Verblijfskatheter

Urologie
Verblijfskatheter
Na overleg met uw arts heeft u een verblijfskatheter gekregen. Onze verpleegkundigen
hebben u uitgelegd hoe u het beste met de katheter om kunt gaan. In deze folder kunt
u dit nalezen.
Wat is een verblijfskatheter?
Een verblijfskatheter is een dun slangetje dat via de plasbuis in uw blaas geschoven is. Om
te voorkomen dat het slangetje uit uw blaas glijdt, wordt er een heel klein ballonnetje aan
het uiteinde van de katheter opgeblazen. De katheter kan zo’n 4 tot 12 weken blijven zitten.
Daarna brengt de arts of verpleegkundige als dat nodig is een nieuwe katheter bij u in.
Gebruik overdag
Overdag wordt uw urine opgevangen in een zogenaamde beenzak. Deze heeft een inhoud
van 200/300 ml. De zak kan worden bevestigd door de bandjes om uw been te doen of in
een katoenen urinezakhouder. Aan de onderkant van de beenzak zit een aftapkraantje.
Als de zak vol is kunt u de urine via dit kraantje eenvoudig in het toilet laten lopen.
Gebruik ’s nachts
’s Nachts sluit u de grotere urine-nachtzak aan. De zak heeft een inhoud van 2 liter zodat u
rustig door kunt slapen. De opvangzak kunt u in een rekje aan de zijkant van uw bed
hangen. Het is belangrijk dat de opvangzak altijd lager hangt dan uw blaas, dus lager dan
uw matras. De nachtzak kunt u na gebruik in het toilet legen via een aftapkraantje.
Controleer voordat u de zak opnieuw aansluit altijd of het kraantje (weer) goed dicht is.
Lichamelijke verzorging
U kunt zich gewoon wassen en douchen met de verblijfskatheter. U hoeft niet bang te zijn
dat de katheter eruit valt. Het is belangrijk dat u het gebied rond de plasbuis dagelijks goed
wast om urineweginfecties te voorkomen. Gebruik hierbij geen zeep. Let er wel op dat u niet
aan de katheter trekt. Voor mannen geldt, dat zij de voorhuid van de penis terugschuiven en
de eikel en de katheter goed wassen. Vrouwen kunnen tijdens het wassen de schaamlippen
spreiden om de schaamlippen, het gebied rond de plasbuis en de katheter goed te wassen.
Het aansluiten/verwisselen van de opvangzak
Om infecties te voorkomen moet u voor en na het aansluiten en verwisselen van de
urine-opvangzak altijd uw handen wassen. Hieronder wordt kort uitgelegd hoe u een nieuwe
urine-opvangzak aansluit.
15131020
1. Het aansluiten van de beenzak (overdag)
• Sluit het kraantje van de beenzak.
• Als u beenbandjes gebruikt: schuif deze door de daarvoor bestemde openingen in de opvangzak. Als u een katoenen beenzakhouder gebruikt, doet u deze eerst om. • Verwijder het beschermdopje van de katheteraansluiting van de beenzak.
• Koppel de beenzak aan. Het is hierna niet langer nodig om de katheter dicht te knijpen of
dubbel te vouwen.
•
•
Maak de nachtzak schoon zoals omschreven op pagina 5.
Gebruik u beenzakbandjes: bevestig de bandjes aan uw bovenbeen. Als u een
katoenen beenzakhouder gebruikt, brengt u de beenzakhouder hierin aan.
2. Het aansluiten van de urine-nachtzak (’s nachts)
• Sluit het kraantje van de urine-nachtzak.
• Verwijder het beschermdopje van de katheteraansluiting van de urine-nachtzak.
• Sluit de urine-nachtzak aan op de dagzak vergeet niet het kraantje onder aan de dagzak
open te zetten.
• Hang de urine-nachtzak in het rekje aan de zijkant van uw bed, op een lager niveau dan
uw blaas/matras.
Schoonmaken van de urine-opvangzakken
U kunt de beenzak en de urine-nachtzak 5 tot 7 dagen gebruiken voordat u een nieuwe aan
moet sluiten. Als u een nieuwe katheterzak aansluit, verwissel dan ook de flip flo. U kunt de
nachtzak het beste ’s ochtends schoonmaken. De zak kan dan een aantal uren drogen
voordat u hem ’s avonds weer nodig heeft.
Het schoonmaken gaat als volgt:
• Open het aftapkraantje, spoel de zak die u zojuist heeft afgekoppeld om met koud
leidingwater en laat het water en weer uit lopen.
• Sluit het aftapkraantje.
• Giet een scheutje azijn in de zak en vul hem met koud water. Schud de inhoud een paar
keer heen en weer door de zak.
• Laat de zak leeglopen en hang hem met open kraantje te drogen tot u hem weer nodig
heeft.
Gebruik flip flo
Als u in plaats van een been- of urinenachtzak een flip flo gebruikt, moet u de blaas iedere 3
à 4 uur legen, ook ’s nachts. Als de urine te lang in de blaas blijft, loopt u kans op een
blaasontsteking. Het is daarom beter om ’s nachts een urine-opvangzak te gebruiken, zodat
de urine goed uit de blaas loopt. Als u de katheter tijdelijk wilt afsluiten om bijvoorbeeld
onder de douche of in bad te gaan, moet u de opvangzak van de flip flo afhalen. Dit doet u
door het kraantje van de flip flo omhoog te zetten, zodat deze dicht is.
Verminderen kans op blaasontsteking
Om de kans op een blaasontsteking zoveel mogelijk te voorkomen, adviseren wij de
volgende regels in acht te nemen:
• Was uw handen voor en na iedere behandeling van de katheter.
• Zorg dat er niet aan de katheter getrokken wordt.
• Let op dat er geen knikken in de verbindingsslang tussen de katheter en de
urine-opvangzak zitten.
• De urine-opvangzak moet altijd lager hangen dan uw blaas, omdat de urine anders niet
goed in de opvangzak kan lopen.
• Drink iedere dag een ruime hoeveelheid vocht (2 liter per dag).
Wanneer waarschuwt u een arts?
Urine stroomt langs de katheter
Soms kan het gebeuren dat er urine langs de katheter stroomt. Dit kan een aantal oorzaken
hebben, namelijk:
• Er zit een knik in de katheter.
• Er zit een knik in de verbindingsslang tussen de katheter en de
beenzak/urine-opvangzak.
• De katheter zit verstopt door gruis of door een bloedstolsel.
• De katheter ligt niet goed in de blaas.
U hebt blaaskrampen
Oorzaak 1 en 2 kunt u zelf verhelpen door de katheter op de verbindingsslang zelf weer in
de juiste stand terug te brengen (de knik eruit te halen). In alle andere gevallen moet u
contact opnemen met uw huisarts of behandelend specialist.
De katheter is eruit gevallen
Als de katheter eruit is gevallen, neem dan ook contact op met uw huisarts of behandelend
specialist. Meestal kan er dan zonder problemen weer een nieuwe katheter in uw blaas
worden geschoven.
Wanneer wordt de katheter verwijderd of verwisseld?
De arts die u behandelt spreekt met u af hoe lang u de katheter moet dragen en wanneer de
katheter wordt verwisseld of verwijderd. U kunt hiervoor een afspraak maken op de
polikliniek.
Vragen of problemen
Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen, belt u dan gerust:
• Polikliniek Urologie, T 0348 42 78 98 (maandag t/m vrijdag tussen 9.00 en 15.30 uur).
• Bij spoed ‘s avonds of in het weekend belt u de Spoedeisende Hulp via de receptie
T 0348 42 79 11.
Interessante websites
Informatie over de behandeling staat op de website van het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis. Kijk
op www.zuwehofpoort.nl en zoek op Urologie. U vindt daar ook links naar de websites van
patiëntenorganisaties.
Bronvermelding
Deze folder is afkomstig van de Polikliniek Urologie en gebaseerd op informatie van de
Nederlandse Vereniging van Urologie.
Februari 2014
Zuwe Hofpoort Ziekenhuis
Polanerbaan 2
3447 GN Woerden
T 0348 42 79 11
I www.zuwehofpoort.nl

Download Report