Fietsvaardigheid trainen heeft blijvend effect

O
DOCTORAATSONDERZOEK OVER FIETSEN NAAR SCHOOL
Fietsvaardigheid trainen
heeft blijvend effect
Als ouders beslissen
om hun kind naar
school te laten fietsen, is
fietsvaardigheid daarvoor
een belangrijke, maar geen
doorslaggevende factor.
Toch is het erg zinvol om
de fietsvaardigheid van
kinderen te trainen. Dat
toont Fabian Ducheyne aan
in zijn doctoraatsonderzoek.
K
inderen bewegen
te weinig. Als
ze naar school
fietsen, krijgen
ze makkelijk een
half uurtje per dag beweging
extra. Dan moeten hun ouders dat
natuurlijk wel zien zitten. Welke
factoren bepalen dat? Daar doet de
Vakgroep Bewegings- en Sport
wetenschappen van de Universiteit
Gent onderzoek naar.
FIETSVAARDIG,
DAN VERKEERSVAARDIG
‘Ons onderzoek maakt deel uit
van het project Levenslijn van het
FWO’, zegt prof. dr. Greet Cardon.
‘Dat project bundelt research
naar meer en veiligere mobiliteit bij Vlaamse kinderen uit de
lagere school. Er wordt onder meer
nagegaan welke factoren de transportkeuzes van ouders voor hun
kinderen bepalen. Als we die factoren scherp in het vizier krijgen,
kunnen we effectieve interventies
ontwikkelen om kinderen vaker
naar school te doen wandelen
of fietsen.’
In zijn proefschrift onderzocht
Fabian Ducheyne de rol van
fietsvaardigheid als factor. ‘Voor
ouders die overwegen of ze hun
kind naar school laten fietsen, is
verkeersveiligheid een belangrijke
determinant’, zegt hij. ‘Veiligheid omvat natuurlijk fysieke
omgevingsfactoren – afgescheiden
fietspaden, veilige oversteekplaatsen – maar ook de fietsvaardigheid van het kind speelt een rol.
Om je veilig in het verkeer te
bewegen, heb je basisvaardigheden nodig: fietsend achterom
kunnen kijken, over hindernissen
heen kunnen fietsen, met de arm
links en rechts kunnen signaleren,
vlot op- en afstappen, remmen …
Die acties kunnen kinderen het
best in een veilige context – op
de speelplaats – trainen voordat
OPLEIDING 29
ze hun vaardigheden in reële
verkeerssituaties toepassen.’
OPVALLENDE CONCLUSIES
Om die basisvaardigheden in kaart
te brengen, ontwikkelde Fabian
Ducheyne – onder meer op basis
van literatuurstudie – een fietsvaardigheidstest die werd afgenomen
bij een 300-tal kinderen uit het
vierde leerjaar. Om de factoren te
onderzoeken die de fietsfrequentie
naar school bepalen, kregen kinderen en ouders bovendien vragen
lijsten voorgeschoteld. Enkele
opvallende conclusies:
1 Ouders schatten de fietsvaardigheid goed in. Ouders, zo
blijkt, hebben een accuraat
beeld van de motorische vaardigheden van hun kinderen, en
daarom ook van hun algemene
fietsvaardigheid.
2 Fietsvaardigheid is niet doorslaggevend. Zelfs als ouders
vinden dat hun kind fietsvaar-
3
dig is, impliceert dat nog niet
dat ze hun kind ook met de fiets
naar school laten gaan. Andere
factoren wegen zwaarder door:
de praktische haalbaarheid,
de gezinssamenstelling, de
verkeersveiligheid, hoe ver het
kind alleen mag fietsen. Fabian
Ducheyne: ‘Het volstaat niet
om alleen de fietsvaardigheid
te trainen. Je moet bijvoorbeeld
ook inzetten op de attitudes van
ouders en op verkeersveiligheid. Dat betekent niet dat fietsvaardigheid geen rol speelt – ze
is alleen niet doorslaggevend.’
Fietsvaardigheid trainen heeft
blijvend effect. Dat neemt niet
weg dat fietsvaardigheidstrainingen op school wel degelijk
effectief zijn om de basisfietsvaardigheden van kinderen te
verbeteren. Fabian Ducheyne:
‘Wij hebben een speelse training
ontwikkeld van vier sessies van
telkens 50 minuten. De resultaten
4
waren vrij spectaculair én duurzaam: na zes maanden scoorden
de kinderen die de training
hadden gekregen nog altijd hoog.
Kinderen die bij het begin al hoog
scoorden, bleken hun vaardigheden nog significant te verbeteren.’
Ouders: ga samen met je kind
fietsen! Kinderen die naar
school fietsen, scoren daarom
niet altijd beter in de fietsvaardigheidstest. ‘Vaak fietsen ze
niet zo ver en doen ze elke dag
hetzelfde traject. Dat is niet gevarieerd genoeg om hun basisvaardigheden uit te breiden. Ouders
die hun kinderen fietsvaardiger
willen maken, moeten daarom
vaker met hen gaan fietsen, over
langere en gevarieerde trajecten.’
Fabian Ducheye, Cycling to school:
correlates, cycling skills and
effectiveness of cycle training
on cycling skills and levels of
cycling to school. Promotoren:
prof. dr. Greet Cardon en
prof. dr. Ilse De Bourdeaudhuij

Download Report