Leesvaardigheid bevorderen - Expertisecentrum Nederlands

Leesvaardigheid bevorderen
Middagconferentie over taalbeleid voor het
PraktijkOnderwijs
Marco van de Ven (RU)
Introductie
• Leesvaardigheid legt het fundament voor
leren (O`Shaughnessy, et al., 2002)
• Leerlingen met leesproblemen hebben
doorgaans moeite met bijhouden (Henneman,
et al., 2004)
Introductie
• Eerder onderzoek laat zien een integratie
van verschillende typen training het meest
effectief is bij het bevorderen van
leesvaardigheid (Teale & Yokota, 2000)
Geïntegreerde strategieën
Sociaalemotionele
ondersteuning
Spellingstrategieën
Leesvloeiendheid
RALFI-principes
Schrijfstrategieën
Leesstrategieën
Functionele inzet
compenserende
software
Interventieprogramma’s Voortgezet Onderwijs
Leesstrategieën
•
•
•
•
Voorspellen
Vragen stellen
Samenvatten
Ophelderen van
moeilijke woorden
• Morfologische
oefening
• Fonologische
oefening
Interventieprogramma’s Voortgezet Onderwijs
Spellingstrategieën
•
•
•
•
Strategisch Spellen (Kleijnen e.a.)
Luisterwoorden
Regelwoorden
Inprentwoorden
Interventieprogramma’s Voortgezet Onderwijs
Schrijfstrategieën
Interactief lezen en schrijven
(Van Elsäcker & Verhoeven)
•
Het schrijven van een verhaal
Titel
Tijd & plaats
Hoofdpersoon
Probleem & oplossing
Afloop
•
Het schrijven van een brief
Inleiding
Kern
Slot
•
Het verbeteren van een tekst
Inhoud
Vorm
Afwerking
Inzet van ICT
Sprint Plus
• Tekst-naar-spraaksoftware
voor Nederlandse, Engelse,
Duitse en Franse teksten
• Homofonen
• Woordvoorspelling
• Samenvatting maken met
markeerstiften
Interventieprogramma’s Voortgezet Onderwijs
Inzet van ICT : Sprint Plus
Liefdesverdriet. Wat doe je eraan?
Wat is liefdesverdriet: liefdesverdriet is als je wordt gedumtp.
Liefdesverdriet doet pijn in je hard. Kun je er ook iets aan doen?
Zouden er oplosingen zijn die het verdriet doen vergeten?
Leidt jezelf af. Ga lueke dingen doen!
Verwen jezelf. Koop leuke klerren.
een nieuw kapse.
Schrijf het van je af! (dagboek, wel of niet verzonden E-mails, gedichten).
prat erover!
Ga op de computer.
Bespreek het met iemand.
Slot conclusie: liefdesverdriet is rot dus wordt weer verliefd en verwerk het.
Mede mogelijk gemaakt door Floor B.V.
Interventieprogramma Nederlands en Engels voor
de brugklas
Inzet van ICT: Sprint Plus
Sociaal - emotionele
ondersteuning
Leerlingen richten zich op
oplossingsstrategieën bij het lezen en
schrijven in plaats van op de problemen
die zij ervaren
Interventie
•
•
•
•
30 lessen gedurende 15 weken
Groepen van 4-6 leerlingen
Buiten de klas
Door RT’er of getrainde docent
Introductie
• Eerder onderzoek laat zien een integratie
van verschillende typen training het meest
effectief is bij het bevorderen van
leesvaardigheid (Teale & Yokota, 2000)
• Zwakke lezers profiteren ook van het
gebruik van ondersteunende software
(Higgins & Raskind, 2005)
• Het is onduidelijk of deze software er ook
voor zorgt dat zij beter gaan lezen
Onderzoeksvragen
• Zorgt interventie ervoor dat zwakke lezers
sneller beter gaan lezen?
• Heeft ondersteunende software hierbij nog
een toegevoegde waarde?
Instrumenten
• Leesvaardigheid
• Spellingvaardigheid
Onderzoeksgroep
Screening
1393 leerlingen
Voormeting
272 leerlingen
Condities
Experimentele
conditie met Sprint
Plus
Experimentele
conditie met Word
Controleconditie
Interventie
Interventie
Geen interventie
Met Sprint Plus
Zonder Sprint Plus
Education as usual
Met Word
Met Word
Spelling
• Meisjes maken minder spelfouten dan
jongens (26 versus 35 fouten).
Spelling
• Leerlingen in PrO gaan minder vooruit
dan in vmbo en havo/vwo
Technisch lezen op
woordniveau
Technisch lezen op
woordniveau
• We vinden een effect van interventie:
Technisch lezen op
woordniveau
• We vinden een effect van interventie:
Technisch lezen op tekstniveau
• Meisjes lezen meer woorden goed per
minuut dan jongens (137 versus 122).
Technisch lezen op tekstniveau
• We hebben geen direct effect gevonden
van interventie, maar wel van technische
leesvaardigheid op woordniveau
Onderzoeksvragen
• Zorgt interventie ervoor dat zwakke lezers
sneller beter gaan lezen?
• Heeft ondersteunende software hierbij nog
een toegevoegde waarde?
Conclusie
• Interventie zorgt ervoor dat zwakke lezers
woorden zowel beter als sneller gaan
lezen -> intensief lezen en herhaald lezen
is effectief
• Beter lezen op woordniveau hangt sam
• Geen extra effect voor leerlingen die met
Sprint Plus hebben gewerkt na een korte
interventie.
• Sprint Plus lijkt vooral van compenserende
waarde.