Manifest Lokale Aanpak Veilig Fietsen - Drechtsteden

Manifest
Lokale Aanpak Veilig Fietsen
De ambassadeurs Fietsveiligheid en de
ambassadeurs Verkeersveiligheid in Zuid-Holland
5 maart 2014
Waarom is het noodzakelijk een extra accent te leggen op fietsveiligheid?
De fiets is niet weg te denken uit het Nederlandse wegbeeld. Ons land telt met ruim 19 miljoen
exemplaren meer fietsen dan inwoners. We zijn gehecht aan ons imago van fietsland en niet voor
niets: fietsen is gezond, biedt goedkope mobiliteit en is ook nog eens goed voor de leefomgeving
en de bereikbaarheid van steden.
Nederland staat in Europa op nummer drie in de lijst van meest verkeersveilige landen. Met
onder andere het concept ‘duurzaam veilig verkeer’ en veiligheidsystemen in auto’s is er in de
afgelopen decennia erg veel bereikt. Sinds de invoering van ‘duurzaam veilig verkeer’ in 1992
is het aantal verkeersdoden ongeveer gehalveerd. Maar in 2012 was dat aantal toch nog 650 en
daarvan was circa 30% fietser. Dat is onaanvaardbaar veel.
Voor de fiets is er met betrekking tot de veiligheid een negatieve trend waarneembaar
Het fietsgebruik neemt toe. En met al die fietsen leggen we elk jaar 15 miljard kilometer af. Een
positieve ontwikkeling dus. Op het gebied van fietsveiligheid doen we het in vergelijking met
andere landen ook best goed, maar de toename van het fietsgebruik heeft wel een duidelijke
keerzijde. Al sinds 2000 is een stijgende trend zichtbaar onder ernstig gewonde fietsers. In 2011
was zelfs 60% van de 20.100 ernstig gewonden een fietser. Fietsongevallen vinden hoofdzakelijk
plaats op lokale wegen en het betreft vaak ongevallen waarbij geen motorvoertuig betrokken is.
Niet alle fietsongevallen komen voor in de registratie, omdat er niet altijd politie bij aanwezig
is en er ook niet altijd ziekenhuisbezoek nodig is. Het werkelijke aantal slachtoffers kan bij
fietsers dus nog veel groter zijn.
Om het tij te keren is een extra impuls op fietsveiligheid noodzakelijk. Vooral middelbare
scholieren en ouderen zijn het slachtoffer. Bij ouderen speelt mee dat deze groep toeneemt als
gevolg van de vergrijzing. Ouderen blijven ook steeds langer mobiel mede door bijvoorbeeld de
elektrische fiets.
Lokale Aanpak Veilig Fietsen
Verkeersongevallen brengen veel menselijk leed met zich mee en de maatschappelijke kosten
zijn hoog (€ 12,5 miljard per jaar!). Het is zonde als de positieve effecten van het fietsgebruik juist
door het toenemende aantal ongevallen op de achtergrond verdwijnen. In verkeersonveiligheid
voor fietsers mag niet worden berust.
Er gebeurt al veel op het gebied van fietsveiligheid. En er is gelukkig sprake van een goede
samenwerking met Veilig Verkeer Nederland, de Fietsersbond, de ANWB, de Regionale
Ondersteuningsbureaus Verkeersveiligheid en de Regionale Projectgroepen Verkeersveiligheid.
Maar er is meer mogelijk en noodzakelijk. Hier sluit een proactieve benadering en beleid op
risicoverlaging beter aan. Voorbeelden hiervan zijn (doorgaan met of meer) goede voorlichting
(bijvoorbeeld de campagne “sociale media en verkeer gaan niet samen”) en permanente educatie
(bijvoorbeeld SCHOOL op SEEF, TotallyTraffic en fietslessen voor ouderen). Zoals aangegeven
komen niet alle fietsongevallen in de huidige registratie terecht. Daarom zijn nieuwe methodes
om veiligheidsrisico’s beter inzichtelijk te maken wenselijk. En de registratiegraad moet gewoon
weer omhoog. Een punt van zorg is verder de afname van handhaving. Handhaving is een wezenlijk
onderdeel van deze aanpak. Blijvende aanpak van verkeersonveilige situaties is noodzakelijk,
maar ook meer aandacht voor de kwaliteit van de verharding. En bij (groot-)onderhoud veel
bewuster het verkeersveiligheidsaspect meenemen. Het weghalen van onnodige paaltjes en
waar ze nodig blijven een zogenaamde ‘vergevingsgezinde’ uitvoering. Bij gladheidbestrijding
veel meer aandacht schenken aan de fietsinfrastructuur. Voor de fietsindustrie ligt er naar onze
mening een uitdaging veiliger fietsen voor ouderen te ontwikkelen.
Wij, de ambassadeurs Fiets- en Verkeersveiligheid,
1. Willen de goede en efficiënte samenwerking met Veilig Verkeer Nederland, de Fietsersbond,
de ANWB, de Regionale Ondersteuningsbureaus Verkeersveiligheid en de Regionale
Projectgroepen Verkeersveiligheid voortzetten en daarnaast weggebruikers via wijken,
scholen, bedrijven en instellingen mobiliseren.
2. Willen onder de noemer “Ieder slachtoffer is er één teveel. Maak van de Nul een Punt”
iedereen uitdagen het feit dat verkeer slachtoffers eist niet langer als vanzelfsprekend te
aanvaarden en om na te denken over hun bijdrage en die ook werkelijk te leveren.
3. Vinden voorlichtingscampagnes en permanente verkeerseducatie belangrijk en doen
daarbij een appèl op de eigen verantwoordelijkheid van de betrokken instellingen en
weggebruikers zelf.
4. Willen dat de kennis over de veiligheidsrisico’s voor fietsers verbetert en meer inzicht
komt in de toedracht van de fietsongevallen, zodat we onze ambities en doelstellingen
beter kunnen bereiken.
5. Willen dat er meer aandacht komt voor versterking van de mogelijkheden voor handhaving.
6. Willen dat verkeersonveilige situaties waar nodig infrastructureel worden verbeterd,
bijvoorbeeld het aanpakken van gevaarlijke fietsoversteken en het verwijderen van
onnodige paaltjes.
7. Willen dat bij groot onderhoud van wegen en fietspaden en bij de daadwerkelijke uitvoering
van wegwerkzaamheden het verkeersveiligheidsaspect bewuster wordt meegenomen.
8. Willen dat de gladheidbestrijding op fietspaden een hoge prioriteit krijgt.
9. Dagen de industrie uit met innovatieve oplossingen te komen voor verbetering van de
fietsveiligheid, bijvoorbeeld fietsen die in de basis veiliger zijn, vooral voor de groeiende
categorie oudere fietsers.
10. Wij roepen alle overheden, maatschappelijke partners, bedrijven, scholen, buurten en alle
individuen daarbinnen op om hier gezamenlijk de schouders onder te zetten en dit in het
lokale beleid te verankeren.
De ambassadeurs Fiets- en Verkeersveiligheid
Ch.B. Aptroot
Mr. drs. G.A.A. Verkerk
Burgemeester van Zoetermeer
Burgemeester van Delft
De ambassadeurs Verkeersveiligheid
Drs. L.J. Gebben
A.W. Meijer
Stadsregio Rotterdam
Stadsgewest Haaglanden
A.A.M. van Zelst
Drs. A.D. Ruwhof
Regio Holland Rijnland
Regio Midden-Holland
W.C. Scheurwater
M.Trouwborst
Regio Drechtsteden
Regio Goeree-Overflakkee
J.G. van Buuren
C.G. Boender
Regio Hoeksche Waard
Regio Alblasserwaard-
Vijfheerenlanden