Naar huis met een blaaskatheter of suprapubische katheter

Urologie
Naar huis met een
blaaskatheter of
suprapubische katheter
www.catharinaziekenhuis.nl
Inhoud
Plaatsing van de katheter ...................................................................
Welke materialen gebruikt u bij de verzorging ...................................
Belangrijke leefregels .........................................................................
Mogelijke problemen .........................................................................
Nieuw materiaal bestellen ..................................................................
Vragen.................................................................................................
Contactgegevens ................................................................................
Patiëntenvoorlichting: [email protected]
URO018 / Naar huis met een blaaskatheter of suprapubische katheter / 17-07-2014
2
3
5
6
6
7
7
7
Naar huis met een blaaskatheter of
suprapubische katheter
U heeft zojuist een katheter gekregen om de urine te
laten weglopen. Een katheter is een soepele, holle slang
waardoor urine uit de blaas kan aflopen. De katheter blijft
vastzitten in de blaas door een ballonnetje dat wordt
opgeblazen via dit slangetje. Aan het einde van de katheter
is een zak bevestigd, die de urine opvangt.
In de volgende tekeningen kunt u zien hoe de
organen in het onderlichaam liggen.
Dwarsdoorsnede van het onderlichaam van de vrouw
Dwarsdoorsnede van het onderlichaam van de man
Plaatsing van de katheter
De katheter kan op twee manieren in de blaas worden geplaatst:
1. trans-urethraal
2. supra-pubisch
3
1. De trans-urethrale blaaskatheter
Een arts of verpleegkundige brengt deze katheter via de plasbuis tot in
de blaas in (trans-urethraal). Deze katheter zit in de blaas vastgemaakt
met een ballonnetje gevuld met steriel water. U kunt hierdoor dus niet
meer normaal plassen.
Als u de trans-urethrale katheter voor langere tijd krijgt, komt u na
ongeveer zes weken terug bij het Urologisch Behandelcentrum (route
65) om de katheter te laten wisselen. U krijgt hiervoor een afspraak
mee.
Belangrijk!
Wanneer de trans-urethrale katheter er spontaan uitvalt, moet u
direct contact opnemen met uw huisarts of het ziekenhuis, omdat
binnen drie uur een nieuwe katheter ingebracht moet worden.
Verzorging van de transurethrale blaaskatheter
Was één keer per dag de huid rondom het slangetje met lauw water.
Mannen dienen het gebied onder de voorhuid zorgvuldig te wassen.
Vrouwen dienen het gebied rondom de vagina en de anus zorgvuldig te
wassen. Dit om de katheter zo veel mogelijk bacterievrij te houden. U
kunt de katheter zo nodig vastzetten (fixeren) met een pleister in de lies
of op het bovenbeen.
2. Wat is een suprapubische katheter
Een suprapubische katheter (SPK) is een dun hard slangetje, dat via een
snede in de huid (incisie) via de buikwand in de blaas wordt ingebracht.
Om te voorkomen dat de katheter uit de blaas glijdt, bevindt zich aan
het uiteinde een ballonnetje, dat gevuld is met steriel water. Voor
de ingreep wordt de buikwand geschoren tussen de navel en het
schaambeen. Vaak is er een extra bevestiging met een hechting bij de insteekopening,
bij eerste katheterinbreng. De hechting wordt de 10de dag verwijderd.
Dit kan door de huisarts of door de thuiszorg gedaan worden. De
suprapubische katheter wordt via de buik ingebracht, omdat u via de
normale weg niet goed meer kunt plassen.
4
De urine kan de eerste paar dagen wat bloederig zijn en kan enkele
bloedstolseltjes bevatten. Als de urine na een week nog erg rood ziet,
neem dan contact op met de polikliniek Urologie.
Als u de suprapubische katheter voor langere tijd krijgt, komt u na
ongeveer zes weken terug bij het Urologisch Behandelcentrum (route
65) om de katheter te laten wisselen. U krijgt hiervoor een afspraak
mee.
Belangrijk!
Wanneer de suprapubische katheter eruit is gevallen, neem dan direct
contact op met uw huisarts of met het ziekenhuis. Binnen ongeveer
één uur is het namelijk nog mogelijk om een nieuwe suprapubische
katheter door het kanaal in te voeren. Duurt dit langer dan één uur
dan sluiten de blaas en de huid zich weer.
Verzorging
Was dagelijks de insteekopening van de suprapubische katheter met
een washandje met lauw water. U mag niet douchen of baden, totdat de
hechting is verwijderd.
Nadat de hechting is verwijderd, kunt u zich gewoon weer douchen,
baden mag wel maar niet te lang. Met een suprapubische katheter kunt
u verder alles doen wat u voorheen ook deed. Ook seksuele activiteiten
zijn geen probleem. U kunt de katheter zo nodig vastzetten met een
pleister op de onderbuik of het bovenbeen.
Welke materialen gebruikt u bij de verzorging
U heeft van de verpleegkundige zojuist een pakket meegekregen met
materialen die het verzorgen van de katheter mogelijk maken. Er zijn
twee mogelijkheden voor het opvangen van de urine. Uw arts heeft met
u besproken welke methode in uw geval gewenst is:
1. De urine kan continue in een beenzak of nachtzak aflopen (de
katheter staat dan ‘open’). De urine die door de slang continue
afloopt, komt in een opvangzak. Overdag gebruikt men hier een
beenzakje voor en ’s nachts een nachtzak. Het verwisselen van een
beenzak naar een nachtzak en andersom gebeurt telkens op dezelfde
5
manier. Het beenzakje wordt losgekoppeld van de katheter. Hierna
wordt de nachtzak aan de katheter gekoppeld.
Het is belangrijk dat de katheteruitgang goed over het koppelstuk
heen geschoven wordt om lekkage te voorkomen. De opvangzak
dient altijd lager te hangen dan uw blaas. De urine die in het
beenzakje zit, kan worden geleegd in het toilet. Het zakje kan onder
de kraan worden doorgespoeld en te drogen worden gelegd. Een
zak is drie dagen te gebruiken waarna deze vervangen moet worden
door een nieuwe zak.
2. De katheter kan ook ‘afgedopt’ worden (u heeft geen opvangzak).
Hierbij blijft de urine in de blaas tot u aandrang krijgt. Wanneer
u aandrang heeft, verwijdert u het stopje zodat de urine weg kan
lopen. Nadat alle urine is weggelopen, plaatst u het dopje weer
terug. De katheter moet minimaal om de drie uur open worden
gezet.
Belangrijke leefregels
Het is belangrijk dat u voldoende water drinkt. Dit wil zeggen 1,5
liter water extra, naast uw gebruikelijke kopjes koffie, thee en andere
dranken. Dit om uw blaas goed te spoelen, schoon te houden en om
eventuele urineweginfecties te voorkomen. Ook bevordert dit de
doorgang van de katheter.
Verder is het belangrijk om vóór en na het verwisselen van een urinezak
uw handen te wassen.
Mogelijke problemen
Het is mogelijk dat u last heeft van:
• Lichte blaasirritatie (het gevoel dat u moet plassen). Dit kan worden
veroorzaakt door het ballonnetje dat opgeblazen zit in de blaas en
tegen de blaaswand komt.
• Urinelekkage langs de katheter. Dit wordt veroorzaakt door
blaaskrampen of een volle blaas. Neem dan contact op met de
polikliniek Urologie.
Als er geen urine meer afloopt door de katheter ga dan het volgende na:
• Wordt de afvloed niet verhinderd door een knik in de slang?
• Bevindt de opvangzak zich lager dan de blaas?
6
• Heeft u voldoende gedronken? (Minimaal 1,5 liter, dit zijn tien glazen
per dag.)
Heeft u deze eventuele problemen opgelost, maar loopt de urine nog
steeds niet, dan is het verstandig om contact op te nemen met uw
huisarts of de polikliniek Urologie.
Nieuw materiaal bestellen
U heeft van de afdeling een starterpakket gekregen met een kleine
voorraad voor de komende weken. In het pakket zitten formulieren
waarop beschreven staat hoe u de materialen zelf dient bij te bestellen.
Verder staat hier in hoe en wanneer de materialen bij u worden
afgeleverd. U kunt uw bestelling telefonisch doorgeven aan een
medewerker van de firma die uw materiaal levert. De afdeling Urologie
heeft de betreffende firma al laten weten welke materialen u precies
gebruikt.
Vergoeding van de materialen
De firma waarvan u het starterpakket heeft ontvangen, declareert zelf
de kosten bij uw zorgverzekeraar. U hoeft hiervoor dus niets te regelen.
Over het algemeen worden alle materialen die u nodig heeft voor het
verzorgen van uw katheter vergoed door de verzekering.
Vragen
Bij vragen of problemen kunt u op maandag tot en met vrijdag tijdens
kantooruren telefonisch contact opnemen met de polikliniek Urologie.
Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de Spoedeisende
Hulp. Contactgegevens
Catharina Ziekenhuis
Telefoon 040 - 239 91 11
www.catharinaziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp
040 - 239 96 00
7
Polikliniek Urologie
040 - 239 70 40
Routenummer(s) en overige informatie over de afdeling Urologie kunt u
terugvinden op www.catharinaziekenhuis.nl/urologie.
8
9
10
11
Michelangelolaan 2 – 5623 EJ Eindhoven
Postbus 1350 – 5602 ZA Eindhoven

Download Report