Lees het hele artikel.

Werkgevers vinden werkstress geen
prettig thema
De doos van
Pandora
Hoewel werkstress algemeen erkend is als een groot
probleem, vinden werkgevers en werknemers het
geen prettig onderwerp. Werkgevers niet uit angst dat
zij als schuldige aan worden gewezen, werknemers
niet omdat zij dan toe moeten geven dat hun leven
niet zo geslaagd is als ze willen doen geloven.
Tekst Nicole Weidema
W
erkstress is geen hype, maar
de aandacht voor stress is wel
actueel. "We verbruiken nu
meer energie dan vroeger doordat we actiever zijn. We slapen minder, we kijken
voortdurend naar schermpjes, we willen
geliked worden. Het moet allemaal goed
gaan. We leven actiever en stress is het
effect”, zegt Carolien Hamming, eigenaar
van CSR Centrum voor stressmanagement. “Ik heb nog meegemaakt dat een
collega tegen mij zei: 'Als werken leuk
was, kreeg je er niet voor betaald'.” Vroeger was dat inderdaad de opvatting, je
werkte omdat je geld moest verdienen.
Nu werk je om zo snel mogelijk carrière
te maken, de beste te worden en veel geld
te verdienen. Dat is iets dat ik vooral onder jonge mensen zie. Dertigers gaan
massaal gebukt onder het probleem:
'Vind ik het wel leuk, heb ik wel het goede gekozen?' Je kunt jezelf zomaar voorrekenen dat, als je nu geen opslag krijgt,
je dat in je hele leven een ton kost. Dus ja,
er is de dwang om het heel goed te doen.”
Dat maakt dat stress een lastig thema is,
concludeert Hamming. “Over het algemeen vinden werkgevers werkdruk geen
prettig onderwerp. Ze hebben het liever
niet op de agenda. 'Noem het maar anders', zeggen ze dan. 'Noem het bevlogenheid, of laten we het over vitaliteit
hebben'. De term werkdruk is taboe. Ook
Eerste stap
Terwijl juist het benoemen de eerste
stap is naar het succesvol aanpakken
van werkdruk. Hamming: “Heel veel
leidinggevenden hebben geen idee of
mensen 's avonds moe thuis komen.
Stel zulke vragen eens: 'Als je thuis
komt van het werk, heb je dan nog ener-
Een hele groep medewerkers
die ontevreden is, dan is er
echt iets mis in de organisatie
voor de werknemers. Toegeven dat je last
hebt van gevoelens die op stress duiden,
past niet in het plaatje van 'Het gaat zo
goed met me'. In het algemeen is de tendens dat we het over alles hebben, als we
het maar niet als werkdruk benoemen.”
gie om andere dingen te doen? Als je
wakker wordt, ben je dan over het algemeen fit en uitgeslapen?' Dat zijn heel
belangrijke vragen. Daarmee geef je aan
dat je in contact staat met je medewerkers. In mijn organisatie vragen we we-
24
24
15-9-2014 14:34:08
kelijks aan elkaar hoe het 's avonds met
de ander gaat. In veel organisaties zou
het al heel wat zijn als die vraag één
keer per jaar tijdens het functioneringsgesprek aan de orde komt.”
Het is volgens Hamming helemaal niet
erg wanneer werkgevers het liever hebben over vitaliteit en bevlogenheid dan
over werkdruk of stress, als zij er vanuit
deze positieve invalshoek voor zorgen
dat mensen niet omvallen door hun
werk. “Maar ik vind het slecht wanneer
werkgevers werkdruk helemaal bij de
ervaring en beleving van de werknemers
leggen. Dat komt vaak voor, want dat is
eenvoudiger dan een kritische blik op je
organisatie werpen.”
Subjectief begrip
Stress is een subjectief begrip, erkent
Hamming, en dat maakt het voor minder
welwillende werkgevers makkelijker om
het probleem bij werknemers neer te leggen. “Of je iets als een lekkere uitdaging
of als stress ervaart, hangt sterk af van de
emotie die ermee gepaard gaat. Het kost
allebei energie, maar bij de een kost het
– omdat er negatieve emoties omheen
zitten – meer energie dan bij de ander.
Die wordt er juist vrolijk van en heeft wel
zin in nog een klus.
In dat opzicht kun je dus zeggen dat
werkdruk subjectief is. Niemand krijgt
energie van zijn werk, je geeft energie
uit. Maar als je je werk leuk vindt en er is
aan de basisvoorwaarden voldaan, dan
geef je minder uit en houd je dus energie
over. Wanneer echter een hele groep medewerkers roept dat er iets niet in orde is,
dat ze daar last van hebben en ontevreden van worden, dan kun je dat niet
meer als een individueel probleem blij-
ven beschouwen en is er toch echt iets
binnen de organisatie aan de hand.”
Basisvoorwaarden
De basisvoorwaarden voor werkdrukaanpak zijn niet heel ingewikkeld of
duur, stelt Hamming. “Waardering is
heel belangrijk, vooral de manier waarop die waardering wordt overgebracht.
Stel, je bent een werknemer, je doet je
‘baas’ hebben, distantiëren zich van hun
omgeving en gaan hun eigen gang. Zij
proberen hun plezier uit hun autonomie
te halen of uit de omgang met collega's.
Dat is een overlevingsstrategie. Als dat
niet lukt, heb je minder plezier in je werk,
raak je minder gemotiveerd en kost het
letterlijk meer energie om je werk te doen.
Je moet je over een weerstand heen zetten
en dat vertaalt zich fysiologisch in meer
Het benoemen is stap één
in een succesvolle aanpak
van werkdruk
stinkende best en je piekt. Dan moet
jouw werkgever het werk zo inrichten
dat je tijdens de dalmomenten eens een
keer kunt uitslapen en het wat rustiger
aan kunt doen. Want dan wordt er in
plussen en minnen gerekend. Het is
heel simpel: als je heel veel uitgeeft aan
de ene kant, dan moet je weer kunnen
opbouwen aan de andere kant. Dat
maak je als werkgever mogelijk door
waardering te tonen, maar ook door de
werknemer goede apparatuur te geven
om zijn werk te doen. Of door hem de
tijd te geven voor zijn vrouw te zorgen
als die ziek is. Het is geven en nemen.
Naast salaris zijn er nog andere dingen
die belangrijk zijn.”
Wat als die basisvoorwaarden er niet zijn?
“Mensen die zelf hun werk kunnen indelen, maar vinden dat ze een vreselijke
Congres Over Werkdruk
Werkstress is niet een probleem van
het individu. Daarom is het belangrijk dat werkdruk geen taboe meer is.
Dat werknemers en werkgevers dit
onderwerp bespreekbaar maken.
Op het congres Over Werkdruk op
6 november legt Carolien Hamming
tijdens haar sessie 'De doos van Pandora' uit hoe u commitment van
managers realiseert bij de aanpak
van werkstress, en wat de voordelen
daarvan zijn. Interesse? Kijk voor informatie en inschrijven op www.
overwerkdruk.nl/congres.
energieverbruik. Het stressniveau gaat
omhoog. Je komt 's avonds vermoeider
thuis, hebt nergens meer zin in. Dan kom
je in een vicieuze cirkel terecht. Je gaat
meer piekeren omdat je geen afleiding
meer hebt, daarmee verleng je de stressreactie, dus je herstelt minder goed. Als
er thuis dan ook nog dingen spelen – je
moeder is ziek, je relatie loopt even niet zo
lekker of er zijn wat problemen met de
buren – wordt het steeds erger en val je
uiteindelijk uit, waardoor de medewerkers
die achterblijven het nog drukker krijgen.
Het is dus heel belangrijk én financieel
aantrekkelijk voor werkgevers om plezier
in het werk te stimuleren.”
Geld verdienen
Hamming vervolgt: “Ik roep daarom wel
eens: 'hoe kan het nou dat als je als werkgever weet dat je aantoonbaar geld verdient door aandacht te besteden aan
werkdruk, je er dan toch zo weinig of
niets aan doet?' Er heerst angst bij werkgevers. Het is net als met de doos van
Pandora: je weet niet wat er naar boven
komt en of je in staat bent dat op een
goede manier aan te pakken. Het is helemaal niet zo dat werkdruk de schuld is
van de werkgever. Iemand kan ook niet
op de goede plek zitten. Misschien is hij
wel te ver doorgegroeid. Maar het is wel
iets waar je open en eerlijk naar moet kijken. Je moet voortdurend met elkaar in
contact blijven om samen voor elkaar te
krijgen wat je wilt bereiken, namelijk een
goed product of dienst leveren en geld
verdienen met je organisatie. Dat willen
de medewerkers ook en dat gaat gewoon
beter met werknemers die fit zijn.”
25
25
15-9-2014 14:34:08