ECO-BENIN - Trade for Development Centre

ECO-BENIN
COMMUNAUTAIR ECOTOERISME IN BENIN
Van alle dertien West-Afrikaanse landen staat Benin op de vijfde plaats
van toeristische bestemmingen.
Het land, bakermat van de voodoo, beschikt dan ook over twee belangrijke
troeven: een enorme culturele diversiteit en een aantal mooie natuurparken
met leeuwen, olifanten, buffels, nijlpaarden, antilopen en een verscheidenheid
aan vogels. Bovendien zijn alle interessante plaatsen relatief vlot te bereiken
vanuit Cotonou en lijkt de democratie voor politieke stabiliteit te zorgen.
Ook al blijft het land hoofdzakelijk een landbouweconomie en is katoen het
belangrijkste exportproduct, de toeristische sector groeit.
TOERISME ALS HEFBOOM
Eco-Benin ziet toerisme als een hefboom voor duurzame ontwikkeling
in regio’s waar landbouw of visserij
in de verdrukking komen en waar de
culturele of natuurlijke rijkdom wordt
bedreigd. De organisatie coördineert
een netwerk van een tiental initiatieven en projecten verspreid over het
hele land. Met de hulp van Frans, Nederlands, Duits, Italiaans en Belgisch
ontwikkelingsgeld werd en wordt geïnvesteerd in gites en eco-lodges en
in de opleiding van lokale gidsen en
toeristische dienstverleners. Daardoor kan Eco-Benin de westerse
toerist een brede waaier aan tours
aanbieden: van een verblijf in een
vissersdorp langs het Ahémémeer
in het zuiden tot een bezoek aan de
Nationale Parken W en Pendjari in
het noorden met een verblijf in Tata
Somba, een traditionele vorm van
huisvesting. Rondreizen gebeurt zo
veel mogelijk met het openbaar vervoer, maar ook mountainbiken behoort tot de mogelijkheden.
ONTMOETING
Rode draad door al deze toeristische
projecten is de ontmoeting met lokale culturen. Van een westerse toerist verwacht Eco-Benin dat hij met
een open geest naar het land komt,
bereid om Benin en vooral de Beni-
nezen te leren kennen. Op het programma staan dagdagelijkse activiteiten, zoals het meer opgaan met
vissers of op het land werken met
boeren. Maar ook culturele tradities
zoals voodoo, zang en dans en weefkunst of andere ambachten kunnen
worden ontdekt. Een van de trajecten betreft een kennismaking met de
Peul, nomaden-herders in het noorden.
COMMUNAUTAIR TOERISME
Geheel volgens de filosofie van EcoBenin is het telkens de lokale gemeenschap die instaat voor de opvang en de begeleiding van de
toeristen en die de economische
vruchten ervan plukt. Een kleine studie in de dorpen Tanongou en Koussoukoingou leert bovendien dat
naast de directe inkomsten voor logement, maaltijden en gidsen heel
wat meer mensen mee profiteren:
vrouwen die komen koken en daardoor een extra inkomen verwerven,
boeren en vissers die plots vlakbij
een afzetmarkt zien voor hun producten, imkers wiens honing op de
ontbijttafel van de toeristen staat en
vrouwen die brood bakken. Lokale
graansoorten zoals fonio worden opgewaardeerd omdat ze ook aan de
toeristen worden geserveerd. Lokale
ambachtslui maken de meubels voor
de toeristische accommodaties.
© Eco-Benin
Zowel overheid, ondernemers als ngo’s zien in toerisme een manier om
economische groei en werkgelegenheid te creëren en armoede te bestrijden. In die context werkt de ngo Eco-Benin al sinds 1999 aan een
reeks projecten onder de noemer communautair ecotoerisme.
“Ik heb Eco-Benin op
een beurs leren kennen.
We hebben enkele uren
gediscussieerd over
onze filosofie op reizen
en we hadden meteen
een goed gevoel.
Reizen is leren over de
natuur en leren over
de cultuur, maar boven
alles draait reizen om
het contact tussen de
reiziger en de lokale
gemeenschap.”
Jean-François DELVAULX,
EMOTION PLANET, Belgische
touroperator
Voor aanvang van het project was er in de twee dorpen geen commerciële
groententeelt. Groenten kwamen van de markt verderop, soms ging het zelfs
om geïmporteerde producten. Nu zijn lokale groentetuintjes opgestart. Het is
uitdrukkelijk de bedoeling van Eco-Benin om lokale groepen te begeleiden
zodat ze na verloop van tijd zelfstandig kunnen functioneren als micro-ondernemingen.
BENIN
PROJECTSTEUN
© Eco-Benin
Niet iedereen in de lokale gemeenschap heeft de kans om mee te profiteren
van het toerisme. Daarom hanteert Eco-Benin het principe dat een deel van de
inkomsten (tussen 10 en 25%) moet gaan naar algemene ontwikkelingsprojecten die ook de armste families binnen de dorpen bereiken. Voorbeelden zijn
de elektriciteitsvoorziening in scholen, de bouw van latrines en waterputten,
de ondersteuning bij een economische activiteit of de restauratie van cultureel
erfgoed zoals de tata somba.
De ‘eco’ in haar naam probeert de organisatie waar te maken op verschillende
manieren. Zo hanteert ze een charter voor de reiziger waarin respect voor cultuur en natuur centraal staat. “Laat enkel een voetafdruk achter, het enige wat
je meeneemt zijn foto’s.” Eco-Benin lanceerde ook een Carbon Actieplan. In
het zuidoosten van het land herstellen werkloze vissers de mangrove. Reizigers kunnen als compensatie voor hun verplaatsingen wortelbomen planten.
Elke hectare mangrove is goed voor 200 ton geabsorbeerde CO2.
In het noorden van Benin staat de strijd tegen de oprukkende woestijn voorop.
Eco-Benin promoot bij de lokale bevolking verbeterde kookovens. Die laten
toe tot 60% minder hout te verbruiken, wat de ontbossing tegenhoudt en
minder CO2 doet vrijkomen. Eco-Benin ontwikkelt eveneens ecologische projecten waaronder een reservaat voor medicinale planten in Taneka-Béri, een
heiligdom voor de mona-apen aan het Ahémé-meer, een geïntegreerd beheer
van de rivier Bas-Mono met buurland Togo om de nijlpaarden, trekvogels,
lamantijnen en zeeschildpadden te beschermen. In het noordwesten van het
land wordt gewerkt aan landbouwtechnieken om beter om te gaan met de
klimaatverandering.
KWALITEITSLABEL
Op initiatief van Eco-Benin werd in 2008 de Fédération Béninoise des Organisations du Tourisme Responsable et Solidaire (FBO-TRS) opgericht. Met de
financiële steun van het Trade for Development Centre wil die federatie de volgende jaren werk maken van een kwaliteitslabel voor duurzame toeristische
projecten. De mosterd voor dat plan haalt Eco-Benin bij haar Zuid-Afrikaanse
collega Fair Trade Tourism die als eerste een fairtradecertificeringsprogramma
TOERISME IS EEN HEFBOOM VOOR DUURZAME
ONTWIKKELING IN REGIO’S WAAR LANDBOUW OF VISSERIJ IN DE
VERDRUKKING KOMEN EN WAAR DE CULTURELE OF NATUURLIJKE
RIJKDOM WORDT BEDREIGD.
WWW.BEFAIR.BE
© Eco-Benin
ECOLOGIE
ontwikkelde voor toeristische diensten zoals accommodatie, excursies
en tours. De standaarden zijn gebaseerd op de fairtradecriteria en audits
gebeuren door FLO-Cert. Ingrediënten zijn eerlijke verloning, correcte
arbeidsomstandigheden,
eerlijke
verdeling van de inkomsten en respect voor culturele tradities en milieu.
FBO-TRS hoopt zowel andere spelers in de toeristische sector als de
Beninese overheid bij dit project te
betrekken en op die manier Benin te
profileren als de ideale bestemming
in Franssprekend Sub-Sahara Afrika
voor toeristen die op zoek zijn naar
een authentieke ervaring.
Voor meer informatie:
www.ecobenin.org
www.facebook.com/ecotourismebenin
KERNCIJFERS
BTC-bijdrage:
65.000 euro
Begunstigden:
227 personen actief in toerisme