HAPTONOMIE De workshop is gegeven door een

HAPTONOMIE
De workshop is gegeven door een vrouw die als fysiotherapeut en haptonomie therapeut
werkzaam is bij de instelling Sherpa en een moeder die een dochter heeft met ernstige,
meervoudige beperkingen.
Haptonomie is de wetenschap van de tast. Het voelen en contact maken met de cliënt staat
centraal. We hebben allerlei oefeningen gedaan om meer bewust te worden van het effect van
onze aanrakingen. Als eerste zijn we op onze eigen handen gaan zitten, waardoor de huid van
de billen zachter wordt. Door middel van aanraking kan de huid dus zachter en aangenamer
gaan aanvoelen. Daarna hebben we de handen op de knie van de buurman/vrouw gelegd.
Wanneer je de hand dan weghaalt, blijft je de aanraking nog heel lang voelen. Aanrakingen
kunnen dus ook lang na het weggaan als begeleider nog een prettig effect hebben. Ook zit er
een groot verschil in het abrupt weghalen van een hand en het rustig weghalen van een hand
wat als gevolg heeft dat het contact langzaam afgebouwd wordt. Dit is iets om je zeer bewust
van te zijn als je met cliënten met ernstige, meervoudige beperkingen werkt. Heel vaak ga je
abrupt zonder afbouw van het contact weg, omdat de telefoon gaat of er iets valt op de
achtergrond. Toch is de afbouw van contact net zo belangrijk als de opbouw van contact,
omdat cliënten met ernstige, meervoudige beperkingen een vertraagde prikkelverwerking
hebben. Net als dat het even duurt voordat je contact hebt met een cliënt, duurt het voor de
cliënt ook even voordat ze snappen dat je weer weg gaat.
Vervolgens moesten we rondjes lopen door de zaal en op een plek gaan staan waar we ons
prettig voelen. Dit hebben we een aantal keer gedaan en we hebben besproken waarom we op
de ene plek wel prettig staan en op de andere plek niet. Dit is ook iets om je bewust van te
worden binnen de zorg voor mensen met ernstige, meervoudige beperkingen, omdat het heel
vaak gebeurt dat een rolstoel even aan de kant wordt geschoven of zomaar ergens neer wordt
gezet in de woonkamer. De plek waar een cliënt staat, is juist heel bepalend voor de
gemoedstoestand van de cliënt.
Daarna is de helft van de groep op stoelen gaan zitten met de ogen dicht en is de helft van de
groep gaan rondlopen door de zaal. De mensen die door de zaal liepen, moesten de mensen op
de stoel af en toe aanraken of een duw geven. Hierdoor ervaar je heel bewust het verschil
tussen langzame en snelle aanrakingen en het verschil tussen zachte en diepere aanrakingen.
We zijn erachter gekomen dat het veel fijner is als een aanraking langzaam is en dieper gaat,
helemaal omdat mensen met ernstige, meervoudige beperkingen een vertraagde
prikkelverwerking hebben. Daarnaast hebben we ervaren hoe het is als jij op een stoel zit (in
een rolstoel zit) en je wordt constant per ongeluk aangeduwd. Het kan heel beangstigend zijn
wanneer jij je bevindt in een omgeving, je blind bent en iemand je per ongeluk aan stoot. Tot
slot hebben we ervaren hoe het voelt om doorbewegingen te maken. We moesten om de beurt
met onze benen over elkaar gaan zitten, waarna de ander de been moest pakken en rustig op
de grond moest zetten. Er bestaat heel veel verschil tussen het gewoon pakken van een been
en het snel neerzetten van een been of het pakken van een been en het rustig neerzetten en
even blijven vasthouden van een been om het contact langzaam af te bouwen. De boodschap
van het verhaal is dat je als hulpverlener niet bij de cliënt, maar bij jezelf moet starten. Als jij
onrustig en gejaagd bent, dan breng je dit ook over. Het is juist de kunst dat je tijdens de
drukte en chaos van alle dag, zelf rustig bent. Daarnaast kun je met aanrakingen heel veel
betekenen voor de cliënt.

Download Report