Preek over Filippenzen 1 - Studentenpastoraat Groningen

Preek over Filippenzen 1: 9-11
Gemeente van de Heer Jezus Christus,
Dat moet toch prachtig zijn, als je wanneer Jezus terugkomt zuiver en onberispelijk bent. Maar wie is dat?
'Vader, vol van vrees en schaamte buigen wij voor U', zo zingen wij, of 'God, enkel licht, voor wiens gezicht
niets zuiver wordt bevonden, ...' Toch bidt Paulus wel om die onberispelijkheid. Meent hij wel wat hij zegt? Of
is het een verzuchting, een hardop uitgesproken droom? Stel dat wij op de dag van Jezus allemaal volmaakt
zijn. Wat zou dat mooi zijn!
Het thema van de preek is:
Nú de juiste prioriteiten en straks een schitterende ontmoeting met Jezus.
Paulus bidt voor de Filippenzen. Hij vraagt of God ervoor zorgen wil, dat hun liefde nog veel sterker wordt,
dieper, breder, meer omvattend. Daarbij noemt hij ook het groeiend inzicht. Denk aan het thema van deze
dienst, Een tree hoger. Je kunt het toenemend inzicht vergelijken met een trap op de helling van een heuvel.
Hoe hoger je komt, hoe meer je ziet. Hoe meer je ziet bij de mensen om je heen, hoe meer je daar rekening
mee houdt, des te beter kun je ook de liefde beoefenen. Je ziet niet voorbij aan allerlei nuances en daardoor
kun je ook zien waar het op aankomt.
Onderscheiden waar het op aankomt, dat is in de tijd van Paulus een uitdrukking die de filosofen gebruiken en
wij kennen deze uitdrukking nog. Het is datgene wat je boven aan je prioriteitenlijstje zetten moet, wat je niet
mag uitstellen, en waar je je meeste energie in moet steken. Als je dat doet, zegt Paulus, heb je grote kans dat
je op de dag van Jezus onberispelijk bent.
Dat is dus wel iets anders dan een verzuchting. Het is een serieuze wens die Paulus voorhoudt aan God en wij
mogen dat ook doen. Vergelijk het eens met jouw wens, dat je over 3 à 4 jaar je Bachelor hebt of over 4 à 5
jaar je hbo-bachelor. Prachtig toch? Maar als je onberispelijk bent wanneer Jezus komt, dan is dat nog veel
mooier.
De dag van Jezus. Dat is een Nieuwtestamentische uitdrukking en wij kijken uit naar die dag. In het Oude
Testament keek men uit naar de dag van de HEER. De twee andere bijbelgedeelten die wij lazen gingen dáár
over. Het eerste uit Maleachi 3 en het tweede uit Lucas 3. Die beide gedeelten leken anders dan de tekst uit
de brief aan de Filippenzen. Ze klonken veel dreigender. 'Wie zal die dag kunnen doorstaan?' vraagt Maleachi,
'wie zal overeind blijven wanneer hij verschijnt?' En in Lucas 3 roept Johannes de Doper op tot inkeer: 'Maak
de weg van de Heer gereed, maak recht zijn paden.' Eigenlijk spreekt Maleachi over de boodschapper van de
HEER en Johannes de Doper wordt door Jezus ook wel als die boodschapper gezien, dus nog niet als de HEER
zelf. En toch maakt dat niet uit. De boodschapper vertegenwoordigt de koning. Als koning Willem-Alexander
ergens op bezoekt komt en uit de luidsprekers klinkt het bericht dat hij eraan komt, dan moet je daar eigenlijk
al zijn.
Misschien voelt u, misschien voel jij je nog meer aangesproken door de boodschapper van Maleachi en door
Johannes de Doper dan door Paulus in zijn brief aan de kerk van Filippi. Is Paulus niet veel te idealistisch?
Maar de situatie in Filippi was anders dan in Israël in de tijd van Maleachi en die van Johannes de Doper. In
Filippi leefde een mooie gemeente. Het was de eerste kerk die Paulus in zijn onderhoud voorzag. En die
gemeente ging daar zelfs mee door, toen ze niet meer van het werk van Paulus profiteerden omdat hij in een
gevangenis zat. Ze maakten een lange reis, van Noord-Oost-Griekenland naar waaarschijnlijk West-Turkije,
om de apostel van eten en drinken en kleren te kunnen voorzien, en ze schaamden zich niet voor zijn
gevangenschap. Wij vinden het normaal dat een dominee zijn traktement krijgt en als hij 65 is zijn
emeritaatsgeld - pensioen- , maar in die tijd moesten de christenen dat nog uitvinden.
Veel liefde voor Paulus dus, niet vanwege hem maar vanwege de boodschap die hij bracht. In Israël was de
situatie in de tijd van Maleachi en Johannes de Doper heel anders. Isaraëlieten die God gebrekkige offers
brachten in de tijd van Maleachi en soldaten die mensen afpersten en zich lieten omkopen.
'Maar', zeg jij, 'wij zijn toch allemaal zondaars.' Dat is ook zo, en toch is er verschil tussen de ene mens en de
ander en dat verschil vindt God belangrijk, en volgens mij vind jij en vindt u dat ook van belang. Stel dat Jezus
terugkomt op een moment dat jij heel actief bezig met een evangelisatieproject voor jongeren, óf dat je je
zoveelste biertje achterover slaat. Dat maakt nogal wat uit. Zo kunnen wij ons goed voorstellen, dat Paulus
die mensen uit Filippi van harte toewenst dat zij onberispelijk zijn op het moment dat Jezus komt. Zoals jij dat
iemand toe kunt wensen die jij hoog hebt vanwege zijn geloof. Omgekeerd vind je het heel erg wanneer
dezelfde persoon in een moment van zwakheid sterft.
Onberispelijk! Op de vorige belijdeniscatechisatie vroeg iemand waarom God onberispelijkheid vraagt. Ik
kwam toen tot de conclusie, dat dit woord zelden betekent dat je geen enkele fout mag maken. In het
Nederlands kan het ook betekenen: zeer correct, wat met veel aandacht gebeurt, piekfijn, en de bijbelse
woorden die vertaald worden met 'onberispelijk' of 'volmaakt' kunnen ook betekenen: rechtschapen en
oprecht of dat je een hoge moraal hebt. Daarmee komt dat hoge doel dichterbij. Foutloosheid kan niemand
zich eigen maken. Geen wonder dat je dan alleen maar opziet tegen de terugkomst van Jezus. Maar een hoge
moraal heeft iets moois, iets begeerlijks in zich. En je kunt je voorstellen dat Paulus die hoge moraal de
christenen in Filippi van harte toewenst. Ze zijn zo goed op weg. Dat belooft nog veel meer.
Maar hoe bereik je dat nou? Als je kunt onderscheiden waar het op aankomt. Ik kan ook zeggen: als jij heel
goed in staat bent om een prioriteitenlijstje te maken. Daarbij gaat het er natuurlijk om wat voor een christen
prioriteit moet hebben. Hoe maak je dát uit? Want wat bij de één bovenaan het lijstje staat, staat bij de ander
onderaan. Wat is het criterium daarvoor, wat is de norm? Het antwoord vind je in vs. 11. Daar gaat het om de
vruchten van de gerechtigheid die jij dankt aan Jezus Christus. Gerechtigheid, gehoorzaamheid aan God, een
gehoorzaamheid die vooral Jezus heeft laten zien, en die hij door zijn Geest ook tot stand wil brengen in jou.
De gehoorzaamheid van Jezus, dat is dat hij uit de hemel naar de aarde ging en dat hij zich hier op aarde
gedroeg als een slaaf, dat hij diende. Kijk, dat moeten wij ook doen, de ander belangrijker vinden dan wijzelf
zijn. En naarmate dat meer in ons zit, is het voor ons gemakkelijker om te onderscheiden waaraan wij veel
energie moeten geven en waaraan weinig.
Laat ik een voorbeeld geven. Al een aantal jaren organiseren de vijf christelijke studentenverenigingen en het
GSp hier in Groningen een gezamenlijke Kerstviering in de Jozefkerk. Er zijn dan altijd gereformeerde studenten
die daar moeite mee hebben. Zij voelen zich in die brede oecumenische viering niet thuis, terwijl anderen het
juist heel belangrijk vinden om in elk geval met Kerst de eenheid met meerdere christenen vorm te geven.
Waar komt het dan op aan? Neem dan het werk van Jezus eens als uitgangspunt. Jezus offerde zich op voor
de ander en deze gehoorzaamheid van Jezus moet ook ons ertoe brengen dat wij offers willen brengen voor
de ander. Wie is die ander? Dat kan een lid zijn van de vereniging waarvan jij lid bent. Maar waarom niet ook
een lid van een andere vereniging? Waarom niet iemand die geen lid is van een christelijke
studentenvereniging en zelfs niet van een kerk en ook niet gelooft? Veel ongelovigen snappen er niets van,
dat er onder die christenen zoveel verdeeldheid heerst. Een bomvolle Jozefkerk met Kerst maakt dan best wel
indruk op hen. En zij hebben het geloof nog niet. Degenen die bezwaar maken begrijp ik wel. Je kunt ook te
gemakkelijk met een ander meegaan. Dan zeg ik: doe wel mee en blijf tegelijk jezelf. Dan kan die ander ook
van jou leren. De één kijkt meer om zich heen, de ander meer naar boven. Dat komt zelfs binnen de
vrijgemaakte kerk voor. Let maar eens goed op, hoeveel mensen daar zijn die zich vaak meer aantrekken van
wat mensen vinden dan van wat God vindt.
Onberispelijk als Jezus komt. Maar als je dat niet bent! Kom je dan niet in de hemel? Er zijn veel teksten in de
Bijbel die leren dat ook op het moment van het sterven en van Gods komst naar deze wereld zijn ontferming
groot is. Denk aan die moordenaar aan het kruis. 'Ik verzeker je', zegt Jezus, 'nog vandaag zul je met mij in het
paradijs zijn.' Lees ook die teksten uit Maleachi en Lucas nog eens goed. 'De boodschapper van de Heer', zo
zegt Maleachi, 'zal de nakomelingen van Levi zuiveren en dan zullen zij op de juiste wijze offeren aan de Heer.
Zo groot is Gods genade, zoveel kansen geeft Hij. Ook Johannes de Doper wijst een weg van bevrijding, zelfs
aan soldaten die roven en plunderen en vrouwen verkrachten.
Het belangrijkste is niet of wij in de hemel komen, maar hoe wij Jezus ontmoeten. Het kan best zijn dat Jezus
jou vol ontferming aanvaardt, omdat Hij op dat moment de spijt in je ogen ziet. Maar je zou je toch dood
schamen. Als je mag kiezen hoe jij Jezus ontmoeten wilt, dan weet je het wel. En jij mag kiezen.
In de voorbereidingsgroep leefde de vraag wie er voor zorgt dat wij gered worden, of God dat doet of dat wij
dat doen. Het bleek best een moeilijke vraag te zijn. De ene keer zeg je: God moet het doen, de andere keer
weet je heel goed dat je zelf actief moet zijn. Als jij niks doet, kan God je niet redden.
Het is allebei waar. Eigenlijk werken God en mens ieder met eigen mogelijkheden samen. God door zijn
Woord en Geest waarmee Hij heel dichtbij je kan komen en jij die zelfs dan nog nee kan zeggen en zelf ja zult
moeten zeggen.
Het jaarthema, Een tree hoger, zo is het geformuleerd. Wat is nou één tree of één sport van de ladder? Maar
als je op een ladder staat, kan die ene tree net het verschil maken. Soms zie je dan veel meer dan op die tree
daaronder. Op die tree daaronder kijk je bijvoorbeeld alleen in je eigen tuin, maar vanaf die tree daarboven
kijk je opeens in een heleboel andere tuinen en zie je wat men daar allemaal doet. Als studentenpastoraat
werken wij er graag aan mee, dat jij een tree hoger komt te staan op de ladder naar Boven, dat jij zult groeien
door inzicht en fijnzinnigheid, zodat je kunt onderscheiden waar het op aankomt, wat prioriteit moet hebben
wanneer het gaat om jou en God, om jou en je medemens. En wij stellen het erg op prijs, dat wij deze dienst
mogen houden te midden van allerlei kerkleden en andere belangstellenden.
Ik spreek de hoop uit dat wij allemaal op de dag van Christus zuiver en onberispelijk zullen zijn.
Eer aan de Vader en aan de Zoon en de Heilige Geest.
Amen
12 september 2014