DORPS WONEN IN EEN WERELDSTAD Gebiedsplan Hillegersberg-Schiebroek 2014-2018 Dorps wonen in een wereldstad Gebiedsplan Hillegersberg-Schiebroek 2014-2018, concept Gemeente Rotterdam Vastgesteld door de gebiedscommissie Hillegersberg-Schiebroek tijdens de gebiedsvergadering van 15 juli 2014 Info Linda Molenaar Gebiedsdirecteur [email protected] 06 53 54 55 25 Daisy Van Eijck-Nilwik Gebiedsmanager [email protected] 06 22 02 67 09 2 Voorwoord Dorps Wonen in een Wereldstad De gebiedscommissie Hillegersberg-Schiebroek presenteert haar eerste gebiedsplan. In het plan staan de belangrijkste ambities voor de komende vier jaar. Dankzij het groene en dorpse karakter van Hillegersberg-Schiebroek is het een aantrekkelijk gebied om te wonen en te leven. Dat moet ook zo blijven en, daar waar nodig is, verder verbeterd worden. Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 is in Rotterdam een nieuw bestuurlijk model ingevoerd. De gebiedscommissie is in de plaats gekomen van de deelgemeenteraad. In deze spannende pioniersfase zet de gebiedscommissie zich samen met bewoners, ondernemers, wijkpartijen en gebiedsorganisatie, vol overtuiging in om de ambities waar te maken. Onder de inwoners en ondernemers is veel energie om de uitdagingen van deze tijd aan te gaan en actief mee te denken over hun eigen wijk, buurt of straat. Zij zijn bovendien sterk vertegenwoordigd in bewonersorganisaties en ondernemersverenigingen. In de afgelopen jaren hebben zij vele initiatieven genomen en daarmee positief resultaat geboekt. De gebiedscommissie wil zorgen voor een blijvende participatie. Zij stimuleert bewoners en ondernemers bij duurzame bewonersinitiatieven waarbij ook andere partijen, naast bewoners en gemeente, betrokken zijn. Het leveren van eigen inzet is daar onlosmakelijk mee verbonden. Het gebiedsplan ‘Dorps Wonen in een Wereldstad‘ is gebouwd op twee pijlers. De ene pijler richt zich op de kwaliteiten die al in het gebied aanwezig zijn. De andere pijler heeft vooral aandacht voor de knelpunten, waarvoor passende oplossingen gezocht moeten worden. Hillegersberg-Schiebroek is opgedeeld in twee aandachtsgebieden: Verbeterwijken: Schiebroek, 110-Morgen en het Kleiwegkwartier maken hier onderdeel vanuit, en Behoudwijken: waar Hillegersberg-Centrum, Molenlaankwartier en Terbregge onder vallen. · · In hoofdstuk 1 staat de inleiding en een paragraaf over de participatie waarmee het gebiedsplan tot stand is gekomen. Een analyse en omschrijving van Hillegersberg-Schiebroek is te lezen in hoofdstuk 2. Hoofdstuk 3 en 4 beschrijven de twee aandachtsgebieden met korte wijkinformatie, het wijkprofiel en de ambitie per gebied. Daarna volgen paragrafen met de doelen, knelpunten en bijlagen. Hierin staan de strategieën die moeten leiden om tot die doelen te komen en tot uitvoering van de gebiedsprioriteiten. De gebiedscommissie staat vanzelfsprekend vol overtuiging achter de ambities van het gebiedsplan voor Hillegersberg-Schiebroek. Het plan is realistisch en uitvoerbaar. Het slaat de piketpalen voor de toekomst van dit bijzondere, gebied met een dorps karakter midden in het dynamische Rotterdam. De commissie gelooft dat door blijvend te investeren, de waarde van het gebied voor de hele stad zal stijgen. Gebiedscommissie Hillegersberg-Schiebroek Christelle van den Berg Nico van Esch Colette Everse Ton van Eijsden Jaco de Hoog (voorzitter) Henk Kamps (vicevoorzitter) Hermann Matieschek Fedde Peutz Jan Pierweijer Laura van der Sluijs (vicevoorzitter) Berent Stapelkamp Edward Sterenborg JelleTiernego 3 Inhoudsopgave Pagina 1. Inleiding & Participatie 1.1. Inleiding 1.2. Participatie 1.2.1. 1.2.2. Ontwikkeling concept gebiedsplan HiS 2014 Participatie Gebiedsplan HiS 2014-2018 2. Hillegersberg-Schiebroek 2.1 2.2 2.3 2.4 Wijkbeschrijving SWOT Wijkprofiel Ambitie en prioriteiten HiS 2.4.1. Uitwerking 2.4.2. Dienstverlening 3. Wijk Verbeter DIN > Schiebroek, 110-Morgen, Kleiwegkwartier 3.1. De ambitie voor de wijken 3.1.1. Wijkbeschrijving 3.1.2. Scores Wijkprofiel 3.1.3. Ambitie 3.2. Doelen 3.3. Aanpak 3.3.1. Strategieën 3.3.2. Prioriteiten 4. Wijk Behoud DIN > Hillegersberg Noord (ex 110-Morgen), Molenlaankwartier, Terbregge 4.1. Ambities 4.1.1. Wijkbeschrijving 4.1.2. Scores Wijkprofiel 4.1.3. Ambitie 4.2. Doelen 4.3. Aanpak 4.3.1. Strategieën 4.3.2. Prioriteiten 5. Knelpunten & Ontwikkelagenda Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 5 5 6 7 7 8 9 9 11 11 12 16 20 20 21 24 26 DIN schema Samenwerkingsovereenkomst Schiebroek Schiebroek in cijfers 4 Hoofdstuk 1 1.1. Inleiding & Participatie Inleiding Van groot belang voor Rotterdam Hillegersberg-Schiebroek (HiS), gelegen aan de noordrand van Rotterdam, is een gebied met veel potentie. Sinds jaar en dag is het van grote betekenis voor Rotterdam. HiS heeft als woonomgeving, nabij het stadscentrum, zeer veel te bieden. Nieuwkomers vestigen zich graag in een van onze wijken. Bovendien is het gebied bovengemiddeld koopkrachtig, wat van groot belang is voor een stad die met volle kracht vooruit wil. Voor velen is het hier aantrekkelijk wonen en leven, vanwege de gunstige ligging tussen de stad en het groen en de goede bereikbaarheid. De vele verkeers- en ov-verbindingen, de nabijheid van Rotterdam The Hague Airport en de uitvalswegen naar de stad en de regio zorgen daarvoor. Tegelijkertijd dragen deze verbindingen, de komst van de nieuwe rijksweg A13/A16 en de uitbreiding van het luchtverkeer in belangrijke mate bij aan luchtvervuiling en geluidsoverlast in het gebied. Extra inzet bijvoorbeeld bij een goede inpassing van de A13/A16, is noodzakelijk om het wonen in alle wijken blijvend aanlokkelijk te houden. In deze bestuursperiode zet het Rotterdamse college van B en W in op de ambities: meer zeggenschap voor Rotterdammers, een veilige, levendige en gezellige stad, meer sterke schouders door talentontwikkeling, een zorgzame samenleving en een sterke economie. Rotterdam voert een strategie die gericht is op de ontwikkeling van de kennis- en diensteneconomie en zorgt voor een attractief woon- en leefklimaat voor groepen met hogere en middeninkomens. Rotterdam zet in op vernieuwing en innovatie. Behoud van hooggeschoolde kennis betekent inzetten op een prettig woonklimaat. Een wooncarrière maken en veilig wonen zijn goede mogelijkheden in de Maasstad. Inzet op verkeersveiligheid behoort ook tot de topprioriteit van het college. In HiS liggen veel kansen voor een prettig woon- en leefklimaat. Daar is de laatste jaren, samen met de inwoners, partners en gemeentelijke clusters, flink aan gewerkt. Het is goed wonen in het grootste deel van HiS. ‘Prima, niets meer aan doen’, zou de reactie kunnen zijn. Dat zou echter slecht zijn voor het gebied en haar bewoners, maar ook voor Rotterdam. Het gebied is ook kwetsbaar, met delen corporatiebezit die al jaren wachten op herstructurering. Het uitstellen hiervan zorgt ervoor dat bepaalde gebiedsdelen in rap tempo achteruit hollen, met alle problemen van dien. Niet tijdig ingrijpen brengt het risico met zich mee dat grotere gebiedsdelen nog verder afglijden. Dankzij de hogere OZB inkomsten zorgt HiS voor (extra) financiële armslag voor heel Rotterdam. Met relatief weinig extra inzet, kunnen in dit gebied veel resultaten worden geboekt. De bewoners van HiS vragen het college van B en W zich in te zetten voor het behoud van de bestaande kwaliteit en daar waar nodig te zorgen voor extra middelen, zodat dit bijzondere, lommerrijke gebied sterk en prachtig blijft. . 5 1.2 Participatie 1.2.1 Ontwikkeling concept gebiedsplan HiS Het gebiedsplan HiS 2014 was een ambtelijk concept, dat werd opgesteld door het bureau BMC in nauwe samenwerking met de ambtelijke organisatie en samenwerkingspartijen uit de deelgemeente. Ook is het burgerpanel geraadpleegd. Het voormalig dagelijks bestuur heeft het concept-gebiedsplan niet vastgesteld. Wel is het plan in de deelraadscommissie besproken en zijn er op- en aanmerkingen gemaakt. Het gebiedsplan en de gemaakte kanttekeningen zijn door het deelgemeentebestuur overgedragen aan de nieuwe gebiedscommissie. Het concept-gebiedsplan 2014 vormt de basis voor het opstellen van het voorliggende gebiedsplan 20142018 van de gebiedscommissie Hillegersberg-Schiebroek.Het is niet financieel vertaald en bevat daarom geen financiële paragraaf. In 2014 jaaropdrachten zijn jaaropdrachten gegeven aan Stadsbeheer en Stadsontwikkeling. 1.2.2 Participatie gebiedsplan HiS 2014-2018 Het opstellen van het gebiedsplan HIS 2014-2018 heeft plaatsgevonden in het korte tijdsbestek van 7 april tot eind juli 2014. De gebiedscommissie hecht vanzelfsprekend veel waarde aan goede participatie en zo is het gebiedsplan dan ook tot stand gekomen. De commissieleden hebben nauw samengewerkt met gemeenteambtenaren, partners en vooral met de bewoners. Hun inbreng was en is van essentieel belang. Op alle mogelijke manieren is informatie verzameld. De commissie realiseert zich dat het collegewerkprogramma nog in de maak is en de inspanningen vanuit de gemeente pas echt goed bepaald kunnen worden zodra dit beschikbaar is. De gebiedscommissie Hillegersberg-Schiebroek heeft daarom gekozen voor een realistisch participatieproces bij de totstandkoming van dit gebiedsplan. De commissie ziet participatie niet als een eenmalige activiteit maar als een doorlopend proces. Na de vaststelling van het gebiedsplan HiS door de gemeenteraad in het najaar van 2014, start een volgende stap in het participatieproces. We gaan iedereen die zijn inbreng heeft gegeven bij de totstandkoming, informeren over de uitkomsten. Jaarlijks kan bijstelling van het gebiedsplan plaatsvinden om onze ambities en doelen te behalen en elke twee jaar komen de wijkprofielen uit. Belangrijke momenten voor de commissie om extra aandacht te hebben voor participatie. Zo blijft dit gebiedsplan een plan van en door de inwoners van Hillegersberg-Schiebroek. Het volgende participatietraject is doorlopen in de periode van 7 april t/m 15 juli 2014: - Bespreking en vaststelling richting van de prioriteiten voor het verdere proces van totstandkoming en participatie gebiedsplan in de vergadering van de gebiedscommissie van 13 april. Themasessie met de gebiedscommissie om richting te geven aan de prioriteiten op 24 april. Bespreking van de uitkomsten uit de commissie in diverse overleggen van het gebiedsnetwerk intern met gebiedsmanager en gebiedsaccounthouders. Stakeholdersessie rondom de doelen en ambities (het ‘wat’) en de inspanningen vanuit de stakeholders en de gemeente (het ‘hoe’) op 19 mei. Bijeenkomst met de bewonersorganisaties en de gebiedscommissie op 27 mei. Bewonersavond op 3 juni. e Themasessie met de gebiedscommissie over de 1 uitkomsten uit de participatieronde op 5 juni. Bespreking uitkomsten en definitieve prioriteiten in de gebiedscommissie vergadering van 10 juni. Bespreken en vaststellen gebiedsplan in de vergadering van de gebiedscommissie van 1 en 15 juli. 6 Hoofdstuk 2 2.1 Hillegersberg-Schiebroek Wijkbeschrijving Hillegersberg-Schiebroek is rijk aan landschappelijke elementen. Deze zijn ingekapseld in het ‘stedelijk landschap’. Er is nooit sprake geweest van een heel explosieve verstedelijking, waardoor bebouwing en landschap zich naar elkaar hebben gevoegd. Binnen de wijken liggen groene en recreatieve plekken. De verschillen tussen de wijken zijn groot, zowel wat betreft oppervlak als type/aard van het groen. Schiebroek-Zuid bestaat vooral uit gemeenschappelijke tuinen en huurflats. De combinatie van bebouwing met de aanwezige soorten groen bepaalt voor een belangrijk deel de uitstraling en de woonkwaliteit van een wijk. Het vele groen in de wijken, de aanwezige parken en het hoge kwaliteitsniveau van de buitenruimte maakt HiS in zijn algemeenheid tot een aantrekkelijke woonomgeving. Het unieke karakter van dit gebied, het dorps wonen in een wereldstad, willen we behouden voor de inwoners van ons gebied en voor de stad. Wat betreft het groen betekent dat veel inzet op beheer en onderhoud. Ook ecologisch beheer maakt hiervan deel uit. Natuurvriendelijke oevers, ecologisch en bijenvriendelijk groen zijn voorbeelden van zaken waarin blijvend moet worden geïnvesteerd. Hillegersberg-Schiebroek vormt een groene loper die Midden-Delfland met het Groene Hart verbindt. Dit groene gebied biedt tegenwicht aan de verstedelijking in de regio en heeft een recreatieve betekenis voor Rotterdam en HiS in het bijzonder. De verschillende buurten in het gebied grenzen direct aan de groene stroken of gebieden of zijn hier indirect mee verbonden via (sport)parken en groene lanen en singels. Dit maakt HiS tot een ruim en ontspannen woongebied. Het is van groot belang om de lokale groene openbare ruimte te behouden en aan te sluiten bij de aangrenzende regionale structuren. Waar de wijk grenst aan (nieuwe) grootschalige infrastructuur zijn er kansen om hier nog meer groene buffers te ontwikkelen. De ligging aan een uitgestrekt groen en waterrijk gebied is vooral van betekenis als dit gebied ook goed bereikbaar is. In het bijzonder de bereikbaarheid voor langzaam rijdend verkeer, met name fietsverkeer, verdient veel aandacht. Naast fysieke heeft HiS ook sociale kwaliteiten. Het kent goed georganiseerde bewonersorganisaties die bijdragen aan de sociale cohesie, participatie en communicatie. Ook de vele sport(plus)verenigingen dragen hun steentje bij aan de sociale cohesie. Daarnaast is sport een effectief en efficiënt middel om individuen en gemeenschappen (jeugd) sterker te maken. Het bestrijdt overgewicht, stijgende zorgkosten en ongezond leven. Bovendien zorgt het voor verbroedering, tolerantie en inspiratie. Een sterke sportinfrastructuur is van groot belang voor het op peil houden van het vrijwilligerswerk in de sport en de sportdeelname. De sport(plus)verenigingen gebruiken sport als middel voor het bereiken van doelen op maatschappelijk vlak. Aan de hand van vijf centrale thema’s: gezondheid, onderwijs, re-integratie, werk, sportparticipatie voor bijzondere doelgroepen en veiligheid, dragen zij bij aan de doelstellingen van de gemeente Rotterdam Waarborgen kwaliteit en noodzakelijke verbetering, communicerende vaten De succesfactoren van het gebied HiS staan onder druk. Het waarborgen van de huidige kwaliteiten vergt inzet maar sommige wijken vragen meer. De aantrekkelijkheid en de goede naam van het gebied moeten behouden blijven om bij te dragen aan een veilig, levendig en goed woon- en leefgebied met meer sterke schouders. HiS heeft een goede naam in Rotterdam, maar in sommige wijken profiteren de inwoners al langere tijd minder of helemaal niet van dit succes. Daar is, zeker op het gebied van leefbaarheid en kwaliteit van wonen, veel werk te verrichten. In Schiebroek en 110-Morgen is inzet noodzakelijk voor de voortzetting van de herstructurering - welke door de corporaties stop zijn gezet - met als doel het verder ontwikkelen van een gevarieerd woonmilieu. Ook is aandacht noodzakelijk voor fundering- en grondwaterproblematiek in Oud-Hillegersberg en het Kleiwegkwartier. Maar waar vooral ook aandacht voor moet zijn, is het algemeen welzijn van de inwoners van deze wijken. In enkele buurten dreigen inwoners vanwege hun sociaal zwakke positie in een armoedesituatie terecht te komen. Dat maakt hen slecht bereikbaar voor hulp en houdt hen af van initiatieven om hun eigen leefsituatie te verbeteren. Op de eerste plaats voor de direct betrokkenen, maar ook voor het gehele gebied, vraagt dit om een passende aanpak. Voor het behoud van een goed en aantrekkelijk woonmilieu, is het noodzaak hier de komende periode stevig op in te zetten. Het behoud van de goede wijken en het verbeteren van de wijken met structurele problemen heeft over en weer direct effect op elkaar. Het is belangrijk door samenwerking met bewoners, partners, bedrijven en instellingen de waarde van het gebied voor Rotterdam steeds voor ogen te houden. 7 2.2 SWOT Hillegersberg-Schiebroek Sterkte Betrokken, actieve bewoners(organisaties) Breed aanbod scholen Veel voorzieningen: ouderen, onderwijs, sport, recreatie, zorg en welzijn Binding bewoners met wijk Rustig, veilig, ruim opgezet Historische (jaren dertig) omgeving, dorps Variatie in woningaanbod, veel laagbouw Hoogwaardig woonmilieu en imago Goed leefkwaliteit (groen, water, wonen) Rustig, dicht bij stad, ruim opgezet, parken Korte afstand naar grote uitvalswegen Bereikbaarheid openbaar vervoer, mn Schiebroek Welvarend: relatief hoog besteedbaar inkomen, komt ten goede aan heel R’dam Veel werkgelegenheid in zorg en onderwijs Veel goed georganiseerde verenigingen (bv oranjeverenigingen) Zwakte (Gevoel van) discrepantie tussen Hillegersberg en Schiebroek Mooiste stukjes minder goed publiek toegankelijk Grijs imago Schiebroek-Zuid minder veilig; kwetsbaar Parkeerdruk o.a. door ontbreken parkeervoorzieningen in oude wijken Verkeersdruk: ‘HiS als doorgaande weg’; interne verkeersafwikkeling problematisch Weinig starterswoningen Bodemgesteldheid (verzakkingen) Verkeersinfrastructuur Verkeersveiligheid rond basisscholen: cultuur brengen en halen met auto) Uitbreidingsmogelijkheden voorzieningen: scholen, zorg, bedrijven, winkels Kansen Plassen als recreatiegebied Intensiveren participatie bewonersorganisaties Educatieve mogelijkheden (NME, programma verkeersveiligheid basisscholen) Vraag- en aanbod onderwijs binnen gebied bij elkaar brengen. Vernieuwing onderwijslocaties Ontwikkelen culturele voorzieningen (uitbreiden) Voorzieningen slimmer gebruiken Groot-Hillegersberg in Stadvisie VIP-gebied > biedt kans extra maatregelen (of geld) te vragen en kan als hoogwaardig groen stedelijk woonmilieu worden benut voor binding van hoge inkomens aan stad Parken Ontlasten verkeersinfrastructuur (door fietsbeleid, ov, ontsluiting verbeteren) Ontwikkeling kerken kans voor voorzieningen A13/A16 kans oplossen verkeersknelpunt Molenlaan City Marketing gebied bv. grootste hockeyclub, Plaswijckpark, etc. Herontwikkeling ook inzetten op bouwen voor midden en hoge inkomens Goed georganiseerde ondernemersverenigingen (BIZ-regeling, Veilig Ondernemen) Bedreiging Stilstand herstructurering Schiebroek en 110Morgen Onvoldoende jonge aanwas bij vrijwilligersorganisaties. Elitair imago, waardoor problemen niet zichtbaar zijn of onderschat worden; werpt drempel op voor mensen met lagere inkomens. Gevaar voor uitsluiting. Voorzieningen monofunctioneel Stedelijk wordt HiS ‘snel’ vergeten » ontbreken prioriteit Lage sociaaleconomische positie kwetsbare bewoners Schiebroek en 110-Morgen Verdere beperking gebruik Bergse Plassen Druk vanuit stad woningbouw voor hoge inkomens » aantasting groene karakter Rotterdam Airport A13/A16: infrastructuur + fijnstofen geluidsoverlast Afkalven woningaanbod aan onderkant o.a. door uitstel herstructurering Parkeerdruk Plaswijckpark Insluiting door wegen Tekort aan levensloopbestendige woningen Funderingsproblematiek (paalrot) a.g.v. kunstwerken A13/A16 in Oud-Hillegersberg en Kleiwegkwartier Criminele groep (1 van de 6 in Rotterdam) 8 2.3. Wijkprofiel Hillegersberg Het wijkprofiel voor HiS laat over de hele linie een goede score zien op het gebied van wijkveiligheid, sociaal en in mindere mate ook op fysiek gebied. Daar zijn we trots op. Dit is mede te danken aan de inspanningen en bijdragen in de afgelopen jaren van de voormalige deelgemeente, partners, instellingen en bewoners. Het wijkprofiel is een goed instrument, maar brengt niet alles voldoende in beeld. De kennis vanuit het gebied en nadere analyses op buurtniveau geven een zuiverder beeld van de opmerkelijke verschillen ten opzichte van het totaalbeeld. De funderingsproblematiek op diverse plaatsen maakt de investering in fysieke maatregelen noodzakelijk. Bij het inzoomen op buurtniveau blijkt ook dat een aantal wijken, vaak door een combinatie van factoren, verouderde woningen, taalachterstand en sociaal isolement, veel slechter scoort dan de indexscores voor het gehele gebied laten zien. In deze gebieden is het noodzakelijk flink te sturen op de verbetering van de leefomgeving en sociale situatie van de inwoners. Door stevig in te zetten op deze buurten, waar de problematiek nu nog in omvang beperkt is -en daarom goed aan te pakken- wordt voorkomen dat er verdere achteruitgang plaatsvindt. Zo kan worden voorkomen dat deze gebieden groter worden en er veel meer en omvangrijkere inzet nodig is. Het gebiedsplan is om die reden opgebouwd in een Behoud-DIN en een Verbeter-DIN. Door in te zetten op de verbetering van de kwetsbare gebieden en het behoud van de kwaliteit van de goede gebieden met een relatief beperkte inzet, stellen wij ons ten doel dat in 2030 er in HiS nog slechts één DIN gebied bestaat, een BEHOUD-DIN voor een waardevol en uniek gebied. 9 2.4 Ambities Hillegersberg-Schiebroek aantrekkelijke woon- en leefgebied in alle wijken Uitgangspunt 1 Van betekenis voor Rotterdam Wil Rotterdam invulling geven aan de algemene doelen uit de Stadsvisie, sterke economie en aantrekkelijke woonstad, dan is het cruciaal om de kansen in HiS te benutten. Stedelijk wordt ingezet op behoud van de woontevredenheid, gezinnen en hogere inkomens (Stand van Wonen 2011). Rotterdam heeft een eenzijdige woningvoorraad, met veel hoogbouw. Hogere inkomens hebben juist behoefte aan eengezinswoningen in een groen stedelijk woonomgeving. Ook de nabijheid van natuur- en recreatiegebieden voor sporten als hardlopen, fietsen, skaten et cetera, draagt bij aan de kwaliteit van HiS. Vanwege de goede leefomgeving kiezen ook mensen met een laag inkomen bewust voor dit gebied. De leefomgeving wordt door de bewoners van HiS over het algemeen ook hoog gewaardeerd. In de Stadsvisie 2030 zijn de volgende keuzes voor de inzet in HiS gemaakt: • VIP-gebied woonmilieu Groot-Hillegersberg: handhaven en uitbouwen sterke woonmilieus • recreatieve verbindingen verbeteren • A13/A16, A20 • leefklimaat Schiebroek-Zuid en 110-Morgen • externe veiligheid en geluid Airport Rotterdam Ook in het huidige coalitieakkoord zitten veel aanknopingspunten voor HiS en ook daarmee behoudt het gebied zijn waardevolle betekenis voor Rotterdam. Verkeersveiligheid is topprioriteit, schone wijken blijven schoon, talentontwikkeling, het aantrekkelijker maken van de omgeving van de Rotte en inzet op goede onderwijshuisvesting zijn kansen die goed aansluiten bij de mogelijkheden die het gebied HiS kan bieden maar daar is wel inspanning voor nodig. Uitgangspunt 2 Bereikbaarheid en kwaliteit voor alle woonmilieus HiS heeft woningen voor iedereen en voor elke portemonnee. De woonmilieus moeten in heel HiS kwaliteit hebben en moeten bovendien goed ontsloten zijn. De variatie aan woonmilieus is een gevolg van de geleidelijke ontwikkeling van de woongebieden. De oorspronkelijke bebouwing van de historische linten en kernen zoals Oud-Hillegersberg, de Bergse Vooren Achterplas en de bebouwing langs de Rotte zijn nog steeds beeldbepalend voor het gebied. In de jaren 30 van de vorige eeuw zijn de stadswijken Hillegersberg-Zuid en het Berglustkwartier in Hillegersberg Noord ontwikkeld, gevolgd door de tuindorpen Schiebroek-Noord en Molenlaankwartier. Schiebroek-Zuid en 110-Morgen zijn de tuinsteden die in de jaren vijftig en zestig zijn gerealiseerd. Na 1985 zijn de wijken Nieuw Terbregge en Lage Limiet in het noorden gebouwd. (Bouwen aan een groen HiS, 2013). De kwaliteit van alle woonmilieus is ook een gevolg van de verscheidenheid en spreiding van voorzieningen. De aanwezigheid van hoogwaardige lokale dagelijkse voorzieningen en sterke recreatieve gebieden, zoals sportvelden, nutstuinen en jachthavens, Plaswijckpark en openbare parken bepalen mede de kwaliteit van de woonmilieus. Kenmerkend voor het gebied is de aantrekkingskracht op midden- en hogere inkomens. Omdat de ruimte in het gebied om te bouwen zeer beperkt is, moeten de verbeteringsmogelijkheden en/of kwaliteitsbehoud van woningen en buitenruimte worden geoptimaliseerd. Denk hierbij aan het omzetten van ouderenhuisvesting, woningvergrotingen en de inzet op woningverbetering, mede door aandacht voor funderingsherstel, in het bijzonder in de vooroorlogse wijken. Voor HiS is ook de fysieke bereikbaarheid van belang, bijvoorbeeld de bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Zo is buslijn 35 een belangrijke verbinding voor Schiebroek en Hillegersberg, evenals buslijn 174 met de route over de Ringdijk en de haltes bij revalidatiecentrum Rijndam en het Plaswijckpark. De verschillende trams (lijnen 4,8 en 25) verbinden HiS met het centrum en zorgen voor een optimale bereikbaarheid van de dorpskern, Kleiwegkwartier en Schiebroek. Randstadrail wordt goed benut. Daarmee is een goede verbinding tot stand gekomen tussen het centrum van Rotterdam, Rotterdam-Zuid en Den Haag. Behoud van deze ov-verbindingen en verbetering van auto- en fietsverbindingen is noodzakelijk voor de bereikbaarheid en de leefbaarheid. Belangrijk element hierbij is aandacht voor de parkeersituatie rondom de haltes van Randstadrail en een blijvende goede aansluiting met andere ovverbindingen en haltes van Randstadrail. HiS geeft er de voorkeur aan om van station Melanchthon een ov-knooppunt te maken door hier het eindpunt van buslijnen 35 en 33 te realiseren, zoals aangegeven in het advies van de gebiedscommissie op de vervoersplannen 2015. Uitgangspunt 3 Kwaliteit ontstaat niet vanzelf In de voorgaande jaren heeft het dagelijks bestuur van de deelgemeente vastgehouden aan een kwaliteitsnorm voor de buitenruimte die hoger ligt dan de stedelijke norm. Gebaseerd op de productnormering betekent dit dat tot en met 2014 voor het hele gebied een norm van 4.0 voor heel en 4.5 voor schoon wordt gehanteerd. Deze normen passen bij de ambities voor alle wijken in HiS: zowel de reeds goede woonmilieus als de wijken in de lift. Tijdens de bespreking van de stedelijke begroting 2014 is de Motie Heijnen aangenomen. De motie stelt dat de kwaliteit van de Rotterdamse buitenruimte de komende jaren minimaal op het huidige niveau moet blijven in de gebieden (stedelijke norm) en dat de bedragen die de deelgemeenten hebben opgenomen in hun begroting voor onderhoud van de buitenruimte ook daadwerkelijk hier voor moeten worden gebruikt. In de woonmilieus is in het verleden fors geïnvesteerd. Delen van Schiebroek-Zuid alsmede de delen van Schiebroek-Noord en 110-Morgen met veel sociale woningbouw en de stenige wijk Hillegersberg-Zuid (Kleiwegkwartier) vereisten in de laatste decennia de meeste overheids- en corporatieaandacht. In de toekomst zullen dit nog steeds de wijken zijn waar verbetering (door overheidsingrijpen) nodig is. Met het oog op de geplande herstructurering is in delen van deze wijken minder inzet geweest op het gebied van beheersmatig onderhoud. De economie trekt langzaam weer aan. Het is echter nog niet duidelijk wanneer de corporaties weer gaan inzetten op herstructurering. Hoewel de markt in dit gebied over het algemeen voldoende kansen ziet en veel projecten zonder overheidsinvesteringen van de grond komen, is het noodzakelijk dat de overheid (ook al is het met beperkte investeringen en inzet) de ontwikkelingsmogelijkheden stimuleert, zeker in de buurten waar herstel is uitgesteld. De commissie spant zich in richting het college om samen een impuls te geven aan het op middellange termijn realiseren van de zo noodzakelijke herstructurering. Indien op de korte termijn herstructurering geen optie is, is het van groot belang om te investeren in de fysieke omgeving, renovatie en een duidelijk toewijzingsbeleid voor verhuur te hanteren. Daarnaast is het van belang voor de korte termijn tenminste in te zetten op co-creatie met inzet vanuit gemeenten, corporaties, instellingen en bewoners om te komen tot verbetering van het fysieke woonmilieu. Zoals gesteld in uitgangspunt 2 vergt de sociale problematiek in sommige buurten permanente inzet. Deze inspanning is voor een deel gericht op ‘empowerment’, het in hun kracht zetten van bewoners, waardoor zij op termijn zichzelf kunnen redden. 2.4.1 Uitwerking in een Verbeter- en Behoud-aanpak In HiS is grofweg een tweedeling zichtbaar tussen de gebieden waar versterking gaande is en ook de komende jaren nog nodig zal zijn, namelijk het gebied ten westen van de Ringdijk (Schiebroek) inclusief 110-Morgen en het Kleiwegkwartier. Het andere gedeelte dat over het algemeen welvarender is en waarin men vooral gericht is op het behoud en verbetering van de bestaande kwaliteiten: Hillegersberg-Noord (met uitzondering van 110-Morgen), Molenlaankwartier en Terbregge. 2.4.2 Dienstverlening Na het opheffen van de deelgemeenten is steeds gesteld dat de dienstverlening op hetzelfde niveau moet blijven. De gebiedscommissie HiS stelt echter vast dat de dienstverlening is verslechterd door het verdwijnen van de receptiebalie waar burgers terecht konden met vragen, voor het inzien van plannen en bijvoorbeeld het maken afspraken voor paspoorten en/of rijbewijzen. Ook is, ondanks de nog door de deelraad extra beschikbaar gestelde financiële middelen, ingeboet op de openingstijden en de vrije inloop van publiekszaken. De gebiedscommissie HiS vindt de dienstverlening naar de bewoners toe zeer belangrijk en stelt dan ook dat de Stadswinkel alle dagen open dient te zijn en dat vrije inloop in dit gebied moet worden hersteld. Daarnaast is een receptiebalie een belangrijk visitekaartje voor het gebied en Rotterdam. 11 Hoofdstuk 3 3.1. Verbeter DIN Schiebroek, 110-Morgen & Kleiwegkwartier Wijkambities 3.1.1. Wijkbeschrijving e Schiebroek ligt in een poldergebied, dat eind 18 eeuw is drooggemalen. Het was van vanaf 1817 een zelfstandige gemeente tot de annexatie in 1941 door Rotterdam. Rond de jaren twintig van de vorige eeuw concentreerde de bebouwing zich rond de Adrianalaan en de Molenvijver. In de jaren vijftig en zestig vond een explosie van sociale woningbouw plaats in met name het zuidelijk deel van de Schiebroekse polder. Kenmerkend voor Schiebroek is de singelstructuur (overblijfsel van het polderlandschap) door de hele wijk en het groene karakter. De verschillen tussen het noordelijk jaren twintig deel en het zuidelijk jaren vijftig/zestig deel zijn groot. In het zuidelijk deel bevinden zich veel sociale huurwoningen, in het noordelijk deel veel particulier woningbezit. Met name de flatgebouwen in Schiebroek-Zuid zijn aan het eind van hun levensduur en voldoen al lang niet meer aan de eisen van deze tijd. Om de wijk aantrekkelijker te maken heeft er deels herstructurering plaats gevonden, die echter geen vervolg heeft gekregen. 110-Morgen is in de jaren 50 van de twintigste eeuw aangelegd en valt officieel onder de CBS-wijk Hillegersberg-Noord. Deze typisch naoorlogse arbeiderswijk bestaat uit in stempelstructuur gebouwde lage flats en eengezinswoningen in systeembouw, met veel openbaar groen. Het noordelijke gedeelte van de wijk 110-Morgen maakt deel uit van de grotere Vinex-locatie “De Limieten” en is in de periode 19981999 bebouwd. Ook elders in de wijk staan nog nieuwbouwprojecten op stapel. De naoorlogse woningen zijn na 50 jaar sterk gedateerd. Om de wijk aantrekkelijker te maken heeft er voor een deel herstructurering plaats gevonden. Deze is echter tot stilstand gekomen. Het Kleiwegkwartier ligt net ten noorden van de rijksweg A20. Centraal door de wijk loopt de Kleiweg, waaraan de wijk de naam heeft te danken. De Kleiweg was oorspronkelijk de verbindingsweg tussen Rotterdam en Overschie. Het Kleiwegkwartier is een relatief versteende Rotterdamse stadswijk opgebouwd uit deelgebieden met een zeer divers karakter. De woningen ten noorden van de Kleiweg zijn luxueuzer dan de woningen aan de zuidzijde. Door het gebied lopen twee drukke hoofdwegen (Straatweg en Rozenlaan-Uitweg). De wijk staat binnen de gemeente Rotterdam officieel bekend onder de naam Hillegersberg-Zuid. De wijk is aantrekkelijk voor met name een specifieke groep inwoners, goed opgeleide inwoners. Veelal starters op de woningmarkt die zich in HiS willen vestigen. Het gebied biedt veel mogelijkheden. Dicht bij de stad en alle groenvoorzieningen binnen handbereik. De wijk vormt een mooi startpunt om vervolgens binnen het gebied wooncarrière te maken. 3.1.2 Wijkprofielen Schiebroek is ingeklemd tussen de Bergse Plassen en andere groen en recreatiegebieden (de Vlinderstrik en het Schiebroekse park) en bezit veel potentie als aantrekkelijk woongebied. De groene binnengebieden versterken het groene karakter van Schiebroek. Het in het midden van het gebied gelegen winkelcentrum Peppelweg is een verouderd wijkwinkelcentrum met op vrijdag een markt. Randstad Rail brengt zowel Rotterdam als Den Haag dichtbij. Het noordelijk deel van Schiebroek bestaat met name uit particulier woningbezit met uitzondering van het deel ten zuiden van de Peppelweg. Dat is vooral corporatiebezit, met huurwoningen die niet meer voldoen aan de huidige wooneisen. Objectief scoort de openbare ruimte in Schiebroek ver boven het Rotterdams gemiddelde, maar de bewoners ervaren dit minder positief. Dit geldt ook voor inbraak. Uit de veiligheidsindex blijkt dat de subjectieve ervaring van geweld en overlast ver boven het Rotterdamse gemiddelde scoort, maar uit de cijfers blijkt dat de subjectieve en objectieve nagenoeg overeenkomen. In de periode 2008-2012 laat Schiebroek van alle Rotterdamse wijken de grootste daling zien in de sociale index Rotterdam 2012 (t.o.v. 2008. 0,8 punt, van 6,8 naar 6,0) Naast vier kwetsbare thema’s, gezondheid, taalbeheersing, werk & school en sociale binding, kent Schiebroek twee probleemthema’s: inkomen (4,9) en sociale contacten (4,8). Opgemerkt dient te worden dat uit het wijkprofiel niet naar voren komt dat er groot verschil zit tussen de scores in de gebieden met corporatiegebied en particulier woningbezit. In 2000 is een aanvang gemaakt met de wijkaanpak Schiebroek. Via convenanten over de periodes 20002005 en 2005-2010, zijn tussen gemeente, deelgemeente en woningbouwcorporaties afspraken gemaakt en is door alle partijen ingezet op het realiseren van een hoogwaardig woonmilieu in de wijk In 2014 is een nieuwe samenwerkingsovereenkomst getekend .Ook na het ophouden van de deelgemeente blijft er gewerkt worden aan een mooi Schiebroek waar het prettig wonen is De gemeente blijft een regierol vervullen. De nieuwe samenwerkingsovereenkomst is de opvolger van het convenant 2010-2015. In dat convenant werd al geconstateerd dat eerdere afspraken over sloop- en nieuwbouw moesten worden bijgesteld. Door de voortdurende economische crisis is de herstructurering van de wijk op een laag pitje komen staan. Door recente regelgeving van de Rijksoverheid kunnen de corporaties bovendien minder investeren. Voorgenomen projecten komen niet of maar moeizaam van de grond. 12 Uit het wijkprofiel blijkt dat de wijk Hillegersberg-Zuid (Kleiwegkwartier) op een aantal onderdelen subjectief ruim hoger scoort, dan dat er objectief is vastgesteld. Zo scoren leefomgeving en milieu onder het Rotterdamse gemiddelde. Het wijkprofiel laat verder zien dat investeringen nodig zijn om het vastgoed en wijkvoorzieningen niet verder af te laten zakken. Hillegersberg-Zuid staat op een kantelpunt. Niet investeren zou verder afglijden kunnen betekenen. De laatste jaren is op sommige onderwerpen de wijk objectief gezien, negatief veranderd. Funderingsproblematiek is hier relatief groot.(paalrot in relatie tot lage grondwaterstand). Door de vooroorlogse structuur is parkeren een probleem in dit gebied, met als gevolg onvoldoende parkeergelegenheid. Subjectief of objectief: bewoners wonen hier graag en zijn in grote lijnen tevreden. In 2012 is gestart met een Visie voor het Kleiwegkwartier. In 2014 heeft het college van B&W kennis genomen van de gebiedsvisie Kleiwegkwartier. Het college onderschrijft de ambitie om ervoor te zorgen dat het Kleiwegkwartier een wijk blijft om te wonen, te werken en verblijven en ook de doelstelling om het woonmilieu in dit gebied op een duurzame wijze te versterken. Hillegersberg-Noord is een water- en lommerrijke wijk dat grenst aan de beeldbepalende Bergse Vooren Achterplas. Aan de oostzijde vormt de rivier de Rotte een natuurlijke grens. Langs de Straatweg staan enkele fraaie historische panden, monumentale herenhuizen en villa’s. Dit draagt bij aan het landelijke en dorpse karakter van het gebied. Er staan echter ook lage flats, afgewisseld met eengezinswoningen en nieuwbouw. Er is veel ruimte voor water en groen. Hillegersberg-Noord is opgedeeld in de buurten 110Morgen en Oud Hillegersberg. Oud Hillegersberg valt onder de Behoud-DIN en 110-Morgen onder de Verbeter-DIN. De wijk 110-Morgen ligt ten noorden van Oud Hillegersberg en is ontstaan in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Deze typische arbeiderswijk bestaat uit lage flats en eengezinswoningen afgeschermd door veel groen, waaronder het Jasonpark. De straten in de wijk zijn vernoemd naar Griekse en Romeinse goden en helden. Op basis van het profiel blijkt dat de scoren zowel subjectief als objectief ruim boven het Rotterdamse gemiddelde liggen. Opvallend is dat uit het wijkprofiel geen verschillen blijken tussen 110-Morgen en Oud-Hillegersberg. In de bijlage is extra informatie aangeleverd om deze verschillen inzichtelijk te maken. 3.1.3 Ambitie De plannen voor verdere herstructurering van Schiebroek-Zuid (en delen van Noord) en 110-Morgen zijn uitgesteld. Grootschalig ingrijpen lijkt pas na 2017 en verder aan de orde. Woningcorporatie(s) moeten ingrepen in het vastgoed zelf financieren. Voor de Verbeterwijken is het de uitdaging om de wijkkwaliteit te verbeteren en verder afglijden te voorkomen. De laatste jaren is een kentering zichtbaar in de ontwikkeling en daarmee in de kwaliteit van deze wijken. Veel problemen hangen met elkaar samen en zijn een gevolg van de stagnering in de herstructurering, de kwaliteit van de woningen, het huurderstoewijzingsbeleid en de funderingsproblematiek. In de afgelopen periode is in het Kleiwegkwartier en 110-Morgen is veel energie gestoken om de buurten te verbeteren. En met succes. Doorgaan op die weg is dus noodzakelijk! De wijken in de Verbeter-DIN staan echt op een kantelpunt. Nu ingrijpen of verder voortborduren op de eerder gepleegde inzet is noodzakelijk! De integrale wijkaanpak in Schiebroek en 110-Morgen moet behouden blijven. Met nog relatief kleine investeringen kunnen (grote) resultaten worden behaald. Nu niet ingrijpen leidt in de toekomst tot veel grotere problemen en uiteindelijk grotere investeringen. In de periode 2008-2012 laat Schiebroek van alle Rotterdamse wijken in de sociale index de grootste daling zien ten opzichte van 2008 0,8 punt: van 6,8 naar 6,0! Naast vier kwetsbare thema’s (gezondheid, taalbeheersing, werk en school en sociale binding binding kent Schiebroek twee probleemthema’s: inkomen (4,9) en sociale contacten (4,8). De gebiedscommissie heeft de volgende ambitie: Schiebroek, Hillegersberg-Zuid en 110-Morgen zijn in 2030 aantrekkelijkere woonwijken met een goed voorzieningenniveau en een sterke lokale economie. Nu inzet plegen op de Verbeterwijken draagt bij aan de einddoelstelling voor ons gebied: een aantrekkelijke woon- en leefgebied in alle wijken. In 2030 zou er geen sprake meer hoeven te zijn van een Verbeter-DIN. 3.2 Doelen Voor Schiebroek, Hillegersberg-Zuid en 110-Morgen zijn de volgende hoofddoelen geformuleerd: Beter wonen en leven voor iedereen De woonmilieus toegespitst op het Kleiwegkwartier, Schiebroek-Zuid en Schiebroek-Noord en 110Morgen (delen met corporatiebezit) zijn verbeterd. De integrale aanpak op zowel fysiek, sociaal , economisch en veiligheidsgebied wordt voortgezet. Daar waar mogelijk is sprake van duurzame vergroening. Funderingsproblematiek staat op de agenda van het College Werken aan sociaal kapitaal > van kwetsbaar naar weerbaar > iedereen doet mee 13 De capaciteiten van onze inwoners zijn vergroot en daarmee de zelfredzaamheid. De soft skills van de kwetsbare bewoners zijn verbeterd. We zetten blijvend in op het voorkomen dat ouderen, zeker in 110Morgen en Schiebroek-Zuid, in een sociaal isolement raken. Vitalere lokale economie en voorzieningen Een bloeiende economie is een onmisbare voorwaarde voor een aantrekkelijk woon- en leefklimaat. De winkelgebieden Peppelweg en Kleiweg zijn in de toekomst blijvend vitaal en aantrekkelijk. De leegstand is verminderd. Het bedrijventerrein Schiebroek, de Ceintuurbaan en vele ZZP’ers dragen bij aan een vitale bruisende lokale economie. Ook voorzieningen zoals zwembad de Wilgenring dragen hun steentje bij. Schoner, heler en veiliger buitenruimte De basis is op orde en zelfs meer. Blijvende inzet op een schoon, heel en veiliger gebied. De norm van 4.0 voor heel en 4.5 voor schoon blijft gehanteerd. Beter wonen en leven voor iedereen (SMART) Subdoelen Smart Effect/Resultaat betreft 14 Betere woonmilieus Schiebroek • Index woonbeleving 104 naar 115 • % Tevreden met de huidige woonsituatie (huishoudens) 69% naar 75% • % Tevreden over de buurt 84% naar 88% 468 huishoudens 640 mensen Actief voor de buurt inzetten 59% naar 65% 958 mensen Beleving Veiligheid fietspaden 56% naar 65 % 698 huishoudens Beleving Veiligheid stoepen 52% naar 60% 621 huishoudens Huishoudens dat aangeeft dat er gaten of verzakkingen in de buurt vaak voorkomt 30% naar 25% 388 huishoudens Hillegersberg-Zuid • Index woonbeleving 148 naar 150 • % Tevreden met de huidige woonsituatie 114 huishoudens (huishoudens) 82% naar 85% • % Tevreden over de buurt 95% handhaven Actief voor de buurt inzetten 53% naar 60% Tevredenheid kijkgroen (singels, sloten) 63% naar 70% (subjectief) 545 mensen Aantal metingen onder de norm hondenpoep onder het cijfer 4 (productnormeringschouw) 9% 267 huishoudens naar 5% (objectief) Percentage huishoudens dat aangeeft dat hondenpoep vaak voorkomt 49% naar 40 % (subjectief) 343 huishoudens Aantal % woningen in funderingrisicogebied 99% naar 95% 151woningen in totaal om 3721 woningen. Hillegersberg-Noord • Index woonbeleving 171 handhaven • % Tevreden met de huidige woonsituatie (huishoudens) 87% handhaven • % Tevreden over de buurt 95% handhaven Actief voor de buurt inzetten 55% naar 60% 392 mensen Aantal % woningen in funderingrisicogebied 38% naar 36% 15 Meer individuele zelfredzaamheid Schiebroek Bewoners met een laag inkomen (sociaal minimum) 13% naar 10% 479 mensen 17% van de huishoudens komt moeilijk rond met het geld. (subjectief) 12% 800 mensen 89% van de bewoners hebben een startkwalificatie naar 91% 175 mensen 60% van de beroepsbevolking werkt naar 65% 438 mensen 46% van de bewoners zijn matig tot zeer ernstig 958 bewoners eenzaam naar 40% Hillegersberg-Noord Bewoners met een laag inkomen (sociaal minimum) 14% naar 11% 235 mensen 12% van de huishoudens komt moeilijk rond met het geld. (subjectief) 10% 157 mensen 86% van de bewoners hebben een startkwalificatie naar 88% 78 mensen 118 mensen Benutten sociaal kapitaal 63% van de beroepsbevolking werkt naar 66% Schiebroek Verbonden voelen met de buurt 58% naar 65% 1118 mensen Verantwoordelijk voelen voor de buurt 84% naar 639 mensen 88% Hillegersberg-Zuid Verbonden voelen met de buurt 65% naar 70% 390 mensen Verantwoordelijk voelen voor de buurt 86% naar 78 mensen 87% Hillegersberg-Noord Gaat om 157 mensen Verbonden voelen met de buurt 72% naar 74% Sterke lokale economie Verantwoordelijk voelen voor de buurt 89% handhaven Schiebroek Tevredenheid dagelijkse boodschappen 87% naar 90% Hillegersberg Zuid Tevredenheid dagelijkse boodschappen 78% naar 80% Hillegersberg Noord Tevredenheid dagelijkse boodschappen 90% naar 92% 233 huishoudens 76 huishoudens Gaat om 73 huishoudens Efficiënter gebruik collectieve Schiebroek voorzieningen/accommodatie Tevredenheid over buurthuizen en pleinen voor 160 mensen activiteiten 62% naar 63% Hillegersberg-Zuid Tevredenheid over buurthuizen en pleinen voor 234 mensen activiteiten 58% naar 63% Hillegersberg-Noord Tevredenheid over buurthuizen en pleinen voor 549 mensen activiteiten 53% naar 60% 16 Veiligheid Schiebroek Inbraken 17 op 1000 woningen naar 15 op 1000 woningen Bewoners vinden dat inbraak veel voorkomt 22% naar 17% 800 mensen Overlast jeugd 26 op 1000 mensen naar 20 op 1000 mensen 14% van de huishoudens vindt de vernielingen 310 huishoudens aan tram en bushokjes een buurtprobleem naar 10% Diefstal uit auto’s 12 op 1000 inwoners naar 8 op 1000 inwoners Hillegersberg-Zuid Inbraken 8 op 1000 woningen naar 7 op 1000 woningen Overlast jeugd 13 op 1000 mensen naar 12 op 1000 mensen Hillegersberg-Noord Inbraken 8 op 1000 woningen naar 7 op 1000 woningen Overlast jeugd 21 op 1000 mensen naar 18 op 1000 mensen Milieu-overlast Schiebroek NO2 80% van je grenswaarde(40 (is nu 32) naar 77% Stankoverlast verkeer 78 huishoudens Huishoudens die aangeven overlast te ervaren 5% naar 4% Hillegersberg-Zuid NO2 93% van je grenswaarde (40 (is nu 37) naar 90% Stankoverlast verkeer Huishoudens die aangeven overlast te ervaren 38 huishoudens 9% naar 8% 3.3 Aanpak In de wijken wordt middels integrale samenwerking met stakeholders, bewonersorganisaties, bewoners, ondernemers en clusters gewerkt aan de realisatie van de doelen. Een en ander is verwoord in de inspanningen, in de uitvoeringsprogramma’s van de clusters of zijn in andere verbanden (denk aan jaarplan Schiebroek) vastgelegd. 3.3.1 Strategieën ER doel 1 (ER zijn na te streven doelen, die staan voor mooier, beter, aantrekkelijker, sterker etc.) Beter wonen en leven Strategieën Investeren in groen, milieu, gezondheid en leefomgeving Investeren in woningen Investeren in buitenruimte Subdoelen Aantrekkelijk groen Betere woonmilieus Inspanningen Investeren in groen 17 Bewoners hechten veel waarde aan behoud van het groen. De in de vorige periode opgeknapte parken zoals Melanchtonpark en het Argonautenpark blijven goed onderhouden. Het Kleiwegkwartier is in hoge mate stenig. In de Visie Kleiwegkwartier is gekozen voor de ‘Groene Zoom’: het realiseren van goede verbindingen met omringende groengebieden, zoals de Rotte en het Melanchtonpark, en het maken van aantrekkelijke plekken en buurtgroen aan de randen van de wijk. Ecologisch beheer en het bevorderen van de kwaliteit van fauna en flora maken daar deel van uit, zoals in de vorm van een bijenlint. Daarbij is het behoud van de cultuur-historisch waardevolle plekken in het gebied De relatie tussen de ‘Groene Zoom’ en de wijk wordt vergroot door het vergroenen van de aangrenzende woonstraten. In het kader van zelfbeheer zetten actieve bewoners in op versterking en het gebruik van het groen als speelplek, geveltuinen en het beheer van plantenschalen. Een van de doelen is een groener karakter van 110-Morgen. Vergroening maakt deel uit van de herstructurering. Belangrijke dragers van de wijkgroenstructuur in 110-Morgen zijn het Jasonpark en de groene zone tussen het noordelijk en zuidelijk deel van 110-Morgen. In het zuidelijk deel vormt de middenas van onder andere de Amazonelaan een reeks van verbijzonderde groene ruimtes. Voor dit deel van het gebied is een uitbreiding van natuurvriendelijk en ecologisch groenbeheer gewenst (zoals bijenvriendelijke beplanting, natuurvriendelijke oevers, ecologisch beheer overig groen en het actief stimuleren van zelfbeheer). Er is destijds door de deelgemeente een ecologische kaart ontwikkeld die deze locaties en kansen voor heel HiS in kaart heeft gebracht. Investeren in betere woonmilieus Het doel van betere woonmilieus is toegespitst tot het Kleiwegkwartier, Schiebroek en 110-Morgen. Het Kleiwegkwartier verbetert door gebruik te maken van de bestaande kwaliteiten en diversiteit van de deelgebieden in het kwartier (bron: Visie Kleiwegkwartier). Het stimuleren van private investeringen om de woonomgeving te versterken, het verhogen van verkeersveiligheid, het verbeteren van de verkeerscirculatie en de kwaliteit van de openbare ruimte. De bestaande recreatieve uitstraling dient te worden vergroot en benut. Voor Schiebroek en ook voor 110-Morgen is het van belang om de integrale wijkaanpak voort te zetten. In het verleden zijn voor Schiebroek samenwerkingsafspraken gemaakt die tot 2019 doorlopen en voor 2014 in concrete acties zijn vertaald (zie bijlage). Daarnaast moet alles in het werk worden gesteld om de herstructurering voor deze twee gebieden, al dan niet in gewijzigde vorm, weer voortvarend op te pakken. De gebiedscommissie HiS benut samen met haar bewoners het “right to challenge” dat door het college van B en W wordt geboden, met als doel een hernieuwd plan te realiseren voor de herontwikkeling van Schiebroek. In bijlage 3 zijn extra cijfers over de buurten Schiebroek-Zuid ter onderbouwing opgenomen, om de uitdaging met het college aan te gaan. Een verdiepingsslag hierop kan het cluster MO meenemen in het uitvoeringsplan. ER doel 2 Werken aan sociaal kapitaal Strategieën Investeren in sociale netwerken Investeren in talentontwikkeling Investeren in voorzieningen en activiteiten Subdoelen Meer individuele zelfredzaamheid Benutten sociaal kapitaal Inspanningen Sociaal kapitaal benutten Werken aan sociaal kapitaal is gericht op participatie van iedereen. Kwetsbare bewoners ontwikkelen grotere weerbaarheid. Iedereen doet weer mee. Sociale netwerken groeien en burgerkracht kan een belangrijke bijdrage leveren ter preventie van de zorg- en welzijnsvraag. Er is blijvend aandacht voor talentontwikkeling. Vaak ontbreekt het kwetsbare bewoners aan de benodigde soft skills of sociale vaardigheden om duurzame verbindingen met werkgevers, de school van hun kinderen of mensen met een andere achtergrond aan te gaan. Om de capaciteiten van inwoners beter te benutten zetten we in op trainingen voor werkzoekenden, solliciteren, vrijwilligerswerk zoeken, netwerken en vaardigheden: inzet Maatschappelijke Inspanning (met name Schiebroek–Zuid in stedelijk programma m.b.t. leertraject) en mantelzorgondersteuning. Hiervoor moet ook de basis –het aanbod– op orde zijn. Dit is terug te zien in de uitvoering van samenwerkingsafspraken ‘Wijkaanpak Schiebroek’, tussen gemeente, woningcorporaties en zorginstellingen gericht op verbetering van de leefbaarheid in Schiebroek, vooral Schiebroek-Zuid. Voor kinderen en jongeren wordt via het kinder- en jongerenwerk gericht gestuurd op het vrijetijds- en buitendomein (straten en pleinen). Door in een vroeg stadium in te spelen op problemen en vragen en dito signalering door ambulant jongerenwerk kunnen problemen, zoals vroegtijdig schoolverlaten en alcoholen drugsgebruik, worden voorkomen. 18 Het jongerenwerk levert een bijdrage aan talentontwikkeling, door het organiseren van activiteiten door en voor jongeren. Daarnaast zijn ook jongerencoaching, het Centrum voor Jeugd en Gezin, opvoedondersteuning en kinderwerkactiviteiten van belang. Aandacht voor ouderen, met name in 110-Morgen en Schiebroek-Zuid, richt zich op het voorkomen van isolement en zorg, maar ook op het benutten van de capaciteiten van jonge senioren. Zij kunnen van grote betekenis zijn voor anderen en hebben veelal ook behoefte aan nieuwe uitdagingen. Aanvulling op de reguliere inzet van jeugd, maatschappelijke dienstverlening en participatie is mogelijk via welzijnsinstellingen DOCK en CVD en richt zich voornamelijk op Schiebroek-Zuid en in mindere mate 110Morgen. Blijvende aandacht en inzet in deze wijken is nodig om te voorkomen dat bewoners in een negatieve spiraal terechtkomen. Voorbeelden van reeds geïnitieerde initiatieven in het gebied als Hip en Duurzaam, Prijs je Rijk en Maatschappelijke Inspanning zorgen voor verbetering van de sociaaleconomische positie van de bewoners. Maatschappelijke participatie richt zich hier op een goede samenleving waarin buurtbewoners in staat zijn om zichzelf en anderen te verbinden aan gemeenschappelijke belangen. Dit doen zij op basis van betrokkenheid, wederkerigheid en met optimaal gebruik van ieders kwaliteiten. Zij participeren in lokale netwerken en thema’s die er op buurt- en wijkniveau toe doen. Het gaat om activiteiten waarmee zij meer grip krijgen op samen wonen, samen leven en op de persoonlijke ontwikkelingen van zichzelf en die van andere bewoners. Gezamenlijk neemt de buurt verantwoordelijkheid voor een leefbare, lerende en actieve wijk met oog voor hen die ondersteuning kunnen gebruiken. Maar ook voor het aanboren van hulp- en krachtbronnen die een bijdrage kunnen leveren. In delen van HiS komen ook huiselijk geweld, schuldenproblematiek en overmatig alcoholgebruik onder jongeren voor. Bewustwording, voorlichting, preventie en concrete maatwerkoplossingen zijn nodig. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) speelt hierbij een rol en kan vroegtijdig problemen binnen gezinnen signaleren. Sport, kunst en cultuur kunnen jongeren op het goede spoor zetten en bijdragen aan talentontwikkeling. ER doel 3 Vitaler lokale economie en voorzieningen Strategieën Investeren in lokale economie en voorzieningen Subdoelen Sterkere lokale economie Efficiënter gebruik collectieve voorzieningen/accommodaties Inspanningen Sterkere lokale economie Leegstaande bedrijfspanden kunnen beter worden benut. Dit vraagt om maatwerkoplossingen of om grotere flexibiliteit in bestemmingsplannen. Initiatieven op het gebied van werkruimte voor zzp’ers en het bestendigen van ZZPRO (de organisatie van zzp’ers voor het gehele gebied) dienen te worden gestimuleerd en gefaciliteerd. Het is en blijft van belang dat winkeliers- of ondernemersverenigingen goed georganiseerd zijn. De inzet van de stedelijke bedrijfscontactfunctionaris kan daar bij helpen. Deze kan zorg voor het initiëren van overleggen, verbinden en ondernemers steunen in de zoektocht bij de BIZ regeling of het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Het bedrijventerrein Ceintuurbaan blijft behouden en krijgt een kwaliteitsimpuls die de uitstraling van het gebied zal verbeteren. Onderzoek wordt gedaan naar de mogelijkheden voor verbetering van de verkeersafwikkelingen en de lokale economie. Daar waar mogelijk worden verbindingen gelegd met het winkelgebied aan de Kleiweg. Het belangrijkste bedrijventerrein is het Bedrijventerrein Schiebroek. De inspanningen om dit bedrijventerrein te versterken en verbeteren moeten gecontinueerd worden. Parkmanagement kan bijdragen tot een sterkere lokale economie. Extra horeca en terrassen moeten leiden tot meer levendigheid en winkelplezier in de winkelgebieden. Aan de Peppelweg en Kleiweg wordt gestreefd naar een concentratie van wijkwinkels. Het actief stimuleren van grote evenementen, zoals het kunstfestival Schiebroek en voldoende toezicht en uitbreiding van veilig ondernemen dragen bij aan het winkelplezier. Efficiënter gebruik collectieve voorzieningen/accommodatie HiS kent veel onderwijslocaties. Deze kunnen door functiecombinaties en combinaties in tijd en ruimte efficiënter worden gebruikt. Daarnaast is modernisering van onderwijshuisvesting en gymzalen nodig. ER doel 4 Buitenruimte schoner, heler en veiliger Strategieën Investeren in buitenruimte 19 Investeren in veiligheid Investeren in burgerkracht Subdoelen Minder overlast Meer duurzaamheid in het Kleiwegkwartier Inspanningen Investeren in de buitenruimte In HiS liggen de niveaus voor schoon en heel hoger dan op stedelijk niveau: respectievelijk 4,5 en 4,0 ten opzichte van 4,0 en 3,5. Er is een extra opgave vanwege de funderings- en grondwaterproblematiek. HiS is deels op slappe (veen)bodem gebouwd, met als gevolg snellere verzakkingen en verhoogde kans op waterover- of onderlast in de woongebieden. In de openbare ruimte is dit goed te zien, verzakkingen zijn zichter en er zijn merkbare hoogteverschillen, slecht wegdek, beschadiging van riolering en verzakkend openbaar groen. Het vergt een frequentere en daardoor forsere investering in de buitenruimte die het reguliere onderhoud ontstijgt. Hierdoor wordt de openbare ruimte veiliger en schoner. Vanwege de verzakkingsproblematiek is het voldoen aan de opgave van het CROW om 85% van de verharding in goede conditie te hebben al een hele opgave. Minder is niet acceptabel in dit gebied, dat hoogwaardigheid nastreeft. De motie Heijnen uit 2013 is hierop van toepassing. Voor het Kleiwegkwartier heeft de verzakking ook effect op de fundering van de gebouwen. Het is van belang om de bewoners te voorzien van kennis, stimuleren zelfredzaamheid en te ondersteunen bij het opzetten van een fonds voor leningen inzake funderingsproblematiek in het Kleiwegkwartier. De continuering van het funderingsloket, het proactief voorzien in goede informatie aan woningeigenaren zodat deze tijdig hun verantwoordelijkheid kunnen nemen en het continueren van de laagrentende leningen zijn van cruciaal belang om de funderingsproblematiek te verminderen en aan te pakken. Er moet een oplossing worden gezocht voor het gebrek aan parkeerplaatsen in het Kleiwegkwartier, onder andere door het gebruik van bedrijfsparkeerplaatsen voor bewoners in de avond. Hiermee kan de parkeerdruk worden gereduceerd. Om overlast van autoverkeer verder te beperken wordt het gebruik van openbaar vervoer en de fiets gestimuleerd. De instandhouding van de juiste ov-routes is van groot belang. Rondom de haltes van Randstadrail in Schiebroek is sprake van parkeeroverlast en -druk, dit vraagt om een oplossing. Verschillende maatregelen moeten ervoor zorgen dat aan de Jasonweg de verkeersoverlast en daarmee gepaardgaand verkeerslawaai wordt beperkt. Overlast en vernieling ontstaan bij winkelgebieden, vervoersknooppunten, scholen en looproutes van scholen naar ov-knooppunten. Op deze plekken is extra aandacht nodig, zodat ook voor de omwonenden de kwaliteit van de woonomgeving behouden blijft Preventieve maatregelen tegen woninginbraak en woningverbetering in Schiebroek moeten als inspanningen worden opgenomen. De komende periode wordt gekeken of Buurt Bestuurt in meer wijken kan worden opgezet samen met buurtbewoners en de relevante partners. Ook samenwerking op straat- of blokniveau op het gebied van inbraakpreventie is noodzakelijk. De gemeente zou moeten zorgen dat bewoners zich voor dit doel verenigen, bijvoorbeeld in een gezamenlijke schouw met de politie, uitleg over zaken waar je op moet letten, wat verdachte situaties zijn, het vormen van een sms- of whatsapp-groep om elkaar te waarschuwen. Gebouwen krijgen een flexibele indeling, zodat er in de toekomst eenvoudiger aanpassingen of functiewijzigingen kunnen plaatsvinden. Op braakliggende terreinen kan in overleg met de eigenaar een tijdelijke invulling met stadslandbouw of buurtgroen worden toegevoegd. 3.3.2. Prioriteiten De prioriteiten voor de Verbeter-DIN zijn: • • • • • Voortgang integrale herstructurering (als onderdeel van de wijkaanpak) Werken aan sociaal kapitaal Vasthouden aan hoog schoon (4,5) en heel (4) niveau. Inzet op wijkeconomie vitale winkelgebieden, verenigen ondernemers Inzet funderings- en grondwaterproblematiek 20 Hoofdstuk 4 Behoud-DIN Oud Hillegersberg, Molenlaankwartier en Terbregge 4.1. Ambitie voor de wijken 4.1.1. Wijkbeschrijving De oude dorpskern van Oud-Hillegersberg vormt een mooie enclave in het groen en wordt als zodanig gekoesterd. De relatie tussen de bebouwing en de hoofdgroenstructuur is erg sterk. Het water van de rivier en het groen van de achtergelegen weiden heeft een direct effect op de woonkwaliteit en de groene beleving. Daarnaast is het groen van de grotere kavels van belang voor het karakter. Oud-Hillegersberg is in 2009 door de gemeenteraad van Rotterdam aangemerkt als beschermd stadsgezicht “Kern en Plassen Hillegersberg”. Ook het Molenlaankwartier is een groene wijk, doorsneden met singels die vanaf de jaren dertig in ontwikkeling is gekomen aan weerszijde van de Molenlaan. De relatie tussen de bebouwing en de groenstructuur van het Molenlaankwartier is sterk. De groenstructuur van het Molenlaankwartier is dan ook de belangrijkste groene bouwsteen voor de wijk, te weten de laan, de singel en het wijkpark. De centraal gelegen Molenlaan vormt voor de bewoners van deze wijk de belangrijkste route om hun huis te bereiken. De Molenlaan wordt gekenmerkt door grote verkeersproblemen (files) die tevens van invloed zijn op de leefbaarheid van de wijk (luchtkwaliteit). Terbregge ligt aan weerszijden van de Rotte en was lange tijd een gehucht. De grootste verandering maakt Terbregge pas mee met de bouw van de buurt Nieuw Terbregge, waarvan de bouw in 2005 is afgerond. De woningen zijn gebouwd volgens het principe van ‘duurzaam bouwen.’ Nieuw Terbregge is een buurt met veel groen en water. Het past daarom prima in het dorpse karakter van de wijk Terbregge. 4.1.2 Wijkprofielen Hillegersberg-Noord bestaat uit de buurten 110-Morgen en Oud-Hillegersberg. Oud Hillegersberg maakt onderdeel uit van de Behoud-DIN en 110-Morgen maakt onderdeel uit van de Verbeter-DIN. Oud-Hillegersberg is het oudste deel van Hillegersberg-Noord en heeft een dorpsachtige sfeer. Het winkelcentrum biedt een fraai uitzicht op de Bergse Voorplas en geniet goede naamsbekendheid in Rotterdam en omstreken. De oude dorpskern rond de Hillegondakerk is nog goed herkenbaar. Kenmerkend zijn goed onderhouden jaren ’20/’30 woningen, rustige straten, ingekapseld in een groene omgeving. Op basis van het profiel blijkt dat de scores zowel subjectief als objectief ruim boven het Rotterdamse gemiddelde liggen. Opgemerkt dient te worden dat uit het profiel niet naar voren komt dat er verschillen zijn tussen 110-Morgen en Oud-Hillegersberg. De grondwater- en funderingsproblematiek (paalrot als gevolg van een lage grondwaterstand) leidt tot een lagere subjectieve score dan dat er objectief is vastgesteld. Het Molenlaankwartier ligt in de Boterdorpse polder, tussen Oud-Hillegersberg, de Grindweg en de Rotte. De wijk is ruim opgezet en te typeren als tuindorp. De bebouwing bestaat voornamelijk uit naoorlogse eengezinswoningen. De kwaliteit wordt voor een groot deel bepaald door de architectuur en zorgvuldig ontworpen groenstructuur van singels, lanen en parkjes. De grote platanen zijn karakteristiek voor de Molenlaan, een belangrijke verbinding tussen Terbregge en de rest van HiS. Uit het wijkprofiel komt naar voren dat de CBS wijk het Molenlaankwartier op veel vlakken boven het Rotterdamse gemiddelde scoort. Dit geldt voor zowel de subjectieve als objectieve index. De wijk heeft een goede naam en de bewoners zijn tevreden over de woonomgeving. De subjectieve score is op de sociale index en veiligheidsindex hoger dan de objectieve score. Het vele groen afval (blad en bloesem ) wordt wel als probleem ervaren wat leidt tot een lagere waardering van bewoners ten aanzien van de openbare ruimte. Daarnaast is een uitschieter naar beneden het gebrek aan voorzieningen. Dat ligt onder het Rotterdamse gemiddelde. Verder blijkt dat inbraak/diefstal een groot probleem is in de wijk. Diefstal komt op de objectieve index uit rond het Rotterdamse gemiddelde. Terbregge kent een typisch Hollands landschap met molens, water en fietsroutes door het Lage Bergse Bos en de Rottemeren. Aan weerszijde van de Rotte ligt de oude kern van de wijk Terbregge. Nieuw Terbregge heeft een gevarieerd woonmilieu, omringd door water. Terbregge kent kleinschalige bedrijvigheid van individuele ondernemers. Er zijn geen winkels voor de dagelijkse boodschappen. Er zijn twee horecagelegenheden en er is een locatie met diverse bedrijven. Op de geluidswal en tussen de woningen van Nieuw Terbregge zijn diverse speelplekken. De wijk is nu vooral bekend door het naastgelegen verkeersknooppunt Terbregseplein, waar de rijksweg A16 uitkomt op de A20. De scores zijn zowel subjectief als objectief nagenoeg gelijk en meestal boven tot ver boven het Rotterdams gemiddelde met uitzondering van de voorzieningen en het milieu. 21 4.1.4 Ambitie Voor de behoud DIN is de uitdaging is om het bijzondere en aantrekkelijke karakter op peil te houden. Dit in het belang van de eigen inwoners en van de Rotterdammers. Bereikbaar exclusief blijven betekent met durf en visie bovengemiddeld investeren en uiteindelijk als stad voordeel hebben van de opbrengst van die investering. De gebiedscommissie heeft de volgende ambitie: Goed en hoogwaardig wonen in het Molenlaankwartier, Terbregge en Oud Hillegersberg Molenlaankwartier, Terbregge, Hillegersberg-Noord en Schiebroek-Noord zijn in 2030 rustige woonwijken waar mensen met midden- en vooral hogere inkomens graag wonen, met internationale voorzieningen (ten behoeve van expats) in een groene, waterrijke omgeving en met veel mogelijkheden voor extensieve recreatie. 4.2 Doelen Voor Molenlaankwartier, Terbregge en Oud-Hillegersberg zijn de volgende hoofddoelen geformuleerd: Blijvend hoogwaardig wonen en leven De kenmerkende kwaliteitsdragers zoals de Rotte, singels, plassen en parken blijven behouden en worden verstevigd. Identiteit en imago HiS zijn erdoor bepaald, en mensen met midden- en hoge inkomens komen op deze kwaliteiten af. Deze kwaliteiten zijn niet vanzelfsprekend; ze vragen voortdurend om onderhoud. Voor de verkeersproblematiek op de Molenlaan dient ook voor de komst van de A13/A16 dus op korte termijn een oplossing te worden gevonden. Vitale lokale economie en voorzieningen De lokale economie die gericht is op de talrijke zzp’ers, de evenementen en winkelgebied in Oud Hillegersberg is versterkt en vitaal. Schone, hele, veilige en duurzamere buitenruimte HiS zet ook hier blijvend in op een schoon, heel en veilig gebied en hanteren daarvoor een norm van 4.0 voor heel en 4.5 voor schoon. De inzet gericht op funderings- en grondwaterproblematiek (zettingproblematiek, paalrot vanwege grondwaterstand) wordt gecontinueerd en geïntensiveerd De bewoners worden actief geïnformeerd om vroegtijdig (preventief) hun verantwoordelijkheid te kunnen nemen. Een belangrijk issue wordt de inpassing van de A13/A16. De nadelige effecten voor de omgeving, moet zodanig gecompenseerd worden, dat het kwaliteitsniveau van het bestaande gebied gegarandeerd blijft. De gebiedcommissie staat achter de eerder gekozen lijn van: niet horen, niet zien en niet ruiken. De veiligheid en de veiligheidsbeleving in de wijk zijn van groot belang en zijn in grote lijn op orde en waar nodig wordt ingezet op verbetering. Grote weerbaarheid De zelfredzaamheid alsmede het aantal vrijwilligers is vergroot en de sociale samenhorigheid is toegenomen. Blijvend hoogwaardig wonen en leven (Smart) Subdoelen Smart Effect/Resultaat betreft 22 Hoogwaardige woonmilieus Molenlaankwartier ook voor ouderen Aantal hoog en midden inkomens 76% naar 80% 131 huishoudens Tevreden met huidige woonsituatie 93% handhaven Beleving onderhoud stoepen 45% naar 50% 164 huishoudens Huishoudens dat aangeeft dat er gaten of verzakkingen in de buurt vaak voorkomt 33% naar 263 huishoudens 25% Hillegersberg-Noord Aantal hoog en midden inkomens 63% naar 68% 182 huishoudens Tevreden met huidige woonsituatie 87% handhaven Beleving onderhoud stoepen 54% naar 60% 218 huishoudens Huishoudens dat aangeeft dat er gaten of verzakkingen in de buurt vaak voorkomt 21% naar 109 huishoudens 18% Terbregge Aantal hoog en midden inkomens 74% naar 78% 52 huishoudens Tevreden met huidige woonsituatie 88% handhaven Aantrekkelijk groen Molenlaankwartier Tevredenheid kijk groen(singels, sloten) 89% handhaven (subjectief) Gewone groen( grasveld, bomen parken) 97% handhaven Hillegersberg-Noord Tevredenheid kijk groen(singels, sloten) 63% naar 70%(subjectief) Gewone groen (grasveld, bomen parken) 95% handhaven Terbregge Tevredenheid kijk groen (singels, sloten) 80% handhaven (subjectief) Gewone groen (grasveld, bomen parken) 96% handhaven Sterkere lokale economie/ Hoogwaardig winkelgebied Molenlaankwartier Tevredenheid voorzieningen tezamen 51% naar 55% 131 huishoudens Tevredenheid over aanbod dagelijkse boodschappen 93% naar 95% 66 huishoudens Aantal werkzame personen in de wijk 1847 naar 1939( 5%) 90 mensen Hillegersberg-Noord Tevredenheid voorzieningen tezamen 41% naar 45% 146 huishoudens Tevredenheid over aanbod dagelijkse boodschappen 90% naar 93% 109 huishoudens Aantal werkzame personen in de wijk 3123 naar 3185( 2%) 62 mensen 23 Behoud efficiënt gebruik voorzieningen en accommodaties Molenlaankwartier Tevredenheid over buurthuizen en pleinen voor activiteiten 50% naar 53% Hillegersberg-Noord Tevredenheid over buurthuizen en pleinen voor activiteiten 53% naar 60% Veiligheid 234 mensen 234 mensen Molenlaankwartier Inbraken 12 op 1000 woningen naar 9 op 1000 woningen Bewoners vinden dat inbraak veel voorkomt 20% naar 17% 234 mensen Overlast jeugd 9 op 1000 mensen handhaven Hillegersberg-Noord Inbraken 8 op 1000 woningen naar 7 op 1000 woningen Overlast jeugd 21 op 1000 mensen naar 18 op 1000 mensen Terbregge Inbraken 9 op 1000 woningen naar 8 op 1000 woningen Overlast jeugd 8 op 1000 mensen handhaven 4.3 Aanpak In de wijken wordt door integrale samenwerking met stakeholders, bewonersorganisaties, bewoners, ondernemers en clusters gewerkt aan de realisatie van de doelen. Een en ander is verwoord in inspanningen, staat in uitvoeringsprogramma’s van de clusters of is in andere verbanden vastgelegd. 4.3.1 Strategieën ER doel 1 Blijvend hoogwaardig wonen en leven Strategieën 1a Verbeteren groen, milieu en leefomgeving. 1b Investeren in buitenruimte Subdoelen Aantrekkelijk groen Hoogwaardige woonmilieus (ook voor ouderen) Investeren in aantrekkelijk groen Uiteraard staat voor HiS het behoud van kenmerkende kwaliteitsdragers zoals de Rotte, singels, plassen en parken voorop. Identiteit en imago zijn erdoor bepaald, en midden- en hoge inkomens komen af op deze kwaliteiten. Deze kwaliteiten zijn er, maar zijn niet vanzelfsprekend. Ze vragen om continu onderhoud. De relatie tussen de bebouwing en de hoofdgroenstructuur is erg sterk. Het water van de rivier de Rotte en het groen van de achtergelegen weiden heeft een direct effect op de woonkwaliteit en de groene beleving. Daarnaast is het groen van de grotere kavels van belang voor het karakter. We zetten in op het behoud en versterking hiervan. Op deze manier draagt dit gebied bij aan een hoogwaardig leefmilieu voor de inwoners en biedt het de stad Rotterdam dicht bij het centrum van de stad een groen en rustig en aantrekkelijk leefklimaat voor de midden en hogere inkomens. Bij dit aantrekkelijk groen past de uitbreiding van natuurvriendelijk en ecologisch groenbeheer. Hoogwaardige woonmilieus (ook voor ouderen) De opgaven die er liggen op het punt van de vergrijzing betekenen een verandering van de vraag naar verschillende typen woningen. Om ouderen langer zelfstandig te kunnen laten wonen zijn soms aanpassingen aan de woningen noodzakelijk om zo wonen en zorg te kunnen combineren. Inspanningen gericht op het toekomstbestendig maken van ouderenhuisvesting zullen bijdragen aan hoogwaardige woonmilieus. Het huidige aanbod van specifieke ouderenwoningen is deels verouderd: kleine eenheden met een weinig flexibele indeling. Nieuw aanbod is nodig, bijvoorbeeld van luxe appartementen (ook in verband met de doorstroming). Bij het behoud van een hoogwaardig woonmilieu past het ook om aandacht te vragen voor de situatie rondom het voormalig Van der Valk restaurant aan de Bergse Achterplas. De huidige leegstand en de uitstraling dragen niet bij aan een veilige en een hoogwaardige woonomgeving. 24 ER doel 2 Vitale lokale economie en voorzieningen Strategieën 2a Investeren in voorzieningen 2b Samen met bewoners, particuliere investeerders, meer participatie Subdoelen Sterke lokale economie Hoogwaardig winkelgebied Behoud efficiënt gebruik collectieve voorzieningen/accommodatie Initiatieven op het gebied van werkruimte voor zzp’ers en het bestendigen van ZZPRO (voor het hele gebied) dienen te worden gestimuleerd en gefaciliteerd. Het is en blijft ook hier van groot belang dat winkeliers- of ondernemersverenigingen goed georganiseerd zijn. De inzet van de stedelijke bedrijfscontactfunctionaris kan daar bij helpen. Deze persoon kan zorg dragen voor het initiëren van overleggen, verbinding zoeken en ondernemers steunen in de zoektocht bij de BIZ regeling of het keurmerk Veilig Ondernemen. Het gebied streeft naar het actief stimuleren van grote evenementen zoals het Jazzfestival en de Bergse Plasloop. Dit alles met als doel de lokale economie te stimuleren, de levendigheid en tegelijkertijd de ontmoetingsmogelijkheden te vergroten. Hoogwaardig winkelgebied In eerdere Economische Visies is gekozen om inzet te plegen op het winkelcentrum Hillegersberg in Oud-Hillegersberg. Leegstand zorgt voor een negatieve uitstraling in winkelstraten. Door concentratie en duidelijk keuzes in branchering ontstaat er differentiatie in de winkelgebieden, juist ook in het luxe segment. In dit gebied vinden investeringen plaats door particuliere investeerders. Daarom zou er ook in de toekomst ruimte moeten bestaan voor deze categorie investeerders. Meer horeca en terrassen in de winkelgebieden vergroten de levendigheid en het winkelplezier. Behoud efficiënt gebruik voorzieningen en accommodaties Wat voorzieningen en accommodaties betreft is door aanpassing op de nieuwe vraag efficiënter gebruik mogelijk. Leegkomende panden kunnen beter worden benut. Dat biedt bijvoorbeeld mogelijkheden voor flexibele, betaalbare werkplekken voor de vele zzp’ers in het gebied. Er zijn meer functiecombinaties denkbaar, zoals diverse combinaties in tijd en ruimte (ook voor sportaccommodaties en onderwijsvoorzieningen). De verwachting is dat dit efficiënter kan. Een verkenning moet dit uitwijzen. Modernisering van de gymzalen, Het stimuleren van netwerken en initiatieven ten aanzien van kunst en cultuur krijgen aandacht. ER doel 3 Buitenruimte schoner, heler, veiliger en duurzamer Strategieën 3a 3b 3c Investeren in buitenruimte Investeren in subjectieve veiligheid Samen met u, particuliere investeerders, meer participatie Subdoelen Minder overlast Ook voor de gebieden van de Behoud-DIN liggen de niveaus schoon en heel hoger dan op stedelijk niveau: respectievelijk 4,5 ten opzichte van 4,0 en 4,0 ten opzichte van 3,5. Ook hier is sprake van een extra opgave in verband met de snelle verzakking. HiS is deels op slappe (veen)bodem gebouwd. Dit betekent dat er sneller dan in andere gebieden verzakkingen optreden en dat er sprake kan zijn van wateroverlast of -onderlast in de woongebieden. Tevens is er sprake van funderings- en grondwaterproblematiek. (paalrot vanwege grondwaterstand) In de openbare ruimte is dit goed te merken. De verzakkingen zijn zichtbaar en merkbaar in hoogteverschillen, slecht wegdek, beschadiging van de riolering en verzakkend openbaar groen. Het vergt een frequentere en (daarmee) forsere investering in het groen en in de bestrating, die het reguliere onderhoud ontstijgt. Vanwege de verzakkingsproblematiek is het voldoen aan de opgave van het CROW om 85% van de verharding in goede conditie te hebben al een hele opgave. Minder is niet acceptabel in dit gebied, dat hoogwaardigheid nastreeft. De motie Heijnen uit 2013 is hierop van toepassing. Daarmee wordt de openbare ruimte veiliger en schoner en draagt zo bij aan een aantrekkelijk en hoogwaardig woonklimaat. Voor Hillegersberg-Noord en de dorpskern betekent heeft de verzakking ook effect op de fundering van de gebouwen (veelal woningen). Maatregelen om de binnenstedelijke geluidsoverlast als gevolg van (werk)verkeerslawaai te beperken verdienen de aandacht. Dit betreft in dit gebied met name de Straatweg en de Molenlaan. Een belangrijk issue wordt de inpassing van de A13/A16. Deze rijksweg blijft uiteraard een initiatief van Rijkswaterstaat en is voor de lokale overheid weinig stuurbaar. Het belang van een goede inpassing is voor de woon- en leefkwaliteit in HiS evident. De argumenten voor nieuwe inwoners om zich te vestigen in (mooi, groen en rustig) mogen niet afnemen door de aanleg van de A13/A16. 25 Bevorderen van de veiligheid en de veiligheidsbeleving in de wijk zijn van groot belang. Het toenemend aantal inbraken is een bedreiging voor de veiligheid. Inbraakpreventie en andere veiligheidsbevorderende maatregelen zijn aangewezen. Extra toezicht in de wijk kan hieraan bijdragen. Ook aan de toename van de verkeersveiligheid door bijvoorbeeld extra handhaving HiS is rijk aan recreatie- en sportvoorzieningen. Dit moet zeker behouden blijven. Een specifieke opgave ligt bij het Plaswijckpark, waar de huidige parkeeroverlast vraagt om inventieve oplossingen. ER doel 4 Grotere weerbaarheid Strategieën 4a 4b 4c Investeren in sociale netwerken Investeren in talentontwikkeling Investeren in voorzieningen en activiteiten Subdoelen Meer individuele zelfredzaamheid Er wordt in de samenleving een steeds groter beroep gedaan op de individuele zelfredzaamheid. In veel gevallen is dit noodzakelijk om de zorg betaalbaar te houden. Tegelijkertijd biedt dit, tot een bepaalde hoogte, ook een kans dat zorg persoonlijker wordt en de samenhorigheid versterkt. Alle wijken in het gebied hebben baat bij het stimuleren van vrijwilligerswerk, bewonersnetwerken en -initiatieven, participatie in activiteiten, mantelzorgondersteuning en het benutten van sportkantines en accommodaties en speeltuinen als buurthuis 4.3.2. Prioriteiten De prioriteiten voor de Behoud-DIN zijn: • • • • • Vasthouden aan hoog schoon (4,5) en heel (4) niveau Inpassing A13/A16, geluid en fijnstof en inpassing Verkeersproblematiek Aanpak werken aan sociaal kapitaal Inzet funderings- en grondwaterproblematiek 26 Hoofdstuk 5 Knelpunten en Ontwikkelagenda Knelpunten Knelpunten aangegeven door de clusteraccounthouders - Stadsbeheer > de hoge voor schoon en heel zal leiden tot een (ambtelijk) knelpunt. Dit komt voort uit het stedelijk beleid en de te verwachten bezuinigingen op het budget Buitenruimte. - Maatschappelijke Ontwikkeling (MO) > DOCK heeft een subsidieaanvraag voor 2015 ingediend bij Werk en Inkomen voor het participatiebudget. Door gebrek aan capaciteit binnen MO voor de inzet van een activeringsconsulent, zal dit een knelpunt worden. Ontwikkelagenda • • • • • • • • • • • • • • Vrijliggend fietspad Straatweg ( Rotterdam meer Fietspad) bij aanpak Straatweg eind 2015 Vergroten verkeersveiligheid kruispunt Straatweg-Kleiweg Studie Rotte aantrekkelijker maken, opknappen oevers/kades Gymzalen carrousel WD Stimuleren van open podia Inzetten op goede onderwijshuisvesting en gymzalen is aandachtspunt en kan op de ontwikkelagenda Onderzoeken mogelijkheden inzetten op taal en taalnetwerk in Schiebroek-Zuid op de ontwikkelagenda. Onderzoeken mogelijkheden tweede groep nul. Continueren inzet op Maatschappelijke Inspanning na 2015 in Schiebroek-Zuid Corporaties in Schiebroek en 110-morgen uitdagen om onderzoek te doen naar de kwaliteit van haar woningbezit met als doel het verbeteren van de leefbaarheid. Ontwikkeling operationeel wijkteam en wijknetwerk voor jeugd en volwassenen Vorig jaar al gestart: het organiseren in de wijk dat partijen zelf de verantwoordelijkheid nemen om een norm te stellen m.b.t. alcohol- en drugsgebruik van jongeren. MO kan daarin faciliteren, expertise leveren, maar de organisatie van zo'n bijeenkomst ligt in het gebied. Is dus een coproductie en afhankelijk van hoe groot de behoefte is in een gebied en hoe graag men daarmee aan de slag wil. Studie naar toekomst (nieuw leven) Castagnet Oplossing verkeersproblematiek Molenlaan voorafgaand aan komst A13/A16 College blijvende aandacht voor behoud van goede voorzieningen in het gebied, zoals de kinderboerderij en zwembad 27
© Copyright 2024 ExpyDoc
