10 mei 2014 , pag. 34 Rosa da Silva, een onvergetelijke Anne RECENSIE ANNE !!!!" Gebeurtenis Anne Script Jessica Durlacher en Leon de Winter Regie Theu Boermans Muziek Paul M van Brugge Met Rosa da Silva, Paul R. Kooij, Barbara Pouwels, Chava voor in ’t Holt, Debbie Korper, Wim Bouwens, Jason de Ridder, Christo van Klaveren, Eva Damen, Rob Das, Daniel Cornelissen en anderen Decor Bernhard Hammer Kostuums Catherine Cuykens Productie Robin de Levita en Kees Abrahams Gezien 8/5 Amsterdam Theater Bijzonderheid wereldpremière Nog te zien daar voor onbepaalde tijd Jacques J d’Ancona D at hartverscheurende moment van de Duitse inval in het Achterhuis, waarmee Het dagboek van Anne Frank eindigt… De deportatie van de joodse onderduikers. Het nieuwe stuk Anne is onvergelijkbaar met de klassieke voorstelling door de gigantische montage in een imposant nieuw theatergebouw in Amsterdam. Qua setting overweldigend goed gedaan, met een exacte kopie van het Merwedeplein, de elementen van het huis en de boom waar Anne op uitkeek. Ook in deze voorstelling zit onontkoombaar hetzelfde schokkende gegeven, als een troepje Duitse soldaten de acht mensen komt ophalen, nadat de schuilplaats verraden is. Maar nu is het niet de finale. Wat volgt is een indrukwekkende monoloog van Otto Frank, verschrikkelijk sterk gespeeld door Paul R. Kooij. En dan? Daar gooien ze een overbodige afronding overheen door Anne zelf, het personage waarvan Rosa da Silva een onvergetelijk mooie creatie maakt. Anne dus. Een toneelstuk en geen musical, zoals hier en daar wordt gesuggereerd, ook al is er begeleidende muziek… Je kijkt – in een andere tijd – met nieuwe ogen naar een meisje dat op haar dertiende verjaardag op 12 juni 1942 een poëziealbum kreeg. Vanaf 6 juli gebruikte ze het voor notities over haar gedachten, haar gevoelens en de mensen in het huis. In mei 1944 besloot ze om schrijfster te worden. Toen begon ze heel bewust haar dagboek te bewerken. Haar laatste aantekeningen dateren van 1 augustus. Op 4 augustus werden de Joden verraden en op 8 augustus werden ze gedeporteerd naar Westerbork. Anne ging op 3 september ’44 met het allerlaatste treintransport uit Westerbork naar Auschwitz en werd op 28 oktober doorgestuurd naar Bergen-Belsen. Aan uitputting en de gevolgen van tyfus overleed ze begin maart. Op welke datum is niet duidelijk. Wat we weten is dat haar lichaam in BergenBelsen in een massagraf is gedumpt. Waarom zoveel nadruk op het feit dat er voor het eerst een productie op basis van alle originele teksten uit het dagboek van Anne wordt opgevoerd? Het publiek heeft daar geen boodschap aan. Zeker niet, nu blijkt dat de eerste acte te lang duurt, dat enkele scènes niets toevoegen en dat pas tegen het slot van de tweede acte emotie doorbreekt, als de irritaties en de conflictstof onder de onderduikers zich ophopen. Het stuk is niet af, zegt mijn intuïtie. De auteurs Durlacher en De Winter geven als voornaamste motief dat vader Otto Frank, de enige overlever, fragmenten heeft ingekort en geschrapt om de reputatie van zijn vrouw en andere onderduikers te beschermen. Als toneelschrijvers missen ze echter ervaring in de signatuur van dramatische verbindingen. Aan Joodse humor is schrijnend gebrek en als ze die richting zoeken, trekken ze de figuur van mevrouw Van Pels door naar een lachwekkende karikatuur. Regisseur Theu Boermans lost die manco’s niet op met zijn uitvergrote profilering van bedrieglijk echte, realistische details in filmische vertragingen. Als geen ander weet hij dat een modern publiek vertrouwd is met een hoog tempo en het invullen van facetten. Ten slotte heeft Boermans ook Soldaat van Oranje gemaakt. Deze Anne roept herinneringen op in de aanpak, maar Soldaat kent als pluspunt diverse locaties. Bij Anne zitten ze onwrikbaar vast aan huis en omgeving. Toch is er een intrigerende, knappe vondst: de droom van Anne en haar verhaal dat ze kort na de Tweede Wereldoorlog in een brasserie in Parijs stukje bij beetje vertelt aan een jonge uitgever. De droom over een veelbelovende toekomst van een impulsief, vroegrijp en intelligent meisje dat ‘zichzelf volwassen schreef.’ Waarom 4 sterren? Omdat de voorstelling als product van inventief ondernemerschap een nieuwe generatie iets bijbrengt van onrecht, verzet en onderdrukking. Burgemeester Eberhard van der Laan wees er op 4 mei indringend op. ,,De oorlog mag geen verleden worden.’’ ¬ Rosa da Silva is een prachtige, ontroerend zuivere Anne in een machtig decor, een exacte kopie van het Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Foto Kurt van der Elst