Is toezicht op woningcorporaties straks nog wel

JUST KEEPING THEM HONEST
HOME
OVER FTM
DOSSIERS
20
JAN
2015
WONINGCORPORATIES
COLUMNISTEN
EXCLUSIVES
DOSSIERS
VIDEO’S
VAN WIE IS ONS GELD?
VALUTASCHANDAAL
IS TOEZICHT OP WONINGCORPORATIES
STRAKS NOG WEL ONAFHANKELIJK?
OVERHEID
38
AUTEURS
WONINGMARKT
48X GEDEELD
PETER HENDRIKS Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) verliest zijn ZBO-
status. Betekent dat het einde van onafhankelijk toezicht op de ontspoorde
10
corporatiesector? Directeur Daphne Braal-Verhoog verdedigt het besluit
waar ze eigenlijk tegen is.
0
Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) is de financiële toezichthouder voor de
woningcorporatiesector. Het is altijd een Zelfstandig Bestuursorgaan (ZBO) geweest, maar
0
minister Stef Blok (Wonen en Rijksdienst) wilde het CFV opheffen en het toezicht naar het
ministerie halen. Directeur Daphne Braal heeft een felle campagne gevoerd om dit te voorkomen.
Dat is uiteindelijk niet gelukt, maar door een amendement op de herzieningswet van D66-kamerlid
Kees Verhoeven, dat op 9 december werd ingediend, is er nu wel een toezichthouder ontstaan met
een grote mate van onafhankelijkheid. Braal gaat in dit interview met FTM uitgebreid in op de
vraag hoe de nieuwe toezichthouder eruit gaat zien, wat voor taken de organisatie krijgt, wat de
omvang en het budget gaan worden en op welke manier de organisatie bekostigd wordt. Een open
vraag is nog of de Autoriteit Woningcorporaties een losse entiteit wordt, of wordt ingevoegd in de
Inspectie Leefomgeving en Transport. Braal legt uit waarom ze een groot voorstander is van
zelfstandigheid.
De kogel is door de kerk, het CFV verliest de ZBO-status en komt direct onder de
minister. Heeft u de slag verloren?
Zoeken
‘Dat ligt eraan hoe je het bekijkt. Een jaar geleden wilden ze ons nog opheffen en de taken
onderbrengen bij het ministerie. Nu worden we een brede Autoriteit Woningcorporaties, waarin
het financiële en het volkshuisvestelijke toezicht zijn verenigd. Bovendien zijn er wettelijke
waarborgen voor het onafhankelijk functioneren van de nieuwe Woonautoriteit. Zo moet de
minister de toezichtstaken opdragen aan de Woonautoriteit. Hij mag verder geen aanwijzingen
geven die betrekking hebben op individuele gevallen. De Autoriteit Woningcorporaties heeft ook
zelfstandig toegang tot de minister en mag zelf besluiten publiceren en informatie opvragen. Ook
de handhaving wordt gemandateerd. Door het amendement van Kees Verhoeven (D66) is de
onafhankelijkheid die hoort bij goed toezicht gewaarborgd.’
‘ER ZIJN WETTELIJKE
WAARBORGEN VOOR HET
ONAFHANKELIJK
FUNCTIONEREN VAN DE
NIEUWE WOONAUTORITEIT’
Als je financieel en volkshuisvestelijk toezicht
samenvoegt, bestaat dan niet het gevaar dat
corporaties die volkshuisvestelijk zeer goed
presteren, financieel milder worden beoordeeld
dan goed is?
‘Ik zat aanvankelijk wel met die twijfel. De angel van dat
dilemma zit bij het volkshuisvestelijke prestatietoezicht.
Een financiële toezichthouder moet niet gaan over hoeveel een corporatie bouwt en sloopt. Daarom
is dat prestatietoezicht uit het volkshuisvestelijke toezicht gehaald. Het is nu aan de gemeenten en
de corporaties om bindende afspraken te maken. Als ze er niet uitkomen kan de minister
bemiddelen. Daarmee is de angel verwijderd. Wij zijn natuurlijk wel verantwoordelijk voor het
beoordelen van de financiële haalbaarheid van die prestatieafspraken.’
Wat blijft er nog over van het volkshuisvestelijke toezicht?
‘Integriteit, governance en rechtmatigheid. Bij integriteit moet je denken aan alles dat met fraude
en risico heeft te maken. Bij governance gaat het om de kwaliteit van bestuur en toezicht. Dat heeft
belangrijke raakvlakken met het financiële toezicht. Bij rechtmatigheid worden vooral fusies,
verkopen en verbindingen beoordeeld.’
Krijgen alle werknemers met ingang van juli automatisch de status van
rijksambtenaar?
‘Ja, we houden dan op als ZBO en iedereen komt dan in dienst van het rijk. We volgen nu al het
Algemeen Rijksambtenarenreglement maar op onderdelen zullen zaken veranderen. De
buitenwereld zal niets merken. Het toezicht loopt naadloos door.’
‘DAT DE WERKNEMERS VAN
DE AUTORITEIT AMBTENAREN
ZIJN, BETEKENT NIET DAT DE
SALARISSEN OPEENS UIT DE
MIDDELEN VAN HET
MINISTERIE WORDEN
BETAALD’
De kosten voor het CFV worden nu gedragen
door de sector. Verandert dat als het een
ambtelijke dienst wordt?
‘Hoewel de sector ons nu ook al betaalt via het
saneringsfonds komt er straks een toezichtheffing om
het toezicht te bekostigen. Dat de werknemers van de
autoriteit ambtenaren zijn, betekent niet dat de
salarissen opeens uit de middelen van het ministerie
worden betaald. Dat is overigens niet uniek. Je ziet het
ook bij De Nederlandsche Bank, daar betalen de banken en verzekeraars de kosten. Bij de Opta
wordt een deel van de kosten door de telecomsector gedragen.
‘IK GELOOF IN STERK,
ONAFHANKELIJK TOEZICHT.
VOOR DIE VISIE HEB IK ME
HARD GEMAAKT’
Wat verandert er voor u? U heeft zich tijdens de
ZBO-controverse zeer strijdbaar opgesteld. De
verhouding tot de minister wordt nu anders.
‘Eerst wat over die strijdlust. Ik geloof in sterk,
onafhankelijk toezicht. Dat deed ik ook in mijn tijd bij
de OPTA en bij Economische Zaken, toen ik bij
mededingingszaken aan de andere kant zat. Voor die visie heb ik me hardgemaakt. Verder denk ik
inderdaad dat de verhouding met de minister zal veranderen. Maar in de wet staat dat de
toezichthouder scherp en onafhankelijk moet zijn. Een belangrijke competentie van een bestuurder
van een toezichthouder is dat hij of zij zijn rug rechthoudt. Die rug moet in de nieuwe situatie nog
steviger zijn, want bij een ZBO zit die onafhankelijkheid al grotendeels ingebakken.’
Bestaat niet het gevaar dat in de toekomst uw positie een mooie promotiefunctie
wordt voor carrièreambtenaren?
‘Daar ben ik niet bang voor. De minister heeft in een debat in de kamer ook gezegd het belangrijk te
vinden dat een bestuurder zo nu en dan een vervelende boodschap kan afgeven.’
Wat gaat er gebeuren met de sanering van corporaties in nood? Die activiteit zou
van het CFV naar het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) worden
overgeheveld.
‘De minister heeft gezegd dat de saneringsactiviteiten naar het WSW kunnen. Er moet wel eerst
een rapport komen over de governance van WSW en het toezicht door de overheid op die
organisatie moet nog worden geregeld. Wij hebben daarbij de opmerking gemaakt dat het gaat om
een publieke taak; sanering is dwingend opgelegd. Er moet daarom naar ons idee een
publiekrechtelijk saneringskader komen.’
Hechten jullie aan die saneringsactiviteit?
‘We zijn begonnen als saneerder en doen het al 25 jaar. Het is onderdeel van wie we zijn. Het zijn
interessante, complexe dossiers met veel uitstraling. Maar we begrijpen dat panelen af en toe
schuiven.’
Gaan jullie saneringsmensen dan over naar het WSW?
‘Als het zo ver is, laten we dat liever niet gebeuren. De gezamenlijke begroting van ons en die van
de tien ambtenaren die nu op het volkshuisvestelijk toezicht zitten, beloopt ongeveer 10 miljoen
euro en we hebben gezamenlijk circa 55 mensen in dienst. De minister verwacht dat die begroting
binnen een paar jaar zal verdubbelen en dat we misschien wel naar 70 tot 80 fte’s gaan. We hebben
er dus behoefte aan om onze deskundige mensen te behouden.’
‘GAAT HET DE CORPORATIES
LUKKEN OM AL DIE
COMMERCIËLE
INVESTERINGEN OP TERMIJN
ZONDER BORGING TE
HERFINANCIEREN?’
Sanering gaat er dus waarschijnlijk van af,
maar wat zijn de nieuwe taken die op de
organisatie afkomen?
‘Er speelt van alles: de Fit & Proper-test voor
bestuurders en commissarissen, het on site-toezicht,
onze betrokkenheid bij het dossier omvorming
volkshuisvestelijke exploitatiewaarde (FTM: een op
huurinkomsten gebaseerde waardering) naar
marktwaarde in verhuurde staat, de opsplitsing van Daeb en niet-Daeb (FTM: sociale en
commerciële activiteiten). Vooral dat laatste is een enorme klus. We gaan alle scheidingen
bekijken, zowel de gevallen waarin er wordt gekozen voor een aparte bv voor de commerciële
activiteiten, als voor de gevallen waarin wordt gekozen voor een administratieve scheiding binnen
de organisatie. Als corporaties ervoor kiezen veel vastgoed over te hevelen naar niet-Daeb dan heb
je het al snel over miljarden euro’s. Ook de kasstromen zijn enorm. Dat wordt een spannende
operatie. Gaat het de corporaties bijvoorbeeld lukken om al die commerciële investeringen op
termijn zonder borging te herfinancieren? Wat gebeurt er met die commerciële
vastgoedportefeuilles als de rente weer gaat stijgen? Hier in huis hebben we het wel over een
nieuwe brutering (FTW: de financiële operatie uit het begin van de jaren 90, die nodig was om de
corporaties los te maken van de overheid).
‘IK VIND ZELF DAT BIJ HET
HOGE VERWACHTINGSNIVEAU
EN HET INTEGRALE KARAKTER
EEN EIGENSTANDIGE CLUB
HOORT’
Klopt het dat er plannen zijn om de nieuwe
woonautoriteit onder te brengen bij de
Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT)?
‘De wet zegt dat er een autoriteit moet komen die onder
de minister valt, maar nu moet worden bekeken waar de
nieuwe autoriteit moet worden ingepast. Ik vind zelf dat
bij het hoge verwachtingsniveau en het integrale
karakter een eigenstandige club hoort. Net als de Onderwijsinspectie en de Voedsel- en
Warenautoriteit. Ik reken erop dat we die status krijgen. De sector heeft recht op een
toezichthouder met een eigen smoel, een eigen aanspreekpunt. Het amendement van Verhoeven
zegt ook dat de Autoriteit Woningcorporaties rechtstreeks toegang moet hebben tot de minister.
Dat wijst ook in de richting van eigenstandigheid.’
Op 20 januari moeten de leden van Eerste Kamer hun vragen over de
herzieningswet inleveren. Is het niet te laat? Ze mogen immers geen voorstellen
voor amendementen doen.
‘De exacte positie van de Autoriteit Woningcorporaties is niet geregeld in de wet. Dat is een
ministerieel besluit. Hoewel bij slagvaardig toezicht een zelfstandige autoriteit hoort geloof ik dat
ILT, waar het volkshuisvestelijk toezicht nu zit, interesse heeft om ons erbij te krijgen. Ik vertrouw
erop dat de minister de geest van het amendement Verhoeven respecteert.’
Waarom zou die nieuwe woonautoriteit niet uitstekend passen bij ILT? Wonen
hoort toch bij de leefomgeving?
‘De vele inspecties die onder ILT vallen zijn meer gericht op het toetsen aan de hand van vaste
normen. Het is vooral afvinken. Wij hebben meer professionele ruimte om tot de invulling van het
toezicht te komen. Bij ons is vaak meer sprake van een deskundig kwaliteitsoordeel. Je zou kunnen
zeggen een zekere professionele subjectiviteit op basis van expertise. Dat is een ander soort
toezichtcultuur.’
Tot slot, zou ik over een halfjaar nog steeds een interview van dit type met u kunnen
hebben, of mag een ambtenaar dat niet?
‘Dat zou dan best wel eens anders kunnen liggen.’
CV Daphne Braal-Verhoog
Werkt sinds 2011 bij het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV), waar ze sinds 1 maart 2013 directeur is. Van 2002 tot
2011 werkte Braal-Verhoog (1970) voor telecomtoezichthouder OPTA. Daar was ze lid was van het managementteam. Vóór 2002 was Braal-Verhoog beleidsambtenaar op het Ministerie van Economische Zaken. Haar specialiteit
daar was mededinging.
Gastauteur Peter Hendriks heeft voor Follow the Money de parlementaire enquête
Woningcorporaties gevolgd en van commentaar voorzien.
Email: [email protected]
Het is tijd om in actie te komen. In een wereld waar alles om geld draait,
kunnen we alleen samen het verschil maken
AANSLUITEN BIJ FTM
MEER ARTIKELEN IN WONINGMARKT
PRIJSINFORMATIE NVM
MOET OP DE SCHOP
EXTREME PIEK
VERKOCHTE WONINGEN
GEEFT TE DENKEN VOOR
2015
LABIELE WONINGMARKT
VRAAGT MEER
JOURNALISTIEKE
ZORGVULDIGHEID
GERELATEERDE ARTIKELEN
BESTUURDERS VERDIENEN
GEEN MINISTERSSALARIS
DE SPIRAAL OMLAAG
DE VRIJE VAL VAN VAN
VESTIA [BOEKRECENSIE]
Tags: centraal fonds volkshuisvesting, CFV, Daphne Braal, Stef Blok, Toezicht, Woningcorporaties
3
Reacties
Follow
the
Money
Inloggen
Delen
⤤ Favoriet
★
Sorteren
op
beste
Doe mee met de discussie...
Ian
•
6 uur geleden
Eric Staal, Hubert Möllenkamp, Marc Calon: hoofdrolspelers in miljoenenfraudes en de ZBO
stond erbij en keek er naar. Volgens mij heb je dan ieder bestaansrecht en verdere
geloofwaardigheid bij voorbaat al verloren. Maar in Nederland maakt men graag gebruik van
heel veel quasi prudente woorden om feitelijk heel weinig te moeten zeggen zodat toch de indruk
achterblijft dat er goed over is nagedacht en er heel goed werk wordt verricht. Die nonchalante
ons-kent-ons-mentaliteit en dat gedogen gaat ons nog heel lelijk opbreken. Zo lang de burger het
nog allemaal kan/wil betalen.
3△
▽
• Beantwoorden • Delen ›
Solonechope
•
6 uur geleden
Ze hieven het ,....... Enfin. De volkswoede is niet beantwoord waardoor verdere
maatschappelijke ontwrichting gegarandeerd is.
△ ▽
• Beantwoorden • Delen ›
Hilterman
•
8 uur geleden
Het lijkt me geen goede ontwikkeling, toezicht op allerlei maatschapoelijke taken komt steeds
meer onder directe invloed van de ministeries.
Aan de andere kant heeft het CFV ook niets gedaan aan allerlei misstanden bij de corporaties.
Dat werpt de vraag op hoeveel zin een ZBO heeft in een sector die overloopt van de affaires.
△ ▽
• Beantwoorden • Delen ›
WAT
IS
DIT?
OOK
OP
FOLLOW
THE
MONEY
Geldcreatie
is
een
overheidstaak
313 reacties • één dag geleden
fbakker — Geen garantie voor een lage
Bange
muizen
in
het
Bastion
aan
de
Basisweg
16 reacties • 16 dagen geleden
inflatie/deflatie...bekijk dit eens:
https://www.youtube.com/watch?...Die …
Jan
Willem
de
Hoop — Tja, de tijd dat mensen
voor kwantiteit (+ / = halve waarheden) willen
betalen wordt minder en zal de oplossing …
Extreme
piek
verkochte
woningen
geeft
te
denken
voor
2015
Juist
FTM
profiteert
van
een
eed
voor
journalisten
16 reacties • één dag geleden
43 reacties • 4 dagen geleden
✉
Geert-Jan — Tot mijn grote verbazing heb ik de
Jan
Willem
de
Hoop — Boeiende column met
afgelopen maand al 2 makelaars gesproken die
toegeven dat er in midden-NL boven de …
toch wel 3 bijzondere passages:"1) Er is geen
beroep waar mensen zo slecht tegen kritiek …
Abonneren
d
Voeg
Disqus
toe
aan
uw
site
Privacy
VERBERG ZIJBALK
LETTERGROOTTE
AANBEVOLEN REACTIES
‘SCHULDENVRIJ’ GELD KAN ÉCHT
NIET
WAAROM GELDCREATIE ZONDER
SCHULD WÉL MOGELIJK IS
SPECIAAL VOOR GEORGE VAN
HOUTS EN DE MENSEN VAN ONS
GELD
TWEEDE RONDE IN HET
VALUTASCHANDAAL INGELUID
MET EEN ARRESTATIE
GEORGE VAN HOUTS: ‘ONS
BANKENSYSTEEM STAMT NOG
UIT DE TIJD VAN DE SLAVERNIJ’
POWERED BY
RECENTE COLUMNS
PRIJSINFORMATIE NVM MOET OP
DE SCHOP
EXTREME PIEK VERKOCHTE
WONINGEN GEEFT TE DENKEN
VOOR 2015
TTIP: DE DEMOCRATIE HEEFT HET
NAKIJKEN
DE MACHT CONTROLEREN DOEN
WE MET Z’N ALLEN
TIP FTM
ANONIEME TIP
FTM SOCIAL
NIEUWSBRIEF
Uw e-mailadres
AANMELDEN
FTM PARTNER
LegalDutch breekt de markt voor
juridische dienstverlening open.
Laat advocaten kosteloos pitchen
op uw opdracht en kies de advocaat
die het beste bij u past.
GA DIRECT NAAR
LEGALDUTCH
OVERIG
CATEGORIEËN
Over FTM
Anonieme tip versturen
Auteurs
Columnisten
RSS feed
Aanbestedingen
Aandelenmarkt
Accountancy
Arbeidsmarkt
Automotive
Corporate
Defensie
Economie
Editor's pick
Energie
Financiële sector
Fiscaliteit
Fraude
Geopolitiek
ICT
Journalistiek
Media
MKB
Ondernemerschap
Overheid
Pensioen
Privacy
Rechtspraak
Sport
Toezicht
Vastgoed
Voedingsindustrie
NIEUWSBRIEF
Uw e-mailadres
VOLG FTM
AANMELDEN
Wetenschap
Woningmarkt
Zorg

Download Report