Burgerschap en Sociale Integratie

Burgerschapsvorming en sociale integratie
De visie van de school
We zijn een openbare basisschool. We werken volgens de richtlijnen en doelstellingen zoals
beschreven in de Wet Primair Onderwijs. Het doel van ons onderwijs is kinderen optimaal te
ontwikkelen tot een zelfstandige, sociale en creatieve wereldburger. We gaan uit van ieders
talenten en verantwoordelijkheden.
Visie op burgerschapsvorming
De school hanteert basiswaarden die tevens gebaseerd zijn op de identiteit van de openbare
school. De leraren maken dan ook geen onderscheid naar levensbeschouwing, geloofsovertuiging,
huidskleur, geaardheid, milieu of begaafdheid. De school stimuleert het samen spelen, samen
leven en samen leren. Daarnaast hanteert de school de basiswaarden die passen bij een
democratische rechtsstaat en een veilige school.
• Vrijheid van meningsuiting
• Gelijkwaardigheid
• Begrip voor anderen
• Verdraagzaamheid
• Autonomie
Tegen ongewenste opvattingen, houdingen en gedragingen van leerlingen (en leraren) met
betrekking van deze basisvoorwaarden stelt de school zich met kracht te weer. Discriminatie,
pesten, geweld en onverdraagzaamheid worden afgewezen.
Burgerschapsvorming bereidt leerlingen voor op samenleven en participatie in de Nederlandse
samenleving. De leerlingen groeien op in een samenleving met verschillende bevolkingsgroepen. De
school vindt het belangrijk dat de leerlingen kennis hebben van en kennis maken met de
verschillende (taal)achtergronden, religies en culturen van leeftijdgenoten en dat zij daardoor
vanuit verschillende perspectieven maar problemen leren kijken, hun eigen mening kunnen
formuleren en onderbouwen. Alle leerlingen mogen verschillend en kritisch zijn. Op school leren
zij op een verdraagzame manier met elkaar omgaan; de school functioneert hierbij als een veilige
oefenplaats voor kinderen. Vanuit de schoolgemeenschap maken de kinderen kennis met andere
gemeenschappen en leren zij ook daarin te participeren. Kernbegrippen van burgerschapsvorming
zijn dan ook: democratie, participatie en identiteit. Deze begrippen zijn gerelateerd aan de
kerndoelen 34 t/m 39 van het primair onderwijs. Het gaat hierbij niet alleen om kennis, maar
vooral om het aanleren van vaardigheden en attituden. Primair is de bereidheid van de leerling om
actief een bijdrage te willen leveren aan de democratie, om anderen te willen helpen en om
sociaal en milieubewust te willen zijn. Burgerschapsvorming is in onze school niet een apart vak;
het is verweven met ons hele onderwijsaanbod.
Kerndoel 34
De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en
de ander.
Kerndoel 35
De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als
consument.
Kerndoel 36
De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en de rol van de
burger.
Kerndoel 37
De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen.
Kerndoel 38
De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele
samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met verschillen in
opvattingen van mensen.
Kerndoel 39
De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu.
Risicofactoren op De Tweemaster
Het ontbreken van verschillende culturen op de school
Kinderen hebben kleine leefomgeving (klein dorp)
Beleid
Er wordt nu gewerkt met de methode: “Beter omgaan met jezelf en de ander”. In alle groepen
nemen we twee keer per jaar (oktober en april) een sociogram af. Er wordt op schoolbreed
gewerkt met kindercompetenties (Ster*K).
We hanteren een pestprotocol
Onze schoolafspraken
• Ik doe niets bij een ander wat ik zelf ook niet wil.
• Ik kom niet aan een ander als de ander dat niet wil.
• Ik blijf van andermans spullen af.
• Ik noem een ander bij zijn voornaam en gebruik geen scheldwoorden.
• Als iemand mij hindert, vraag ik haar of hem daarmee te stoppen.
• Als dat niet helpt, vraag ik de leerkracht om hulp.
• Als er ruzie is, speel ik niet voor eigen rechter en bemoei ik me niet met de ruzie.
• Wanneer ik kwaad ben ga ik niet slaan, schoppen of krabben. Dit is geen oplossing.
• Ik beoordeel een ander niet op zijn uiterlijk. Merkkleding bepaalt op onze school geen
norm.
• Pestgedrag zoals: uitlachen, negeren, buitensluiten, dreigen, stoken en dingen afpakken
wordt op onze school niet geaccepteerd.
• Ik maak duidelijke afspraken bij een spel en houd me daaraan.
• Zomaar klikken doe ik niet, maar wel als het over bovenstaande regels gaat.
• Ik help anderen om zich ook aan deze afspraken te houden.
Planning
Kennis en kennisoverdracht
1
Democratie
1.1
Democratische rechtsstaat
• Democratie in Nederland
• Trias Politica
• Rechten en plichten voor burgers
1.2
Democratische basiswaarden
• Vrijheid van meningsuiting
• Gelijkwaardigheid
1.3
Besluitvorming
• Macht
• Verkiezingen
• Gemeentelijk- en landsbestuur
2
Participatie
2.1
Inspraak en medezeggenschap
• Structuur en instituties
• Publiek debat
2.2
Participatiemogelijkheden jongeren
• Clubs en verenigingen
• Vrijwilligerswerk
2.3
1.
3.1
3.2
3.3
Verantwoordelijkheid
• Goede doelen
• Solidariteit
Identiteit
Wie ben ik?
• Zelfbeeld
• Zelfwaardering
• Eigen achtergrond
• Identiteit
Religieuze en levensbeschouwelijke stromingen
• Geloof
• Stromingen
• Godsdienstvrijheid
Multiculturele samenleving
• Pluriformiteit
• Etnische groepen in de samenleving
• Integratie
• Nationale en Europese identiteit
Schoolprogramma
De werking van de democratie:
Verkiezingen, politieke partijen,
Prinsjesdag, regering, kabinet.
Democratie
Inrichting van de rechtspraak in
Nederland
Eens in de 2 jaar gaat groep 7/8
meedoen aan het programma “de
derde kamer”.
De kinderen doen mee aan de
Opschoonmiddag, Jantje Beton en
Kinderpostzegels, Verbindingsdag
met christelijke school (Flambouw)
en sportdag in Loenen.
Opbrengsten van bijv. de kerstmarkt
gaan naar een goed doel. Ook doen we
vaak spontaan aan een goed doel.
Verantwoordelijkheid nemen
Kringgesprekken
Ster*K
Methode Schatkist (gr. 1 en 2) en
Beter omgaan met jezelf en de ander
(alle groepen)
Voorlichting over drugs, alcohol,
vuurwerk, enz. (GGD: een keer in de
twee jaar in groep 7/8)
Lespakket “Prima” (aanpak tegen
pesten: een keer in de twee jaar in
groep 7/8)
Kennis van de geestelijke stromingen
als Hindoeïsme, Boeddhisme, Islam
Jodendom en Christendom.
Godsdienst/HVO.
Samen werken, spelen en leren.
Risicofactor: ontbreken
verschillende culturen en kleine
leefomgeving
3.4
Respect voor diversiteit
• Waarden en normen
• Ik en de ander
• Tolerantie
Basiswaarden
Veiligheidsbeleid
Methode: Beter omgaan met jezelf
en de ander.
Ster*K
Sociale competenties
De school schenkt aandacht aan de bevordering van de sociale competenties door tijdens de
lessen aandacht te besteden aan de volgende activiteiten:
• Reflectie op eigen handelen van de leerling
• Reflectie en meningsvorming over de manier waarop de leerlingen in het leven staan en
tegen dingen aankijken
• Uitdrukken van gedachten en gevoelens
• Bespreken van levensvragen
• Respectvol luisteren en bekritiseren van anderen
• Ontwikkelen van zelfvertrouwen
• Respectvol en verantwoordelijk omgaan met elkaar
• Opkomen voor de ander
• Zorg en waardering ontwikkelen voor de leefomgeving
• Vergroten sociale cohesie van de groep
Bovenstaande competenties worden getraind tijdens de volgende activiteiten:
• Methode Schatkist
• Methode Beter omgaan met jezelf en de ander
• Ster*K
• De gekozen methodes voor Taal, Begrijpend lezen, Wereldoriëntatie.
• Schooltelevisie: Koekeloere, Huisje Boompje Beestje, Nieuws uit de Natuur, TVweekjournaal
• Lessen HVO en GVO
• Geestelijke stromingen
• Deelname aan het project verslavingszorg (GGD voorlichting groep 7/8)
• Deelname aan het KunstCentraal, kinderpostzegelactie, Opschoonmiddag
• Deelname aan goede doelen acties
• Diverse projecten en thema’s o.a. door onze methoden m.b.t. wereldoriëntatie
• Projectweek en Kinderboekenweek (elk jaar ander maatschappelijk thema)
• Nieuws in de groepen: Nieuwskring (groep 5/6) en Logboek (groep 7/8)
De school als oefenplaats
Verwant aan het leren van sociale competenties is het leren van – vaak informele - gedrags- en
omgangregels die het sociale verkeer ordenen. Het gaat hier om de gewoonten en regels rond
beleefdheid en fatsoen, als uitdrukking van de codes die gelden in het sociale verkeer en de
omgang binnen de publieke ruimte. In onze school leven we als leerlingen en leraren met elkaar in
een minisamenleving. Op school oefenen de leerlingen in het samenleven met elkaar. Dit doen wij
door:
• Het gezamenlijk opstellen van schoolregels en klassenregels.
• Bespreken sociale code ’s zoals: groeten, op je beurt wachten, geen vuil op straat of plein
gooien, e.d.
• Het elkaar aanspreken wanneer de regels zijn overtreden.
• Oefenen in democratie.
• Leerlingen leren zelf conflicten (zonder geweld) op te lossen.
Resultaten
• De verschillende toetsen van de zaakvakken
• Afname van sociogrammen
• Leerlingenquêtes
• Enquête onder ouders
• De observaties van Schatkist
• Het vergelijken van de verschillende Ster*K competenties (eens in de twee jaar scoren
kinderen zichzelf, hier zit een ontwikkeling in).