Taalbeleid Uitgangspunten • Inschrijven in Elishout betekent dat de leerlingen en hun ouders bewust kiezen voor Nederlandstalig onderwijs, vermits zij op dezelfde campus ook voor Franstalig onderwijs kunnen kiezen, waar dezelfde studierichtingen aangeboden worden. • Voor sommige leerlingen uit taalgemengde gezinnen, homogeen Franstalige en anderstalige gezinnen, is de school een belangrijke plaats waar zij hun Nederlandse taalvaardigheid kunnen oefenen en verbeteren. • Het taalbeleid van de school is erop gericht optimale omstandigheden te creëren waarin alle leerlingen voldoende taalvaardig kunnen worden zodat taal geen hinderpaal is om hun Nederlandstalig diploma secundair onderwijs te behalen. • Taalvaardigheid is op onze school met haar specifieke studiegebieden een belangrijke pijler. Met ‘taalvaardig’ bedoelen wij het kunnen luisteren, spreken, lezen en schrijven in een reële (beroeps)situatie. Het gaat om meer dan de kennis van de taal. We beogen daarnaast ook de competenties en functionele vaardigheden. Algemene principes De leerlingen en hun ouders aanvaarden dat de school positieve maatregelen neemt om het gebruik van het Nederlands toe te passen. Om die reden wordt op school uitsluitend in het Nederlands les gegeven, met uitzondering van de taalvakken Frans, Engels en Duits. We zorgen voor een interactief taalgebeuren, dat aansluit bij de leefwereld en de beroepskeuze van de leerlingen. Buiten de les, tijdens leswisselingen of pauzes worden leerlingen gestimuleerd en gemotiveerd Nederlands te gebruiken als omgangstaal. Leerkrachten hebben een voorbeeldfunctie op dit vlak. Zowel onderling als naar leerlingen of andere personeelsleden toe gebruiken zij correct Nederlands als voertaal. De vakwerkgroepen maken graadoverstijgend en vakoverschrijdend afspraken i.v.m. het taalbeleid. Elke leerkracht is zich terdege bewust van het taalaspect binnen elk leerdomein en schenkt de nodige aandacht aan vakjargon en instructietaal. Taalvaardigheidsonderwijs Elishout opteert voor taalvaardigheidsonderwijs, waarbij leerlingen uitgedaagd worden op taalvlak tot een niveau hoger te komen, ook indien het een niet-taalvak betreft. Het succes op school wordt immers in grote mate bepaald door de (school)taalvaardigheid. Wij kiezen daarom resoluut voor een taal- en taakgerichte aanpak van de leerinhouden. Parallel met de situatie in het dagelijkse leven wordt bij de taakgerichte aanpak uitgegaan van het principe dat je taal leert via zelfontdekking, door taal te gebruiken in functie van een bepaald (niet-talig) doel dat moet worden bereikt: een voorwerp moet worden gemaakt, een handeling uitgevoerd, een probleem opgelost. De taken moeten bijgevolg relevant, uitdagend, motiverend en gevarieerd zijn. Visietekst Taalbeleid – Elishout ’10-‘11 Samenwerking tussen leerlingen, vooral wanneer de groepjes heterogeen zijn samengesteld, leidt tot intense communicatie, die taalverwerving in de hand werkt en doorgaans leidt tot betere taakuitvoering en eindproducten. Actief leren is meteen ook best interactief leren. Naast goede taken en uitgebreide interactie is ook het klasklimaat bepalend voor het zelfontdekkend leren dat de taakgerichte aanpak beoogt. De leerkracht draagt bij tot een leerkrachtig klimaat als hij voortdurend het signaal geeft dat voor het leren naast het eindproduct ook het zoekproces van belang is en dat de leerlingen naar eigen vermogen mogen exploreren, fouten maken, vragen stellen, hulp vragen. Gelijke Onderwijskansen (GOK) Het GOK-beleid coördineert en ondersteunt het taalvaardigheidsonderwijs, we kozen immers voor dit thema als overkoepelend werkveld voor de 3 graden. Het GOK-team organiseert naast inhaallessen en huiswerkbegeleiding ook een heleboel vakoverschrijdende taalprojecten, o.a. het posterproject, de taaljury, de taal- en gedichtendag, film- en theater, instructiekaarten e.d. Remediëring Bij de aanvang van het schooljaar worden de eerstejaars via observatie- en toetsinstrumenten gescreend, zodat het taalvaardigheidsniveau onmiddellijk duidelijk is en eventuele remediëring mogelijk is vanaf de eerste week van het schooljaar. We kiezen in dit verband voor de diataaltoets, die in samenwerking met BROSO (het Brussels Ondersteuningscentrum voor het secundair onderwijs) geëvalueerd en geanalyseerd wordt. De toets bestaat uit een woordenschat- en tekstgedeelte. We zorgen na deze evaluatie voor een remediëringsplan op maat van elke leerling of klasgroep, afhankelijk van de noden. Zo krijgt elke leerling de gepaste ondersteuning, zowel op klas- of individueel niveau, om taalachterstand aan te pakken. Het gestructureerd aanpakken van leer- en/of taalproblemen vormt een belangrijke pijler binnen ons taalbeleid. Het LVS (leerlingvolgsysteem) wordt gebruikt om een zo volledig mogelijk beeld van alle leerlingen te creëren, ook wat betreft hun taal- en leermoeilijkheden. Op die manier worden hun evolutie en inspanningen opgevolgd en bijgestuurd indien nodig. Remediëring is in eerste instantie in handen van elke vakleerkracht. Zij hebben voldoende zicht op taalproblemen (kennen de symptomen en kunnen een diagnose stellen) en kunnen bovendien een aantal ondersteunende maatregelen treffen binnen de klassituatie, eventueel in samenwerking en overleg met de GOK- en graadcoördinator. Bij een geattesteerde leerstoornis (b.v. dyslexie) wordt een specifiek begeleidingsplan opgemaakt door de GOK-coördinator, i.s.m. leerling en ouders. Er kan eveneens gevraagd worden externe taalondersteunende projecten te volgen of zich te wenden tot het CLB. Anderstalige ouders Bij de inschrijving wordt aan anderstalige ouders gevraagd een Nederlandstalige contactpersoon op te geven. Aan alle niet-Nederlandstalige ouders raden wij eveneens aan Nederlands te volgen, zodat zij de prestaties van zoon of dochter beter kunnen volgen. Adressen en mogelijkheden hieromtrent kunnen zij op het secretariaat van de school bekomen. Visietekst Taalbeleid – Elishout ’10-‘11 We blijven ook zoeken naar betere communicatiemogelijkheden met anderstalige ouders. Zo maakten we de leefregels van de school heel visueel en proberen we kleurcodes op de briefwisseling uit. In hun contacten met de school laten ouders die geen Nederlands spreken of begrijpen, zich bijstaan door hun zoon of dochter, die tolkt in een andere courante taal. Zij mogen van de school geen officiële documenten verwachten in een andere taal dan het Nederlands. Visietekst Taalbeleid – Elishout ’10-‘11