helemaal thuismagazine ER ZIT ELEKTRICITEIT IN SOLIDARITEIT Interview met Karine Moykens Het Nieuwe Werken in de praktijk Helemaal Thuis is een magazine van Solidariteit voor het Gezin Jaargang 1 | Editie 2 | Oktober 2014 BELEID Er zit elektriciteit in Solidariteit 4 Interview met Karine Moykens 6 Vroegtijdige zorgplanning bereidt voor op later 10 V O O R W O O R D Een ouderenzorgbeleid met de oudere als mens centraal is dé uitdaging voor volgende legislatuur 12 Solidariteit voor het Gezin evolueert naar Het Nieuwe Werken 16 KLANTEN Enquête klanten poetsdienst met dienstencheques 20 De Vrijwilligerskrant 24 Blijf Actief Wonen begeleidt uw woningaanpassingen 30 Solidariteit voor het Gezin, uw zorgmakelaar 31 Enquête dienstverlening van Woonzorg 32 Een buddy bij de wieg 34 Protocol 3 zorgvernieuwingsprojecten breiden uit 36 PERSONEEL Solidariteit in Solidariteit 40 Hoera, 5 jaar strijkcentrale! 41 MAILBOX Personeel en klanten schreven ons 44 Foto cover en p2-3 : Christophe Vander Eecken SOLIDARITEIT.BE 2 Over het eerste nummer van Helemaal Thuis dat verscheen in april, kregen we heel wat positieve reacties van onze lezers en dat motiveert ons uiteraard om op de ingeslagen weg verder te gaan. Er valt ook veel te vertellen want de zes voorbije maanden kenden heel wat memorabele momenten die we graag met u willen delen. Zo kregen we goedkeuring tot uitbreiden van het Protocol-3 project te Gent (dat al eens in de prijzen viel bij een Europese wedstijd) en bovendien kregen we nieuwe P3-projecten goedgekeurd in Oostende en in Tienen! Die projecten weerspiegelen helemaal de geïntegreerde zorg waar Solidariteit voor het Gezin voor staat. Iets helemaal anders is de interne beslissing om in de afdelingen voor thuiszorg langzaam maar zeker over te schakelen op ‘Het Nieuwe Werken’. In Lokeren, Oudenaarde, Gent en Brugge zal de vernieuwing eerst ingang vinden. De feestelijke openingen van de (ver)nieuw(de) gebouwen zijn al voorzien voor dit najaar en begin volgend jaar. Telewerken en flexwerken zal ook meer en meer mogelijk worden zodat voor de medewerkers de tijdrovende verplaatsingen van en naar kantoor kunnen vermeden worden en de efficiëntie kan verhogen. Hét event van dit jaar is natuurlijk de vernieuwing van het volledige wagenpark. Meer dan 600 Renault-wagens worden na een lange en spannende openbare aanbesteding ingeruild voor Toyota-wagens. Bij de keuze van de wagen werd rekening gehouden met prijs, veiligheid, gebruiksgemak, ecologie én de wensen van de medewerkers. Omdat we zeer goed beseffen dat veel mensen Solidariteit voor het Gezin enkel kennen door ‘die auto’s met de handjes’ werd ook dat aspect niet uit het oog verloren. De opvallende handen blijven zichtbaar in het verkeer en dat zelfs in een verbeterde versie! Tot slot, en niet onbelangrijk voor Solidariteit voor het Gezin, hebben we sedert 25 juli een nieuwe Vlaamse regering. Er is al veel over verschenen in de media maar wij vonden het beter mevrouw Moykens, een kenner van binnenuit van het departement Welzijn, aan het woord te laten in dit magazine. Het Itinera-instituut legt ons bij monde van Svin Deneckere uit hoe je een oudere emancipeert in plaats van betuttelt. Benieuwd of die twee matchen! Dit allemaal en nog veel meer kan u lezen in dit tweede nummer van Helemaal Thuis. Wij wensen u veel leesgenot! Erwin Devriendt afgevaardigd bestuurder Blijft u graag op de hoogte van nieuws over en door Solidariteit voor het Gezin? Op www.Facebook.com/solidariteitvhgezin posten we dagelijks berichten, wordt al eens een wedstrijd of een kwisje gelanceerd en kan u zelf ook uw mening kwijt. Word snel fan en u bent meteen mee! 3 SOLIDARITEIT.BE Helemaal Thuis In dit nummer Er zit elektriciteit in Solidariteit: medewerkers rijden vanaf nu ecologisch, met hybride wagens! 5 In oktober verschijnen er in het straatbeeld meer dan 700 nieuwe bedrijfswagens van Solidariteit voor het Gezin. Het belangrijkste uithangbord van onze organisatie ondergaat een hele metamorfose, want na 29 jaar Renault-wagens, zullen we de komende 5 jaar met Toyota’s rijden. Als eerste bedrijf in België, en bij uitbreiding in Europa, kiest Solidariteit voor het Gezin ervoor om zijn volledige dienstwagenpark te vervangen door hybride voertuigen. Hiermee zetten we de campagne ‘Er zit elektriciteit in Solidariteit’ onverminderd verder, want de Toyota hybrides rijden deels op elektriciteit (via een ingebouwde batterij) en deels op benzine. De leasingcontracten van de zowat 650 bedrijfswagens die gebruikt worden door de verpleegkundigen, zorg- het Gezin voor het eerst verplicht om een overheidsopdracht - openbare aanbesteding in de volksmond - uit te schrijven. Deze opdracht werd eind 2013 opgestart. Maar liefst 10 leasingmaatschappijen stelden zich kandidaat en dienden diverse offertes in. Na een procedure die zowat 7 maanden in beslag nam, kwamen uiteindelijk de offertes van de Toyota Yaris Hybrid en de Toyota Auris TS Hybrid van Alphabet uit de bus als de beste aanbieding. Veilig en comfortabel In de maanden voorafgaand aan de aanbesteding bevroegen we alle personeelsleden die in aanmerking komen voor een bedrijfswagen over hun verwachtingen van de toekomstige wagens. Hieruit bleek vooral de bekommernis van onze medewerkers om in de eerste plaats voor Kim Van Asch (SvhG), Erwin Devriendt (SvhG), Jan van Roon (Alphabet veiligheid te kiezen, Belgium), Erwin Neuville (Toyota Belgium) meteen gevolgd door het nodige comfort. Solidariteit voor kundigen, vroedvrouwen en leidinghet Gezin koos daarom resoluut voor gevenden liepen in de loop van 2014 wagens die aan de hoogste Europese af. Een nieuw contract voor de leveveiligheidsnormen voldoen (EuroNring en het beheer van het wagenpark drong zich dan ook op. Door gewijCAP 5). Daarbovenop laten we de wazigde wetgeving was Solidariteit voor gens standaard uitrusten met zomer- brandstof meer verbruiken. Minder brandstof betekent minder CO2-uitstoot en minder fijn stof (NOx), wat het milieu en ieders gezondheid ten goede komt. Als gezondheidsbedrijf willen we dan ook een ecologische voortrekkersrol blijven spelen. Jaarlijks zullen onze nieuwe voertuigen bijna 300 ton minder CO2 en 2,8 ton minder NOx uitstoten dan tot op heden het geval was. Nieuwe leasepartner en winterbanden. Ook qua comfort behoren de nieuwe Yaris en Auris TS tot de beste van de klas: touch screen GPS, bluetooth voor handsfree bellen, achteruitrijcamera, automatische airco, elektrische ruiten, USB-aansluiting en ga zo maar door... Bovendien zijn alle wagens standaard uitgerust met een automatische versnellingsbak (CVT). Van diesel naar hybride Een andere belangrijke verandering is de overschakeling van dieselvoertuigen naar hybride voertuigen. De hybride Toyota’s hebben een benzinemotor die gekoppeld is met een krachtige elektromotor. Die elektromotor recupereert de energie die normaal verloren gaat bij het remmen of bij het vertragen. Deze energie wordt dan opnieuw gebruikt om op sommige momenten volledig elektrisch te rijden. Zo zal de wagen meestal volledig elektrisch rijden tot een snelheid van ongeveer 40km/u bereikt wordt. Bij traag stadsverkeer of files zullen de wagens dus geen Naast een nieuw merk (Toyota) koos Solidariteit voor het Gezin ook voor een nieuwe leasepartner. Alphabet zal de komende 5 jaar het volledige beheer van de meer dan 700 leasewagens op zich nemen. We kozen voor een volledige operationele leasing, inclusief tankkaarten en verzekeringen. Op deze manier hebben onze medewerkers voortaan nog slechts één aanspreekpunt voor al hun vragen over hun leasewagen. Alphabet is de derde grootste leasingmaatschappij in België en beheert meer dan 38.000 voertuigen. Een interessant financieel voorstel, uitstekende service levels, open communicatie en duidelijke afspraken over de komende jaren waren de voornaamste redenen om voor deze betrouwbare partner te kiezen. Ook nieuwe bedrijfswagenpolis De bedrijfswagens zijn niet enkel een werkinstrument, maar ook een extralegaal voordeel voor de medewerkers die kiezen en betalen voor privégebruik. Samen met de vernieuwing van het wagenpark werd daarom ook een volledig nieuwe bedrijfswagenpolis gelanceerd. Uit een uitgebreide bevraging bij het personeel was namelijk gebleken dat de polis op een aantal vlakken gemoderniseerd en uitgebreid kon worden. Zo kunnen de medewerkers voortaan kiezen uit 2 of 3 modellen (Comfort, Dynamic of gezinswagen) met telkens verschillende persoonlijke bijdragen. En waar vroeger het aantal privé-kilometers beperkt was tot 5000 km/jaar, kan er nu gekozen worden voor intekening met onbeperkte privé-kilometers. Ook de beperkingen op het gebruik werden versoepeld: zo mag voortaan ook de inwonende partner met de wagen rijden buiten de werkuren en bestaat er een mogelijkheid om de wagen te blijven gebruiken tijdens periodes van langdurige afwezigheid (o.m. zwangerschap). Fris imago Als kers op de taart en om al deze ingrijpende veranderingen aan het wagenpark te symboliseren kozen we voor een nieuwe, frisse kleur “Island Blue” en een volledig nieuwe bestickering in onze nieuwe huisstijl, aangevuld met de slogan “Ik rij hybride. Da’s eco en solidair.” Onze wagens zullen de komende jaren ongetwijfeld een eyecatcher worden op onze Belgische wegen. Zo zijn en blijven de blauwe wagens het opvallendste reclamemiddel voor ons zorgbedrijf. Kim Van Asch innovatiemanager KORTING VOOR ALLE PERSONEELSLEDEN Iets meer dan 10% van onze personeelsleden rijdt met een wagen van Solidariteit voor het Gezin. Zij kregen de voorbije maanden de mogelijkheid om in te tekenen op één van de drie modellen. Maar ook voor onze andere personeelsleden hebben we een mooie deal afgesloten: zij kunnen, zowel voor zichzelf als voor hun inwonende familieleden, een nieuwe privé-wagen bij Toyota kopen met uitzonderlijke kortingen tussen de 10 en de 17% op de catalogusprijs, afhankelijk van het gekozen model. De details over deze aanbieding kunnen geraadpleegd worden door de personeelsleden op de personeelswebsite. – https://personeel.solidariteit.be – mijn personeelskortingen – speciaal voor jou. WAGENPARK WAGENPARK 4 met Karine Moykens INTERVIEW 6 De nieuwe Vlaamse regering is gevormd, de ministers geïnstalleerd en de regeerprogramma’s uitgetekend. Solidariteit voor het Gezin heeft nooit nagelaten haar visie over een betere organisatie en financiering van de zorg publiek te maken. Het publiceerde daarover “Humane zorg in een toekomstperspectief” in 2011 en “De mens centraal” in 2014. Het benieuwt ons te vernemen of deze cahiers enige invloed hebben gehad. We vroegen het aan mevrouw Karine Moykens, secretaris-generaal van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (WVG). HT: mevrouw Moykens, wat doet een secretaris-generaal van het Departement WVG precies? Moykens: Als secretaris-generaal geef ik in de eerste plaats leiding aan het departement, dat verschillende entiteiten telt. De afdelingen Beheersmonitoring en Beleidsontwikkeling vormen het kerndepartement. De functioneel bevoegde minister(s) en diens kabinet zijn hun eerste klant. Beleidsvoorbereiding, -coördinatie en -evaluatie hun opdracht. Daarnaast zijn er de afdelingen Personeel en Ondersteuning Werking. Zij zorgen voor de managementondersteuning van het hele ministerie WVG (d.i. het departement, het agentschap Zorg en Gezondheid, het agentschap Zorginspectie en het agentschap Jongerenwelzijn). Het departement - een huis met vele kamers - telt ook het VIPA (Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden) en Welzijn en Samenleving als uitvoerende afdelingen. Vanaf 1 januari 2015 zal het departement nog groeien. Ook Zorginspectie zal dan een extra uitvoerende entiteit worden en met de van de federale overheid overgekomen Justitiehuizen en het Elektronisch Toezicht krijgen we ook rechtstreekse dienstverlening aan de burger in ons takenpakket. Alles samen zal dat goed zijn voor ruim 1000 personeelsleden. Bij mijn taak hou ik steeds de coördinatie van de ontwikkelingen in het hele beleidsdomein voor ogen. Als departement proberen we er mee voor te zorgen dat de aanpak en de evoluties in ons departement en de agentschappen Kind en Gezin, Zorg en Gezondheid, Jongerenwelzijn en het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, en ook de beide Openbare Psychiatrische Zorgcentra afgestemd verlopen. Waarmee ik meteen een eerste beleidsprioriteit van onze minister verwoord: bundel de krachten en werk samen. HT: Er zijn een heel aantal deelterreinen waar u bevoegd voor bent en waar Solidariteit voor het Gezin actief in is op het terrein zelf. We willen ze graag met u overlopen en er enkele vragen over stellen. Is het gepland tijdens de volgende legislatuur om de persoonlijke bijdrage van de klant gezinszorg te automatiseren? Moykens: Allereerst wil ik toch zeggen dat de collega’s van Zorg en Gezondheid instaan voor de uitvoering van het thuiszorgbeleid. Wat er concreet gebeurt de komende maanden hangt, denk ik, erg samen met hoe de Vlaamse Sociale Bescherming, prominent aanwezig in het regeerakkoord, verder vorm krijgt. In het regeerakkoord staat letterlijk: “We realiseren efficiëntiewinsten en transparantie voor de burger door het samenbrengen van verschillende tegemoetkomingen en systemen van inkomensgerelateerde zorg in één Vlaamse sociale bescherming.” Nu al concrete uitspraken doen over hoe een en ander zal worden geoperationaliseerd, zou voorbarig zijn. We zullen daarin ook overleggen met de stakeholders. Het wat en hoe van een geautomatiseerde berekening van de cliëntbijdrage zal daarin zijn plaats krijgen en vinden. HT: Is in het regeerprogramma voorzien dat men in de thuiszorg zal evolueren naar een systeem waarbij de zorgvrager een budget krijgt waarmee hij zorg kan inkopen waar hij/zij wenst? Moykens: Ook hier verwijs ik graag naar de letterlijke tekst van het regeerakkoord. Die spreekt over de ouderenzorg, niet expliciet over de thuiszorg. Ik citeer: “We maken werk van een nieuw organisatie- en financierings- model voor de (residentiële) ouderenzorg, en stimuleren daarbij de ontwikkeling van innovatieve modellen. … Vooraleer grondige wijzigingen aan te brengen aan bestaande financieringssystemen, zullen we concepten van persoonsvolgende financiering in de ouderenzorg uittesten.” Ik onthoud in dit verband alvast twee dingen: de omslag naar een persoonsvolgende financiering voor personen met een handicap zal zeker zijn beslag krijgen. Daarover is het regeerakkoord duidelijk. Dat een dergelijke aanpak ook in aanmerking komt voor andere werkvormen en sectoren is evenzeer een zekerheid. Persoonsvolgend financieren gaat immers uit van de noden van de zorgvrager, of die nu een nood zijn aan thuiszorg dan wel aan residentiële zorg, en speelt daar rechtstreeks op in. Maar, en dat vind ik cruciaal, er wordt niet gekozen voor avonturen … Testen en ervaringen - en ook overleg met de sectoren - zullen uitwijzen of en hoe de persoonsvolgende financiering ook in andere sectoren wordt uitgerold. HT: De ouderenvoorzieningen worden een nieuwe bevoegdheid van Vlaanderen. Wat zal veranderen voor de sector? Moykens: Zoals ik daarnet aangaf komt er een nieuw organisatie- en financieringsmodel. Ruimte voor innovatie staat ook in het regeerakkoord. Wat een en ander concreet zal betekenen, daarvoor is het echt nog wat vroeg. Deze legislatuur wordt ook budgettair geen sinecure. Het wordt ook een grote uitdaging om alle nieuwe bevoegdheden in te passen in de contouren van een vernieuwend Vlaams beleid. Geef ons nog enkele maanden om een en ander verder uit te werken, in overleg met jullie als werkveld. We zullen daarbij samen keuzes moeten maken die het bestendigen van een kwalitatief aanbod, zelfs hier en daar 7 INTERVIEW Interview HT: Hoe staat u tegenover het voeren van een competentiebeleid in de zorgsector? Waarom telt voor de erkenningsnormen alleen het diploma van mensen en niet de competenties? van onze minister. Maar dan zetten we, zoals u trouwens ook doet, noodgedwongen best tussen haakjes … Los daarvan dus, is het cruciaal dat we de zorg inbedden in de samenleving, in een partnerschap tussen wie zorg nodig heeft, zijn gezin, zijn sociale omgeving en de hulpverlening. Inzetten op en vertrekken van de krachten van de cliënt en zijn omgeving, dat is eigenlijk de basis voor een zorg die zich in de samenleving waar maakt. Dat mag natuurlijk niet vanzelfsprekend inhouden dat ouders van kinderen met een beperking noodgedwongen het heft in handen moeten nemen. Het betekent wel dat een partnerschap met hen vorm moet kunnen krijgen en dat we daarbij flexibiliteit moeten inbouwen. Concreet denk ik daarbij aan een initiatief als Gipso. Ouders en netwerken van personen met een beperking die zelf projecten willen opstarten kunnen bij hen terecht voor advies en begeleiding. Dat we dergelijke initiatieven kansen geven, vind ik uiterst belangrijk. De noden in de zorg zijn zo groot dat we verschillende sporen moeten ontplooien, tegelijkertijd. Moykens: Een zeer terechte vraag vind ik. Ook de komende jaren wordt het een opdracht om “werk te maken van werk in de zorg”. Persoonlijk zie ik daarbij HT: Hoe staat u er tegenover dat organisa“Tegen eind oktober ties bepaalde overheidsregels overtreden? het valoriseren van competenties, vertaalt elke minister Bv: door aankoop van (peperdure) softbovenop het werken met diplomazijn/haar deel van het vereisten, als een opportuniteit. ware zou er efficiënter kunnen gewerkt Volgend drieluik is daarbij belangworden, doch de overheid laat een vrije regeerakkoord in een rijk: vertrouwen geven aan onze besteding van de middelen niet toe. beleidsnota. Die nota is partners en voorzieningen, ruimte hét document bij uitstek laten voor sociaal ondernemerMoykens: Dat is opnieuw een vraag die dat een eerste tip van schap, gekoppeld aan een transpaeen genuanceerd antwoord vraagt. De de welzijnssluier zal rante verantwoording ten opzichte normen zijn er niet toevallig. Ze gelden als oplichten.” van de overheid en een toezicht kader voor kwaliteit. Die kwaliteit, zorg door dat focust op outcome. Als we dat mensen, vervangen door software … Dan vertalen naar jullie dagelijkse wermoeten we weten waarover het juist gaat. king, dan impliceert dat flexibiliteit van ondernemen. Een En om welke software … en dat zal ook overleg vergen met opening maken voor het toelaten van mensen met compehet personeel. Maar laat me dat stellen: de echte uitdatenties, kan soelaas brengen. Laat ons dus maar inzetten op ging op dat vlak is dat we de komende jaren toenemende zo’n competentiebeleid. Wat mij betreft wel gekaderd en technologische en innovatieve mogelijkheden zullen zien in afstemming met wat onder meer onderwijs en de VDAB om de zorg, zeker de chronische zorg, mee te ondersteunen. daarvoor opzetten. In het programma van Flanders’ Care krijgt dat momenteel vorm. Het aantal en de kwaliteit van nieuwe instrumenten HT: Vindt u het een positieve evolutie dat meer en meer die op de markt komen, zullen alleen maar toenemen. Dat ouders van kinderen met een beperking (noodgedwongen) is een goede zaak. Hulpmiddelen, op het niveau van een het heft in handen nemen en zelf de zorg organiseren in voorziening, voor een individuele cliënt, ze zijn niet meer een collectieve woonvorm? weg te denken, integendeel! Vandaar dat ik het persoonlijk een goede zaak vind dat het beleid ervoor kiest het hulpmiddelenbeleid, zeker op termijn, leeftijdsonafhankelijk Moykens: Da’s een moeilijke … U stelt immers “noodgedwongen” … En dan denk ik: wat noodgedwongen moet, te organiseren … waarmee nog maar eens een belangrijke is zelden de eerste keuze van iemand. Anderzijds ben ik in uitdaging voor de toekomst is genoemd … deze context geneigd tot een beschouwing over de vermaatschappelijking van de zorg, nog een pijler in het beleid Frieda Okerman Davy, Pascale en Guido gingen alleen wonen op proef Davy, Pascale en Guido zijn drie mensen met een motorische beperking maar met één en dezelfde droom: zelfstandig wonen. Momenteel verblijven de drie vrienden in Home Diepenbroek waar ze op hun wenken worden bediend. Toch leeft bij hen een sterk verlangen om ooit zelfstandig te wonen. Dankzij het Regenboogproject ontdekten Davy, Pascale en Guido wat het betekent om zelfstandig te wonen. Vijf weken moesten ze het alleen zien te beredderen. Gelukkige staan ze er niet helemaal alleen voor. Sectorverantwoordelijke Ann Schuddinck zocht en vond verzorgenden die hun beste beentje wilden voorzetten om deze mensen te helpen hun droom waar te maken. In samenspraak met Guido, Pascale en Davy werd een zorgplan op maat samengesteld. Verzorgenden kwamen drie maal per week langs om te helpen met koken, boodschappenlijstjes op te stellen, af te wassen en nog zoveel meer. Gaandeweg werd het zorgplan bijgesteld. Zo bleek al snel dat de hulp bij Davy kon worden afgebouwd. Guido daarentegen werd dan weer geconfronteerd met heel wat andere emoties. De dagen gleden voorbij maar Guido had moeite om ze te vullen. Ook daar vond Solidariteit voor het Gezin een oplossing voor. Tine Louwette, coördinator vrijwilligerswerk stelde alles in het werk om een aantal vrijwilligers te vinden die samen met de deelnemers van het Regenboogproject op stap gingen. Gentse feesten, Lokerse feesten, Overmere Donkvijver, plaatselijke markten, terrasjes, ... alles moest eraan geloven. En weg was de verveling. 9 SOLIDARITEIT.BE INTERVIEW 8 met ruimte voor uitbreidingen, verzoent met de begroting in evenwicht die de Vlaamse regering als uitgangspunt vastlegde. Als u in de context van de staatshervorming de vraag stelt naar wat er verandert, wil ik in de eerste plaats aangeven dat we in elk geval continuïteit nastreven, in die zin dat de overdracht van bevoegdheden op zich geen breuken mag maken op het terrein. Eerst continuïteit, dan vernieuwing. Tegen eind oktober vertaalt elke minister daarin zijn deel van het regeerakkoord in een beleidsnota. Die nota is hét document bij uitstek dat een eerste tip van de welzijnssluier zal oplichten. FOTO: vlnr.: verzorgende Chantal, Pascale, verzorgende An, Guido, sectorverantwoordelijke Ann, Davy, verzorgende Stephanie Voor Solidariteit voor het Gezin is het project alvast geslaagd. Maar wat vonden Guido en Davy ervan? Davy: ‘Je eigen ding kunnen doen, zonder vast te zitten aan de structuur van een grote groep. De vrijheid om te kiezen wanneer je eet, wat je eet, wanneer je naar de Gentse Feesten trekt, wanneer je terug naar huis komt,… het is een onvoorstelbare luxe.’ Guido: ‘Ik wil aan mezelf en aan mijn familie tonen dat ik zelfstandig kan wonen. Ik hoop ook dat ons project aantoont dat er veel meer aangepaste flats en woningen moeten komen voor mensen als wij.’ Davy: ‘Ik heb gedurende deze periode vooral willen aantonen dat ik, als persoon met een beperking, alleen kan wonen. Dat wilde ik mezelf bewijzen, maar ook de buitenwereld, en de overheid.’ Ze kregen niet alleen hulp van Solidariteit voor het Gezin, maar ze hielpen ook elkaar. Davy: ‘Haha, ja. Ik ben het geheugen van Guido. Hij vergeet heel veel, wanneer hij het niet opschrijft. Ik zorg ervoor dat hij geen dubbele boekingen noteert.’ Guido: ‘Wat zou ik doen zonder onzen Davy… Hij is heel belangrijk geweest voor mij.’ Dergelijke planning beoogt de dood uit de taboesfeer te halen en de kwaliteit van leven te bevorderen door tijdig te communiceren over specifieke wensen en de kijk op de zorg rond het levenseinde. Zo zijn de directe omgeving en de zorgverleners op crisismomenten of momenten dat een cliënt niet meer wilsbekwaam is, op de hoogte van wat deze wil en niet wil. BEREIDT VOOR OP LATER SOLIDARITEIT.BE 10 Solidariteit voor het Gezin biedt hulp zowel in de thuiszorg als in residentiële zorg en dus is vroegtijdige zorgplanning een kwestie die de zorgverleners aanbelangt. Ofwel omdat een cliënt plots in een crisissituatie belandt en niemand weet wat die persoon zou gewild hebben moest hij nog bij volle bewustzijn zijn. Ofwel omdat cliënten vragen stellen die rechtstreeks of onrechtstreeks over vroegtijdige zorgplanning gaan en waarbij de hulpverleners niet goed weten hoe ze er moeten op reageren. In de woonzorgcentra in Vlaanderen is het trouwens sinds kort door de overheid verplicht om het aantal vroegtijdige zorgplanningen als een kwaliteitsindicator te registreren. Attente medewerkers vangen signalen op Foto: Christophe Vander Eecken Over de eigen medische zorg en specifiek de zorg met betrekking tot het levenseinde kan elke burger van dit land heel wat zelf regelen en beslissen. Dankzij de patiëntenrechtenwet, de wet betreffende de palliatieve zorg en de wet betreffende euthanasie kan men lang van vooraf kenbaar maken welke zorg men later wil of niet wil en zijn hulpverleners verplicht die wensen te respecteren. Het proces waarbij iemand samen met geliefden en een hulpverlener de belangrijkste doelen en wensen vastlegt voor toekomstige zorg, noemt men ‘vroegtijdige zorgplanning’. Er was kortom genoeg reden om duidelijkheid te scheppen en de Ethische Commissie van Solidariteit voor het Gezin aan het werk te zetten om een advies uit te schrijven. Het advies werd door de Raad van Bestuur goedgekeurd in juni 20141. Het stelt dat de medewerkers signalen moeten kunnen erkennen wanneer cliënten het hebben over het levenseinde, dat zij er moeten op ingaan door actief te luisteren en daarna te rapporteren aan de leidinggevende. 1 Deze laatste zal de cliënt dan informeren over de mogelijkheden die er zijn en, indien gewenst, doorverwijzen naar een externe instantie die gespecialiseerd is in de materie en die de cliënt kan leiden in het opstellen van een vroegtijdige zorgplanning. Een zorgverlener ‘aan het bed van de patiënt’ kan ook altijd zelf, indien het momentum er is en op voorwaarde van goedkeuring van de cliënt en in zijn naam, contact opnemen met een externe organisatie voor doorverwijzing*. Rust en vertrouwen zijn noodzakelijke voorwaarden In residentiële zorg (voor Solidariteit voor het Gezin zijn dat de zorghotels) is de situatie enigszins anders dan in de thuiszorg. De contacten tussen bewoners en zorgverleners zijn er intenser, zeker in kwantiteit. De kans dat gesprekken zullen gaan over het levenseinde zijn zeer reëel want de graad van zorgbehoevendheid is gemiddeld hoog. De tijd dringt er dan ook wel meer om individuele wensen te kennen. Niet te lang na een opname zal een medewerker waarin de bewoner vertrouwen stelt, de eerste stappen zetten naar een gesprek over welke (comfort)zorgen later gewenst zijn, hoe hij/zij tegen het einde van het leven aankijkt, wat hij/zij zeker niet wil of net wel wil, wie de vertegenwoordiger is, enz. De stap naar een zorghotel is voor de meeste nieuwe bewoners al immens groot. Het invullen van een vroegtijdige zorgplanning zal daarom op een rustig moment gebeuren als alle opnameformaliteiten geregeld zijn en de bewoner min of meer gesetteld is in de nieuwe omgeving. Het aantal individuele vroegtijdige zorgplanningen is een kwaliteitsindi- Lees het volledige advies op www.solidariteit.be/Pdf/EthischeCommissie/Advies7_vroegtijdige_zorgplanning.pdf cator van de Vlaamse overheid binnen de woonzorgcentra. Solidariteit voor het Gezin is het er mee eens dat het aangewezen is om voor elke bewoner een vroegtijdige zorgplanning te hebben maar alleen op voorwaarde dat de bewoner er klaar voor is om dit op papier te laten zetten. Verplichten of forceren omdat het nu eenmaal moet om hoog te scoren op de kwaliteitsindicator is geen goed idee. Het aantal telt voor de overheid. Voor Solidariteit voor het Gezin telt de kwaliteit van de inhoud van elk plan alsook het welbevinden van elke bewoner. Solidariteit voor het Gezin zal nieuwe bewoners informeren en motiveren maar wil tegelijk de mogelijkheid openlaten aan hen die (nog) niet weten wat ze wensen, die misschien besluiteloos zijn, die er niet willen of kunnen over praten, om te wachten tot ze er wel klaar voor zijn. De alertheid van de medewerkers zal er wel altijd zijn om, als er na verloop van tijd signalen komen dat er toch wensen/ meningen gevormd worden, om dan alsnog over te gaan naar een schriftelijke zorgplanning. *Dit zijn mogelijke personen of organisaties die kunnen helpen bij het opstellen van een vroegtijdige zorgplanning: • Huisarts • Huis van de Mens: www.demens.nu • Vonkel: www.vonkeleenluisterendhuis.be/ contact • LevensEindeInformatieForum • LEIF Wemmel: www.leif.be • LEIF West-Vlaanderen: www.levenshuis. be/leif/contact • CAW van mutualiteiten • Netwerken Palliatieve Zorg 11 SOLIDARITEIT.BE Vroegtijdige zorgplanning Een ouderenzorgbeleid met de oudere als mens centraal is de uitdaging voor de volgende legislatuur --------------------voor een “We moeten gaan re emancizorg die de oude van betutpeert in plaats telt.” (Itinera) --------------------- INVESTEREN IN INNOVATIE EN PREVENTIE 13 OUDERENZORGBELEID OUDERENZORGBELEID 12 Willen we ervoor zorgen dat de vergrijzing zich van zijn beste kant laat zien, dan komt het er op aan ons zorgsysteem erop aan te passen. De staatshervorming biedt een enorme opportuniteit. Vanuit Itinera zijn we alvast overwegend positief over het Vlaamse regeerakkoord. We zien er veel van onze verkiezingsvoorstellen in terug1. Het is nu de zaak deze visie om te zetten in een effectief en efficiënt beleid. De oudere moet daarbij als mens centraal staan en wordt zo de draaischijf in het zorglandschap. We zien drie voorwaarden: EEN STERK LOKAAL OUDERENBELEID We moeten gaan voor een zorg die de oudere emancipeert Prominent aanwezig in het regeerakkoord is de term in plaats van betuttelt. Pensionerende babyboomers zullen ‘vermaatschappelijking van zorg’. Mensen met een specigemiddeld nog 15 à 20 jaar in goede gezondheid kunnen lefieke zorgnood moeten een zinvolle plek in de samenleving ven. Gecombineerd met een gemiddeld vermogen dat ze tot kunnen innemen. Ook Itinera mikt op een meer inclusieve de rijkste generatie uit onze geschiedenis samenleving. Een sterk lokaal ouderenbemaakt, ontspruit zich, omwille van hun leid is daarvoor een essentiële voorwaar“Het regeerakkoord omvang en koopkracht, een fors groeiende. Het zwaartepunt van de ouderenzorgbevestigt de sterke de consumentengroep. Een economisch regie dient zoveel als mogelijk op lokaal regierol van de lokale potentieel dat we ten volle moeten niveau plaats te vinden. Een gevoelige overheden, en geeft benutten. Die emancipatorische visie zien politieke discussie die ongetwijfeld op we terug in het Vlaamse regeerakkoord. alvast aan om die tafel zal komen, is de rol van de lokale Het komt er nu op aan de juiste randvooroverheden in de ouderenzorg. duidelijk te scheiden waarden ervoor te creëren. Wanneer we vaststellen dat de gemeenvan hun mogelijke rol ten omwille van de pensioenbom financials actor om zo het Technologische innovatie (bijv. telemonieel op hun tandvlees zitten en vooral de vertrouwen van alle toring en huishoudelijke robots) zal hierin openbare woonzorgcentra worstelen om actoren op het terrein te het hoofd boven water te houden, dan een belangrijke rol spelen. De initiatieven winnen.” van Flanders’ Care proberen alvast een dienen gemeenten zich fundamenteel katalysator te zijn voor alle vormen van inte beraden over wat ze nog zelf willen novatie. De leerpunten van de proeftuinen dienen nu geïmorganiseren aan zorg. Het regeerakkoord bevestigt de sterke plementeerd te worden. Wat de overheid niet moet doen, regierol van de lokale overheden, en geeft alvast aan om die is die vernieuwing zelf proberen te organiseren. Ze moet er duidelijk te scheiden van hun mogelijke rol als actor om zo integendeel over waken dat de senioren zelf de drijvende het vertrouwen van alle actoren op het terrein te winnen. kracht van de vernieuwing worden, de obstakels wegnemen die de verspreiding ervan afremmen en de ondernemersriIn eerste instantie zullen op lokaal niveau de aanbodstekorsico’s verminderen. Ook dient de digitale kloof te verkleinen ten en de werkelijke zorgbehoefte in kaart moeten worvia investeringen in opleiding en voorzieningen en zal gevoeden gebracht, dit via een centrale registratie op basis van lig meer moeten worden geïnvesteerd in preventie. Positief flexibele zorgprognoses in plaats van de huidige dubieuze is dat het systeem van gezondheidsdoelstellingen uitgebreid programmatienormen. wordt. Een verregaande samenwerking tussen de verschilVerder moet de versnippering in de ouderenzorg worden lende beleidsdomeinen en –niveaus wordt noodzakelijk om tegengegaan2. Er moet ingezet worden op het creëren van die te kunnen behalen. woonzorgnetwerken, woonzorgzones en alternatieve woon1 2 Lees het volledig rapport over ouderenzorg op: www.itinerainstitute.org/nl/artikel/de-historische-opportuniteit-van-de-staatshervorming-voor-onze-ouderenzorg Zie als voorbeeld voor inspiratie het programma SamenOud in Noord-Nederland: (www.samenoud.nl) INTERESSE? 3 4 Zie www.zorg-en-gezondheid.be Zie www.zorg-en-gezondheid.be/cijfersreferentiekaderwzc Lees meer over Itinera op www.itinerainstitute.org OCMW ZELZATE NEEMT GOEDE BESLISSING Midden augustus, in volle vakantieperiode, kregen we te horen dat het OCMW van Zelzate afstand wou doen van haar thuiszorgdiensten, met name de dienst gezinszorg en de aanvullende thuiszorg (poetsdienst). Een vijftal organisaties, waaronder Solidariteit voor het Gezin, besloten zich kandidaat te stellen om deze diensten over te nemen. Onmiddellijk daarna volgden een aantal hectische dagen want het OCMW legde de lat hoog en verwachtte tegen de deadline een uitgebreid, goed onderbouwd dossier. Zowel voor de klanten als voor het personeel wilden de OCMWraadsleden voldoende garantie hebben dat de dienstverlening na de overname naadloos zou verdergezet worden. Op 29 augustus 2014 ontvingen we het bericht dat Solidariteit voor het Gezin de eerste plaats behaald had in de vergelijking met de andere indieners en dat het OCMW met ons in gesprek wou gaan. In de plaatselijke pers was dat meteen groot nieuws maar eigenlijk moesten de onderhandelingen dan nog starten! Intussen is alles achter de rug en is iedereen gerust dat Solidariteit voor het Gezin zal instaan voor de perfecte opvolging van huidige en toekomstige klanten en medewerkers. Wij zijn dan ook trots te kunnen aankondigen dat we vanaf 1 januari 2015 35 nieuwe personeelsleden mogen verwelkomen in Zelzate! We zullen samenwerken om de geïntegreerde dienstverlening lokaal verder uit te bouwen en te versterken. Els Van Waeyenberghe teamleider WELKOM AAN ONZE NIEUWE COLLEGA’S VAN VZW DE BRES VILVOORDE! Vanaf 1 juli 2014 maakt de thuisverplegingsdienst vzw De Bres deel uit van Solidariteit voor het Gezin VZW De Bres is actief in Vilvoorde en de aangrenzende gemeenten Machelen, Diegem, Peutie, Houtem en Grimbergen. Het kantoor is gelegen in het centrum van Vilvoorde aan de Toekomststraat 6. Het team wordt geleid door hoofdverpleegkundige Nancy Vanderslagmolen. Ze wordt bijgestaan door Chantal Buntinck die instaat voor het onthaal en facturatie. Beiden nemen ook de verzorging van de ambulante patiënten op zich. Het team zelf bestaat uit vier zorgkundigen en acht verpleegkundigen, van wie er twee de expertise hebben van diabeteseducator en één deze van referentieverpleegkundige wondzorg. In 1986 zijn de voormalige zaakvoerders (Eddy Plasquy en echtgenote Christa gestart als zelfstandig thuisverpleegkundigen in Vilvoorde. Tien jaar later werd vzw De Bres erkend als team voor thuisverpleging door de Vlaamse overheid. In 2000 ging men over tot de oprichting van een dienstencentrum. Er werd een praktijkruimte voorzien waar patiënten konden langskomen voor ambulante verzorging. Daarnaast werden er ook consultatieruimtes voorzien voor andere zorgverleners. Momenteel kan er een beroep gedaan worden op een logopediste, pedicure, diëtiste, audiologe, psychologe, psychiater, osteopaat en een longarts. Een tijdje terug hebben de zaakvoerders beslist om de fakkel door te geven. Ze waren op zoek naar een geschikte partner om de continuïteit van zorg in de regio op lange termijn te kunnen garanderen en vonden deze in de structuur van Solidariteit voor het Gezin. Voor hen was het belangrijk dat de klemtoon bleef liggen 15 SOLIDARITEIT.BE OUDERENZORGBELEID 14 vormen. Uitgangspunt is: de minst ingrijpende ondersteumens van het systeem al van bij de start onderuit halen. Regelluwte en administratieve vereenvoudiging zullen noodning als het kan, meer intense zorg als het moet. Dit wordt vaak geïnterpreteerd als een verdoken zakelijk zijn om het een kans op slagen besparingsmechanisme. In se is het dat te geven. “De oplossing bij uitstek is ook, de noden zijn er ook naar. Het is Verder is een transparant, open en eerde bestedingsautonomie tevens een wens van vele ouderen om zo lijk zorglandschap nodig. Het is prioritair lang mogelijk thuis te wonen. Hier hebben bij de oudere zelf dat de overheid zich beraadt om minwe nog een serieuze achterstand goed te der rechtstreeks in het zorglandschap te te leggen via een maken. Door een tekort aan alternatieve interfereren, te voorzien in een stabiele persoonsgerichte zorgvormen komen senioren vaak te snel omgeving die ondernemerschap mofinanciering. De in een woonzorgcentrum terecht. Een gelijk maakt, en z’n regulerende taak te oudere wordt zo de verschuiving naar minder intense zorg verschuiven naar het bewaken van een stuwende kracht van is mogelijk gezien dertig procent van de transparant, kwaliteitsvol en toegankehet zorglandschap en bewoners in woonzorgcentra een label lijk aanbod. Laten we ook maar stoppen er volgt een gezonde 3 van lichte zorgafhankelijkheid hebben . met de vaak opborrelende doembeelconcurrentie tussen de We ondersteunen daarom een reconverden van ondermaatse zorg door verzorgaanbieders.” sie van het residentiële aanbod conform markting. De eerste kwaliteitsmetingen de initiatieven in de psychiatrie. Ook dient tonen geen verschillen in zorgkwaliteit het lokaal ouderenbeleid verder opengetussen de verschillende zorgaanbietrokken te worden tot initiatieven voor actief ouder worden ders4. Het regeerakkoord erkent alvast de meerwaarde van in een leeftijdsvriendelijke omgeving. ondernemerschap, maar de modaliteiten en consequenties voor het zorglandschap blijven vaag. EEN VRAAGGESTUURD, TRANSPARANT, OPEN EN EERLIJK ZORGLANDSCHAP Het samenspel van, en de concurrentie tussen de diverse aanbieders wordt momenteel doorkruist door een ondoorOm tot echte ‘empowerment’ te komen moet de oudere zichtig kluwen van subsidiemechanismen en verschillende maximaal kunnen beslissen over de regie van zijn zorgvraag. personeelsstatuten. We pleiten voor een gelijk speelveld De oplossing bij uitstek is de bestedingsautonomie bij de ouvoor alle type zorgaanbieders waarbij de lat voor iedereen gelijk ligt. Zo wordt meer zuurstof dere zelf te leggen via een persoonsgerichte financiering. De gegeven aan de economische oudere wordt zo de stuwende kracht van het zorglandschap groeibiotoop die de vergrijen er volgt een gezonde concurrentie tussen de zorgaanbieders. Vaak wordt dan, terecht, gewezen dat niet elke zing is en moet kunnen oudere voldoende competenties heeft om deze regie worden. op te nemen. Echter, gezondheidsvaardigheden zijn wel degelijk aan te leren. Ook kan een vertrouwenspersoon Svin Deneckere in samenwerking met een multidisciplinair zorgteam Senior Fellow Gezondhierin faciliteren. heidszorg en OuderenHet regeerakkoord geeft aan deze principes te zullen uitzorg, Itinera testen. Laat ons hopen dat dit niet zal leiden tot allerhande bijkomende regeltjes en structuren die de goede voorne- vzw De Bres op de grote autonomie van het verpleegteam, weliswaar ondersteund door een dynamisch beleid waarin zorgkwaliteit centraal staat. Voor Solidariteit voor het Gezin was het ook een opportuniteit om in deze regio thuisverpleging te voorzien. Thuisverpleging De Bres sluit perfect aan bij de bestaande sector Asse-Wemmel. Tevens krijgt de Vilvoordenaar nu de kans om kennis te maken met de totaalzorg van onze dienstverlening. Het is een feit dat De Bres met haar rode autootjes heel gekend is in Vilvoorde. Het zal toch even opkijken zijn als er in oktober plots blauwe Toyota’s in het straatbeeld zullen verschijnen. De naam De Bres blijft evenwel behouden in Vilvoorde. Daarom zal er op de dienstwagen een rode stip met de benaming De Bres aangebracht worden. We zijn er van overtuigd dat deze enthousiaste equipe zich zonder problemen zal integreren in de werking van onze organisatie. We wensen hen alvast veel succes toe! Katleen De Vlieger verpleegkundig coördinator 17 HET NIEUWE WERKEN HET NIEUWE WERKEN 16 Solidariteit voor het Gezin evolueert naar Het Nieuwe Werken Solidariteit voor het Gezin nam in april 2014 de beslissing om de toekomstige kantoren en de toekomstige werking te laten aansluiten op de principes van Het Nieuwe Werken. ‘Het Nieuwe Werken’ is een containerbegrip. Het betekent eigenlijk dat we alle interne organisatiegewoontes en -regels die doorheen de jaren gegroeid zijn, kritisch bekijken op hun meerwaarde. Als er een meerwaarde is, hoeven we ze niet aan te passen. Als het beter kan, dan sturen we een beetje bij. En zoals Mark Uytterhoeven zei: ‘alles kan beter’. Uit alle mogelijke voorstellen proberen we telkens deze te kiezen die de vrijheid en de autonomie van de medewerker vergroot, met behoud of verbetering van de kwaliteit van de (interne) dienstverlening. Het Nieuwe Werken wordt meestal goed zichtbaar bij een verhuisbeweging van een afdeling, of omdat een organisatie het thuiswerken mogelijk maakt. Maar in essentie is het meer dan enkel ‘andere bureaus’ of ‘van thuis uit werken’. De aanleiding tot deze beslissing vloeide voornamelijk voort uit het denk- en rijpingsproces omtrent onze toekomstige klantgerichte en vraaggestuurde organisatie, wat we vormgeven via Boost19. De inzichten die we voor ogen hebben voor de klanten (namelijk ‘zorg op maat’) moeten ook toepasbaar zijn voor onze medewerker (namelijk ‘werken op maat’). Beide inzichten kunnen we samenvatten als ‘zorgen voor maatwerk’, zowel voor medewerker als voor de klant. Dit is het vertrekpunt van de beweging naar Het Nieuwe Werken. 2 Tenslotte past het ook om op een meer transparante en expliciete manier afspraken met elkaar te maken. Wat mogen we als teamleden van elkaar verwachten? Op welke manier kunnen we teams versterken in hun autonomie? Hoe kan de medewerker met zijn verbetervoorstellen tot een effectieve verbetering komen? Wat betekent dit in de praktijk? 1 1 Mits goede afspraken en transparantie, wordt het mogelijk om zelf meer te bepalen waar en De inzichten die we voor ogen hebben wanneer er wordt gewerkt. Sommige taken worden best op het kantoor uitgevoerd, anvoor de klanten (namelijk ‘zorg op maat’) dere taken zijn evengoed vanop een andere moeten ook toepasbaar zijn voor onze plaats (een afdeling of van thuis uit) mogelijk. medewerker (namelijk ‘werken op maat’). Het behalen van de afspraken (het resultaat) staat voorop. Als de (interne) klant kwalitatief wordt verder geholpen, is de doelstelling van de organisatie behaald. Daardoor ontstaat er meer vrijheid in de 2 invulling van de taken en van de activiteiten. De komende maanden zal via de vier locaties ook zichtbaar worden welke richting we als organisatie met de kantooromgeving willen uitgaan. De komende maanden zullen we u regelmatig informeren over de voortgang van deze trage evolutie. In de volgende ‘Helemaal Thuis’ zullen we u de nieuwe locatie en het nieuwe kantoor van Lokeren voorstellen. Een tweede aanleiding was de opportuniteit en de beslissing om het komende half jaar (2014-2015) vier locaties te renoveren of te verhuizen. In chronologische volgorde zijn dat Lokeren, Oudenaarde, Zwijnaarde en Brugge. De organisatieverandering wordt begeleid door Hendrik Deroo, als tijdelijke versterking van Solidariteit voor het Gezin. Hendrik is ruim 10 jaar met HNW bezig en begeleidde eerder de FOD Sociale Zekerheid, het Havenbedrijf Gent en verschillende andere organisaties in hun traject naar Het Nieuwe Werken. De directie wil dat de verhuisbeweging meer is dan enkel maar een verhuisbeweging. Zowel de indeling en de inrichting van de ruimtes moeten de nieuwe Boost19-dynamiek uitstralen. Daarnaast zorgen we tegelijk ook voor een reglementair juist kader om makkelijker om te gaan met flexibiliteit. Zowel de medewerkers als de klanten willen om allerlei redenen anders dan tijdens de courante kantooruren actief zijn of geholpen worden. Omwille van onze zeer diverse activiteiten is een aanpassing om makkelijker om te gaan met flexibiliteitsvragen noodzakelijk. Vervolgens bekijken we de technische infrastructuur die een balans moet vinden tussen veilig werken, mobiel werken en vlot werken. Daarbij zijn er een aantal wijzigingen op vlak van IT in voorbereiding. Contact: Hendrik Deroo - 0486 62 26 62 of [email protected] FOTO’S 1. en 3. Kantoormeubilair en -omgeving stijl ‘Het Nieuwe Werken’ 2. De Cirkel van Vertrouwen in ‘Het Nieuwe Werken’ 3 OPLEIDINGSCENTRUM 18 RIJKER DAN OOIT Tien jaar geleden dacht ik als inwoner van Gent multicultureel te leven omdat ik brood kocht bij een joodse bakker, groenten bij een Marokkaanse kruidenier en vlees bij een Vlaamse slager. Met een Turkse gynaecologe en één Nigeriaanse vriendin onder de arm leefde ik met de illusie een burger van de wereld te zijn. Acht jaar geleden startte ik mijn job als lesgever bij het Opleidingscentrum. Reeds na enkele maanden deel te hebben uitgemaakt van het vast team in de opleiding tot zorgkundige te Brussel, eigende het woord ‘multiculturaliteit’ zich een geheel andere dimensie toe en werd mijn illusie onherroepelijk doorprikt. Beeld je in: 23 mensen samen in een klaslokaal, allen met een verschillende etnisch-culturele achtergrond. De hele wereld ontmoeten in één klas, dat kan in onze opleiding te Brussel in een klas boordevol talen en vooral zeer veel verhalen. Alhoewel wij leerkrachten in iedere groep wel te maken krijgen met verschillen tussen leerlingen, stelt een grote etnische en talige heterogeniteit ons toch wel voor extra uitdagingen. Open ogen en oren zijn nodig om die verscheidenheid te leren kennen en te leren begrijpen. Maar het lukt, en goed zelfs. leslokaal. Mijn maag laat zich al de exotische geneugten welgevallen en ik waag me opnieuw voorzichtig aan de illusie een burger van de wereld te zijn. Eventjes toch. Maar deze dag gaat ook gepaard met afscheid nemen. Gemengde gevoelens besluipen de feestgangers met hier en daar een verloren traan die wordt weggepinkt. Deze mensen zullen nu hun eigen pad volgen en wij leerkrachten staan met open armen klaar om binnenkort een nieuwe lading cursisten op te leiden. Evenveel talen, nieuwe en boeiende verhalen. In Brussel waan ik me rijk. Ik kijk er al naar uit! 31 maart 2014. Mijn eerste stagedag bij Solidariteit voor het Gezin. De dag was gekomen dat ik mijn opgedane kennis in de praktijk kon omzetten. Daar zat ik dan plots aan mijn eigen bureau en computer als een volwaardige medewerker van Solidariteit voor het Gezin. Eens proeven van ‘het werkleven’ zoals men zegt... Na tweeënhalf jaar in de opleiding communicatiemanagement kwam ik terecht in de communicatieafdeling van Solidariteit, ook wel bekend als de KMC (Kwaliteit, Merkontwikkeling en Een kleurrijk tafereel bij de 18 afgestudeerden zorgkundige te Brussel ‘flow’ van de KMC en heb verschillende taken op mijn bord gekregen. Allerlei schrijfopdrachten, meehelpen aan de organisatie van de vrijwilligersuitstap, … . Ik mocht ook nieuwe tevredenheidsmetingen opstellen, verdelen, verwerken en nog zoveel meer. Het Duivelse feest vond ook plaats tijdens mijn stageperiode. Het evenement vierde het twintigjarig bestaan van de serviceresidentie en dienstencentrum en het tienjarig bestaan van Sloebercity. Er was mooi weer, leuke muziek, ambiance en leuk gezelschap. “De positieve bedrijfssfeer in Solidariteit voor het Gezin viel me al op van de eerste dag...” Communicatie). Die communicatiecel zit vol jonge en gedreven mensen met een sterke visie en boordevol ideeën. Samen hebben ze hetzelfde doel voor ogen: Solidariteit als een sterk zorgbedrijf naar buiten brengen. Sofie Debrock 17 september laatstleden, een grote dag voor 18 bijzondere mensen. Mensen met een hart voor mensen. Gewapend met een trotse glimlach op hun gelaat namen de afgestudeerde cursisten (zie foto) één voor één hun welverdiend diploma van zorgkundige in ontvangst. Tranen van geluk. Klaar om er tegenaan te gaan. Klaar vooral om klaar te staan voor anderen die hen nodig hebben. Afstuderen in Brussel staat meestal synoniem voor feest. Groot feest. Veel lawaai. Kleurrijk tafereel. Een stukje wereldkeuken maakt zich telkenmale meester over het Kwaliteit, Merkontwikkeling en Communicatie: ervaring van een stagiair Toen ik voor de eerste maal in de gangen van Seniorcity rondliep, werd ik door iedereen begroet. De positieve bedrijfssfeer in Solidariteit voor het Gezin viel me al op van de eerste dag. Ik voelde me hier meteen goed. Ook de aangename omgeving verraste me positief. Het is een plezier om de panoramische lift te nemen en te genieten van het uitzicht. Ik draaide dus mee in de dagelijkse De pérfecte combinatie voor een geslaagd tuinfeest. Ik was die avond verantwoordelijk voor het onthaal. De hele avond verliep vlekkeloos dankzij de 45 werknemers die zich als vrijwilliger hadden opgegeven. Dat engagement van de werknemers is een mooie eigenschap van Solidariteit voor het Gezin. De sfeer zat goed en iedereen amuseerde zich onderling. Ik hielp met veel plezier mee aan dit evenement. Mijn stage bij Solidariteit was mijn eerste kennismaking met de zorgsector. Vooraf had ik er niet bij stilgestaan dat ik een leek in de zorgsector was. Mijn voorkennis was niet om over naar huis te schrijven. Uiteindelijk leerde ik beetje bij beetje de structuren van Solidariteit voor het Gezin kennen. Ik kan mijn stage bij Solidariteit voor het Gezin met een positief gevoel afsluiten. Deze drie maanden bij de KMC hebben me geprikkeld om allerlei zaken te realiseren en nog meer kennis op te doen. De hele ervaring heeft me veel bijgeleerd en was een waardevolle bijdrage zowel aan mijn studie als aan mijn persoonlijke ontwikkeling. Tamara Vanparys, stagiaire communicatie Het Duivelse feest met als hoofdact Belle Perez 19 SOLIDARITEIT.BE --------------------je op Opleidingen vind .be > Compewww.solidariteit leidingen tentiezorg > Op --------------------- ENQUÊTE ALGEMENE TEVREDENHEID: 8,5/10 10 9 Klanten poetsdienst met dienstencheques zeer tevreden over de dienstverlening 8 Tussen 15 april en 15 mei organiseerde de 7poetsdienst met dienstencheques een 6 tevredenheidsmeting bij alle klanten van de poetsdienst met dienstencheques. Maar 5 liefst 2.893 klanten vulden een papieren of een elektronische vragenlijst in. 9,12 9,34 9,23 8,45 8,65 4 ENQUÊTE DIENSTENCHEQUES 2 1 Zo scoort Solidariteit voor het Gezin 8,5/10 op algemene tevredenheid. Zowel de administratieve medewerkers als de huishoudhulpen krijgen een mooi rapport. 0 id eid he Be ing 9 9 8 8 7 7 6 6 9,23 8,45 8,65 9,12 5 4 4 3 3 2 2 1 1 8,58 sc Di In 10 9,34 tie re m e fn tie itia 10 8,61 8,24 7,96 8,52 0 id li de n ie Vr id e th tip S m aa kw id he Be ing em fn tie itia tie cre a ikb re Be In id he ar s Di Onze klanten zijn uitermate tevreden over hun 10 huishoudhulp. Zowel op vriendelijkheid, stiptheid, bekwaamheid, initiatiefneming als discretie behalen 9 de 8 huishoudhulpen bijna een 9/10. eid jkh li de n ie Vr eid h ht ng ssi lo Op ic er sg it ite tiv c oa Pr id he ar a wb u tro Be Ook de verantwoordelijken verdienen complimenten. Op bijna alle bevraagde kenmerken krijgen zij een waarderingscijfer van 8/10 of meer. 7 6 KLANTEN WILLEN GEHOORD WORDEN 5 8,58 8,61 8,24 7,96 8,52 4 3 Klanten zijn vragende partij naar een mogelijkheid om hun feedback te 0 geven over hun huishoudhulp en de it id id administratieve e e eid eid ite h vondersteuning, th rh jkh ti ar h i l c c a aa i e a b b r d o k e i wniet enkel in de r n en dit g e u P e s r i g tro Vr Be sin Be eerste weken van de los p O tewerkstelling van de nieuwe huishoudhulp. Zij willen hun mening kunnen geven. In de toekomst zal de poetsdienst 2 1 Foto: Christophe Vander Eecken “ m aa kw Verantwoordelijke e jkh De topscores hebben jullie echt te danken aan mijn vaste poetsvrouw. Zij zorgt voor een meerwaarde in mijn huishouden, haar kwaliteiten zijn bijzonder. Echt een pluim voor haar! D.K.K. – Heusden id he h pt Sti nd ie Vr 0 Ik denk dat het niveau van de poetsvrouwen nog steeds hoger is dan bij andere diensten. D.M. - Oostende jk eli Huishoudhulp 5 Foto: Christophe Vander Eecken 21 3 met dienstencheques klanten op regelmatige basis contacteren voor een evaluatie. Continu op zoek naar kwaliteitsverbetering Tenslotte maakte de bevraging ook wel duidelijk dat de extra bijdrage die sinds maart 2013 gevraagd wordt, onder de klanten leeft. Toch geeft het merendeel van hen aan dat ze geen moeite hebben met de meerprijs zolang deze in verhouding staat met de kwaliteit. En een kwaliteitsvolle dienstverlening: daar gaan wij voor! ENQUÊTE DIENSTENCHEQUES En de resultaten? Die waren uitstekend! 20 90% VAN ONZE KLANTEN IS BEREID DE POETSDIENST AAN TE BEVELEN Stuur eens een kaartje... 23 Uit de poetsenquête blijkt dat 90% van de klanten bereid is om onze poetsdienst met dienstencheques aan te bevelen. Deze tevreden klanten kunnen vanaf nu ook anderen gelukkig maken met een postkaart. De poetsdienst gaf aan iedere klant drie postkaarten die zij kunnen opsturen ter gelegenheid van een feestje, een geboorte of om iemand veel beterschap te wensen. Als expertisecentrum dementie merken we dat we steeds meer te maken krijgen met dementie in de thuiszorg. Mensen met dementie blijven steeds langer thuis wonen in hun vertrouwde woonomgeving. Want zeg nu zelf, in tijden van populaire digitale media blijft de aloude postkaart toch charmeren? 2.893 KLANTEN VULDEN DE VRAGENLIJST IN Winnaars poetsenquête Drie kleurige wenskaarten voor verschillende gelegenheden. Klanten die de vragenlijst invulden, maakten kans op een cadeaubon. Zij waren bij de tien gelukkigen. Tim Asselman, Outer Simonne Van Houtte, Etterbeek Johnny Mondelaers, Ham Ook vanuit het transitieplan dementie wordt naast de residentiële sector ook sterk de nadruk gelegd op de thuiszorgsector wat de zorg voor personen met dementie betreft. Daarnaast worden de opleidingen tot referentiepersoon dementie die de verschillende expertisecentra dementie organiseren vanaf nu ook opengesteld voor professionelen uit de thuiszorg. Voordien kwamen onze cursisten veelal uit residentiële settings. Om onze blik te verruimen en meer zicht te krijgen op de zorg voor personen met dementie in de thuiszorg, wilden we graag met de collega’s wat praktijkervaring opdoen... Daniëlle Claes, Sint-Truiden Kevin Brasseur, Grimbergen Jeanne Wauters, Asse Martine Dewispelaere, Vinderhoute Op woensdag 3 september liep ik in de voormiddag mee met Caroline, een verzorgende werkzaam bij Solidariteit voor het Gezin. Caroline gaat al enkele jaren langs bij M., een vrouw van 88 jaar met beginnende dementie. Caroline helpt M. met allerlei huishoudelijke taken zoals bijvoorbeeld winkelen en koken. M. vertelt dat ze blij is wanneer Caroline langs komt. Deze momenten betekenen voor haar meer dan praktische hulp: ze zorgen ook voor afleiding en gezelschap. Wanneer de boodschappen van die ochtend uitgepakt zijn, wandelen we samen naar de kippen. M. kan niet meer zelfstandig naar de tuin wegens een te steile tuintrap. Als Caroline of haar collega’s langskomen, helpen zij M. hierbij waardoor ze toch naar buiten kan. Wanneer we terugkeren naar het huis, blijft M. nog even nagenieten van de zon in een tuinstoel. Caroline brengt haar haar strooien zonnehoed. M. sluit haar ogen en geniet zichtbaar. Ik vind het ontroerend te zien hoe deze twee personen die ooit onbekenden waren voor elkaar, een vertrouwensband hebben opgebouwd en zo zorgzaam met elkaar omgaan. De verschillende vormen hulp die er voor M. zijn, worden goed op elkaar afgestemd. Zo ligt er op de livingtafel een notitieschriftje waarin elke zorgverlener iets noteert tijdens een bezoek aan M. Op de schouw staat een kaartje met de datum van de volgende kappersafspraak en er wordt ook telkens genoteerd wanneer de verzorgende van de avondploeg komt. Deze geheugensteuntjes helpen M. te herinneren wat ze zelf niet meer kan onthouden. De hulpverleners ondersteunen M. enerzijds bij dingen die ze niet meer alleen kan en moedigen haar anderzijds aan om te blijven doen wat ze wel nog zelfstandig kan. Wat mij zeker bij blijft van deze dag is de dankbaarheid waarmee M. mij vertelde dat ze dankzij de vele hulp die ze krijgt toch in haar vertrouwde omgeving kan blijven wonen. Karen Louwet expertisecentrum dementie Vlaams-Brabant Memo www.ecdmemo.be SOLIDARITEIT.BE DIENSTENCHEQUES 22 Expertisecentrum dementie loopt stage in de thuiszorg De Vrijwilligerskrant Vrijwilligerswerk binnen Solidariteit voor het Gezin “Vrijwilligers hebben mij gered van de eenzaamheid, nu doe ik hetzelfde voor anderen.” Johanna kreeg tijdens haar revalidatie na een zwaar verkeersongeval hulp van vrijwilligers. Toen ze aan de beterhand was, vond ze het tijd om zelf iets terug te doen. “Vrijwilligerswerk is voor mij de ideale tijdsbesteding tijdens mijn herstel.” Hilde heeft haar studies geneeskunde wegens ziekte moeten onderbreken. Maar steeds alleen thuis zitten te niksen is niets voor haar. Ze zocht naar een nuttige tijdsbesteding en vond die bij Solidariteit voor het Gezin als vrijwilliger in het kinderdagverblijf Sloebercity. Hilde gaat er sinds december 2013 tweemaal in de week helpen. ‘Vrijwilligerswerk is voor mij de ideale tijdsinvulling tijdens mijn herstel. Ik kan zelf bepalen welke dagen ik kom. Dankzij het vrijwilligerswerk heb ik het gevoel dat ik mij toch nuttig kan maken.’ Hilde begeeft zich graag onder de mensen. Als ze hen ook nog kan helpen, verrijkt dit des te meer haar leven. Ze heeft altijd al een zwak gehad voor kinderen, daarom leek het haar ook leuk om vrijwilliger te zijn in een kinderdagverblijf. Alle begin is moeilijk, maar ondertussen heeft Hilde haar draai gevonden in Sloebercity. ‘In het begin voelt het wat onwen- Johanna: ‘Achttien jaar geleden had ik een zwaar verkeersongeval. Mijn arm was grotendeels verlamd, en het was een hele aanpassing om plots te moeten leven met maar één actieve arm. HILDE: VRIJWILLIGER KINDERDAGVERBLIJF JOHANNA: VRIJWILLIGER DAGOPPAS nig. Ik merk dat sommige kinderen wat terughoudender zijn omdat ze mij niet elke dag zien. Maar dan haal ik wat speelgoed boven en al spelenderwijs is het ijs snel gebroken. Er zijn ook kinderen waar ik zeer snel een band mee opbouw. Wanneer de kindjes de crèche inruilen voor de kleuterklas is het altijd een beetje een afscheid.’ Zonder de vrijwilligers van Solidariteit voor het Gezin was ik misschien wel vereenzaamd. Je hebt natuurlijk familie, maar die mensen werken overdag, en daar zit je dan. Ik herinner me hoeveel deugd het deed, wanneer er eens iemand langskwam. In het begin was dat een onbekende, maar mettertijd werden dat vrienden, die me telkens weer blij maakten.’ Enkele jaren geleden werd Johanna zelf vrijwilliger. Ze gaat momenteel wekelijks langs bij mevrouw Anny, die na twee herseninfarcten hulpbehoevend is. Wanneer Johanna er is, kan Anny’s man Pierre met een gerust gemoed een fietstochtje maken. ‘Anny bakte destijds heel graag. En ik kan niet bakken! Dus dat is perfect! We zitten in haar keuken, zij vertelt me wat ik moet doen, en ik bak haar ideetjes. Taarten, pannenkoeken,… we hebben ons al feestelijk geamuseerd bij haar thuis. Zij blij en ik blij!’ Tot haar voldoening merkt Johanna dat heel veel mensen aanvankelijk de komst van een vrijwilliger uitstellen, maar eenmaal ze ermee starten, vertellen ze allemaal hetzelfde: ‘had ik daar maar eerder aan gedacht!’. Johanna is al vier jaar vrijwilliger en hoopt dit nog een tijdje verder te kunnen zetten. *Foto genomen tijdens Johanna’s huldiging PIERRE: VRIJWILLIGER SOLMOBIEL voeren naar hun medische afspraken. Pierre Kayinga is zo iemand. Hij is vrijwillige chauffeur in Brussel, wat geen sinecure is. samenleving is maar al te vaak gericht op ik, ik en ik.’ “Dan besef ik terug hoe goed ik het heb!” Dankzij een artikel in het ledenblad van zijn mutualiteit leerde Pierre SOLmobiel kennen. Hij speelde al langer met de gedachte om zich nog meer sociaal te engageren en anderen te helpen. In de Congolese gemeenschap staat Pierre gekend als iemand die er altijd is voor anderen. En nu probeert hij ook via SOLmobiel zijn steentje bij te dragen. Zorgbehoevende mensen heen en weer voeren naar het ziekenhuis, het revalidatiecentrum of de huisdokter is niet enkel en alleen maar een autorit, getuigt Pierre. ‘Onlangs bracht ik een vrouw naar het ziekenhuis. Die dag kreeg ze te horen dat ze kanker had. Ik was de eerste persoon aan wie ze het vertelde. Op zo’n momenten probeer ik uit alle macht de mensen toch op te peppen en besef ik hoe goed ik het heb.’ SOLmobiel, u kent het misschien niet. Maar dagelijks rijden in heel Vlaanderen tientallen chauffeurs rond om zorgbehoevende personen te ‘Ik hunkerde ernaar om mijn sociaal engagement te vergroten. Mijn motto is: als je iets goeds kan doen voor je medemens, doe het dan. Onze ‘Het is niet altijd even eenvoudig, maar je krijgt er ook heel veel dankbaarheid voor in de plaats. Dit stimuleert mij om mij verder te blijven engageren.’ “Wat ik vooral doe, is luisteren zonder te oordelen.” Willy Van Canegem is een gekend figuur in Seniorcity. Hij gaat er al 15 jaar langs om een praatje te slaan met de bewoners. Willy ervaart aan den lijve hoe sommige bewoners in zichzelf teruggetrokken zijn. ‘In de lounge kunnen mensen samen een koffietje drinken, maar sommige bewoners kiezen ervoor om op hun kamer te blijven. Ik breng hen dan een kopje koffie op de kamer en pols even hoe het gaat. Wat ik vooral doe, is luisteren zonder te oordelen. Zo ga ik langs bij een man die 102 jaar oud is. Hij is gevallen en kreeg van het ziekenhuis te horen dat ze hem niet meer kunnen helpen. Meneer is nog goed van geest, maar kan nu niet meer stappen of zelfstandig in en uit zijn bed kruipen. Hij ziet geen vooruitzichten meer en heeft gevraagd om euthanasie. Wat mijn mening is, is dan niet van belang. Ik ben er om te luisteren. Als bewoners met specifieke vragen zitten over hun verblijf, verwijs ik ze door naar een medewerker van het zorghotel. Meestal blijf ik een kwartiertje, soms wat langer, maar soms hebben mensen ook geen zin om te babbelen.’ WILLY: VRIJWILLIGER ZORGHOTEL Willy heeft 37 jaar dienst in het Jan-Palfijn ziekenhuis als hoofdverpleger, wat hij als een groot voordeel ervaart tijdens zijn vrijwilligerswerk. Tijdens de vakantieperiodes is Willy niet te vinden in het zorghotel. ‘Dan trek ik erop uit met m’n vrouw. Eventjes genieten van de rust want naast mijn vrijwilligerswerk zorg ik tijdens het schooljaar samen met mijn echtgenote graag voor mijn 10 kleinkinderen.’ 25 VRIJWILLIGERSWERK VRIJWILLIGERSWERK 24 Voor elk wat wils! De Vrijwilligerskrant Jonathan: “Ik ben jong maar daarom niet minder geëngageerd.” Jonathan gaat elke vrijdagnacht inslapen bij zorgbehoevende personen. Naast zijn studies verpleegkunde werkt hij al 4 jaar als jobstudent in een woon- en zorgcentrum in zijn buurt. Als Jonathan anderen kan helpen doet hij dit met veel plezier. Jonathan Lampe, 21 jaar Student verpleegkunde Toen Jonathan tijdens zijn studies een rustpauze inlaste wou hij toch iets om handen hebben. Zo is hij in het vrijwilligerswerk gerold. ‘Zorgen voor oudere mensen spreekt mij enorm aan. Ik kan veel beter overweg met ouderen dan met kinderen. Kinderen vind ik leuk voor eventjes (lacht). Naar de verhalen van bejaarden daarentegen kan ik uren zitten luisteren. Hun verhalen over vroeger fascineren mij enorm.’ Liana Declercq, 83 jaar Gepensioneerd Nachtoppas sprak Jonathan meteen aan. ‘Als ik op vrijdag ga inslapen, kan ik nog op zaterdag en zondag tijd spenderen aan mijn studies. ’s Avonds probeer ik altijd de tijd nuttig in te vullen en niet zomaar televisie zitten kijken. Pas op, dit gebeurt ook wel (lacht). Meestal bekijk ik ’s avonds samen met de mensen oude fotoalbums. Doordat ze voelen dat ik oprecht geïnteresseerd ben in hun verhalen, is het ijs zeer snel gebroken.‘ Net als overdag zijn ook de nachten bij zorgbehoevende personen soms onvoorspelbaar. ‘s Nachts kan het gebeuren dat een vrijwilliger verschillende malen moet opstaan om de mensen bij te staan. Andere nachten verlopen dan eerder kalm. ‘Iedere 27 nacht verloopt anders, maar ik zet altijd mijn wekker om 3u om toch eens te checken of alles nog ok is. Ik slaap in een afzonderlijke kamer. Als ze mij nodig hebben, bellen ze mij met een ouderwetse ‘butler-bel’.’ Dat Jonathan een jonge knaap is, schrikt mensen niet af. ‘Ik word altijd zeer goed ontvangen door de familie.’ Vaak springt de familie ook ’s avonds eens binnen. Als vrijwilliger zie je ook veel mensen komen en gaan. ‘De mensen waarbij ik het afgelopen jaar langs ging, zijn ondertussen gestorven. Dit blijft wel even hangen. Maar je weet als je bij oudere zorgbehoevende mensen gaat inslapen dat er een dag komt, dat ze komen te sterven.‘ Liana: “Waar ik kan, wil ik nog steeds mijn steentje bijdragen.” JONG EN MINDER JONG ENGAGEREN ZICH ALS VRIJWILLIGER Foto: links: Liana, rechts: Jonathan Foto: natwork.be Foto: Natworks Liana Declercq behoort met haar 83 jaar tot de groep van oudste vrijwilligers. Het is niet altijd even eenvoudig om nog passende opdrachten te vinden, want heffen en tillen wordt steeds moeilijker. Maar waar Liana kan, wil ze haar steentje nog steeds bijdragen. Langsgaan bij zorgbehoevende mensen om een babbeltje te slaan of om een maaltijd op te warmen, doet ze met veel plezier. ‘Sinds de dood van mijn man in 2000 was ik op zoek naar een nuttige invulling van mijn dag. Mijn vriendin was vrijwilliger bij Solidariteit voor het Gezin en spoorde mij aan om ook vrijwilliger te worden. Waarom ook niet, dacht ik. Vooral nachtoppas sprak mij aan, maar ook overdag ging ik vaak bij mensen langs.’ Haar eerste opdracht zit nog in Liana’s geheugen gegrift. ‘Ik sliep in bij een vrouw die in een rolstoel zat. ’s Nachts communiceerden we via gsm. Ze kon mij altijd bellen als ze ergens hulp bij nodig had.’ ‘Ik heb vier jaar lang deel uitgemaakt van een groepje vrijwilligers dat bij mevrouw Fiona insliep. Het klikte zeer goed tussen mevrouw Fiona en ik. We maakten het altijd zeer gezellig.’ ‘Vier jaar lang heb ik haar gezelschap gehouden ook op feestdagen zoals kerst- en nieuwjaarsavond. Plots ging mevrouw Fiona sterk achteruit en werd ze opgenomen in het UZ Gent. Ik was toen niet bij haar en heb nog altijd spijt dat ik niemand gevraagd heb mij te voeren naar het UZ Gent. Het grijpt mij nog steeds naar de keel dat mevrouw weende omdat ik er niet was. Dit achteraf horen doet iets met een mens.’ Dankzij het vrijwilligerswerk heeft Liana veel mensen ontmoet. ‘Ook mevrouw Claire zal mij altijd bijblijven. Een aantal dagen in de week hield ik mevrouw Claire gezelschap en assisteerde ik haar bij de maaltijden. ‘Mevrouw Claire leed aan de ziekte van Alzheimer, maar ik heb veel geduld en luisterde naar haar verhalen. Samen een korte wandeling maken of in de sofa gezellig een kopje koffie drinken, het waren leuke tijden.’ ‘Ik vind het jammer dat mijn vrijwilligerswerk is afgebouwd. Maar ik word er ook niet jonger op. Waar ik kan, probeer ik toch nog te helpen.’ *Mevrouw Fiona en Mevrouw Claire zijn fictieve namen. VRIJWILLIGERSWERK VRIJWILLIGERSWERK 26 De Vrijwilligerskrant Vrijwilligers ontmoeten elkaar in Brussel Enkele keren per jaar keren we de rollen om en is het onze beurt om onze vrijwilligers te verwennen. Eén van de manieren waarop we dit doen, is met onze jaarlijkse daguitstap. Met meer dan tweehonderd waren ze, de vrijwilligers van Solidariteit voor het Gezin die afzakten richting Brussel voor de jaarlijkse daguitstap. Alvorens de vrijwilligers de hoofdstad van Europa konden verkennen, werden ze eerst ondergedompeld in de film ‘Les intouchables’. Dit waargebeurde verhaal waarin Driss, in eerste instantie uit financiële overwegingen, de zorg van de Franse miljonair Philippe op zich neemt, liet niemand onberoerd. Hilarische scènes werden afgewisseld met pure ontroering. Na het middagmaal trok de vrolijke groep vrijwilligers richting hartje Brussel voor een stadsbezoek. Als afsluiter van de dag werd hen de geschiedenis van het Brusselse Stadhuis uit de doeken gedaan. Ondanks het miezerige weer, werd het toch opnieuw een mooie en geslaagde dag. Al meer dan 11 jaar gaat Denise langs bij mevrouw Elly 29 Denise heeft altijd als verkoopster gewerkt in een winkel. Toen deze de deuren sloot, startte ze al na drie weken met vrijwilligerswerk bij Zorgende Handen*. Dit doet ze nu al meer dan twintig jaar. Denise kiest bewust voor dagoppas: ‘Ik ben getrouwd en gezegend met kleinkinderen. Mijn man en ik hebben overdag elk onze bezigheden en hobby’s maar ’s avonds maken we altijd tijd voor elkaar.’ Denise gaat momenteel drie maal per week langs bij mevrouw Elly. En dit doet ze al 11 jaar lang. Mevrouw Elly is lang zeer goed geweest, maar nu laat haar lichaam het wat afweten. ‘Elly ziet niet meer zo goed, daarom lees ik nu de krant voor. We gaan bij mooi weer ook vaak wandelen. Er is hier in de buurt een aangenaam parkje waar we dan wat zitten te keuvelen. Momenteel zijn er bouwwerken bezig rondom het park en houden we de bouwvakkers in de gaten (lacht). Mevrouw Elly en Denise kennen elkaar dus al 11 jaar. Dan bouw je automatisch een sterke band op. ‘Elly is een beetje “Elly ziet niet meer zo goed, daarom lees ik nu de krant voor. Bij mooi weer gaan we ook zeer vaak wandelen.” VRIJWILLIGERSWERK VRIJWILLIGERSWERK 28 s meer in Interesse? Lee rant’ of de ‘Vrijwilligersk contacteer ons: of 070 23 30 28 be www.solidariteit. als een tweede moeder voor mij. Het klikt zeer goed tussen ons. Dit moet ook, anders hou je het niet vol. We zijn als familie voor elkaar. Mevrouw Elly beaamt de sterke band: ‘Ik zie Denise zeer graag. Ze is een lieve en zorgdragende vrouw’. De kinderen van mevrouw Elly zijn Denise zeer dankbaar. Zij hebben elk hun huishouden en hobby’s en appreciëren het enorm dat Denise iedere week langsgaat om mevrouw Elly gezelschap te houden. Denise wil zeker nog enkele jaren doorgaan met het vrijwilligerswerk. ‘Ik wil zeker tot het einde bij Elly blijven.’ ‘Ik heb er nooit spijt van gehad dat ik met vrijwilligerswerk gestart ben. Ik kan het iedereen aanraden. Het verrijkt je leven.’ *Zorgende Handen Zorgende Handen bundelt de vrijwilligerwerking binnen Solidariteit voor het Gezin in Limburg en regio Tienen. Goesting om zelf vrijwilliger te worden? FOTO: groepsfoto op de Grote Markt te Brussel tijdens de daguitstap Hoe kan je helpen? Solidariteit voor het Gezin zorgt voor: »» Gezelschap en toezicht houden overdag en ‘s nachts »» Een maaltijd opwarmen »» Samen een wandeling maken »» Vervoer en begeleiding »» ... »» »» »» »» Een kostenvergoeding Een verzekering Vormingen Begeleiding door een coördinator Je bepaalt zelf welke uren en dagen je beschikbaar bent. Heb je een hart voor anderen en spreekt vrijwilligerswerk je aan? Contacteer ons vrijblijvend: 070 23 30 28 Op zoek naar vrijwilligerswerk in je buurt ? /solidariteitvhgezin www.solidariteit.be Blijf Actief Wonen begeleidt uw woningaanpassingen Solidariteit voor het Gezin, uw zorgmakelaar 31 SOLIDARITEIT.BE SOLIDARITEIT.BE 30 De samenwerking tussen Solidariteit voor het Gezin en Blijf Actief wonen (BAW) tracht een allin dienstverlening te brengen naar senioren en personen met een beperking. Door de diensten op elkaar af te stemmen kunnen beide organisaties hun klanten een nóg uitgebreidere dienstverlening bieden. Blijf Actief Wonen is een dienst waarbij de sterktes van de ervaringsdeskundigen van het BAW Netwerk worden aangevuld met professionele kennis van architecten en bouwbedrijven. Deze combinatie zorgt voor een totaal advies inzake woningaanpassingen en hulpmiddelen. Er wordt advies gegeven over een optimale inrichting van de woonomgeving en een succesvolle integratie van diverse hulpmiddelen. Blijf Actief Wonen is een centraal adviescentrum waar men voor alles terecht kan van analyse van een woningaanpassing over de begeleiding inzake tegemoetkomingen van het Vlaams Agentschap, kortingen op hulpmiddelen tot de volledige uitvoering van de werken. De integrale sleutel-op-de-deur aanpak leidt tot een aanzienlijke verkorting van het verbouwproces en aanzienlijke besparingen. In die zin is het aanbod van BAW een mooie aanvulling op dat van de ziekenfondsen die in deze materie ook advies geven én hulpmiddelen ter beschikking stellen (aan te kopen of te huren). Verder verleent BAW ook zorgadvies aan verschillende zorgactoren zodat producten en diensten perfect kunnen afgestemd worden op senioren en personen met een beperking. Als geïntegreerde thuiszorgorganisatie, actief in Vlaanderen en Brussel, sluit DE DIENSTVERLENING VAN SOLIDARITEIT VOOR HET GEZIN perfect aan bij deze van Blijf Actief Wonen. Want naast het aanpassen/verbouwen van de woning blijft zorgverlening vaak een noodzakelijk gegeven om thuis te kunnen blijven wonen. Hierbij kan gezinszorg, huishoudhulp met dienstencheques, thuisverpleging, vrijwilligerswerk, vervoersdienst,… van Solidariteit voor het Gezin een oplossing bieden. Via zorgcoördinatie kunnen de noden van de bewoner(s) snel opgemerkt worden en kan elke vraag een sluitend antwoord krijgen. Door de hulp- en dienstverlening op elkaar af te stemmen kan een naadloze zorg gegarandeerd worden en kunnen senioren en personen met een beperking thuis blijven, een droom van zowel de organisaties als van vele klanten! BLIJF ACTIEF WONEN VZW Plataanlaan 12, 8500 Kortrijk 0497 21 50 16 [email protected] SAMENWERKEN VOOR UW THUIS De Zilvertorens - Project Kuurne Als reactie op het besluit van de Vlaamse regering betreffende de groepen van assistentiewoningen schoot Solidariteit voor het Gezin meteen in actie om met haar geïntegreerde dienstverlening een nieuw zorgpakket op maat samen te stellen: beheersinstantie. De functie van beheersinstantie houdt in dat Solidariteit voor het Gezin het volledige beheer van een groep van assistentiewoningen op zich zal nemen. Dit betreft niet alleen het bieden van crisis-en overbruggingszorg, het leveren van een woonassistent en het opvolgen van de zorgdossiers, maar eveneens het oprichten van een gebruikersraad, het beheer van de gemene delen, het opstellen van een maandelijkse algemene factuur en zo veel meer. Een eerste samenwerking werd bezegeld met De Zilvertorens, u wellicht bekend om haar ruime, moderne assistentiewoningen bestaande uit duurzame en kwaliteitsvolle materialen. De slagzin ‘het comfort dat u gewoon bent, de zorg die u verdient’ sluit aan bij de visie van Solidariteit voor het Gezin om mensen zo lang mogelijk kwaliteitsvol en comfortabel thuis te laten wonen. De combinatie van een zeer ervaren projectontwikkelaar en een uiterst professionele en ervaren geïntegreerde thuiszorgorganisatie garandeert de bewoner een zorgeloze toekomst in een prestigieus project. Solidariteit voor het Gezin kijkt er alvast naar uit om vanaf 2016 het volledige beheer van de residentie te Kuurne op zich te nemen. WENST U MEER INFORMATIE OVER DIT PROJECT? Neem dan contact op met onze projectverantwoordelijke Lotte Leybaert op 09 264 18 67. INTERESSE IN HET HUREN VAN EEN ASSISTENTIEWONING? Neem snel een kijkje op: www.zilvertorens.be/ons-aanbod/west-vlaanderen/ project-kuurne Foto’s: Christophe Vander Eecken ENQUÊTE WOONZORG 33 ENQUÊTE WOONZORG 32 De dienstverlening van Woonzo rg doorgelicht Enquête Woonzorg In Solidariteit voor het Gezin streven wij voortdurend naar verbetering. Om een kwalitatieve dienstverlening te garanderen, voeren wij ieder jaar tevredenheidsmetingen uit. Woonzorg verspreidde in april en mei haar vernieuwde enquêtes. De gebruikers van het dagverzorgingscentrum, zorghotel Gent, zorghotel Wellington, de serviceresidentie en de dienst maaltijden kregen elk een exemplaar toegestuurd. Ons streefdoel werd vastgelegd op een algemene tevredenheid van acht op tien. Of we daar in geslaagd zijn, lees je hier! Het dagverzorgingscentrum beet de spits af en haalde het vooropgestelde streefdoel met gemak. De medewerkers haalden net geen tien op tien. Hun inspanningen worden klaarblijkelijk enorm geapprecieerd door de gebruikers. Er wordt ook gretig gebruik gemaakt van de verschillende diensten. De kapper verdient volgens de gebruikers een tien op tien! In het dagverzorgingscentrum hebben we niet alleen aandacht voor de gebruiker, maar ook voor de familieleden en partners. Dankzij een communicatieschriftje blijven zij geïnformeerd over de dagelijkse activiteiten van de gebruiker. We lieten ook een lading tevredenheidsmetingen los op het zorghotel in Gent. Daaruit bleek dat tweederde van de bewoners zich daar erg gelukkig voelt. De bewoners zijn voornamelijk tevreden met de inrichting en het comfort van hun kamer. Ondanks hun hulpbehoevendheid voelen ze zich zeker niet beperkt in hun bewegingsvrijheid. Dankzij ’t Kurjeuzeneuzeke, een krant voor de bewoners, blijven ze op de hoogte van het reilen en zeilen van het zorghotel. Zorghotel Wellington kreeg midden april 2014 haar tevredenheidsmeting. Het was benieuwd uitkijken naar de resultaten, maar ook deze Oostendse nieuweling slaagde erin om het streefdoel te halen. Ook hier voelen de bewoners zich niet beperkt in hun bewegingsvrijheid. De Oostendenaars blijken ook echte levensgenieters te zijn. Volgens hen zouden boterkoeken en pistolets op zondag geen mis initiatief zijn en een aperitief zouden ze al zeker niet afslaan. Vervolgens waren de gebruikers van de dienst maaltijden aan de beurt. De respons was hier uitzonderlijk hoog. We merken vooral een sterke gezondheidstrend onder onze gebruikers. vriendelijke maaltijdbedelers ook wel Steeds meer mensen gaan bewuster voor iets tussen. om met hun voeding. Dat weerspiegelt zich ook bij de gebruikers van de Maar de grote winnaar is… de servicedienst maaltijden in een stijgende vraag naar extra groenten en fruit. residentie. Deze werd dit jaar twinEen beweging die wij alleen maar tig jaar oud, maar is zeker nog niet kunnen aanmoeafgeschreven. De bewoners zijn heel positief over hun digen. Sinds de DE DIENST MAALTIJDEN verblijf in de serviceflat. De oprichting van de KAN ENORM REKENEN residentie scoort gemiddeld dienst maaltijden OP MOND-TOT-MONDeen negen op tien op vlak van proberen wij elke RECLAME tevredenheid. De residentie dag een gezonde wordt door de bewoners en evenwichtige beschreven als een rustige en nette maaltijd te serveren. omgeving. De goed onderhouden binDe dienst maaltijden kan enorm rekenen op mond-tot-mondreclame. nentuin is daar een prachtig voorbeeld Talloze gebruikers hebben de dienst van. leren kennen via vrienden, kennissen, Ook hier profiteren de bewoners van buren, ziekenhuizen, mutualiteiten, ... onze vele diensten. Met een kapper Allemaal ambassadeurs die de maalen restaurant in het gebouw is er geen reden tot klagen. Een afspraak tijden van Solidariteit voor het Gezin met de manicure of pedicure is in een aanprijzen. Daar zitten onze stipte en vingerknip geregeld. Daarnaast is de boodschappendienst ook een grote hulp voor velen. Maar uiteindelijk zijn het de kleine dingen die het doen. Een attentie voor Moederdag, Vaderdag, Sinterklaas, … wordt enorm geapprecieerd door onze bewoners. We kunnen concluderen dat we het streefdoel van acht op tien ruimschoots gehaald hebben. Het doet deugd om te merken dat al onze inspanningen wel degelijk zijn vruchten afwerpt. Toch blijven wij steeds aan de kwaliteit van onze dienstverlening werken. De klant staat bij ons centraal. Tamara Vanparys stagiaire communicatie KRAAMZORG 34 EEN BUDDY BIJ DE WIEG diensten. Uiteraard kunnen ook anderen (grootouders, zussen, professionelen…) bij ons terecht voor vragen rond zwangerschap, geboorte en kraamperiode. Als Expertisecentrum Kraamzorg trachten we zwangere koppels of pasbevallen koppels op weg te helpen in hun zoektocht doorheen de veelheid aan informatie die er beschikbaar is van zwangerschap(swens) tot kraamperiode. Dit door hen door te verwijzen naar de organisatie of hulpverlener die zij op dat moment nodig hebben tijdens hun zwangerschap of kraamperiode, maar ook door middel van onze infotheek, cursussen, uitleen en verkoop, en andere De stijgende cijfers van kinderarmoede zijn verontrustend, en houden ook in dat er steeds meer kwetsbare zwangeren zijn in Limburg. Daarom leek het ons vanzelfsprekend om mee ondersteuning te bieden aan het project ‘Buddy bij de wieg’ dat van start zal gaan in het schooljaar 2014-2015. In dit project begeleiden studenten bachelor in de Vroedkunde en bachelor in het Sociaal Werk een gezin dat ondersteuning kan gebruiken tijdens de periode van zwangerschap en jong ouderschap. Eén vaste buddy begeleidt één gezin, steunt hen en helpt hen de weg te vinden naar de gezondheidszorg, naar sociale voorzieningen en welzijnsorganisaties. In Gent doen studenten dat nu al vijf jaar met succes. En vanaf het schooljaar 2014-2015 zullen de scholen PXL en KHLim de studenten Vroedkunde klaarstomen om vanaf november 2014 als buddy naar een gezin te gaan. Uiteraard doen de studenten dit op vrijwillige basis. De ontmoetingen tussen buddy en gezin vinden om de 2 weken plaats na afspraak en er is minstens wekelijks telefonisch contact. In het kader van dit project werd er door het Expertisecentrum Kraamzorg Amerijtje en de Provincie Limburg ook gewerkt aan een sociale kaart voor Als trekker van het project ‘Buddy bij de wieg’ staat het Expertisecentrum Kraamzorg Amerijtje in voor bekendmaking van het project in Limburg, de screening en intake van de gezinnen. Samen met de hogescholen zullen we de studenten opleiden en begeleiden gedurende hun buddy-ervaring. KEN JE IEMAND IN EEN MOEILIJKE SITUATIE DIE ZWANGER IS en wat hulp of extra begeleiding kan gebruiken of wil je gewoon meer informatie over het project? Neem dan gerust contact met ons op. Expertisecentrum Kraamzorg Amerijtje 070 22 23 54 of info@ zwangerenbevallen.be ‘IN EEN KLEIN STATIONNETJE’, bij een heel lief jongetje 35 OPPAS ZIEKE KINDEREN kwetsbare zwangeren. Deze zal binnenkort geraadpleegd kunnen worden via onze website. De bedoeling is dat deze sociale kaart zowel door professionelen kan geraadpleegd worden, maar ook door de studenten en de gezinnen. Uiteraard vind je in deze sociale kaart ook de algemene zaken terug zoals kraamzorg, een vroedvrouw, kinesist… Maar ook in specifieke situaties tijdens zwangerschap of kraamperiode zal je hierin op zoek kunnen gaan naar een gepaste hulpverlener of organisatie. ‘In een klein stationnetje’, ‘klein klein kleutertje’, ‘ik zag twee beren’, … We kennen ze nog allemaal, de kinderliedjes uit onze kindertijd. Vele zieke kindjes vinden het leuk als er eens gezongen wordt. Zingen is voor mij ook een bron van inspiratie om nieuwe, leuke knutselideetjes uit te proberen. Zo was ik onlangs oppasser bij Joren, een heel lief, vrolijk kereltje dat stapelgek was van het liedje ‘In een klein stationnetje’, niet onlogisch want hij was ook supergrote fan van ‘Thomas and friends’ of ‘Thomas de locomotief’. Meer dan dat zetje had ik niet nodig! Mijn creatieve brein schoot pijlsnel in actie, ik kreeg het idee om samen met mijn klein machinistje een locomotief in elkaar te knutselen. In een mum van tijd werd de tafel omgetoverd in een echte werktafel. Met veel knutselmateriaal en een beetje hulp van mij, ’t kleine baasje was tenslotte nog maar drie, begonnen we aan de werkzaamheden. In de juiste kleur kregen de nodige onderdelen hun laagje(s) en dit terwijl we allebei maar bleven zingen. De voormiddag vloog in volle vaart voorbij. Terwijl hij zich na het middagmaal in dromenland bevond werkte ik de Thomas-locomotief verder af. Met enig puzzelwerk kwam er langzaam maar zeker een trein in zicht. Toen mijn kleine vriendje wakker werd was zijn trein klaar. Daar stond hij te pronken op het aanrecht: de zelfgemaakte Thomas-locomotief! Fonkelende oogjes, een gelukkige lieve lach op het gezichtje van de kleine kapoenen en de kreet: ’kijk, Thomas-trein’ deden mijn haren rechtop staan. Wat een leuke job heb ik toch! Creatieve groet, Martine Willems ZOEK JE OPVANG VOOR JE ZIEK KIND? Thuisoppas zieke kinderen is er voor kinderen die omwille van een ziekte of een beperking niet naar de onthaalouder, het kinderdagverblijf of de school kunnen gaan en waarvan de ouders door werkomstandigheden ook niet voor de opvang kunnen instaan. BEL 070 23 30 28 Ruim 4 jaar geleden, in 2010, werden door het RIZIV de eerste zorgvernieuwingsprojecten gefinancierd. Deze projecten lieten verschillende zorgaanbieders toe om een vernieuwend en innovatief zorgaanbod te ontwikkelen, met het oog op het uitstellen of vermijden van een opname in een RVT/ROB van zwaar zorgbehoevende 60-plussers. Het project ‘Thuiszorgzekerheid door een gecoördineerd en integraal zorgpakket’ van Solidariteit voor het Gezin werd in Gent uitgewerkt. Voor verschillende zorgvragers werd het mogelijk om met de ondersteuning van de zorgcoach en de dagelijkse zorg door heel gemotiveerde zorgkundigen, verzorgenden en vrijwilligers langer thuis verzorgd te worden en een opname in een verzorgingsinstelling uit te stellen. In juli 2013 werd door het RIZIV een 2de oproep voor zorgvernieuwingsprojecten uitgeschreven. Solidariteit voor het Gezin diende maar liefst 3 projectaanvragen voor 3 verschillende regio’s (Gent, Oostende/Bredene en Tienen) in. Er werden 12 zorgvernieuwingsprojecten goedgekeurd en gefinancierd, waaronder alle ingediende projecten van Solidariteit voor het Gezin! Het project in regio Gent, een uitbreiding van het huidige project, werd als beste van alle ingediende projecten in Vlaanderen gequoteerd, het project in regio Tienen eindigde op de 2de plaats en het project in regio Oostende/Bredene kwam op de 4de plaats terecht. Bij de indiening van de projectaanvragen hadden we op dit resultaat niet durven hopen. Met de financiering door het RIZIV van deze projecten zullen binnenkort ook zwaar zorgbehoevende ouderen en hun mantelzorgers in Oostende/Bredene en Tienen, net zoals zorgvragers in Gent, een beroep kunnen doen op het zeer uitgebreid zorgpakket dat onder andere bestaat uit nachtcontrole, ergotherapie aan huis, flexibele gezinszorg, avondtoeren en crisisopvang. Ook in deze 2 nieuwe regio’s zullen zorgcoaches opgeleid worden om de zorgvragers en hun mantelzorgers de noodzakelijke ondersteuning te bieden. Het organiseren en aanbieden van dit innovatief zorgaanbod is enkel mogelijk door de intense samenwerking met heel wat (lokale) partners zoals Partena, Gandanet, Huisartsenvereniging Gent, Huisartsenkring Middenkust, Liever Thuis LM, UZ Gent, AZ Damiaan, AZ Sint-Jan, OCMW Gent, OCWM Destelbergen, OCMW Oostende, OCMW Bredene, OCMW Tienen, Bond Moyson, Broeders Alexianen Tienen, WGK en nog vele andere. In de komende weken wordt achter de schermen hard gewerkt om het zorgaanbod volledig uit te werken en op punt te stellen zodat we vanaf januari 2015 klaar staan om voor elke zorgvrager een aangepast zorgpakket samen te stellen. Zorggarantie noopt tot meer samenwerking Sinds 1 oktober 2014 werken Solidariteit voor het Gezin (www.solidariteit.be) en de aanbieder van zelfstandige thuisverpleegkundigen Mederi (www.mederi.be) intens samen. Deze samenwerking kadert in het project zorggarantie van Solidariteit voor het Gezin. Als zorgbedrijf hebben wij immers de ambitie om in heel Vlaanderen en Brussel elke thuiszorgvraag van onze klanten en van partnermutualiteiten te kunnen beantwoorden. Wat betekent deze zorggarantie nu concreet? Wij zullen iedere vraag naar thuisverpleging, gezins- en bejaardenzorg, vrijwilligerswerk, huishoudhulp met of Geïntegreerde zorg in de praktijk Momenteel slaagt Solidariteit voor het Gezin er in om patiënten gemiddeld acht maanden langer thuis te houden dan in normale omstandigheden. Mevrouw Lisette Gryspeerd (83) uit Gent is zwaar zorgbehoevend. Hoewel ze sinds het overlijden van haar echtgenoot al 7 jaar alleen woont, verkiest ze om thuis te blijven wonen. Dankzij de hulp van Solidariteit voor het Gezin lukt dat, al is het niet evident. Dat beseft ook haar zoon William Defraigne. “Moeder is zo goed als volledig verlamd. Ze kan niet zelfstandig eten of naar het toilet. De kinderen komen geregeld langs en in het weekend hebben we een beurtrol, maar zonder de thuiszorg zouden we het niet redden. Een verzorgende van Solidariteit voor het Gezin komt elke dag van 7.30 uur ’s morgens tot 16.30 uur het huishouden doen, koken en mijn moeder bijstaan. ’s Avonds is er iemand om te helpen bij het avondeten en het slapengaan. Drie keer per dag komt een verpleegkundige langs. En twee keer per nacht wipt een zorgkundige binnen om te kijken of alles goed gaat. Het geheel zonder dienstencheques en kraamhulp beantwoorden. De klant die ons contacteert, krijgt de garantie dat we hem helpen en zijn (thuis)zorg coördineren! We doen dit in de eerste plaats met onze eigen diensten en indien we in een regio niet aanwezig zijn, via een partner. Sinds haar oprichting in 1977 heeft Solidariteit voor het Gezin haar aanbod aan thuisverpleging jaar na jaar verder uitgebouwd. Op vandaag zijn we dan ook in 75% van Vlaanderen met onze thuisverpleging aanwezig. Door de intense samenwerking met Mederi zullen we tot een 100% dekking komen en dus iedere vraag naar thuisverpleging kunnen beantwoorden. Deze samenwerking gaat echter verder dan thuisverpleging alleen. De patiënt/cliënt die op één van beide organisaties beroep doet, zal kunnen rekenen op een maximale en geïntegreerde thuiszorgondersteuning. Beide organisaties blijven wel autonoom functioneren en werken via hun eigen wordt gecoördineerd door zorgcoach Gudrun, die ook de contacten met de kinesitherapeut en het wekelijkse ambulancevervoer naar AZ Jan Palfijn regelt. Ik heb drie tot vier keer per week contact met Gudrun, soms zelfs dagelijks. Alles samen is er bijna constant iemand bij mijn moeder. Dat geeft me een gerust gevoel.” Met de zorgcoach en de nachtcontroletoer biedt Solidariteit voor het Gezin ‘geïntegreerde’ thuiszorg aan. Het kreeg hiervoor een projectsubsidie van het RIZIV en onlangs ook een Europese award voor innovatieve ouderenzorg. De prijs en de subsidie tonen aan dat geïntegreerde thuiszorg vandaag allerminst een evidentie is. Filip De Cruyenaere Deze getuigenis verscheen eerder in Weliswaar – april 2014 gekende aanpak. Dit betekent voor wat betreft thuisverpleging dat Solidariteit voor het Gezin blijft werken via thuisverpleegkundigen in loonverband en dat Mederi via haar netwerk van zelfstandige verpleegpraktijken voorziet in een aanbod thuisverpleging. Uniek is wel dat de klant van beide organisaties zal kunnen rekenen op zowel de coördinatie alsook kwaliteitsbewaking van zijn of haar thuiszorg. De komende maanden zullen we samen bouwen aan de uitrol van dit innovatief thuiszorgmodel. MEER WETEN OVER DEZE SAMENWERKING? CONTACTEER: Stefaan Noreilde directeur Thuisverpleging 070 23 30 28 www.solidariteit.be 37 PROTOCOL 3 PROTOCOL 3 36 Protocol 3 zorgvernieuwingsprojecten breiden uit PUBLI-REPORTAGE Solidariteit voor het Gezin en Fnac, verwennen jong en oud Asperge venkelsoep Ingrediënten (voor 4 personen) • 1 eetlepel olijfolie • 1 ui • 3 bosuitjes • 1 aardappel • 500 gram asperges • 1 venkelknol • 1,75 l groentebouillon • 1 tl dragon • 1 tl basilicum • room, zout en peper Fnac, altijd op zoek naar vernieuwing Fnac is the place to be voor alle liefhebbers van culturele, technologische en vrijetijdsproducten. Op de Belgische markt is Fnac aanwezig sinds 1981, maar in Frankrijk viert het merk dit najaar haar zestigste verjaardag. Een feest dat ook in de negen Belgische winkels niet ongemerkt zal voorbij gaan. Fnac is bij het brede publiek vooral gekend voor haar ongeëvenaard aanbod boeken, cd’s, dvd’s, maar ook voor technische producten zoals laptops, tablets, smartphones, fototoestellen, … De laatste jaren verruimde Fnac haar assortiment met een uitgebreide Fnac-kids én Home & Designafdeling. Op deze afdeling vind je de nieuwste toasters, espressomachines, blenders én ook leuke hebbedingetjes voor in de keuken. Ga zeker eens een kijkje nemen op www.fnac.be of in één van de negen Fnac-winkels, en misschien vind je al wat inspiratie voor de komende eindejaarsperiode. Om je al in de juiste stemming te brengen, zorgde het opleidingscentrum van Solidariteit voor het Gezin voor enkele recepten die met zo’n handige blender in 1, 2, 3 klaar zijn! Werkwijze Abrikozen citrus cocktail Aardbeien bosbessen smoothie Ingrediënten (voor 2 personen) Ingrediënten (voor 2 personen) • 1 abrikoos • 1 sinaasappel • 1 citroen • 1 borrelglaasje apricot brandy • 1,5 borrelglaasje gin • 1 eetlepel suiker • 1 kopje ijsblokjes • 1 handvol aardbeien (liefst bevroren) • 1 handvol bosbessen (liefst bevroren) • 0,25 l yoghurt • 1 el honing of suiker • 0,5 kopje koud water Werkwijze Doe alle ingrediënten in de blender en mix dit in een halve minuut tot een heerlijke smoothie. Werkwijze 1. Snij de sinaasappel en citroen doormidden, verwijder eventuele pitjes en knijp het sap boven de mengbeker van de blender uit. 2. Voeg overige ingrediënten toe en mix tot alles goed is vermalen. 3. Eventueel nog extra ijsblokjes gebruiken en deze in het drinkglas doen. Giet de cocktail eroverheen. 1. Snij de ui en bosuitjes in stukken, schil de aardappel en snij deze in blokjes, maak de venkel schoon en snij deze in parten. 2. Laat de olijfolie in een soeppan warm worden, fruit hierin de ui en bosuitjes een paar minuten. 3. Voeg de aardappel, de venkel en de helft van de asperges toe “ZORG ERVOOR DAT JE DE en laat ze 2 minuten al SOEP NIET MEER LAAT KOKEN roerend mee fruiten. NADAT JE DE ROOM HEBT TOE4. Giet de groentebouilGEVOEGD.” lon samen met de kruiden erbij. 5. Breng het geheel aan de kook, dek de pan af en laat de soep 20 minuten zachtjes koken tot alle groenten zacht zijn. 6. Pureer de soep en de room in de blender. Giet de soep terug in de pan. Voeg de overgebleven helft van de asperges toe aan de soep en laat de soep nog 5 minuten zachtjes op het vuur staan. 7. Voeg peper/zout toe naar smaak. O, daar zijn de bladwijzers! Lees je wel eens een boek? Grote kans dat je de fleurige plumeau van de poetsdienst met dienstencheques ziet opduiken op de bladwijzers die binnenkort verspreid worden in de Fnac-winkels. “O, let me clean thy room!” Voor huishoudhulp met dienstencheques: 070 23 30 28 of www.solidariteit.be SOLIDARITEIT.BE 39 SOLIDARITEIT.BE 38 SOLIDARITEIT.BE 40 Hoera, 5 jaar strijkcentrale! Ambassadepersoneel Zuid-Afrika zet zich in voor CKG Sloebernest 18/07 2 medewerkers van de ambassade van Zuid-Afrika te Brussel aan het werk in CKG Sloebernest Een stukje geschiedenis De Nelson Mandela-dag vindt elk jaar wereldwijd plaats op 18 juli om mensen op te roepen zich in te spannen voor de wereldvrede door 67 minuten van hun tijd belangeloos hulp te verlenen aan anderen. Het idee is oorspronkelijk gelanceerd door de organisatie ‘46664’, die op 18 juli 2002 tijdens haar oprichting de mensen vroeg een donatie te doen. Geen geld, maar iets van hun tijd werd gevraagd. ‘46664’ was Nelson Mandela’s gevangenisnummer - hij was gevangene nummer 466, gevangen genomen in 1964. Het Op 18 juli 2014 kwamen medewerkers van de Zuid-Afrikaanse ambassade van Brussel naar aanleiding van de ‘Nelson Mandeladay’ een handje toesteken in het CKG Sloebernest, afdeling Anderlecht en Ganshoren. Ze deden dit voor het derde jaar op rij! nummer is nu een wereldwijd symbool voor humanitaire acties en bewustmaking rond sociale thema’s als armoede, honger, opvoeding en gezondheidspreventie. rolluiken werden grondig gepoetst! Na afloop konden ze een knutselwerkje, gemaakt door de kinderen van het CKG, in ontvangst nemen. Handen uit de mouwen! Een vijftiental medewerkers van de ambassade van Zuid-Afrika te Brussel kwamen een aantal klusjes opknappen in CKG Sloebernest: tuinhekjes werden geschilderd, al het buitenspeelgoed werd hersteld, opgeruimd en ontsmet, het gras werd gemaaid, alle ramen en LAAT JE HOREN ALS JE EEN SOLIDARITEITSACTIE PLANT Alle verhalen worden gepubliceerd in het Helemaal Thuis Magazine zodat iedereen kan meegenieten! 41 De strijkwinkel van Solidariteit voor het Gezin, gevestigd in de Langerbrugsestraat te Evergem, bestaat 5 jaar! Het atelier opende zijn deuren op 14 september 2009 met drie strijkhulpen: Claudine, Martine en Nancy. Het succes bleef niet lang uit en in de zomer van 2011 kwam een derde strijktafel en een vierde strijkhulp Cecilia de ploeg versterken. Met veel overtuiging en enthousiasme werkten deze dames in verschillende shiften op drie strijktafels mand na mand af en het klantenbestand bleef groeien... De nood aan een vierde strijktafel drong zich langzamerhand op. Deze kwam er alsook een vijfde collega Carine: ‘ik ben op 6 januari 2014 beginnen werken in de strijkwinkel, een toffe job met flexibele uren en super collega’s! Het is hard werken maar af en toe wordt er ook een grapje gemaakt. Aangezien we in shiften werken dienen we goed te communiceren met elkaar om alles vlot te laten verlopen. We zijn immers open van 7u30 tot 18u en zien elkaar dus niet alle dagen.’ Deze zomer barstte het strijkatelier bijna uit zijn voegen en dienden nieuwe klanten geweigerd te worden, wat niet naar de zin was van onze enthousiaste medewerkers… . ‘De zomer van 2014 is er eentje om nooit te vergeten, er stonden gemiddeld 35 wasmanden per dag klaar om te strijken en we moesten noodgedwongen nieuwe klanten weigeren - wat we niet gewoon zijn - en dit wegens plaatsgebrek en te veel werk!’ aldus Claudine. Maar ook dit euvel werd verholpen en een zesde collega Sylvie werd intussen aangenomen. Claudine: ‘Nu zijn we met zes enthousiaste collega’s die dit werk heel graag doen! We hopen dat we nog lang mogen samenwerken en dat de klanten blijven komen!’ Ter gelegenheid van dit 5-jarig bestaan werd een feestweek afgekondigd van 15 september tot en met 19 september. Ook de klanten konden meevieren en kregen een stukje taart aangeboden. Foto boven: de 6 strijksters van de strijkcentrale in Evergem. Foto onder: De bloementuil, die de toonbank mooi opluistert. Met dank aan: SOLIDARITEIT.BE Solidariteit in Solidariteit Mailbox PROFICIAT! SOLIDARITEIT.BE 42 Twee verzorgenden van sector 5, Anne-Sophie Masson en Daphne Van Schoorisse, werden onlangs mama van Lyen en Gauthier, twee schattige baby’tjes. Alle collega’s waren heel blij dat Anne-Sophie en Daphne even langskwamen op de wijkwerking om hun baby’tjes te tonen. Heel de afdeling Oudenaarde wenst hen een dikke proficiat! Beste lezer, Iedere dag komt een verpleegkundige langs om haar te helpen bij het wassen en aankleden en driemaal per week komt een verzorgende voor het huishouden. Omdat Julie lid is van een partnermutualiteit heeft ze recht op Zorggarantie. Mocht Solidariteit voor het Gezin wegen verlofperiodes of andere redenen geen antwoord kunnen bieden op de zorgvraag van Julie zou de cel Zorggarantie op zoek zijn geweest naar een andere oplossing, waardoor Julie zeker kon geholpen worden. Door een plotse polsbreuk na een schaats-ongeval mocht ik als hulpverlener eens ervaren hoe het is om hulpeloos te zijn. De eerste twee weken na het ongeval ging het, op de pijn na, redelijk goed. Toen moest ik alsnog geopereerd worden. Zowel in het ziekenhuis als thuis leerde ik dat werken met één hand niet vanzelfsprekend is: aardappelen schillen op een plankje, aardappelen koken met behulp van een extra kom of schuimspaan. Hoelang ik erover deed weet ik zelf niet maar ik was fier op mijzelf dat ik inventief was en mijn plan kon trekken. Toen de gips eraf was volgden nog vele bezoeken aan de kinesist. Deze motiveerde me enorm, ze ondervond ook wel dat ik vooruit wilde. Ik sprong een gat in de lucht toen ik terug een vuilzak kon dichtknopen, een beetje kon naaien, alles kwam terug….. als ik het zelf maar wou. Ik wil met deze getuigenis aantonen dat je beter kan herstellen als je zelf ook wilskracht en doorzettingsvermogen vindt om vooruit te willen komen. Genezen zit ook tussen je oren en dat heb ik zelf mogen ondervinden. Die periode zal daarom altijd bijzonder blijven! Er wacht Julie nog een lange revalidatie, al blijft ze niet bij de pakken zitten. Wij wensen haar alvast een spoedig herstel toe! Griet Abbeel (logistiek hulpverlener regio Dendermonde-Lokeren) Acute zorg biedt oplossing voor Julie na val van paard Julie is fervent paardenliefhebster. Naast het uitbaten van een paardenpension geeft ze ook paardrijlessen aan jong en oud en traint ze intensief ‘koerspaarden’. THUISVERPLEGING GROEIT IN AFDELING AALST 2014 is een vruchtbaar jaar gebleken voor de thuisverpleging van Aalst. Stéphanie Cornelis verwacht haar eerste kindje eind oktober. Bij Kathy Renneboog wordt het haar tweede deugniet in december. Melissa Heiremans’ eerste spruit zal het licht zien midden januari. Marijke Coen is de laatste in rij, haar wondertje wordt begin maart verwacht. Bij ons is het nog even genieten, maar bij Christel Caulier, onze hoofdverpleegkundige beginnen de grijze haren te schieten! Wordt vervolgd.... Stéphanie, Kathy, Melissa en Marijke Foto: (vlnr) Marijke Coen, Melissa Heiremans, Christel Caulier, Kathy Renneboog, Stéphanie Cornelis Maar een tijdje geleden liep het slecht af. Julie viel van haar paard. Diagnose: gebroken schouder. Twee weken later stootte Julie met haar gebroken schouder ergens tegen waardoor ze met spoed moest geopereerd worden. Vier weken platte rust is een zwaar verdict voor Julie die altijd al actief bezig was. Het huishouden runnen werd plots onmogelijk. Gelukkig kan Julie dankzij Solidariteit voor het Gezin beroep doen op acute zorg, waardoor de zorg meteen kon opgestart worden. (BIJNA) OP PENSIOEN Op 28 augustus 2014 wuifden we Jackie Van Poucke uit. Hij kwam in 2006 samen met alle bewoners en collega’s over van Home Aline naar het zorghotel Gent en vervulde sinds dan de rol van adviseur Woonzorg. In die functie adviseerde hij niet alleen de collega’s over alle materies met betrekking tot het RIZIV maar kende cke Jackie Van Pou hij in een mum van tijd ook alle geheimen van de gebouwen, hij kon (technische) problemen oplossen als geen ander en ontpopte zich op het einde van zijn carrière ook nog eens tot ITspecialist. We zullen hem ‘een klein beetje’ missen want ook hij besliste om nog een tijdje te blijven meewerken aan de complexe IT besognes. De collega’s zongen op zijn afscheidsfeest een op zijn lijf geschreven versie van ‘Daar gaat hij’, het gekende liedje van Clouseau. Beste Jackie, het gaat je goed! OP PENSIOEN Ik ben Jeanne Renders, verzorgende bij Solidariteit voor het Gezin. Na 33 jaar gewerkt te hebben, ging ik afgelopen voorjaar met pensioen, met pijn in het hart. Er waren leuke maar ook zware tijden. Ik heb mijn contract getekend op 3 mei 1982. Op 1 mei 2014 werd het beëindigd. Nu ga ik vooral genieten van mijn kleindochter en maak ik plaats voor de nieuwe generatie. Ook dank aan de verantwoordelijken, zij hebben het niet altijd gemakkelijk! (BIJNA) OP PENSIOEN NR 2 Jef Aertbeliën, regiocoördinator regio Antwerpen en stafmedewerker Welzijnszorg is in mei 2014 met pensioen gegaan. Dit werd uiteraard op gepaste wijze gevierd met zijn collega’s. Jef heeft echter besloten SvhG nog niet volledig als bladzijde om te slaan in zijn levensverhaal en daar zijn we blij om. Hij zet zich nog een aantal uren per week verder in voor onze organisatie en neemt mandaten op in externe overlegorganen. We wensen hem veel succes verder! Jeanne Re nders iën Jef Aertbel Mailbox Ouders participeren in de kinderopvang (1) Ouders brengen hun kroost naar de opvang omdat ze zelf naar het werk moeten. Dat klinkt logisch. Toch gebeurt het dat ouders hun kindje brengen en veel vroeger dan gewoonlijk terugkomen! Bijvoorbeeld als er een feestje of een bijzondere activiteit gepland is. In de kinderdagverblijven van Solidariteit voor het Gezin hecht men veel belang aan deze vorm van ouderparticipatie en er gaan dan ook vaak activiteiten door voor kinderen én ouders. Ouders leren zo de begeleiders beter kennen en omgekeerd, wat de opvang er alleen maar beter kan op maken. Ze zien ook hoe hun kindje zich gedraagt in groep wat toch anders kan zijn dan thuis. Bovendien is het altijd leuk en ontroerend om die kleine ukjes hun best te zien doen om een liedje te zingen of hun danstalenten te tonen. Groepsfoto in de tuin van Sloeberket, Anderlecht. De vakantie is afgelopen, schooldeuren staan wijd open. Ook voor het OZK-team is de vakantie afgelopen en zwaaien de deuren van ouders met zieke kindjes open. Maar voor we onze startschoenen officieel aantrokken werden we eerst nog getrakteerd op een jaarlijkse daguitstap! Dit jaar werd Paira Daiza uitgekozen en alle medewerkers van Kinderzorg mochten mee. In Gentbrugge vertrokken die ochtend een alerte chauffeur met nog vier alertere dames richting Brugelette. Enfin, dat was toch het plan, maar de dame van het Global Positioning System stuurde ons al meteen de verkeerde weg op. OUDERPARTICIPATIE IN DE PRAKTIJK (2) De tuin van kinderdagverblijf Sloeberstad had nood aan een gloednieuwe look. Met de hulp van twee papa’s uit ons kinderdagverblijf en handige klusjesmannen van Solidariteit voor het Gezin werd een waar paradijs gemaakt voor de kinderen. Voeldoosjes en een zintuigenpad bestaande uit dennenappels, takjes, steentjes, zand en schors waar kinderen de verschillende materialen kunnen ontdekken werden ‘geplant’. Enkele boomstammen om even op uit te rusten na het vele spelen of gewoon om van de ene boomstam naar de andere te stappen, werden vakkundig geïnstalleerd. En tenslotte mogen we onze hangmat niet vergeten. Onze kindjes kunnen nu lekker luieren in de schaduw en kijken naar de lichtjes in de bomen. Wat kan een kind nog meer wensen… Ilse Strypsteen, verantwoordelijke KDV Sloeberstad Kindjes in de kinderopvang genoten volop van mooie zomerdagen Onthaalmoeder Evelyn Broccardo bezorgde ons enkele mooie foto’s als herinnering aan de voorbije zomer. Als het zonnetje scheen, gingen de sloebers gezellig buiten spelen, reden ze met de auto en vingen ze eendjes of bellen! Maar het aller-, allerleukste was plonsen en pletsen in het zwembadje, met kleren aan of in hun zwembroekje! Was de zon toch eventjes verstopt dan kregen ze een kleurrijk schilderij op hun snoet! Eén ding is duidelijk: ze houden van de zomer! Dat zijn pas collega’s! Doreen Bossaert verhuisde van afdeling Kortrijk naar Brugge. Haar ex-collega’s hadden een lekker en origineel afscheidscadeau: een kleurige taart geïnspireerd op de affiche van de dienstencheque-afdeling. Veel succes Doreen! Wist zij veel dat zowat half Gentbrugge open lag door immense wegenwerken. We speelden toen maar zelf voor GPS, wat ons meteen in de juiste stemming bracht. Ruim voor het openingsuur kwamen we toch veilig in het park aan. Al gauw was de groep oppas zieke kindjes voltallig. Het ochtendzonnetje zorgde er voor dat wij de eersten waren die het ontwaken van de dieren konden waarnemen. Terwijl iedereen vrij het park kon en mocht ontdekken begaven wij ons naar de crypte, een donkere plaats waar je de vliegkunst, het eten, drinken en de slaapplaatsen van de vleermuizen in allerlei maten (en zelfs kleuren) kon bewonderen. Af en toe vloog er eentje zodanig dicht over je heen dat je er koude rillingen van kreeg. Na dit avontuur stapten we richting grote dieren: olifanten, neushoorns, bizons, giraffen, tijgers en leeuwen. Onze aandacht ging uiteraard naar de panda’s, te bezichtigen in hun grot wegens de hitte. Door de drukte van de talrijke kijklustigen hebben wij jammer genoeg geen panda’s in levende lijve gezien. Na de middag genoten we allen van de roofvogelshow. De tijd vloog intussen voorbij, dus ook aan deze mooie uitstap kwam het einde in zicht. 45 SOLIDARITEIT.BE SOLIDARITEIT.BE 44 Oppassers zieke kinderen brengen een bezoek aan Paira Daiza SOLIDARITEIT.BE 46 OOK ZO ZOT VAN SOLIDARITEIT VOOR HET GEZIN? Like dan onze Facebook-pagina en blijf op de hoogte van het reilen en zeilen in onze organisatie. Zin in leuke weetjes, interessante info en verrassende foto’s van onze activiteiten? Haast je dan naar onze pagina: facebook.com/solidariteitvhgezin OPENDEURDAG 104-JARIGE KLANT Naar aanleiding van de officiële opening van het vernieuwde thuiszorgcentrum van Solidariteit voor het Gezin en het gloednieuwe kinderdagverblijf Sloeberpaleis, nodigen we u van harte uit op de opendeurdag die plaats vindt op 13 december 2014. Allen van harte welkom in de Pastorijstraat 1 te Lokeren. PROGRAMMA Winnaar vorige wedstrijd -Doorlopend van 10u tot 17u- Het juiste antwoord op vorige wedstrijdvraag ‘Welke dienst biedt Solidariteit voor het Gezin niet?’ was: kapster aan huis. Roger Billiet, klant van de poetsdienst uit Oostduinkerke stuurde het juiste antwoord in en werd geloot uit alle goede antwoorden. Wendy Lachat, de sectorverantwoordelijke kreeg de aangename opdracht de prijs, een Samsung Smartphone, aan hem te overhandigen en bezorgde ons een foto van de gelukkige winnaar. Een reactie op de vorige wedstrijd Als vrijwilliger bij Solidariteit van het Gezin heb ik met grote belangstelling het blad “Helemaal Thuis” magazine gelezen. Ik ben verbaasd dat deze organisatie zoveel diensten aanbiedt. Volgens mij is de enige dienst die jullie niet aanbieden de ‘kapster aan huis’. Ik wens dan ook in de toekomst het blad zeker nog te ontvangen, want als oppas aan huis is het nuttig om te weten welke diensten en welke hulp wij de mensen kunnen aanbieden . Bedankt voor dit mooie blad! Alice Gielen Nieuwe wedstrijd: Alles kan beter! VRAAG: Als lezer van Helemaal Thuis heb je van dichtbij een band met de zorg van Solidariteit voor het Gezin, ofwel als zorgverlener, ofwel als zorgontvanger ofwel als geïnteresseerde in zorg. Heb jij als ervaringsdeskundige van deze organisatie een idee hoe de zorg van Solidariteit voor het Gezin zou kunnen verbeteren? Alle ideeën zijn welkom! Beschrijf wat jij hebt vastgesteld dat beter kan en hoe jij het zou verbeteren. Stuur jouw idee naar [email protected]. De meest inspirerende worden gepubliceerd in de volgende Helemaal Thuis en de origineelste wint een smartphone! ! Samsung smartphone n ee n wi en ee m oe D 47 - Interactief parcours doorheen de kantoorruimtes en Sloeberpaleis - Een terugblik op de geschiedenis van Solidariteit voor het Gezin - Kinderanimatie Mevrouw Simone Dehuy werd in april in de bloemetjes gezet voor haar verjaardag. Niets bijzonders ware het niet dit: met haar 104 lentes is zij de oudste cliënt bij Solidariteit voor het Gezin, afdeling Antwerpen. Dankzij de hulp die zij krijgt van verzorgende Inneke (foto) en ook van Gogo en anderen bij de huishoudelijke taken, kan zij thuis blijven wonen. Wij bewonderen haar moed en doorzettingsvermogen. Een dikke proficiat! Annelies Bastiaens, sectorverantwoordelijke Antwerpen Colofon Helemaal Thuis is het magazine van Solidariteit voor het Gezin en verschijnt twee keer per jaar. Jaargang 1 – nr 2 Editie oktober 2014 Eindredactie en coördinatie: Frieda Okerman Vormgeving: Eveline Vereecken Verantwoordelijke uitgever: Erwin Devriendt Solidariteit voor het Gezin 070 23 30 28 Tentoonstellingslaan 76 9000 Gent www.solidariteit.be www.werkenbijsolidariteit.be Wenst u Helemaal Thuis toegestuurd te krijgen of te reageren op een artikel stuur dan een mail naar [email protected] Drukkerij: Roularta Printing Oplage: 50.000 SOLIDARITEIT.BE Mailbox chijnt lemaal Thuis vers De volgende He ant kr aag eens in de in april. Kom je gr n ee n Bezorg ons da met je verhaal? al ria tueel fotomate tekst met even we ls tekst krijgen vóór 15 maart. A het en worddocument bij voorkeur een file e lijk een afzonder fotomateriaal in en g rin tekstverbete of op papier. Voor j! layout zorgen wi Solidariteit voor het Gezin Tentoonstellingslaan 76 9000 Gent
© Copyright 2024 ExpyDoc