© Copyright 2013 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad. Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt uitdrukkelijk voorbehouden. Woensdag, 10 september 2014 Dagelijks sterven er in Nederland 107 mensen aan hart- en vaatfalen. 57 van hen zijn vrouw. Om het aantal doden terug te dringen, start deze maand in Maastricht een onderzoek onder 2500 vrouwen. Doel: het vinden van stoffen die de kwaal voorspellen. Onze verslaggeefster mocht het onderzoek als eerste ondergaan. foto Hollandse Hoogte Pak van mijn HART door Hennie Jeuken B rrrr. Een beetje koud voelt het wel aan: de gel die de hart-echolaborant voorzichtig onder de linkerborst smeert om vervolgens met een apparaatje verschillende hartopnames te maken. Via het beeldscherm volgen we tal van metingen. Tot op detail worden de werking, conditie en de pompkracht van het hart onderzocht. We zien hoe het bloed binnenkomt en verder het lijf wordt ingejaagd. Liggend op het behandelbed gaan de gedachten even terug naar de echo’s tijdens de zwangerschap. Zo nauwkeurig als we destijds de foetus konden volgen, zo exact zien we nu de werking van het hart. Een rare gewaarwording. De pijnloze hartcontrole van een minuut of twintig, in het Vrouwen Dagcentrum in het Maastrichtse ziekenhuis, is onderdeel van het grootschalig medisch wetenschappelijk onderzoek naar hart- en vaatfalen bij vrouwen dat deze maand start. Het Maastrichts Universitair Medisch Centrum (MUMC) is kartrekker. De komende vier jaar werkt een MUMC-team van ten minste vijftien mensen permanent aan de studie. Doel van dit alles is signaalstoffen te vinden waardoor hart- en vaataandoeningen bij vrouwen tijdig kunnen worden voorspeld, vertelt arts-onderzoeker Chahinda Ghossein-Doha, die het onderzoek coördineert. Als er meer duidelijkheid is over risicofactoren, dan kunnen er ook vrouwspecifieke, preventieve behandelingen worden ontwikkeld en toegepast, legt ze uit, terwijl ze voorgaat naar een andere ruimte om meer aan de weet te komen over de algehele gezondheid. Een spervuur aan vragen volgt. Rook je? Gebruik je alcohol? Koffie? Drugs? Heb je last van kortademigheid of hartkloppingen? Er zijn vragen over medicijngebruik en ziektes in de familie. In eerste instantie, zo vertelt Ghossein-Doha, richt de studie zich met name op vrouwen die tijdens hun zwangerschap problemen hebben gehad met de bloeddruk, omdat zij in hun latere leven vaak (in een kwart van de gevallen) hart- en vaatziekten en/of hoge bloeddruk blijken te ontwikkelen. De onderzoeksresultaten worden dan ook direct gebruikt om deze vrouwen meer te kunnen vertellen over risico’s op hart- en vaatfalen en wat ze hieraan zouden kunnen doen. Bijvoorbeeld hun levensstijl aanpassen, aldus de onderzoeker. Ook hopen ze met de informatie in de toekomst beter te kunnen verklaren waarom vrouwen bloeddrukproblemen krijgen, tijdens hun zwangerschap, maar ook in hun latere leven. In totaal nemen 2500 vrouwen aan het onderzoek deel, de helft heeft bloeddrukproblemen gehad tijdens de zwangerschap, de rest niet. De twee groepen worden met elkaar vergeleken. „Zo kunnen we zien of andere factoren - behalve de bloeddrukproblemen tijdens de zwangerschap - van invloed zijn”, zegt arts Eva Mulder, die eveneens bij de studie is betrokken. Hoewel er volop samenwerking is met andere universitaire medische centra worden de komende vier jaar alle deelneemsters in het Maastrichtse ziekenhuis onderzocht. Hun hele hart- en vaatsysteem wordt dan in kaart gebracht. En daarvoor nemen ze in Maastricht uitgebreid de tijd, zo blijkt. Ruim één dagdeel zijn we bezig. Een assistent tapt vijf buisjes bloed af om onder meer de suikerwaardes, het cholesterolgehalte en nier- en leverfunctie te controleren. Exact een half uur lang wordt - om de drie minuten - de bloeddruk gemeten zodat er een helder beeld ontstaat, aangezien de druk nogal kan schommelen, verklaren de twee artsen. „Wat grappig is dat mensen bij de eerste meting vaak tien punten hoger zitten dat bij- voorbeeld bij een derde. In rust is het altijd lager”, legt Eva Mulder uit. Metingen van gewicht, lengte en buik- en heupomtrek volgen. Evenals een uitgebreide doorlichting - wel anderhalf uur - van de vaten. Met speciaal voor deze studie aangeschafte echo-apparatuur wordt de werking van een slagader in de bovenarm bekeken en de dikte van de vaatwand van de halsslagader onderzocht. Een dikke vaatwand kan wijzen op aderverkalking, zo leren we. Via een apparaatje, vergelijkbaar met een microscoop, worden er tenslotte opnames gemaakt van de allerkleinste vaten onder de tong, nadat een spray heeft gezorgd voor een verwijding van die vaten. Gemakkelijk is het niet om een complete screeningopname van minuscule tongvaten te maken, maar na drieduizend opnames lukt het dan toch om een filmpje te schieten. De mate van de verwijding blijkt het een en ander te vertellen over de toestand van de vaatfunctie, leggen de medici uit. En dan: het eindgesprek. Is er risico op hart- en vaatfalen? Niet dus. „De dikte van je hart ten opzichte van de oppervlakte van het lichaam is bij jou 85, heel mooi want je moet onder de 95 zitten. Je hebt ook geen klepafwijkingen”, stelt Ghossein-Doha gerust. En de ejectiefractie - het percentage dat uitdrukt hoeveel bloed er bij het samentrekken van de hartspier uit de linkerkamer wordt geperst - blijkt eveneens prima. ,,Zestig procent bij jou. Heel goed want je moet boven de 45 zitten.” Geslaagd dus. Niet bepaald verbaasd maar toch wel een beetje opgelucht verlaten we het ziekenhuis.