EDF Luminus, 1.211 MW thermische centrales 11 Een black-out in België is niet uitgesloten Onze elektriciteits- en gasmarkt maakt deel uit van de Centraal-West Europese (CWE) markt, die naast ons land bestaat uit Nederland, Frankrijk, Groothertogdom Luxemburg en Duitsland. Ons elektriciteitsnet ligt in het hart van een groot Europees geïnterconnecteerd systeem waarin elektriciteit tussen de landen uitgewisseld wordt. De CWE-markt wordt sinds enkele jaren geconfronteerd met overcapaciteit: de zeer lage steenkool- en CO2-kost zorgt voor een heropleving van buitenlandse steenkoolcentrales en er wordt massaal geïnvesteerd in hernieuwbare energie. De energie afkomstig van deze hernieuwbare productie-installaties krijgt bovendien voorrang bij injectie op het net. Vandaag kan in België tot 3.500 MW elektriciteit - het equivalent van 3,5 kerncentrales - geïmporteerd worden vanuit Nederland en Frankrijk. Toch is een black-out in ons land niet uitgesloten. In 2013 was de piekafname van het transmissienet in België 13.385 MW9. Als de maximale importcapaciteit op de grensovergangen bereikt wordt, is België op zichzelf aangewezen om de ontbrekende 10.000 MW te voorzien die nodig is om het piekverbruik te dekken. Het is noodzakelijk dat energieproducenten hun elektriciteitscentrales kunnen behouden en kunnen blijven investeren in ons land, zodat België zelf kan instaan voor zijn bevoorradingszekerheid. WANNEER IS ER EEN RISICO OP EEN BLACK-OUT? Aangezien elektriciteit uiterst moeilijk op grote schaal kan worden opgeslagen, moet de balans tussen productie en verbruik voortdurend in de gaten worden gehouden. Als er geen evenwicht is tussen vraag en aanbod van elektriciteit, kunnen de netspanning en de -frequentie te veel afwijken en kan uiteindelijk zelfs de stroom uitvallen. Dergelijke grote stroompanne zou ervoor kunnen zorgen dat het Belgische elektriciteitsnet instort. Een concurrentiehandicap ten opzichte van onze buurlanden Een betrouwbare energiemix om de bevoorradingszekerheid te garanderen In België worden bijkomende lasten opgelegd aan elektriciteitsproducenten, waardoor er een concurrentieel nadeel is ontstaan ten opzichte van de productiecentrales in onze buurlanden: De bevoorradingszekerheid wordt gegarandeerd door de optimalisatie van een evenwichtige energiemix en het behoud van betrouwbare centrales met een lage CO2-uitstoot. Economisch gezien is een verlenging van de levensduur van kerncentrales heel logisch. Het loont de moeite om de voordelen van een verlenging van de levensduur van de kerncentrales grondig te onderzoeken. • Hogere injectietarieven voor elektriciteitsproductie • Hogere gastransmissietarieven voor elektriciteitsproductie • Scherpere emissiegrenswaarden voor elektriciteitsproductie • Taks op nucleaire elektriciteitsproductie Een "level playing field" met de buurlanden is essentieel. 6 9 Bron: Elia Ook de nucleaire taks dient herbekeken te worden. Terwijl de groothandelsprijzen (waarde van geproduceerde energie) ineen stortten, werd deze taks in 2012 verhoogd van 250 naar 550 miljoen euro. Is de taks nog rechtvaardig in vergelijking met de kosten waarmee EDF Luminus geconfronteerd wordt? EDF Luminus bevindt zich in een bijzondere situatie: de financiering en afschrijvingen van het aandeel in nucleaire productie dat in 2009 werd aangekocht, komen bovenop de beheerskosten die betaald worden aan de uitbater. Sinds de verhoging van de nucleaire taks is voor EDF Luminus alle marge verdwenen. en evenwichtige energiemix met een lage CO2-uitstoot stimuleren, zonder nucleaire energieproductie E uit te sluiten, door de concurrentiële nadelen van de Belgische productie-installaties ten opzichte van de buurlanden weg te werken. Op het moment dat de groothandelsprijs ineen stortte werd de nucleaire taks verdubbeld, zodat alle marge van de nucleaire centrales verdween. Die taks moet naar omlaag, zodat er toch een redelijke marge mogelijk blijft. EDF Luminus, meer dan 10% hernieuwbare productie 12 Flexibele gascentrales, de ideale aanvulling op hernieuwbare energie Het is moeilijk om hernieuwbare energieproductie lang vooraf in te schatten. Als er te weinig zon, wind of water is, moet dit opgevangen kunnen worden. Elektriciteitscentrales op aardgas zijn een ideale aanvulling: ze kunnen makkelijk verbruikspieken opvangen doordat ze heel flexibel ingezet kunnen worden. Bovendien is aardgas de minst vervuilende van de fossiele energiebronnen en hebben we in België heel moderne, hoogtechnologische centrales op aardgas met een rendement van meer dan 50%. Zoveel positieve eigenschappen… en toch draaien de Belgische stoom-en gascentrales (STEG) vandaag bijna niet. Ze kunnen dus niet meer rendabel uitgebaat worden. De verplichte stilstand van Doel 3 en Tihange 2 in 2012 en 2013 heeft niet geleid tot een stijging van de productie in België. Het tekort aan elektriciteit werd ingevoerd vanuit het buitenland, aangekocht op de groothandelsmarkt CWE. Geen enkele producent ziet een andere oplossing dan zijn verlieslatende gascentrales tijdelijk of zelfs permanent te sluiten. Ook EDF Luminus ontsnapt niet aan deze trend en heeft de tijdelijke sluiting van de centrales in Seraing, Angleur en Izegem en de definitieve sluiting van de centrale in Monsin aangekondigd. 7 8760 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2008 2009 2010 Draaiuren per jaar STEG Seraing 2011 2012 2013 Totaal aantal uren in een jaar De STEG-centrale in Seraing (485 MW) draait bijna niet omdat ze niet rendabel kan uitgebaat worden (Bron: EDF Luminus, 2014) Gascentrales in België behouden door een vergoedingsmechanisme voor hun capaciteit om verbruikspieken op te vangen, in te voeren.