misschien andere manieren zijn om te bezuinigen dan op personeel en zorg.
Belangrijkste punten over de
transitie:
- Bezuinigingen zijn een gegeven, wel
blijven lobbyen.
- Mogelijke oplossingen zijn invallers
informatie geven via ABC-klappers
etc. Leer elkaar kennen en organiseer
informatieavonden.
- Waarom niet op iets anders bezuinigen
dan personeel en zorg?
Stelling 3
18+
Het is voor mij niet duidelijk wat er met mij gebeurt
als ik 18 jaar word en nog zorg nodig heb.
Ongeveer de helft van de jongeren is het hiermee eens. Luuk vindt dat je op je 18e
gewoon moet weten waar je aan toe bent. Zelf stappen ondernemen dus. Noah voegt
daaraan toe: “Zorg dat je het weet, anders sta je op straat.” Daar zetten de meeste
jongeren weer een vraagteken bij. Want je wordt nooit zomaar ergens uitgegooid,
meent Stella. “In de jeugdzorg krijg je de hulp die nodig is.”
Er blijkt nog de nodige voorlichting nodig te zijn. Masja: “Waarom is er niet zoiets als
een training in basiskennis?” Bas, voorzitter van de JWB, zegt dat er al veel informatie
voorhanden is. Het JWB en JIJ Utrecht hebben veel informatie op hun site staan.
Belangrijkste punten over 18+:
- zelf initiatief tonen en vragen wat er met
je gebeurt na je 18e.
- meer informatie nodig. Opdracht aan
JWB om die te verzamelen op site.
De korte film over oud-cliënt Pepyn gaat in première.
And the winner is…
De beste debater krijgt een beker mee naar huis. Hij mag bovendien samen met zeven andere jongeren
meedoen aan het Nationaal Jeugddebat in de Tweede Kamer. Chantal, Mike, Joran, Noah, Noella, Saske en
Masja gaan met hem mee. Voor Jarno is er een eervolle vermelding.
Reactie van de wethouders uit de jury
Wijk bij Duurstede, de gemeente waar Wil Kosterman wethouder is, heeft de transitie
technisch op orde. “Vandaag heb ik goed kunnen zien om wie het gaat. Ik wil er alles
aan doen om het goed te regelen.”
Ook Bob Duindam, wethouder in Woerden, heeft goed naar de jongeren geluisterd.
“Ze vertellen geen onzin en weten goed wat ze willen. Ik ga graag verder met ze in
gesprek.”
De wethouders zijn blij dat de jeugdzorg nu bij de gemeente wordt ondergebracht.
“Veel overzichtelijker, korte lijnen en de mogelijkheid om het gezin en het kind samen
centraal te stellen”, meent Wil.
“Omdat de gevolgen nog niet zo zichtbaar zijn, hebben
jongeren bij ons op de woongroep weinig besef wat er nou precies
“Ik vind het heel belangrijk dat ze meepraten, zolang ze maar geen
gaat gebeuren. De transitie is niet vaak onderwerp van gesprek. Het
echo zijn. Hun stem moet serieus genomen worden.”
is allemaal nog te vaag. Des te mooier vind ik het om vandaag te zien
hoe betrokken iedereen is en hoeveel ze toch weten.”
Anouchka
Nicky
De overheid hecht veel belang aan de mening van jongeren. Wat vinden de professionals uit de jeugdzorg eigenlijk van de inhoudelijke bijdragen van de jongeren?
Waarom vinden professionals het belangrijk dat jongeren meepraten over jeugdzorg?
Actief aan de slag in workshops!
Na het debat leven de jongeren zich uit in diverse workshops. Zoals: singing songwriting, hiphop/streetdance, spoken word poetry, breakdance, goochelen, beatboxen en capoeira.
Dinner date
Onder leiding van JIJ Utrecht gaan jongeren met
Utrechtse wethouders in gesprek tijdens het eten. De
reacties zijn enthousiast en positief. “We hebben twee
wethouders gesproken”, zeggen twee deelnemers.
“De een vroeg zoveel dat ik maar een paar happen van
mijn soep heb kunnen nemen. Wat ik vertelde was
geloof ik best een eyeopener. De tweede wethouder
was veel serieuzer, ook die was heel geïnteresseerd.
We hebben zelfs zijn visitekaartje gekregen.”
Wat een dag!
Na de nodige dankwoorden is het tijd voor een
spetterende slotact. Brian zet de zaal op z’n kop.
21
Calamiteiten en incidenten in de jeugdzorg – Omgaan met de media
Na een incident komt het regelmatig voor dat de media hier aandacht aan willen besteden.
Onder het mom van maatschappelijke onrust weten verschillende media hun weg snel te vinden
naar alle betrokken organisaties. De vraag “Is dit gezin bekend bij jeugdzorg?” wordt veelvuldig
gesteld. Na de gebeurtenis is het zaak alle betrokken partijen zo snel mogelijk te vinden.
Een calamiteitenprotocol biedt hiertoe uitkomst. Tijdens deze workshop wordt aan de hand
van praktijkvoorbeelden gekeken hoe dit mogelijk het beste kan worden vormgegeven.
22
Samen zicht op veiligheid
Met de transitie worden de gemeenten verantwoordelijk voor het vormgeven en oppakken van
zorgmeldingen. Een taak die nu nog bij de Bureaus Jeugdzorg ligt. Tijdens de workshop gaan
we in op de vraag wat een zorgmelding is en waar je rekening mee moet houden bij het oppakken van zorgmeldingen. Hoe kun je zicht krijgen op veiligheid en hoe kun je gebruik maken van
elkaars expertise?
23
Wachtlijsten onder (transitie)druk?
In gesprek met kwartiermakers jeugdzorg. Wat zijn de ingrediënten voor het resultaat van het
project Wachtlijsten Weg? Hoe slaan alle ketenpartners de handen ineen: visie, werkwijzen,
informatievoorziening? Allemaal met als doel: zo snel mogelijk hulp beschikbaar waar nodig.
24
Keynote: Prof. Dr. Derk Loorbach
De transitie in de jeugdzorg komt niet uit de lucht vallen, maar is onderdeel van een fundamentele systeemverandering die veel verder gaat dan decentralisatie, bezuiniging of reorganisatie.
Het gaat in de kern over het ontwikkelen en activeren van maatschappelijke netwerken die
vroegtijdig, preventief en effectief problemen in opvoeden en opgroeien helpen oplossen.
Ondanks dat deze nogal voor de hand liggende ambitie al jarenlang het streven is en ondanks
alle goede wil en bedoelingen vanuit professionals, lijkt de praktijk eerder de andere kant op
te gaan: oplopende kosten, steeds terugkerende crises en een groot gevoel van ontevredenheid aan alle kanten. De echte transitie gaat dan ook over cultuur- en gedragsverandering en
uiteindelijk over persoonlijke transities.
November 2014, in opdracht van de Provincie Utrecht
Tekst: Annelies Kant, Kantekst.nl
Foto’s en lay out: Rolf Resink, hetismooiwerk.nl

Download Report