Samen de buurt doen, nee dank u

Reportage -- Almere
Samen de buurt doen, nee dank u
'mandeligheid' - een juridische
term. Ze zou volgens de gemeente
de 'sociale cohesie' bevorderen.
Maar zoals in veel andere
'mandelige' buurten heeft deze
gezamenlijkheid vooral tot
burenconflicten, hoge kosten en
hoofdpijn geleid.
Remco van 't Klooster vervangt een
lamp. Volgens Almere bevordert
mandeligheid - gedeeld eigendom sociale cohesie. Er ontstaan ook
burenconflicten, kosten en hoofdpijn.
Foto Marcel van den Bergh / de
Volkskrant
ALMERE
Almere voerde het breed in:
gedeeld eigendom van de
openbare ruimte. Buurtbewoners
willen er weer van af. Ruzie in de
participatiesamenleving.
VAN ONZE VERSLAGGEEFSTER,
CHARLOTTE HUISMAN
Hoog op een ladder staat dertiger
Remco van 't Klooster
vrijdagmiddag de kapotte lamp van
een straatlantaarn te vervangen.
Met de andere bewoners van 66
huizen in de Almeerse
Stripheldenbuurt is hij niet alleen
verantwoordelijk voor de
binnentuin, maar ook voor de
verlichting, de bestrating en de
riolering in het blok waar ze wonen.
Zo is dat door de notaris in 2008 in
de koopakte vastgelegd, bij de
oplevering van hun rijtjeswoning in
de Mickey Mousestraat. Zo'n
vastgelegde gemeenschappelijke
verantwoordelijkheid voor de
openbare ruimte heet
© de Volkskrant
De Mickey Mousestraat is een van
de zeker vijf buurten in Almere die
een procedure zijn begonnen om
de verantwoordelijkheid voor de
openbare ruimte terug te geven
aan de gemeente. 'De overheid
verkoopt dit ons als een prachtige
uiting van de
participatiesamenleving, maar het
is gewoon een keiharde
bezuiniging op onderhoud', zegt
Van 't Klooster.
De binnentuin staat er fleurig bij.
De bewoners vinden het prima om
gezamenlijk te tuinieren - al is het
slechts een klein clubje van altijd
dezelfde enthousiastelingen dat de
handen uit de mouwen steekt. Van
't Klooster wijst op een paar diepe
verzakkingen in de klinkers voor
hun huizen. Een rioolwagen die
verkeerd was gereden heeft voor
enkele tienduizenden euro's
schade aan de bestrating
veroorzaakt. Ook zijn er problemen
met de riolering. 'De bewoners
moeten nu opdraaien voor de
fouten in de aanleg. Dat zijn toch
problemen en kostenposten
waarmee je ons niet kunt
opzadelen', vindt hij .
Trend
Almere bezweert dat het geen
bezuinigingsmaatregel is geweest
om dergelijk onderhoud op de
schouders van de bewoners te
leggen. 'Zij hebben de
gezamenlijke grond vaak gratis bij
hun huis gekregen. Zo krijgen ze
de kans hun omgeving, met hun
buren, naar eigen inzicht mooier te
maken', zegt een woordvoerder.
Van Dordrecht tot Culemborg en
maandag 11 augustus 2014
van Ermelo tot Lelystad zijn
dergelijke 'mandelige' constructies
te vinden, maar nergens zijn er zo
veel als in Almere. Sinds de jaren
negentig zijn daar tegen de vijftig
van dergelijke gebiedjes in
gezamenlijk bezit ontstaan. Het
past helemaal in de trend van een
terugtrekkende overheid. Maar veel
bewoners voelen zich overvraagd.
De huizenkopers wisten bovendien
niet waarvoor ze precies tekenden,
ook al omdat velen het woord
'mandeligheid' niet kenden.
Spanning ontstaat bijvoorbeeld als
een aantal bewoners de
maandelijkse contributie niet
betaalt. Buren moeten elkaar
hierop aanspreken, wat de
onderlinge sfeer niet bepaald
bevordert. In het uiterste geval
schakelen bewoners een
incassobureau in of stappen naar
de rechter - wat ook gebeurd is in
de Stripheldenbuurt.
Almere heeft in 2012 aangekondigd
dat buurten met problemen de
mandeligheid kunnen teruggeven.
Dat blijkt echter een taai proces,
waar bewoners als Van 't Klooster
inmiddels bijna twee jaar mee bezig
zijn. 'Het zijn ook ingewikkelde
juridische procedures, met veel
haken en ogen', zegt een
gemeentewoordvoerder.
Deze week brengt een
beoordelingscommissie haar
eindadvies uit aan de gemeente;
daarna moet het stadsbestuur
besluiten of en zo ja hoe de
gemeente de taken rond de Mickey
Mousestraat overneemt.
Bestuurslid Remco Slijkhuis van
Stichting Platform Mandeligheid
omschrijft de houding van de
gemeente als 'stroperig'. 'Ik heb
nog geen succesverhalen van het
teruggeven van
verantwoordelijkheid gehoord. De
gemeente is er niet happig op,
omdat het ze geld kost.'
Slijkhuis krijgt vragen uit het hele
Pagina 11 (1)
land en geeft advies waar nodig.
Onder meer aan de bewoners rond
de Sabapier in Almere. Die zijn er
klaar mee dat ze verantwoordelijk
zijn voor de waterkwaliteit in hun
omgeving en willen eveneens af
van de mandeligheid. 'Bewoners
weten toch niets van waterplanten
en particulieren mogen niet eens
bagger vervoeren.'
Andere bewoners hebben
bijvoorbeeld geen zin om mee te
betalen aan een groenstrook of een
vijver waarop ze vanuit hun huis
niet uitkijken. Slijkhuis denkt dat
gezamenlijke verantwoordelijkheid
zelden werkt als ze op deze manier
'wordt opgedrongen'. 'Voor de
gemeente is het een mooie manier
om onderhoud bij de bewoners te
leggen. Maar als het bewoners
alleen maar kost en niets oplevert,
leidt dat tot onvrede.'
Er zijn ook 'mandelige' buurten met
tevreden bewoners; bijvoorbeeld
als het gemeenschappelijk gebied
een afgesloten binnenterrein is
waarvan alleen de bewoners profijt
hebben. Dit is het geval in een
ander deel van de Almeerse
Stripheldenbuurt, tussen de Guus
Gelukstraat en de Katrien
Duckstraat. In het langwerpige
binnenterrein tussen de twee rijen
royale twee-onder-eenkapwoningen is een aantrekkelijke
binnentuin aangelegd met een jeu
de boulesbaan, met twee
gemeenschappelijke gebouwtjes
die als buurthuis dienst doen. In het
ene staan fitnessapparaten, een
biljarttafel en schilderspullen. In het
andere, met tafels en stoelen, zijn
lezingen gehouden over
bijvoorbeeld het paranormale, over
vrijwilligerswerk en over de vraag:
hoe groot is het heelal? De
bewoners kijken er gezamenlijk
voetbal of volgen er een
bridgecursus.
rechter gestapt om de maandelijkse
bijdrage omlaag te krijgen. Ze heeft
de zaak verloren maar onderhuids
broeit dit conflict nog steeds.
Juist deze kwestie heeft de
toenmalige bestuursleden dichter
bij elkaar gebracht, vertelt actieve
bewoner Arie van Dijk,
gepensioneerd docent. 'Door de
gezamenlijke binnentuin en de
activiteiten die we samen doen,
kennen we elkaar allemaal. Als
iemand last heeft van iets, helpen
we diegene.'
De bedoeling van de architect was
dat het binnenterrein zou fungeren
als het verlengde van de
achtertuinen die eraan grenzen.
Dat is niet gelukt. De meeste
bewoners hebben een hoge heg
geplant als scheiding tussen hun
privéterrein en de
gemeenschappelijke tuin. Van Dijk:
'Iedereen trekt zich toch graag
terug achter zijn eigen groen.'
Rechter
Ze betalen 40 euro per maand voor
onder meer het onderhoud van de
gebouwtjes en de tuin - dat doen ze
niet zelf. Maar ook hier is ruzie
geweest over de mandeligheid.
Een van de bewoners is naar de
© de Volkskrant
maandag 11 augustus 2014
Pagina 11 (2)

Download Report