Zorg bij maagklachten en misselijkheid

Zorg
bij maagklachten
en misselijkheid
Zorg bij maagklachten en misselijkheid
Maagklachten en
misselijkheid
Inhoud
Maagklachten3
Klachten en symptomen
3
Oorzaken
4
Wanneer moet je een arts raadplegen
5
Voorkomen van maagklachten
6
Wat kun je er zelf aan doen
6
Geneesmiddelen
7
Misselijkheid9
Klachten en symptomen
9
Oorzaken
10
Geneesmiddelen
10
Maagklachten ontstaan meestal na de maaltijd en
‘s nachts. Wat als ‘maagpijn’ wordt ervaren, is vaak
het gevolg van gasophoping, opboeren of oprispingen in de darmen. Overgeven of misselijkheid heeft
niet altijd met de inhoud van maag te maken.
Maagklachten
Klachten en symptomen
Voor het verteren van voedsel is maagzuur nodig. Dit
wordt door het maagslijmvlies in de maag aangemaakt.
De wand van de maag wordt beschermd door het
maagslijmvlies. Door verschillende oorzaken kan dit
maagslijmvlies plaatselijk dunner worden. De beschermende werking neemt hierdoor af. Als de beschermende werking van het maagslijmvlies afneemt, kan
de maagwand plaatselijk geïrriteerd of ontstoken raken
door inwerking van het maagzuur. Bij oprispingen,
veelvuldig opboeren en overgeven komt er maagzuur
in de slokdarm. Ook dit kan klachten veroorzaken.
Gevoelige maag
De maag raakt gewend aan bepaalde voeding- en
leefgewoonten. Soms kan een geringe afwijking van de
dagelijkse gewoonten al leiden tot maagklachten. We
spreken dan van een gevoelige maag.
Opgeblazen gevoel
Een andere klacht die vaak voorkomt, is een zogenaamd ‘opgeblazen gevoel’. Na de maaltijd ontstaat er
dan een gespannen gevoel in de maagstreek. Dit kan
gepaard gaan met winderigheid. Het is het gevolg van
een gasophoping in het maag-darmkanaal.
9
10
Zorg bij maagklachten en misselijkheid
Maagzweer
Wanneer moet je een arts raadplegen
Maagklachten kunnen op den duur leiden tot een
maagzweer. Bij een maagzweer is het weefsel van de
maagwand ontstoken. Het maagslijmvlies heeft haar
beschermende werking verloren, waardoor maagzuur
het weefsel van de maagwand heeft kunnen aantasten.
Meestal is een bacteriële infectie de oorzaak. Ook als
de wand van de slokdarm wordt beschadigd, kan een
zweer ontstaan.
•bij kinderen met maagklachten;
•bij maagklachten die na gebruik van een zelfzorgmiddel niet binnen twee weken verbeteren;
•als de klachten verergeren;
•bij maagpijn met uitstraling naar kaak, arm en/of
rug;
•als voedsel in de slokdarm blijft hangen;
•bij het braken van bloed of zwarte ontlasting;
•bij een verminderde eetlust en sterke vermagering;
•als je het afgelopen jaar een maagzweer hebt gehad;
•bij ernstige maagpijn;
•als je ouder bent dan 50 en voor het eerst maagklachten hebt;
•bij een drukkende, zeurende pijn tijdens zwangerschap.
Verwaarloos regelmatig terugkerende klachten niet.
Ze kunnen ernstige gevolgen hebben.
Oorzaken
De oorzaak van maagklachten is vaak onbekend. Er
zijn wel verschillende factoren die het ontstaan van
maagklachten kunnen beïnvloeden:
•verkeerde eetgewoonten (niet goed kauwen en te
haastig of te veel eten);
•roken, alcohol, koffie, thee, te vet of te gekruid eten;
•spanningen;
•onregelmatig leven;
•bacteriële besmetting;
•vertraagde maaglediging;
•reisziekte;
•zwangerschap;
•voedselvergiftiging.
Sommige geneesmiddelen (onder andere bepaalde
pijnstillers) kunnen maagklachten veroorzaken of
verergeren. Je Kring-apotheek kan je hier meer over
vertellen.
11
12
Zorg bij maagklachten en misselijkheid
Voorkomen van maagklachten
Maagklachten kunnen ten dele voorkomen worden.
Aanpassingen in de leef- en eetgewoonten kunnen
goede resultaten opleveren. Enkele tips:
•Vermijd grote porties en zware of vette etenswaren.
•Eet niet te snel en kauw je voedsel goed.
•Eet op gezette tijden en neem de tijd voor je maaltijd.
•Drink niet te veel koffie, thee, alcohol en frisdrank
met koolzuur.
•Vermijd het gebruik van knoflook, peulvruchten,
uien, koolsoorten, chocolade en scherpe kruiden.
•Probeer minder te roken.
•Probeer spanningen te vermijden.
•Draag geen kleding die knelt in de taille.
•Gebruik geen voedingsmiddelen waarvan de uiterste
houdbaarheidsdatum is verlopen.
•Nuttig geen voedsel dat mogelijk bedorven is.
Wat kun je er zelf aan doen
Maagklachten verminderen wanneer de mogelijkheid
dat er maagzuur in de slokdarm komt, afneemt. Maak
er bijvoorbeeld een gewoonte van om niet te bukken
maar langzaam door de knieën te zakken. Ook kan
13
het hoofdeinde van het bed omhoog geplaatst worden
(15 tot 25 centimeter). Een extra kussen onder het
hoofd alleen is niet voldoende.
Bij een opgeblazen gevoel kun je ‘winden’ beter niet
inhouden. Het laten van winden is juist goed om de
spanning in de maagstreek te verminderen.
Geneesmiddelen
Maagzuurneutraliserende middelen
Maagzuurneutraliserende middelen zorgen ervoor dat
het maagzuur gebonden en geneutraliseerd wordt.
Hierdoor heeft het geen kans op de maagwand in
te werken. Deze middelen bevatten aluminium en
magnesium in een vaste verhouding. Je kunt ze goed
gebruiken bij incidentele klachten.
Mensen met een nierstoornis mogen geen maagzuur­
neutraliserende middelen gebruiken. Dit geldt ook voor
kinderen jonger dan twaalf jaar. Als zij regelmatig last
van maagzuur hebben, is het verstandig eerst een arts te
raadplegen.
14
Zorg bij maagklachten en misselijkheid
Maagzuurneutraliserende middelen zijn verkrijgbaar
in vloeibare vorm en in de vorm van kauwtabletten. Ze
kunnen het beste een uur na de maaltijd en voor het
slapen gaan worden ingenomen.
Let op: zuurneutraliserende middelen kunnen de werking
van bepaalde medicijnen beïnvloeden. Neem je andere
geneesmiddelen daarom minimaal twee uur voor of vier
uur na gebruik van een zuurneutraliserend middel in.
Misselijkheid
Klachten en symptomen
Overgeven en misselijkheid worden vanuit de hersenen
(het braakcentrum) aangestuurd. De klachten duiden
erop dat in een bepaald deel van de hersenen alarm is
geslagen. Dit gebied in de hersenen staat onder andere
onder invloed van het evenwichtsorgaan en het maagdarmkanaal. Misselijkheid is vaak niet ernstig maar wel
erg vervelend.
Maagzuurremmende middelen
Maagzuurremmende middelen verminderen de aanmaak van maagzuur. Binnen deze groep maagmiddelen heb je de keuze uit verschillende werkzame stoffen. Je Kring-apotheek kan je adviseren bij het maken
van de juiste keuze in jouw situatie. Daar wordt voor je
gecontroleerd of het geneesmiddel wel samengaat met
andere geneesmiddelen die je gebruikt.
Maagzuurremmende middelen kun je gebruiken als
de klachten langere tijd aanhouden. Gebruik ze echter
niet langer dan twee weken achtereen zonder een arts
te raadplegen. Aanhoudende klachten kunnen het
gevolg zijn van een ernstige aandoening.
Let op: bepaalde maagmiddelen kunnen beter niet
langdurig gebruikt worden. Ze kunnen de kalkopname
verhogen of de maag juist stimuleren om meer zuur aan
te maken.
Geneesmiddelen bij een opgeblazen gevoel
Een opgeblazen gevoel gaat meestal vanzelf over. Heb
je er veel last van? Dan kun je een middel gebruiken
dat de maag- en darmbewegingen bevordert. De doorstroming verbetert hierdoor.
15
16
Zorg bij maagklachten en misselijkheid
Oorzaken
Misselijkheid kan het gevolg zijn van:
•prikkeling van het evenwichtsorgaan (reisziekte)
•nervositeit;
•overmatig (vet) eten;
•overmatig drinken (alcohol);
•zwangerschap;
•migraine;
•griep;
•menstruatie;
•pijn;
•stress.
Ook medicijnen kunnen misselijkheid en braken uitlokken. Een bekend voorbeeld is chemotherapie.
Gal braken heeft niets met de galblaas te maken. Wanneer
het braaksel ‘gal-bruin’ van kleur is, betekent dit dat de
maag leeg was tijdens het braken. Het gevolg is dat gal uit
de twaalfvingerige darm wordt uitgebraakt.
Geneesmiddelen
Misselijkheid heeft bijna altijd een oorzaak. Vooral bij
langdurige misselijkheid is het belangrijk een arts te
raadplegen om uit te zoeken wat de oorzaak kan zijn.
Ook een ziekte kan namelijk misselijkheid veroorzaken.
De omstandigheden waaronder klachten optreden, zijn
van invloed op de keuze van een geneesmiddel. Domperidon bevattende preparaten werken bij misselijkheid veroorzaakt in het maag-darmstelsel (zoals vaak
het geval is bij migraine).
17
18
Meer weten?
Deze folder is onderdeel van een serie informatie­
folders, die wordt uitgegeven door Kring-apotheek BV.
De teksten van deze folder zijn ook via­internet
beschikbaar op www.kring-apotheek.nl.
Wil je meer weten over dit onderwerp, jouw
gezondheid of de geneesmiddelen die je gebruikt?
Kom dan gerust eens langs bij Kring-apotheek. Wij
zijn je graag van dienst. Ook voor geneesmiddelen
die je zonder recept koopt, is het raadzaam te laten
controleren of ze samengaan met eventuele andere
geneesmiddelen die je al gebruikt. Geef het gebruik
van deze zogeheten zelfzorgmiddelen dan ook altijd
door bij jouw apotheek.
2012a