13-5-2014 Bijwerkingen van medicijnen voor CML Dr. Peter E. Westerweel Internist-Hematoloog Albert Schweitzer Ziekenhuis Dordrecht 1 13-5-2014 Opzet • Heb ik een bijwerking ? • Veelvoorkomende bijwerkingen bij TKIs • Alternatieven • Praktische tips – van mij – van jullie ? Referentiemateriaal 2 13-5-2014 Heb ik een bijwerking? • Kreeg ik het na start van een medicijn? • Staat het in de bijsluiter? • Kan de dokter een reden bedenken waarom mijn medicijn mijn klacht heeft kunnen veroorzaken? • Ging de klacht weg na stoppen van het medicijn? • Trad mijn klacht op bij een te hoge concentratie / dosis van het medicijn? (of verdween klacht bij lagere dosis) Bijwerkingen in kaart • Fase I / II / III / IV wetenschappelijk onderzoek • Medische literatuur • Meldingsinstantie: 3 13-5-2014 Kenmerken van bijwerkingen bij Tyrosine Kinase Remmers • Elke TKI eigen patroon van bijwerkingen (en geen enkele zonder…. ) • Effecten verschillen van persoon tot persoon • relatie tussen dosis en bijwerking maar meeste bijwerkingen bij goede dosis • Veel bijwerkingen nemen in de loop van de tijd in ernst af 4 13-5-2014 Veel medicatie-interacties ! • bevraag je hematoloog over interacties • overleg (aanvullend) met apotheker Veelvoorkomende bijwerkingen TKIs dasatinib imatinib nilotinib imatinib vochtophoping 19 % 41 % 5% 14 % longvocht 10 % 0% 0% 0% misselijkheid 8 % 20 % 11 % 31 % diarree 17 % 17 % 8% 21 % spierpijn 6 % 12 % 10 % 10 % huiduitslag 11 % 17 % 31 % 11 % 5 13-5-2014 Bloedcontrole • Bloedbeeld - rode bloedcellen - bloedplaatjes - witte bloedcellen • Leverenzymen • Alvleesklierenzymen • Nierfunctie • Spiegelbepaling (op indicatie) 6 13-5-2014 Een bijwerking en dan? Alternatieven? Grote winst TKI: revolutie in behandeling & prognose CML 7 13-5-2014 Therapietrouw ontzettend belangrijk Impact medicatie-(on)trouw op ziektevrije overleving! Ganesan Am J Hematol 2011 8 13-5-2014 Alternatieven • Hanteerbaar maken van bijwerkingen • Switch tussen TKIs • Stoppen (studieverband !) • Stamceltransplantatie • (interferon / hydrea / busulfan) 9 13-5-2014 Maak bijwerkingen bespreekbaar! Hanteren van bijwerkingen: praktische tips van mij (en van jullie?!) 10 13-5-2014 Huiduitslag imatinib Nilotinib 11 13-5-2014 imatinib Wat te doen? • Zalf met ontstekingsremmer (steroiden) + vet • Jeuk-remmend tabletje “anti-histaminicum” • Bij versterkte eeltvorming: evt eelt-oplossende middelen (acylsalicylzuur etc) • Voorkom zonverbranding (creme, kleding/petje) • Veelvoorkomend (mn nilotinib) ! Lastig ! 12 13-5-2014 Maagirritatie / misselijkheid • Dosis evt spreiden • Medicatie-inname bij maaltijd en/of met groot glas water (oorzaak nl directe prikkeling) (nilotinib echter altijd nuchter) • Koffie, alcohol, sterke kruiden vermijden • Rechtop zitten/staan na medicatieinname Maagirritatie / misselijkheid • Gebruik maagbeschermers ? – Protonpompremmer (bijv omeprazol) Niet bij dasatinib en nilotinib – H2-antagonist (ranitidine) Niet bij dasatinib – Antizuurmiddelen (“blusmiddelen”) bijv. antagel Minimaal 2 uur interval met medicatieinname • Anti-misselijkheids tabletjes 13 13-5-2014 Diarree • Vaak wat zachtere ontlasting • Metamucil (psylliumzaadjes) “vezels in een zakje” • Loperamide (Imodium) Darmverstopping (obstipatie) • Ruim vocht innemen (min. 1,5-2 liter / dag) • Fruit, vezels (evt metamucil) • Evt laxeermiddel zoals movicolon 14 13-5-2014 Oedeem (vochtophoping) Oedeem (vochtophoping) 15 13-5-2014 Oedeem (vochtophoping) Wat te doen? • Zoutinname beperken • Plaspillen • Elastische kousen Spierkramp: Wat te doen? • Voldoende drinken • Controle van verschillende zouten in het bloed (+ evt aanvulling) • Calciumtabletten of magnesiumtabletten (ook bij normale bloedconcentratie) • evt medicatie: – hydrokinine (Inhibin) – baclofen – NSAID (bijv. ibuprofen) 16 13-5-2014 Vermoeidheid • Uitsluiten enkele oorzaken door arts: – Bloedarmoede – Schildklierafwijkingen – Infectie • Depressie ? Angsten ? • Goede slaap • Doseren / opbouwen van activiteiten Opmerkingen / suggesties? 17 13-5-2014 Take home messages • TKIs zeer effectief, maar diverse bijwerkingen • Iedere TKI specifiek bijwerkingpatroon • Overweeg: - even afwachten - switch - symptoomverlichting • Therapie-ontrouw is bewezen (levens)gevaarlijk • Bespreek bijwerkingen met je behandelend hematoloog 18
© Copyright 2024 ExpyDoc
