Taptolken: van praktijk naar norm Promotor: Dr. A. Alsulaiman Silke Biesbrouck Inhoudstafel 1) 2) 3) 4) 5) Onderzoeksvragen Methodologie Resultaten Conclusie Aanbevelingen voor verder onderzoek 1) Onderzoeksvragen 1. Wat zijn de taken van de taptolk? 2. Welke kennis, vaardigheden en kenmerken moet een taptolk hebben? 3. Waaruit moet een opleiding tot taptolk bestaan? 2) Methodologie • Inductief kwalitatief onderzoek • 13 halfopen interviews met o o 7 taptolken 7 leden FGP Antwerpen • Criteria o o Leden FGP: ervaring met afluisteren, samenwerking met taptolken Taptolken: meer dan 1 jaar taptolkervaring, minstens 1 vreemde werktaal als moedertaal 3) Resultaten 1. Wat zijn de taken van de taptolk? Vlaanderen: 1) Samenvatting/synopsis 2) Vertaling Onderzoeksrechter: vertaling van verbale boodschap Politie: vertaling van verbale en paraverbale boodschap en verduidelijking van cultuurspecifieke elementen Brussel: 1) Samenvatting/synopsis 2) Transcriptie van bronspeech 3) Vertaling 3) Resultaten 2. Welke kennis, kenmerken en vaardigheden moet een taptolk hebben? 1) Kennis en naleving tapprocedure 2) Basis computervaardigheden o Snel/blind typen 3) Beheersen NiceTrack-systeem 3) Resultaten 4) Taalvaardigheid o Doeltaal (= Nederlands/Frans) actief gebruiken 1. Spreekvaardigheid 2. Schrijfvaardigheid o Brontaal (= vreemde taal) volledig begrijpen 1. Dialect(en) 2. Vakjargon 3. Straattaal 4. Uitdrukkingen en zegswijzen 5. Woordspelingen 6. Accent(en) 5) Cultuurkennis o Gewoonten en gebruiken o Waarden en normen 3) Resultaten 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) Analysevermogen/samenvattingsvaardigheid Kennis vertaalprincipes en vertaaltheorie en vertaalvaardigheden Snel werken Stressbestendigheid Mentale weerbaarheid Politioneel inzicht Geen subjectieve interpretaties maken Continue bijscholing Grote beschikbaarheid Engagement 3) Resultaten 3. 1) 2) 3) Waaruit moet een opleiding tot taptolk bestaan? Screening (beëdigd?) Opleiding Examen 3) Resultaten Opleiding A. Theorie B. Praktijk 1. Tapprocedure a) Verplicht 2. Taken 1. Synopsissen a) Synopsis 2. Signaleren vreemde/paraverbale b) Vertaling elementen b) Niet-verplicht 1. Cursus basis computervaardigheden 2. Cursus snel/blind typen • Vertaaltheorie • Vertaalprincipes • Vertaalvaardigheden • • Vakjargon Intonatiepatronen 3. NiceTrack-systeem 4. Deontologie 5. Tips en ervaringen 4) Conclusie • Eenduidigheid over taak van taptolk Specificatie van ‘volledig’ en ‘getrouw’ bij taptolken “Een vertaling bij taptolken is […] volledig en getrouw als die zowel de verbale als de paraverbale boodschap van de auditieve brontekst weergeeft in de doeltaal en als ze de betekenis van taalgebonden en cultuurgebonden elementen aanpast aan het doelpubliek.” (Biesbrouck, 2014, p. 34). 4) Conclusie • Definitie voor taptolken “Taptolken is een proces bestaande uit twee handelingen die uitgevoerd worden onder tijdsdruk: het schriftelijk samenvatten in een doeltaal van een auditieve brontekst in een brontaal (synopsis) en het overbrengen van de verbale en paraverbale boodschap van dezelfde auditieve brontekst naar een geschreven doeltekst in een doeltaal, waarbij taalgebonden elementen in de brontekst vervangen worden door equivalenten in de doeltekst en cultuurgebonden elementen in de brontekst verduidelijkt worden in de doeltekst (vertaling).” (Biesbrouck, 2014, p. 35) 5) Aanbevelingen voor verder onderzoek • • • • • • • • Taken van de taptolk op nationaal niveau Kenmerken van synopsis op nationaal niveau Profiel van taptolk op nationaal niveau Opleiding tot taptolk op nationaal niveau Definitie voor taptolken op nationaal niveau Benaming voor taptolken op nationaal niveau Wetenschappelijke definities voor taptolkvaardigheden Wetenschappelijke methodes om taptolkvaardigheden aan te leren (vb. stemherkenning, dialectherkenning) Bedankt voor jullie aandacht